en ADVERTENTIEBLAD. NIEU WS= Abonnementen en Advertenti&n worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Vei uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentie:- en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Hoofdagenten mor hef Buitenland: Compagnie Générale de Publïcüè Eirangère G. L. DAUBE Co,, JOHN F. JONES, Succ., Parijs. 31bis Faubourg Monfnwrtre. 23e Jaargang. No. 6956 VRIJDAG 2 MAART 1906 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. ABONNEMENTEN PER DRIE MAANDEN: Voor Haarlem1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente)1.30 Franco per post door Nederland,1.65 Afzonderlijke nummers0.02 H Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 LS de omstreken en franco per post 0.45 Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. ADVERTENTIËN: Van 1—5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem van 1—5 regels ƒ0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per régel. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Advertentién van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant. Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55. Intercommunaal Telefoonnuminer der Redactie 600 en der Administratie 724. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. ACiENBA Vuijüag 2 Maart. Gebouw ProtestantenbondNeder!. •Protestantenbond, afd. Haarlem: Lezing- Dr. p. II. Hugenholtz Jr. OM ONS HEEN CCXLIIl. nabetrachting van den GEMEENTERAAD. Op drie na was de Raad-Woensdag middag voltallig. De heeren Van Ross urn en Groot waren ongesteld en de heer de Braai had blijkbaar, in weerwil van de mij den vorigen keer gedane voorspelling, oak dezen keer nog plichten als waarnemend voor man. te vervullen. De publieke tribu ne was zoo goed als vol, op de eerste bank met een heele rij -van de dames der Meisjesschool. Alles was dus in orde. 'L Scherm kon gehaald worden en bet. stuk beginnen. En aan wie meenen mocht, dat ik te kort schiet in gepasten eerbied, door de Raadsvergadering bij een komedie te vergelijken, wil .ik gevraagd heb bed, of het dan soms geen komedie was, daar de ingewijden toch vooraf wisten, hoe 't -stuk zóu afloopeu. Zij waren er volkomen van. op de hoogte, dat de heer Th iel en'zijn medestan ders ook wel bereid waren met het vender strekkende voorstel van de heeren Kleijnenberg, Raseh en Loo- meijer mee te gaanzij wisten vol komen, da.t het ten slotte op de aan neming van dat voorstel uitloopen zou en dat het alleen maar de vraag kon wezen,of er vier tegenstemmers zouden zijn of zes, of acht. Precies als dn een heuse h tooneelstuk wisten de spelers van te voren, wie dood moest en wie ten slotte met de vlag van boven zou komen. Was het. dit besef, dat hen weer hield vaai 't eerst voor het voetlicht te treden Ik weet het niet, maar zooveel is zeker, dat de heer Kleij nenberg signalen gaf aan Mr. Thiel en deze op zijn beurt verzocht om in de eerste plaats de meening van B. en W. te mogen hooren. Daarvoor was inderdaad wel reden, want om niet heel 'begrijpelijke motieven hadden B. en W. tot dusverre hunne opinie zorgvuldig voor zich gehouden. Toen stak dan ten slotte Dr. H. D. Kruse- nian van wal en begon, den stand van zaken ia vergelijken met het geval, dat hij voor zijn nieuwe huis op den Dreef van Haarlemsche vrienden een gravure cadeau had gekregen en van Haagsche kennissen de toezegging van een mooi schilderij., onder voor- waaixle, dat hij zelf vracht en em ballage betalen zou. „Wat zouden", riep de wethouder uit, „die Haar lemsche vrienden nu wel zeggen, wanneer ik hun geschreven had, dat zij mij in mijn rechten verkortten?" Zoo hadden nu, meende Dr. Kru seman, de leeraren gedaan, wat hij hun dwaling noemde, ja waarvoor hij hen van ondankbaarheid betichtte. Zij zijn rond gaan wandelen bij de leden van den Raad en hebben de zen in hun zwak getast, het voordeel namelijk voor de gemeente. („Wel neenriep Mr. Thiel). Ook zonder tegemoetkoming van de gemeente zullen vel m toch overgaan bij 't Rijk, omdat ze anders zichzelf benadeel en en hun gezin. Maar ze willen er een zaakje van maken, een negotie!" En tragisch vroeg de wethouder„Is dat een nobel standpunt?" Bij het Hooger onderwijs was men indertijd, hen tegemoet gekomen, die moes ten overgaan bij het Rijk en de an deren niet. Hij -zag hieiin dus be voorrechting en (hier .kwam een veel geliefde boeman voor den dag) een gevaarlijk precedent, bijvoorbeeld wegens de mogelijkheid, dat ook de gemeente-ambtenaren mettertijd door het Rijk zouden worden gepensio neerd. En ten slotte verklaarde de wethouder, dat dit zijn meeningwas, dat de heeren hem die niet moesten kwalijk neanen (wel neen, .schudden de heeren) en dat hij daar kwam het op neer zich op de bres dood zou vechten, al stond hij daar bak alleen. Deze redevoering was noch vleiend voor de Raadsleden, die min of meer beticht werden zich door de gladde tong van rondgaande leeraren te heb ben laten bepraten, noch voor de leeraren zelf. 't Was duidelijk, dat leerare op den slag de weerslag welhaast volgen zou. Mr. van Styrum, hoffe lijk. als altijd, maar toch wel wat verontwaardigd, sprak 'het uit, dat de heele wethouderlijke redevoering het hart van de quaestie niet geraakt 'had en dat de Raadsleden het voor stel alleen deden in het welbegrepen belang der gemeente, waarbij zij er ziclyover verheugden, dat dit samen-' viel met dat der leeraren. Juistriep men en applaudisseerde, t Bleek inderdaad, dat de heer Kruseman op zijn bres niet veel gezelschap krij gen zou. En zeker niet van_ Mr. Thiel. die begon met toe te lichten, het recht van leeraressen en leeraars op pen sioen, dat'zij niet cadeau kregen, maar waarvoor zij beta.ald hadden in den vorm van verminderd trakte ment. Onder de vroolijkheid van den Raad citeerde de spreker uit een indertijd over de pensioenquaestie uitgebracht officieel stuk, dat de ambtenaren der gemeente betaald worden „met salaris, eer en aanzien en pensioen." En toen tot de cijfers komende, maakte Mr. Thiel de uit mijn vo rige artikelen over deze zaak heken- de becijfering, dat de gemeente zich •door. den Inkoop bij het. Rijk geheel voor hare rekening te nemen, belang rijk bevoondeelen zou. Stelde men de gekapitaliseerde waarde der geza menlijke pensioensaanspraken op f 100.000. dan zou, daar de totaal inkoop f 40.000 vorderde, de gemeen tekas een som van f 60.000 profiteeren. En daarmee nam Mr. Thiel, ook namens zijn tien medevoorstellers, zijn voorstel terug en sloten alle elf zich aan bij dat van de heeren Kleij nenberg c. s., waardoor de zaak niet weinig vere envo u di gd- werd. Maar niet aldus wensehte- Dr. Nieu- wenhuijzen Kruseman zijn collega, en neef op de "bres te laten sneven. Met zijn eigenaardig helde ren kijk betoogde hij, dat het cijfer der gekapitaliseerde wahi.;de, bere kend op f 100.000, toch eigenlijk niet vaststond, daar dergelijke becijferin gen alleen waarde hebben wanneer ze over een groot aantal personen loo- pen en niet over een klein aantal als hier. 't Gold hier een soort* loterij, die kon mee- en tegenvallen. Een opmerking, waarvan Mr. Thiel de juistheid erkende; mits Dr. Nieuwen- huijzen Kruseman maar toegeven wou, dat in elk geval de gemeente daarbij voordeel behalen zou.- Toen trachtte men tot- een schik king te komen. Zelfs daalde de Se cretaris van 't podium in de zaal af, wat een ho'oge uitzondering is. De heer Kleijnenberg verslond als een Raadsheerlijke Leviathan allerlei amendementen, van Mr. van Sty- rum, van Mr. Bijvoet. En toen men aldus met vereende krachten een voorstel had opgebouwd, dat de over groot© meerderheid wel voldoen zou, ging er een „och van teleurstelling op, toen de heer Modoo, die een tus- schenvoorstel had gedaan, dat nog verdedigen ging. Hij liet zich daar door evenwel niet afschrikken, blijk baar bereid om evenals de heer Kru seman, zij 't dan ook op een ander stuk wal muur, dood alleen voor zijn overtuiging te sneuvelen.. Hem lachte 't denkbeeld toe, de belanghebbenden te gemoet te komen naar gelang van hun Haarlemsche dienstjaren, niet hen allen „Tuaar zoo te nemen met •de roes". Halfvier wa,s 't geworden, toen de stemming begon. Bijna twee volle uren had. de Raad voorbijgepraat en 't resultaat was, dat het geamen deerde voorstel-Kleijnenberg c. s, met slechts vier stemmen tegen werd aan genomen, die van de beide heeren Kruseman, van den heer de Bveuk en van den heer Modoo. Zoodat ook bij B. en W. geen eenstemmigheid be staan had, daar de heer de Haan Hugenholtz voorstemde. Na alles wat er over te doen is ge weest, heeft dus de Raad met prijs© lijk gezond verstand de belangheb benden ten voordeel© der gemeente kas, allen zonder storting of vergoe ding hunnerzijds, in 'het Rijkspen sioenfonds gekocht, dank zij de voor lichting en het optreden van Mr. Thiel en den heer Kleijnenberg. Punt 4 over de schoolgelden en 5 over de speelplaatsen werden op ver zoek van de afwezige heeren Groot en Van Rossum aangehouden. Een voorstel lot regeling van de trakte menten der ambtenaren ter secretarie ingeval van ziekte gaf den heeren Van de Kamp, Modoo en Hugenholtz aanleiding tot protest. Zij wezen er op, hoe de bepalingen hier voorge steld veel minder scherp waren dan die over dezelfde aangelegenheid in 't werkliedenreglement, waarin zij wantrouwen jegens de arbeiders meenden te zien. Dit prikkelde den voorzitter zoodanig, dat hij zinspeel de op een staat, waar men heen- stuurt. hetgeen den heer Hugen holtz deed uitroepen„geen politiek in de vergadering, anders doe ik liet ook Enfin, de zaak bleef zooals zij was. Alleen werd aangenomen een amen dement-Van de Kamp om de bepalin gen toepasselijk te verklaren op de zelfde ziekte. Ten slotte deed de heer Modoo het verzoek dat er wat vaker platen uit den gemeentelijken atlas voor het pu bliek ter bezichtiging zullen worden gesteld. En Mr. Rasch herinnerde er aan, dat op het request van de afd. Haarlem van den Bond van Ne- derlandsche Onderwijzers om vergoe ding van pensioenstorting, nog geen beschikking is genomen. Dat zal dus nu in de volgende ver gadering gebeuren. Adressanten zul len bij het wachten niets verliezen, er is, geloof ik, geen denken aan, dat de Raad hun verzoek zal inwilligen. J. C. P Buitenlandsch Overzicht Het Russische Telegraaf agentschap bevestigt, hét bericht, dat onder voor zitterschap van den Tsaar Dinsdag te Tsarskoje Selo een conferentie heeft plaats gehad. De beraadslagingen duuirden vijf uren, toch werden'de op die agenda staande vraagstukken, be treffende DE REORGANISATIE VAN DEN RIJKSRAAD, en de wijziging van de wetten op de Rijksdoerna niet afgedaan. De Tsaar schorste de voortzetting der beraadslaging tot een der eerst volgende dagen. Men verwacht dat binnen tien da gen over de quaestie een keizerlijk ma nifest zal verschijnen en de wetten over de reorganisatie van den Rijks raad en ov;er de wijziging van de wet op de Rijksdoerna zullen worden ge publiceerd Het Russ. Telegraaf agentschap meldt verder, dat vier van de daders, die het te Helsingfors gevestigde bij kantoor van de Staatsbank plunder den, in een in de buurt gelegen bosch door de politie zijn gevangen geno men. Men vond in hun kleeren nog een bedrag van ongeveer 54.000 gulden. Uit PETERSBURG komt bet bericht, dat Roechlof, direc teur van den Warschauschen spoor weg, Woensdagavond aan het station Gatsjina door verscheiden personen overvallen en zwaar gewond is, De daders gingen op ,de vlucht, schoten nog een agent neer en verwondden een anderen. Het Petersb. Tel. Ag. meldt, dat in Mautsjoerije, .nabij 'hem station Mat- siew, EEN SPOORWEGONGELUK is gebeurd. Twee treinen met militairen en koopmanegoederen zijn tegen elkan der geloopen. Zestien wagen>s.jvh de beide locomo tieven werden beschadigd. Een stoker en 8 kozaJcken werden gedood en vier personen en 46 paarden werden ver wond. Uit andere Landen. UIT DE FRANSCHE KAMER. De Kamer behandelde Woensdag een voorstel tot verkorting vaarde oefe - ningstermijnen van reservisten en tev- ritoriaLen. tot 15 en en 6 dagen. De Kamer nam het voorstel van. de commissi0 om den oefeningstijd voor de reservisten op 15 dagen te brengen en eveneens hot gedeelte van het voor stel betrekking hebbende op de ver korting van den oefeningstijd voor de territorial en tot 6 dagen aan. De beer Be-rton verzocht de beide goedgekeurde artikelen in de begroo tingswet te lasscbeu. Minister Rouvier werd boos en ver klaarde, dat de regeering geen mi nuut langer op haar post zou blijven indien de Kamer dit voorstel aannam. Minister Rouvier weds het voorstel af omdat dit in .strijd is met de grond wet en Lij voegde er bij, dat mem zoo in de begrootingswet zaken zou brengen, die met de begrooting niets te maken hebben. Men tracht op die wijze de handen van dien Senaat te binden. Het was d>en minister onmogelijk d'e verantwoordelijkheid voor heiland te dragen, indien de Kamer een voor stel aanneemt, dat zou kunnen wor den beschouwd als een verzwakking van de levenskrachten.' van bet land en als een minachting van de mili taire vraagstukken. De regeering blijfr geen minuut, indien die Kamer in de begrootingswet dit voorstel inlascht. De heer Breton handhaafde zijne motie. Minister Rouvier verklaarde, dat de regeering zich niet zal leeneu tol een manoeuvre, die ten doel heeft den Se naat van, een deel zijner rechten te be- rooven. De Senaat zal over het voorstel beraadslagen en dit goedkeuren of ver werpen. De motie werd met. 360 tegen '167 stemmen verworpen President Doumer bracht daarop liet geheele ontwerp op de verkorting van don oefeningstijd voor d'e reser visten en territorial en in stemming. Minister Rouvier betuigde zijne vol doening over de verwerping van de motie tot inlassching van het voorstel in de begrooting en hij verzocht nu der Kamer ook hét. geheele voorstel te verwerpen. Het voorstel werd echter' met 344 tegen 174 stommen aangenomen. (Le vendige be wegi ng) In den Frauschen Senaat beeft bet lid der rechterzijde Goulaiue ©en vraag aan de regeering gericht over bet ge beurde bij DE INVENTARISATIE IX DE KERK TE SAINT-SERVAN. Hij wilde weten, of de regeering ook verder voor de doorvoering van de inventarisatie van het- leger zou ge bruik maken. Men bracht de officie ren in de noodzakelijkheid te kiezen tusschen de gehoorzaamheid aan hun geloof en de gehoorzaamheid aan de wet. De president van den Senaat, de heer Dubost merkte op, dat het gewe ten der officieren hun moet voorschrij ven de wetten te gehoorzamen. De heer ÊekuhayeMen kan nie mand dwingen te gehoorzamen aan •een wet, die van de lage is uitge gaan. De heer Dubost Niemand heeft hier het recht tot rebellie aan te sporen. Onder de toejuichingen van de lin kerzijde antwoordde minister Du bief, da t de regeering tol plicht had die wei uit te voeren en dat zij dezen plicht zou nakomen. De verantwoordelijk heid voor die ongeregeldheden bij de inventarisatie trof diegenen, die in bét belang van de verkiezingsagitaCie de seheidlngswet als voorwendsel ge bruikten om liet land in onrust te brengen. De minister verklaarde, dat de gen darmerie niet voldoende was geweest en men dus wel genoodzaakt was ge weest militaire hulp in te roepen de officieren hadebetn hun militairen plicht moeten vervullen. Indien gij heden", zeide de minis ter. ,.de officieren tot ongehoorzaam heid opwekt, wat zult gij dan morgen iet de anti-militaristen zeggen, die aansporen tot desertie Hiermede was dit incident geëi ndigd. Bij de inventarisatie in een kerkje in do nabijheid van Rungues (I-la.ute- Loire) kwam. het tot e.en bloedige bot sing tusschen de bevolking en degen- darmen. De politiebeambten werden omsingeld en mishandeld een wacht meester en een gendarme werden ern stig gewond. Ten slotte maakten de gendarmen van hun revolvers gebruik. Vijftien personen werden gewond van wie twee doodelijk. DE IA ROKK O-CON F E R EN TIE Volgens Jules Hoekman, de „Matiu "- correspondent, hebben de Marokkanen bij de behandeling van het bankvraag- stuk in de commissie van redactie den wensch te kennen gegeven, dial een deel van bet kapitaal van de bank aan Marokko zal worden toegewezen. Noch in liet- Duitsche, noch in het Fransche ontwerp zou Marokko in liet kapitaal deelnemen, De heer Regnault stelde toen voor een deel van het kapitaal toe te wij zen aan elke mogendheid, die aan de conferentie deelneemt, met inbegrip van Marokko. Het. kapitaal zou dan in 17 de el en gesplitst worden, vier voor do Farnscbe instellingen en der tien voor de dertien mogendheden. De Marokkanen echter willen twee de el en hebben. Men merkte toen op, dat de Koran bet nemen van interest op geleend geld verbiedt en dat Marokko dus de voorschriften van den Koran zou hebenden, maar de Marokkanen bleven bij hun eisch. Natuurlijk meent de Fransche cor respondent dat ook hier weer Duitsch- 'land de hand ƒ11 het. spel heeft en dat het plan van Marokko is zijn aandeel zoo spoedig mogelijk aan Duitschland over te doen. In de commissie bestaat verder nog verschil over de vraag waar de zetel van de bank moet zijn gevestigd. De Duitsohers wenscben Tanger. de Fran sehen Rarijs. DE IIONGAARSCHE CRISIS. De Hongaarsehe oppositie heeft, zoo als reeds kort is gemeld, een mani fest aan het volk gericht, waarin een voorstelling wordt gegeven van de fei ten, die tot de ontbinding van den Rijksdag hebben geleid en de verant woordelijkheid voor het gebeurde wordt geschoven op de raadgevers van de kroon. Ook graag Andrassy heeft een ma nifest uitgevaardigd aan zijn kiezers. Hij zegt daarin, dat in Hongarije Russische tpestanden heerschen, en tracht aan te toonen, dat de oppositw hiervoor de schuld niet treft, daar zij slechts gematigde eischen heeft gesteld en zelfs verschillende dezer eischen heeft laten vallen om toch maar lot ©ene overeenstemming te kunnen ko men. In Weenen -had men echter de onvoorwaardelijke onderwerping van de oppositie verlangd. Graaf Andrassy wensclvt nu voort zetting van het lijdelijk verzet. Stadsnieuws Geheelonthouders. De geheelonthouders hadden Woens dagavond een .gezelligen avond inet de "verpleegden uit het Buitenhuis. Hierover schrijft men ons Daartoe door bestuur en directie welwillend in de gelegenheid gesteld, waren wij in een der zalen van het Buitenhuis met de verpleegden sa men. Met zang, piano, voordrachten en lichtbeelden, alles gegeven door geheelonthouders, werd .de avond tot oen recht gezelligen gemaakt, terwijl de oudjes, bovendien op koek en koffie werden getrakteerd. De voorzitter sprak een gemoedelijk woord over de draaikbest rij ding. De opgewekte stemming en het hoerah. dat aan 't slot spontaan door de aan wezigen werd aangeheven, toonden, dat de vreugde er niet minder om was nu bier ontbrak, waarop dé stumperde bij andere gelegenheden worden ont haald en dat voor hunne zwakke ge stellen zeker- niet. goed kan zijn. Muziekkorps 10e reg. inf. De miliciens van de lichting 1906 van 'net 10e regiment infanterie, die ter volledige oefening worden inge lijfd en bekwaam zijn in 't bespelen van eenig koperen instrument, kun nen. zoo zij na hunne indeeling daar toe den wensch te kennen geven, dienst verrichten bij de regiments- muziek. Gedurende het eerste oefeningstijd perk ;i Maart tot en met 10 Juli) ont vangen deze militairen gedurende 4 weken (1—20 April) onderricht in exercitiën en gymnastiek. Van 29 April af vangt de opleiding tot- muzikant aan. Deze militairen worden bewapend met revolver en sabel. Miliciens muzikant, die blijken ge ven van ongeschiktheid, geringen ijver of slc-cbt gedrag, zullen van de opleiding verwijderd worden. CENTRALE RAAD VAN BEROEP. In de te Utrecht gehouden open bare terechtzitting had 0. 111. de uit spraak plaats in de volgende zaak Hooger beroep van de Rijksverze keringsbank tegen de uitspraak van den Raad van Beroep te Haarlem, waarbij met vernietiging eener be slissing van de Bonk aan L. V. te Hel der is toegekend eene rente van f 0.58^ per werkdag, ter zake van een hem overkomen ongeval, daarin be staande. dat ten gevolge van groote krachtsinspanning bij het optillen van een hardste enen plaat een bloed uitstorting heeft plaats gehad aan een bij hem bestaand gezwel. De Centrale Raad, niet de overtuiging hebbende, dat het lijden het gevolg is van een bedrijfsongeval, vernietigde de uit spraak en bevestigde de beslissing der Bank, waarbij schadeloosstelling is geweigerd. Rein leve n. De groep Haarlem van de Rein- Ieven-beweging hield Woensdagavond in Weten en Werken een propagan- da-vorgadering, welke vrij goed be zocht was. Als spreker trad op de lieer Lod. van Mierop uit 's-Graven- hage met het onderwerp „De ver houding tusschen man cn vrouw in maatschappij en huwelijksleven." Spreker eindigde zijn lezing met een opwekking om het streven der be weging te steunen. Gerard Z als man. Onze stadgenoot zaJ te Utrecht de partij van den Christus in cle Béati- tudes van Cesar Franc-k zingen en treedt 16 dezer ais solist op te Lau sanne. De practische Vakopleiding. Op de eerstvolgende algemeen.ver gadering van de Maatschappij vaaji Nijverheid zal behandeld worden een v oorstel van 't. departement. Doren •■eht-, tolt stnékking hebbende overtuiga van het groote belang van de verbe- tering der practische vakopleiding -- het hoofdbestuur op te dragen zich rot de hoog© regeering' te wenden om aan te dringen op ,.A. liet verkrijgbaar stellen van subsidies aan genootschappen of ver- vdnigingen. die voor of n-n helm-we van de vakopleiding willen werkzaam zijn, door het aangaan van Jeercon traden met patroons «11 ouders van leerlingen, of liet sluiten van die con- H traden door deze personen onderling willen bevorderen. B. Hei aansnellen van bekwame vak-, lieden tot- hielt con troleeren der ver plichtingen van bovenstaande genoot- - schappen of vere-enigingen en d. door hen geplaatste leerlingen, en tot het houden van voordrachten, tijdeüikë tentoonstellingen, cursussen enz., toe- gankelijk voor gevestigde patroons en werklieden. Do algemeens vergadering verhouwt dat een en ander beter zal beant woorden a a,n lid doel de verbetering der vakopleiding: dan het in hei twee de hoofdstuk van het ontwerp Arbeids wet. (thans ingetrokken) voorgestelde." Hét hoofdbestuur noodigdè d-- de partementen uit. om dit voorst 0'n vergaderingen te bespreken. Hiertoe had hei. departement Haar lem Woensdagavond oen verg a- ring belegd in het café Brinkmaan, waar Mr. II. Sm een ge een toelichting gaf op dit voosrtcl. Deze heer wensehte zijne lezing te houden onder twen motto'-, namelijk Kennis is mocht" cn ..Een half -j R beter dan een ledige dop". Allereerst merkte spi eker op, 0. i* den laatste) 1 tijd duidelijk de noodza kelijkheid is gebleken van een vakop leiding,. aangezien de tijd voorbij R. dat van den werkman slechts de ruwe kracht gevraagd wordt. Men wisent thans, dat bij <<og heeft voor het werk, dat hij verricht, en dat, hij «Ut doei met verstand, kennis en smaak. Zeer zeker is dit voor een deel toe te schrij ven aan het invoeren van den stoom en de electricteit. maar ook andere oorzaken hebben er toe medegewerkt. Wanneer men overtuigd is van d'e noodzakelijkheid va 11 vakopleiding, is biet maar de vraag, op welke wijze moet deze geschieden. Men zal zeg gen deze vraag is reeds lang beant woord door bet oprichten van <ie am bachtsscholen. Met dit antwoord ging spreker mede van oordeel zijnde, dat de Ambachts school de beste gelegenheid is. Maar niet- allie werklieden kunnen 7.00'n op leiding genieten, meestal door Unan- cieele bezwarenWat moet er dan ge daan worden voor de vakopleiding van de jongens, die niet op de Ambachts school geplaatst warden Hierbij is de spreuk toepasselijk; ..Kennis is macht" ook al dient daarmede gepaard te gaan lic-t denkbeeld: ..Een half ei is beter dan een ledige dop", want zoo'n particuliere opleiding is natuurlijk niet 7.00 goed als op de school. Beter evenwel i e A s. dan n iets! Zoo'n opleiding is mogelijk, wannéér men een soort leerlingwezen in het. leven roept, in den geesl. ais bij de vroegere gilden - natuurlijk niet pre cies hetzelfde; want deze bepalingen uit den ouden tijd komen in botsing niet onze moderne vrijheidsbegrippen. Om zijn hoorders te overtuigen., dat dit mogelijk is, bracht spreker in her innering, wat er voor een twaalftal ja ren in de weinig bevolkte provincie Drenthe is gebeurd. Daar .kon geen ambachtsschool gesticht worden voor de geheele provincie, wegens de uitge strektheid. Om dit te ondervangen, werden de leerlingen door eenvereeni- ging ter bevordering van bet am- baehtisondcrwijs geplaatst bij patroons meestal kleine baasjes. Er werd een contract: gesloten,, waarbij de va der zich moest, verplichten zijn jon gen gedurende drie jaar bij één baas te laten, terwijl zoo'n baas moest con tracteeren, dat. bij zoo'n jongen dien tijd moest onderwijzen en opleiden tot een vakman, "Öe baas ontving de eer st e twee jaren een kledne vergoeding van de 'vereeniging als leergeld, ter wijl ddze den jongen ook een zakcentje toekende. Het uitbuiters-systeem was door deze regeling .vermeden, daar bet in bet belang van den baas was, dat de leer- lings poedig een bekwaam werkman was, om daarvan zelf ook te profitee red. Naast deze opleiding hij den baas werden de leerlingen onderwezen op teekenschol en. die 7,ij verplicht waren getrouw ie bezoeken. Door een dergelijk© organisatie is het mogelijk een leerlingen-opleiding te verkrijgen, die mdt succes kan wen ken In Drenthe althans werkt zij uit stekend en is in de twaalf jaren zeer uitgebreid. Vervolgens ging spreker na den in houd der contracten en betoogde hoe daarin ©vena-ls het departement Dordrecht ddt wil bepalingen moe ten voorkomen omtrent een proeftiid.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1906 | | pagina 1