NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
23e Jaargaug. No. 6871
Vsfschijrt* dageiijk?, i>e halve op Zon- ea Feestdagen.
MAANDAG 20 NOVEMBER 1905 A
AB©NNEMBNTEN ABVERTENT1ÊN:
^"38t élaanèpsns i/an 15 '.egels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
1& ited^ka' ia' dtt 'ootoi wakr 'eoi Agért 'geveld b fko'm 'der' «PSffiHaadem «a 1-5 elke regel me«/ai5. Reclames 30 Ceo» per regel
gemeente) ,1.30 Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat
ajtemco pe? post doo? Nedeland* i.65 Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Steffi ZZE&toi, 'W Haarlem 1 I I J .1 ft3pf en Administratie: Groote Houtstraat 55.
sM de omstreken en franco per post 0.45 iBtolCOHBnnaiil Telefoonnumacr der Redactie 600 en der Administratie 724.
Sftgavg de? Vdonadsd»? Laoreas Cester. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij*. Zutö§. Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
'b-cssaementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentie:.
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G- L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bls Faubourg Montmartre.
AGENDA
Zondag 19 November.
Be Kroon .-Operette „Asschepoetster",
's middags 2 uur.
Hollandsche Tooneelvereen.
„Kuische Joseph", 8 uur.
Brongebouw: Prager Strijkkwartet:
Matinée, 2 uur.
Postharmonie Uitvoering,
uur.
VereenigingVereenigde Tooneelis-
tenJanus Tulp". 8 uur.
Kleine VereenigingSpecialiteiten-
voorstelling, uur.
Woestduin Course, 1^ uur.
Maandag 19 November.
Weten en WerkenVergadering af
deeling Haarlem Ned. Bond voor
Staatspensionneering.
OM ONS HEEN
clx.
EEN JUBILEUM ZONDER FEEST.
Als de lezer over dit opschrift niet
verbaasd staat, weet ik er niets meer
van.
Bestaan, er dan inderdaad in onzen
jubileerenden tijd nog jubilea, zonder
feest?
't Klinkt inderdaad ongeluofelijfc,
*xaar wéér is het toch. Binnen enkele
weken bestaat het gebouw van de
Sociëteit Trouw moet Blijken 25 jaar.
Ik geloof niet, dat dit feestelijk zal
worden gevierd. Trouw heeft pas
zijn vierhonderd jarig bestaan her
dacht, daartegenover valt een kwart-
eeuws bestaan van een gebouw in 't
niet, vooral wanneerdat gebouw
nu niet zoo bijzonder in den smaak
valt. De niet-leden laken het van bui
ten en de leden, daarmee instemmen
de. prijzen het niet van binnen.
Dat is eigenlijk nooit -anders ge
weest. Toen liet nieuwe gebouw den
7den December 1880 feestelijk werd
ingewijd en de Factor, of hofdichter,
het woord kreeg om er de golven
van zijn poëzie over uit te storten,
somde hij al een reeks van kiadhten
•over de nieuwe woning op
A. hoorde men zeggen zie dit is
vergeten
En dat overtollig. B. vindt het
soort hek
Op het dak al zeer leelijk en gek.
Rhumaticus zucht-ach hemel,
die trappen,
Die "k dagelijks op zal moeten
stappen.
D. prutteltwaarom ik mij zeer
moet verwondren,
Is dat men die kamers en lokalen
van ondren,
Niet heeft voor winkels goed
ingericht.
E. yindt het gebouw te vierkant
en te plomp,
Veel te bont, niet gracieus, te veel
steenen romp.
F. hoorde 'k zeggen't lijkt Bent-
iheimersteen
In de verte, maar van nabij is 't
er geen
Kijk maar eens attent,
't Is Portland cement
G. vindt de deur te laag en kan
maar niet gissen
Wat er toch zal komen in 't front
in die nissen,
H. vindt de speelzaal te klein
Ik geloof niet, dat er veel van de
hier opgesomde bezwaren zijn opge
lost. Alleen D. heeft zijn zin gekre
gen, daar sedert een paar jaar de be
nedenverdieping voor winkels is ver
huurd.
De lezer zou dan ook gevoegelijk
kunnen vragen, waarom ik hier wijs
op een jubilé dat niet aan alle kanten
stof tot feesten geeft. De zaak is, dat
die verbouwing van Trouw een stuk
je Haarlemsche historie uitmaakt. Of
is 't niet merkwaardig, dat tijdens
den nieuwen bouw, toen dus de aan
hangers der Pelikaan een ander ver
blijf moesten zoeken, hun hei-berg is
verleend in de Statenzaal op t
Prinsenhof, vijftig gulden per
maand? In die deftige localiteit
hebben de leden in 't jaar 1880 hun
glaasje gedronken. En op den eersten
Januari sprak de Factor daar, aJs
naar gewoonte, zijn jaarvers uit.
En nu Er is zeker wel niemand
meer, die als het weer gebouwd
moest, worden het er zóo zou zetten
en bet zóo zou inrichten. Ja, ik ge-
iool dat wanneer het geld maar niet
«oo schaars was (een gebrek, waar
aan het geld door alle eeuwen heen
heeft geleden; de wakkere schaar der
Pelikanen graag een ander nest bou
wen zou. Maai- helaas, die duiten
't Ging 25 jaar geleden tocüi ook al
zoo grif niet. 27 Mei 1877 werd het
besluit genomen, de sociëteit te ver-
Douwen en -daarvoor een geldleening
aan te gaan in de vergadering van
17 Februari 1878 werd dit besluit ver
daagd, doch in de vergadering van
8 Dec. 1878 werd door een meerder
heid van ruim 60 leden het aangaan
van een loening van ruim f60.000 vast
gesteld.
En de Factor, spotter als hij is,
zegt in zijn jaarvers van 1879:
Doch in dit opzicht zijn Pelikanen
net als Chineezen.
Als zij voor verhooging van lasten
gaan vreezen.
Zij noemen alles.mooi, ais het dat
maar niet was
En hij laat er op volgen
De trouw moet nu blijken bij 't
plaatsen der loten,
Eén mille slechts van elk, die 't
aldus besloten,
waarbij .hij dus nogal ondeugend de
zestig voorstemmers oproept, de be-
ïioodigde som maar gezamenlijk op
te brengen.
Blijkbaar is er toen toch wel spoed
achter het werk gezet. Althans in de
Raadsnotulen van 5 Maart 1879 wordt
melding gemaakt van een voorstel tot
verbreeding van den ingang der
Groote Houtstraat, destijds (en nu
nóg wel) het gat van de Groote Hout
straat geheeten. Meer dan een gat
was het niet. Op oude afbeeldingen
kan men duidelijk zien, dat die in
gang niet breeder was dan een steeg.
Op den hoek w-aar nu de sigarenwin
kel van den heer Maas staat, bevond
zich destijds een kroegje Het Noord-
hollandsch Koffiehuis, dat blijkbaar
den leden van Trouw moet Blijken
een doorn in 't oog was. althans de
Factor zegt er van in zijn gedicht bij
de viering van het 400-jarig bestaan,
in 1903 uitgesproken
Hoe we van den Noordhollandschen
buurman
Toch eindelijk werden verlost,
Hoe het gat van de Houtstraat zoo
breed werd
En wat moeite dat al heeft gekost...
In die Raadsvergadering van 5
Maart werd dan ter tafel gebracht
het denkbeeld, aan de Soc. Trouw
moet Blijken voor te stellen om voor
ƒ35.000.plus de kosten van over
dracht van het Noordlhollandsche
Koffiehuis aan de gemeente Haarlem
af te staan een oppervlakte grond
over de geheele lengte van de Socië
teit in het gat van de Groote Hout
straat en ter breedte van vijf meters.
De bedoeling is duidelijk. De So
ciëteit had blijkbaar het kroegje in
handen en wou harerzijds de open
bare straat in 't algemeen belang
wel verbieden door haar gebouw vijf
meters achteruit te zetten, mits de
gemeente voor haar den ongewensch-
ten buurman wegkocht voor de niet
onbelangrijke som van ƒ35.000.plus
de kosten van overdracht. De eige
naar van 't koffiehuisje, ook niet van
gisteren, wilde zich blijkbaar zijn
verdrijving duur laten betalen.
Burgemeester en Wethouders had
den over liet voorstel niet tot eenstem
migheid kunnen komen, maar wilden
den Raad over het denkbeeld laten
beslissen en deze nam het aan met
19 tegen vijf stemmen. Onder de te
genstemmers behoorde de burgemees
ter Iordens, die destijds nog Raads
lid was en de wethouder Heshuysen.
Wie de eischen van "t verkeer op
dit punt kent zal toegeven, dat de
Raad da,armee een verstandig besluit
genomen en van breed inzicht blijk
gegeven heeft. Misschien brengt de
herinnering aan 't geval de tegen
woordige Raadsleden wel tot de over
tuiging, dat zij een dei-gelijken prac-
tischen maatregel verzuimd hebben.
De toegang van de Groote Markt tot
de Barteljorisstraat namelijk is zeer
nauw, de tram komt daar langs, 't is
er voor een druk knooppunt veel te
smal. Het hoekhuis is in de laatste
jaren herhaaldelijk van huurder ver
anderd. dus zeker te koop geweest.
Had de gemeente het gekocht en
weggeruimd, dan zou de toestand
daar belangrijk verbeterd zijn. Se
dert Laboucliere Oyens Co.'s Bank
liet, bezit en er een nieuw gebouw
gaat zetten, is ihet natuurlijk te laat.
Maar keeren wij tot- Trouw moet
blijken terug.
Het schijnt, dat niet alle leden ver
rukt zijn geweest over den afloop
van de onderhandelingen met de ge
meente. Er is verluid van ontstem
ming ten opzichte van twee Raads
leden, tevens leden der Sociëteit, van
wie men verwacht had. dat zij zich
zouden aangorden om betere voor
waarden voor de Sociëteit te bedin
gen, althans wat betreft een gelegen
heid om buiten te kunnen zitten. Die
ontbreekt in het tegenwoordige ge-
bouw geheel en al. Het nietige bal
konnetje is alle ruimte, waar men
in de lucht- zitten kan. Als dat bezet
is moeten de overige bezoekers zich
met een plaatsje voor de opgescho
ven ramen vergenoegen.
Hierover klagen 3e jongere leden.
Over duisternis op de trappen klagen
de ouderen. Met de indeeling en de
afmeting der lokalen is niemand ver
rukt. En de niet-leden zouden wel
gaarne op dit mooie punt van onze
stad een gevel zien, die beter over
eenkwam met de omgeving, vooral
met de klassieke lijnen van de buur-
vro'uw, de Vleeschhal. In de naaste
toekomst 'is op een nieuw gebouw in-
tusschen zeker weinig kans. Aan een
volgend geslacht zal wellicht het ge
noegen beschoren zijn, er een stich
ting te zien, meer overeenkomstig- de
schoonheid der omgeving en de
waardigheid der aloude Sociëteit.
J. C. P.
Suitenlandseh verzicht
De correspondent van de „Daily
Mail" meldt uit
PETERSBURG,
dat er Donderdag 100.000 man staak
ten. Maar er was onder de werklieden
zeiven een sterke partij tegen de sta
king, die op ettelijke plaatsen met de
stakers handgemeen werd. De cor
respondent heeft de arbeiders in Toe-
tilof onder elkander zien bakkeleien.
Hetzelfde kwam voor aan de fabrie
ken van Landali, terwijl te Loega
Woensdag een geregeld gevecht is ge
leverd tusscben stakende en niet sta
kende spoorwegbeambten, dat eindig
de met de nederlaag van de laat-
sten.
Een hooggeplaatst ambtenaar aan
het ministerie van binnenlandsche za
ken verklaarde dat de geschillen on
der de werklieden zeiven voortdurend
erger zouden worden. Ue regeering
zou het dan met. minder kozakken
dan nu af kunnen.
In den gemeenteraad vaui Peters
burg is Woensdagavond laat beraad
slaagd over de kwestie van de oprich
ting van een Petersburgsche militie.
Krasofsky, de voorzitter van den
raad, viel het daartoe strekkende voor
stel, ondanks woedende interrupties
van de sociaal-democraten heftig aan.
zeggende dat deze laatsten niet een
militie wonschten tot handhaving van
de orde, maar een groote gewapende
macht om, evenals in Finland, de re
geering omver te werpen. Zijne ver
klaring baarde opzien en had ten ge
volge, dat het voorstel met groote
meerderheid werd verworpen.
Dr. Dillon merkt- op, dat naar hem
verzekerd werd.
DE STAKING
ten doel had, niet de ondersteuning
van de Polen, maar om partij te trek
ken voor de matrozen in Kroonstad
en zoodoende het leger over te halen
gemeenzame zaak te maken met de
arbeiders.
Toen matrozen naai- de electrischc
fabrieken werden gezonden om daal
den dienst der stakers over te nemen,
wist een groep arbeiders hen te be
wegen terug te keeren„Wij staken
immers alleen voor de zeelieden van
Kroonstad", zeiden zij.
Later werden echter de matrozen
onder geleide van kozakken naar de
fabrieken gebracht en zij durfden toen
niet meer weigeren, maar verzochten
den stakers hen met geweld tot ste
ken te dwingen.
Russen, die tot geen politieke partij
behooren. maai- hun vaderland lief
hebhen. uitten over deze dingen tegen
over dr. Dillon hun verontwaardiging.
1-Iet Russische volk. meenen deze, kan
niet dulden dat een handjevol lieden,
vain wie velen vreemden van afkomst
zijn, door een uitnemende organisatie
de overhand krijgen in het land en
door hun revolutionair streven vijf-
en-zestig millioen boetren tot den op
stand drijven. De boeren worden door
het optreden der revolutionairen tot
woede geprikkeld en dit verklaart de
vele gruwelen, welke op verschillende
plaatsen worden gepleegd.
Ernstig zijn ook de berichten over
don toestand van
HET MANTSJOERIJSCHE
LEGER.
Volgens een bericht aan de „Chica
go Daily News" hebben te Gharbin
onlusten plaats <rehad, die uitbraken
ten gevolge van de slechte behande
ling van de soldaten door de officie
ren. Twee officieren zijn doodgescho
ten en men vreest voor een uitbrei
ding van de muiterij. Ook deze cor
respondent deelt bijzonderheden mede
over slechte verzorging en onvoldoen
de Meeding der soldaten.
Bijzonderheden worden nog gemeld
in het volgende telegram uit Sfc Pe
tersburg van 17 Nov.
„Het personeel der apotheken en
der drie grootste electri9che maat
schappijen staakt. Op verschillende
punten in de stad worden op de bin
nenplaatsen der huizen sterke troepen-
af deelingen met maxims gereed ge
houden. De geruchten over een bloe
dige botsing tusschen stakers en niet-
stakers aan het Nicolai-station, zijn
ongegrond. De straten bieden het ge
wone beeld, maar de bevolking is on
gerust. Ieder tracht wapen? te ver
krijgen.
Gisteravond hielden officieren eene
vergadering, waarin zij besloten niet
op het volk te doen vuren.
Op den Wimidau- -Rybinskspoorweg
en te Zarskoje-Selo is de staking uit
gebroken. Ev,eneens wordt gestaakt in
rle keizerlijke glasfabriek en In vijf
staats-brandewijnf abrieken. De stads-
conunandant Dedjoelin opende vijf
militaire apotheken ten bate van het
publiek. In den loop va.n den nacht
sloot de politie 'de drukkerij, waar de
berichten van het centrale stakings-
cornité werden gedrukt. Aan de spaar
bank kwamen heden tal van. inleg
gers om terugbetaling van hun gel
den te eischen. Op het gerucht, dat er
niet voldoende geld voorhanden was,
ontstond onder een deel van het pu
bliek een paniek."
Andere berichten daarentegen lui
den weer iets gunstiger. Zoq werd in
eeno door 600 leden bezochte vergade
ring van de nieuwe politieke vereeni
ging onder voorzitterschap van het
lid van den stedelijken raad van Pe
tersburg Krasowsky besloten de Re
geering te ondersteunen. De vergade
ring sprak haar afkeuring uit over
de tegenwoordige staking en vaar
digde een manifest uit aan de arbei
ders?
In de provincie Moskou hebben de
arbeiders de staking voor nutteloos
verklaard en den arbeid hervat.
Uit alles blijkt echter, hoe moeilijk
het is een juist oordeel over den
eigenlijken toestaand in Rusland te
krijgen.
Uit andere landen.
DE KONING VAN NOOR
WEGEN.
De intocht van den Koning te Chris
tiana a is op 25 Nov. vastgesteld.
DE FRANSCHE KAMER,
behandelde de interpellatie-Ferrero
over de staking in de arsenalen. Ver
schillende moties werden verworpen
en ten slotte werd met 445 tegen 86
stemmen een motie aangenomen van
den heer Grosdebien, waarin de ver
klaringen der regeering worden goed
gekeurd. Deze motie was door minis
ter Balfour aanvaard.
In de verwarring van den polit'e-
ken toestand begint nu in zoover een»-
ge klaarheid te koenen, dat de afschei
ding der socialisten van het „bloc"
om zoo te zeggen officieel wordt en
definitief. Ook wendt zich nu en
met succès hot ministerie Rouvier
naar de uiterste radicalen, hetgeer.
sprekend te voorschijn kwam in de
redevoering van den heer Pelletan.
Deze zeide met eenige ontroering
afscheid van Jaurès en de zijnen te
hebben genomen en verklaarde zich
om zijn verbond met Rouvier's meer
derheid te bevestigen, een tegenstan
der van het stakingsrecht der arbei
ders in de arsenalen. De verschillende
radicale groepen waren het hierin
alle, met behoud van eigen nuances,
eens, en de socialisten zijn nu voor
goed op zich zelf aangewezen tegen
over een nieuwe breedere en tets
meer gematigde meerderheid.
Alleen is thans door deze vergade
ring en door het optreden der Regee
ring naar buiten1 duidelijk dat aan de
te haastige wenschen van het centrum
paal en perk is gesteld on voorloopig
tenminste de radicalen weer de lei
ding hebben, zelfs de uitersten zooals
Pelletan.
TURKIJE EN DE MOGEND
HEDEN.
De nota der mogendheden is Don
derdag overhandigd', onmiddellijke be
antwoording wordt geëischt. De eska
ders zullen op 22 dezer voor den Pi
raeus aankomen. Zij zullen zich niet
naar de Europeesche kusten begeven,
maar naar de eilanden van den ar
chipel.
DÜITSCHE MARINE-
ONTWERPEN.
Het marine-ontwerp voor 1906 is
Donderdag door den Bondsraad aan
genomen.
Het wetsontwerp bestaat uit twee
loeien een nieuwe vlootwet en een
memorie over de begrooting van 1906.
Het eenig artikel van de vlootwet
luidt
De in artikel 1 van de wet betref
fende de Duitsche vloot van 14 Juli
1900 vastgestelde sterkte wordt ver
hoogd voor de buitenlandsche vloot
met vijf groote kruisers, voor de re
serve met één grooten kruiser.
De hierbij gevoegde memorie van
toelichting wijst op de reeds vroeger
door de regeering gedane voorstellen
tot uitbreiding van de sterkte van de
vloot, wat schepen voor den diénst
buitenslands betreft. De stijging der
voortdurende uitgaven, als gevolg
van (le vermeerdering der schepen en
der daarvoor noodige bemanning,
wordt op 20 Millioen Mark geraamd.
Aan de memorie over die bega-ooting
voor 1906 kan ontleend worden
De tot nog toe noodig geachte 16
torpedoboot-divisies moeten worden
uitgebreid tot 24. Voor loet nemen
van proeven met onderzeese lie boo
ten worden jaarlijks 5 millioen Mark
geraamd.
De afmetingen der schepen en der
torpedobooten moeten, in verband met
de ervaringen in den Russisch-Japarn-
schen oorlog opgedaan, worden uit
gebreid. Dientengevolge zullen de
schepen belangrijk meer kosten dan
vroeger geraamd werd.
De marimiebegrooting stijgt derhal
ve van 233 millioen Mark voor 1905
tot 328 millioen voor 1907.
Stadsnieuws
Geheelonthouding.
Op uitnoodigiiig van de afdeeling
Haarlem der Nederl. Vereeniging tot
Afschaffing van Alcoholhoudende
Dranken sprak Vrijdagavond mevr.
J. Op 't Einde Stolp, arts te Haarlem,
over enkele ethische toepassingen op
medischen grondslag van het drank-
vraagstuk.
In het begin van haar lezing zette
spreekster uiteen, dat men om de wer
king van den alcohol op den mensch
te .loeren kennen, men eerst deze
werking moet onderzoeken op desa
menstellende deelen en de organen
van den mensch en in laatste instan
tie op het meest enkelvoudige leven
de cellen, waaruit het geheele li
chaam is opgebouwd.
Aangezien de alcohol op deze cel
len een verlaminenden invloed heeft
werkt hij ook schadelijk op de orga
nen, die door deze cellen gevormd,
worden.
Bij de enorme stofwisseling, die er
plaats heeft in het nauwe contact tus
schen de menschen onderling, ried de
spreekster aan om geen onnoodige ver
giftige stofwissellingsproducten in de
samenleving te brengen en daardoor
anderen minder weerstandskrachtig te
maken.
Daarbij betoogde spreekster, dat
niet alleen het gebruiken van alcohol
voor den gebruiker nadeellg is, maar
ook voor allen, die in zijn nabijheid
komen.
In het tweede gedeelte van hare
lezing legde spreekster voornamelijk
den nadruk op den verlammeuden
invloed van den alcohol op de hersen
cellen en wel voornamelijk die. welke
met liet intellect, het diepere begrij
pen, te maken hébben.
Ten slotte wekte spreekster op om
de cellen rein te houden, althans zoo
veel mogelijk, om daardoor de typi
sche monschedijke functie van het In
tellect of Begrip tot volle ontwikke
ling lo kunnen laten komen, wat ge
schiedt door zich te onthouden van
alcoholhoudende dranken.
Een der aanwezigen vroeg het oor
deel van de spreekster over den alco
hol als geneesmiddel. Zij verklaarde,
dat deze stof in sommige gevallen
geneeskrachtig is, doch dan toege
diend naar medisch voorschrift, wat
altijd in zoo'n geringe hoeveelheid is,
dat de stof geen inwerking heeft op
het bloed.
Ook verklaarde zij op een gedane
vraag, dat het met brandewijn was-
schen van zuigelingen hoegenaamd
geen voordeel heeft, en alleen een
ouderwetsche gewoonte is.
Door den voorzitter, den heer L. v.
d. Have werd mevrouw Op 't Eynde
Stolp hartelijk dank gezegd vóórhaar
leerrijke voordracht.
Tevens wees hij daarbij op den snel
len vooruitgang der afdeeling. wier
ledental bijkafis 200 bedraagt. Alleen
in de laatste maand hebben zich een
35-tal personen bij haar aangesloten.
De vergadering, die in het Geheel
onthouderslokaal in de Kleine Hout
straat werd gehouden, werd door een
80-tal personen bezocht.
M s eum van Kunstn ij v e r-
heid.
De tentoonstelling der Oriéntaalsche
kunst, die in hot Museum van Kunst
nijverheid geopend is, werd dezer
dagen met enkele zeer belangrijke me
taalwerken uitgebreid.
Belangstellenden, die aan deze ten
toonstelling wenschen deel te nemen,
kunnen zich vooralsnog hij den Di
recteur van het Museum aanmelden.
Zondag is de tentoonstelling geo
pend van 10—4 uur.
DE HOOFDELIJKE OMSLAG IN DE
NED. HERV. KERK
In vervolg op ons bericht, dat er in
zake den hoofdei ij ken ontslag in de
Ned. Herv. Kerk alhier zich een com
missie van vrijzinnigen had gevormd,
kunnen wij nu melden, dat door deze
commissie aan heeren Kerkvoogden
der Ned. Herv. Gemeente alhier een
adres is gericht, waarin in de eerste
plaats bezwaar gemaakt wordt tegen
de wijze, waarop de belasting is uit
geschreven, en in de tweede en voor
naamste plaats wordt aangetoond de
onbillijkheid, vrijzinnigen aan te
slaan in de belasting voor uitsluitend
rechtzinnige doeleinden.
Adressanten wijzen er op. dat den
vrijzinnigen te kort wordt gedaan in
hunne behoefte aan godsdienstpredj-
king en godsdienstonderwijs.
„Voor en na heeft dit aanleiding
„gegeven, dat lidmaten en leden der
„Ned. Herv. Kerk in deze gemeente
„tot een ander kerkgenootschap zijn
..overgegaan of hunne kinderen daar-
.,in hebben doen opnemen, hetgeen
„een nadeeligen invloed moet hebben
„uitgeoefend op de Inkomsten van do
„Kerkvoogdij der Ned. Herv. Gerueen-
„te alhier. Meerderen daarentegen
„zijn tot lieden trouw gebleven aan
„de Ned. Herv. Kerk. Wij vreezen
„echter, dat thans de door U inge-
voerde hoofdelijke omslag mogelijk
„aanleiding zal geven aan velen, om
„het lidmaatschap dei- Ned. Herv.
.Kerk op te zeggen. Mochten eronder
..hen zijn, wier belangstelling in ker
kelijk leven niet groot is, voor-de
zulken wenschen wij niet op te ko-
,,men doch wel voor een ander deel
„der gemeente, dat belangstelt in
„godsdienst en kerk, doch dat geen.
„bevrediging vinden kan in de gods-
„dienstprediking 011 het godsdienst-
„onderwijs in rechtzinnigen geest. Zij
„moeten zich opofferingen getroosten*
„om hunne kinderen godsdienstonder
wijs te doen erlangen in vrijzinnig-
christelijke richting; terwijl zij ter
„vervulling van hunne behoeften aan
„godsdienstprediking en voorlichting
„thans gedrongen worden hunne toe-
vlucht te nemen tot andere kerkge
nootschappen en vereenigingen.
„Is het wonder, dat ei- dus zijn,
„belangstellende lidmaten der ge-
„meente. bij wie thans de vragen op
komen. waarom nog langer lidmaat
„te blijven van eene gemeente, die
„hun wel lasten oplegt, maar die
„niettemin in geenerlei opzicht tege
moet komt aan hunne rechtmatige
„wenschen naar godsdienstprediking
..en godsdienstonderwijs in hunnen
„geest; waarom niet liever aanslui-
„ting gezocht bïj dat kerkgenootschap
„of die genteen/te, welke aan deze
„hunne behoefte wed voldoet?
„Het heengaan van dezulken uit de
„Nëd. Herv. Kerk more van partij-
standpunt beoordeeld, niet betreurd
„worden wij vertrouwen, dat uw Col-
„lege met ons overtuigd is. dat het
„uittreden van een groot deèl der
..vrijzinnigen alhier in verschillende
„opzichten groote schade zou toebren-
.,gen aan de Ned. Herv. Gemeente te
„dezer plaatse. Wij meenen bove-n-
„dien, dat de Ned. Herv. Kerk haar
„invloed op het volksleven zal zien
„verminderen en de sympathie van
„vele belangstellende Christenen zal
„verliezen, indien in gemeenten, waar
„de rechtzinnigen de meerderheid
„hebben, men voortgaai met de rech
tten der vrijzinnige minderheid te
„miskennen en deze bovendien nog
„dwingt bij te dragen voor uitsluitend
„rechtzinnige belangen."
Om al deze redenen besluit dit
adres met aan H.H. Kerkvoogden het
verzoek te richten, dat door dat Col
lege pogingen zullen worden aange
wend. waardoor aan de rechten van
de vrijzinnige minderheid op gods
dienstig gebied worden te gemoet ge
komen, en dat het voornoemde Col
lege zal overwegen, wat het doen kan
om de onbillijkheid weg te nemen,
dat de vrijzinnige leden der Nederl.
Herv. Gemeente gedwongen worden
bij te dragen voor de belangen eoner
rechtzinnige meerderheid, die zich.
naar het oordeel van adressanten,
niet bekommert om de godsdienstige
behoeften der vrijzinnige meerder
heid.
Inmiddels heeft deze Commissie
zich gewend tot een rechtskundige,
om uitgemaakt te zien, of do Nederl,
Herv. Kerkvoogden in hun recht zijn
den omslag uit te schrijven. lil af
wachting van dit advies, meent do
Commissie, zullen zeker de vrijzinni
gen wèl doen, met de betaling uit te
stéllen.
De Kleine Vereeniging.
Voor de specialiteitenvoorstelling die
Zondagavond in het variété „De
Kleüie Vereeniging" zal plaats heb
ben is een bijzonder mooi programma
samengesteld. Onder meer zullen op
treden de heer en mevrouw Michello
de Cock de gevierde Hollandsche
duellisten, Mr. Henri van Tol die
buitengewone staaltjes van honden-
dressuur zal laten bewonderen alsook
the Bruggaar Brolthcrs Bar act.
