Haarlemsche
Paardealoterij.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
24e Jaargang. No. 7079
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 26 JULI 1906 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem.ƒ1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)- - 1-30
Franco per posi door Nederland1.65
Afzonderlijke nummers0.0234
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.3734
„de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cis.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels 0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buiteuspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten én door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DA UBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre.
EERSTE BLAD.
AtiENDA
DONDERDAG 26 JULI.
Groote Kerk: Orgelbespeling,
23 uur.
DeKroott: Hcmgaarsch Quartetit
„Géza Czillag": Muzieikiritvoenngen,
•4—6 uur en 8—11 uur.
B r o n g e b o u w: Haari. 'Muziek
korps: Muziekuitvoering, 8 uur.
T e y 1 6 r's M u s e u m Rem-
braandt-tenitooixstielliing, 114 uur.
O v e r -v e e n: Hotel „Van Oudis
Het RialaJdlhiuIS"Muriékiuiitmoering,
74 uur.
-De trekking van bovengenoemde
loterjj heeft plaats Vrijdagmid
dag a s.
Volledige trekkingslijsten zullen
des middags om 4- uur ongeveer
aan onze Bureaux Groote Hout
straat 55 en Zuider Bultan-Spaarne
6, tegen betaling van 5 esntper
stuk verkrijgbaar zijn.
DE DIRECTIE.
Buitenlandse!) Overzicht
RUSLAND ZONDER PARLEMENT.
De uittocht van zooveel Doema-
Heden naar Wiberg had' de gedachte
kunnen wekken aan ©ene poging, op
Finschen grond een soort van romp-
parlement te vormen.De regeering
zou zeker niet verzuimen, zulk eene
vergadering met geweld te verdrij
ven.
Doch die poging is niet gedaan. De
voormalige afgevaardigden hebben
zich vergenoegd met het uitvaardi
gen van eene oproeping tot het volk,
ter rechtvaardiging van hun werken
met het doel, alle schuld te werpen
op de regeering.
DIT MANIFEST VAN DE DOEMA
luidt als volgt
Burgers vètn geheel Rusland,
De Doema is bij oekase van 22 Juli
ontbonden. Gij hebt ons gekozen tot
uwe vertegenwoordigers en ons de
opdracht gegeven te strijden voor het
land en de vrijheid. Overeenkomstig
die opdracht en onzen plicht hebben
wij wetten ingediend ten einde aan
-het volk de vrijheid te verzekeren.
Wij eischten het ontslag der niet-
verantwoordelijke ministers, 'die door
dat ze ongestraft de wetten schen
den, de vrijheid onderdrukten.
Maai- wij wenschen in de eerste
plaats een wet in te dienen betreffen
de de verschaffing van land aan de
landarbeiders, waartoe zouden wor
den aangewezen de landerijen be-
hoorend© aan de ICroon, de kloosters
en de kerken, terwijl de grondeigen
dommen in particulier bezit zouden
worden onteigend. De regeering v
van oordeel, dat zulk een wet
aannemelijk was eoi toen de Doema
nogmaals krachtig aandrong, op de
uitvoering van haar besluit op de_
dwongen onteigening, volgde de ont
binding. De regeering belooft, na 7
maanden een nieuwe Doema bijeen
te roepen. Zeven maanden lang moet
Rusland dus zonder volksvertegen
woordiging blijven en dat in een tijd,
dat het volk op den rand van den
ondergang staat, dat handel en nij
verheid ondermijnd zijn, troebelen
het geheele land in beroering bren
gen, en het. ministerie heeft bewe
zen onbekwaam te zijn om aan de
rtooden van het volk tegemoet te ko
men. Zeven maanden lang zal de
regeering te werk gaan met de uiter
ste willekeur, zal ,ze strijden tegen
de volksbeweging om een gewillige en
lijdzame Doema te kir ij gen. Mocht het
haar echter gelukken de volksbewe
ging ge'h'eel en al te onderdrukken,
dan zal ze in het geheel geen Doema
bijeenroepen.
Burgers Komt op voor de met voe
ten getreden rechten der volksverte
genwoordiging en voor do Rijksdoe-
ma. Geen dag mag Rusland zonder
volksvertegenwoordiging blijven. Gij
hebt de middelen in de hand om
daarvoor te zorgen. De regeering
heeft niet. het recht, zonder de volks
vertegenwoordiging te raadplegen,
belastingen to "heffen en het volk tot.
den militairen dienst op te roepen.
Ge hebt daarom thans, nu de regee
ring die Doema. heeft ontbonden, het
recht geld en soldaten te weigeren.
Mocht de regeering echter, om zich'
geld te verschaffen, leeningen aan-
jaan, dan zijn deze, omdat de volks
vertegenwoordiging hare toestemming
niet heeft gegeven, ongeldig. Het
Russische volk zal ze nooit erkennen
en ze nooit betalen. Geeft dus tot tijd
en wijle dat de volksvertegenwoordi
ging weder bijeen is geroepen, geen
kopeke aan de Kroon en geen sol
daat aan het leger. Weest hardnek
kig in uw weigering, geén> macht is
in siaat weerstand te bieden aan uw
eensgezind en, onbuigzamen volks
wil, Burgers In dezen ongedwongen
maar onvermijdelijkeu strijd zullen
uwe vertegenwoordigers aan uw zij
de staan
ONRUSTIG IN PETERSBURG.
Te Petersburg was het de laatste
dagen bier en daar onrustig. Enkele
botsingen in de fabriekswijk hebben
plaats ge'had.
De bladen komen nog uit, daar
het verbond van letterzetters beslo
ten heeft zijne leden wegens de ern
stige tijdsomstandigheden te laten
werken. De redacties zijn evenwel
met inbeslagneming vaar 'hun bladen
en gerechtelijke vervolging bedre
indien zij de oproeping- van de Doe
ma aan het volk opnemen. De afkon
diging van de verscherpte bewaking
legt het vrije woord aan banden, zoo
dat de peas zich voorzichtig uitlaat.
De Retsj, liiet orgaan van de kadet-
ten, is in beslag genomen. 4500 stuks
vielen in 'handen van de politie, de
est was al verzonden.
De regeering vreest voor onlusten
te Saratof, Odessa, Noworossik en
Ekaterinoslof.
MINISTER-PRESIDENT STOLYPIN
,AAN T WOORD.
De minister-president Stolypiin
'hééft ide gouverneurs-generaal, gou
verneurs en prefekten telegraphisch
uitgenoodigd, om aan die ouider hun
beivéliep staande autoriteiten onver
wijld bepaalde orders te geven, op
dat 'de orde snel, zeker en zonder
machtsmisbruik worde hersteld. De
rustverstoringen en revolutionaire
pogingen moesten met alle middelen
worden onderdrukt. De aanschrij
ving waarschuwt tegen onwettige en
onverstandige maatregelen, die in
plaats vaar rust ontevredenheid ten
gevolge zouden 'hebhen. Onder verwij
zing naar het onwankelbaar besluit
van den Tsaar om langs wettelijken
weg te hulp te komen, legt de aan
schrijving er den nadruk op, dat. de
Tsaar met kracht en beslistheid
eischt, dat op de voorgeschreven wij
ze zal worden te werk gegaan, waar
bij zonder twijfel op den steun van
de betere elementen der maatschap
pij kon worden gerekend.
DE NIEUWE DOEMA.
Te St. Petersburg verwacht men
binnen enkele dagen de afkondiging
eener oekase tot verkiezing door
het algemeen kiesrecht van de
nieuwe Doema in het begin van De
cember.
IN HET LEGER.
In het leger heersclit. zegt een
correspondent, een geweldige opwin
ding, tengevolge van de gedachte dat
het spoedig gewapend tegenover het
volk zal kunnen staan. Officieren ver
klaren dat geen Port-Arthur en geen
Tsoesjima zouden gelijkstaan met
zulk een vernedering.
Een merkwaardig schrijven van
generaal Broederkoel, vice-voorzitter
der Doema, wordt openbaargemaakt.
Het is gericht aan verscheidene offi
ciereu, die in Zuid-Rusland in gar
nizoen liggen.
„De tijd is zeer nabij, zegt de
schrijver, dat de regeering bespeu
ren zal hoezeer het leger veranderd
is, sinds den oorlog met .Japan. Wij
weten thans voor wie wij gebrek lij
den en waarom men ons dom houdt.
De ministers van Oorlog, Justitie en
Binnenl. Zaken moeten weten, dat
wij, soldaten, thans een zich bewust
element in de natie vormendat wij
in haar smart en hoop deelen, en
dat het beter is, dat onze officieren
ons niet bevelen te schieten op onze
Verwanten."
In de vesting Brest Litofsk zijnde
artilleristen aan het muiten gesla
gen. Zij staken het clubgebouw der
officieren in brand en schoten op te
officieren die zich daarin bevonden,
er twee doodende. De infanterie om
singelde de muiters en ontwapende
hen.
DE BUITENLANDSCHE PERS OVER
DE ONTBINDING.
De buitenlandsche bladen raken
niet uitgepraat over het-, wel is waar,
niet onverwachte, maar toch nog
niet verwachte besluit tot ontbin
ding van de Doema.
Zoo schrijft de bij uitstek gematig
de Temps o. m.
,.De raadslieden van den Tsaar
.-'-531
van Rusland hebben hem Zaterdag
een fout laten begaan, die misschien
nooit meer goed te maken is. Zon
der een poging te hebben gedaan om
normale samenwerking met de Doe
ma loyaal te beproeven, zendt de re
geering .de ^volksvertegenwoordigers
naar huis. Wij hebben tot het laatste
oogenblik gehoopt, dat de Tsaar aan
de gematigde elementen der Doema
het vertrouwen zou schenken, dat de
zen verdienden. Thans zullen allen,
wier oordeel onbevangen is, het er
over eens zijn. dat, wanneer deze
hoop onvervuld is gebleken, de schuld
daar v an niet aan de meerderheid der
volksvertegenwoordiging ligt. De
breuk is voltrokken, voltrokken naar
den wil van een onbekwaam ministe
rie, een verblind hof en een zwakken
heerscher."
De Figaro schrijft
Door deze daad van geweld heeft
de regeering van <len Tsaar de Doe
ma niet afgeschaft, maar alleen het
vraagstuk erger en ingewikkelder ge
maakt.
De République frangaise
Het duidelijkste van heel den toe
stand is, dat zoowel de Tsaar als de
revolutionairen, met even betreu
renswaardige ongegeneerdheid, zich
niet bekommeren om Rusland's ver
plichtingen tegenover den vreemde.
Als wij, Franschen, dwaasheden uit
richten, gaat d'at ons alleen aan,
want wij spelen met ons eigen geld;
m-aar de Russen spelen met bet geld
nan Parijs en van Berlijn.
De Radical:
Alle ware vrienden van Rusland
zullen het besluit van Ni colaas II
betreuren, denkelijk genomen, onder
den invloed dezer gevloekte bureau
cratie, die Rusland leidde naar Meele
den en het wel eens naar een nog
groot ere ramp zou kunnen voeren.
De K 1 n i s c h e Z t g. zegt o. m.
„Wij staan thans tegenover een
krachtproef tusschen de regeeringen
'hetgeen tot dusver de meerderheid
was. Er zit kracht in de middel en, die
de voormalige afgevaardigden den
ken aan te wenden om de menigte
voor zich te winnen.
Tot de boeren wordt weder gezegd,
dat de Doema voornemens was, hun
nood te leenigen door het in hun
oog eenige middel der land-ont
eigening, en dat de regeering al
leen de^ schuld draagt, wanneer dit
voornemen niet wordt uitgevoerd. En
bij dit lokmiddel voegt men den
eisch van „geen man en geen
cent". Dat zal zijn uitwerking niet
missen op de menigte die nergens en
nooit gaarne belasting betaalt en
aan dienen hekel heeftNa het af
schuwelijke wanbestuur van het oude
regeeringsstelsel beschouwt liet volk
zijn vertegenwoordigers als de ver
lossers. Met spanning volgt, het den
loop der beraadslagingenzij die
niet. lezen kunnen laten zich door
meer ontwikkelden op die hoogte hou
den
Zoo vinden de Doama-leden wan
neer zij naar huis terugkeeren over
al open ooren voor hun aanklachten.
Een hevige strijd tusschen de vrij
heidsbeweging en de regeering is on
vermijdelijk. Hoe die eindigen zal,
kan niemand zeggen. De K 1 n i-
sche is overtuigd, dat de bureaucra
tie veel vaster in het zadel zit dan
men over het algemeen denkt, daar
groote groepen door materieele be
langen naar haar verbonden zijn. De
zwermen ambtenaren, die den Staat
als melkkoe beschouwen, zijn niet
met een pennestreek te verwijderen,
zij zullen alle krachten inspannen
zich te handhaven."
Het Berliner T a g e b I a 11
merkt op
„De Tsaar moet wel groot vertrou
wen stellen in zijn leger of het
verhaal der R o s s i a over zekere
overeenkomsten, met naburige kei
zers gewoffen, moet geen verzinsel
zijn, en dat zou hem dan den moed
gegeven hebben tot deze daad, die al
lersterkst op een staatsgreep lijkt.
Het is inderdaad opmerkenswaar
dig, dat deze geschiedenis van de
R o s s i a nooit nadrukkelijk is te
gengesproken. Ongetwijfeld is het
moeilijk, de gevolgen te voorspellen,
die de ontbinding der Doema kan na
zich sleepen."
De Times zegt daaromtrent
„De ontbinding heeft iedereen ver
rast en er zal eenige tijd moeten ver-
loopen, alvorens men zich ©enigszins
rekenschap zal kunnen geven van den
nieuwen toestand. De boeren gaan
onder dergelijke omstandigheden niet
met overhaasting te werk, maar Rus
land zal toch een moeilijken weg te
doorloopen hebben en ver over d©
1 grenzen zal de ommekeer in de zaken
zich doen gevoelen.
Er ligt een zekere ironie in het
feit, dat Rusland op treffende wijze
zal toonen, hoe zeer de volkeren af
hankelijk van elkaar zijn. Stroomen
bloeds kunnen vloeien door de schuld
van de bureaucratie, maar de finan
ciën zullen toch het laatste woord
hebben.
De Osservatore Romano is
van meening, dat iedere regeering
onder dezelfde omstandigheden ge
handeld zou hebben als de Russische
en vervolgt dan
„Nu is het aan het Russische volk
om te trachten voordeel te trekken
uit die les, zich met meer ernst voor
te bereiden voor het parlementairs
leven en zich te laten doordringen
van de overtuiging, dat de beste afge
vaardigden niet zijn de volkstribu
nen, noch de schreeuwers, noch zij,
die alleen weten omver te helen en
niet op te bouwen."
DE INTERPARL. CONFERENTIE
TE LONDEN.
De interparlementaire conferentie
besprak Dinsdag een, ontwerp voor een
ail gemeen a.rbit rage-v erdrag.
Met algemeen© stemmen werd aan
genomen een amendement van den
heel* Bryan, democratisch candidiaat
voor het presidentschap dier Unie,
waarin de wensch wordt geuit, dat in
gevallen van geschil waarin de naitio-
nalle eer iis betrokken en die dus niet
aan de arbitrage van het Haagsche
Hof kunnen wdrdJen onderworpen, de
oneenige partijen eer zij tot vij anlde-
lij'lc-hedteri overgaan een beroep zuilen
doen. op eten intelmationale commissie
vaar onderzoek of op de tussdhlen-
koimst van bevriende mogendheden.
De heer Bryan verdedigde zijn voor
stel in een schitterende redevoering.
Hij wees er op, d)at door een onderzoek
de feiten zonden kunnen worden vast-
gcsteilid en het wias honderd tegeneen,
dat een vaststeüdng der feiten zou lei
den'tot een regeling van die quaestaes
van nationale eer.
De redle werd luide toegejuicht.
Daarna ving Frankrijk een uitge
breide discussie aan over die inkrim
ping dier strijdmachten.
DE DOOD VAN DEN JAPANSCHEN
GENERAAL KODAMA.
Generaal baron Gentaro Kodama,
gouverneur van Formosa, die op 23 de
zer plotseling te Tokio is overleden,
was een der verdienstelijkste staats
mannen van Japan. Hij was 51 jaar
oud. Uit adellijke familie den stam
der Sjensjoe's gesproten ging hij
zeer vroeg in 's lands dienst- Zijn ijver
en werkkracht werdén spreekwoorde
lijk. Generaal Kodama was vice-mi
nister van Oorlog in 1898 en toen de
Russasch-Japamsohe oorlog uitbrak,
werd hij chef van den generaien staf.
Ivodama had een Europeesche op
leiding hij heeft in Duitschiland, En
gelland, Frankrijk en Zwitserland ge
studeerd
Het was Kodama die het meesterlij
ke krijgsplan uitwerkte voor den oor
log tegen Rusland en, niet geheel
rechtvaardig, werd hij voorbijgegaan
toert de Keizer Ojama tot opperbevel
hebber benoemde.
Kodama was zeer geleerd en de stich
ter eener openbare boekerij te Tokoe-
jama, welke zijn naam draagt.
STöSSEL c. s.
De zaak tegen generaal Stössel en
de andere opper-officieren. die Pork
Arthur hebben overgegeven, is opge
schort. De commissie van onderzoek
heeft een rapport bij den Tsaar inge
diend, doch het is de vraag of deze last
zal geven tot het beginnen van een
strafproces.
Zooals men weet, stelt die commis-
voor, tegen Stössel de doodstraf te
eischen.
Stadsnieuws
Technische Vrienden-
Jkring.
Een aantal leden van den Technische
Vriendenkring braciht Dinsdagavond
een bezoek aan de werkplaats van den
automobi elhiandélaar, den heer J. In-
pijn.
Bezichtigd werden drie soorten van
auto's n.l. de Mors, de Cudel en de
Whit© Steam-cars.
De lieer In-pijn zette hierbij op dui
delijke wijze de samenstelling dor
verschillende madKnes uiteen en
toonde, hoe zij onder hat rijden be
handeld moeten worden.
Deze aangename leentocht viel zeer
in den smaak van de laden van den
T. V. Na geruim en tijd ter plaatse
te hebben vertoefd, verheten allen,
voldaan over hetgeen te zien was ge
boden, des heenen Inpijn's iuridMing.
Donderdag 26 Juli zullen de leer
lingen van de 6e en 7e klasse der 5e
Tusschenschbol een uitstapje per
boot naar Leiden maken. Om 74 uur
's morgens vertrekt d© boot van het
Spaarne en komt des middags om 5
uur weder terug.
De Politie-quaestie.
In ons nummer van Maandagavond
vermeldden wij, dat de politie-verer-
niging „Verbetering zij ons Streven"
besloten heeft niet te voldoen aan het
verzoek van den commissaris van po
litie, om hem een verklaring te ver
strekken, dat bij de Vereeniging nooit
klachten waren ingekomen over po-
liti ©-aangelegenheden
Het „Hbld." had ook een diergelijk
bericht opgenomen, onder het hoofdje
Een eigenaardig geval."
De redactie der „O. H. Ct." schrijft
hieromtrent in haar nummer van
Dinsdagavond het volgende
„De onwaarsöh i j nl i j kh eid van
„het bericht deed ons den com-
„missaris van politie zelven vra-
„gen, wat hier bedoeld kan zijn.
„Van een door hem aan een' ver-
leniging van politieagenten ge
schreven brief was den commiis-
„saris niets bekend: nadat in eene
„raadsvergadering eenige rnaan-
„deln geleden enkele leden op felle
„wijze over politie-aangelegenihe-
„den gesproken hadden, was aan
,,d.e politieagenten op 't. hart ge-
drukt vcor den draad te komen
„met eventueele grieven, doch dit
„was reeds geruimen tijd geleden
„en mondeling geschied.
„Hier hebben- wij dus wel met
„een eigenaardig geval te dloen,
„maarin anderen zin dan het Han
delsblad schijnt te bedoelen."
Inderdaad is die verklaring door dien
commissaris van politie niet schrifte
lijk aangevraagd. Ontken wordt
echter n i1 e t, dat dit mo-nidefting is
sollied, wat ook w drie el ijk het ge
val is geweest.
Ter toelichting en staving van het
geen door ons irn deze zaak be-weieird
is, diene nog het. volgend©
De heier Van Goor heeft, nadat hij
de vraag gestéld had', een verklaring
van die vereeniging gekregen, dat er
nooit s' c h ri f tdl ij k e klachten wia-
ren ingekomen toen de commissaris
echter nader aandrong om ook eene
verklaring te ontvangen, dat nooit
m O' n d' e 1 i n g e klachten waren inge
komen', is een spoededschende vergade
ring geli ouden, die twee avonden
duurde en waarop de beide sectiën
van politiepersoneel besloten niet in
te gaan op dit nader verzoek, daar
dit, zooals we Maandagavond mede
deelden, „in strijd was met de waar
heid en de werkelijkheid."
Uitstapje.
Den len Augustus a.s. zullen d© le
den vian -de Coöp Verbruikeravereeni-
ging „Vooruitgang" mét hun gezin
nen een uitstapje naar Zahdvoort
nKakeai, voor rekening van de veree-
niiging.
Het D r u k f o u t e n d u i v e 11 je.
We visschen uit een dezer dagen
verschenen adres inzake salarisver-
hooging van onderwijzers den vol
genden zin op:
„Ook de Wet op het L. O. spreekt
in .art. 26 van geen andere voorwaar
den voor salarisverhooging dan vol
brachten v ij f-, tie n-, v ij f t i e n- of
twintig-jarigen leef tijd
Piep-jonge onderwijzertjes van rijf
jaar dus
De Publieke Opinie.
Omtrent de nieuwe revue „De pu
blieke Opinie", die met de kermis in
het Brongebouw opgevoerd zal wor
den, nernen we het volgende over uit
het „Nieuwsblad van bet Noorden"
„Daarna kwam na een korte pauze
de reeds genoemde revue weer, een
leuk allegaartje van de meest liOden-
daagsche praatjes in Amsterdam en
van de vete nieuwtjes, die thans de
berichtjesjagers het publiek dagelijks
weer voorzetten en waarmede de cou
ranten worden gevuld.
Do Arosterdamsche scheurende beurs,
het dito Viaduct, de Velser Pont, ai
onze voornaamste rivieren, het groote
vraagstuk „de Tijd", de half verdron
ken en om hulp roepende landen, al
les werd ten tooneele gebracht en van
zijn verheven standpunt (alles ge
beurde voor het Rembrandt-monu
ment) zag en hoorde de beroemds© schil
der heel wat ellende en geharrewar,
maar werd zijn oog tevens ook ver
gast aan frissche costumetjes en een
glimlach speelde zeker om zijn mond
bij het hooren der goede kwinkslagen,
die de heer Henri ter Hall als Piet
de wachter van het Rembrandtplein
telkens weer op de verschillende din
gen wist te maken.
Het geheel scheen bijzonder bij het
publiek in den smaak te vallen en
waar het bier de première gold en in
den loop der tijden nog wel eens het
een of ander ten goede wordt gewij
zigd, daar mag de beer Henri ter Hall
verheugd zijn over het groote succes
van den avond.
Ook de andere Groningsche bladen
en die uit Enkhuizon. Bussum, Kam
pen en Eindhoven gewagen van veel
bijval, diie de revue in die plaatsen
had.
SALARISREGELING DER ONDER
WIJZERS
n.
(Slot)
Het derde hoofdstuk van do memo
rie van toelichting van de af deeling
Haarlem van den Bond van Neder-
landsehe Onderwijzers inzake de salu-
risrdgeling van het onderwijzend per
soneel aan dé openbare lagere scholen
in deze gemeente handelt over maxi
mum salaris en periodieke verhoogin-
HL
Bij het bepalen van het maximum
salaris, dient, naar de meendng van
adiressante, allereerst overwogen te
worden, wat die onderwijzer noodig
heeft om behoorlijk mét een gezin te
kunnen leven. Zij meent dit niet beter
te kunnen doen. dan met de woorden
van den heer J. L. van der Tooirn, lid
van den Raad te 's-GraYenhage.
Deze zegt in zijne brochure„Debe
zoldiging van de Haagsche klasse-on-
demvijzers", op blz. 8 en 9 hét volgen
de:
„De bezoldiging van den onderwij
zer moet van dien aard zijn,
dat hij, zonder het verrichten van
verschillende andere werkzaamheden,
buiten zijn diensttijd, in de noodzake
lijkste levensbehoeften o.a. goede
voeding, woning en kleeding - kan
voorzien
zoo, dat hij, zij het slechts op ma
tige wijze, kan genieten van de ge
noegens, die li cl) aam en geest ont
spannen en geldzorgen hean niet belet
ten zich in het volle meuschenileven te
bewegen
zoo, dat hij in staat ge-steJd is don
stand, waartoe bij behoort, tégenover
zijne medeburgers te kunnen hand
haven
z«o, dat hij zich op voldoende wijze
kan verschaffen het materiaal, d!at
noodiig is, oim zijn intellectueel© ken
nis op. eigen gebied t© verin© er déren
en d'e geschriften, die hem loeren, wal
er op dat van liet maatschappelijk
even omgaat,
zoo, dat hij op behoorlijken leeftijd
een huishouding kan beginnen zonidier
daardoor in drukkende zorgen te ko
men."
In dit hoofdstuk wordt voorts een
berekening gemaakt van de noodzake
lijkste uitgaven voor een onderwijzers
gezin, bestaande uit man, vrouw en
twee kinderen. Hoewel de verschillen
de posten, zegt liet adres, ulet te hoog
doch sommige beslist tc laag zijn ge
raamd, terwijl bovendien verschillen
de uitgaven, die door ieder ontwik
keld mensch en in eUc burgergezin tot
de noodzakelijke gerekend mogentwor-
den, zijn weggelaten, komt de bereke
ning tot een totaal bedrag van
1433.50.
Antwoordende op de vraag„Hoe
staat het nu met de salarissen te
Haarlem?" komt adressant© tot de
volgende slotsom
„Alleen de plaatsvervangende hoof
den komen boven het bedrag, da/t, zoo
als uit voorgaand budget blijkt, slechts
even voldoend© mag genoemd1 wor
den.
Het maximum salaris van een ou
derwijzer le klas is f WOO. In het al
lergunstigste geval, nanwflijk dat
iemaotd' alle betaalde bij-acten bezit,
komt hij tot f 1350. In dit geval ver-
keeren slechts 3 onderwijzers le klas,
zoodat de 16 plaatsvervangend© hoof
den meegerekend, niet meer dan 19
onderwijzers van de ruim 180 in Haar
lem een salaris genieten boven 1300,
terwijl bijna 120 onderwijzers öf 1000
hebben, öf daar beneden blijven. Min
der dan ƒ1100 verdienen oen 50-tal
boven de 28 jaar, waarbij oen 15-tal
boven de 40 jaa.r, terwijl over het ge
heide aantal gerekend, slechts een 50
onderwijzers meer dan J 1100 genie
ten."
Uit dat alles volgt-, zegt het adres,
dat de groote meerderheid der Haar
iemsche onderwijzers eon levensstan
daard moet aannemen, die niet over
eenkomt met hun arbeid, die schade
doet aan hun lust en opgewektheid,
die uitsluit uitgaven voor studieboe
ken en lectuur, zoo noodzakelijk voor
wetenschappelijke en paedagogiöck®
vorming. Velen moeten dan ook uit
zien naar allerhande bijverdiensten
tot schade van de frischheid van geest
en de lichamelijke gezondheid, welke
zie beide in de school zoo hard noodig
'hebben.
Wat betreft do periodieke vei'hoogin-
gen, bij het bepalen hiervan dient do
vraag gesteld Op welken leeftijd moet'
Iemand het maximum salaris kunnen,
bereiken
Wanneer wordt aangenomen, dal de
onderwijzers gemiddeld op 28-jarigen
leeftijd huwen, dan kan worden nage
gaan, dat ongeveer 10 jaar later, dus
op 38-jarigen leeftijd, het gezin de
meeste uitgaven zal gaan vorderen.
Op grond hiervan is adressante go-
komen tot de in haar verzoekschrift
genoemde periodieke verhoogingen.
Den leeftijd van den beginnenden
onderwijzer gemiddeld op 20 jaar
stellende, kan het maximum na9 maal
2 of 18 jaar, dus op 38-jarigen leeftijd
worden bereikt.
De bij-acten. Adressant© acht een.
salarieoring van verschillend© acten,
zooals dat op 't oogenblik geschiedt,
beslist verkeerd.
