NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
23e Jaargang. No. 6896
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 19 DECEMBER 1905 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
u per maanden: Sjpfc, Van 1—5 reêels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
V#or Haarlem 1 l"s) Haarlem van 1—5 regels ƒ0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Ceni per regel.
V.er de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) J-^0 Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing:
Franco per post door Nederland ,1.65 fc f N ,Yx) 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Afzonderlijke nummers0.02 h Jt u m V' n u w z' rr
€reïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 H Redactie en Administraties Groote Houtstraat 55.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abennerheriten en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAG BE CoJOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31b!S Faubourg Montmartre.
AGENDA
Dinsdag 19 December.
Orgelbespeling. 1—2 uur.
Bachconcert.
Schoten Gemeenteraad, uur.
Halfweg (Lokaal Greeven) Dans-
Soirée.
De KroonTewe's Electro Bioscoop
Perisien Avondvoorstelling, 8—10i
uur.
OM ONS HEEN
clxxxv.
DE DROOGMAKING DER
ZUIDERZEE.
De Zuiderzee-vereeniging, die ten
■doel -heeft de droogmaking daarvan,
geeft af en toe lijvige boeken uit over
den stand van de zaak. Sedert 1887
zijn het er zeventien geweest, dus ge
middeld een per jaar. En nu pas is er
weer een dik geschrift verschenen,
dat mij aanleiding geeft eens in 't
kort na te gaan, hoe de droogmaking
van de Zuiderzee er op dit oogenblik
bij staat.
Het zal niet lang meer duren, of
het plan kan zijn veertigjarig jum-
leum vieren. In Augustus van 't jaar
1866 stelde de Minister Heemskerk
een Raad van den Waterstaat in, met
opdracht om een onderzoek in te
stellen naar het afsluiten, indijken,
droogmaken en -in cultuur brengen
van een gedeelte der Zuiderzee vol
gens een plan van den inspecteur vaü
"waterstaat Beijerinck, dat door den
ingenieur Stieltjes was omgewerkt.
Vier jaar later werd een Staatscom
missie ingesteld en in 1877, weer on
der Ministerschap van Heemskerk,
een wetsontwerp ingediend tot indij
king en droogmaking van het zuide
lijk gedeelte der Zuiderzee en het ma
ken van een waterweg van Amsterdam
naar de Waal. Toen deze Minister
aftrad, nam zijn opvolger Tak van
Poortvliet het wetsontwerp evenwel
terug.
Daarna volgde in 1886 de oplich
ting van de Zuiderzee vereenig>ng te
Amsterdam, in 1892 de benoeming
van een nieuwe Staatscommissie en
werd in 1901 door Minister Lely, die
als ingenieur zeer belangrijke dien
eten aan de zaak der droogmaking
bewezen had, een nieuw wetsontwerp
daarvoor bij de Kamer ingediend. Dit
moest evenwel bet lot van zijn voor
ganger deelen. Het nu pas afgetreden
Ministerie Kuyper trok het weer in.
Wel mogen de voorstanders van de
droogmaking zeggen
Tusschen lip en bekerrand
Zweeft vaak een onzichtbre hand.
De Minister van Waterstaat in 't
laatste Ministerie, de heer de Marez
Oyens, heeft zich, zooals trouwens
uit de intrekking van 't- wetsontwerp
Lely bleek, nooit een voorstander van
het denkbeeld betoond. Zelfs voegde
hij in een zitting van de Eerste Ka
mer den heeren Hovy en Breehaart
toe, dat zij «enigszins beschouwd
moesten worden als de laatste solda
ten op de bres van deze groote onder
neming.
De Zuiderzee vereeniging heeft zich
dooi- deze uitspraak evenwel niet la
ten ontmoedigen. „Holle woorden",
noemt ze die in haar laatste uitgave,
aarin zijn opgenomen het rapport
eener Commissie tot onderzoek van
de visscherij in de Zuiderzee, rappor
ten aan den Minister en een beant
woording daarvan door de Vereeni
ging zelf.
Ik donk niet, dat- het den lezer bij
zonder zal interesseeren om te weten
waarom de inspecteurs-generaal van
den Rijkswaterstaat Sohnebbelie en
Van Manen zich tegen het plan ver
klaren en hoe de hoofdinspecteur-ge
neraal van denzelfden tak van dienst
Leemans, die trouwens voorzitter is
van de Zuiderzee-vereeniging, lijn
recht tegen hen over staat, terwijl de
Zuiderzee-vereeniging zelf. in een uit
voerig naschrift, de zwartgallige hee
ren duchtig onder handen neemt en
tot de slotsom komt, dat de bres, die
minister de Marez Oyens, zich aan
sluitende aan het rapport van de
beide hoofdambtenaren, uit de verte
meende te hebben gezien, niets an
ders is dan een leelijke vlek, gewor
pen op den arbeid der Zuiderzee-ver
eeniging, een vlek, die gemakkelijk
kan worden afgewasschen. ,.De Z. Z.
V. heeft zich veroorloofd, dat te doen",
voegt haar bestuur er aan toe en in
derdaad is de critiek op de bezwaren
van de heeren Schnebbelie en Van
Manen verre van malsch. Ronduit
wordt hun verweten, dat zij blijk heb
ben gegeven al zeer slecht op de
hoogte te zijn van den arbeid, waar
over zij meenen niettemin een oordeel
te mogen uitspreken.
Wij laten de heeren aan hun kib
belarijen, om de zaak zelf nog eens te
overzien. Waarlijk het is een reuzen
plan. Het grootste deel van een zee,
zij het dan ook een binnenzee, droog
te malen is een onderneming, die
vooral in Nederland aantrekkelijk
moest zijn. Hier zou de grootste pol
der ontstaan van ons aan polders toch
al zoo rijk land, een waarbij de
Haarlemmermeer maar een kleinig
heid is. Er zal een afsluitdijk ge
maakt moeten worden, van 30 Kilo
meter lang, waarover een gewone
weg en een spoorlijn tot directe ver
binding van Noondholland met Fries
land zal worden aangelegd, die. op een
uitgaaf (de dijk alleen) van 57 mil
lioen wondt geschat. Verondersteld
wordt, dat het inpolderen ongeveer
130 millioen gulden kosten zal, waar
voor dan een oppervlakte van ruim
j 194.000 H.A. vruchtbaar land zouwor-
den verkregen. Per -hectare zou dus
de drooglegging 1135 kosten. En
.hiermee zijn we er nog niet, want er
komen nog verschillende factoren Dij,
o.a. de schadeloosstelling aan de vis-
scherijbevolking. Natuurlijk houdt de
vangst op haring; ansjovis, bot, aal
en garnaal, die nu aan ongeveer 3000
visschers een bestaan verschaft, op,
j zoodra de Zuiderzee van de Noord
zee door een dijk zal zijn afgesloten,
om te worden drooggemalen. Wel
wordt verwacht, dat in liet overblij-
j verude gedeelte dat niet ingepolderd
'zou worden en dat „het IJselmeer
genoemd wordt, een zekere zoetwa-
tervissclierij zou kunnen ontstaan,
maar daarvan is vooraf weinig te
zeggen en in elk geval zou ze voor-
loopig niet van beteekenis wezen.
Sommigen zeggen nu wel kalmweg,
dat de visschers dan maar op de
Noordzee hun fortuin moeten gaan
zoeken, maar 't is zeer de vraag, of
de -ouderen daarvoor geschikt zullen
wezen en 't is zeker, dat zij geen geld
en geen vaartuigen hebben, om te
gen de stoomvisscher met -succes te
concurreeren. Vandaar dan ook, dat
de bekende specialiteit in visscherij -
zaken. Dr. Hoek. het denkbeeld aan
de hand doet om personen, die daar
voor in de termen zouden vallen, te
pensioneeren, een eigenaardig voor
stel, maai- dat niet onbillijk is, om
dat de droogmaking van de Zuider
zee, wordt ze ondernomen, geschie
den zal in het 'algemeen belang.
Door de van droogmaking afkeerige
heeren Schnebbelie en Van Manen
wordt nog een heel eigenaardig be
zwaar gemaakt. Zij meenen, dat er
een groote invloed door zou wonden
uitgeoefend op de in 't Rijk aanwe
zige werkkrachten en landerijen.
Wordt elk jaar tienduizend H.A.
grond voor den landbouw aan
de markt gebrachtgedurende
een aantal jaren lang (18 of 19) dan
zullen aan 'de werkkrachten lioogere
loonen moeten worden betaald, dde
weer uadeelig zullen terugwerken op
de waarde van de landerijen. Al zal
dus de gezamenlijke waarde van alle
cultuurgronden in het Rijk door de
jaarlijksche toeneming van die gron
den belangrijk stijgen, die stijging zal
noodwendig meebrengen verminde
ring van de waarde van een gedeelte
der oude cultuurgronden, derhalve
zijn ten nadeele hunner eigenaren.
Om die reden twijfelen tie beide hee
ren er- aan, of ten slotte het algemeen
belang wel werkelijk door de droog
making zal worden bevorderd.
Oppervlakkig bekeken schijnt dit
een belangrijk bezwaar, maar wie er
even over nadenkt beseft, dat zelfs al
ontstond er aanvankelijk eenige prijs
verlaging van de landerijen, die spoe
dig weer voorbij zou zijn, terwijl bo
vendien juist -de vermeerdering van
vruchtbaren ga-ond voor een Staat de
meest tastbare, de meest werkelijke
vermeerdering van rijkdom is, die
zich denken laat. Wat ik daarmee be
doel zal ieder zich kunnen voorstel
len, die ziet hoe de aandeelen in Rus
sische leeningen, waarvan er in Ne-
1 derland millioenen zitten, zijn achter
uit gegaan, omdat in 't verre oosten
een oorlog is gevoerd, gevolgd door
een revolutie in het land dat de lee
ning sloot, zelf. Het bezit van zulke
effecten is derhalve veel onzekerder,
dan de rijkdom aan grond in 't eigen
l-and, al kan de prijs daarvan ook
aan eenige stijging of daling onder
hevig zijn.
Hoe stelt nu de Zuiderzee-ver
eeniging zich de uitgifte van de nieu
we bouwgronden voor Niet door
verkoop in het openbaar aan den
meestbiedende. Het moet juist wor
den voorkomen, zoo zegt zij, dat het
land weer in handen van een betrek
kelijk klein aantal groote grondbezit
ters komt en juist hier, waar nieuw
land gemaakt wordt, heeft de Staat
het in zijn hand om economische en
agrarische toestanden te scheppen,
die het meest strooken met het alge
meen belang. De Vereeniging wal het
land uitgeven aan de vele beschikba
re, goede arbeidskrachten, die wegens
gebrek aan geld nu geen grondbezit
kunnen verwerven. Vele van de flink
ste jonge mannen gaan van 't platte
land weg, omdat zij geen kans heb
ben in een andere positie dan knecht
te komen .Het zijn niet de minsten,
die hun geluk gaan beproeven in an
dere landen of werelddeelen, omdat
de vaderiandsche bodem hun geen
voldoend bestaan meer oplevert. In
Denemarken en Hessen bestaan cre-
dietvereenig-ingen voor klein landbe
zit, die zich een kapitaal hebben ge
vormd door de uitgifte van hypothe
caire schuldbrieven en aan hunne
leden vooxsóbot geven op eerste hy
potheek tegen een rente, afwisselend
van 3^ tot -1 procent en waarbij lang
zamerhand het kapitaal wordt afge
lost. In Denemarken werkt dat stelsel
25 jaar lang uitstekend, in Hessen
voldoet het sedert de oprichting Jn
1892 eveneens goed.
De Zuiderzee-vereeniging trekt hier
uit de slotsom, dat de droogmaking
volstrekt niet, zooals ook de heeren
Schnebbelie en Van Manen beweren,
het tegenwoordige geslacht met een
grooten financieelen last zal bezwa-
renjin tegendeel, dat de Staat op deze
zelfde wijze te werk gaande de
droogmaking met een leening van 70
a 80 millioen zou kunnen uitvoeren.
Hoe de zaak in de naaste toekomst
loopt, zal voor een groot deel afhan
gen van de opvatting van den tegen
woordige n Minister Ivraus. In elk ge
val is het plan belangrijk genoeg, om
nog weer eens even vluchtig de hoofd
trekken ervan te overzien.
J. C. P.
Buitenlandsch Overzicht
"ekeni de, Verplichte Schoolvergaderingen
Maar ook onder het leger blijft het
voortdurend gisten.
Uit Moskou wordt gemeld, dat het
daar liggende Rostoff-regiment aan
het muiten is. De officieren namen
hun ontslag, waarna de manschap
pen een nieuw commando van twin
tig personen kozen. Het Astrakan-re-
giment sloot zich bij de muiters aan.
De Kozakken weigerden den opstand j
te onderdrukken.
I In
RIGA
heerscht een aJgemeene staking en
volkomen anarchie. Brandstichters
trekken door de stad en hebben
j reeds twee voorsteden in brand ge-
stoken. De vreemdelingen nemen op
schepen de vlucht. Uit Libau worden
oorlogsschepen verwacht. De straten
zijn als uitgestorven, en alle winkels
gesloten.
Hoe ernstig de toestand m Rus
land andermaal is, blijkt wel uit de
wijze, waarop de bladen zich uitla-
ten.
De „"Roess" roept alle klassen der
bevolking op om zich te vereenigen
tegen de regeering. Heftiger nog is de
„Beurscourant", die voor het eerst
.onderden titel van „Svobodny Na-
,'rod". ..Het Vrije Volk", verschenen is,
i en waarin de bekende publicist en ju-
i rist Plessen schrijft: Wij hebben het
ineenstorten van hex stelsel-Plehwe
beleefd, en thans beleven we
HET INEENSTORTEN VAN HET
SYSTEEM-WITTE.
Beide stelsels hebben der revolutie
goede diensten bewezen, en de ure
der onvermijdelijke afrekening na-
der gebracht. Door zijn laatste tijde
lijke hervormingen heeft Witte be
wezen volstrekt niet van de toestan
den op dc hoogte te zijn. De histori
sche rol van het ministerie' van 30
October is afgespeeld. Het heeft zijn
zending vervuld en de autocratie een
geweldigen stoot gegeven. Het heeft
de onbestaanbaarheid van een bu
reaucratische uitweiding van de con-
stitutioneele hervormingen bewezen.
Rusland heeft andere mannen noo-
dig. Rusland zal door andere krach
ten gered worden. ..Der Mohr hat,
seine Arbeit gefhan, der Mohr kann
gehen".
Volgens den Petersburgschen cor-
respondent van het „Berliner Tage-j
blatt" zou Goetzkof, het bekende
Zemstwo-lid van Moskou, de opvol
ger van Witte worden.
Verder vertelt deze correspondent
„Bij een feest, waarbij vele officie
ren waren uitgenoodigd. bevond zich
ook admiraal Dubassof, de nieuw
benoemde gouverneur van Moskou.
Toen deze met zijn benoeming werd
gelukgewenscht, antwoordde hij:.,Ik
dank u, maar ik weet dat het mijn
zekere dood is, wanneer ik te Mos
kou kom." Even ernstig als deze
dacht generaal Möller-Sakomelski, de
onderdrukker van den opstand in
Sebastopol, over den toestand. Hij
vertelde, dat hij vóór het uitbreken
der onlusten op een kleine stoomboot
alle oorlogsschepen had bezocht om
zich van de stemming te overtuigen.
Daarbij hadden de marine-officieren
hem met tranen in de bogen verzocht
hen te redden en met zich mee te
nemen naar den wal. daar zij vrees
den op de schepen door de matrozen
De Berlijnsche ochtendbladen ont-
j vingen Zondag uit Riga via Konings
bergen bericht, dat de revolutionnai-
J ren Koerland en Lijfland beheer-
schenRiga en Mitau in brand ge-
stoken hebben en Libau bedreigen,
i Het leven van alle Duitschers aldaar
i is ernstig in gevaar. Van Kreuzburg
.tot Kofno staat alles in brand.
1 De opstandelingen hebben baron
I Korff en den heer Von Rosenbach als
gijzelaars in Kreuzburg gehouden
Te
BATOEM
hebben hevige gevechten plaats ge-
had tusschen de troepen die kanon-
nen bij zich hadden, en de oproerlin-
j-gen. Er zijn vele dooden.
i En ook uit andere plaatsen komen
dergelijke onrustbarende berichten,
i Waar moet. het heen
Uit andere landen.
UIT DE FRANSCHE KAMER.
Na eene uiteenzetting van de Ma-
rokkaansche quaestie. zeide minister
1 Rouvier „Om te voldoen aan een
verzoek van den Maghzen is de aan-
vankelijk uitgestelde datum van 15
dezer niet gehandhaafd. Ik meen te
j mogen verwachten, dat de conferen
tie in de eerste dagen van .Januari
geopend zal worden.
I De bescheiden eischen van Frank
rijk kunnen onmogelijk op ernstigen
weerstand stuiten. Frankrijk is ze
ker van zichzelf en. gedachtig aan
zijn glorieus verleden, is het van
plan zijn vrijheden voluit te genieten.
Bij de onderhandelingen die tot
een overeenstemming met Duitsch-
land hebben geleid zijn al onze rech
ten wel niet erkend, maar hebben we
ons die toch voorbehouden. Die on
derhandelingen mogen met moeielijk-
heden zijn gepaard gegaan toch
wensch ik de acte te nemen van den
uitslag ervan: dat Duïtschland en
Frankrijk er in geslaagd zijn de eer
ste stappen te doen tot regeling dei-
moeilijkheden die een oogenblik hun
ne betrekkingen minder goed sche
nen te zullen maken.
„De buitenlandsche politiek van
Frankrijk is gemakkelijk als volgt te
omschrijventrouw aan de allian
tie. die volkomen ongeschonden is
gebleven, en aan vriendschapshan
den die het dierbaar zijn. denkt
Frankrijk, vertrouwend op zichzelf
en met de kennis van den adel zii-
ner geschiedenis en van zijn toe
komst er slechts aan zijn rechten en
belangen te handhaven."
Met 501 tegen 51 stemmen werd be
sloten de beraadslagingen over dit
onderwerp te sluiten.
Van de met. groote belangstelling
gewachte verklaring van Rouvier kan
men zeggen dat zij de warme goed
keuring der sreheele Kamer voor zich
vereeniord heeft. De toon van zelfbe
wustheid, en voorzichtige bescheiden
heid nam alle partijen in en deed 't
groote aantal ingeschreven voorna
me redenaars van het woord afzien.
DE PORTE EN DB MOGENDHEDEN,
i De gezanten van Oostenrijk enRus-
land overhandigden de Porte een no-
ta, waarin officieele erkenning ge-
i vraagd wordt van de Roemeensche
nationaliteit in Macedonië.
CANDIDATUUR-LABOUCHèRE.
De heer Labouchère afgevaardig
de van Northampton voor het Engel-
sche Lagerhuis, heeft verklaard geen
candidatuur meer te willen aanvaar-
den wegens zijn hoogen leeftijd.
Verschenen is het praeadvies van
het College van B. en W. op het ver
zoek van de afd. Haarlem van den
Bond van Ned. Onderwijzers om aan
alle gemeentescholen verplichte
schoolvergaderingen in te voeren.
B en W. stellen den Raad voor,
het verzoek t e w ij z e n van de
hand.
Plan van B. en W.
Wanneer de Raad met hei advies
van B. en W. meegaat en het geda
ne verzoek afwijst, zijn B. en W.
voornemens nogmaals een schrijven
tot de schoolhoofden te richten,
waarin verzocht zal worden
lo. Ten minste driemaal 'sjaars
een vr ij willige schoolvergadering
ie beleggen, tenzij er naar hun oor
deel tegen het beleggen van zulk
een vergadering bijzondere overwe
gende bezwaren bestaan, in welk ge
val B. en W. gaarne met die bezwa
ren in kennis zullen worden gesteld.
2o. Bij den aanvang van het ka
lenderjaar aan B. en W. mede te
deelen op welke dagen zij die ver
gaderingen wensch en te houden, en
na bepaling van de dagen daarvan
ook aan hun personeel mededeeling
te doen.
B. en W. zijn van meening, dat
reeds veel gewonnen zal zijn. wan
neer voldaan wordt aan het «n al. 2
vermelde, daar gebrek aan initiatief
en zucht tot uitstellen zoowel bij
hoofden als personeel, de oorzaken
zijn van het achterwege blijven der
vergaderingen. Langs bovenbedoel
den weg stellen B. en W. zich voor
aa.n de ^meeste scholen geregelde ver
gaderingen te verkrijgen, die het na
deel van verplichte vergaderingen
missen. Immers zitten de onderwij
zers daar n>et krachtens een recht
hen, buiten de rijkswet om, door het
gemeentebestuur verleend en kun
nen de hoofden met de vergaderin
gen ophouden, indien daarvoor, als
in 1900 op de 2de tusschenschool (zie
beneden), overwegende redenen zijn.
Stadsnieuws
Ontrold.
Vrijdagavond 1.1. omstreeks elf uur
werd de politie in kennis gesteld dat
aan een man in de Kennemerstraat
door twee vrouwspersonen zijn gekt
was ontrold.
Toelichting.
In een toelichting, ruim 8 blz.
druks groot, ontwikkelen B. en W.
nader hun meening en bespreken zij
de uitvoerige memorie van toelich
ting van adressante.
In de inleiding wordt gezegd dat
het adres gelijk i3 aan dat van 21
Nov. 1900. waarop de Raad afwijzend
beschikte. De toelichting is anders en
duidelijker.
Ofschoon B. en W. hun standpunt
en dat van adressant bekend ach
ten vinden zij het niet ondienstig
..bij deze telkens terugkeerende en
naar onze meening (n.J. die van B.
en W.) geenszins onschuldige zaak"
de verschillende aangevoerde motie
ven na te gaan.
De zelfstandigheid van den
onderwijzers.
Wat hieromtrent in het adres ge
zegd wordt achten B. en W. een
warm pleidooi Voor een school zon
der hoofd, waar elk onderwijzer, hoe
jong ook, geheel onafhankelijk van
elk toezicht, geheel volgens eigen
inzichten zich belast met de. opvoe
ding.
In dit verband zal er noch van
hoofd noch van schoolvergadering
sprake zijn.
B. en W ontkennen, dat de taak
van den onderwijzer, in verband met
zijn ondergeschiktheid aan het hoofd
der school, niet vergeleken kan wor
den met die van andere ambtenaren.
Assistenten en pleegzusters in zie
kenhuizen, inspecteurs van politie en
rechercheurs treden ook zelfstandig
op. maar zijn toch ondergeschikt aan
hun chefs en moeten handelen vol
gens hun instructies.
Vorder wordt opgemerkt, dat de
onderwijzer wiens onderricht gojd
blijkt te zijn. zoo weinig mögjlijk be
perkt moet worden in zijn vrijheid.
Dit hoofdstuk van de memorie, zeg-
gen B. en W. wettigt de vraag of
niet meer aan den onderwijzer, dan
aan het onderwijs gedacht wordt. i
Wat betreft de bewering, dat de
afhankelijkheid van den onderwijzer j
niet voor de kinderen verborgen
blijft, meenen B. en W„ dat het niet!
nadeclig is voor het prestige, wan-
neer de kinderen van jongsaf hoo-
ren. dat niemand volmaakt vrij is in I
zijn doen en laten en dat ieder het
gezag van zijn superieuren behoort
te erkennen.
De school een organisch geheel.
Dit hoofdstuk achten B. en W. in
lijnrechten strijd met het eerste
hoofdstuk. Werd in het eerste hoofd
stuk bepleit, dat de onderwijzer zelf
de maatregelen moet kiezen, die hij
het beste acht. in het' tweede hoofd
stuk wordt betoogd, dat van een vol
komen vrije werking van de subjec
tiviteit van den onderwijzer geen
sprake kan zijn en de regeling der
zaken bij de gezamenlijke onderwij
zers moet berusten.
De wenschelijkheid van de eenheid
der school volkomen beamende, oor-
deelen B. en W. die eenheid beter
gewaarborgd door de tegenwoordige
regeling dan door oen schoolverga
dering. wier beslissende meerderheid
bij ziekte en mutaties gemakkelijk
kan wisselen.
Voorts vreezen zij er voor dat de
minderheid in een warme discussie
nog vaster zal houden aan wat zij
juist acht.
Heden en Verleden.
Omtrent de historische verklaring
van den tegenwoordigen toestand
wordt opgemerkt
lo. Art. 21 verzet zich tegen liet
vepublikeinscne stelsel. B. en W
moeten zorgdragen, dat dit artikel
niet langs eert omweg krachteloos
wordt gemaakt.
2o. Schoolvergaderingen zijn niet
voor den onderwijzer, maar voor het
onderwijs.
Verplichtstelling van schoolverga
deringen.
Daar adressant zegt., dat alleen de
we tge vende"' schoolvergadering
„meer ambitie en verhoogd plichts
besef schenkt", meenen B. en W„
dat de onderwijzers nog niet tevre
den zullen zijn als de verplichtstel
ling geschiedthierbij wijst het ad
vies op het oordeel van de afd. Am
sterdam van den Bond dat het re
glement op de verplichte vergaderin
gen. aldaar de onderwijzers opnieuw
herinnert aan hun „volslagen on
mondigheid".
Uitvoerig releveer en B. en W. da.n,
waarom zij tegen de verpl'chtstel-
ling zijn. Zif achten het b. v beter,
dat overleg tusschen hoofd en perso
neel gezamenlijk, achterwege blijft,
indien de goede toon niet bewaard
wordt en de uitwisseling van gedach
te niet in onderlinge welwillendheid
en waardeering plaats heeft.
In dat geval wordt overleg tus
schen het hoofd en de onderwijzers
afzonderlijk verkieslijk geacht.
Verplichtstelling der vergaderingen
zal er toe leiden, dat de onderwijzer»
hun meen'ng verwezenlijkt willen
zien en dat zij zullen trachten hun
meendng aan het hoofd op te drin
gen. terwij] hun ..recht" om advie
zen te geven ben nog meer ontevre
den zal maken, ten opzichte van de
positie van het hoofd.
De toestand te Haarlem.
Dat te Haarlem de proef' met de
vrijwillige schoolvergaderingen mis
lukt is. ontkent het advies, "daar het
doel niet was om een proef te ne
men. De verwachting, da.t alle scho
len de vrijwillige vergade-ringen zou
den invoeren B. en W. constatee-
ren dit met leedwezen is niet ver
wezenlijkt. De redenen daarvan,
neergelegd in de rapporten der hoof
den geven een anderen indruk, dan
de redenen door adressante opgege
ven.
Wat B. en W. uit die rapporten
meedeelen, laien we hier puntsgewij
ze volgen
Het niet geregeld vergaderen werd
veroorzaakt aan de
3DE TUSSCHENSCHOOLdoor
ziekte van liet hoofd
6DE TUSSCHENSCHOOL en
SCHOOL Adoor overgangstoestan
den en mutaties
Eenige hoofden hadden echter vóór
de vraag van B. en W. hen bereikte,
reeds vergaderingen uitgeschreven.
1STE BURGERSCHOOL: door het
niet opgeven van onderwerpen door
het personeel na 1902. ondanks her
haalde aansporingen van het hoofd.
2DE BURGERSCHOOLgeen ver
zoek is ingekomen om te vergaderen.
Het hoofd' stelde als voorwaarde, dat
het te behandelen onderwerp door
hem zou goedgekeurd worden.
SCHOOL C Na 1903 zijn geen on
derwerpen meer door het personeel
opgegeven, ondanks de aansporin
gen van het hoofd. Sinds 1897 werd
hier vergaderd.
SCHOOL D. Vergaderde eenmaal
per jaar. Het personeel verzocht nooit
om meer vergaderingen.
OPLEIDINGSSCHOOL VOOR .MEIS
JES Ofschoon vroeger geregeld werd
vergaderd, geschiedde dit de laatste
drie jaar niet meer. daar het hoofd
wegens de snelle aanwas der leerlin
gen een andere wijze van vergaderen
wenschelijk achtte.
5DE TUSSCHENSCHOOL en 1STE
OPLEIDINGSSCHOOL: Hier wordt
geregeld vergaderd.
1STE en -IDE TUSSCHENSCHOOL:
Er werden meerdere vergaderingen
gehouden naarmate de behoefte daar
toe gevoeld werd.
SCHOOL B Door het vorig hoofd
werden vergaderingen gehouden. Het
'hoofd werd echter verplaatst naar de
7DE TUSSCHENSCHOOL. waar hij
ook seh' vergaderingen denkt uitte
schrijven.