Paganini's Klomp
KrS0f44Cf teBemS8 Sar oS
toen bij dien verraderlijken overval ge- kwestie voor tóni was, wist de beren-
toeurd. leider -zelfs keizer Frdclleri'k te berei-
„'k Was in Zoele opgetreden zoo ken met zijn verzoek om opheffing
(vertelt (hij en toen 'k na afloop van van het verboid'. Maar niets aan te
de vors te Ito eng .in de zaal kom, vra- doenWant zei Zijne Majesteit
gen 'n paar «boeren mij om een slok-1 „wel ben ik de keiizer van; das militar,
jeWel, waar-cm dan niet? Maar doch van de polizea ben ik geen
m'aï generositeet is anijn oengeluk
"wezen. Wamt voor te betalen, moestik
baas
Vervolgens g.ing zijn triomftocht v-e-r-
wiikselen, uit 't spaarzakjeDat der door Frankrijk, «waar hij dn 't Pa-
1 heeft hoin zoo hebgderig gemaaktrijsche Cirque «d'Eté debuteerde met
En :als later in het donkere
doorloop naar een volgende dorpje,
springen ze op «mijn weg, en vragen 'r
riks/daalder. Ik op 'n drafje hulp halen
van die poli'zci. Twee kaddebeiers ge
zellen mijnMaar, die ander waren
zóó groev.elij k hebgierig, dat ze dr
eigen niet bedwangen konnlen....
„Daar kom dieschreiden ze al. Noiu,
er. met >dleJ messen hebben ze teem in
mijn hoofd gesneden en mijn 'hand-
pezen kapot, al maai' door, tot ze am
ende mijn spaar-oemte gepakt had
denDan waren zij content, en >k
half crêpeerd't Is in 't jaar 1903
gebeurd. En de edelbare «burgemeester
'heeft den bedr en mij liefdevol beje
gend. In 't S t. A n d-r aeas-klo o ster heb
ik 'n half jaar biggen moeten genezen,
maar zond'er 'n cent te «betalen. En
beertje heeft in «den stal gewoond, ook
nll'es gastvrij. Doch. die was «erg me
lancholisch van eenzelvigheid en wou
vluchten. Eeme keer moest ik komen,
want hij was losgebroken en door het.
dak geklimd, en alle polizei stond «er
rond, en mannen met wapens. Toen
werd ik uit bed in een rijtuig gedra
gen, zoo zorgwekkend als mijh toe
stand nog was van die wonden. Maar
zoo bald de «beer mijn eigen stimme
beurt. wordt hij toch zoo blij en komt
beroerder naar mij heen. Met .mijn
■twee# bewegende vmgers laat hij zich
weer vasthechten. En zóó ik er weer
levend' geweest.was, is hij moenter be
gonnen te tressen
„Maar de edelbare heer wilde dien
beer na een half jaar niet langer zon
der arbeid eten gevenDan ben ik
óók uit de hospitaal gescheiden, al
was 'k nog niet genezenilc wou lie
ver pijn hebben dan mijn beer hoeri
ger.
„Want wel hadden we 't nooit rijk
gehad samen, maar toch ieder ge
noegEu noe is ie dood
Toen zakte Ghodasclnewit-z' hoofd
mistroostig voorover. Eni met. moeite
kreeg ik hem eindelijk weer op zijn
verhaal, door naar allerhande dingen
uit zijn jeugd tel vragen.
Hij is idan in Rusland geboren. Toen
«hij vijf jaar oud' was verloor hij zijn
moederop zijn dertiende jaar kwam
ook zijn vader te sterven. Die was
boschwachter .geweest o.p liet land
goed van een graaf, waar vaak groo-
te beren- en wolvenjachten werden
gehouden. En omdat de kleine Ghris-
een contract voor 6000 fraaie. En altijd
«saimieni met zijn drie beren, want de
dromedaris had in de koude streken
langs de Woliga „een vliegende te
ring" opgedaan en was bezweken.
Maar zijn roemruchtig lijf staat nog
altijd in een of ander academisch-mu-
seum van Rusland rtd pronk, 't Cada
ver zei Ghodaschewitz heeft me
toch noig tien roebel benefice opge
bracht.
Eau zoo was hij dan ook eens in Brus
sel aan het Eden-tlieater verbonden,
in een tijd, dat de recette daar maar
heef povertjes inkwam. De directeur
zag, dat hij Ghodaisclhewitz -zijn hooge
gage niet zou kunnen -uitbetalen,
trachtte hem tot contractbreuk te
dwingen. Want eerst was een der
voornaamste sujetten uit diens ver
tooning, e«en Russische setter, gesto
len. Maar do politie bracht «den ge-
schaakten acteur nog tijdig te/rug,
dat liet nunnmer tóch kon doorgaan...
En den anderen ochtend vnoeg gaat
de dresseerdier naar gewoonte zijn,
viervoetigo made-spelers een goeden
morgen wenschen in den stal, toen
©en va.n die beren zi'ek neerligt, mot
i©t schuim op den mondDadelijk
■dien veearts (geroepen. Die constateert-:
vergiftigd. Een emimer warmen- wijn
wordt den ruigen patiënt d'oor de keel
gespoeld, zijn verstijvende gewrichten
worden aanhoudend gemasseerd
tceh gaf hij don ge«estEn bij dien
compagnon van den directeur werd
oen flesohjo vergift in be'slag geno
men, maar er viel niets te bewijzen i
De .straatreiniging zorgde voor dè be
grafenis, en uit dankbaarheid voor
zijn niasporimgen «schonk Ghoidasche-
wiitz de huid aan den hoofdcommissa
ris «van politie.
Het -opzet sobeengelukt. Nu kon het
gecontracteerde berennummer niet
langer doorgaan. Maar de Russische
gezant .deed den directeur een proces
aan, zoodat Ghodaschewitz toch per
slot nog zijn volle «honorarium uitbe
taald kreeg.
«Maar zijn troep had eed onherstel
baar verlies geleden, doordat een dei
boofdsnjetten, in de volle kracht van.
zijn twintig jaren-, door giftmengers-
band verraderlijk om zeep was
bracht.
Toen Chiodasch'ewitz nu in den jiare
'90 op de S-porttentoonisteMng te Keu
len een uitnoodigimig van den Ru-ssi-
tlaan nu hedl alleen in de wereld - schen gezant in Den- Haag kreeg, om
stond, schreef de «graaf hem, dat hij j een soirée .op te luisteren, is hij- in
naar zijn slot in Lijfland zou-komen, Holland gebleveja. En jaaien lang
«om «daar in die bosschen jonge beren„m-aakte" hij een hoofdnummer op de
te vangen. Dan moest hij trachten de
dieren te «temmen en te dresseeren, om
er later zijn «kost mee op te halen.
„En hoe -vang j-e die dan, Choda-
.eohewitz
,.W©i. als de bene-mbetter is uitge
gaan om te fressen «etn 'te trimken,
verstekken die jagers -zich onder de
programma's van Carré, Althoff, bij
„Madame Linkof' in Rotterdam, en-
zcovport.
Hij was nu overgebleven met Gom-
mandih'o, «den honinghaer, en met
Moerke, den haver-beer, die nog wel
eens -afweek van het smalle pad der
deugd, en zich dan op de akkers «der
hoornen en achter dat gebergte. Krij- boeren aan zijn natuurlijk voedsel te
gen ze 't wijfje dan in 't oog, dan goed. deed. „Maar Moerke was een
schi eten ze-, «en de «honden blaffen, en kwaje beer voor mij" moest de baas
de berin gaat loopen. Ras komt de nu nog -getuigen en zonder stok
beer zelf haar achterna, want de va- deed ie niets. „.Dienzelfden, avond, -dat
der blijft immier bij z'n vrouwtje. En ik op de partij van den Russisch en
die- honden dienen er vo-or, om de mini-ster in de residentie was opge-
hruintjes af te leiden. Want als ©en"treden, heeft hij mij een brok uit de
beer op jou .afspringt, «en 'bij. ziet den band gebeten. En minzaam hedft toen
bond, dan laat hij mijn los en gaat de -gezant mij -door «dr. Yinkhuyzen,
op den hond. D-a's «die gewoonheid den koningsdiokter zelf, 's nachts nog
van die heren. 1
laten verbinden, en drie maal daags
„En nu -de ouden er -af zijn, ga ik I ik eigenhandig gem-asseterd."
herein in dat nest. Of ze mijn in deNiet, lang daarna is «Moerke gestor-
ïianden bijten en krabben gieef je niet "v"l6n- H'3 ,11'ad tóf1 feest voor -den -nieu-
cm, want ze willen «er niet uit, vóór wen burgemeester van Diepenveen
die rnoedietr terugkomt. Maar ^k pak Krist mogen luisteren. En hot
tóch w-eg, en heb ze levend. Da/ beiv ""r
Maar toen Ik 'm weer masseerde,
kredg hij z'n laatsten kramp, -dart. ie
me net nog een slag met z'n klauw
op m'n oogen gaf't Was niet de
schuld «van den beer. Wantdaar
lag ie dood
,,'k Heb lang gejammerd-. Den gan-
schen nacht kon ik niet .scheiden van
braven Commandiljo's lijk. Wij waren
immers van kiemder iaf zulke trouwe
kameraads -gewezen Toen eindelijk
heb ik zijn pels af lartdn nemen. Dat
kostte twee gulden «en vier -pond zout.
En voor drie rijksdaalders heb ik dat-
vel in Den Haag verkocht. Heelendal
gaaf, dat er (zelfs «geen nagel als her
innering voor mij- ever kon blijven,..
...Dat is an'n laatste verdienste «ge
weest
„Hier is zijn doodacte. Afgestorven
op den 5den« /September 1906En"
- liet hij ©en verkreukeld kleurig af
fiche zien „das machten wir, Com-
m-andiljo en ik die oorlog van Japan
en Roesland'M«aar nu is alles aus.
Met m-ijin stijve handen kan ik niets'
anders uitvoeren.. Ik kam niet eens;
lezen. En liggend© geld bad nooit 'n
kleine kermii-sredzender
„En tóch izoio lang ik leef Bieb- ik
nooit «v«an «de polizei 'n. standje gehad,
nooit .in d© kas gezeten, -nooit 'n ston
de bestraftVraag 't maar na,
edele heer, want veertien, vijftien ja
ren -achtereen ben 'k -ook bier in Rot
terdam opgetreden
..Wat zou je noodig 'hebben voor 'n
niéuwen beer, Ghodaschewitz.?
..'n Drie honderd -gulden, edeler
heer. Hagenbeek -geeft er mij wel een
voor 'n- klein prijsje, want 'k belb vroe
ger groote inkoopeoi voor andieren bij
hem gedaan. «Maar dan dJe reis naar
Hamburg, en -als 'k hem -daar mag af
richten om zoolang van te leven.
Mijn req-uisiten heb ik -nog zelfde
banken, de flinke kettingen, ijzeren
bandenMaar mijn twee Russische
honden/als 't lang duurt moet ik
die wel verkoopen. Ze fressen zoo
veelWël waren ze gansch
voor den beer
Toevallig kreeg ilc dezer dagen ,,De
Komeet." im- handen, „centraal Vak
blad der Kermisreizenden in Neder
land «en België." Daar vond ik het vol
gend© ingezonden ,-stukj-e in, van een
„Kermisvakgemoot"
„Chodiasohewit-z, Ide berenleider,
„ons allen sedert jaren bekend,
„heeft op de jongste Delftsche ke-r-
„mis zijn laatste bruintje, zijn
„beer, dus zijn broodwinning ver
tonen.
„De man, die inet dit dier (het
„laatste overblijfsel van zijn bloei
tijd, toën voor jaren hij in Cir-i
„cus Carré, Altho-ff e-nz. -als attrac-
„tie van 't programma optrad)
sedert j-aren lief en leed deelde,
„is nu temeeiigesl a-gen en bfoode-
„loos.
„Hij leeft van. 't -geld, d-a.t hij
„«door verkoop v«a-n bruintjes huid
„in «handen «kreeg.
„Treurig lot, en wat is het
„temde I
„Vakgenooten, laat ons helpen,
„id'an i-s den nam miisschi«ein nog
„weer in «do gelegenheid een nieuw
„dier te koo-pen, zijne broodwdn-
,,ni«ng te hervatten.
„Komaan, v-ele handen maliën
„licht werk.
„Zendt uwe bij-dragen aan Cbr.
„Clhiodaschewitz, per adres den
„heer W. v. d«. Gaag, A-nnas-traat
„12, Delft."
Wat mij betreft, merkte een
der© op, ik had er een beetje op gere
kend, dat «hij onze «avondjes opviroolij-
ken en onze wandelingen- interessant
maken zou. Maar met hem is men uit!
kaar is 'liet een man zooai-s alle «ande
re ook zijn.
Hiji iis een beer, ©en- war© wilde
Ja, maa-r viel een derde in, u
wieet nio«g volstrekt nilet dë w-are oor
zaak daarvan. Hij behoudt zijn geld
liever voor zich, lieve -dames; P-aga.nini
is eenvoudig gierigWilt u ©en be
wijs daarvoor hebben? Weigert hij
niet altoos rondweg aan ©enig w.ellida-
digheidsconceiit «deel te nemen, ook
inaar met een enkel stuk
Het is «toch won-dexlijik, zeide die
-vierde «dame, die grooil-e mammen ver
liezen ontzettend veel' Van1 hun glans
©li luister, -als -men ze van -nabij leert
kennen, Paganini Ja, op de plan
ken «daar is hij wat, -dat kan men- niet
ontkennenmaar hierIk weet -niet
of ik niet aan een' tuinman, -ais gezel
schap, d© voorkeur geven zou.
Daar valt niet aan te twijfelen,
was het vlugge antwo ord van -de j«ong-
st© uit het klavertje-vier. Hebt u o.oit
een man gezien, die1 -de onversch-illLig-
beid voor, j-a. «de verachting van- dames
gezelschap zoo ver gedreven heeft
Ik ben het volkomen- met u eens,
maai kom, lieve dairies, ik wil u een
gedachte, die mij daar juist te binnen
schoot, mddiebeeilen. Wij moeten dien
slapemden- beer eens ©en 'beetje aan
porren.
«der d© boosaardige blikken o«p te mor-1 struinent zulke week©, lieflijke tonen,,
ken, die -van tijd tot tijd op hem ge- dat alle oogen met tranen- gevuld wo-r-
worpen werden. den. D© kunstenaar schijnt nu w©r-
Flotseling werd d)e d©ur geopenden jkelijk niet meer -aan de aard© te he-
venscheen Louise. Levendig zei-de zijhoaran. De klanken schilderij, die hij
die heele jonkies. En d'ir nesten moet
je ook weten, dat. ze «die maken onder
dikke, omgewaaide hoornen. Daar ben
er véél omgevallen, want, o die bos
schen zijn zoo groot, en- ze staan er al
wel tausend j-are. Dag ©n nacht rijdt
je in 't spoor dóór één bosch van eiken
en berken-. Maar 't transport van di©
hoornen door de moerassen kost veel
meer, dam het hout waard is, en daar
om hakken ze a-ll-een maar aan den
kant. Van die stammen bouwen de
boeren huizen, allemaal van enkel
ronde stammen. Die passen met een
glduf in -elkaar, ©n daar doen
boschmos onder voor «cl© warmtehet
wordt w,©l twee etagen hoog, zonder
steen en. Alleen da ar ondier wat steenen
voor fundamentje. Maar «als de heer
erg rijk is, zagen ze die stammen vier
kant, voor een 'loexoes-haus.
„Voor koenstenrnaken moet je de
beren vangen als ze twee jaren alt
zijn. Die haal je niet nit d© nesten.
Ma air dan graaf je een kuil in 't bosch
en dekt die dlicht met takken en grond
w-aar bij doorzakt en niet weg k5n
loopen. En d© honingbeer komt door
zijn snoepen ten val. Want dan zet je
een transportwiagen in 't woud, ©n de
deur open en homing binnen; in. Ko
men die op die süsse «geur af, en slui
pen. «stiekem in -den wagenPats,
slaat die -deur toe
„Later ben ik diükwijls- ook als -jager
met d© 'heeren meegemoo-gd, -om beren
te schieten. Wamt de huid is- veel
waard. Iedere fijne mijnheer, ölile met
slee en paard rijdt, heeft daar een
bere-dek in, ©n een grooten pels orn
met een kraag, die pooten om- z'n
hals toe. Ook thuis allemaal bere-
vel-len voor tapijten, dat je warme
voelen krijgtNou, dan kost zoono
huid wel hond-erdvijftig -roebel, als d©
©dele heer weet."
Zoo is Ghodaschewitz -dan op_
dertiende jaar begonnen om drie jon
ge beien te dresseeren„dam op 't
bankje, dan -stukske suiker geven, dan
met den hoerd." En la-ter kreeg hij
er -een. grooten dromedaris bij
Daarmee trok hij, nu eerst -rond door
de klein© plaatsen, in Rusland. Maar
do graaf pousseerde hem, ©n bracht
'm in Petersburg «in 't circus van
SldnezelLi, die cen« alter opperstat-
meister bij 't 'hof van Italië gewezen
war."
En nu begon zijn glorie. Want do
grootste circus-directeuren van Euro
pa betwistten elkaar sedert het prach
tige dnessuurnuinimer van den. jongen
Chodasohewitz. Zoo kwam hij van
Slinoze'lli bij Ba-rsalemonsky in Mos
kou, den zwager van Carré, en daar
na bij Mekirten, om eindelijk over de
Russische grenzen, in Berlijn op te
treden voor 2000 mark per maand.
Maar hier werd plotseling bet ver
toornen van wilde -dieren door d© poli
tie verboden .En omdat het? e«emlevens-
was gloeiend heet. Maar na afloop
liep Chodaschewitz uren ver lom- stroo
voor de beren te koopenhij kon
't niet- krijgen. Ze moesten -het -toch
hebben- om rustig te -slapen. Hij ver
zuimde 't nooit om -er voor te zorgen.
Want de transportwagen, waar ze mee
reisden, en die «d'oor een paard werd
getrokken, was voor «de beren «en de
henden -altijd veel comfortabeler -inge
richt dan voor hem zelf. Maar op «het
laatst -gaf de hotelhouder hem dan
nog een zak hooi, en achter zijn
rug vrat -die -gulzige Moerke -dat met
zak en al op. '«t Hooi was beschimmeld
geweest, ©n Moerke stierf nog dienzeilf-
-den nacht, 't Was «zóó heet, dat hij 'm
dadelijk «moest begraven, niet eens de
hui-d er kon afnemen. Alleen «de burge
meester kreeg «ter herinnering e©n van
Mg erke's ondeugende, nagel s
En zoo was dan -de eenmaal zoo
roemruchtige Oliodasohewi-tz-troep, tot
op den baas met Go-mmandiljo den« ho-
ningbeer, «en oen paar bonden, afge
storven. De tijd van hun c-ircus-glorie
was uit. Moeizaam trokken ze nu sa
men te voet langs de dorpen, speelden
op kermissen en in, horbergzalen.
Want ook «hun prachtige ijzeren-reis
wagen was «defect geraakt, en die staat
nu nóg «ergens in 't Limburgsche ach
tergelaten, omdiat die man «de repara
tiekosten «niet meer kon betalen. Dan
had hij- zelf hij «d«en overval van de
struik-rooive'rs cl© macht van zijn han
den verloren, zoodlat hij verscheidene
toeren «niet ni-eer kon doen. En, door
dat half jaar van irust, toen de baas
ziek lag, en niet onlet Gom/m-andiO.jo
kon „probieren", was 'het talent van
den beer ook verslapt.
Er kwamen moeilijke tijden. De
voorstellingen werden schaarsch. En
In Alkmaar maakte Choidaschewitz
angstige dagen door, toen «de «honing
beer ©en ingewandsaandoening kreeg
'door het drinken van slecht pompwa
ter. Maar een drankje van twintig
eieren met ©en paar kan jenever,
bracht hem er weer gezegend boveii
op.
Hert. laatste kermis-seizoen werkte
Comniandiljoi weer hij,zonder Verdien
stelijk. Hij behield zijn goeden «appe
tijt, gebruikt© dagelijks -zijn twee a
drie pond1 wittebrood, -zijn honing,
zijn paai fleschijes hier in den speel
tijd, Nog geen- zeven w-eken -gel-eden
w«as hij in Rotterdam op de kermis de
groote attractie van Posthuma's wor-
steltent. En nu
„Den tweeden d!a«g van Delftsche
kermis kon «hij ineens ni-et (meer
staan op z'n beetaen. Ik hitste 'rn op,
dht hij zelf nog in 't rijtuig zou stap
penmaar aan den stal moest i-k'm
er uit dra,gen, zóó ziek als i© was. 'k
Heb dagelijks den dokter laten ko
men, 'm ingewreven met -kamferspiri-
tus, Spaan,sche peper ingegeven,
melk, ei-eren, poedertjes, die dik 'm zelf
geduldig toediende met den lep«el
Infcuss'chen izetrtie de beroemde, hier
echter zoo scherp gehekelde kunste
naar zijne gewon© levenswijze voort
ea kwam langzameatewd weer op
der acht. Toch, -wie beni gezien had, zou
hem nieit vo,or een- hemsteüiLeriide gehou
den hebben, wa«nt zij«nle magerheid
was zóó groot; dat hij nog slechte een
vleugje leven scheen t© hebben. Zijne
doktoren hadden hem ten strengste
alle geest-es- en hersenarbeid verbo
den en -zOo bracht die groote musicus,
van zijn kunst gescheiden-, zijn dagen
door in een soort geestelijke 'slaap
zucht., die echter voor zijn onidleirimijnd
'lichaam zeer weldadig we«rkte.
Hij wfer-'d ©chte-r v«olst.,rekt. nfieti ge
plaagd door verveling. I-lij had -nau-
wielijiks 'zijns gelijke aar die fijne hout
snijkunst, en uren -lang werkt© hij met
beitels, messdn- ©n -anidere instruimen-
en.
Ho«e eenzaam Paganini ook was in
dit voor bem zoo treurig huis, waar
men -h-ean, gelijk wij reeds zagén, niet
zeer: welgezind was, er was er toch
één, die hem met roerend© zorgvul
digheid omgaf. Dilt deelnemend schep
seltje was Louise, eeh nog jong ka
mermeisje. Het was een slank kind,
met zachiten oogopslag en lachende
trekken. Eiken morgen -als zij met het
ontbijt binnenkwam, riep zij dien zie
ken kunsten-aa«r een vriendelijiken
gro«et ien een hartelijik-en wensch toe.
En «terwijl! -hij zij-n ontbijt gebruikte,
Mijnheer, er, is een groote kist
voor u gekomen, de dienstman wacht
in de gang.
E©n kist voor mij vroeg P-aga-
nlihi verbaasd, dat moet een vergis
sing zijn, want ik ben niets te wach
ten.
Maar mijnheer, als raw adnels er
toch op staat?
Dat i-s w«aar Maar dat blijft ge
lijk, ik neem 'niets aan. Waar i-s de
man?
Hi-er is hijhij zegt dat hij het
heel druk heeft.
Waar komt dii© kist vandaan?
vroeg Paganini-, dien man ietwat wan
trouwend aankij-kend.
Van de post, mijnheerverder
weet ik er ook niets van, behalve dat
zij in Lyon of in Orleans afgezon
den is.
Zonderling, ik ken geen m-ensch.
in die beid© steden.
Hij betaalde den ongeduldig wor
denden dienstman en nauwelijks had
deze zich ve«rwijdierid! of Louise vroeg,
de kist met -haar nieuwsgierige blik
ken bijna verslindend
Zal ik helpen, ze in uw kamer te
brengen, meneer.?
Neen, neen; te kan hier blijven;
morgen -is het ook -nog tijd-'s genoeg om
ze op-en te maken, zei die kunstenaar,
om de vooirivarendhdid v-an het me's-
je lac'htenldl
- Hoe- jammer, dat u ze niet wilt
openmaken, riep Louise, totaal ui-t
heb veld geslagen.
Nu, als je het diain zoo graag wTt
kom mij da-n maar helpen u«itpakk-en.
Zij haalden er nu- twee lagen hooi
uit, veel papier, -ontelbare eindjes
touw en vönden eindelijk, heel on
der in die kist eien ouden klomp
Ziledaar-, zei Paganini, zich- op
richtend, ©n ©en fijn lachje «speelde om
zijn mond. Kijk eens w-at een leuken
inval I Daar sturen ze mij een klomp
als ©en steek onder wiaber op mijne
vreeseüijilce gierigheid. Die moet mij
zeggen, dat ik als kinderen ben, diè
liever «nemen -dan gev-en. Ma-ar wie
dachten-, dat zij mij -daardoor voor
den gek zouden houden of beleediigem,
hieCbben zich vergist. Ik, zeg allbn, die
hier tegenwooir-dli-g zijn, eer veertien
«dagen verioopem ziin, zal deze klomp
goud waard wezen
Met deze woorden verliet dë kunste
naar de gezelschapskamer, zijn klomp
medenemend en de toeschouwers «;h
licht begrij'phare verwondering achter
latend.
Denude dames zetten duidelijk ver
legen en teleurgestelde gezichten. Zij
«waren het ©n dat wist P-aganini
maar al te goed die hem- déze poets
gebakken hadden, doch.' hij had haar
r-iefc het pleiizier gedaan, dat zij zlteh
wel van den- „slapenden beer" voor-
zij-ne hoorders vo«orstelt, kan slechts-
één heteeke-iiis hebben „De terug
keer van een recruut". Men- hoont 'het
tromgeroffel, het rumoer van- liet mi
litaire leven, -d© droefheid, van dan
soldaat, die vian zijn kameraden moet
scheiden, de eenzaamheid -der reis,
het naderen «van het ouderhuis, dd
vreugdetranen
,Nu doen de dreunende bijvalsbetui
gingen- die wanldleu der zaal schudden.
De, «dames wierpen met bloemen-', d©
h'eeren verlaten- hun zitplaatsen, om
den beroemden kunstenaar ie omge
ven, en om hem hun bewondering te
betuigen. Hier klinken; n«og bijvals
kreten, «daar wtsc'hit men een traan
weg, Avelke doo-r de -toaverkracht dier'
kunst te voorschij«n was geroepen-.
Niieman-d ziet bet jonge meisje dat,
achter een scherm verborgen, heete
tranen weent. Het is Louis©, die hoe
«eenvoudig ©n arm «zij ook is, toch zoo
goed de „Terugkeer van den recruut"
toegrepen heeft.
Daar «ro©p-t Paganina baar bij zich
en zegt
- Louise, iileve Mhicl, wij zijh zoo
gelukkig geweest, vijf honderd francs
imeer te verdienen -dan, wij no«o/dig heb
ben om je aanstaande vrij te krijgen.
Neem die, daar kan je de r-diskosten
mee betalen. Ear nu, «daar ik op het'
punt sta, dit huds t© verlaten-, wil i«k
je e©u aand©nke«n geven, -n«ara«eill,ik
dezen oude«n klomp, dien men nu mis
schien viool zal noemen- Het zou mij'
erg verwonderen, als hij niet veel er
toe bijdraagt-, je ©en aardig huishou
dentje t© verschaffen. God ze-gene je,
Louise, en- je Henrihij make je; ge
lukkig
Overweldigd dioor h-aar •dankbaar
heid- en liiefd© gëeep Louise de handen
van den kunstenaar >en beicMcte -zemet
kussen -en vreuigdletranen.
De viool was een prachtig «huw©-
lijiksg-eis'Chenik voior het jonge mdisje.
Een« liefheb-ber kocht ze« voor zesdui
zend frames „Later kwam »ij in het
bezit van- een B«efligiscih« grootindustri
eel-, die z© natuurlijk op -hoogen prijs
stelt en gaarne hiar e «geschiedenis ver
haalt.
beproefde Louise hem op te vroo-lijken hlf,dir],
linge huisgenooten nabootste; vooral moTlf); L
BLIND-VMKLE.
de vier dlaimes,_ wien hij zooveel aan
stoot gaf, ©n- «die hiem met zoo weinig
mond «en lachte geheimzinnig al* een
beeld der stilzwijgendheid. Zeker,
Loui-9e_'wist iets, maar zij wist niet
jijis onr an viertal te majun. Nut klomp vieranderd wtrd ta en vlorn
De Paijische «kunstkringen werdien
tegen het einde van September 1832
levendig getroffen door het bericht,
-d«at Paganini 1) ernstig ziek was. Men
zeide-, dat hij d'oor eten zwarte koorts
was aangegrepen op den terugweg
vans een dier concerten, wier ster en
voornaamste aantrekkingskracht hij
was.
Het bericht werd' bevestigd «en de
-doktoren bevalen -den toonkunstenaar
een volkomdn rust van e enige maan
den. Er bleef hem,, «dat gevoelde h-ij
zelf wel, niets -anders «over, dan zich
geduldii'g te onderworpen ©n iden raad
op te -volgen. Maar, hoe zou -liij düe
onvrijwillige vacantie «doorbrengen?
Op een «goeden morgen- ontvoerde
een© gemakkelijke reiskoets h«em aan
«de hoofdstad, -wiaai- zijn kunst hooge-
Üjki bewonderd werd-.
Niet ver va«n'P«arijs was in dliien tijid
een beleend1 «ziekenhuis of, juister ge
zegd, ©en -herstellingsoord, «dat slechts
dioor welgestelde kringen; bezocht
werd.
De villa Lutetilauia, een statig ge
bouw, verhief zich in een heerlijke-n
tuin, aan welken eten o.ploopend, Idein
imaar «goed onderhouden park aau-
sloot. Er waren daar schaduwrijke
plekjes, schemerige lanen voor droo-
mers, -aJgemieene gezelschapskamers
voor lief hebbers van spel, gepraat en
gezelligheid. En degenen-, «die er de
voorkeur aan gaven zich af te zonde
ren met «eten ndeuwsten roman, of een
wetenschappelijk boek, behoefden zich
«slechts «in hun eigen kamer terug te
trekken.
De pa«tiënrten gemotem volk-omen vrij
heid.
Hier, in «dit versterkend en ims-t-ig
toevluchtsoord' wilde Paganini zijne
krachten, die hij -in -dienst der kunst
verbruikt had, trachten -te herwinnen.
Hij bracht zijn dagen -meest -door turn.
en park wandelend, en hij zocht daar
toe de stilste en verst verwij derde we
gen.-en paden op.
Des avonds «tro«k hij« z-ich- in zijn ka
mer terug, om daar ongestoord een
pakje oudie, geell geworden brieven te
lezen en te herlezen. Af e-n toe kwam
er ook een nieuwe brief, die aan de
verza-meling werd toegevoegd. De ar
me, groote kunstenaar had nog e©n
waren, trouwen vriend
Eenige maanden- verliepen op «die
wijze. OmdC-r cl© bewoners der villa
Luteti-a/na waren- v-ier bedaagde da
mes, die door hiaar liefde vo-or de kaar
ten wiendlininiem geworden wa«ren. De
ze «diaanes ergerden zich -in d© h-ooigste
mat© aan -de «levenswijze van Paga
nini.
- Zoo hteb ik me, warempel, een
groot, beroemd man n-i-et voorgesteld,
zeilde de ©en- spottendik merk niets
buitengewoons aan herm. AJl-es bij el-
op zekeren morgen, toen Lo-uise bij
Paganini binnenkwam, was al haar
vroolijkheid verdwenen. Haar oogen
waren gezwollen, baar wangen bleek
en «om haar mond speelden zenuwach
tige «trekkingen.
Wat «scheelt er aan, Louise
vroeg Paganini-, toen zij, zonder een
woord te spreken, het -ontbijt op tafel
plaatste.
Ach, mijnheer, ik ben zoo onge
lukkigzij hield, op, want tranen
beletten haar voort t© gaan,
"Vertel me je verdriet, M-eine, mis
schien kan ik een middel vinden, het
weg -te nemen.
O neten, mijnheer, geen m-eusch
op de wereld kan mij hielpen
Och wat, zal ik eens raden Het
is zeker een laaghartig bedrog, of een
bcoze beschuldiging.
Lo-uise zweeg en boog het hoofd.
Is sexms je aanstaande j«e on
trouw geworden vroeg Paganini la
chend.
Neen, neem, mijn -arm© Henri
beeft mij veel te lief.
Zij kon niet verdler spreken-, wierp
zich op een stoel en schre/iidie bitter.
Paganini1 liet haar een oogenbl'k
begaan, toen kwam hij terug van liet
venster, waarvoor hij was gaan staan,
greep Louise's hand ©n zeide o«p ern-
sti-ge«n toon
Stel je vertrouwen in mij, kind
O ja, snikte zij.
Goed luister dan eensdroog je
viool,
die i«n toon en afwerking- aan het bes
te instrument moest gedijde wor-dlen.
Paganrrii' had d«it voorwerp een ziel
-gegeven, d© wereld zou er over ver
baasd staan.
S'po'ediig werden blauwe aanplakbil
jetten op d'e vier hodken van Villa Lu-
tetiana aangeplakt, en in «grooten ge
tale te P-arijs verspreid. Zij kondigden
aan, dat op Nieu-wjaarsaiv-onid in de
zaal van Vidla Lutetiana een groot
concert zou .gegeven- worden, en dat.
dan Nicolo Paganini v-o-or de eerst©
maal na izijn ziekte weder zou optee-
den.
Dit nieuwtje glin-g als een loopend
vuurtje door d© hoofdstad. De muzi
kale wereld -was vreugde-dronken
Sedert drie maanden wist men nau
welijks me-er of Pag-aaiini nog leefde
of niet.
Het behoefde nauwelijks -gezegd-,
dat weinige uren na het verkrijgbaar
stellen der plaart-sbewij.zen, deze -aflle
uitverkocht waren.
Het programma bevatte de miede-
deelng, dat Ihiet concert zon bestaan
uit tien stukke«n, door Paganini uit te
voeren voor de -helft o«p «een gewone
viool, en voor -d© andere helft op een
ouden klomp.
De groote schouwburg van Parijs
ware t© klein geweest orn -die bewon
deraars van den grooten kunstenaar
te bevatten. Maar hij had zich in- het
hoofd gezet, in -de zaal der villa te spe-
1) Paga-nini', een beroemd viool-
kunstenaar, werd geboren te Genève
in het jaar 1784 en stierf te Nice
tranen en vertel m«ij, wat je is over-1 len, en, had bevel eiegeven, da.t slechts
komen, en wij zullen probeeren, het i ee» bepaald aantal kaarten verkocht
kwaad te bezweren, ho© groot het ook mocht worden.
zij«n moge. Velen zijner grootste bewonderaars
Henri heeft een slecht nummer waren -op dezen dag totaal troosteloos
getrokken, sprak Louise zeer vlug, -hij on gevonden, zich zeer ongelukkig,
moet soldaat worden en «is nu reeds
op weg naar Rij'ssei.
Is liet dan niet mogelijk om eien
plaatsvervanger te krijgen
Een plaatsvervanger Hoe zou
toet ons mogelijk zijn, zulk «een som
bijeen te,krijgen 1
Is die dan zoo groot
Men vraagt daar 1500 francs voor,
omidat er waarsohijnlij«k oorlog ko
men zal.
Het is goed«het kwaad is niet
ongeneeslijk. Droog j© trainen, mijn
kind, en toon me ie vroolijk lachje,
zouals vroöger. Ik wil zien, of het
mogelijk is, deze in elk geval belang
rijke som bijeen te krijgen. Misschien
gelukt, het mij beter da«n jou.
Louis© dankte den kunstenaar met
warmte, droogde haar tranen af met
de punt van haar schort, en verliet
■de kamer met e«en fijn lachje op- het
bedroefde gelaat.
De winter was in toet land gekomen
het Kerstfeest stond voor d© deur.
Als dat komt, verzamelt d© familie
za-ch om den haard, of de kachel, de
harten worden warm en de kinderen
zijn in spanning, wat er voor hen
wiel aan den mooien versierden kerst
boom zal zijn opgehangen, D© armen
die aan de -deur ko;m©n.
een extra gave.
dat zij hem nu niet konden hooren.
Het bel-atogrijike oogenblik was «ge
komen. D© rijtuigen stroomden de
poort van. Villa Lutetiana binnen1 ©n
spoedig vuldie e«en. gezelschap, samen
gesteld uit. leden -vian de bo-o.gstekrin
gen en de beste kunstke«nners, dë
groot© zaal.
Eindelijk verschijnt Pa.gaimni, zijn
instrument in de 'hand, onder adlem-
liooz© stilte. Daverende toejuichingen
klinken van alle kanten «en ver-eendgen
zich in een overweldigenden wel
komstgroet, «welke op hiet gelaat van
den «grooten kunstenaar een lach «ie
van "ontroering en v«a«n dankbaarheid
te voorschijn roept. Maar nu is het
weer hoorbaar still: Pagairani laafde
eerst© tonen rui schen. Na een- kort-
voorspel laaf hij zich- plotseling gaan
in een schitterende, tooverachtig© fan
tasie het ds als ho-ort m©n e.en engel
ulit h«ef he-rniéls che koor en ni-et een
airm mensohenkind. D-e hoarder's- zi«t-
teni overweldigd, zij ademen nauwe
lijks meer, ©n als de la-a.tsrt«e toon- Weg
smelt, blijven zij -in stomme vervoe
ring zitten......
Hij heteft zichzelf overtroffen
iets hoo-gers kan -geen «sterveling ge
ven beter heeft hij nog nooit ge
speeld fluistert men elkander einde-
ontvangen i lijk toe.
Maar de kunstkenners wachten in
In Villa Lutetiana vierde iedereen koortsachtige spanning op nieuwe
het Kerstfeest op zijn manier. Onze i wonderen van den man, wiens hand
„T-ju, ftij-u itij-u- rtij'u -tju tjwa-rt-jte-ëw!"
In '«n ildiedn kiooLtje, -'aan Idiri© rijiden
ïslioten ien van voren van traliën-
voorzien, met Itólein© opening iaan «het
benedendind, tem leinde een j«enever-
gliaas-j'e «zonder poot t-e plaatsen, om
als «driuklbakj© idienst «te Ido-ero, izte lik
'im r«Uisitelio«OB Iheen ien weeir springen'.
iZ'n ko«pje isrtiO'ot hehhiaaldieiijk tegen.'
id'e iZ'oMenin'g van 't koioitij©; auaar hiij
schijnt 't niet te bemierfken, waant tel1-
kenJs ©n telkens «opent rich «z'n hekj-e
\om klianken ulit te stooten ©n «dan
hoor ilk-m/ieit «anldlers «dan: „Tju -tju tju
tju tju tju tjwart-jde-ëwl"
D:at ójs (z'n izang, iz'n -slag en k©n«n©rs
veriklaaridiem diaf d© prachtig zingt,
dat '"dilt de ochit© vinkensliag is.
ilk toeschouw het idlecrije meer op-
axnerlkiJciiami cm aio ic%x>rcfG«ofo -uit naar
'de «ooigen, die door ©en wit-achtig iiets
«al-s 't w«ar© o'vertnoWloen «zijn. Of i© nog
ooigen hééft, w«eeit ik niet wè} weet
ik, idat het licht uit di© «vi-nik-ioogeaa
vo-o-r altijld «gedoofd ia Waiaro«m- men-
-daf geldlaan heeft,? -wel, «dan zingt-ie
beter, 'n vlinJk ringt dn «donkier «altijd
veel toeter idlam in "t il'icht «en -al-s ie «niets
kan «zien, denkt ie «dat 'it idoinker is.
Dwaze, «doimimie memschen laff©,
'EOteedoioigenJioOize weizieos, dlei ©en idi©r
blind naak en, -om zich «in 'z'n ell©ndër
iz'n 'amiartkireteni te kunn©n« verheugen,
'otm Id'r meer genot van te kunnen
«tóbben alsof mien, ooit gemot heeft
ini het zien- van een (blind -wezen. Be
staat er 'n «afschuwelijker ,m©nsch,
idam hiji, d'i© ©en« pen in '«t vuu-r of licht
houdt heel kalm, zonder ,de minste
«geiweitenswroegkig, d© -pen Iaat w«arm
•wior«den, goed "heet dan -dien arm-ern,
kliedraeu vogel .in dte linlke-rlhanid ne«em«t
het kleine teler© kop-j©, tussdhen
twee iving-ers' «geknelld bioudt ©n dian
o, gruwel! «de glo«ed'en«d© p©n te
gen d© oiogjies idruM ld© oogjes, dliie
«noig evetn rte -voren izoio vroolijk en- ion-
schuldig üiebtoen rondigekieken, onbe
wust van Tt vreesciijflc lot diat hum rt©
wachten istonldi?
Als het 'a«rmte idd-er «die glo«ei«end© h«it-
te -aan «d© oiogen voielt, stoot het angst
en jammerkreten «uit gelijk d«e me-nsdh
izou «doe«n, wiens oioge«n mem gaat uit
branden.
Dam wordt 't opeen-s rus-t/ig -de «pijn
«en «©mant was te groot z'n beul
brengt het- (diertje weer -in 't (klein©
kooitje, waiar-in 't reeds ieenige w-elken
was geplaatst, olm' te loeren waair
eten en -drinken te viiffiden is.
«Vol -angst zit het idler nu in -dat
kooiitjie. Het kleine lichaam triflit van
«zenuwspiamiukiig en pijin. Het beestje
i«s -stil vteTtoluft ials 't ware door 's
ime-nschen miadht en 's miexuschen:
wreedheid.
Langzaam, na dagen ©n dagen, be
gint heit rich in «die kooi wee-r te ge
wennen. (Het heeft (honge-r idorst.
Ilnis/tinctimatig buigt- zich de kop naiar
beneden en id© snavel pikt em pikt,
doch Vindt eerst geen voedsel. Onrus
tig woelt dë bek heen- «en w«e-er em kamt
eindelijk terecht in heit bakje met
«eten (het glaasje, half gevuld met
water.-
Dam (Deert het de p'laa«ts hemmen,
waar voedsel ©n vocht te vinden is,
gelijk ©en toliihde id'en w«eg lieert k-en-
nen -ie ©en huis, waarin hij ©enigen
tijd reedls wo«onit,.
'Langzamerhan«d koimit meer geluid
uiit het k©eltj© het heest begint
mieë-r -te tjit'peu.
Eerst heel zacht dan w-eer ^©ts
luider, steeds luid-er, tot het geluid
komt, dat men „zingen" r^emt, ,,'n
goeie vink moet „tjwart jie-ëw zeg-
Hij zegt 'rt. Hij is dus goed.
.in vier dames bereidden er zich door zooeven iets bijna bovemaardsch heeftgen". Hij z«
1840. Hij wekte algemeen© bewo-nde-j bijzonder levendig en langdurig kaart- j uitgevoerd. Na eeniige oogenblilcken Hij zingt mooi en aanhoudend. Het
ring door de kracht, die ongekende spel op voor, terwijl Paganini, in j verschijnt Paganini weer, d-en aange-1 «blind-maken heeft dus wel geholpen
vaardigheid en de fijnheid van
spel.
Paganini,
rijn een hoekje der zaal afgezond,erd zit-1 kondigden klomp i«n de ha-nd houdend, j want vroeger gaf te geen geluid. Zou
PMselimg komen uit het nieuwe in-1 v
I tend, in ©en boek verdiept was, zon-1
wa.ar zijn
