Kwart j es-Ad vertenti ën
Leger en Vloot
van HAARLEM'S DAGBLAD.
één Kwartje????
m Haarlem's Dagblad
Bureau: Gr. Houtstraat 55.
het openhaal- middelbaar onderwijs te De advocaat-generaal mr. Pleyte
Amsterdam, thans advocaat en pro- was va# oordeel dat beid. niet gehan-
cureur te 's-Gravenhagemr. J. W. <ield heeft uit zelfverdediging, maar
▼an der Jagt te s-Gravenhage. uit wrok. Er heeft voor Koeleman
DE TYPOGRAFENSTAKING. "«k<>n3 deskundige verklaring em-
In den toestand der typogratensta- stl8 gevaar van doodbloeden bestaan,
king bij de firma Ipenbuur Van Spr. eischte bevestiging
Seldom te Amsterdam is nog geen Mr. dr. Baale achtte het bewijs niet
verandering gekomen. geleverd. Geen der getuigen heeft in
Nieuwe zetters hebben zich niet bij deze zaak iets pertinents verklaard
de firma aangemeld.
Rechtszaken
ONTROUWE DIENSTBODE.
en alleen de verklaring van Koeleman
staat lijnrecht tegen de opgave van
den beklaagde^ dat hij uit noodweer
heeft gehandeld. In dat verband ware
het niet van belang ontbloot geweest
als men van den deskundige had
De 19-jarige Annetje Windhouwer,
te Amersfoort, werd den 8sten Mei kunnen vernemen of de wond op- of
door de Utrechtsche Rechtbank ver- nederwaarts was toegebracht, ten ein-
oordeeld tot een maand gevangenis- de daaruit af te leiden in welken
straf, wegens diefstal. Nadat ze die stand de worstelende personen te-
straf uitgezeten had. verhuurde ze genover elkaar hebben gelegen. Ver-
zich als dienstbode bij mevr. V H. 1 J?
van Laar—Ten Brink. Zij had aan f1 0
mevr. Van Laai' opgegeven, dat ze het notabele ingezetenen van Mijdrecht,
laatste jaar gediend had bij de faani- waaruit blijkt dat bekl. als te goeder
lie Dc Groot te Amersfoort.' Toen de naam en faam bekend staat. PI. wijst
dame zei, dat ze die familie om ge- er verder op dat het nooit zeer pleit
tuigeaiis zou vragen, schreef Annetje Voor een patroon als deze op eenige
manier het goed aan werklieden ont
houdt. Hij acht bekl. te zwaar ge
straft en verzoaht oplegging ee»er
geldboete.
13 December a.s. uitspraak.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
k 30 Cents per regel.
zelf een. getuigschrift, waarin hoog
werd opgegeven over haar vlijt, zin
delijkheid, strikte eerlijkheid. Diit ge
schrift teekende ze met den naam
De Groot en postte het. Voor
proeftijd van een maand werd zij
aangenomen.
Wel verre van de voortreffelijke hoe
danigheden te bezitten, welke zij vol
gens liet getuigschrift had, werd ze
gekarakteriseerd als „een vuile, bru
tale, luie meid Zoodra dan ook de
proeftijd verstreken was, moest ze
vertrekken.
Op den dag van haar vertrek zei Hoop doei leven!
ze, dat haar boel gepakt stond, en Het is bepaald va 1 sch.
vroeg ze of memraw het wilde nakij- Vele zieken verbeelden zieli en ho-
ken. Daarvan werd afgezien en mot
een kruier liet Annetje het goed
naai* elders vervoeren. dezelve gekomen is.
Had mevrouw het goed nagezien, voorbijgaan",
dan zou ze het zeker niet bobben la- Als zij geen andere behandelingen
ten paseeeren. want er zaten een me-j volgen als de hoop, hebben zij alle
nigiè onderkleeren enz, in, toebehoo- kans dat de ziekte zal toenemen en
ÏSfcj'Sfi ÏÏESÏÏÏÏT Iïï,,^aar' m sneller zullen sterven. De hoop dat
gearresteerd vermist en bekl. ziekte ui[ jich Jaj venlwij_
Donderdag stond .zij voor de 4e ka- nen doet niet leven zulks doet ster-
mer der Amsterdamsche Rechtbank j ven. De ziekte is steeds eene klacht
terecht wegens den diefstal. Zij be- dar Natuur, een klacht tegen een
kende. r 'misbruik of eene onachtzaamheid.
Het nir^ yai^Dan^^schte o Het is dus noodig, dat gij maatrege-
EENE GEDACHTE TE DOEN
VERDWIJNEN.
pen dat de ziekte zal verdwijnen zoo-
.Dat zaJ wel
len neemt, dat gij U met de Natuur
accoord steltlioept niet dat zulks
uit zich zelve zal komen. De behan
deling met de Pink Pillen, die de uit
werkingen Uwer nalatigheid of mis
bruik verbetert, zal U met de Natuur
accoord stellen, d. w. z. zal U die
goede gezondheid doen terug vinden,
waai"van gij de waarde gevoeld hebt
maanden gevangenisstraf tegen be
klaagde, wegens diefstal bij her ha-
ling.
19 December a.s. uitspraak.
BRANDSTICHTING.
De 4de kamer der Rechtbank te Am
sterdam veroordeelde den 46-jarige-n
wever Lambertus Duurland, wegens
opzettelijke brandstichting in de hand
weverij en tapijten-fabriek van mej. T.
Hoogenderk, weduwe C. van Vla an- op den dag dat gij dezelve verloren
deren, te. Hilversum, gepleegd in den hebt.
nacht van 18 op 19 Óotober. nadat hij I De behandeling met de Pink Pillen
wegens dronkenschap waa ontslagen. bersWlt op sneUe ,vijze de personen
EiJh^ff/S wS"®611 idie aan zi6kt«n W™ voortkomende
uit de armte van het bloed of de zwak-
FAILLISSEMENT. j te van het zenuwgestel. Deze ziekten
Voor de Rechtbank te Maastrichtzijn bloedarmoede, bleekzucht, alge-
stond terecht-A. H. J. H. Rutten, bier- meene zwakte, maagkwalen, rheuma-
brouwer te Tongeren beschuldigd nu tiek, neurasthenie, zenuwzwakte,
loniT™- hMldpiin- "«P-
klaard tefr bedriegelijke verkorting van
de rechten zijner schuldeiscliers, huis- GENEZEN DOOR DE PINK PILLEN
raad, paarden, tilbury, hop en 2000
francs aan den boedel te hebben out- j
trokken. Hij had alles van Tongeren
naar Maastricht gezonden, waar door j
den curator beslag op deze goederen
werd gelegd.
Het O. M. eischte een gevangenis-
straf van 2 jaren.
Mr. Paulussen, die verdedigen' van
beklaagde, was van oordeel, dat het
zenden over de grenzen geen onttrek
king inhield, te minder, daar de cu
rator al het onttrokkene ten bate van I
'de schuldeiscliers te gelde heeft ge
maakt en deze dus niet benadeeld
zijn. Ook wees hn op de weinige ont
wikkeling van beklaagde.
Daar was de predikant bijna vier ja
ren werkzaam, en na 9 Juni 1872 te
Amsterdam.
Na een dienst van 25 jaren in de
hoofdstad werd ds. Perk op 9 Juni
1900 eervol emeritaat verleend. Hij is
alzoo vier-en-veertig en een halfjaar
voorganger bij de Waalsche Gemeen
te geweest.
Gedurende de "laatste vijftien jaren
van zijn kerkelijke loopbaan verte
genwoordigde ds. Perk de Waalsche
Gemeenten in de Synode der Ned.
Hervormde Kerk, van welke zij een
provinciaal en classicaal ressort uit
maken. In 18S8 werd de door zoo ve
len in den lande beminde en geachte
predikant tot president der Synode
gekozen, in welke hooge functie hij
elf malen herkozen werd
(„N. v. d. D."l
CONFLICT SCHOOL LETTER T.
^let hoofdbestuur van het Neder-
landsch Onderwijzers Genootschap
heeft een oordeel uitgesproken over
de verschillende beschouwingen in de
pers waartoe het conflict aan school
letter T. aanleiding heeft gegeven en
doet dit in de navolgende bewoor
dingen
„Ernstig overtuigd van de verplich
tingen. op ieder onderwijzer rustend
bij zijn optreden binnen en buiten de
school, niet minder ernstig overtuigd
nochtans van het recht, dat de on
derwijzer heeft op de handhaving
van zijn goeden naam door zijne me
deburgers. daar eene onaangetaste
reputatie een onmisbare voorwaarde
is voor het welslagen van zijn arbeid
meent het hoofdbestuur van het N.
O.-G. een woord van protest te moe-
ten doen hooren tegen de wijze, 1
waarop de openbare onderwijzer de
laatste dagen is gemaakt tot het on-1
der werp van onwelwillende beschou-1
wingen in enkele van onze groote
dagbladen.
,,0p grond toch van feiten, die nog
niet officieel vaststaan en die aller
minst het recht zouden geven tot het
uitspreken van een oordeel over
den openbaren onderwijzer, is de
volksschool met de ambtenaren, die
haar dienen, in deze dagbladen be
sproken op een wijze, die zij. naai
de ernstige overtuiging van het hoofd
bestuur niet verdient.
hiervan heb ik reeds vroeger uiteen- al vroeg onder de (dertig) „benifiziati
gezet. di San Pietro" plaats nam.
Zooals ik reeds zeide, hebben de Onlangs kreeg hij den zeldzamen,
Toradja's veel te verduren van de na_ veel-begeerden en moeilijk te bereiken
burige volkeren vooral van de Siden- post van kanunnik van dezelfde basi-
rengers hebben zij veel te lijden. Tal lick en hij heeft reeds na het afleggen
van Sidenrengers hebben zich onder van den gobruikelijken eed in de Da-
een hoofd tot rooverbenden veree- teria Apostolica, bezit genomen van
nigd, die in goed versterkte, echte zijne plaats in het overoud kapittel
rooversnesten wonen en van waaruit van Sint Pieter.
'zij strooptochten door het land ma- Ter gelegenheid en namens de ge-
ken. Hier en daar hebben Sidenren- leerden, niet minder dan 60. uit alle
gers zich in de kampong gevestigd en landen van Europa, ons Instituut ont-
itiet de Toradja's vermengd, die dan brak Jliet wer(1 hem nu heden -- het
strooming van menschen, en vrees
voor nieuwe botsingen. Afgevaardig
den uit geheel Livland, die naaf Ro
denpois reizen, houden op de stations
ophitsende redevoeringen. De gouver
neur heeft twee honderd dragonders
gezonden, die bevel hebben in iede:
geval te beletten, dat redevoering©!
worden uitgesproken.
aan die strooptochten mededoen.
was monseigneur Duchesne, die als
leider van het oudste instituut in Ro
me het woord voerde een mooie
protonotaris-ring (een amethyst in
goud gevat), een bronzen beeiid der
Minerva Giustianiani en een gecaUi-
rafeerd perkament met opschrift aan-
(Ui t de Mail).
Batavia., 10 Nov.
ATJEH.
Van den civielen en militairen gou- geboden,
verneur van Atjeh en onderhoorig-
heden is onder dagteekening van 8
November het volgend telegram ont-
vangen j
27 October door patrouilles onder EEN ROMANTISCHE ERFENIS VAN
VIER PERSONEN VERBRAND.
Bij eon brand in de rue des Chan
deliers te Brussel, ontstaan bij het
aansteken van een petroleumlamp,
zijn Dinsdagavond vier menschen
omgekomen: een 48-jarige vrouw, twee
meisjes van 13 en 7 jaar en een kind
van 6 maanden.
Gemengd Nieuws
leiding kapitein Mollinger in kam
pong Arreè (Pidië) gedood klein ben-
dehoofd met drie volgelingen van T.
Polem Daloeëng, buit een achterlader
en een donderbus. Bij gezamenlijk op
treden in West-Pidië door infanterie tenschap
384.000 FRANCS!
Een merkwaardig geval heeft zich
te St. Etienne voorgedaan.
Daar werd een openbare verkooping
gehouden van goedeien uit de nala-
en marechaussee onder leiding ma
joor Dart op 29 October gedood 8
vijanden, een revolver buitgemaakt.
van wijlen mevrouw Ber-
thon. geboren Cbavanne, een wedu
we van 85 jaar.
afslager riepHier heb je
ROOVERS.
Reeds geruimen tijd was hei in de
omstreken van Milaan niet pluis een
rooverbende maakte zich er door in
braken, diefstallen en door het uit
schudden van reizigers berucht. Na
vele vergeefsche pogingen slaagde de
politie er in het hoofdkwartier der
roovers te vinden, en kwam het daar
na tot een formeel gevecht tusschen
een viertal Carabinieri en de zeven
roovers, die niet messen etn revolvers
gewapend waren. Hierbij werden vier
der roovers gedood en de drie ande
ren gewond' en gevangen genomen.
AANGEVALLEN.
Petrouilles onder kapitein Reedijk een "boek, Mg wëf met e"en"geïëge!d
r>™i„ papier en al. Wie biedt er geld?
Sport en Wedstrijden
DIEFSTAL.
De rechtbank te 's-Gravenliage ver
oordeelde den boekhouder te Delft, die
zijn patroon bestal tem einde er post
zegels voor zijn verzameling voor te
kunnen aanschaffen, tot 1 jaar ge
vangenisstraf.
MISHANDELING.
De 56-jarige coupeur Hendr. Jolis.
de Bruyn te Mijdrecht stond voor de
Rechtbank te Utrecht terecht, be
klaagd dat iiij in den avond van 31
Augustus 1.1. den manufacturier
Mart. Koeleman eerst moedwillig en
gewelddadig heeft geslagen en hem
daarna met een mes of eenig ander
voorwerp bloedend heeft verwond.
Bekl. werd veroordeeld tot 6 maan
den gevangenisstraf.
Van dit vonnis teekende bekl. be
roep aan. Woensdag werd dit voor
hel Amsterdamsche Gerechtshof be
handeld.
Volgens Koeleman werd hem, in
den donkeren avond van 31 Augustus
een brug te Mijdrecht opgaande, plot
seling een stomp tegen de borst toe
gebracht. Hij zag toen bekl. vóór zich
staan, met wien hij aan liet worste
len geraakte Bekl. bracht hem ver
volgens een paar porren toe, waarna
hij bemerkte in airmen en been een
steekwonde te hebben gekregen. On
geveer 5 weken is hij in zijn beroeps
bezigheden verhinderd geweest.
Nooit heeft hij iets gehad met be
klaagde .die bij hem gewerkt heeft,
goed voor zijn werk was en nooit
misbruik van sterken drank maakte.
Intusschen bleek dat de bekl. toen
hij den dienst van Koeleman verliet
nog 18 loon van dezen te vorderen
had en dat hij eenige goederen, on
der berusting van Koeleman, te ver
geefs terugvorderde, nadat hij met de
politie zijn goed was komen halen en
nog eenige dingen verzuimd had me
de te nemen. Koeleman wilde dat hij
ook het resteerende met de politie zou
doen halen.
Voorts bleek dat bekl. tegen eenige
personen bedreigingen had geuit ten
aanzien van Koeleman en diens stief
vader.
Bekl. erkende den steek te hebben
toegebracht, doch omdat hij bij de
worsteling zich niet aan Koeleman
kon ontrukken.
WIELRIJDEN.
Zesdaagsche wedstrijd.
Een telegram uit New-York be-
richt-, dat Bedel en Bedek een ronde
op de andere mededingers voorgeko
men zijn. Decaup was niet in staat
verder te rijden en moest van zijn
rijtuig getild worden, waardoor hij
ook zijn partner Trousselier buiten
mededinging bracht.
Hall en Downey hebben eveneens
den strijd opgegeven.
Uit een later bericht blijkt, dat Hall
zijn sleutelbeen brak bij een bot
sing.
i Mej. A. Linssen, naar portret.
I Met groote vreugde verklaar ik U
dat de Pink Pillen mij geheel en al
genezen hebben, zoo schrijft ons Mej.
A. Linssen, Kruitheerenstraat 4 te
Roermond. Ik leed aan hevige pijnen
in den rug en was uiterst zwak. Vele
geneesmiddelen had ik genomen, zon
der eenig resultaat tot op den dag,
dat ik de Pink Pillen genomen heb.
Thans na het gebruik dezer pillen
voel ik mij sterk als voorheen, zoodat
ik in staat ben het zwaarste werk te
verrichten in mijn huishouden, ter
wijl dat ik voorheen zelfs niet meer
kon loopen.
i Prijs 1.75 de doos. ƒ9.— per 6 doo-
zen. Verkrijgbaar bij Snabilié. Steiger
27, Rotterdam, hoofddepöthouder voor
Nederland en Apotheken. Franco toe
zending tegen postwissel.
Ook echt verkrijgbaar voor Haar
lem en Omstreken bij Wed. P Plaat-
zer van der Huil. Drogerijen, Jans
straat 28. Haarlem.
Kerk en School
NED. HERV. KERK.
I Bedankt. Voor Nijega-Opeinde
'door ds. E, ter Spill, te Veenwouden.
GEREF. KERK.
Te Enkhuizen ds. J. H. Donner. te
Nieuwdorp (Zeeland)Te Scher-
penzeel, W. H. Bouwman, cand. te
jNijkerk.
I Aangenomen. Naar Warnwerddoor
P, de Groot, te EmJichheim.
EVANG. LUTH. KERK.
Beroepen. Te Thesinge (gem. Ten
Boer) W. S. Winsenius, cand. te.Gro
ningen.
Ds. M. A. PERK.
't Zal aanstaanden Zaterdag 9 De
cember een halve eeuw geleden zijn.
dat ds. M. A. Perk. thans wonende
te 's-Gravenhage als predikant bij de
Waalsche Gemeente te Dordrecht be
vestigd werd en aldaar zijn intrede
deed.
Te Dordrecht stond ds. Perk ruim
twaalf-en-een-half jaar in September
1868 verwisselde hij deze standplaats
met de Waalsche Gemeente te Breda.
DERDE MACHINIST IN SURINAME.
Bij den dienst der koloniale vaar
tuigen in Suriname kan, met een
dienstverband van drie jaren, worden
aangesteld een tijdelijk derde-machi
nist, op eene bezoldiging van 1000
's jaars, ingaande den dag van ver
trek uit Nederland naar Suriname,
en eene toelage van ƒ1 daags voor
victualie, ingaande den dag van in
diensttreding in de kolonie, alsmede
eene gratificatie voor uitrusting ten
bedrage van twee maanden der bezol
diging, terwijl ook vóór gemeld ver
trek een voorschot tot gelijk bedrag
kan verstrekt worden hetwelk door
meandelijksche inhouding in de ko
lonie, telkens van een twaalfde ge
deelte daarvan, uit het inkomen zal
worden aangezuiverd.
Voor de vervulling van het ambt
kunnen in aanmerking komen zij die
in het bezit zijn van het diploma A
(of hooger) als machinist ter koop
vaardij, of van eene aanstelling als
machinist bij de Koninklijke Neder-
landsche zeemacht.
(Zie vender de St.ct. no. 287).
doodden een dezer bij Poelo-Driën w wv,
vijf kwaadwilligen, buit een Beau- j Veel liefhebbers waren er niet.
moot Patrouille mlandsch sergeant Toch werd er geboden. Middeler-
Katam, st. no 568*1, doodde in Ië wijl nam een Benedictijner pater, de
Leubeue (Pidié) twee vijanden. Nacht weleerw. heer André Granjer, het
2 op 3 dezer bivak Beureunoen zwak bock in de hand en bladerde liet door
bescjhotenonmiddellijk uitgerukte en jas ooj; bet beduimelde gezegelde
patrouille kreeg een gesneuvelde en papier Xot zijn verbazing zag hij
een gewonde van vijand in handen dat het een testament was. Er stond:
en maakte twee donderbussen buit. Ul „ndergeteekende, weduwe Cha-
Patrouille kapitein Bnët doodde ül VMn6; in t voUe bezit van mijn ver-
Beureulang (keureutoë) twee vijan- mogens en gezondheid, verklaar mijn
den, buit een karabijn en een deader- nichtie Sophie Chavanne, tot mijn
bus. Patrouille Ambomeesch sew eenige ertgename."
geant Tehalele, st. no. 51686, doodde jtij moest echter het boek met in-
"'Tl»* tww wjaioton, bffl houd algeven, daar het ondertus-
schen aan den hoogsten bieder was
j De Engelsche consul te Hyeree,
werd, toen hij met eenige vrienden,
waaronder een dame aan het wande
len was, plotseling overvallen door
vijf Fransche soldaten van het kolo-
i niale regiment.
I Zij dreigden hun slachtoffers met
revolvers, wierpen hen op den grond
en ontstalen den verschrikten wande-
i laars him horloges en ju weel en.
j Vooral de dame, een zekere Mrs.
Rookeley, werd zeer ruw behandeld.
Er is een aanklacht ingediend.
twee voorladerszelfde patrouille
maakte op bericht bevolking van roo
verbende ,die veeroof pleegde, twee
man onschadelijk. (Java Ct.)
toegewezen.
Pater Granjer bracht zijn broeder,
advocaat te St. Etienne, op de hoogte
der zaak en deze kocht boek en docu-
Het Adv.-blad v. Atjeh van 11 No- ment voor één franc van deneige-
vember meldt naar, ging er mee naar zijn kennis,
Een patrouille onder den luitenant notaris Avril, die nu plotseling
Soetens legde op aanwijzing van de tusschen de andere familieleden ver
bevolking in Tjot Meusigit (Peusan- scheen, welke bezig waren om de
gan) van zich ten doode gewijde klei- gjoote nalatenschap te verdeelen.
ne bende tien vijanden waaronder Het eenige testament, eigenhandig
een vrouw, neer. Buit twee voorla- geschreven door de vijf-en-tachtig-ja-
ders, drie donderbussen en twee Ilia's. rige> bracht een opschudding.
Op aanwijzing van het landschaps- want er viel niet aan te twijfelen of
hoofd werd door een patrouille onder ,het jeugdige nichtje Sophie was de
den luitenant Evers, in Balé Oeléin wettig6 erfgename, welke de geheele
tSainalanga) een klein bendehoofd nalatenschap, zijnde niet minder dan
met drie volgelingen gedood. Buit 334,000 francs, toekwam
twee beaumonts en een achterlaad-
geweer.
Door eene patrouille onder den lui-
tenant Prins werd bij Tjot Mamplam 1
(Pidië) zes man neergelegd, een in-
BALTISCHE EDELLIEDEN
VERMOORD.
Op heit platteland neemt, schrijft de
fT''r,',Y+ correspondent van de „Voss. Ztg." te
landsoh sergeant licht gewond. Buit piga (j.e< opwinding toe. Zooeven zijn
een beaumont en drie donderbussen, twee Baltische edellieden vermoord.
Bij doorzoeking van de gampong Een menigte van eenige honderden
Todengkoep Radja (Pidië) door troe- verscheen in het donker op het slot
pen onder den kapitein Terbeek, wer- Sesswegen, waar een kleine afdeeling
den vijf kwaadwilligen neergelegd, soldaten van 16 man stond. Deze wot-
Buit twee donderbussen. ?5raJonSapèf\.fn daa™a dr0I?e,
4 11 bende het slot bianaen, waar zich de
Van een patrouille onder den ser- baWe edellieden, de gebroeders Von
geant van Seters, alg. stamb. no. Aderkas, bevonden. Deze waren spoe-
41775, zijn bij overtrekking van de dig gevangen genomen en gebonden,
Sara, stroomgebied Batoe-Batoe, ver- waarna het geheele slot werd door
dronken een Amb. en een inl. mare- zocht, en toen men daarbij een paar
chaussee jachtgeweren vond, werden de beide
gevangenen, daarmede onder den uit-
Een marechaussee-patrouille onder
roep „Ge hebt wapenen verbolgen
Koloniën
- I i I I vju 11 or. L CIJJO Ut 11
den sergeant Heijbroek, alg. stamb. gehoudendoodgeschoten,
no. 40981, doodde in hét Pesusangan-Dezelfde bende heeft zich daarna in
sche zeven vijanden. Licht gewond liet bezit gesteld van den lokaalspoor
wegen twee Amb. marechaussee. jweg, en rijdt thans brandschattend
Door een patrouille onder den ser- J door deze streek. Er zijn kozakken
geant Aurich, alg. stamb. no. 44669, lw™gezomlen maar do°r de staiing
.der postambtenaren ontbreken nog
werden in gampong Pange (Keureu- Mder^ berioMen.
toe) van een twintig man sterke ben-Dezelfde correspondent vertelt, dat
de het hoofd en veertien man neerge-op een andere plaats, te Jürgensburg,
legd. Buiteen geweer M. '95. een het volk zich in het bezit stelde van
beaurnont, vier achterladers, een het Raadhuis en de troepen, die ze
voorlaadgeweer en twee donderbus- trachtten te verjagen, met salvo s op
de vlucht joegen.
Heclen, besluit hij. vindt in Roden-
pois (20 K.M. van Riga) de begrafenis
plaats van de gevallenen bij de volks
verzameling van den vorigeai Zondag.
Men verwacht eein enorme saonen-
TOEZICHT OP DE DRUKPERS.
De Regeering heeft den last gegeven
een streng toezicht te houden op de
Maleische dagbladen, omdat daarin,
voornamelijk in den laatsten tijd, op
ruiende artikelen heeten voor te ko
men.
Dat kan pleizierig worden voor die
bladen.
En ook voor-de Europeesche bla
den. Van het toezicht op de Maleische
tot een toezicht oip de Europeesche
pers is maar één sta.p. En dan kan
het heerlijke „gewrocht der duister
nis" weer dienst doen.
(Bat. Nwbl.)
Een marechaussee-patrouille onder
den sergeant Decolvenaere, alg. stam
boek no. 28763, legde in gampong
Arèë (Pidië) twee vijanden neer. Buit
een revolver.
Bij excursie in Geumpang werden
door marechaussee onder den luite
nant van Oorschot twaalf vijanden
neergelegd en drie gearresteerd. Buit:
een beaumont en twee voorladers.
Wetenschappen
IETS OVER DE TORADJA'S
OP CELEBES.
In een correspondentie in de „Java
Bode' over een tocht in de weinig
bekende Toradja-Ianden van Celebes
is o. m. te lezen
Een wreede, onbeschaafde gewoon
te bij de Toradja's is om de vrouwen
in hun prille jeugd de tanden uit den
mond te slaan.
Wat de kleeding der Toradja's be
treft, deze is al zeeir eenvoudig. Dood
de meer beschaafde mannen, d. z. zij,
die dicht bij de kust wonen en nog
al eens op een zeeplaats komen of
nogal dikwijls met kustbewoners in
aanraking komen, wordt een korte
broek gedragen de meer in de bin
nenlanden wonende Toradja's ken
nen dit kleedingstuk niet en dragen
een doek om het middel.
In de koelere binnenlanden is de
sarong, die om de schouders wordt
gedragen, onmisbaar, welke sarong
door hen zei ven van de vezels van
een bepaalde soort boombast wordt
geweven en grijs van kleur is. De
vrouwen dragen alleen een sarong
het bovenlijf is naakt. Een hoofddek
sel kennen de Toradja's niet. In
plaats daarvan wordt een touw om
het hoofd gedragen. De beteekenis
De Italiaansehe correspondent der
„N. R. Ct." schrijft uit Rome d.d. 4
December
Vanmorgen werd de functaoimeereri-
de archivaris van het Vaticaan mgr.
Wenzel met eene huldiging verrast,
die de geleerden uit alle landen, in
het Vatikaansch archief door studie
vereenigd, in stilte hadden voorbe
reid, nadat onze landgenoot dr. Brom
van het Nederlandse!» Historisch In
stituut alhier, het eerst het denkbeeld
had aangegeven.
Mgr. Wonzei, ondanks zijn Duitsch
klinkenden naam is geheel Italiaan,
hij is sedert jaren de vraagbaak van
allen, die in het ArcMvo Segreto Va-
ticano gewerkt hebben. Den 27 Augus
tus 1872 trad hij daar in dienst en
had reeds veel terrein van studie voor
bereid, toen het archief in 1880 met
een motu-proprio van Leo XIII, eene
pauselijke daad van liberaliteit voor
tie geheele geleerde wereld geopend
werd. Met de namen van den abbate
Tosti en van pater Denifle is ook de
zijne verbonden aan de periode van
zeer ernstige en diepe studie, die nu
reeds een vierde van een eeuw be
staat, Hij wijdde zich vooral aan het
veelomvattend werk van oude indices
bruikbaar te maken en met de nieu
were tot een geheele kamer van dit
soort klappers op cle massa derarchi-
valieën te vereenigen en vond boven
dien tijd voor studies over de locale
geschiedenis van Rome.
Leo XIII erkende zijne verdiensten
door hem met de aanzienlijke waar
digheden van prot on atari us apostel i-
cus te begiftigen, terwijl monsignore
GROOTVORSTIN ELISABETH EN
DE MOORDENAAR VAN HAAR
MAN.
De verdediger van Koljajef. die,
zooals men weet. terecht stond we
gens den moord op grootvorst Ser-
gius, de advocaat Berenstamm, heeft
in een der Russische bladen bijzon
derheden medegedeeld over een be
zoek. door grootvorstin Elisabeth in
de gevangenis gebracht aan den
moordenaar van haar echtgenoot.
Op een dag was Koljajef gezegd,
dat er bezoek voor hem was. Hij ver
wachtte een zijner vrienden te zullen
zien, maar toen de deur van de be-
zoekkamer open ging, kwam een in
het zwart gekleede dame binnen.
..Zij trad op den stoel toe, die naast
mij stond", vertelde Koljajef den ad
vocaat. maar viel plotseling neder
en legde het hoofd op mijn knie.
ïk ben zijn vrouw, zeide zij' toon
loos.
En waarom kon^ gij tot den
moordenaar van uw man vroeg ik.
Moest het dan zijn vroeg zij'.
Nu begon ik met haar te praten,
haar alles uiteen te zetten, en ik
vertelde lang en uitvoerig.
Ge moet veel geleden hebben
zeide zij.
Ja. antwoordde ik, ik heb veel
geleden. Maar wat beteekent mijn
lijden naast de ontzettende ellende
van ons volk
En opnieuw sprak ik met nadruk
tot haar.
- Maar waarom kwaamt ge niet
tot mij. waarom spraakt ge niet met
mij over dat alles vroeg zij.
Ik antwoorddeDaar ik,
reeds alleen om met u te kunnen
spreken, eerst uw man dooden moest.
Aan het eind van het gesprek
vroeg zij mij Zijt gij e&n geloovig
mensch
Ja, antwoordde ik. ik ben een
geloovig mensch. ik geloof aan
ynijn daad en zet daarvoor mijn le
ven op het spel
Zij vroeg mij nog of ik eenigen
wensch had. Daarop antwoordde ik
Ja, ik wensch in het diepst van
mijn ziel. dat mijn daad vrucht dra
gen zal
Bij het heengaan gaf zij mij een
klein heiligenbeeld. Zij verzocht mij
het aan te nemen als een teeken, dat
zij in haar hart niets tegen mij had.
VON LEUTHOLD.
Zondagavond te kwart voor zevenen
overleed: de chef van den gezondheids
dienst te Berlijn, generaal Von Leut-
hold, lijfarts van den Keizei'.
WAAROM ZOUDT GIJ DURE ADVERTENTIËN PLAAT
SEN, WANNEER GIJ UW DOEL BEREIKEN KUNT MET
worden dagelijks advertentiën van Vraag en Aanbod
opgenomen tegen betaling van EEN KWARTJE voor
een advertentie van hoogstens 6 regels, drie maal
achtereen TWEE KWARTJES bij vooruitbetaling.
Wie personeel zoekt of zijne diensten wensebt aan
te bieden, wie iets wil koopen of verkoopen, huren
of verhuren, kan dus voor EEN KWARTJE in
HAARLEM'S DAGBLAD terecht.
BW Op onze Kwartjes-Advertentiën
komen vele reflectanten en brieven.