NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
24e Jaargang
No. 7095
Verschijnt dagelijks, behaive op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 14 AUGUSTUS 1906
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
pei* DR'E maanden: nFp"''_ Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
voor Haarlem - - - - Haarlem van 1—5 regels ƒ0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per reee'..
Voor de dorpen in- den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bij- Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) „1.30 Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederland M 1.65 50 cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Afzonderlijke nummers 0.02H WSfchj mMlmêm tof n
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 0.3734 Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 5o.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724,
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DA UBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bls Faubourg Montmartre.
EERSTE BLAD.
AGENDA
DINSDAG 14 AUGUSTUS.
Groot© Kerk: Orgelbespeling-,
1—2 uur.
T y 1 e r's M u s u m. R©m-
bratodttentoanstelling, 114 uur.
Museum van Kunst® ij-
ïerhe i d. Diltens-tentornxstelang,
10—4 uur.
Café d te Kroon: Tyrol er imi-
B>ek- zang. en dansgezelschapUit
voering 7|- uur.
OM ONS HEEN
CCCLIV.
REISHERINNERINGEN.
Wie in die buurt van Luik is, zet
van zelf een uitstapje maar Spa op
zijn programma. Van Luik uit is 'bet
maar een kort reisje, door een massa
tunneltjes heem, ik geloof we1 eem stuk
of tien, tot de trein aankomt te Po-
pinster, waar we moeten uitstappen
en wachtem, totd'at een van die hui
selijke treintjes., waaraan de Belgi
sche sporen zoo rijk zijn, ons maar
Spa brengt. Van Esneux uit hebben
we in ©en paar uur dde beroemd©
badplaats bereikt.
De 'spoorreis .over het laatste eind
doet miet veel van Spa verwachten.
Zuchtend sleept de locomotief ons een
hoogte oip, waarop- we vergeefs na
tuurschoon zoeken. Vol is de trein
.niet. Wel hébben, we op 't perron te
Papinster een internationaal gezel
schap toeristen zien staan, maar v.an
den drang naar Spa op 't einde van
Julii hadden we ons toch iets anders
voorgesteld.
Des te drukker is het bij het uit
gaan van 't station te Spa. Van alle
kanten schieteta. die rijtuigverhuurders
op ons aan. „Voltur© monsieur, Vol
tur©tour des sept fontaines
void monsieurdleux francs cin-
quante a 1' .hleune
Een iheeiLe reeks open rijtuigen staat
te wachten en verschillende bezoekers,
overrompeld of niet, laten zich vin
den en rijden weg. Wij hebben nog
wel dén tijd voor een rijtoer en wan
delen de Avenue die Marteau op. 't Is
een breedie straat, met boomen aan
weerskanten en keurige huizen. Hier
én daar staat een bank met hét
kluchtige opschrift, dat ze alleen bo-
atemd is voor de vreemdelingen. Tel
kens snorren auto's voorbij. We ko
men langs een groot gebouw, de Ga
lerie Leopold, waarnaast een uitge
strekt park is aangelegd, de zooge
naamde Allee des Sept heures. Dit is
voor Spa, wat 'het Brongebouw heeft
te zijn voor Haarlem, de
Van de Leestafel.
VIII.
A 1 w i n, woudépel in 5
bedrijven, door J. B. Sche
pers, uiitg. Van der Wiik en
Groenweld,
De heer Schepers dankt zijn naam
'ails dichter aan zijn veelgeprezen
We ik „Bragi". En laait ilk het nu
maar dadelijk zeggen, A1 w i n lijkt
mij een kol'ossalen terugval. B r a g i-
was een epos met veel huiselijkheid,
die ons in een boek van golden en
miensdhien al walt vreemd' aandoet,
A1 w 1 n is een boiek van haast enkel
huiselijkheid; lin -retwat-dr amatischen
vorm. Kwam dit werk niet van
Schepers, men zou het niet ernstig
kunnen opnemen. Want het is voor
hien, die van 'dje imöoi'e, vaak Id'oeke en
■uivere natuu dbesdlirijvingen en stem
mitogen in Bra g .i genoiten, voortdu
rend een teleurstelling dat slappe
rijmwerk te lezen. Mooie regels ont
breken ook nu niet ,imaar deze ver
gaan in een massa banaliteiten, die
alleiMtod'erlijiks/t zijn. Van muziek :n
'4 woord hoort men zelden iets, daar
entegen is die wijze waarop Schepers
rijm verkregen heeft, vaak lach
wekkend. Bijv. (pag. 25):
LMit gaat ze dlaar, de liefste mijn,
O, aal ik dan nooit gelukkig zijn!
Dat gaat nog! Maar dan volgt:
wandelplaats en het gebouw voor con
certen en andere uitvoeringen. Het
publiek mag er vrij in wandelen, maai
er conceit is gaan de hekken
dicht en hebben alleen zij toegang,
die geabonneerd zijn of d'e entree be
talen Willen.
Men doet er nog wel zijn. best om
vreemdeJing.en te trekken. Op den
eenen dag toen we er waren bestond
het programma van feestelijkheden
uitTentoonstelling van schoone
kunsten's morgens van 10 tot 11 uur,
s middags van 2 tot half vier en van
5 tot 6 uur poppenkast-vertooning in
i parkkwart over elven concert <n
de Poulïon, half vier concert, in liet
Park, acht uur spectacle concert in
Walhalla, acht uur symphonieconcert
in de galerij, half negen Blauwbaard
in dien Schouwburg en half tien bal
in 't Casino.
We komen langzamerhand onder
den indlruk, dat we lider met een bad
plaats te doen hebben. Aan het. einde
van den boulevard staat een achthoe
kig gebouw, de -drinkhal van die P o u-
h on, die grootste en belangrijkste van-
dei bronnen te Spa, de eenige in
Europa, die sterker ijzergehalte heeft
dan de bron te Haarlemmermieer. We
hebben d'e deur maar oipen te duwen
en gaan binnengeen tourniquet,
geen entreeprijs. In die voorhal zijn
twee meisjes bezig het- staalwater, dat
we in een marmeren bassin zien op
wellen, uit te' d-eelen- aan de hefheb-
bers, terwijl daarachter in een soort
van rotonde met galerij de badkapel
bezig is een concert ito geven, 't Is er
niet druk. Meer dan dertig menschen
zijn er niet in 't heele gebouw.
In het voorste gedeelte! van liet. ge
bouw, bij de drinkplaats, is een zwart
marmeren- gedenkplaat van Czaa.r
Petor dien Groote en in 't midden van
den wintertuin, waar die bronkapel
hare concerten gééft, een allegorisch
schilderij voorst ellende het „Gouden
Boek van Spa", door Fontaine.
Als We naar buiten gaan. loert' zoo
waar nog altijd de rijtuigverhuurder
op ons en prijst grijnslachend zijn
toeren aan. „Tour des fontaines,
Cascade de CooMaar d'e beken
de watervallen te Coo zijn te ver, we
zullen d'us tot den rit oni de zeven
bronnen besluiten. „De rijtuigen te
Spa zijn duur", was ons gezegd:. Het
tegendeel was waar. Voor iets meer
dan twee francs in 't uur was de man
te vinden om een rijtuig te leveren
voor vijf personen, waarvan een op
dien bok en toen een slimme poging,
om er twee paarden voor te spannen,
natuurlijk togen verhoogd tarief, was
afgeketst, zou 't ook wel gaan met
één paard. „Pou-rvu que c' est un
bonzed hij, als 't maar een goed
paard is, want we hadden te stijgen.
Verfoeilijke vader! O, Wodan,
waarom
W o r d t i k h ij t zeggen
v a n z -oh w o o r d n iet s t o m?
Iets vender wordt het nog erger:
De B o s f e zegt:
'k Moest eigenlijk roepen:
Kom: nooit wieer hier!
3e Bosmeisje hoort en begrijpt
het):
Maar ook, z-on d) e -r man heeft
z ij 6 k g e e n t i e r!
Begrijpt uilen hoe een dichter, die
toch ook wel 'n nuchter man is met
gezond verstand, dergelijke dingen
schrijven kan?
ik Vermoiédi, dat Sdhepers, die de
inlaat toch wed' meester is, ook 'in dit
werk, izüch heeft laten verleiden om
van liet rijmlooze af té wijkeu en dat
hij diaardioor heeft gefaald. Br a.
in zijn kloeke1, rijmlooze verzen was
veel klank- en (beeldrijker, was poëzie.
Men leze nog maar eens dat mooie
van Jeug d, na:
Waar sparren rijzen itoet die heu
velen,
En wal om vennen blauiw als
-zomerlucht,
Werd hij geboren in 'en kleine hut.
En sleet 'hij1 ongestoord z'n blijde
jeugd.
Dat is heel iets anders dan 't ge
rijmel van A 1 w i n, die op pag. 37
o. a. zegt:
Alles in Spa wijst haar karakter
van mondaine badplaats aan. Het
Casino, het groote gebouw, waar de
geneeskrachtige baden worden geno
men, rle automobiel-club, waar een
root biljet welkom uithing, omdat
er een wedstrijd' plaats zou hebben,
dli'e, naar we later in de liadcourant
lazen, niet had kunnen doorgaan, om
dat een aangrenzende gemeente de
„stinkende gauwes" niet had willen
laten passeeren. Dan de chique Win
kels met peper-dure japonnetje®, de
bloemen op .straat, «m die muziektent,
zelfs om de lantarenpalen lieen en
het. groote aantal hotels en restau
rants, waarvan het eerste, het hotel
Bnitannique, een kolossaal gebouw
niet een bijna even groote dépen
dance er tegenover. En toch, in weer
wil van dien schijnbaren bloei, ont
brak er iets. 't Was er te stil, er wa-
len geen menschen genoeg. De gretig
heid van de .stalhouders om tot lagen
prijs een rijtoer te slijten, liet slechte
bezoek in de drinikhal van de Pouhon.
die stilte op straat, dlat atlete wees
aan, dat Spa aohiteruit gegaan is. Het
s inoig wel op een druk bezoek inge-
loht, maar het drukke bezoek is er
niet meen-.
's Middags, nadat we vlak bij het
station voor een< gulden een uitste
kend déjeuner a la fourchette 'haidden
gehad, waarmee iemand heel wel
zijn middagmaal kan dolen, in het
vlak bij 't station gelegen „Hotel de
Cologne", bleek ons uit een verzuch
ting van den koetsier d'e reden van1
den achteruitgang, dien we al ver
moed hadden.
„De opheffing van de speelbank",
.zed hij, „heeft Spa. onberekenbare
schade gedaan. Een half jaar 'tang
kwamen de vreemdelingen hier spe
len, dag en nacht. De pachter van de
speelbank betaalde honderdduizend
francs pacht en gaf daarbij nog a.1 de
feesten. De bank had. twee honderd
bedienden. Heel Spa. leefde er van.
En nu was dat allés weg.
De koetsier weid er weemoedig van.
En ik dacht aan ons Staalbad Haar
lem, dat weer opgewekt moet wor
den. Zou d'at alleen kunnen gebeuren
op voorwaarde, d'at naast het Bron-
gebouw een speelhuis wordt gezet?
Dan zou het leven enger weten, dan
de 'dood
Maar er was op dezen pnac'htiigen
rijtoer wel aan iets beters, dan aan
©én speelbank te denken. Achtereen
volgens kwamen we langs de bronnen,
waaa-aan de rit zijn naam van „tour
des fontaines" te danken heeftle
Tonrrelet, la Sauveniè-re, la Géronstè-
re, l'Enragé enleRarisart, waarvan cr
sommige .alleen imaar naar ijzer sma
ken, andere bovendien ook nog naar
bedorven eieren. Er was moed voor
Maar heersen will ik overal van
'berg 'tot meer,
Van ,waar de gloed van Balder
oppermachtig is,
Tot, waar 'e n b e r g v a n ij is,
Ülekt ze r 'e u s, monste r vis.
Is Tedia m ij n, mijn macht is
daags ook groot;
Wordt zij niet m ij n, dan ben
ik liever dood.
Ik letaidiig met aanhalingen.
Niog' 'n enkele opmlericing. 11c ben
niét van meening, dat alleen in zui-
ver-tendenizl'oaze kunst 't hoogste
wordt bereikt. In iéder waarachtig
kunst weak spreekt een zedelijk oor
deel, omidat er een mens'chenziel uit
spreekt. Maar dé verklaring die Sche
pers aan" z'n dichtwerken toevoegt,
geeft toch een vreemd denkbeeld van
zijn opvatting dier poëzie.
„Over hielt laatste deel van „Bragi",
zoo zegt hij vooraf valt al de
sdhaiduw van de komende goudoorlog
in 'Zuiild-Afrika, een episode uit de
voortzetting van dien strijd van Rragi,
het édele, en hoge, het hebzuchtige,
op .aarde. „Bragi" was echter geëin
digd din Febr. 1899; Oot. 1899 volgde de
■oox^logsteridlatóng, die eerst 21 jaar
■later dloor den.' vrede gevolgd is. Deze
goudoorlog heeft den stoot gegeVen tot
mijn opvatting en tot de verandering
van A 1 w ij s en A l w i n: ,,Alwin"
weafd geschreven in Mei en Juni 1901".
Heit- as d'us iduddeiijk, dat de invloed
dér gebeurtenissen ook den dichter
Schepers heeft beroerd. Waarom an
ders deize verklaring. Maai daarop
nood.ig om', .als gezond mensch, a.1 die
•lee'lijke smaakjes te ondexgaan. Bij al
de bronnen kon men dan ook het wa
ter gemengd krijgen niet elixir de
Sp.a, een- likeurtje, d'at in deze stre
ken bijzonder geliefd is. Andere be
zoekers verdreven den smaak met een
;las bier, want aan al deze bronnen
iis een café-restaurant verbonden.
Het aardige van dezen rijtoer -s,
dat men hem kan .afwisselen met een
paar kleine wandelingen, de een©
omhoog langs de „Promenade d' Or-
léans", de andere omlaag langs de
Promenade Meyerbeer". Het zijn bei
de echte boschrwandelingen, langs
istroomemde beekjes, waarover van
steenen gevormd© bruggetjes zijn' ge
legd. De eerste kreeg haar naam; naar
de hertogin van Oriéane, die door die
wateren van Spa van een ziekte werd
genezen. Haar zoons hebben in haar
geliefkoosde wandeling een gedenk
steen .opgericht, die even leelijk is als
het Coster-monument m den Hout.
D-e andere was de geliefde wandeling
van den componist Meijerbeer, geze
ten op elen ezel.
Vier uur zijtn we weer in Spa terug
■en dale kwartier later vertrekt onze
trein, die bijna alle menschen mee
neemt, welke we dien morgen te Pe
ptester ihadden gezien. De to exist
blijft .niet meer te Spa, hij besteedt
edn dagje om d© stad) te zien.
,De speelbank komt er wel terug",
zei. den!zelfden dag een Belg, een be
schaafd man. Zou 't waar zijn? Zoo
veel is zeker, dat de menschen er nu
niet meer van hun kwalen genezen
wi'llen worden, omdat ze er niet met
een hun geld1 kunnen verdobbelen
Aan 't einde van mijn reisherinne
ringen gekomen, lioop ik dat het re
laas mijn lezers niet al te zeer heeft
vexveéid. Licht zoekt iemand, die op
•reis is geweest, bij anderen evenveel
belangstelling als hij zelf koesterde,
vooa' de indrukken die hij heeft opge
daan. Veelal ten onrechte. Laat dan
dit relaas althans een aangename
'herinnering wezen voior hen, die wij
toevallig in het hotel hebben ontmoet
en met wie w© zoovele aangename
uren hebben doorgebracht.
J. C. P.
Baiitenlandsch Overzicht
STOLIP1NS KABIN'ET.
De „Novoije W rem ja" bevat een
brief vaar graaf Heyden, waarin deze
zich uitspreekt over d© weigering van
versdhi'llemd© staatslieden om in het
kabinet iStoilipin te treden. Hierin
schrijft graaf Heyden: ,,De president
van den ministerraad heeft vele on-
derhandelingön gevoerd met prins
kinkt nogal1 vreemd de verzekering
die nu volgt:
„Wie er echter toespeling en op die
Oorlog in mocht willen zoeken, dü©
zou bedrogen uitkomen, en een ander
bedriegen. (Alleen d© strijd om het
beginsel, het goud, de heerszucht,
daaruit volgend©, betoee/raoht dit
wou dispel.
Eoi zo 'is het 'dan meteen een uiting
van deze het sociaal-lavenwicht kwijt-
izijnde tijld en geeft het een middel
aan tot herstel ervan, dat staalth/uis-
houKükundiigen niét aarzelen zullen te
verwerpen als onmogelijk id'ealis-
ties."
A 1 w ii n geef t dus (besclheidetoiijk!
een oplbssing der sociale kwestie.
Het zal wel aan imij liggen, dat ik er
die niet aim gevonden heb.
Höt Boek en het
Volkskind, geschreven
voor d)e moeders der arbei-
''dercskitodeaeto, door M. Wi-
baut-Bea-denis van Berle-
kom. Uitg. H. A. Wakker
en Co.
Dit boekje is sympathiek omdat het
opkotat voor waaihéid en eenvoud in
Mtoder-literafuur, onsympathiek om
dat het zoo eenzijdig is. De schrijf
ster, die gewéldig te keer gaat tegen
„dé burgerlijke moraal" (zeiker niet
steeds ten onrechte) kent daartegen
over bJijikbaar slechts één prijselijke
moraal: ld© socialistische... Die van
mevr. Roland-Hoist of van 'n ander?
'Lfof, Goetsjkof en met mij', en heeft
met ons den oproep aan de staats
lieden tot intreding in het kabinet be
sproken. Wij •hebben ons terstond in
'dien zin uitgesproken, diat twee mi-
niteterplaatsen voor -die staaMiteden,
die in het kabinet zouden treden, niet
volidio'ende wanen; er zoud'eai minstens
vijif staatslieden "moéten zijn, idi© vol
komen in 'hun staatkundige inzichten
bveneenstenumen, en vooxrwaarde tot
ihun toetreding zou moeten izijin liet
aannemen van 'hun program, 'dat in
naam vani het gansche ministerie be
kend gemaakt zou moeten woxidien en
den grondslag zou moeten riitmiaken,
waarop dte nieuwe ministers bij de
veitkiezingen voor de nieuwe Doem a
een aangesloten partij .zouden vor
men.
„Daartegen had de minister geen
bezwaar, en wij gingen aan hét werk
om in dlie combinatie personen te
betrekken, wi'er namen voor ons de
waarborg zouden zijn voor de verwe
zenlijking van ons program. Een van
hen bedankte om gezondheidsredenen
maar vóór wij nog met anderen had
den kunnen onderhandelen zeilde men
ons, dat toch oip het ©ogenblik slechts
twee pliaattsen bezet kon'den worden;
langzameahand konden dan 'nog an
dere personen in het ministerie opge
nomen warden. Wat het program be
treft 'dlit vraagstulk kon thans nog
niet worden opgelost. De reigeiering
had, zei de men, het plan met beslist
heid den weg van hervormingen te
betreden.
„Ik hield het onder deze omsbamidh
heden voor niet mogelijk of gewenschit
aan verdere onderlhandellnigen deel te
nemen; de combinatie is dus op hin
dernissen gestooten, dli© bulten onzen
wil lageix. Feitelijk h'e'eft echter de
m/in i'sterepresident onze voorwaand©n
niet aangenomenZoo wij geen suc
ces gehad' hebben, komt 'dit, dOordJat
het ons niet gelukt is de regeeilng
ervan te overtuigen, dat Wet plan', ons
tlo-t bureaucratische ministers te ma
ken, geen zin hald."
Stlolipin moet -zelf hebben toegege
ven, dial de weigering van graaf Hev-
dlen c.s. om in zijn kabinet te treden
een ernstig© politiek© tegenslag was-,
dlie het onmogelijk maaklt, 'dat zijn
regeer in g lang zal duren.
Ook de hofkliek zou wel een anider
aan het hoofd willen zien, miaar zij
weet niet wie thans van de '.bureau
cratie aan .het hoofd der regeering
zou kunnen staan en iets uitrichten'.
De drie nieuwe ministens, wier be
noeming wij Zaterdag vermeldden,
Prins Wassilsjiikof, Iswol'sky en Fxlos-
eolof, zijn allen candid aten van de
hofpartij.
Of d© nieuwe ministers, wi'en elk©
ervaring ontbreekt, Stolipin niet op
den hals zijn geschoven om zijn nioiei-
lijkheden te vermeerderen, moet .wor-
Schoone piekjes
in Nederland (Wal
cheren) door J. T. Rinke,
Uitg. Holl and-ia-Drukkerij.
Baarn.
(Een aardig, Ihanidig boekje, met een.
reeks goede plaaltjes van d©n sch-rij
ver, dlie over Walcheren „verrukt en
opgetogen" is. .Weinigen in den- lan-
d!e," zegt hiji, „kennen 'diiit heerlijke
éiland, dezen nooit volprezen tuin, en
wat óók veel zegt, zijn vriendelijke,
schilderachtig gelkleed1© bewoners.
Daarom, gij zomens uitétappenden,
ditmaal1 niet speciaal naar toosch,
naar hei of naar strand, maar na,ar
Walcheren, dlaar vindt ge alles in
schoone hianmonü© te zamen, zooal's
-uwe rijke verbeelding het zich bij
(bemaldlering niet voor kan stellen".
Het gidsje laat Idlilt, vooxmamelijk dOor
zijn teekeningen, ai'en. De prijs is
slechts- 25 cent.
W i sa h Rem
brandt aus? door Fritz
Sfcahl. (Berlin, Gose ©n Tetz-
laff, Verlaigsbuiciiih-an'dlutog)
DuffltscMond is htet -land van de
„uniforme" leotuur, gelijk van de uni
formen. „Wat iedereen van dit en
dat moet weten," kwam oorspronke
lijk uit DuStschland, nu weer een
boekje: „Hoe zag Rembrandt er uit?"
d'at idleel uitmaakt van een serie,
waarin ook de vragen wordlen beöian-
'deld. Hoe zag -Schiller er uit? en Hoe
zag 'Laiit/her er uit? Ik kan 't 'sefa.ng
den afgewacfliL In elk geval zijn het
allen zeer middelmatige lieden, da©
zich doOr niets zullen ondersoh-eiideiL
EEN MISLUKTE AANSLAG.
Vrijid'agiaivo-nd is, toaar de „Stan
dard" verneemt, -door een toeval een
aanslag op het leven van generaal
Kaulbars, commandant van het mili
taire district Od-'esEo, anislufct. Da
dochter van zekeren luitenant-gene
raal Printz, ongeveer 20 jaar oud, en
■elegant gekleed, had een kamer ge
huurd in heit hotel van St. Petersburg
t© Odessa en had aan dén portier ge
vraagd waar generaal Kaulbars woon
de. Op ©nkele meters van het paleis
Met de jonge dame, hetzij uit -zenuw
achtigheid, of bij ongel uk, haar hand.
taschje vallen, waarna -een verschrik
kelijk© ontploffing plaat® Ihad: 'het
handtasehje bevatte e©n bom. Als
door. een wonder werd' de jonge dam©
niet getroffen. Zij wist aan de toe
snellend© menigt e t© ontkomen, begaf
ziöh naar haar kamer ©n maakte met
een revolver e©n einde aan haar le
ven.
DE ZIEKTE VAN DEN SULTAN
VAN TURKIJE.
Uit Konstaniti-nopel komen ernstige
berichten over 'den toestand van den
Sultan.
De „Köln. Zeit." schrijft:
Het f©it, dat d© Sultan in de laatst©
dagen verh-in'dferd was 'het middag-ge
bed bij te wonen, bewijst beter dlan
eenxg© bekendmaking der geneeshëe-
nen, dat de Sultan, zeer ziek moet zijn,
w ant de „Sèi ami ik" beh oo rt tot d©
pdiichten, d'ie de -Kalaf a©r Mostiifl
slechts bij' algeheel© verhindering .ach
terwege laten mag. Zijn tegenwoor
digheid in een voor hét volk toegan
kelijke -moskee is noo-dig, opdat de
Imam het midld'ag-'gebed' voor dén Iva-
l'if kan uitspreken, dat als het war©
een erkentenis van zijn hoogge-plaat-
sten post bevat. Blijft d© gang van
den Sultan ten gebed© achterwege,
dan is dat het tieeken dat hij' dooT
zwar© ziekte of gev-angehsdhap d'aar-
van wordt teruggehouden.
Sultan jMaahmoed I heeft, toen hij
reeds stervende was, zich te paard
•laten zetten om zich naar die gods
dienstoefening ite begeven; hij stierf
op den terugweg in h©t zadel. Zoo
heeft ook Abdoel Harnid tzöch als hij
ziek was, toch steeds naar den dwang
van het godsdienstig gebruik gevoegd
en de mo-sik-ee opgezocht. Yi-ldiiz Kn'osk
verlaat hij slechts tweemaal 's jaars,
om bij het Betramfeest den mantel
van den profeet te gaan kussen; de
moskee waar de dagelijkis'dh© „Selam-
lik" p'l-aats heeft, ligt onmiddellijk te
genover de muren van zijn paleis, en
o-pdiat -aan het begrip van de toegan
kelijkheid voor .het volle voldaan wor
de, ImeelcLt die hofstoet ide mO-skee media
binnen. Daarbuiten ziet m©n een door
polditi© en spionnen nauwkeurig ge
schift© ©n bewaakt© vrome menigte
.van uitgaven als deze niet inzien.
Van beroieimd© mönoen is 't niet d©
vraag wat neuis ze haidklten, maar wat
iz© -deden'.
Dit boekje i® dan ook alleen wat
waard m. i. omld/at 't e'en viertal goe-
die koperdru(k)k©n maar zelf portretten
bevat, benetvens een aantal vrij
slechte autetyipiën, die w©, vooral
in idieni laatsten tijd, in Nederland
ruiimjscfli'oots geaxotem hebben.
„The Sclotsma n".
„With- th© compliments of th© Pro
prietors" ontvingen wij een op kunst
drukpapier uitgegeven serie a-fbeel.
dingen v.an' d© nieuwe gehouwen,
waarin het te Bdönburg verschijniend-1
toUad' „Th© IScbtsman" is gehuislveSt.
Onze bliaJd©n, zelfs onze groote, heb
ben (liet geen van allen zoo weelderig
ais het Schotsche blad in dit „kran-
-tenpaflieis", dolt Mnnen ©n buateh em.
én al sierlijkheid en gemaflefleeiijkheid-
is. 'Ach, dat wij' süieehits Ned'erlandöcih©
dlagiblaidischrijvieirs zijinü
Ontvangen:
Maandblad voor Administratie en.
Contróle on'dter. red. van F N. J.,
Sandbergen ©n G. Smits te Haarlem.,
no. 1. Volgens deskundigen een zeer.
bruikbaar (Maandschrift voor hen, die
boekhouden of accountancy bestudee-
ren.
DRIESTAR,
