WETEN EN WERKEN
Or. H. Blink, die Maandagavond een
spreekbeurt vervulde, zeide de uitnoo-
diging om eens te komen spreken over
den hemel, met veel genoegen te heb
ben aangenomen, aangezien dit voor
hem een bewijs was, dat nog niet alle
mensahen verkleefd zijn aan liet ma
terieelf, maar er gelukkig ook nog
wel zijn, die zich daar eens van los
willen maken. Met den hemel bedoel
de spreker al wat wij daarvan zien,
namelijk zon. maan en sterren, waar
over hij in een causerie eenige be
langrijke mededeelingen deed.
Wanneer men zoo ons mensahen
aanschouwt, hebben wij een drukt/i
•n beweging, alsof de wereld en het
gansohe heelal ons onderworpen is.
Bij een geringe bestudeering der we
tenschap blijkt evenwel al heel spoe
dig, dat het juist omgekeerd is en
wij geheel van het heelal afhankelijk
aijn en er ook door betheerscht wor
den. Onze aarde, die wij zoo wonder
groot wanen, is ook slechts zeer, zeer
klein, in verhouding tot de andere
hemellichamen, en wij menschen zijn
eigenlijk nietige wezentjes.
•Met het bloote oog kan men aan den
hemel omstreeks vijf duizend sterren
tellen, hetgeen reeds door de Oost er-
sche herdersvolken voor eenige aul-
zenden jaren werd waargenomen. De
eigenaardigheid, dat de sterren in
verschillende groepen staan, was voor
hen een aanleiding om er figuren uit
te maken en deze sterrenbeelden te
doopen met namen zooalsde groote
beer, de kleine beer, de leeuw, de
kreeft, de tweeling enz
Deze 5000 sterren zijn reed» een zeer
groot aantal. Took zijn er oneindig
veel meer, en met de in later tijd uit
gevonden kijkers heef', men er reeds
100.000.000 beteld. Waren de toestellen
nog sterker, ongetwijfeld zouden wij
nog meer sterren zien, want zoover
als wij thans kunnen zien, zijn er
nog sterren te ontwaren.
Het blauwe gewelf, dat wij meeuen
te zien, is er niet, wijl dit slechts ge-
aichtsbedrog is. De sterren staan dan
ook niet op dezen blauwen achter
grond, maar zoo in de hemelruimte
op zeer verren afstand.
Om van deze afstanden eenig be
grip te krijgen, diene liet volgende.
Onze naaste buurman (de aarde is ook
een planeet en hemellichaam) de
maan staat niet minder dan 385.000
K M. bij ons van daan. Om dezen af
stand af te leggen zou men geduren
de 214 dagen nacht en dag in een
sneltrein moeten zitten ,die 75 K.M.
in het uur aflegt. De zon staat nog
veel verder weg, n.l. 150.000.000 K.M.,
over welken afstand men 227 jaren
jou moeten ..sneltreinen". Nog verder
■taan de vaste sterren, om dien af
stand uit te drukken is rekenen met
K.M. ondoenlijk. Men heeft daarvoor
•en anderen maat, die op de volgen
de wijze ontstaathet licht gaat zeer
«nel, zoo snel, dat als men in Amster
dam een licht ontsteekt, men dit 1/300
gedeelte van een seconde later te Pa
rijs zou kunnen zien. Het licht legt
dus in 1 seconde 300 keer den af
stand van Amsterdam naar Parijs af.
Dat is reeds een afstand van 300.0o"
K.M. in een seconde. In éen minuut
dus 18.000.000, in één uur 1080.000.000
K.M in een etmaal 25.920.000.000
K.M, Dit is evenwel nog niet genoeg,
dan rekent men nog uit wat het in
een jaar is, en die uitkomst
(9.460.800.000.000 K.M.) is een lengte
maat, die men een „lichtjaar" noemt.
Er zijn sterren, die zóó ver weg zijn,
dat er jaren noodig zijn, voordat het
licht den afstand tussohen haar en
onze aarde iheeft afgelegdhet licht
van de poolster o.a. heeft 40 jaren
noodig om de aarde te bereiken.
Eigenaardig is liet te weten, dat zoo
als wij de poolster thans zien niet
haai tegenwoordige gesteldheid is,
maar van 40 jaren terug. Stonden wij
mi op deze poolster, dan zouden wij
rondom Haarlem nog geen electriseh
lidht en electrische spoor zien. maar
men zou juist bezig zijn mei het aan
leggen der eerste spoorwegen. Op nog
verder verwijderde sterren zou men
oog den tijd terug kunnen roepen,
dat de Germanen ons land binnen
trokken, ja misschien wel, dat Adam
•n Eva. in liet Paradijs vertoefden.
Een vraag is het nog steeds geble
ven of de sterren bewoond zijn. Men
kan daarop geen beslist antwoord ge
ven. Spreker hoopt en vermoedt even
wel van ja, en misschien wel zijn
daar betere en grootscher wezens, dan
die deze aarde bevolken.
Een serie mooie lichtbeelden ver
duidelijkte de voordracht, en gaven
den spreker nog aanleiding om ver
schillende verklaringen te geven van
■ons -en maansverduistering, sterren
regen, kometen enz.
De aanwezigen volgden de voor
dracht met veel belangstelling, en
drukten eenige keeren hun voldoening
vit door een luid applaus.
Voordra cht en-wed strijd.
In den wedstrijd, door ,,M. Z.B." de
'a-Hertogenbossche Operette-V ereeni-
ging .uitgeschreven in het houden van
komische voordrachten, die Zondag
j.l. heeft plaats gdhad, werd de le
prijs, zoomede een medaille vooruit
spraak en een voor zang, behaald
door onzen stadgenoot .den heer
George Voget.
Mej. Voget welke eveneens aan de-
■en wedstrijd deelnam, verwierf den
aangprijs (verg. zilv. med.).
Benoemd.
De heer G. A. Fortgens en eehtge-
noote alhier, zijn respectievelijk be
noemd tot regent en regen tesse van
het Diakonie-weeshuis der Ned Herv.
•emeente t4 Schiedam
STUKKEN VAN DEN RAAD.
Ongevallenverzekering.
In aansluiting op een reeds eerder
gedaan voomtel, stellen B. en \V.
voor, om hen te machtigen aan H.
M. de Koningin te verzoeken de ge
meente toe te laten om het risico
der bij de Ongevallenwet van 1901
geregelde verzekering .barer werklie
den overeenkomstig art, 52 dier wet,
over ie dragen aan de Verzekerings-
en Herverzekeringsmaatschappij ..No
va" te 's-Gravenhage.
Deze overdracht zal naar bereke
ning van B. en W. een jaarlijksche
besparing aan premiegelden geven
van ruim 1000.
ORC, KI. KESP KLING
in de Groote of St. Bavokerk te
Haarlem op Donderdag 25 Januari
1906. des namiddags van 2—3 uur,
door den Heer W. Ezerman.
Programma:
1. Passacaglia J. S. Bach.
2. Adagio, M. Brosig.
3. Sonate No. 1, J. Lemmens.
a. Allegro moderato.
b. Adagio.
c. Marche pontificale.
d. Finale.
4. Largo. Handel.
5. Litaneij, Fr. Schubert.
F aillissements-quaestie.
In de zitting van de civiele kamer
der Rechtbank werd heden gepleit in
een eigenaardige faillissements-
quaestie. die van détails ontdaan op
liet volgende neerkomt
j Iemand had een vordering van
f 1287 ten laste van Gravesteijn,
wiens financiën evenwel niet echitte-
rend waren, zoodat betaling uit
bleef. Een aanvrage om faillietver-
klaring werd echter door de Recht-
bank geweigerd, op grond, dat niet.
was gebleken, dat er meerdere
schuldeisehers waren,
j Er waren er evenwel nog meer,
die na dit vonnis niet stil bleven
zitten, maar den zaakwaarnemer
an hun schuldenaar, de heer F.
Schaap, lastig vielen om te betalen.
Deze bood een aocoord aan van 35
onder bepaling, dat een heer te Gou-
da borg zou staan voor dit bedrag.
Dii aanbod werd door den schuld-
ei|icher van 1287 aangenomen, die
later evenwel gewaar werd, dat de
borgstelling niet in den haak was,
zoodat betaling uitbleef,
i Eenigen tijd later werd Gravesteijn
toch failliet verklaard met benoe-
ming van Mr. Spoor tot curator. De
ze weigerde om den schuldeischer
van 1287 voor het volle bedrag te
erkennen, doch slechts voor 35
omdat bij het vroeger aangeboden
a cc oord had aangenomen
De vraag in deze procedure is dus,
of de e-ischer recht heeft op 35 of op
100 van zijn vordering.
Namens den ei'scher trad op Mr.
Anhheim uit Amsterdam, die aan
drong op toewijzing van den eisch,
omdat 'iet aangeboden accoord niet
tot stand is gekomen en dus buiten
beschouwing kan blijven.
Mr. Spoor zelf als tegenpleiter op
tredende concludeerde text afwijzing
der vordering. Door lvet aannemen
van het accoord heeft de schuld
eischer recht op meer dan 35 ver
loren. Wel moest pleiter verklaren,
dat hij niet gaarne de handelingen
van den heer Schaap wilde verdedi
gen. Deze heeft o. m. het accoord
zóó gestold, dat er ..inloopen" heel
gemakkelijk was.
De Rechtbank zal binnenkort in
deze zaak vonnis wijzen.
i L e 11 e r 1. Vereen. JJ. Cremer
Bij den tooneelwedstrijd uit te
schrijven door de Letterlievende Ver-
eeniging ,,J. J. Cremer" te Haarlem,
ter gelegenheid van haar 25-jarig ju
bileum, en te houden gedurende den
winter van 19061907 zullen als le
den v3.n de Jury optreden J. H. Kool
hoven, Oud-Lid der Rederijkerskamer
.„Laurens Janszoon Coster"Frans
Netsoher, medewerker voor tooneel
von Haarl. Dagbl. J. R. Prent, Oud-
Lid van bet Hoofdcomité der Veree-
mging ..Koninginnedag" Jihr. A. W.
G. van Riemsdijk, Oud-Redacteur der
„Oprechte Iiaarlemscihe Courant",
Eere-Voorzitter van de Vereeniging
„J. J. Cremer" enz.: J. H. Róssing,
Tooneelverslaggever van ..Het Nieuws
van den Dag"A. van der Voort
Azn.. Leeraar Middelbaar Onderwijs,
Ridder in de Orde van Oranje-Nassau
Letterkundig Adviseur van de Veree
niging „J. J. Cremer" enz.F. de
Wit Huberts Kapitein der Infanterie.
De uit te loven gouden en zilveren
medailles ,met de daaraan verbonden
buitengewoon groote geldprijzen, zul
len wellicht vele Belgen, Zuid- en
Noordnederlanders bewegen zich tot
deelneming aan te melden, te meer
daar zeer waarschijnlijk prijzen in
geld beschikbaar zullen zijn voor de
verst komende Vereenigingen.
De deelnemende Vereenigingen zul
len bij loting worden aangewezen,
Caecilia.
HAARLEMMERMEER.
De iieeren Bouwman en De Jong.
respectievelijk onderwijzers aan
school 1 en 3 te Hoarlemmei-meer
zijn bestemd voor den Indischen
dienst aJs onderwijzer 3e klasse.
Aan de openbare gebouwen te Haar
lemmermeer zijn borden gehecht,
waarop gewaarschuwd wordt tegen
het mishandelen van viervoetige die
ren en het beschermen onzer zang
vogels.
Door den overvloedigen regen die
den laatisten tijd te Haarlemmer
meer is gevallen, heeft een der
grootste plagen voor den landbouw,
de muizenplaag, zoo goed als opge
houden.
HALFWEG.
Maandagavond had alhier de aan
besteding plaats van het bouwen van
een burgerwoonhuis aan den Rijks
straatweg voor rekening van den
heer Asscher. en uitgevoerd door den
bouwkundige H. A. de Graaff Jr.,
alhier.
De hoogste der 8 inschrijvers was
de heer J. van Soost, te Amsterdam,
de laagste de heer J. A. Kaub. alhier
voor f 6896.
De gunning is aangehouden.
SLOTEN.
Weder heeft zich alhier een geval
voorgedaan van besmettelijke vee
ziekte, miltvuur. Op last van den
districtveearts zijn en worden de
wettelijke voorschriften toegepast.
SANDPOORT.
Maandagavond heeft de Vereeni-
Binnenland
Bovengenoemd mannenkoor zal Vrij-ging ..Santpoort, vooruit" tot be-
dagavond zijn 10de concert geven in stuur sleden gekozen de heeren F.
de Vereeniging, met medewerking Netscher Groenewegen Dr. Groot,
van mej. Joh. Corver (zang), mej. j 'ij1 Gestel en Klauwers.
v i 1 Besloten is tot uita-ave van een
Mane Warnier (piano) en mej Betsy
Pielage begeleiding. j
Het programma belooft een avond BEVERWIJK,
vol kunstgenot. 1 Door den veldwachter Knipper is
aangehouden en naar Haarlem ge-
Ophol. i bracht zekere Tuinman die zich te
Maandagavond omstreeks zeven Haarlem had schuldig gemaakt aan
uur sloeg een paard, gespannen voor d'efstallen van handkarren,
een melkwagentje in den Hout op t- r
hol. Het beest holde voort tot recht VOGELENZANG,
over de nieuwe rijbaan, waar het Strooperij.
boven op een steenen paal reed. De .P*' door ninnschen dis werkloos
bestuurder vlet van den bok en be- Setr^chi wmdt hier a, daar een
SS? "g! omdat dfe menschen
bloed van alle kanten langs zijn ge lluune huisgezinnen, door de ko-
laat liep Ook werd hij nog aanzijn DjJuen L,. verkoopen, voor honger be-
been gekwetst. Hij moest zich bij waard blijven
een geneeskundige laten verbinden. Dat grool landeigenaar zich
De boomen van den wagen waren echter schuldig maakt aan het jagen
gebroken. zonder akte op gronden van een an-
der is wèl erg.
G e v. voor w e r p e n. Zoo dacht blijkbaar do jachtopzie-
Een pakje goederen een broche uer Klinkenberg er ook ovej, daar
met portret, een ringetje, een arm- door hem Th. van H„ landbouwer,
band, een portemonnaie met geld en wonende in de ZUk, bekeurd is, we-
Eerste Kamer.
i A f d e e 1 i n g s v e r s 1 a g e n).
OORLOG.
Vele leden betoonden zich geneigd
aan den
MINISTER STEUN
te geven in de vervulling der door
hem aanvaarde taak.
Bij sommigen had het optreden des
Ministers instemming gevonden, om
dat hij weet wat hij wil.
Anderen waren ten volle bereid
's Ministers beleid te steunen in de
stellige verwachting, dat bij de vol
gende begrooting zou blijken, dat hij
de veelszins ongewenschte toestan dear,
waarin hij leger en landsverdediging
bij zijn optreden heeft gevonden, zou
weten to verbeteren door energiek
breken met verouderde opvattingen,
aldus voorbereidende, de. naar deze
leden meenden, hoog noodige commis
sie tot herziening der grondslagen,
waarop leger en. landsverdediging be
rusten.
Een derde groep van leden meen
den hun twijfel niet te moeten ver
zwijgen omtrent de vruchtbaarheid
van 's Ministère arl>eid op wetgevend
gebied.
Er waren ook leden, die het wensch-
ten uit te spreken, dat zij omtrent liet
optreden va.n dezen Minister niet ge
rust zijn. Daaronder waren er, die
BEZUINIGING OP DE
MILITAIRE UITGAVEN
op den voorgrond stelden.
Anderen wenschten niet mede te
gaan met die opvatting van zuinig
heid „quand même".
Vele leden zouden een wijziging dei-
tegenwoordige Mili/tiewet wenschen in
den geöst van een
KORTEREN EERSTEN DIENSTTIJD
EN GROOTER CONTINGENT.
Een strooming keurde sterk af, dat
bezuiniging op "het gebied der defen
sie in den
POLITIEKEN STRIJD
werd binnengevoerd.
Deze laatste gedachte werd door ve
le leden gedeeld, maar sommigen hun
ner betoogden, dat liet feitelijk vrij-
w.el onmogelijk zal zijn de politiek er
buiten te laten, waar de vrees in het
land algemeen is, dat de budgetten
van Oorlog en Marine te hooge eischen
aan onze financieele draagkracht stel
len.
Over 's Ministers plannen omtrent de
VOOR-OEFENINGEN
een pakje speelkaarten.
F aillissementen.
Bij vonnis der Rechtbank alhier is
den 23sten Januari j.l. gehomologeerd
het accoord 1360 plus de netto op
brengst van ihet vast goed) in het
faillissement van Jacob van Duyn.
schilder te Haarlem.
M u seum-A vond.
gens het jagen zonder akte en op
gronden van een ander.
DE VELSER VOETBRUG
UND KE1N EINDE.
Men schrijft ons
De zieke, reeds ten doode opge
schreven Velser voetbrug, heeft thans
een stoot ontvangen, waarvan ze
naar velen hopen, niet meer verrij
zen zal.
Het met vliegend stormweer tegen
Bij de toelichting, die Dr. Bredius de remmingwerken en het landhoofd
(Maandagavond over de quaestie aangebonkte s. s. „Beltorkomende
Weeshuis-Museum aan de Raadsle- l'an Baltimore niet bestemming naar
e Amsterdam, draagt daarvan de
den gaf, was aan de pers toegang ge- <5Cjlujxj
Toen het s. s. op korten afstand
BRONGEBOUW.
De lieer Van Gasteren schijnt het
met de exploitatie van het Bronge
bouw ernstig te meenen. Onder meer
lieeft hij den leden een serie confer-
ten in 't vooruitzicht gesteld, waarbij
naast ons Stedelijk Muziekkorps, ge
regeld een of meer solisten zullen op
treden.
Het is te hopen en ook wel te ver
wachten dat de abonné's zullen too-
nen den ondernemingsdurf van den
heer Van Gasteren op prijs te stollen
door, niet enkel van persoonlijke be
langstelling te doen blijken, maar te
vens elk in zijn kring de belan
gen der moedig aangepakte onderne
ming naar vermogen te bevorderen.
Bij liet eerste concert van boven
bedoelde serie, dat Maandagavond
plaats had, heeft het publiek zich al
vast niet onbetuigd gelaten. Voor zoo
ver ik kon nagaan is er boven noch
beneden in de zaal een stoel onbezet
gebleven. En misschien verdient het
vermelding, dat een belangrijk deel
van het auditorium uit .,Bach"-me>n-
schen bestond.
Het concert zelf heeft die groote
belangstelling geenszins beschaamd.
Het orkest onder leiding van den heer
C. P. W. Kriems, toonde zic-h van zijn
beste zijde. Onder meier hoorde ik een
zeer goede uitvoering van Weber's
Obéron'-ouverture.
Als solisten traden dezen avond op
mevr. C. Engelen-Scwing en do heer
Jos. M. Orelio. De eerste wekte, als
steeds, de bewondering haver toehoor
ders door hare welluidende stem en
keel-virtuositeit. Maar dat haar kun
nen niet door deze eigenschappen al
leen wordt bepaald, bleek uit haar
expressief zingen in het duo uit „Ham
let".
Of de heer Orelio, dien ik voor het
eerst na zijn terugkeer in 't land hoor
de, aan kracht van geluid verloren
heeft, viel in dit voor hem en mij on
gewoon lokaal moeielijk te beslissen
dat hij zeer zeker niet verloren heeft
aan kracht van utidrukking, dit moch
ten we gedurende zijn voordrachten
ruimschoots en met voldoening onder
vinden.
De pianobegeleiding had, hoewel
deels onvoorbereid, heer Willem
Andriessen op zich genomen waar
mede èn solisten èn toehoorders ten
zeerste waren gebaat.
PHILIP LOOTS.
Ongeduldig geworden.
Maandagmorgen omstreeks 12 uur
waren de afsluitboomen van den
spoorwegovergang aan den Jansweg
ongeveer een kwartier gesloten. Het
gevolg hiervan wan, dat het onge
duldig geworden publiek de afsluit
boomen'open wierp en zich toegang
verschafte. Spoedig slaagde de boom-
wachter er in. de boomen weder te
sluiten, waardoor ongelukken voor
komen werden.
weigerd. Wel waren de Commissie
van Toezicht op het Museum en de van je brug door den hevigen wind
directeur van openbare werken aan- uit de koers raakte, weigerde opeen
wezig. bevel van volle kracht achteruit, het
Aan de aanwezigen werd geen ge- roer waarschijnlijk tengevolge van
heimhouding opgelegd, verschillende *e sn&l'e stoomafsluiting en liep
Raadsleden waren dan ook bereid, d6 stoomboot met onverminderde
vaart eerst bakboord tegen het wes-
zicji over t verhandelde u.t te laten. |elijk remmingwerk, daama stam-
Onze redactie 'heeft evenwel ge- boord tegen remmingwerk en land-
meend, daarvan geen gebruik te moe- hoofd.
ten maken. Het kan nooit de taak van De verwoesting daarbij aangericht
de pers zijn, noch strooken met haar is ontzettend. De reusachtige palen
waardigheid, om achteraf inlichtin- j werden als stroohalmen geknakt en
gen te gaan verzamelen over een ver-1 Hd™k<^aan
gadering tot bijwoning waarvan zij on(Mt_ dat een gleu( ontsU)ndvan
had kunnen en moeten zijn uitgenoo- p!us Iïlinus js duim Gevolg daarvan
digd.
is. dat de brug. ofschoon draaiende,
niet gesloten kan worden, zoodat al
leen voetgangers kunnen passeeren.
Met zorg vragen we ons thans af
Verbetering.
Door misverstand zijn in ons vorig
nummer de prijzen van liet werkje iWat zal men nu aanvangen?
Bücher. Onze Kunstnijverheid, ver- j men weer ettelijke duizenden
meld als f 2.50 ing. en/2.90 geb.. dit ?uldens ten koste leggen aan repa-
1 =n J? #1 on ratie van een brug. die binnenkort
moet zijn 1.50 en ƒ1.90. toch verdwijnen 5moeti 0f zal men
j thans de koe bij de horens vatten en
Uit de Omstreken put. ofschoon a.™ ontijdig, begon-
nen werk voortzetten en dat stm.uke.l-
blok voor een geregelde scheepvaart
DE INBRAAK TE BLOEMENDAAL. verwijderen
Ter aanvulling van het bericht dn De laatste proeven met de ponten
ons vorig- nummer kan nog worden 1 hebben goed voldaan en een geregel-
1 rit» nvorv-nnrt 7al vpr7/>kArn 7.11T1. in-
medegedeeld dat een tweede verdaoh-
!de overvaart zal verzekerd zijn. in-
dien men de brug met de hoofden
sloopt en daardoor het spmwaterge-
is gearresteerd. De aangehoudene heet
Jan Ceger. Hij ontkent omgang te heb
ben gehad met den gearresteerden
De Vries, die volledig bekend heeft,
doch een viertal bewoners van Wa
tergraafsmeer weten te verzekeren dat
ze beide mannen herhaaldelijk samen
zagen.
tegenheid geeft gelijkelijk
stroomen
Aldus onze corr. met wiens be
schouwingen over de brug we het
niet eens zijn.
IJMUIDEN.
Serbia. Het bij Nieuwediep ge
strande stoomschip .Serbia" is als
verloren te beschouwen. Alle pogin-
HEEMSTEDE.
Maandagavond werd alhier in het i
koffiehuis van mej. Steenvoorden gen om schip en lading te behouden
door den Ned. R. Kath. Volksbond, zijn vruchteloos gebleken. Het stoom-
Afdeeling Heemstede, eene propagan- sChïp is op twee plaatsen gebroken
davergadering gehouden en de golven spelen thans met het
Als spreker trad op de elEerw. grocdste deej der jading. Aankomen-
t a adviseur van 0
Volksbond \fd i de schepen rapporteeren ,da.t veel kis-
Heer L. v. d. Berg,
1 den Ned. R.-Kath.
Haarlem,
j Deze bijeenkomst werd door den
voorzitter van den Ned, R.-Kath.
Volksbond, den heer Jansen, ge
opend, waar nu het woord werd ge-
geven aan den spreker van den
avond.
ten, balen en vaten, afkomstig van
het verongelukte sclrp, drijvende
worden gezien. Een deel der lading
was bereids geborgen.
J antina Agatha, Alhier is bin-
nengeloopen de gaffelschoener Janti-
oordeelde men algemeen gunstig, voor
zoover verwacht kon worden, dat het
den Minister gelukken zou zich dien
aangaande met zijn ambtgenoot van
Binnenlandsche Zaken te verstaan.
Algemeen werd geconstateerd, dat
de vóór-oefening der jeugd slechts in
do verre toekomst op de leger-liervor-
ming invloed zal uitoefenen. Voor le-
gerh ei-vormingen, door clezen Minister
in te dienen, moeten zij buiten be
schouwing blijven.
's Ministers voornemen omtrent het
BLIJVEND GEDEELTE
vond algemeen afkeuring en men
hoopte, diat de Minister niet zou toe
geven aan den aandrang tot opheffing
daarvan.
Vele leden hadden met genoegen
vernomen, dat de Minister, geheel af
gescheiden van zijn platonische lief
de voor het volksleger der toekomst,
voorshands wenscht vast te houden
aan door de Militiewet voorge
schreven
HERHALINGSOEFENINGEN.
Sommige leden meenden, dat, alvo
rens men overging tot een
VOLKSLEGER
men eerst moest onder de oogen zien
de vraag, in hoeverre dat stelsel wer
kelijk goedkooper zou zijn.
Gaarno zou men vernemen, in hoe
verre de Ministers van oordeel is, dat
een dienstplicht-indeeling. als door
den heer Thomson in do Tweede Ka
mer aanbevolen, kan leiden tot bezui
niging.
Had men eenerzijids bezwaar tegen
een
BEZUIN1GINGSCOMMISSIE,
wanneer deze althans een algemeene
zou zijn en voor een groot deel zou
bestaan uit burger-elementen en zich
zou mengen in de legerorganisatie,
deze meening bleef niet zonder krach
tige tegenspraak van andere leden-, ten
deze eenstemmig zijnde, met de over-
groote meerderheid der Tweede Ka
mer. Zij oordeelden, dat een Staats
commissie niet kon uitblijven.
Met aandrang gaf men aan den Mi
nister, ten aanzien van het
INCOMPLEET AAN
OFFICIEREN
in overweging, liever de formatie der
artillerie in overeenstemming te bren
gen met die der infanterie en alsnog
op de voorgenomen vermeerdering
van het aantal plaatsen bij de artil
lerie van de Koninklijke Militaire Aca
demie terug te komen.
Vele leden gaven den wensch te
kennen, dat voor de troepen vooral
gezorgd moest worden door het
CANTINE-LEVEN
te veraangenamen.
Verscheidene leden meenden, dat het
zeker gunstig zou werken, wanneer
minder
NACHTPERMISSIëN
werden gegeven.
Enkele leden hoopten, dat de Minis
ter zeer ernstig de mogelijkheid van
opheffing der
CADETTENSCHOOL TE
ALKMAAR
zal overwegen, daar deze inrichting
huns inziens totaal onnoodig is en
do opheffing tot bezuiniging zal lei
den.
(Wordt vervolgd).
maar werd vóór het winterpaleis me
sabel en geweer uiteengedreven
1*
Bellevue
waar de SociaaJl-Democratischa Arbei
derspartij afdeeling Amsterdam eea
herkmeringsavond had belegd, was
geen plaatsje onbezet gelaten. De con
certzaal, alsmede de schouwburgzaal,
waren geheel govuld.
Als eerste spreekster, in de concert
zaal, trad op mevrouw Roland Holst,
die in gevoelvolle woorden de man
nen en vrouwen herdacht, die, sinds
den dag van den 21sten Januari 1905,
voor hun beginsel bet levetn. lieten.
DO jongste gebeurtenissen, in Ham
burg voorgevallen, betitelde spreekster
als de laatste waarschuwing dei- ar
beiders aan de regeering, om toch
niet door te gaan op den door haar
ingeslagen weg.
Ten slotte waarschuwde zij die aan
wezigen», zich toch niets wijs te laten
maken uit de allerlaatste Russische
berichten. AI schijnt het nu ook wel
weer. alsof het absolutisme in Rus
tend weder de overhand heeft gekre
gen, spreekster is er zeker van, dat d'e
daar ingetreden stilte niet lang zal
duren. Eens zou men komen tot de
eindoverwinning van het proletariaat.
Een donderend applaus volgde op de
rede van mevrouw Roland Holst.
De heer Troelstra betuigde op de
hem eigen vurige wijze zijn sympathie
met het Russische volk, dat getoond
had genoeg te hebben van despotisme
en bureaucratie, om daarna te komen
op de betooging, Zondag in Duitsch-
lanid gehouden, en hij vroeg zich af.
wat het gevolg zoude zijn, wanneer
de Duitse he regeering nog ging tornen
aan het weinieie recht, dat de arbei
dende klasse aldaar nog re?tte.
Spreker was van meaning, dat de
gebeurtenissen in Rusland het vuur in
de Duitsche sociaal-democraten zou
versterken, en dat het er toe komen
zou, dat men in Berlijn evenals in
Woenen op straat zou gaan betoogen
voor algemeen kiesrecht, en wellicht
ook daar wel een minister in 24 uren
tot algemeen kiesrecht werd bekeerd.
Doch ons paste geen oordeel over
hetgeen de Duitsche broeders moesten
doen. Zij kunnen veefl, doch zij kun
nen ook geduld oefenen en hun tijd af-
wacMen. De proletariërs van het Wes
ten zien belangstellend naar hun doen
en laten uit. Want men kaar ons het
recht om ons te ontwikkelen, om
mensch te zijn, niet onthouden men
kan ons niet beletten, dat wij trach
ten het juk der overheensehing van
onze schouders te werpen. Ziende naar
Rusland maken wij ons voor de revo
lutie gereed, die uit Rusland oyer
Duitschland westelijk gaan zal.
De rede werd herhaaldelijk door ap
plaus onderbroken.
De heer Van der Goes trok e<$n ver
gelijking tussohen Rusland en do ove
rige Westelijke staten van Europa om
te betoogen, dat men hier, evenals in
Rusland, het despotisme en de bu
reaucratie alle middelen, zelfs gewel
dige. ziet aanwenden om hun econo
mische dn politieke positie te band
haven, en ook overal zien wij de re
volutionaire partij daartegen in ver
zet komen. Dit moet natuurlijk opeen,
eindstrijd uitloopen. En nu wilde hij
er tegen waarschuwen, dat die strijd
even inspannend en even bloedig zou
zijn als thans in Rusland. Hij meen
de die waarschuwing niet achterwege
te moeten houden, opdat wij ons niet
overgeven aan zelfbedrog.
In den breede trachtte hij aan te
toonen, dat het vuur der revolutie
overal smeult, en dat ook wij, Am
sterdammers, bij het palingoproer
reeds een bewijs leverdien., met despo
tisme niet van doen te willen hebben.
Wij behoeven, zeide spreker, met het
oog op de thans in Rusland ingevoer
de spoorwegwet niet naar Rusland te
gaan om Russisch te leeren.
Dr. Kuypor deed hetzelfde twee ja
ren geled en. Toch zou de dag voor den
eindstrijd eenmaal gewis aanbreken.
Moge die dag ons dan bereid vinden,
aldus eindigde spreker, en bezield mei
denzelfden moed en toewijding als onze
Russische broeders; dan zullen de
tienduizenden slachtoffers niet ver
geefs gevallen zijn.
Ook hier telkens applaus.
De vergadering ging kalm uiteea.
Er was veel politie op de bee*.
BORNEO.
Volgens te 's-Gravenhage »<itvau-
gen particuliere berichten uit Indië,
is de controleur M. Knappert, bij
een aanv.al van kwaadwilligen op
Barak ei vermoord.
(Vad.)
Spreker had tot onderwerp geko- na Agatha herkomstig van Aberdeen
zen: ..Ontwikkeling en Beschaving met bestemming naar Jaltwey, ihhou-
Zoowel op het gebied van volkswel- dende guano. De schoener heeft
j va£rt+ °P-,r0c^: 1 nrWnomprfwArd zwaar stormweer doorstaan, dooh be-
1 Met verschillende voorbeelden werd
«m eil ander TCrduMelijkt. Voortf.*™» Maagnjie averij, doordien
wees spr. op het nut van de orga-jeen hooge zee over het achterschip
nisatie van Christelijke bonden. Spr.sloeg .het stuurrad gedeeltelijk ver-
j werd door de vele aanwezigen metbrijzelde en de achterroef indrukte,
i alle aandacht gevolgd. waardoor de glazen sprongen en veel
Door den WelEerw. Heer pastooi water binnenkwam.
IJzermans, werd De kapitein van den sohoener heet
j aanwezigen hartelijk dank gezegd
voor dozen zoo leerzamen avond. uijR9tra..
DE REVOLUTIE IN RUSLAND.
Een herinneringsdag.
Zoowel de sociaal-democraten als de
vrije socialisten hadden Maandag
avond te Amsterdam een meeting be
legd ter herdonking van den 22sten
Januari 1905, den dag, waarop in Pe
tersburg duizenden onder leiding van
priester Gapon optrokken, het kruis
beeld voorop, om aan den heer^cher
van Rusland eem verzoekschrift aan
te bieden en te trachten, hem dit per
soonlijk te overhandigen.
Men weet wat er toen gebeurd is
hert volk kreeg den tsaar niet te zien.
ATJEH.
Neen. het gaat niet goed in sommi
ge onderhoorighedeai van Atjeh,
schrijft het „Hbkl."
De verschillende berichten van de*
laatsten tijd laten daarover, meeue*
wij, geen twijfel meer. Men lieeft
met name op de Noordkust, in de af
deeling Lho-Seuma wé sinds gorui-
men tijd den boog te sterk gespannen;
door het vorderen van zware heeren-
cüensten. het opleggen van zware boe
ten, de bevolking verbitterdde gang
der pacificatie is verstoord van
weerszijden vallen er in den laatsten
tijd weder offers
Het blijkt nu wedr duidelijk, hoe
zeer de goede gang van zaken afhan
kelijk is van enkele personenniet i*
geheel rustige streken, zooals Groot-
Atjeh, doch daar, waar nog veel be
leid noodig is om de vijanden van gis
teren de vrienden te doen worden van
morgen.
Onder de algemeene leiding van V'aa
Heutsz, met mannen als Campioni,
Chrisfoffel, enz., zag men geleidelijk
vooruitgang... thans is, in het bijzon
der op de Noordkust, zeer stellig ach
teruitgang waar te nemen.
Ons bestuur moet zijn krachtig en
humaan. Wordt de humaniteit thans
nog voldoende in acht genomen?
Het is te hegrijpen, dat verschillen
de handelingen des vij'ands, b.v., zoo-
als onlangs geschiedde, hdt overhoop
steken van een tramcontroleur door
een Atjeber. de onzen er toe verlei
den geen Atjeher te vertrouwen, alleen,
als onze belagers te bescohuwen. Maar
daarmede komt men ea- niet
De bevolking moet niet eenvoudig
ten slotte voor de overmacht bukken;
zij moet ons bestuur ook leeren ver
trouwen. Het is te vreezen, dat mem
dit laatste, bij de bestri j ding van den
geboden tegenstand, uit het oog ver
liest
Wij zullen er thans niet meer van
