NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. Koloniën 23e Jaargang No 6774 VeïsctoijHfl dage'^ks, bsfoalv® ©p 2fflfffl= «b PeesMdgeoh ZATERDAG 29 JULI 1906 B HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN ADVERTENTIE N: g>a® DRAB «BAANDEN» iHpGL^^an vegels 50 Cts.j iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Voor Haarlem 5 - 3 1,20 Haarlem van 1—5 regels ƒ0.75, elke regel meer 0.15. Reclames 30 Cent per regel. Voor de ^dorpen in den omtesk waar een Agent geves ïg as om er Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Franco™^* post' door Nederland 1 I I 1 1 I I I I I I l 1*65 Kleine advertentien 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen. Afzonderlijke nummers 1 4 Redactie en Administratie'. Groote Houtstraat 55. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem w 0.371- a de omstreken en franco per post 9.4d intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C, PEEREBOOM.Drukkerij'. Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère GL. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31b<s Faubourg Montmartre. GEDENKTEEKEN— F. G. MELLINK Pzn. Zaterdagavond, had in ihet café „De Poort van Muiden" eene bijeen komst plaats van oud-leerlingen van wijlen den heer F. G. Meilink Pzn., het bekende schoolhoofd, wiens 50- jarig jubilé voor korten tijd werd herdacht. Door de commissie werd medege- deeld, dat o.m. als geschenk was aangeboden #een groepje „Naar school" van de hand van onzen ar- tistieken stadgenoot, den beeldhou wer Mendes da Costa. voorstellende drie meisjes van de volksschool, vroolijk pratend op weg daarheen. Bij de financieele verantwoording bleek ,dat een zeker bedrag als batig saldo overbleef, waaromtrent beslo ten werd, dit aan te wenden tot het plaatsen van een eeuvoudig passend gedenkteeken op de rustplaats van den man, wiens leven en werken voor de arbeidersbevolking van de Ooste lijke eilanden van zoo groot belang is geweest. Ruim half zes Woensdagnamiddag steeg' de luchtreiziger "W. Pottuni andermaal met zijn ballon op uit den tuin van het Gebouw van Kunsten en Wetenschappen aan den Schie- damschesingel te Rotterdam. Zoo ver men hem met het bloote oog kon volgen nam de ballon ongeveer oost waarts dezelfde richting als toen Pottum de eerste maal hier opsteeg. Hij is onder de gemeente Berken- woude nedergedaaldPottum heeft een hoogte van 980 meter bereikt. pen juist onder een ministerie, dat tegenstander van de christelijke poli-menstellen, alleen steunende op de le punten liet wijzigen en ze vervol- Uit de „Java-Ct." onze makke staatsloterij, als volks- tiek bovendien zeker niet minder rood liberalen en vrijzinnig-democraten, gens op den gewonen tijd in de Ka-Onder dagteekenimg van 23 Juni onteerend bedrijf ten doode heeft ge- is dan zijn tegen-candidaat, zonderzonder de socialisten, wat h. i. niet mers verdedigde. Dit schijnt zoo ge- seinde de commandant der zeemacht doemd. Immers, ook onder het vorig slag of stoot in de Tweede Kamer geoorloofd zou wezen, omdat de libe- makkelijk te gaan, dat dr. Kuyperals volgt ministerie is liet voorgekomen, dat moet laten binnentrekken? ralen en vrijzinnig-democraten slechts zelfs enkele dagen na zijn optrdelen j „Hertog Hendrik" met oskadercom- de sanctie dor rechtspersoonlijkheid Wij voor ons hadden veel liever «re-'45 afgevaardigden tellen, zoodat dan als Minister een viertal weken metjmandant vertrekt 24 dezer naar Boni, werd verleend aan inrichtingen (in zien. dat men een derden candidaatRechts voor zou gaan met 48) wordt verlof ging. Aan het Departement j komt 28 of 29 daar aan. „Koningin de Nes) die in de gemeentelijke po- had gesteld en den Christel ij ken kie- in de pers druk besproken. O.a. door zorgde meu intusschen, dat het be-Regentes" vertrekt 28 via Makassar litieverordening zijn verboden In zers vrijheid had gegeven, om noch „De Nieuwe Courant" (liberaal). Dezegrootingswerk gereed kwam. naar Boni. beide gevallen schijnt de fout gezocht mr- Van den Bergli noch Staalman bepleit in haar critiek wederom te moeten worden in het van hooier tei stemmen. Maar dit is nu eenmaal wenschelijkheid van een hand blindweg verleenen van derge- niet gebeurd. De vraag voor de katho- EXTRA PARLEMENTAIR lijke rechtspersoonlijkheid, zonder Keke kiezers 15 derhalve met zijt git KABINET, voorafgaand voldoend onderzoek bij v 0T Staalman maar dient ge met en zegt; o.a. de gemeentelijke autoriteit omtrent minder tegen Staalman dan tegen. ..Wijzen dergelijke waarschuwingen het wezenlijke doel der op te rich- Van den Bergh te zijn? Is de eerste. er niet op, dat het Wd wordt nietlan- ten maatschappij. '°P ZT ergst genomen met het ge- ;ger de pogingen te rekken tot vor- rnrierdfinri er is iets weeivinwek nnSste van „twee kwaden mifng van een vrijzinnig-concentratie- k ends hit h an se e nh o I'd e wi eTon En dan TÖ"e" W1] ZCmdT Kabinet, dat geen levensvatbaarheid de?scheid^vSmo|en^ ten' Kng te moeten ze?_geo: «wte de^a- zou bezitten, dewijl het of zou moetenj van de Stagnatie is er niet geweest en zalAan een van den Gouverneur van i er ook nu wel niet zijn. ten minste Celebes en Onderhoorigheden ontvan- indien het nieuwe Ministerie niet al gen telegram van 25 Juni wordt het te lang wegblijft." volgende ontleend i Gezaghebber Pare Pare meldt twin tig dezer bij poging onbezet schijnen de heuveltop aan weg Tete Adji bij verrassing te nemen, twee gesneuvel- den, Amboineesche fuselier Mand'agie, alg. st. No. 61075 en Walmtukan, DE EXPEDITIE NAAR BONI. -v* i Do J ava-bo de" ontving de volgen- alg. stamboek No. 69689; poging niet w.f^PrtïJ'ïSS1 ken Staan' Jicnt staatoan rekenen op'iets volmaakt onbereken-de telegrammen geslaagd. ,l»n ta Ll lï! krachtig- gesteund te worden, met om baarSi namelijk den steun der sociaal-Makassar «Juni i is Lr.. st! hem zeiven, maar om z.jn tegenstan- democraten, of op avontuur zou moe-| d(m nacht "an den oo"en d<^el. EEN VREEMDE GESCHIEDENIS. ten zeilen m hope op de gratie van - - post °vatten! uit\m™PdeerhUem^emó!Daf c t i s c h e politiek, al is nïemfdeS daS° geVde?TartijS iwen! do,or ,0I1M tTIS" tó.tPa.réParé Het ..Bal. Nwbld." van 24 Juni raai te keer gaande tegen hetgeen Jg M0 weSnig sympathiek, <tee "an gene pan'Ien .een hinderlaag gelegd, welke het ge-schrijft m dat huis geschiedt eu de perso-Men bedenke bovendien dat het ver-- worL>-t dmnc Kat AAMnKiii- ui/at Hot kad, een viertal brandstichtersXe Buitenzorg zijn gisteren een nen, die uit- of ingaan, molesteeren- loren gaan van één liberalen zetel in een gtlatsman die b?j den stembus- °Lte YaJte"- Sedert thcn llJd 1S hetaantal personen gearresteerd, die zich de. Zooal niet voor de natie, dan is degenen omstandigheden van grootSd tó^Hen vooirond he5tït:u^meJ d,e panden. [ten doel hadden gesteld niets meer of ■dit toch aan schande voor de stad! Man„ kan zijn hl zSoverro daardoor hMrcr De Amboineesehe fuseliers die een mimler dan do stichting van een Want in de Vondelstraat wordt nu, Sed kan uitboetend worde», op do mf hk km brTgln mét S n to voren sneuvelden, wa- nieuw Soendo-rijk. tot groot ongerief der omwonenden, vorming van een nieuw Ministerie, tot vormin«- van een Kabinet hetwelk n a, g' s fl-nil:,oek T°'i Do lezer lacil{ onwillekeurig bij do de openbare orde in zulk eene mate Dit te meer. omdat ook omtrent Zut- uit elementen van rechts en links sa- -S ,°\-n corso w r"'' alge,in- >UlJ1'^zc inleiding Inderdaad, zij is lach- verstporjL dat de politie zich ge- phen de beslissing nog vallen moet. de nSe ^sïhotem wekkend. En wat verder volgt, maakt noopt heeft gezien tot een hardhan- hfinine«rpn en rust' gunnen aan de an-1de zaak uiterst dig optreden, om althans het verkeer..De Standaard ^anu^olutionau P die bij de stembus geoor- LAuic Pa®gkadjene wentl ge:meld. dat t Men oordeele niet geheel te doen belemmeren. brengt de aanbieding van een can - werd" T dezer een kuis m kampongGanta-i De assistent-collecteur had dencon- Heusoh, ieder vindt, dunkt mij, in datuur van admiraal Ellis in berm- uteiu wuu. jGantarang. nabij de grenzen van hettroleur gerapporteerd, dat iemand bij eigen kring en eigen boezem, nog ge- ner,l"S s, _1V De ,,N. R. Ct." (liberaal) critiseert vijandelijke Lernoeriie, werd uiige-[iem wa's gekomen, vergezeld vaneen no eg ongerechtigheden te bekampen.,.icrecht heeft Aclonaraai Eins ge- e0n an(jere driestar van „De Staav moord. Den 20sten d.a.v. ïaiktedepost-j acht- of tiemtad personen, die zich dan dat er voor Jan Rap en zijn weigerd een canidudatuur voor Den daard", namelijk die over de ciuaestiecommandant, de kapitein der in fan- J uitgaf voor Raloe Soemda, vorst der maat ook maar eenige reden zou Helder aan te nemen. van cje bonoeming van een iterie J. J. Engelen, met 50 man, omSoenda-landen. De controleur gaf te- zijn in de Vondelstraat te hoop te Zoodra bleek, dat men van Liberale YOfïR7ITTFR V\N DEN der den le-luitenant \V. H. Cassa, uit, ïophonisch kennis aan den assistent- loopen en te gaan samenrotten als zlJlT de narverkiezine uitsluitend vuui«uiian vi ;om te trachten de Lainoeroesche ben- resident, die lieni gelastte de lieden te quasi-handhavers van de geschonden P°lltiek Ti do ll0Uden, had een ma-de. die dit gruwelstuk had uitgehaaldanv-teeren. Zij bleken naar de opium- morfi.fi 1 al* u-rbi-ore tq.v imeréwinre, rme-candadatuur voor dit dis.tiictgeen - JL regle- °P te sPoren- De bende werd gevon-.^it te zijn gegaan. Het gebouw werd zin Juist een manne-candidatuurl^d! Indien de Komaan b^hgj^ den in huis in kampong Batoe door de politi? af gezetnegen lieden ontspanning kunnen geven. Nu men benoeming van een vlasten^Ia^ari' kêhoore:nd aan Daeng Maralla werden geval., maar do hoofdpersoon die niet wilde, zelfs met in breeder 21 nenoenung van een vasten; T A^+ ,.:J de zaak uiterst komisch. moraal, als wrekers van Amsterdams belaagde hoog© reputatie. Nu de Société de bienfaisance zich in hare ware gedaante heeft ont- JAN RAP ALS ZEDENMEESTER. Men schrijft uit Amsterdam aan de N. R. Ct. Een der hier verschijnende dagbla den heeft het op relletjes verzotte deel van het Amsterdamsche publiek een pretje, maar ide politie een koop je bezorgd, door zijn opwekking om door voortdurend manifesteeren voor het, zioh onder de weldadigheidsvlag eener société de bienfaisance verschui lende speelhol in de Vondelstraat, de voortzetting van zijn bedrijf onmoge lijk te maken. Dit is van de zijde der redactie van dat blad natuurlijk goed bedoeld geweest, maar slecht overwogen. Niet alleen, dat het te gen elk beschaafd rechtsbegrip in- druischt, in een welgeordende sa menleving de massa of een deel der massa op zulk een ostentatieve wijze te doen optreden als oordeelaars over vraagstukken van moraal omdat dit, bij gebreke aan vaste normen, tot de zonderlingste consequenties zou kunnen leiden maar het kweekt in die massa een ij del besef van eigen voortreffelijkheid, van eigen reinheid, dat op zijn minst lachwek kend is. Reeds heb ik in een ander blad de verontwaardigd-pathetlsche uitspraak gevonden, dat het bestaan van dit speelhol te Amsterdam (en te Rotterdam) „een schande voor onze natie isKom, laat ons nuch ter blijven Men kan. zonder schade, de natie er gerust buiten laten buiten de vergissing, die, naar het schijnt, aan ons ministerie van justi tie is begaan, door het verleenen van de Koninklijke bewilliging op de statuten eener dobbelmaatschappij. Het is voor 't. overige bloot- toeval, 1 dat de vergissing plaats heeft gegre- JRn uir- S w voorzitter van dien raad voorbehoudt. uit Lamoeroe. Acht personen en eenontsnapte. Later vond men hem bifl- seruf afwachten.de Tandidatuur van"wie benoemt dan den voorzitter? i^weXneergelffi118611 genomen denoè aaai Cé.Tj Gever eener rivier, maatiegelen. door de justitie be- - d,n-,,i',.oai Ellis zou belichaamd zijn 1 Het spreekt Van. zelf: de Koningin. tv v••-. i -° i Deze hoofdpersoon, in verhoor geno- raamd, om wat door te lichtvaardige Indien nu de Koningin zich eene'.^oor,ZIlM oen Je"mon Saf teekenen niet wel bi? het tofikenninc ri^r geweest. ,_ij._ -n. langrijke onthulling. De hoofdman derhoofd te zijn Óf hij dit werkelijk is PERS-OVERZICHT VAN VRIJDAG 28 JULI. Binnen enkele dagen zullen er voor 'hebben gen gehouden worden!"'in" Den nSer kiSS^t»011"^ dlt Mad °V€r d6 wegens het overlijden van den vrij- vi-tplipv zinnigrdemocraat C. V. Gerritsen er j Deze hoofdpersoon, in verhoor geno- vel bij 'erkelijk inoet nog DiijKen. üij woonde bij eenige j |iramflt" een heilige plek. op Ple- ivaDinet. 'ucui v»u uiuc muu wii ucciicgk en ,1 - aagf?? dang, op die plek en op een andere Nu deugt hij fn (le oogan tien- het-ren bepaalt„alk minister zal op «j_n ..XreinatW| •«land. plantentuin zelfs niet meer voor Kamerlid. beurt voorzitter zijn van den raad 8 zoek„„ m, uo„ naar!J"cS h.l ••■kvv.jls offer». Daar bij Laat de hoeren dan wti van de reis naar.4? orde. w««nn fthen heb aan- ™ze mé'f.en nV,™»" kreeg h.j plolsc- Ëerèt was men zelfs van liberale latere aanwijzing van den voorzitter .'»mS"fig oronuiung. ue nooiumnn aerhooft gmg in deze ontwricht mocht zijn, -jj,. derwii^ met Ellis ingenomen van don ministerraad niet voorbe-Taade. Palantoi gehedten weid niet JIi0et nog blijken. Hij woonde3»ii een weer recht te zetten. dl? own iem op'voSo SfSo boudt, doch onmiddellijk in hot regie- g™* ..kra^. eer, heilige plek, op W 1 minister in het te vormen. Kabinet ment van erde wB «erlegt en blanke wap- Do., noll10^,»'ngvn d ,„g „p <''o plA m W «4» gesteld", aan wie dankt dan de voor- eH»„] '-d,xTl11i.?.cn' filing een inblazing van een geest, dat zitter ziine benoeaning? ï!!?.I!u i' TT i fl° komst van don Ratoe Soenda aan- Even niatuurlijk aan de Koningin. Makassai en m opdracht zouden heb-staande is, van den vorst-, wiens komst i Nu verkiest gij op constitutioneele .om hoofdplaats van het gewestjn j,et profetenboek voorspeld wordt m brand te steken. - gronden den voorzitter bij toerbeurt, te Zutphen weeens diibhplóv^kiGViG'G"In ZutPhen is tot ons genoegen en draagt uwe meening voor dat- van den liberalen mr. Goeman Boj? -taiaa.1 be3loteu °P den lieer Tutöin laat zich denken, dunkt ons. Hoed u an den liberalen mr. Goeman gesius. Als Candida ten zijn te Den Helder gesteld mr. Z. van den Bergli Noltenius te stemmen. Nu, we zullen zien. ■iens eerste werk zal zijn de [Europeanen te verdrijven, öm dan te uwu w. i noerscuén'ovot één tmeden volk der er voor, want dan zijt gij, volgens! Den 20sten dezer zijn drie sectien Soenda-landen. De geest ging nog ver- j..De Standaard' bezig „in vormen en van de bezetting van Paré-Parê, met der. hij bracht den man een ze°el - nlinïilnlnivirvivnw /L-, VvAAi, LaawaIIH- t fip lüRflillO^fliV'icih v ün rla A.-.-ihcn" i. i Makassar, 26 Juni. te Amsterdam (vrUzintüg-dëmoëraSti Vo"r bovM1 alIes Kerd olls ver-plichtplegingen de Kroon hoogelijk te de landingsdiyisie van de „AssaJian hoede overhandiging plaats had wist en A P Staalman te "Den Helder weten> dat we de antithese in het eeren, maar als het op de uitoefeninguitgerukt tot het maken eener verken- hij niet te zeggen (christen-democraat), an te Z»hSS,<l,?ÏÈÏIÉ T" F. Lieftinck te Haariem (liberaal), W ,1 P. G. Helsd'ingen te Arnhem (sociaal- en! maar et er nu eens koeDat is eene onnoozelhead, democraat) en R. P. J. Tutein Nolthe- °?T.öd)ei?' nius (nationaal liberaal). (chrikeivdanocraat) en te^Zulnhen stf,lll:>usgewoel droogen. van gezag aankomt, de arme Kroon "Tf; t\oren had het geschut vanrijkswapen "vaiT'den ^Vatoe^lsociida r.* 4. tt...:,.-. .t i Ditmaal zullen we het dan eens niet op alle mander aan het kortwieken." (dit flottielje-vaartuig oen vijandelijke moest voorstellen. Het is een cenvou- hoei Dat is eene onnoozelheid, zult gij versterking op 1900 meter ten Noord-[dig koperen slompelplaatje met niets j zeggen öf eene insinuatieik zal ernosten van het bivak, nabij kamponger op. Tutein Nolthendus is de man van niet op antwoorden, j West-Titi-Adji, onder vuur genomen, i Niets van den Ratoe wetend zoo uotv J „de stille stem", die den moed had, j Precies, gelijk wij er over denken." ^au den vijand werd weinig be- verklaarde de man verder ging hij TWEF NA VFRKTR7Tvri7v .evenals professor Holwerda, tegen do; speurd. Toen de verkenndngs-patrouR-naar den adsistent collecteur en ver- L.L..N leugen- en lastercampagne van Links „De Tijd" had voor eenige dagen le 111 de buurt van genoemde kam-(zocht dezen hem te vergezellen naar... nebben de pennen weder in be we- in. verzet te komen. 'een stukje, waarin werd gezegd, dat Ponff was gekomen, werd een, onge- den gouverneur-generaal, dien hij ging gebracht. Over de verkiezing te Die moed heeft ook onzerzijds op erop de departementen de eindbe-1ve6r ®00 meter lange stelling opge- wilde vragen wat iiij met het zegel DEN HELDER j.waardeering en betoon van wederkee- dragen van de jmerkt, welke schijnbaar zwak bezet'moest doen. STAATSBEGROOT1NG VOOR 1906 TT.'a,?Ie!'d„g0vovmdkaar bij j Nietwaar, dit is zeer lachwekkend 1 i cchteJhSXt^rMf^n^l rood getinte riiinnidrV-aortrf kezïeling voor dezen camdidaat in het o^ven hebben, tot het ontwerpen want op 400 meter van den vijand had gegeven van Ratoe Soenda Pan- ESrJSi fÏS*1 gf vuur gaan. ;vaa dez g. nnllioenspeech. werd reeds zoo hevig vuur ontvangen, geran Bapa lm an VlaJidiMriadlr^i gende he4ïben' °- m* ket vo.-. Xatuurlijk zullen heimelijk liberale Dll f door „Het Vader- dat het doorzetten van den aanval met Mohamad Samioen. Men vond dezen Het'bericht dat de oflflimAn agenten en schrifturen u thans prik- ,and (liberaal) als volgt geentaseerdde geringe beschikbare macht niet titel keurig netjes geschreven op bon Het bericht dat de heer Staalman «m thuis te blijven. 1 .,n zonden willen Hoe raadza«ni_werd«ninilcr stuk papier. da\ of een plankje war .GVVij zouden willen vragen vermoedeiTil- vnnr veie indevou -GnGG 1 Toont dan even kloek en cordaatals e eet''?e Ti-'d, wat 5.og«^f« benoem- omdat ook op onze linkerflank zich geplukt* en voor" dit 'eieënaard?» minst SÏ AmélITatei" XoUheniu» t* zijn, en wijst,tic Ê^d™SÏ£ïïi"itóIVer?a,"?!llfn' iittunütaartje hadden de vffgeUngen „.«..„I ci.n Komen onbekende Ministers zullen) Daaiom werd hot gevecht tijdig af- van den profeet groot ontzag Zoo zii,vrS:°SrXJï derdaad zeer begrijpelijk. De drieetar van De Standaard" Juli werd vilrTaa^geteien (0,1 trap'i'p dien?'teéiSSÏht ni™'1flj Wb^ran*" K1!llaan' om Maar wil dit nu zeggen, dat men (over do mogelijkheid-, dat mr. Goe- Ministerie benoemd, dat de gereed ge-beschikte v~- - oeget en den iTiizinnig-d'emocraat, die behalve'man Borgesius een Kabinet zal - - wordt losgelaten, kwam voor ons en i vermoedelijk voor vele anderen aller- mmfddrT K^Anti reret kSZr'en werpt dicichrif- ■ka" do paiiiermaud. of beternog. cieel candlid'aat gesteld hebben, is in-1 tn> liet vuur." naar de woning van pro- - voor zoover was na te gaan fessor Treub en diens wagen te Iee- sa- maakte liegrootnigen pp tie prmcipiee- m-r p n. nen om daarmede naar den rSuvct- Fenilleloti. DE DUBBELGANGER, door KATHER. CECIL THURSTONE. Opnieuw wachtte Loder even, maar ditmaal korter dan bij den aanvang van zijn speech. De vuurproef, die hij vreesde en die hij verwachtte, was nu doorstaan en hij zag zijn weg duidelijk afgebakend voor hem liggen. Met de oude, welbekende be weging* trok hij zijn schousdbrs ach teruit, en begon hij opnieuw te spre ken. Ditmaal was zijn stem luid' en •helder, en haar rust>g-overtuigen.de klank drong door tot het uiteinde der zaal. Geen eerste schrede op welk gebied ook kan werkelijk groot zijn, toch is het door de eerste schrede, dat een man toont, niet alleen wat zijn zaak waard is, maar ook wat. hijzelf waard is. De traditioneele eloquente- regels volgend van de conservatieve wel sprekendheid, zijn natuurlijke ga ve. meer dan dat hij ze openbaarde. De gelegenheid, die zulk een openba ring zijner individualiteit zou kun nen rechtvaardigen, lag misschien in de toekomst, op het oogenblik be- stond zij niet. Nu wa® het zijn plicht de gevoelens van zijn partij te ver tolken met zooveel helderheid, zoo veel logica en zoovtjsl kalme overtui ging als in zijn vermogen was. Terwijl hij daar op Chilcote's plaats stond, voelde hij met eendiep besef van verantwoordelijkheid, het bijzondere van zijn positie, en mis schien gaf de onbewuste ernst, die daaruit voortsproot den toon van ge wicht aan zijn stem, zoo noodigvoor de zaak, die hij bepleitte. Het was altijd moeilijk geweest de belang stelling van het Huis voor de Engel- sehe politiek in Perzië op te wekken. Was d>e belangstelling eenmaal wak- kei* gemaakt., dan ziou zij, wel is waar, met wonderbaarlijke snelheid tot koortshitte stijgen, maar het peil, waarop ze nu stond, hood den man die het onderwerp inleidde, het erg- sio gevaar, dat hij te vreezen had, dat van oen onverschillig, apa- tisch gehoor. Het bleek echter al spoedig, dat Loder dit lot niet treffen zou. Zijn stem dien kalmen toon van gezag gevend, die meer daneenigen anderen tot aandacht dwingt, behan delde hij zijn onderwerp met rustige kracht. Met groote kennis van zaken bewees hij. hoe Rusland gestadig zuidwaarts het Perzisch grondgebied verder binnendrong, van lang vervlo gen tijden af. toenG door een eigenaar-1 dige ironie van 't lot. een gecombi neerde Russische en Engelsche expe ditie door den groothertog van Mos- covie gesanctioneerd het land bin nengerukt was, tot op den huidigen dag, nu Rusland, dat reeds lang door verschil in belangen van zijn vroegoren bondgenoot vervreemd was een stap gedaan had, die in de oogan van ieder denkend man een diepe beteekenis moest hebben. Daarna wees hij op de positie van Meshed in de verafgelegen provincie Khorasanop den grooten afstand tusschen die plaats en de Perzische golf, rondom welke de Britsche macht en invloed gecentraliseerd rijn en op het gevaar, dat dientengevol ge honderden handelaren dreigde, die beschermd door de Engelsche souve- reiniteit hun weg zochten in Khora san van uit Iridië, van uit Afgha nistan en zelfs van uit Engeland. Hij wees er op, dat deze onderdanen van de Kroon van Engeland, wan neer hun gevaar dreigt, 't zij voor hun persoon 't zij in hun handelsbe langen zich slechts kunnen wen den tot de beschermende macht van het naastbij ge legen consulaat. En daarna riep hij de aandacht van zijn hoorders in, om feiten op feiten te stapelen, ten einde de geïsoleerd-) heid de onvoldoendheid, ja de mach- i teloosheid te bewijzen van een con-1 sulaat in een plaats, die aldus ge- legen is, en om den invloed van de Russische macht duidelijk te makeu, die, nu zij, Meshed opnieuw bezet had, slechts twee redenen had om zich van een openlijken aanval te onthoudende wetenschap, dat En geland een zeer geduchte macht was, maareveneens een zeer verwij derde, en de wetenschap, dat Perzië een groote maareveneens een volkomen machtelooze factor in deze zaak was Nadat hij zijn meening had bloot gelegd, keerde hij terug tot het mo tief van zijn redezijn wensch om ernstig protest aan te teekenen te gen de verdaging van de zitting, zon der een belofte van de regeering, dat onmiddellijk maatregelen genomen zouden worden tot beschermi\g der Britsche belangen te Meshed en in de geheele provincie Khorasan. Door Loder's rede werd bereikt, wat zijn partij ervan verlangde. De aandacht van het Huis was getrok ken en als hij wegéns onvoldoend antwoord van de regeering in kras ser termen tegen de verdaging gepleit had, zou er misschien een verande ring in de partijgroepeering zijn ge komen. Op Loder zelf bleef het feit. dat hij zich eindelijk, al was het maar gedeeltelijk gerechtvaardigd had door een persoonlijke daad. niet zon der uitwerking. Zijn positie was door het gebeurde in één opzicht veran derd. Voor zijn optreden in het La gerhuis had hij alleen zelf geweten, dat hij sterk was; nu werd die we tenschap door anderen gedeeld en hij was raensch genoeg om gevoelig te zijn voor die verandering. De eerste waardeering, die hij on dervond. volgde onmiddellijk op de zitting, toen Fraide naar" hem toe kwam. zijn arm nam en dien harte lijk drukte. Beste kerel, zeide hij, we zijn allen trotsch op je I Toen keek hij hem aan en voegde er op ernstiger toon bij Maar houd altijd je oog op de toekomst gerichtLaat je niet ver blinden door het heden hoe schitterend dat ook schijnt. Bij Fraide's handdruk, "bij de harte lijke, warme goedkeuring, die uit zijn eerste woorden sprak, had Loder's hart van trots luider geklopt en zijn eerzucht had in dien lof nieuw voed sel gevonden. Maar de tweede zin, die in alle onschuld en onwetend heid erbij gevoegd werd. verkilde on middellijk die gevoelens. Hij werd er weer door aan zijn valsche positie herinnerd, en de ontgoocheling was zoo sterk, dat hij met een onwille keurig gebaar zijn arm wegtrok. U is heel vriendelijk, mijnheer, zeide hijon u heeft groot gelijk! We moesten nooit vergeten, dat er jeen toekomst is. De oude man keek op, getroffen door den toon waarop deze woorden gezegd werden. Zeker, Chilcote, zeide hij vrien delijk. Maar wij geven alleen maar hun, in wie wij waarachtig gelooven, den raad, die toekomst niet uit 't oog te verliezen. Laten we nu naar mijn vrouw gaan. Ik weet. dat zij je met oiib mee naar huis zal willen nemen. Maar Loder's vreugde en zelfvol doening waren weg. Hij schrikte er plotseling voor terug lady Sarah's gelukwenschen te ontvangen en Eve's stille, maar warme waardeering te zien. Het is heel vriendelijk van u, mijnheer, zeide hij, maar ik voel mij op'f oogenblik niet good in staat me de te gaan. Een lichte aanval van mijn mijn zenuwen, denk ik. Hij liet even een korten lach hoo- ren. Maar zou u voor me tegen Eve willen zeggen, dat ik hoop, dat zij tevreden over me is. Toen drukte hij Fraide's hand, keer- /»cn om cn verliet, de verschil lende groepen vermijdende di* hem wilden begroeten en gelukwenschen, ongemerkt het gebouw. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1905 | | pagina 5