Haarlem s dagblad Masii 8 Oite 1906
Stadsnieuws
EERSTE SEANCE VOOR
KAMERMUZIEK.
Wie onder de bezoekers v,an Steen-
miahs eerste Seance voor kamermu
ziek den pianist Leopold Godowsky
nog niet anders mochten hebben ge
kend dan als solist bijl een der laat
ste Bacil-concerten entoen wellicht in
hem niet hebben igozien den kunste
naar van buitengewone beteekeni's,
moeten Vrijdagavond tot geheel an
dere gedachten zijn gekomen. Dank
's hieeren Steen-mans bemoeiing heb
ben zij die groot© klaviervirtuo-os in
zijn volle kracht kunnen leeren ken
nen en bewonderen. Maar ook zij,
voor wie het bijzondere van zijn ta
lent geen geheim meer was, moeien
opnieuw in opgetogenheid hebben ge
staan voor zóó schitterende virtuosi
teit gepaard aan zooveel echten
kunstzin. Het lijkt mij eenvoudig on
begrijpelijk hoe zóó groot© scherpzin
nigheid zijn bewerking van
Strauss' „Kunstlerleben"-wals is een
meesterstuk' van combinatievermogen
zóó fijn gevoel voor melodische
lijn elke voorgedragen phrase is
volmaakt afgerond zóó bewonde
renswaardige zin voor klanksonoon-
'heid en schiakeering elke (passage,
elk akkoord, elke enkele toon zelfs is
een wonder van welluidendheid
Zooveel geduld en zoo enorme licha
melijke geschiktheid en behendigheid
en .welke andere eigenschappen nog
in één rnenseh kunnen vereeuigd
zijn.
Ik zal den lezer niet vermoeien door
te trachten elk zijner voordrachten
in bijzonderheden te bespreken't
zou een aaneenschakeling van bewon-
-deringsui tuigen worden.
Voor belangstellenden schrijf ik
hier het programma af. In het eerste
deel wertll gespeeld Schubert's Wan-
do i' or-F antasie het aanwangs-
Allegro en het Scherzo volgens
de bewerking van Godowsky, het
Adagio en het slot-A 11 egr o vol
gens die van Liszt. Het tweede deel
bracht: Prélude in C,is-m:oiI (voor
do linkerhand alleen) van Seniabine,
Polonaise op. 44, Fis-mol van
Chopin en K o n t r a p u n k t a s c h e
Concertp araphrase über
Straus s-AV al z er „Kunstier-
1 e b e n".
Behalve dit respectabele solo
programma nam de heer Godowsky
de pianopartijen van het Trio op 1,
No. 3 van Beethoven en van de Sona
te in F van Marcello voor zijn reke
ning.
Géüoamd Trio van Beethoven open
de de Seance op een waardige wijze
zonder nochtans als uitvoering en
ensemble te overtreffen wat we op1 de
kamermuziekseances van den heer
Steenman gewoon zijn. Aan het slot
van het eerste deel trad de concert-
gever op met de Sonate op 42 No. 1
(v.oor iviool alleen) van Max Reger.
Deze compositie van edel gehalte en
klassieken bouw stelt dien speler bui
tengewoon hoog© eischèn, waaraan te
beantwoorden zóo als de heer Steen
man dit deed, zeker al geen geringe
verdienste is. Aangezien evenwel ge
noemde heer zelf, toen hij door. zijn
icEankbaatr auditorium werd „terug
geroepen", verklaarde over zijn spel
of Bever over zijn door het vochti
ge weer beïnvloede snaren niet te
vreden te zijn, za.l ik met mijn oor
deel over Siteenmans voordracht de
zer Sonate wachten totdart ik ze eens
onder gunstige omstandigheden van
hom gehoord heb.
De heer J. Mossel, de derde mede
werker aan deze uitvoering, speelde
de bovengenoemde Sonate van Mar
cello met de technische afronding die
we van hem gewoon zijn en met een
artistieke warmte, die ons haast deed
vergeten, dat wij deze Sonate eigen
lijk al keelden, lang vóór wij ze voor
de eerste maal gehoord hadden.
PHILIP LOOTS.
Vass de Leestafel.
„Maria Vermeere", dooi' Jam
van der Moor, uitgave H. J.
W. Bocht, Amsterdam,
„Een warme lentedag koesterde liet
dorpje. Bij helt haventje, onderaan den
dijk, zat een heel krooije jongens
krabben ta vangen. Voorzichtig lieten
ze stukjes gedroogde viseh aan een
touwtje in het waiter zakken, vlak bij
de gr o en-b ewi-ende plankier-palen,
waar veelal die meeste zaten, Nauw
hingen de touwtjes strak, of 't loerend
kraibbev.oik, dat mét de beweeglijke
oogjes liet verleidelijk aas dadelijk op
merkte, schoot- er op af en knelde het
stevig dn ide scharen, om er gauw mee
weg te loopen. Maar de jongens wa
ren nóg gauwer, en vóór dat de beest
jes ook maar ,e|van van 't aas haddein
kunnen proeven, waren ze al buiten
het water gehaald1, neergegooid tus-
schen die reeds gevangen lotgenoortan
in den' ,,stal" een door de jongens
met allerlei' stielenen omheinde ruim
te op den dijkbemm
Ziehier oen staaltje -van de onopge
smukte sdirijfmaniier van den heer
Jan Van der Moer. Doze schrijver, die
afJle mjooi-doemeirij versmaadt, recht
op zijn d'oel afgaat, geeft telkens in
zulke stukskens blijk-hoe goed hij liet
'ianidi (Zeeland), de miemschen, de die
ren, de kinderen kent, en hoe gemak
kelijk hij ze met enkele peumestreke-n
in beeld brengt, liot troop je krabben-
vi'sschemde jongens ziet -men als het
ware in de bovenaangehaalde woor
den, zoowel als do dieren, zelf, dié ver
schalkt Worden. En zoo zijn ook, vroo-
lijk en frisoh, ,de binnenhuisjes ge-
teekondi, -en het lieole schappersleven',
waar-in Maria Vermeoro -als -die schip-
persdochter -die hoofdrol hoeft, de
begeerde vrouw, die 'kloek -en moedig
voor haar liefde strijdt en alle bezwa
ren verwint.
Bleaeatai
(DlE LUTINE EN IMiAR -MIDLIOE'NEN
H. te TI. schrijft in de N. Ct.
Dia Lutino, heit bekende gouicfóclhip,
dat op 9 October 1799 in de gronden
van hét Vliegat verongelukte, ihoudt
Steeds veler gemoed bezig, wat
niet ta verwonderen is indien men -de
vele m-ilitioenen in aanmerking nieemit,
die nog onder liet (zand liggen bedol
ven.
-Zooals hek-end geacht rnlag zijn, wa
ren o.m. de -afzenders oen' paar rijke
Jooidsche kooplieden Benjamins en
Abraham Goldsmid, wier rijkdom en
onkreukbare trouw werel-dlbeikend
waren. Het verzomde bedrag was toe-
steimd voor de Engelsch© troepen op
Tessel -en ten heho-eve van een han-
delscrisis te Hamburg.
Do opgaven omtrent het bedrag
loopen zeer uiteen. -Engelsche bladen
v-an dien tijd geven op 400.000 ipd. st.
tolt 900.000 pd. st. derhalve 4.800.000
tort f 18.000.000, hiervan bedroegen de
gouVcrnementsgeJIden 140.000 pd. st.
of f >1.680.000. Een andere br-on ver
meldde dat het v-erizondene biji Lloyds
voor 900.000 pd'. st. w!as verzekerd).
In 1800 werd de waarde geschat op
20.000.000.
De berging kan in vier tijdvakken
worden verdeield: Het eerste van 1800
tot 1801, londier rtoeiziclht van de strand
vo-nidleriji, -geborgen bedrag f 669.240.
Door verzanding van het wrak duur
de (het 56 jalar voordalt men weer kon
beginnen. Het (diaiarop -aanvangend©
(tweede (tijdvak liep van ~i857—1861,
onder leiding van den Engelschen in
genieur T-aurel, geborgen werd er
529.487. Het d'erd© tijdvak liep van -
186—1891; toen geschiedde de ber
ging door stooimschedpauigers, die
11.216 boven brachten. Helt vierde
tijdvak liep van 1894—1895, de werk
zaamheden geschiedden -onder leiding
van den Eng. ingenieur Fletcher, ietis
van belang werd niét bovengebracht,
■In 't geheel werd er derhal-ve -offi
cieel geborgen voor een waarde van
1,210.063. Natuurlijk zal er -ook wei
eens i-ets niet' -officieel- izijn geborgen,
doch of dit van een-ig -merkbaren in
vloed is dp die vele (millioenen is te be
twijfelen. Wel wordt verteld dat vis-
schers op (hét wrak goede tealcen zou
den. hebben gemdakt, doch eenige ze
kerheid rte de-zen -opzichte ontbreekt
géheel. Het -zijn slechts v-ermoedems,
die tot~dusv©rr© door niets zijn bewe
zen...
De goudstaven zijn bijv. -all-e ge
merkt met een of meer -serieletters
en -een volgnummer. Zoo werden b-ijiv.
in 1801 mos. IM. B. 58 t'oit en met 86 en
90 opgeivisciht -en meende men dat
hiervan nos. waren gestolen. Dit ver
moeden was echter onjuist want in
1858 wedden van dezelfde serie nos.
10, 11, 35 en -36, ben-elven s 87, 88, 89
en 92 opgevisclM. -Ten opzichte van de
-andere staven had hetzelfde plaats.
Gedurende 18001801 werden ge
borgen 58 goudstaven, 35 zilverstav-eh,
444 gouden munten (piasters, 1-ouis
do-r -c*n guinea's) en 42,029 -zilveren
munten. Gedurende 18571861 wer
den geborgen 41 goudstaven1, 64 zilver-
srta vön ten 15.044 zilveren munten.
Een goudstaaf Woog gemiddeld 5.535
K.G., e,n iziTverstaaf 25.222 K.G.
Hierna werden geien staven meer ge
vonden, d-o-dh alleen gouJden en zil
veren munten.
-Het doet wiednig ite-rzake hoe m-en op
de Lu'tiue heeft -geiwerkt, pok niet melt
welke tegenspoeden men had te ïcaim-
pen, evenmin -willen wij het a-1 of
niet rechtmatige v-an het kon. besluilt
van 23 !Mêi 1-823li. 8, aan een nadere
beschouwing onderwerpen.
iDe ho-ofdvraag in dezen is: „Zit er
nog goud?" Deze vraag kan bevesti
gend' wonden beantwoord. Er moe-tem
ginds nog millioenen onder het -zand
bedolven liggen, aangezien nog maar
een zeer klein gedeelte uit heit wrak
is gebaald. Evenzeer kan de vraag of
er leans is om aneer te bergen beves
tigend worden beantwoord!.
De tot dusverre gevolgde systemen
hebben echter niet tot voldoende re
sultaten geleid, terwijl' het omringen
van -de vermo-eldéliijlke ligplaats van
hdt wrak -door een ring van zakken
zand1 den toe-Stand nog veel minder
maakte.
IDe eenige wij-ze van werken, die o.
goede ras-ultatem k-an opleveren is
bet zanddu-iksysteem van wijlen den
heer W. I-I. ter iMeuleii te Bodegraven.
-In 't kort Lotmit het hierop neer:
Defc' de waterslang van een daartoe
ingerichte stoomboot wordt een -gat
-in den zandbodem: gespoten en onder
houden. Een duiker kam in dirt gat
afdalen en zomldér noemenswaardig
gevaar -zijn onderzoekingen instellen.
Door den (vioortidlnren-den watertoe
voer krijgt het gat een -diameter van
M. en sneer en is 'gelv-uld met een
uiterst dun mengsel van w-aiter en
zand. Teneinde hierin te kunnen af
dalen moét een duiker bezwaard wor
den tot een totaal gewicht van onge
veer 226 K.iG. (in gewoon water tot
1-26 LK.-G.
iMet dit systeeim zijn in 1870 bij Ter
schelling, in 1877 Brij IJ-muiden en in
bij' iScheveniingfen proefnemingen
gedalam, IdJie een sdh.iMerend resultaat
'opleverden en die bewiezen Idat op de
ze wijize de overschotten Van de Lu-
tin© op gemakkelijke ,en min kost
bar© imanier zijn te bei-eiken.
Het is (onbegrijpelijk waarom d©
diestijds rechthebbenden op de ber
ging miert tot een proefneming zijn
overgegaan, waarvoor toch alle gele
genheid was.
Naar overtuiging van deskundigen
bestaat le-r rin-dieridlaafd gr-oote kan-s,
zoo niet de rest, daar toch een deel
van de kostbar© lading boven water
te brengen, indien op krachtige wij
ze -genoemd systeeim van zandduikers
wordt toegepast.
De tijd van vooatbéreiding is thans
gunstig; de diepte -op ide Lutine ba-
dbaagt thans reeds -12 voet bij: laag
water ©n aal nog mieer toenemlen.
Voor een energiek -consortium wordt
id'am de gedegenheid geopend de onder
neming (aan te vaitlten.
MISTBAKENS.
Een proef met mistbakens op die
spoorwegen.
AVa-nnee-r men per Staatsspoor reist,
ziet- men op verscheidene trajecten af
en to© drie, ©enigszins schuin- ge
plaatst© witte planken, op -de middel
ste waarvan een getal -staat, langs bet
coupéraam voorbij schieten. 1-Iet is ze
ker vrij algemeen bekend', dat deze
planken „mistbakens" zijn. Maar
minder bekend zijn wellicht de vol
gende bij'zondea-heden, clie men ons bij
informatie op zeer voorkomende wijze
w-e-1 heeft wiiüieu verstrekken.
Reeds geruknan tijd worden dooi
de af deleting seimweteen van de Mij.
tot Exploitatie van Staatsspoorwegen
pro-even -genomen, om een geschikt
sein- te vinden ten etode de aam-dacht
der machinisten ook bij de engste mist
op het naderen va,n een station of hal
te, te kunnen vestigen. Men heeft
daartoe reeds borden van allerhande
vorm en ame-tirug, mat of zonder "ge
schilderde of opengelaten vakken ge
bruikt. Het beste voldeden nog de
planken hierboven genoemd en daar-;
miade wordtin, de proeven dan o-ok-
thans op -groeitere schaal genomen,
ofschoon men nog niet tot algemeen©
invoering is overgegaan.
De drie planken zijn op verschillen
de hoogte gepla-atst, zoodat het op
eemigeu afstand voor den machinist
schijnt alsof ze een göh-eel vonnen.
Ze glinsteren sterk. De-ze glinstering
wordt opzettelijk veroorzaakt doordat
die planken met gewone witte Japan-
sche 'lak geverfd worden an in ©en
zo-odanigen hoek .gesteld zijn, dat zij
voor het oog van den machinist glin
steren moeten.
Mem heeft d-etee planken, die op deze
wijze den machinist wel moeten inliet
oog vallen-, geplaatst op ongeveer 850
meter van het eerste sein, dat een sta
tion aankondigt, zij dienen dan ook
om de aandacht van den machinist op
dat sein te vestigen. Aangezien die af
stand van 850 meter dikwijls door
eigenaardigheidlen van den- weg niet
precies gehandhaafd kan worden,
staat de werkelijke afstand altijd op
de middelste der drie planken aange
geven. De machinist weet op die ma
nier precies, wanneer hij het eerste
sationssignaal zien kan, hij let er op
én heieift dus alle kans biet inderdaad
te zien.
(„Vad.")
hot celsysteem toepast? Tot een ver
andering en- verbeteaing van de be
handeling van dén misdadiger moet
en zal men komen. Dat -is onvermij
delijk
De tijd van straffen is voorbij. De
gedachte aan wraak, vergelding en
leed doen mogen niet meer van onzen
tijd zijn en mogen en kunnen niet
meer gehuldigd worden door hen, diie
ook maai- eenrtg inzicht in de mot"'e-
vcn der mensohieilijke daden en vooral
>n die motieven dor handelingen van
den misdadiger hebben. Het woord
van clen minister Modderman „de
straf zij geen kwaad", worde nu ein
delijk een-s in toepassing gebracht
Hoe 'lang het -nog zal duren,, voordat
de verandering komen' zal, is niöt te
zeggen. Maar zij zal komen, dc con
servatieve en voor geen betoog vatbare
opvattingen van zoovelen ten spijt.
En die verandering zal zijn, een
vervormen van onze tegenwoordige on
praktische ,en onmenschkunidiige ge
vangenissen 'in reformatories, die ver
betering zal zijn ©en omvorming van
ons tegenwoordig abrutiseefnand straf-
sy-steem in een stelsel, waarbij de be
langen van den m-ensch-misdacliger en
van de maatschappij' ©n niet de zucht
naar wraak, vergelding en leed-doeri
op -den voorgrond staan.
TEGEN DE PANDJESHUIZEN.
Het comité tot bestrijding van den
woeker en der pa-ndje-shiui-zen hield
Donderdagavond, naar de „Avond
post" meldt, weie-r een veagaderi-ng ten
huize van de presidente, jonkvrouw©
A'an Hogendorp, in Den Haag, waar
bij ook dr. Bos tegenwoordig was.
Er werd een concept-adres aan die
ueigöerdn.g besproken ©m vastgesteld,
waarin het comité -aandringt op spoe
dige vervulling der belofté, in de
Troonreidle -gedaan, dn zake regeling
der banken van leeniing. enz.
Van dit adres zal afschrift gezonden
worden aan ©Ik der leden der Tweede
Kamer. Daaraan zal tevens worden
toegevoegd! eme opgave der aangeslo
ten vere-elnigingen en bonden, verte
genwoordigende vele duizenden, over
geheet 'het tand verspreid, benevens
lijsten met ha-ndlteekeningen uit Rot
terdam ©in Delft.
Voorts werd een door dr. Bos ont
worpen concept van de statuten -dier
op te richten vereeniging besproken.
Diie vereieniging zal zich volgens de
ze concept-statuten noemenNeder-
laudscbe vereeniging ter beotrij ding
vaai den wo-eker..
Het dri-eüedlLg do-el dor- nationale ver-
cmiging formule er en de concept-sta
tuten, gelijk dit op do protestmeetiaig
besproken is voorlichting, propagan
da en credi-eibverleening aan de ar
men.
Eten Vergadering van 13 November'
zal h ebben te beslissen, hoe ©en ten an
der d'oior de vereeniging zal worden
bereikt.
Neen, hoogdravend is dat boek hee-
leanaal niet. Helt is eenvoudig ©n op
recht, eeü' vlot verhaalde liefdes-no
velle, d-ie vele lezers zal boeien ten dat
Verdient.
J an van der Moier mag méér v-an
zulke boeken .schrijven.
„Over de wasch".
Een complete „H-andüeiiidilng bij liet
wa'sschen, -ontsmetten, uiimafcen van
Vlekken, uit.stoomen -en -opmaken van
Lijf-, Tafel- ©n Bteddtego'e-deren", sa
mengesteld do-or eengeneraal-
majo-or, Tloofd-Intend-ant B. D., de
bieiea- E. van Gendt, dat is 'toch zeker
no-gai buitengewoon-.
To-cb, ligt .zoo'n -boekje Voor mij. Hef
is No. 34 van de praktische 10 cternts-
biibliiofheek v-an J. H. A. Joeki-m, uit
gave van Holkema en Warendorf.
'tls anissclrien -een heel praktisch
boekje, 'k lneb er minder verstand
van dam de Ho o gE-clelG estrange
maar mij lijkt het. nogal met lang mat
overgoten-. Stéi je vcvor het hoofdstuk:
„Het strijken van gotederen", aldus
beginnend
A. Uit die h-and.
Algemeene beschouwingen,
Bij hlet strijken betdient men zich
in de eerste .plaats van een strijk
plank of strijktafel-ene.
Als dat nu geen gewichtig-doemen]
is dan weet ik het niet. Algemeentebe
schouwingenIn 't algemeen be
schouwd moest -een man, en nog wed
een generaal, deze zaken liever aan
de vrouwen, vooral aan de practischc
■vrouwen, overlaten.
„Een nieuw standpunt in
kunst. Vincent van Gogh en
D. B. N-anminga." Do-or I. I.
Isaacson.
Dit -bo'ekje, bij J. TI. de Bussy uitge
geven. bedoelt blijkbaar propaganda
te maken voor die kunstopvattingen
van do -schilders Ahnoent van Gogh
en D. B. Narmilnga.
Het is echter- onleesbaar van kwasi-
CELSTRAF.
Dir. A. Aletrino', privaat-do-ceut inde
crimineele anthropologi© aan de ge
meentelijke universiteit van Amster-
«d'anï, geeft in liet October-nummer
van die „XXsle Eeuw" 'het slot van de
verhandeling over de vraag Is „Cel
straf" nog langer geoorloofd en ge-
wenscht
In heit April-mummer kwam het eer
ste stuk van d'-r. Metrino, dat in de
nummers van -Mei, Juni, Augustus en
Septiember -is vervolgd. Het artikel -.s
een groot pleidooi v-o-or de vervanging
van d'e strafgevangenis door het ver
beterhuis. Aan het eind van zijne be
schouwingen gekomen vat de schrij.ver
d© uitkomst samen aldus:
Toch, de zoogenaamde overdrijvin
gen werkelijke en gefingeerde
daargelaten, is het mijn meening, zelfs
met de b.ezwa.rten-, die aan de reforma
tories verbonden zijn, dat mem in de
toekomst tot dit systeem zai moeten
overgaan, dat dit systeem liet een-ge
is, w-aarvan in de toekomst heil te
verwachten is voor de maatschappij
en voor, den misdadiger zelf.
Zoo als ik r.eeds ©enige mal-en hieib
opgemerkt, wordt onze maatschappij
door het celstelsed niet gebaat en is
er ook norit mee -geholpen geworden
-tegen de misdaad. Integendeel wordt
le samenleving al minder en minder
tegen de misdaad door het celsteisel
beschermd Na alles wat ik in de vo
rige bladzijden schreef, is het onnoo-
d'i-g over den misdadiger zélf nog te
spreken.
Z.ooaiLs -de toestand nu is, is bij on
houdbaar. Met straffen, wreken, ver
gelden en, l-eed aandoen heeft men
niets kunnen bereiken dan een gesta
dige verhoogimg der recidive. Is liet.
te veel gevraagd, dat men, met de uit
kom-sten. voor oogen, -die in .andere
landen verkregen worden', waar men
de gevangenen niet in een verstom-
piende eenzaamheid laat voiortdhabben,
nu -eindelijk eens een ander stelsel dan
DE MILITAIRE FEESTEN TE
BREDA.
Als opluisteringsnummer is door het'
3e regiment veldartillerie, te Breda in;
garnizoen, caaioussel gereden onder'
leidiing van den 2e-luiteuant Bu-tner.
Van elke batterij wias ©en stuk met.
volledige bespanning daartoe beschik
baar gesteld. De beweging© i hadden
plaats i-n draf en in galop en gaven
blijk van kranige vo.orbereidiiaig en-
flinke oefening.
Ook de colonne gew-eer werd voor
den! luitenant-generaal Kool, chef van
den generalen staf, nogmaals uitge
voerd.
Na h-et belvend werden van ddn uit
slag verzamelde men zich voer de tri
bune, waar Z.Exc. de luitenant-gene
raal1 A. Kool ongeveer het volgende
spr.alc
„Met voldoeniliiig heb ik die volkomen
getukte organisatie ^van dit feest
waargenomen en breng "daarvoor mijn
hartelijken dank aan de zoo volijveri
ge commissie, die haar taak zoo uit
muntend beeft volbracht. Ik wensch
den prijs winners hartelijk geluk met
de behaalde overwinningen en hoop,
dat zij met ijver en studie zullen voort
gaan. Zij, die geen prijzen behaalden,
moeten dén moted niet verliezen, maar
blijven volhouden.
Ik hoop, dat dn do toekomst zal
blijken, dat bet do-el der commissi© in
rulime mate weerklank zal vinden in
alle deelen van ons land en dat de mi
litaire gymnastiek zal strekken tot
lichamelijke ontwikkeling van ons
volk."
Sei'ie 8S69 aio. 12 is bij vervroegde
trekking 1947 uitgeloot met 110 francs.
Dit lot wordt nu per 2 Januari 1908
betaalbaar- gesteld met francs 103.11.
Feitelijk moet Brussel 110 francs be
talen en dus verdient do gemeente
door deze wederrechtelijke handeling
7 francs. Op de geheele leenin-g m-aa.kit
dit en voordeel uit van circa 20 mil-
lioen francs. Handig „verdiend"
is het zeker, snaar hefiïs zeer de vraag
of, wanneer op deze wijze een-ig par
ticulier -zicili van zijn verplichtingen
wilde kwijten, zijn sohuklleisclliers
daarmede zouden genoegen- nemen.
D© bankiers, die zich met de con
versie belasten, hebben dan ook zeer
n-adirukkieiijk rte kennen gegeven-, dat,
wordt door de houders van loten met
deze aflossing geen genoegen geno
men, zij de gemeente Brussel in vrij
waring zullen roepen.
'lntussdhen is het niöt zeer waar
schijnlijk, dat de gemeente Brussel-
voor ide-n realiter zal gedaagd worden
om -zich te hooien veroordee-len tot
uitbetaling van elk lot met minstens
110 francs. Wanit wie zo-u haar doen
dagen? Alleen hij, die ©en zeer groot
belang heeft -bij idoze zaak, zou er ere
altijd wisselvallige kansen van ©cn
proces voor over bobben. En nu is het
juist een eigenaardigheid van derge
lijke premieleeningen, dat zij ge
plaatst worden bij- zeer klein© partij t
jes tegelijk. Men vindt een paar
Brusselsoli© loten in kleine spaarpot
ten, ernaar voor geldbelegging op
grooten schaal -leenen deze loten zich
uit den aarld' der zaak niet. Daarvoor
is da -rente van 2 1/2 ten honderd t©
gering.
Waar dus wél niemand de kat de
bel zal aanbinden, 'hebben wij deze
onzes eradhtens .wederrechtelijke be-
nadeeling van obligatielioudera te
oonstateeren."
PERS-OVERZICHT
BRU-S S'ELSQBE LOTEN.
Aan „de Echo" oaitleenen we liet
volgende stukje -over Brusselsche Lo
ten:
„•Het is aan ernstigen twijfel oinder-
ilievig", zegt het blad, „of de gemeeaa-
'te .Brussel wel het redlit had d© door
haar in 1S86 -aiangegan© leening van
mürtioeai francs te converteeren
op de wijize zoo-als het haar thans be
haagt te doen. AVel moclht zij de lee-
mn-g in 1907 aflosseai, doch zeer dui
delijk -zegt het leeningsbesluit, dat
elk© titel (lot) uitkeerbaar is „met
premie van minstens 110 frank". En
-wordt idle houder vain een lot,
waarop geen prijs is gevallen naar
huis -gestuurd met 100 francs bene
vens de gedisconteerde waarde van
10 francs. De gelidneemster redeneert
aldus: De vervroegde trekking wijst
aan, dat uw lot dh 1900 ©n zooveel is
uitgeloot met 110 francs. Hiervan be
talen 'wij' thans 100 francs ©n blijven
u schuldig 10 francs, te betalen in
1900 en zooveel. Daarvoor in de plaats
geven wij u een bedrag, dat, uitgezet
tegen eeix rente van 3 ten honderd,
1900 en zooveel zou zijn aange
groeid ito't 10 francsv
Om ©en voorbeeld te noemen:
■diepzinnige opmerkingen, ©nkei ge
schikt o-m oais ni i'iot te doen begrijpen
w-art -di'e ischiQlders hebben' bestreefd.
„Dte beüiiaaidelinig van planten
in de kamer", door J. de
Vries. Uitgave' W. E. J.
Tjeenik Willink.
Tjeenk Wdillink, Zwolle.
Naar het oordeel van een- amateub
kweeker, wat ik niet ben-, is dit e©n
zeer bruikbaar hoekje, ©en schart van
wetenswaardige dingen bevattend,
voor allen die er van houden in d© ka-
miers zelf bloieonleau te kweeken. De prijs
is slechts 90 cents.
„Een oordeel oiver Vivisectie",
(overdruk uit Androcles).
Vooa- wie Ihiet nog niet weten mocht,
- vivisectie is „niet al-leien 'het snij
den en o-ntleden van levende die ren,
maar tevens allte operaties, inentin
gen,, inspuitingen en proeven-, op le
vend© dieren vterricht, die niet voor
het welzijn van h©t dier zelf noodig
-zijn."
Togen dit werk gaat -de strijd! der
auti-vivisectoren, -een strijd1, die vee-l
bekoorlijks heeft, wijl niets zoozeer
ens mteêgei\roel opwekt -als het lijden
van een hulpeloos dier, en niets zoo
zeer onzen afschuw als het opzette
lijk do en lijden van bet- hulpeloos
dier, maar waarbij men toch niet ver
goten moet, dat die mensch -als zooda
nig beven het dier staat, eai -dus de
eenzijdigheid dea- .dnti-vilvisiectoren
misschien wel eens wat ver gaat. Toch
geloof ik ook, dat de liefhebberij a'n
het proofniemen op levonicle -citeren^ dien
strijd noodig maakt. In dien strij-d is
dit bo-ekj e een wapen.
„Twee weken bedelaar", door
Bernard Canter, Ro.ttar-
dam, W. L. en J. Brusse.
Dit „boek van Bernard Canter" is
no. 1 ëener serie, 'waarin de u'-tge
vers willen laten verschijnen boeken
Man Piet van Assch-e, M. J. Brusse,
Geertrui-da Carelsen, Frans Coenen,
Henri Hartog, Frits Le onhard, Pi©-
tei' van der Meer, ©n-z., alle boe
ken dus vaaa hedendaagsche schrij
vers „tegen ©en zeer lagen prijs".
35 cent voor -een -boek van 192 blad
zijden, klein octavo, bene-veins 2 por
tretten, is zeker niet duur.
Het boek zelf -is bekend genoeg en
behoeft dus geen aanbeveling. Ber
nard Canter, do journalist en litera
tor, heeft zi-ch goed vermomd en -ver
kleed veertien dagen onder het bedel
volk als een der hunnen opgehouden.
Van zijn vele wederw-aardighicdon
vertelt hij in dit boek op smakelijke
wijze. Het is zeer aangename ont
spanningslectuur.
De schrijver heeft die ruwheid van
toon en gesprekken blijkbaar ver
zacht. wait 'wel schade doet aan de
levendigheid der voorstelling, maar
tegel ijker tijd hét boek meer geschikt
maakt voor iedereen.
„De Oranje-Serie".
Van deze, zeer goedkoop© Serie
Spoorweglectuur, boekjes van 32 pa
gina's in omslag voor 5 centen, ont
vingen wij
No. 7. „Josephine Donker", door
Joliaama Breëvoort, een goede schets
van de populaire Christelijke schrijf
ster, die iels dienstbode begon te
schrijven, No. 8. „Een leelijk Zaaltje'
door D. AAteuters, een beeld1 uit het
Geklérsche volksleven, wat onbelang
rijk, maar niet onaardig geteekend.
No. 9. „De Liefde van de Veermans-
dochter", een spannende novelle van
J. C. Homo-et, en No. 10, „Zijn K;nd"
door P. Brouwer, die daarin blijk
geeft naast Johanna Breevoort te
staan wat levensrichting betreft.
Deze Serie bedoelt voornamelijk te
concurreeren met. dé verderfelijke
Wilsons- en andere verhalen, die de
spoo rwegboekhandel vo ornamelijk
Rechtszaken
verkoopt. Maar hoe komt het dan dat
men de nummers der Oranje-Serie
aan de stations, althans van de TIoll.
Spoor, telkens vergeefs vraagt? De
uitgever, de lieer TI. J. van der Mun-
nik, alhier, moest daar eens voor
'zorgen 1
„De Beste Wereld-romans''
Nóg een uitgaaf van goede lectuur;
deze is van de ondameming. des hee
ren L. Simons de Maat. voor goede
en goedkoop© lectuur, die nu, naast
de Wei-eld-Bibliottheak, voor velen
nog te kostbaar, een uitgaaf in afle
veringen beproeft. Zij begint met
„Londen en Parijs" van Cliatries
D-ekens, en stelt zich voor over oen
maand of vier, vijf, te vragen Welke
roman hoeft u 't best bevallen en
Van welken schrijveü- zoudt ge liefst-
iets lozen?
Ook deze uitgaaf is gericht tegen
de schandaal-literatuur. Van harte
wensch ik, dat ook deze nieuw© aan
val slage, want niets vergiftigt goe
den smaak en goede zeden meer dan
d© sensatie-prulromans, waarmede
onze keukens en onze brievenbussen
telkens worden bevuild a 1 of 2 cent
per aflevering.
Wie goedkoope, goedie l-ectuur wil,
weet nu een goed adres. Hij krijgt er
een geïllustreerd bliad „Van alles
wat" bij toe, dat mij geschikt lijkt
om de menscbeu te loeren lezen, d.
w. z. ze den smaak te geven voor wat
ideëel is en mooi. Zoo spreekt No. 1
van dit geïllustreerd bijblad ovei
Jozef Israels en zijn weak en opent
de heer J. Huisman ©en rubriek
„Voor de Jongeren", die al aardig be
gint.
D© B.(este) AV. (ereldromans) ver
schijnen in afleveringen van 64 ko
lommen o.m do veertien dagen. Kos
ten :één stuiver per week
DE CONCURRENTEN DER
APOTHEKERS.
Er zijn altijd periodes waarin op
do naleving van deze of gen© wet
meer in het bijzonder gelet wordt. De
molen der drankwet, arbeids- en bo-
terwet-overtredingen maalt het koele
jaar door, maar zonden tegen specia
le wetten -als die op de artsen ij be-
reidikunde komen slechts voor, wan
neer aan de naleving van de bepalin
gen van zulk een wet ©en-s een tijdje
■ih het bijzonder de hand wordt ge
houden.
Dat schijnt in den Iaatsten tijd met
de genoemde ;wet die het monopolie
van de bereiding van recepten aan
apothekers en artsen geeft, -het geval
te zijn. Evenals jongstleden Dinsdag
was ook nu weer een drogist lie
ver een drogiste, want 't was een
juffrouw voor het Amsterdaroscho
Kantongerecht gedagvaard wegens't
verkoopen van sublianasit^astilles,
een strafbaar feit, waaraan, zooals
bekend is, vele drogisten zich schul
dig makeu. Zij had verstek laten
gaan, maar zal wel schrikken als ze
hoort, -dat teigen haar 200 su-b. 20
dage nheebtenis geëisebt is.
Nog ernstiger verging heti den dro
gist, die terecht stond wegens' het
klaarmaken van een recept. Op een
goeden dag was een rijksveldwachter
•ia politiek bij. hem gekomen melt een
recept voor een waterige oplossing
van sultas ziucicus. Naar beklaagde
zelf beweert heeft hij den man geant-
woord, dat hij geen recepten mocht
klaarmaken, maa-r heeft hij hem op
diens aandringen toch ten slotte
maar geholpen. De (veldwachter ge
tuigt daarentegen, dat de drogist
gee-neriei bezwaar heeft gemaakt en
hem -zelfs nog vele bijzonderheden van
-zijin voorgewende ziekte had ge
vraagd en er bij gevoegd 'had„helpt
•het niet, kom dan nog maar eens te
rug, dau zal ik je e-r wel afhelpen."
Het O. M. merkte op, dat zijns in
ziens men hier zoowel met overtre
ding van art. 30 der wet op -de artse-
„Karaktearschetsen van ver
maarde Nederlanders", verza
meld onder toezteht van S. A.
Naber. Uitg. II. D. Tjeenk
AV ill ink cn Zoon, Haarlem.
AVat dadelijk -opvalt, als men d'fc
boek, waarvoor een goede kwaliteit
papier i® gebruikt, openslaat, dat
er zoo veel oude, gebroken letters in
staan. D© uitgever zie bijv. eens pag.
'105, en geve dan zijaa drukker een
standje. Foei, wrte gebruikt vooreen
boek -als dit zulk oud materiaal
Dat raakt 't uitwend'ge.
Maar ook 't inwendige biedt geen
nieuws in den gewonen zin des
woords, wamt deze levensbeschrijvin
gen zijn overdrukken, voor een deel
uit de verzameling der Levensberich
ten der Leidscho Maats, van Letter
kunde, voor een ander deel van de
Kou. Academie van AVetenschappen.
Toch. wijl ze bestemd waren en kwa
men in beperkten, ©n omdat <ze inder
daad in ruimer lering bekend mógen
wezen, is de uitgave dezea' levens
schetsen van John Bake, Jacob van
Lennep, G. E. Voorhelm Solmecyoogt
(vooral voor HaarlemmersSimo-n
Gorter, S. Vissering, F. C. Domeiers,
Abraham Kuenen en G, de Vries Azn.
een goed werk.
De heer S. A. Nabar koos ze, gaf er
als verzamelaar zijn naam aan en
schreef er een „Voorwoord" bij,
waarmeö hij waarschijnlijk ©en
„Woord Vooraf" heeft bedoeld.
Ik bieb thans verschillende uitga
ven Dij elkaar besproken en hoop
een volgend kroniekje te wijden aan
„Noorsclie boeken II" (Jeruzalem,
door' Selma Lagerlöf).
DRIESTAR;
