NIEUWS" ao ADVERTENTIEBLAD,
HAARLEM'S DAGBLAD
«BOMNE.WENTEN -jfe AD VERTENTIËN:
?b9. SJtiS maa-NDENj ^/an re&e's s•■- ie^ere rege' meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
voor Haarlem ƒ1.30 Haarlem van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Reclames 30 Cent perregel
tfoof de dorpen in j* orafcek een Agent gevest,gd is (kom der Oroote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzien!,jk rabat,
rranv"' oer póst door Medèrlan."! 1.65 jr^Wikj -%) Kleine advertentiën 3 maai plaatsen voor 2 maal betalen.
Afzonderlijk: nr.ryver: - 'S2BK f Redactie en Administratie; Groote Houtstraat 55.
CeTilustreera Zondagsblad. x>? rlaarlerr, 937H TsVi
a de omstreken en franco per post 0.45 intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724-
ÜÜga?s der^enni>otedia£ l-«èns Coster. Directeur J. C. PÊEREB00M, Drukkerij; Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
r.neraenten en Advertentiën worden, aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONESSuccv Parfjs31bts Faubourg Montmarire.
AGENDA
Zaterdag 25 November.
De KroonConcert door mej. Cam-
bier van Nooten en den heer Ary
Belinfante, 8 uur.
Vergadering van den Bond va.n Ned.
Onderwijzers.
OM ONS HEEN
NOG ANDERE SCHOUWBURG
ZAKEN.
Toen ik een paar dagen geledën
enkele bezwaren opperde tegen som
mige schouwburg-gewoonten, hebben
op 't eind de moed en de plaatsruimte
mij gelijktijdig- begeven. De laatste
is nu weer beschikbaar en daar heter
to oh van komen moet, heb ik mijn
moed ook maar bijeenverzameld en
kondig u, met de deur in huis val
lende, aan, dat ik allereerst iets
wensch te zeggen over de dameshoe
den.
En nu begin ik al dadelijk met te
erkennen, dat wij mannen niet ten
volle competent zijn om over dit punt
te oordeel en. Wij die vóór ons veer
tigste maar weinig en na dat tijd
stip dikwijls in 't geheel geen haar
meer hebben, wij, die honderdmaal
op een dag onze hoeden kunnen op
en afzetten zonder dat er iets ergers
gebeuren kan, dan dat de scheiding
(haar rechte lijn verliest, wij die bo
vendien hoofddeksels dragen, waar
van de eenvoud alleen dooi' de onbe
vallig lie id wordt overtroffen en die
nooit uit den vorm raken, tenzij je
er op gaat staan of ritten wij man
nen kunnen ons niet indenken, ge
heel en volkomen indenken in de
zorg en de bekommernis, die de com
binatie haar en lioed aan het betere
geslacht pleegt op te leveren.
Wat wéten wij, die in den tijd van
vijf minuten met karn en borstel het
uiterste boveneinde van ons lichaam
in orde brengen, af van de tobbe
rijen, die een vrouw heeft met haar
feapsel, dat ze in minder dan op zijn
allerminst een half uur, niet behoor
lijk in elkaar ka-ijgt en dan nog met
behulp van kammen, spelden en al
lerlei dingen meer 1
Het haar der vrouw is een bouw
werk, een kunstwerk. Laat één man
den moed hebben te verklaren, dat hij
gesteld al dat zijn haardos er toe
reikend voor was, bekwaam zou zijn
om het in 24 uur tijds te schikken in
zulke edele plooien en kronkels? Wie
dat beweert spreekt onwaarheid.
Welnu, de vrouw doet dat twee- soms
driemaal op een dag, wetende dat
iheur haartooi een van haar schoonhe
den uitmaakt. Is 't wonder, dat zij
eenigszins trotsch gaat op het dik
wijls zoo moeilijk verrezen bouwwerk
en opziet tegen alles, wat zijn inner
lijke n samenhang kan benadeelen,
ja dat er voor een vrouw niets akeli-
gers denkbaar is, dan de mogelijk
heid. dat heur haar op een publieke
plaats losraken zou Wij hartelooze
mannen kunnen daarover gemakke
lijk lachen, wij laten ons haar alleen
vallen bij den kapper en dan nog
met vreugde.
Dit wat het haar betreft. Er is ook
nog de hoed. Die is ook een kunst
werk. zooal niet van de draagster
zelf, dan van een andere vrouw. Geen
kunstwerk, dat je ontleden moet. Ik
heb eens een onttakelden hoed gezien.
Het was niets meer. Twee bloemen,
drie stukjes lint en een lapje fluweel,
de hoed zelf leek op een vijgemand
van ongewone constructie. Een be
droevend gericht. Meer dan ooit heb
ik toen begrepen, dat je een dames
hoed als éen geheel beschouwen moet,
waai' niets van af kan, zooals je van
een gedicht niet maar eens een halve
regel afsnijden kunt, omdat dan het
rijm in de war loopt.
Er is nog iets anders. Hoed en haar
bij een vrouw maken samen één ge
heel uit. Sommige mannen beseffen
dat niet, zij denken, dat een vrou-
wenhoed zoo maai* op 't hoofd wordt
gedrukt, als een mannen-hoofddek
sel. bom daar staat hij. een beetje
scheef misschien, maar dat komt er
niet op aan. Volkomen onjuistWan
neer de haartooi van de vrouw keu
rig in orde is, dan wordt daar met
voorzichtigheid en beleid de hoed bo
ven op gezet. Een rukje naar voren
een rukje op zij, een klein duwtje
naar achteren, een lange, ernstige
blik in den spiegel ja. hij staat
goed. Dan komt de beurt aan twee of
drie priemen, die er moorddadig uit
zien, maar alleen dienen om hoed en
haar samen te verbinden. Ten slotte
wordt de voile voorgehangen en 't is
lang geen eenvoudige zaak, om dat
te doen zonder valscha plooien, strak
en toch weer niet zóo, dat ze hindert,
los dus en toch ook weer niet zóo, dat
ze fladdert.
Nadat, nu nog een allerlaatste stoot
aan den hoed gegeven is, omdat hij
inderdaad toch een schaduw van
scheeve neigingen vertoonde, en een
al te weerbarstig krulletje met den
vinger tot zijn plicht is gebracht, kan
cle draagster uitgaan.
En nu zou men dan willen, nu
zouden laat ik liever zeggen, die
boosaardige mannen dan willen, dat
een vrouw in den schouwburg haar
hoed afzet, alsof dat maar een een
voudige operatie was Ze zouden ver
langen, dat een dame in een koude
gang of in een drukke vestiaire
lo. haar voile losmaakt, waarbij
dit rag wegens de haast groot gevaar
loopt, te scheuren
2o. de twee of drie moordst.iletten
uit heur hoed verwijdert;
3o. den hoed afzet en dien in be
waring geeft aan de haastige vestiai-
rejuffrouw, die hem als nummer zoo-1
veel onverschillig aan een haak
hangt, waarbij hij misschien een
knauw krijgt voor altijd
En was het dat nog alleen, maar
bij dit afzetten is ook het haar m j'
wanorde geraakt, zonder dat de eige-
nares, geduwd en gedrongen als zij
wordt in de smalle vestiaire-ruimte,
gelegenheid heeft, er iets meer aan te
verbeteren ,dan wat er door een klein
klopje hier en een klein duwtje daar,
te bereiken is. Welnu, zij zit den ge
beden avond in de komedie met de
overtuiging, dat heur haai- schande
lijk slordig is. En dat zal, als het
ooit werd ingevoerd, de schuld zijn
van cle snoodaards, die den maatre
gel van algemeen hoed afzetten had
den doorgedreven.
Nu weet ik wel, dat er van die
verharde mannenzielen zijn, harten
op Noordpool-temperatuur, die oor-
deelen, dat een dame, die naar den
schouwburg gaat, een eenvoudig
hoofddeksel opzetten moeteen bon
ten mut6je of een slap rond hoedje of
zooiets anders, dat geen kwaad kan.
Maar ik vraagwaarvoor maken de
modisten die wondere tooverbouwsels
van hoeden, als je ze niet dragen
kunt
Concludeerende zou ik dus willen
toegeven, dat een algemeen voor
schrift aan de dames in den schouw
burg om haar hoed af te zetten, een
overdreven eisch is, die niet in over
eenstemming kan worden gebracht
met het kunstwerk haar, noch met
het. kunstwerk hoed.
Intusschen is er ook nog een andere
kant aan de quaestie.
Ik heb onlangs iemand van mijn
kennis ontmoet, die er triestig en
neerslachtig uitzag. Op mijn belang
stellende vraag wat hem mankeerde,
zei hij
„Gisteravond naai- de komedie ge
weest."
„Moet je daar zoo somber om kij
ken? De dooien die er gisteravond
vielen, zijn al lang weer levend."
Hij schudde rijn hoofd. Dat was
het niet.
„Ik heb den heelen avond achter -
een grooten dameshoed gezeten", zei j
hij met een grafstem, ,,'k Zal hem je
beschrijven, 't Was een ding van
zwart rilt, precies een halve meter in j
middellijn. Daar bovenop groeiden
twee groote korenbloemen, alsof jein
de natuur ooit bloemen riet groeien
op een bodem van riltEr naast
schoot een groote strik van paars
lint als een heester in de hoogte.
Van t eerste bedrijf heb ik niets
gezien. Ik kon noch over, noch door
den hoed heenkijken. Enfin, er viel
op 't tooneel nog niet veel voor en ik
kon in elk geval hooren, wat ze
zeien, al leek 't me toe, dat de koren
bloemen wel veel van 't geluid weg
namen."
„Och kom", zei ik.
„Het tweede bedrijf werd pas aar
dig. 't Publiek begon te lachen. Voor
al 't stille spel van een van de ac
teurs scheen vermakelijk te wezen.
Natuurlijk zag ik er niets van. Dat
ergerde me, ik boog me links van de
dame, maai- daar kreeg ik de koren
bloemen voor mijn neus, omdat haar
hoed door 't lachen heen en weer
gingrechts was het de heester van
lint, die me voor de oogen danste, 'i
Een oud heer, die achter me zat,
kreeg genoeg van mijn gymnastische
toeren en vroeg kriegelig, of ik stil
wou zitten. Toen zag ik niets meer!"
„Heb je dan niet aan de dame ge
vraagd, of ze haar hoed wou afzet
ten
Ja, dat had hij gedaan. „Ze ver
waardigde zich niet om te antwoor
den, maar gaf me een blik, alsof ik
de laaghartigste schurk was, die ooit
onder haar oogen gekomen was. Haar
man keerde zich om en staarde me
mei ijskoude minachting aan. Ik
durfde niet verder aandringen en
ging verzitten."
„En toen?"
„Daar zat ik achter twee dames
hoeden, de eene nog grooter dan de
andere. De modisten, die deze hoe
den maakten, hebben naar 't scheen
in de natuur heele kleine witte bloe
metjes zien groeien naast een grooten
knoop van fluweel en een grooten
rooden bloem zien opschieten uit een
bed van gaas. Ik moet bij gelegenheid
toch eens vragen ,waar die rare com
binaties in de buurt hier groeien.
Enfin, daar zag ik heelemaal niets
meer. De moed om haar te vragen ze
af te zetten, was me ontzonken. Ik
ben thuis gekomen met stijve nek
spieren van 't vruchteloos wenden en
•koeren en met spijt van 't geld, dat
ik voor niets heb uitgegeven."
Ik knikte deelnemend.
„En nu vraag ik jou, of het te pas
komt, dat de een den ander dn den
schouwburg belet datgene te zien,
waarvoor hij zijn geld heeft betaald
en wat de dames wel zouden zeggen,
als wij mannen ook onze hoeden eens
ophielden I"
En dat is nu de andere kant van de
quaestie, die ik ter oplossing aan t
schouwburgcomité aanbeveel, tegen
den tijd, dat de vernieuwde schouw
burg in gebruik zal worden genomen.
J. C. P.
Buiteoiaodsch Overzicht
Even veranderlijk als het weder in
deze dagen, is ook
DE TOESTAND IN RUSLAND
Zou men den éénen dag meenen,
dat kalmte en rurt teruggekeerd zijn.
den anderen dag komen weder onheil
spellende berichten van naderende
werkstakingen, die weder eene herha
ling der droevige en bloedige toonee-
len van vóór eenige dagen doen vree
zen.
Rusland is zegt Gaston Leroux.
de correspondent van den Matin te
Petersburg van den hoogsten sport
tot den laagsten, door eene ware
werkstakings-epidemie bezeten.
Vandaag zijn 't de kamermeisjes
te Moskou, die staken, omdat rij in
een vergadering gehouden in een
tingetangel-zaaltje besloten kelr
!>en niet langer te werken dan van 7
tot 11 's morgens en van 3 tot 11
's namiddags. Ziedaar bijkomstighe
den van de Russische omwenteling,
waar niemand zich meer over ver
baast, want de algemeene toestand is
te gespannen, het volksleven te moei-'
lijk geworden.
In afwachting van ergere rampen
vermelden wij de bedreiging van het
personeel van den Nikolaas-spoorweg
dat de spoorwegstaking weer zal uit
breken ind'en de directie niet bin-
nen acht dagen aan hun eisch en vol-!
doet.
De marine-werven zijn nog gesloten.
Een manifestatie van de werklui :s
door troepen onderdrukt.
In den omtrek van Poltawa rijn de
boeren >"n opstand. Te Saratof wor
den eiken dag dozijnen gevangen ge
nomen, en vaak verschrikkelijk mis
handelde boeren binnengebracht. De
overheid deelt geweren uit aan de
veldwachters
Prins Wasiltsjikof. bevelhebber
van het garde-corps te Petersburg.
heeft een vervolging ingesteld tegen
de Roes, die brieven opgenomen had
van officieren, waarin gewelddadig
heden, onlangs door de troepen ge
pleegd, aan de kaak werden gesteld.
Niettemin begint de Roes vandaag
met een nieuwe reeks van dergelijke
brieven.
Uit Minsk wordt aan de Times ge
seind. dat de zwarte bende voorne
mens was. den 24en -dezer een alge-
meenen moord uit te lokken, door te
schieten op godsdienstige ommegan
gen. De heilige synode heeft nu de
plechtigheid verboden.
Uit Odessa wordt aan de „Da{ly
Chronicle" van 22 Nov. bericht, dat
de post- en telegraafbeambten weder
toebereidselen maken voor een nieu
we staking, door welke zij materiee-
le en politieke roordeelen hopen te
verkrijgen. De tegenwoordige toe
stand van deze ambtenaren ig bui
tengewoon hard. De regeering trekt
millioenen roebels uit post en tele
graaf. maar de beambten warden
schandelijk laag betaald voor langdu
rig en zwaar werk.
Ze hebben een vereeniging opge
richt. die vertakkingen heeft over
het geheele land. Trots het verbod
van de regeering zullen ze Woensdag
te Moskou bijeenkomen en daar een
ultimatum opstellen aan graaf Witte,
waarbij ze den eisch stellen, dat er
een werkelijke grondwet wordt gege
ven op den grondslag van het keizer
lijk manifest. Mocht hun eisch niet
worden ingewilligd, dan dreigen ze
met een staking over het geheele
land. Op het eerste teeken van het
centraal comité zullen post- en tele
graafdienst stilstaan. Bovendien heb
ben ze het plan de telegraafdraden
alsdan te vernielen op de troepen te.
schieten die de dienstgebouwen moch
ten bezetten en deze in de lucht te la
ten vliegen.
De Times-correspondent seint daar
entegen uit het groote moordhol
Odessa
„Nu alles hi ei' weer tot rust geko
men is, ga ik een rondreis maken
door de woelige streken. Naar het
schijnt zal het hier wel kalm blij
ven tot einde Januari. De gemeente
raad van Odessa heeft zijn dank be
tuigd aan de studenten der universi
teit, dio door hun verzet tegen het
gepeupel een deel der stad voor plun
dering hebben bewaard. Aan de zijde
der studenten zijn daarbij tweehon
derd do oden en gewonden gevallen
in bijna alle gevallen bij botsingen
met de troepen."
Het „Journal" ontving het volgen
de telegram u't Petersburg
„Hier loopt een gerucht, dat 12.000
Donsche kozakken op marsch zijn
naar Petersburg, om den Tsaar te
bevrijden, die, naar hun is medege
deeld, door Joden gevangen wordt
gehouden. De autoriteiten trachten de
mannen te overtuigen van de onge
rijmdheid van deze meening.
Uit
HELSINFORS
wordt dato 23 Nov. geseind
Een vergadering der Finsche ar
beiderspartij nam met 191 tegen 96
stemmen het besluit, dat de partij
niet aan de verkiezingen voor den
landdag zal deelnemen.
Indien het noodig wordt geacht,
zal de algemeene werkstaking wor
den afgekondigd.
Tot gouverneur van Finland is be
noemd de president van het departe
ment van den Rijksraad voor civiele
en kerkelijke aangelegenheden, ge
heimraad Gerard.
UIT ANDERE LANDEN
DE PORTE EN DE MOGEND
HEDEN.
Een Iradé is uitgevaardigd, waar
bij de beslissing van den minister
raad tot verwerping der internationa
le financieele contróle in Macedonië
wordt goedgekeurd.
De dragoman van de Engelsche am
bassade is Dinsdag naar den Pi
raeus vertrokken, om zich ter be
schikking van den Britschen marine
commandant te stellen.
De rice-admiraal Husni-pasja ver
trok naar de Dardanelles naar ge
meld wordt tot het overbrengen van
instructies aan de fort-commandan-
ten. in verband met hun houding,
wanneer de internationale vloot voor
de Straat verschijnt Soortgelijke be
velen zijn gezonden aan dé gouver
neurs van de eilanden van den Ar
chipel.
De Engelsche kruiser Lancaster,
twee Fransche, twee Italiaansche en
twee Oostenrijksch-Hongarijsche oor
logsschepen zijn in den Piraeus aan
gekomen.
De Zeil (Weenen) laat uitkomen dat
geen Duitsch oorlogsschip zich nog
bij het betoogende eskader gevoegd
heeft. Dit ligt niet aan gebrek aan
schepen, want de Stein en de Char
lotte berindon zioh in de Grieksch-
Italiaansche wateren. Klaarblijkelijk
moet men de bijzonderheid dus op-
vatten als een poging van den Duit-
schen Keizer om den Sultan nog te
sparen. De twee genoemde Duiteche
schepen hebben -wel is waar geen ge-
vechtswaarde. maar niettemin zou
den ze voor dit doel wel te gebruiken
zijn.
UIT DE BELGISCHE KAMER
In den loop van de Kamerzitting
van Donderdagnamiddag verzocht de
heer Janson, liberaal, der regeering
opnieuw overlegging van een volledi
ge vertaling van de thans geldende
wet op den militairen dienst in Ne
derland tevens verzoekt hij om de
vertaling van dat gedeelte van de
Nederlandsche troonrede, dat betrek
king heeft op de reorganisatie van
het leger. De minister beloofde aan
dit verzoek te voldoen.
HET ENGELSCHE MINISTERIE.
Groote belangstelling wordt gewekt
in politieke kringen door denkrach-
tigen wenk. die zoowel de Times als
de Daily Telegraph Donderdagmor
gen aan Balfour gaven, om bij de
eerste gelegenheid de beste zijn ont
slag aan den koning aan te bieden.
Men gelooft, zoo Balfour deze ge
dragslijn volgt, dat de liberalen zul
len geroepen worden om een regee
ring te vormen. In dat geval zou het
Parlement slechts voor een korte
zitting bijeenkomen en zullen de al
gemeene verkiezingen in het begin
van het nieuwe jaar plaat hebben.
Een later bericht zegt
Het kabinet is tegen hedenmorgen
bijeengeroepen. Met het oog op het
feit. dat zulk een bijeenkomst in de
zen tijd van het jaar ongewoon is.
wordt in sommige kringen geloofd,
dat de ontbinding van het Parlement
en het aftreden van het ministerie
spoedig te wachten zijn.
DE KONING VAN NOORWEGEN.
Donderdagmiddag vertrok koning
Hakon van Noorwegen, met de ko
ningin en den kroonprins, aan boord
van het Deensche koningsjacht ..Da-
nebrog' dat vergezeld wordt door
Deensche oorlogsschepen, naar Chris-
tiania.
In een telegram uit Rome aan den
Matin worden eenige bijzonderheden
gegeven over de houding, die het
VATIKAAN
denkt aan te nemen tegenover Frank
rijk.
De jongste vergaderingen der kar
dinalen. door Pius X belast met de
regeling dezer belangrijke zaak. heb
ben vooral over de volgende kwesties
geloopende benoeming der bis
schoppen de vraag of het Fransche
episcopaat in een groote vergadering
bijeengeroepen moet wordenof de
verhouding der associatiën ten aan
zien der regeering moet worden aan
vaard.
Het eerste vraagstuk zou :n begin
sel reeds opgelost zijn. De lijst dei-
nieuwe bisschoppen is zoo goed als
vastgesteld. De Paus die eerst eenige
monniken had willen benoemen, is
daarvan teruggekomen, omdat deze
nieuwigheid ongeschikt geoordeeld
werd, op dit oogenblik. Overigens
hebben alle Fransche bisschoppen, die
laatstelijk te Rome geweest zijn.
zich in denzelfden geest uitgelaten-
Het vraagstuk eener bijeenroep'ng
van de geheele Fransche geestelijk
heid is nog niet uitgemaakt, maai
de meerderheid der kardinalen
schijnt van oordeel dat zoo tot die
vergadering besloten wordt, ze in
elk geval niet te Rome gehouden
moet worden, gelijk velen in Frank
rijk verlangen.
In Frankrijk schijnt in den laatsten
tijd een sterke strooming te bestaan
om het hard tegen hard te laten
gaan. ten aanzien van het derde punt
en dus het martelaarschap te aan
vaarden. Maar de Heilige Stoel is
niet gesteld op zooveel opoffering.
Reeds heeft de abbé Gayraud de ge
varen aangewezen die 't gevolg zou
den zijn van een weigering der katho
lieken, om gebruik te maken van de
kerken. Men zou bij het volk omgel-
delijken steun moeten aankloppen, en
wellicht zal de Fransche boer moei
lijk te overtuigen zijn, dat hij liever
geld moet betalen om in een schuur
te mogen vergaderen, dan voor
niets, gebruik te maken van de be
staande kerkgebouwen.
Madsmettws
Tooneel uitvoering.
De R. K. Tooneelvereeniging „Lief
de voor de Kunst" gaf Donderdag
avond in het Brongebouw een uitvoe
ring. Deze werd geopend door den
voorzitter, den heer H. W. van Turn
hout, die in zijn toespraak alle aan
wezigen een hartelijk welkom toeriep.
Voorts betoogde hij het goede be
staansrecht van de vereeniging, die
naast de zustervereeniging aangeslo
ten bij den R. K. Volksbond ook zal
medewerken om de kunst op waardi
ge wijze te bevorderen.
Opgevoerd werden een tweetal too-
neelstukjes „Carranza" een drama in
drie bedrijven en „Heer en knecht"
een éénbedrijrig kluchtspeL Beide
werden op vrij goede wijze vertolkt,
en bezorgden den aanwezigen een
aangenomen avond.
De zaal was slechts matigjes bezet.
Toch neemt de belangstelling voor
deze vereeniging toe, en is het aan
tal leden en donateurs sinds de vorige
uitvoering in April zeer toegenomen.
R. K. Volksbond.
De vier onderafdeelingen van de af-
deeling Haarlem van dezen Bond. die
bij de laatste jaarfeestviering zich
op zoo'n uitnemende wijze van haar
taak kweten, zullen Zondagavond ;n
het gebouw St. Bavo op herhaald
verzoek nog eene uitvoering geven.
De Jodenvervolging in Rusland
Een eigenaardige vergadering, zoo
als er in Haarlem niet vele zullen ge
houden worden, was gisterenavond in
..De Kroon" bijeengekomen.
Een 150-tal Israëlieten had na
melijk gehoor gegeven aan den op
roep van de afdeeling Haarlem van
den Nederlandschen Zionistenbond,
om in een openbare vergadering de
gruwelijke vervolging der Joden vu
Rusland te komen bespreken.
Was de vergadering eigenaardig,
ook het gesprokene was iets niet-alle-
daagsch.
De sprekers toch de heeren S.
Ph. de Vries Mzn.. rabbijn te Haar
lem, mr, I. Hen, en A. B. Kleerdko-
per te Amsterdam - lieten allen 'n
hun gloedvolle redevoeringen uitko-
metn, dat zij het den dichter nazeg
gen „Ik ben geen zoon der lauwe
Westerstranden.
Dat was reeds dadelijk merkbaar,
toen die heer S. Ph. de Vries aanving
meteen schoone Hebreenwsche elegie,
nu omstreeks 800 jaren oud. een lied,
diat het lijden beschrijft dat de Joden
in de 12de eedw moesten verduren.
Doch de<ze beschrijving van de voor
eeuwen geleden smart geleek wel een
beschrijving van de schandelijke mis'
handelingen, welke den Israëlieten nu
in de 20ste eeuw zijn aangedaan, want
ook nu weer rijn als vroeger groote
Joodsche gemeenten uitgemoord.
Voor mij ligt een officieel© lijsL
zei spreker, een verschrikkelijke lijst,
waarop die nairuein staan van 70 ge
meenten, door de Joden bewoond, en
achter die namen staat steeds uitge
moord uitgeplunderdverbrand
Er is eens gezegd Als er eefn trap
van lijden is, dan heeft het Joodsche
volk de hoogste trede bereikt.
Maar, Israël wordt moede, dien.
prijs langer te betalen. Eeuwen heb
ben zij zich weerloos laten slachten,
maar er is thans oen andere roem
voor de Russische Joden, dat zij zich
verdédigd hebben. Een woord van
hulde aan hen. Zij rusten nu in vre
de. Doch, hun bloed mag niet ver-
geefscb gestroomd hebben, daar moe
ten wij voor zorgen, die niet. in die
landen wonen. Wij roepen niet oua
wraak, maar om hulp. Om hulp, dat
is om geld' voor de weezen, voor de
dakloozen, voor de gewonden, voor de
vluchtelingen.
En dan, wij roepen om alles veront
waardiging, om het protest van de
geheele wereld tegen gruwelen in
Rusland gepleegd.
Rusland is ziek, is rot maar moet
dan het land gereinigd worden ten
koste van het bloed der Joodsche mar
telaren? Dat is 't, wat wij zullen vra
gen, wat wij steeds zullen vragen, tot
de wereld antwoordtNeen, niet ge
nezen in Jodenbloed
Wij moeten niet vergeten-, zooals vra
reeds eeuwen hebben vergeten, zooals
vrij Kisjinef hebben vergeten, zoo als
vrij Hom el hebben vergeten. Ons ant
woord op de gruwelen moet niet meer
zijn Wij zullen eens zien wie het lan
ger volhoudt, gij met moorden of wij
met het inzamelen van geld voor de
ongedukkigen. Thans moet ons ant
woord zijn Joden uit Rusland, gaat
heen naar een oord, dat voor u eem
onvervreemdbaar land is. (Applaus).
Mr. I. Hen nam nu het woord
over.
Ik ben niet gekomen, zei spreker,
om te weenen, maar om te begraven.
Weenen moeten wij niet van smart
ovsesr de dooden. maar huilen moe tea
we van woede om de gruwelen, ia
Rusland begaan. Met weenen verlie
zen we onze kracht en we hebben
onze kracht noodig om te schreeuwen,
te schreeuwen niet tegen dc rabau
wen, het lompen-proletariaat, dat on
ze broeders hedft gedood, maai- te
schreeuwen tegen de mogendheden
van Europa en Amerika, die niet tus-
schenbeide kwamen.
Toen men er Roosevedt om vroeg,
antwoordde hij, dat dit een innerlijke
aangelegenheid van Rusland was.
Maar toen de Armeniërs werden ver
moord, toen in de Congo negers wat
hardhandig werden aangepakt, toeo
in China de Boxers in opstand kwa
men, toen waren de mogendheden
niet alzijdig, toen was de beschaving
in gevaar, maar nu 't het vervloekte
ras der joden geldt, is liet een priva
te aangelegenheid. Als je joden lioudt,
doe je dat immers uit luxe
Ik wil niet veel zeggen, maai- dit
weten we, dat heel Europa medeplich
tig is aan de Jodenmoorden. Witte
wist, wat er op til was. doch toen
rnen hem kwam vragen om bescher
ming, toen zeidé hij ..Mijne heeren.
ik kan U die verzekering niet geven."
Er woont in Rumenië een man, Pi
lar, een joden-vijand, die op zijn wer
ken allemaal Joden in dienst had.
Men zette al zijn werklieden uit het
gebied, toen er een andter bewind
kwam.
Pilar zeide alleenAu jourd'hui,
vous chassez mes juifs, domain je
chasserai les vótresVandaag ver
jaagt ge mijn Joden, morgen verjaag
ik de uwe
Dat is de heerschdnde moraal.
Hoe men ook denkt over het kapi
taal. dit is zekér, men moet het in