Tbermogèie Vattei
j Officieele berichten
Dat stak hebben ze vertoond aan
't huis van rar. K a p p e ij n e, en ook
de familie Ruygrock weet er van
méé te praten. Totdat op 'n avond 'n
diender met sluipenden tred nader-
kwam. toen T i n u s in de portiek van
n huis op de Keizersgracht zich on
ledig hield met het vernielen van 'n
pas-geverniste deur met de spaken
van 'n rijwiel. En toen vloog de jon
gen geweldig tegen de lamp, en méé
moest-ie naar „menéértje", waar-<lie
werd opgeschrevenwant z'n bruta
liteit hiélp daar niet.
Vandaag kwam de vergelding Op
hoogen toon heette de jongen het
gansche verhaal liegen, en dapper
werd de schuld geschoven op z'n
kameraden. Een lafaard óók al dus,
wat je al réden kon uit het sóórt van
en grappen. Want jongens zijn jon
gens, en soms halen ze dingen uit,
die je hevig afkeurt ais ze vóór je
staan, maar in je ééntje léch je d'r
om
„Heb je nog iets tot je verdediging
te zeggen?" informeert de rechter.
Een schelle bewering uit den mond
van den kwajongen
„Daitet in hooger beroep wordt ge
gooid."
„Ga nou maar", kort-aft mr.
Kar sten.
De jongen aanmatigend oogstarend,
n-ijft pal voor den rechter 6taan.
Bij z'n arm zet de deurwaarder
hem uit. En dóór de stilte, die volgt,
breekt van de gang uit z'n kijvend
geluid Tinas protesteert.
Hij wordt opgevolgd door 'n leerling
van de Hoogere Burgerschool, met
lange broek en 'n hóed op, zoo'n prae-
matuur menéértje, met iets weife-
lends in z'n volwassenheid. Deze
knaap heeft met 'n pistooltje in 't
water geschoten, maar slecht gemikt
als-die had, gingen de ruiten aan
den overkant der gracht in scherven.
Als d'r voorbijgangers waren geweest
op dat oogenblik... die jongens dén
ken gewoonweg niet.
„Als je nou wilt leeren schieten",
vermaant de magistraat, „dan is er
toch èlders wel gelegenheid om het
te leer en.
De jongen nochtans erlangt die
kundigheid bij voorkeur op den open
baren weg.
Tusschen die heide scherpgestelde
meeningen heb ik 'n bemiddelings
voorstel Als zoo'n vent van de H- B.
S. in de twintigste eeuw eens géén
schieten leerde, zou d'r ook zónder
die kundigheid geen mén uit hem
kunnen groeien
Het laatste kanid dat vóór moest
komen was één-en-dertig; Tóch 'n
kind, ondanks die drie kruisjes. In
de jaren zit het 'm niet altijd. Een
agent had hem aangehouden op de
straat, met 'n geladen revolver in z'n
vuist
„Wat moest je d'r mee doen on
dervraagt de Gestrenge.
Een onnoozele lach, géén ant
woord
,Me moeder had het me verbojen",
«egt de ruim dertigjarige.
„En j ij hebt het tóch maar gedaan"
berispt de kantonrechter, „je hadt ze
ker 'n slokkie op
„Ik bad 'n hallef ie op", schok
schoudert de imbeciel. De Hemel ver
hoede, dat zoo'n type 'n h 11 j e
opheeft. Kon bepaald aardig worden!
Ziedaar drie op één aag, jongens
uit verschillenden stand, en in leef
tijd ook uiteenloopend. De één brood
dronken van overvloed, zegt ge wel
licht De ènder van gebrek
Drie gulden boete, twee dagen
hechtenis. Dagvaarding, verhoor,
vonnis .beteekening. Wèlgeordend
gaat alles in ons vormenlievend land.
In Engeland krijgen zulke ben
gels versch na het vergrijp een duch
tig pak, dat ze 't zitten twee dagen
v e r I r t. Of dat béter helpt dan
twee dagen z i 11 e n......?
PERS-OVERZICHT
VAN VRIJDAG 17 NOVEMBER.
DE GRONDWETSCOMMISSIE.
Behalve de reeds door ons vermelde
couranten, geven nog enkele andere
hun meening weer over de rede door
den Minister van Binnenlandsche Za
ken gehouden bij de installatie dier
commissie.
„Het Volk" vindt dat de zaak nu
helder als koffiedik is. Eerst zet d<;
minister in de rede, waarmede hij de
staatscommissie installeerde, de deur
heelernaal open voor een volledige
herziening van de Grondwet, latei-
haalt hij de deur weer een eindje
dicht. De commissie is beperkt en niet
beperkt. En met te spreken van de
knapheid van de leden der commis
sie. stempelt ide rnunster de voorbe
reiding der herziening tot een tech
nisch staatsrechtelijk werk. en sluit
hij de politiek er buiten. Daarmede
meent hij zeker te hebben goed ge
praat het passearen van twee strijd
bare politieke partijen bij de samen
stelling der commissie.
„Dit in en uit praten, deze ontken
ning en het politiek karakter dat de
voorbereiding van de grondwetsher
ziening noodwendig draagt, kenmerkt
de verlegenhdid dei- regeering, eene
verlegenheid, die in dit nare redevoe-
rinkje onoprechtheid wordt.
Heeft de Koningin er geen sociaal
democraat in willen hebben, en heeft
men daarom, om zijn houding te red
den zooals de ..Groene" vermoedt - -
ook de anti-revolutionnairen gepas
seerd. waarom het dan niet ronduit
gezegd
Dat- zou inconstitutioneel wezen, zei
de „Nederlander" de Koningin moet
achter de ministers blijven. Formeel
is dat waar. Maar nood breekt wet
ten, en als de kroon begint zulke in
vloeden uit to oefenen, is liet al zoo
goed. dat daaromtrent zekerheid be
staat.
Nu ziet meai een ministerie, dat een
grondwetsherziening dragen moet, al
bij de eerste passen struikelen, en
een man van nuchter veratand, als
nm. Rink toch is, geeft verwan-en de
raadseltjes op omtrent een oindterwcrp
dat toch in constitutioneel© staten tot
nog toe ©enigszins van gewicht Werd
geacht.
Het ministerie is er in geslaagd 0111
bij zijn eerste daad van beteekenis
een hopeloos mal figuur te maken.
Eén ding is zeker tusschen al die
draaierij, en wel dat het blanco mi
nisterie met Borgesius achter de
schermen uit de voorbereiding der
grondwetsherziening met voordacht
eene behoorlijke vertegenwoordiging
der demokratische elementen van ons
staatsleven heeft geweerd.
Het. zal bij het politiek debat heel
wat te herstellen hebben, wil het de
moeite waard blijken om zulke tob-
bers en stakkers lang op de been te
houden.
Ze durven de troonsopvolging niet
nomen als een punt van de herziening
maar ze sluiten haar ook niet uit. Ze
beperken niet. en ze beperken wel, en
het redevoerinkje dat een staatsstuk
van beteekenis moest zijn, klaar en
krachtig, is slap en groezelig als een
gebruikte vaatdoek.
Dat. is nu alles wat de liberale con
centratie, de samensmelting vam libe
rale vooruitstrevendheid, nog geven
kan. De fut is er 'toch wel voor 'goed
uit. Ze durven zich niet meer vier
kant tegenover de democratie stéllen:
integendeel, ze helpen haar schijn
baar op gang. maar lichten haar met
een een beentje.
Althans, ze trachten. Nu dat stre-
veripe kapitalisme zulke streken uit
haalt. moeten wij meer dan ooit vast
en stevig op onze be enen staan, en
tegen die kunsten bestand blijken."
„De Gelderlander" schrijft
„Het blijft mogelijk, dat de com
missie andere vraagstukken, als bijv.
de troonopvolging en het onderwijs
entameert.
Maar de regeering ziet het blijk
baar liever niet.
Hieruit volgt, dat de opzet, waar
mede de Staatscommissie in de Troon
rede werd aangekondigd, te weidsch
is geweest.
Deze deed een generale Grondwets
revisie verwachten.
Nu zal het. als men den wenk der
regeerinig volgt, niet meer dan een
partieel© zijn.
Er is hier tegenspraak, gewild of
ongewild. En daarom is het ge wen,sent
dat, deze zaak tot klaarheid worde ge
bracht." J;
De vraag stellend: „Is deze com-j
'missie een politieke of een zakelijke I
commissie zegt het blad
,,De heer Rink achtte het voor de
regeering van onschatbare waarde, i
voorgelicht te worden door een com- j
missie, bestaande uit mannen „van
hoog wetenschappelijk gehalte en
grondige kennis van ons staatsrecht.
En hij voegde er niet bij, dat de
regeering die mannen gezocht en ge
vonden had bij de onderscheiden po
litieke richtingen.
Vermoedelijk heeft de regeering dus
enkel gekeken naar wetenschap en
kennis en niet op politieke kleur ge- j
let.
Een zakelijke commissie dus, zoo-
als reeds het orgaan van den heerj
Borgesius te verstaan gaf.
Maar dan blijft het onvergeeflijk i
van de regeerinig, dat zij, die naar I
„grondige kennis vair ons staats- j
recht" keek, den anti-revolutionairen
hoogleeraar in het staatsrecht, pro-
fessor Fabi.us, voorbij ging en daar-1
entegen den heer Willing© koos, die
aan den staatsrechtelijken hemel geen
ster van de eerste grootte is.
Diens benoeming is d,an toch niet
door zakelijke, maai- door politieke
overwegingen ingegeven."
DUM-DUM KOGELS.
In een vorig nummer plaatsten wij
een correspondentie van hét „Bat.
Nieuwsblad", waarin de Nederland-
sche regeering beschuldigd werd van
het gebruik dezer kogels in Nederl.-
Indië.
Ook „Het Volk" heeft daaraan een
plaats gegeven, maai- mei eernig com
mentaar van den volgenden inhoud
„Toen dé heer Troelstra den 26sten
September in de Kamer de aandacht
vestigde op de onnoodige wreedheden,
die gemeld waren van de Boni-expe
ditie. treeft de heer Fock een onder
zoek toegezegd. We hebben nu nog
wat voor den minister. Men herinnert
zich tijdens den Transvaal-oorlog de
heilige verontwaardiging van al Ne-
derland's brave burgers over de dum-
dum-kogels. Dat zijai kogels met een
zachte punt. die in het lichaam van
den getroffene allerlei hoekige vor
men aannemen en het weefsel op ver
schrikkelijke wijze vernielen. De be
schrijving van de wonden, door die
kogels toegebracht, was ontzettend. In
ite illustraties varnd men toen dum
dums, die gehaald waren uit het li
chaam der getroffenen. Ze hadden al
lerlei grillige vormen gekregen, alle
met scherpe hoeken en kanten. En
zoolang er nog kracht achter zit zoe
ken zc zich met die scherpe hoeken
een weg door het lichaam. De dood
of zware verminking is van he»t tref
fen van zulk een kogel het noodzake
lijk gevolg. En de gewonde doorstaat
gruwelijke pijnen.
Ja, die Engelschen waren wel wreed
en de Hollandsche burgerij was tot in
het diepst van haar brave ziel getrof
fen. Dat zouden wii. Hollander, toch
niet doon
En wat wordt nu uit Zuid-Celebes,
van de Bond-expeditie, naair het „Bat-
Nieuwsblad" geschreven
„Dat gebeurde op Celebes. en het
gebeurt geregeld in Atjeh. Iedereen
weet het natuurlijk." schreef die offi
cier.
„Iedereen Ook de gouventuur-ge
neraal, ook de minister van koloniën
Waar zijn nu al de braven, die zoo
toornig spraken over de Engelsche
beestachtigheid
Iedereen: weef het dus. ook de luite
nants, en de kapiteins, en de kolonels,
ent de generaals, en de gouverneur-
generaal Iedereen weet het, dus ieder
die wat te zeggen heeft, is er voor
zijn deel verantwoordelijk voor.
Zal er nu een Nederlandsche ver
ontwaardiging komen over de burge
rij. Of heeft zij misschien tweeërlei
moraal, en is wat in de Engelschen
gemeen werd genoemd, oirbaar en fat
soenlijk als een soldaat van ons dap
pere Indische leger het doet
tein M. C. van der Hoog, dien dr.
Kuyper bij de leger-oéfeningen aan
trof
„Ik ben niet afgevaardigd gewor
den (door de Nederlaaudsche regeering)
om de groote manoeuvres bij te wo
nen, die door het IVe Rümeensche le
gerkorps in Moldavië zijn gehouden,
doch mijn missie naai1 Ruinenië had
ten doel de bestudeering van het Rü
meensche leger in zijn geheelen om
vang.
Tot het bijwonen van de manoeu
vres werd ik door de Runieensche Re
geering uitgenoodigd, nadat deze had
te kennen gegeven, dat ik tot het ma
ken van mijn studies omtrent de le
ge r-inrichtino- in de gelegenheid zou
worden gesfeld. Het bijwonen van de
manoeuvres was dus een bijkomende
aangelegenheid.
Ik stel er prijs op om dit hier te
verklaren, omdat dr. Kuyper in een
der laatste alinea's van zijn artikel
zegt
Op de vraag hoe men in Ru-
menie een permanent léger van
60.000 man kan onderhouden, en
zoo is ingericht, dat men in tijd
van oorlog, buiten de Gloaté
(landstorm) een leger van 500.000
man kan uitbrengen, met een bud
get dat nog bijna een derde bene
den het onze blijft, is mij op dit
oogenblik een nog onopgelost raad
sel.
Dat raadsel bestond ook voor onze
Reigeering en daarom was het, dat zij
een officier van den Generalen Staf
naar Rumenië zond, opdat deze zou
trachten de oplossing er van te vin
den.
Men verkrijgt zulks echter niet door
het bijwonen van groote manoeuvres,
maai- door het bestudeeren ter plaat
se van de desbetreffende bepalingen
en voorschriften omtrent de leger-in-
richting, door het nagaan hoe de ge-
heele leger-machine functioneert en
door voorlichting van ter zake kun
dige tot het betrokken leger beboeren
de officieren."
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cents per regel.
uitmuntend middel tegen
Terkoudheid, Rheumatlek, Keelpij b,
Spit, StijTon nek, Steek in de rijde,
Zenuwpijn.
Bij alle Apothekers en Drogisten
II f0.75.
Gebruiksaanwijzing in elke doos.
Rechtszaken
Leger en Vloot
HET ROEMEENSCHE LEGER.
Naar aanleiding van dr. A. Kuy-
per's artikel in de „Standaard" over
hot Roeaneensche leger, schrijft kapi-
RAAD VAN TUCHT.
Dé Raad van Tucht voor de Koop
vaardij te Amsterdam d'eed dezer da
gen uitspraak in de zaak tegen kapi
tein P. Groenewold, wiens vaartuig
de schoenerbrik „Stella. Maris", in de
Oostzee bij Kokskar op 1 Mei in aan
varing 'kwam met een groot en zwaar
stuk drijfijs, dat recht op den boeg
aandreéf. dat men niet kon ontwij
ken en 'dat de boegpoort indrukte, zoo
dat boven en onder de waterlijn een
lek ontstond, hetwelk niet kon worden
gestopt. Heit schip zonk weldra, ter
wijl de opvarenden zich in de booten
konden redden.
De Raad van Tucht was van oor
deel, dat de schipbreuk en het verlies
van de „Stella Maris" niet was toe te
schrijven aan eenige daad of nalatig
heid'van den gezagvoerder of den
stuurman. Ook is het schip pas op het
uiterste oogenblik verlaten. De kapi
tein werd dei'halve van alle schuld
vrijgesproken.
Vervolgens werd uitspraak gedaan
in de zaak tegen den schipper J. Hui-
zinga, gezagvoerder van het Neder
landsche tjalkschip „Wilhelmina". De
gezagvoerder werd voor een commis
sie uit den Raad van Tucht gehoord.
Blijkens het rapport van den Barse-
meister des Turrnen- unid Bakenambts
Sellmann te Bremen, waarvan de in
houd in alle deelen door den schipper
werd bevestigd, was de „Wilhelmina"
een 23 jaren oud zijnde houten tjalk,
bemand met schipper, knecht en kok.
terwijl bovendien aan boord waren de
vrouw en een kind van den schipper.
24 Juni met een lading cementsteen
den mond van den Wezer opgevaren,
komende van Bremen en bestemd
naar Hamburg. Er stond een hooge.
zee. Bij het overstag gaan weigerde
het schip tot tweemalen toe met door
gaande ankers te wendén. Daar het
tijd van vloeien was. hoewel er nog
eb ging. beproefde de schipper rondte
halzen, doch het anker hield niet. Het
schip dreef toen naar lager wal en
bleef aan den grond zitten. De Barse
meister Sellmann, die zich op een in
spectietocht bevond, werd door de vol
uit waaiende vlag in het want op liet
schip opmerkzaam gemaakt en zag
toen de gevaarlijke positie van het
schip, dat ieder oogenblik dreigde lek
te springen. Met groote moeite wist
hij in een boot de Wilhelmina" te
naderen en de kok, schippersvrouw en
kindTè redden. Schipper en knecht
wenschten aan boord te blijven. Om 2
uur zonk de .Wilhelmina". waarna
schipper en knecht, die zich in de boot.
hadden begeven, werden opgepikt.
In 'het. geheële verloop dezer zaak
heeft de Raad van Tucht niets gevon
den. waardoor den schipper Huizinga
eenige blaam kan treffen. Hij werd
dan ook van alle schuld vrijgespro
ken.
Toch is er één punt. dat onwillekeu
rig de aandacht trekt. De schipper
heeft geen gebruik gemaakt van d'e
noodsignalen, voorgeschreven bij art.
31 van het reglement op de buiten
vaart Het schijnt onder de schippers
der kleinere vaartuigen nog maar
steeds niet gebruikelijk, zich in geval
van nood te bedienen van de interna
tionale noodsignalen, in casu van de
vlag in show. Dit verzuim werd nog
verergerd doordat de „Wilhelmina"
zich als noodsignaal bediende van een
vol-uit-waaiende vlag in het went. om
trent de beteekenis waarvan de heer
Sellmann in hét onzekere verkeerde.
Bijgevolg was het slechts aan een ge
lukkig toeval te danken, dat de schip
per en de zijnen gered zijn geworden.
Voorts brengt de Raad van Tucht een
woord van hulde aan liet manmoedige
gedrag van den heer Sellmann en aan
een viertal zijner lieden, die hem on
verschrokken ter zijde stonden, waar
door met groote moeite de schipbreu
kelingen uit. hun benarden toestand
zijn geréd.
MISHANDELING.
Voor de 5e Kamer der Reohtbank
te Amsterdam stond Woensdag te
recht de 40-jarige venter PieterPhi-
lippus Metz, beklaagd dat hij op 24
September in zijn woning aan de
Focke Simonszstraat aldaar moedwil
lig en gewelddadig en ter uitvoering
van een vooraf daartoe genomen be
sluit S. Seymonsbergen met een dolk
mes ter hoogte van den buik heeft
doorboord en hem in den buikwand
een ongeveer 2 centimeter lange en
bloedende tot in de buikholte door-
loopende wond heeft toegebracht
Beklaagde erkende den steek te
hebben toegebracht, doch in dolle
drift, niet met voorbedachten rade.
Het O. M.. jhr. mr. Quintus. achtte
bekl. schuldig aan mishandeling,
zwaar lichamelijk letsel ten gevolge
hebbende. Bekl. in 't geheel reeds
vier maal veroordeeld, en wel drie
maal wegens mishandeling, wordt ge
acht tot alles in staat te zijp als hij
onder den invloed van sterken drank
is. Eisch 11/2 jaar gevangenisstraf.
Mr. Roeper Bosch, toegevoegd ver
dediger. was van oordeel, dat geen
mishandeling, zwaar lichamelijk let
sel tengevolge hebbende, aanwezig
was. Z. i. heeft bekl. zich schuldig
gemaakt aan het misdrijf, strafbaar
gesteld bij art. 300 alinea 1, Wetb.
van Strafr. het veroorzaken van
reohtstreeksch lichamelijk lijden.
Seymonsbergen was volgens pl. de
aanleiding van het gebeurde, waar
om pl. verzocht bekl. slechts te straf
fen wegens art. 300, al. 1. Wetb. van
Strafr. met aanneming van verzach
tende omstandigheden.
Uitspraak 29 Nov. a. s.
Koloniën
DE LANGSARBAAI.
Het is bekend, dat ter Sumatra's
Oostkust, tusschen Sabang en Bela-
wam-Deli, een nieuwe haven zal ge
opend worden, als zuidelijk eindpunt
van de Atjeh-tram, terwijl de bedoe
ling is het spoornet van Deli daarme
de aam te sluiten.
Dit plan is door de Indische bla
den in het algemeen niet met geest
drift begroet en daarom acht de heer
K. A. James te Bajan (Atjeh) het niet
ondienstig eens de goede zijde van
dat ontwerp in het licht te stelilen,
wat hij in de „Indische Gids" van No
vember doet.
Men zégt, aldus de heer J„ dat de
uitgaven niet in verhouding zullen
zijn tot het nutdat de verwachtin
gen dié men koestert niet beantwoord
zullen wordendat de Langserbaai
geen achterland heeftde landschap
pen Langsar en Tamiang hebben geen
bevolking en geen cultures, op af
voer van tabak naar Deli behoeft
men niet te rekenen, enz. enz.
Ten eerste, zegt de heer J„ beschou
wen wij het achterland De. land
schappen Langsar, Soengei, Ra ja en
Peureula in dé onder-afd. Bajan en
de onder afd. Tamiang, bevatten
prachtige maagdelijke gronden, ge
schikt voor verschillende cultures. De
volkscultuur bij uitnemendheid der
Atjehers is die van peper. De onder-
afd. Bajan levert van geheel Atjeh 't
meest. Door den aanleg van nieuwe
pepertuinen, en nu hier overal rust
heerscht. neemt de peperproductie
weer belangrijk toe. Aan den Neder-
landschen handel nu om de peper-
markt van Penang naar Langsar te
verplaatsen.
Bij cultures door Europeanen ge
dreven ter Sumatra's Oostkust, denkt
men steeds aan tabak en staart men
zich blind op tabak. Waarom plant
men niet meer in 'het groot get ah,
benzoë, rotan, sago, wat niet te veel
kapitaal en zorgen eischt
Slechts enkele houtaankapconces-
sies zijn er thans in Bajan, doch de
ze ondernemingen ontwikkelen een
landstreek niet. Nu is er wel een
bezwaar voor cultuurondernemingen,
nl. de schaarschheid van werkvolk,
maar zoo goed als op de Oostkust
kunnen zich hier Javaansche con
tract-koelies vestigen.
Reeds nu komen Maleiers en Java
nen van Deli zich in Langsar vesti
gen. En kan men de emigratie van
Java ook gedeeltelijk hierheen lei
den, dan behoeft er geen vrees te be
staan voor de rijstvoorziening. want
goede sawahgronden vindt men in
Maujapaét, Langsar. Borim en vele
plaatsen langs de spoorbaan.
De petroleumproductie is hier zeer
belangrijk, maar aangezien de ruwe
olie opgepompt naar. en verwerkt
wordt te Pangkalan-Brandan. wordt
in de streek der petroleumbronnen
zelf (Peureula en Langsar) niet veel
profijt daarvan getrokken. Maar de
mogelijkheid bestaat dat er nieuwe
bronnen aangeboord kunnen worden
en een tweede raffinnge-inriebting
noodig zal zijn en dan is Langsar de
aangewezen plaats.
Een tweede gunstige omstandig
heid voor de Langsarbaai is, dat zij
door hare ligging aan een ijzeren
weg het middelpunt van den in- en
uitvoer zal worden voor een groot
rayon. Ondersteld wordt, dat deTa-
miang-lijn tot staaxd komt. Bij de
opening van Langsar zal ld' geslo
ten worden en zal nagenoeg alles
daarheen getrokken worden natuur
lijk zal Lho Seumawé ook haar deel
krijgen aan den handelsomzet der
onder-afd. Idi, doch dit zal beschei
den zijn.
I De spoorlijn door Tamiang zal drie
streken van uit Langsar bedienen. In
de eerste plaats Tamiang zelf, dan
de Gajo-landen en ten slotte Lang-
kal.
In de derde plaats wordt de afvoer
van tabak uit Langkat genoemd. De
tabak van deze streek, zaï in do toe
komst over Langsar vervoerd worden,
aldus is mij gezegd door een persoon
in die streek wonende en den toe
stand helder overziende. En ook ik
ben hiervan ten volle overtuigd.
j De planters hebben blijkbaar om-
irent Langsar een afwachtende hou-
ding aangenomen en gezwegen. De
j groote tegenstanders van de Langsar-
haven en de Tamianglijn zijn dan
ook de Deli-Spoorweg-maatschappij.
de Norddeutsche Lloyd en een deel
i van den handel, die bij verminde-
ring van het vertier te Belawan-Deli
nadeel zouden ondervinden.
Langkat ligt ongeveer in het mid-
1 den tusschen Langsar en Belawan-
Deli en wanneer het gouvernement
de vrachtprijzen op de Tamianglijn
j zoo matig maakt, dat het vervoer
naar beide havens ongeveer evenveel
i kost, zal ongetwijfeld Langsar verko-
zen worden, van waar de tabak di
rect naar Europa overgevoerd kan
worden, zonder overscheping
wat een besparing is van duizenden
guldens. Deze overvoer heeft plaats
met een geregelden vrachtvaartdienst
die op tijd vaart; een maildienst is
hiervoor niet noodig.
De Deli-spoor heeft thans het mono
polie van het tabaksvervoer overland
en het is te begrijpen, dat zij met
alle middelen, die zij heeft, liet ver
voer over Tamiang tot Langsar wil
verhinderen.
De Norddeutsche Lloyd heeft in
Belawan-Deli veel geld vastzitten in
gebouwen, pakhuizen enz., terwijl zij
voor de Belawan-geul speciale sche
pen heeft moeten aanschaffen voor
het tabaksvervoer. Naar gezegd wordt
vertegenwoordigen hare bezittingen
een kapitaal van 11/2 millioen gul
den. Het is ook voor haar begrijpe
lijk, dat zij niet leede oogen de ope
ning van Langsar ziet.
Dat een gedeelte van de handelsbe
weging zal overgebracht worden van
Deli naar Langsar volgt vanzelf en
natuurlijk zullen eenige handelshui
zen daardoor schade lijden.
Doch een en ander weegt niet op
tegen de noodzakelijkheid van het be
zit van een goede haven voor Su
matra's noordelijke Oostkust, die met
niet te veel kosten tot een madhaven
lean gemaakt worden.
DAMES-SPEELGOED.
In liet verslag over de verrichtin
gen en bewegingen der scheepsmacht
in Ned.-Indië (2de kwartaal), leest
men het volgende
„Aan de vorstin van Tanette werd
een geschenk van 20 geweren en 500
patronen overgebracht,"
(Tel.)
Gemengd Nieuws
HET FRANSCHE MINISTERIE.
De reaclionnaire partijen in Frank
rijk zijn bitter teleurgesteld door de
veranderingen in het ministerie. Dat
Rouvier geen generaal tot minister
van Oorlog heeft benoemd zouden ze
hem nog kunnen vergeven, want
Etienne, hoewel geen militair is
iemand naar hun hart, maar de ra
dicale Dubief als minister van bin-
nenlandsche zaken is hun een doorn
in liet oog. De Temps" en de „Dé-
bats" kapittelen Rouvier heftig we
gens zijne zwakheid, zooals ze het
noemen, en zijn van oordeel dat hij
en de stemming van Vrijdag jl. ver
keerd uitgelegd heeft. De Kamer had
toon aan hem, maar niet aan de
radicalen een votum van vertrouwen
geschonken. Zoo schrijft, d'e „Gau-
lois"
De Fortuin heeft aan Rouvier
een schoone gelegenheid aangeboden
zich te bevrijden van een voogdij
schap, dat hij tegelijkertijd veracht
en vreest. Maar hij heeft den moed
niet gehad er gebruik van te maken.
Hij heeft lafhartig de wapens neerge
legd voor de bedreigingen der radi
caal-socialisten. Hij zou zijne boeien
hebben kunnen verbreken, maar heeft
ze vaster gesmeed. Uit zijn vroeger
optreden had men mogen afleiden,
dat hij zich krachtiger zou hebben be
toond.'
De „République Frangaise" houdt
de dagen van het ministerie, trots de
gemaakte zwenking, voor geteld. Het
beetje frissche bloed, dat met Trouil-
lot er in is gekomen, zal zijn levens
duur niet verder verlengen, dan tot
den tijd, dat de laatste bladen van de
boomen zijn gevallen.
Maar ook de socialisten betoonen
zich niet erg ingenomen met het mi
nisterie Jaurès merkt scherp op. dat
de radicalen thans zullen moeten too-
nen, dat ze een program hebben. Ze
zullen iets moeten doen, anders zou
men gaan gelooven. dat het hun al
leen er om te doen was. om bij de
verkiezingen aan hunne partijgenoo-
ten de ondersteuning der regeering
te verzekeren.
volkstaal weder te doen herleven of
die Gaëlische uithangborden hebben,
j te vervolgen en dit heeft reeds tal
van protesten uitgelokt. Zoo bijv van
de studenten van de universiteit van
Dublin, die na afloop van de exa
mens in plaats van het Britsche
I volkslied, zooals gebruikelijk is, het
Iersche aanhieven. De beweging is
nog in haar begin, maar van dag tot
i dag neemt ze toe in omvang en
kracht.
i GIFTEN VOOR DE RUSSISCHE
SLACHTOFFERS
j Engeland geeft ruim voor de slacht-
(offers der Jodenvervolgingen, maar
Frankrijk ook. Een paar giften op de
jongste lijst van het Parijsche comi-
té De vorst van Monaco 1000 francs:
.een protestant 5000 francs; de Roth-
f schilds 250.000: Stern Co. 40.000.
j Salomon Reinach 10.000 en eon onge-
I noemde 50.000 francs.
Op een meeting te Philadelphia
werd in een half uur tijds een be
drag van ongeveer vijftigduizend
gulden voor de slachtoffers bijeenge
bracht. De heer Carnegie zond aan 't
ondersteuningscomité 24,000 gulden.
DE GISTING IN HET ROERGEBIED
Zondag werden in het Roergebied
talrijke vergaderingen van mijnwer
kers gehouden, waarin de opgewon
denheid. in den laatsten tijd weder
onder de arbeiders ontstaan, tot.
uiting kwam. Niet alleen de nieuwe
arbeidsverordening en het reglement
voor de verkiezingen van -de arbei-
derscomité's zijn de oorzaken der al-
gemeene ontevredenheid, maar ook
de omstandigheid, dat vermindering
der loonen van den laatsten tijd, we
gens het gebrek aan wagens, den
arbeiders aanzienlijke schade heeft
toegebracht.
Men verwacht nu eindelijk de be
williging- in een nieuwe verhooging
van loon.
De stemming onder de arbeiders is
zeer ernstig.
DE JODEN-GRUWELEN IN
RUSLAND.
Er is door de vereeniging tot hulp-
verstrekking aan Duitseh© Joden, ge
vestigd te Berlijn, een lijst gepubli
ceerd, waarin een overzicht wordt ge
geven van. de Jodengruweflen in den
laatsten tijd gepleegd. De geweldda
digheden te Odessa, te Kieff, te Niko-
lajeff, te Rostof, te Cherson. teKoersk
en nog vele andere plaatsen gepleegd
worden in deze lijst opgesomd en het
blijkt, dat het aantal van hen, die
doodgemarteld werden, duizenden be
loopt, terwijl tienduizenden gewond
werden.
Ongeveer 70 plaatsen hadid'en van
deze. onlusten te lijden. In Odessa
duurde de slachting vier dagen en vier
nachten door; daar allelen werden
tweeduizend menschen gedood,
Uit Petersburg zouden 8000 Joden
gevlucht zijn naar Wiborg, waar zij
door Finnen liefderijk werden opge
nomen.
NIEUWE MELKPRIJS.
„Het [Weekblad voor Melk-liygiën
schrijft
Nu niet iedere huisvrouw zich
Duitscliüjand de weelde kan veroorl
ven hare huisgenooten vleesch
voor te zetten, heeft men thans een
gerecht uitgevonden, dat in de plaats
van vleesch gebruikt wordt. Daaroïj
heeft deze schotel ge he él en al den
smaak van vleesch, en is bijna even
voedzaam.
Deze spijs wordt bereid uit melk,
terwijl de bereiding zeer eenvoudig 's
Zij is als volgt
Op een paar liter ondermalk, welke
men op 30 a 40 graden C. verwarm',
voegt men zooveel leb, dat de melk
in een paar minuten volkomen geru i-
nen is. Deze geronnen meük snijdt
men kruisgewijze in stukken van 1 a
2 vingers dikte, en laat dit alles op
een vergiet uitdruipen. Daarna ver
mengt men het met gehakte uien. -
per, zout en wat brood of beschuit -
maakt er ballen van zoo groot als een
eendenei. Deze ballen worden in vet
gebraden tot ze broos zijn. Om ten
vleeschsmaak nog vollediger te maken
doet men er ook wel een ei door. of
een beetje vleeschgehakt.
Voor 32 Pf. heeft men dan evenveel
voedingsstof als 80 Pf. vleesch.
Verschillende melkinrichtingen heb
ben dit recept op papiertjes laten
drukken en deze onder hun clienté'e
verspreid.
DE IERSCHE BEWEGING.
De „Darts Press Agency" deelt me
de. dat de nationale beweging in
Ierland in de laatste maanden we
der belangrijk aangewakkerd is. Ier
land vraagt thans weder en met
klem om „home rule". Sinds den
tijd van Parnell heeft de beweging
noo;t zulk een dreigend aanzien ge
had. I-n dien tijd was de eisch van
zelfbestuur samengekoppeld met agra-
rische wenschen. thans is het alleen
j een strijd voor het nationale ideaal,
i Een der populairste mannen van hét
i oogenblik is dr. Dougles Hyde, pre
sident van de „Gaëlic League" (opge-
i richt ter bestudeering en verspreiding
van het Gaëlisch) die een re>s naar
Amerika heeft gedaan om daar
steun voor zijne pogingen te zoe
ken. Deze nationale, politieke en in-
tellectueele beweging heeft den naam
aangenomen van Sium Fein (Wij
zelve). De partij, die dit devies heeft
gekozen eischt, dat de Iersche afge
vaardigden niet meer naar Londen
zullen gaan om daar deel te nemetn
aan de beraadslagingen van het Brit
sche parlement, maar te Dublin blij
ven, en zich daar constitueeren tot
nationale vergadering. En dat zal
zeer zeker geschieden, als het aan
het kabinet-Balfour gelukt zal zij//
de nieuwe kieswet door te drijven,
waardoor het aantal mandaten voor
Ierland belangrijk verminderd zal
worden. Intusschen is er een leven
dige propaganda aan den gang om
de dienstneming van jonge Ierlan-
dors bij het leger of de politie te be
letten. De Britsche Regeering heeft
een aantal propagandisten laten ar
resteeren en vervolgen, maar ze heeft
daarvan weinig succes beleefd, daar
de jury de beschuldigden vrijsprak.
Daarbij begaat dé Engelsche Regee
ring de onhandigheid, degenen, die
zich moeite geven de oude Iersche
NOG STEEDS DE
SAMENZWEERDERS.
Onder voorzitterschap van den ge-
fiensionneerden kolonel Poppowitsj is
op 12 Nov. te Belgrado een vereeni
ging opgericht tegen de samenzweer
ders. die eischen zal, dat de saraen-
zweerdersquaestie langs wettelijken
weg zal worden opgelost. Een aan
tal oud-ministers en hooggeplaatste
militairen zijn tot de vereeniging
toegetreden.
KENNISGEVING HINDERWET,
i Burgemeester en Wethouders van
Haarlem brengen ter openbare ken
nis dat door hen is ontvangen eene
bekendmaking van Burgemeester en
j Wethouders der gemeente Schoten,
dat fer Secretarie dier gemeente ter
j inzage ligt een verzoek met bijlagen
van G. P. J. Beccari te Haarlem, om
vergunning tot het oprichten eener
inrichting voor machinale "houtbe
werking aan de Paul Krugerkade,
gemeente Schoten. Kadastraal be
kend in Sectie B. No. 1515.
On Maandag, den 20en November
1905. des voormiddags elf uur. zal ter
Gemeentesecretarie van Schoten ge
legenheid bestaan, om bezwaren te
gen dit verzoek in te brengen en
deze mondeling en schriftelijk toe te
lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij, die
bezwaren hebben, kunnen gedurende
drie dagen, vóór het bovengemelde
tijdstip op de Secretarie der Ge
meente Schoten kennis nemen van de
terzake ingekomen schrifturen.
Haarlem, den 16 November 1905.
Burgemeester en Wethouders voor
noemd,
BOREEL.
de Secretaris.
PIJN ACKER.
