Haarlem's Dagblad Gemengd Nieuws Rechtszaken Kerk en School Koloniën Letteren en Kunst Vraag en Aanhad Een Kwartje per plaatsing Twee Kwartjes te zamen Shrootte der Advkmgstem zes regels ningen van steden in Nederland, waar zij vermoedelijk vertoefd heb ben. 'Hoogstwaarschijnlijk hebben wij hier met een paar verdachte indivi duen te doen. Zij zijn voorloopig op geborgen. (L. K.) 't DOEL GEMIST. Aan het postkantoor te Frederiks- oord is een briefkaart aangekomen, die in 1875 uit Amsterdam is verzon den en dus 31 jaar onderweg is ge weest, Deze briefkaart is thans van het postkantoor te 'Meppel naar Fre- deriksoord opgezonden en was ge adresseerd aan den toenmaligen di recteur der 'Maatschappij van Welda digheid. den heer Jongkindt Conïnck. Waarschijnlijk is deze briefkaart te (Meppel tusschen archiefstukken ge raakt en dezer dagen voor den dag ge komen. Jammer, dat de geadresseer de reeds lang overleden is en de briefkaart dus niet kon besteld wor den. (Zw. Cfc.) ZÉ WILDEN NIET TREKKEN. Te Dordrecht weigerden twee loie- lingen zelf een nummer te trekken. On verschillig traden ze, toen ze aan de beurt waren, naar voren en verklaar den, dat ,.hun handen te rein waren, om ze in bloed te stoken. Hierop lootte de burgemeester voor hem ONGELUKKEN. De man, dieMaandagmorgen hot ongeluk had aan de in aanbouw zijn de nieuwe St. Jacobskerk te 's-Herto- genbosch, een ijzeren anker op zijn hoofd te krijgen, is Woensdag, tegen den middag in het ziekenhuis aldaar overleden, zonder tot bewustzijn te zijn gekomen. De overledene was genaamd A. de Groot, van beroep opperman, woon de in de Loutsche Poort en was ge huwd en vader van vier kinderen. Os-Hert. Gt.) LIEFDE VOOR HAAR KROT I Twee ongehuwde zusters, 70 en 73 jaar oud, te Jubbega, wier woning on bewoonbaar werd verklaard, doch die zij niet wilden /verlaten, waarop zij door den sterken arm daaruit wer den verwijderd, hebben na ©enige da gen 'en nachten aan regen en wind të zijn bloot gesteld, de afsluiting harer woning verbroken en zich daarin op nieuw metterwoon gevestigd. Meer dan 50 jaren hadden de oud jes daarin gewoond.. WILD. Men schrijft uit Barneveld Dit jaar is het jachtveld hier niet bijzonder ruim van wild voorzien. Vooral de patrijzenjacht heeft wei nig opgeleverd. Toch is het te voor zien, dat op die groote drijfjachten, die hoofdzakelijk in de twee laatste maanden des jaars gehouden worden, nog wel heel W'alt wild zal worden ge schoten. De prijzen van het wild zijn tot nog toe niet hoog. Hazen gelden ƒ1.25 ƒ1.50, jonge patrijzen 1—1.10, oude dito ƒ0.45—0,50, fazanten (hanen) 1.351.40, dito hennen ƒ0.850.90, houtsnippen ƒ1.401.50, korhoenders (hanen) ƒ1.401.45, dito hennen ƒ0.95—1, wilde eenden 0.700.75. SMAKELIJK ETEN. De zigeuners, die deze week door Ba am het Gooi introkken, vingen al daar in de Baarnsche Bosschen egels (stekelvarkens) om ze als een fijn ge recht 'te verorberen. HET GESCHORSTE RAADSLID. Dior de Gedeputeerde Staten van Overijsél is aan den heer D. Berends Az., lid van den Raad. dor gemeente AVeröest, als beschikking .op zijn ver zoek om idJen heer W. Weide Az. ambts halve als raadslid dor gemeente te schorsen, aangezien hij, hoewel ad ministrateur boekhouder van de ■spaarbank te Aveneest, in de vergade ring van den Raad, waarin de reke ning d>er bank werd opgenomen, is tegenwoordig gebleven, te kennen ge geven, dat geen termen zijn ge/vonden om aan zijn verzoek te voldoen. („Zw. Crt.") KOMMIEZEN DER BELASTINGEN. Naar de „N. R. Crt." verneemt, zal de Minister van Financiën aanstaan den Zaterdag te Rotterdam komen, om met dien hoofd-directeur der di recte belastingen, invoerrechten en accijnzen, mr. J. P. A. Lam am de Vries, een onderzoek in loco in te stellen omtrent den dienst van de kommiezen der belastingen, aldaar, naar aanleiding van een door dezen ingediend adres, waarin verbetering van hun positie wordt gevraagd. Met den directeur der directe be lastingen, invoerrechten en accijnzen te Rotterdam, -den heer R. U. (Mesdag, zal ook de voorzitter defr Kamer van Koophandel, de heer A. Plate, den minister vergezellen bij zijn bezoek aan de havens. DE UNTVERSITEITSBOUW TE GRONINGEN. Blijkens het, afdelingsverslag over Hoofdstuk V (Binnenlamdscke Zaken) werd van meer dan eend zijde dë aan dacht gevestigd op die wijze, waarop, volgens lietgeen men had vernomen, de brand in het universiteitsgebouw te Groningen is ontstaan. Men vertrouwde, dat die regeer in g een scherp onderzoek naar de juiste OGrzaak heeft ingesteld en omtrent de waag, wie daarvoor verantwoordelijk lis. Zijn in diet bestek voor het verf- werk de noodage voorschriften tegeu brandgevaar opgenomen, en, zoo ja, waarom 'deze niet opgevolgd!? Mocht een ambtenaar toestemming lot afwijking hebben gegeven, was hij daartoe dan bevoegd;? Is, bij ontken nend antwoord, deze ambtenaar dis ciplinair gestraft en, zoo ja, op welke wijze? Tem slottd wees men op dien slech ten toestand waarin de Groningscbe brandweer zich blijkbaar bevond, en knoopte daaraan de vraag vast of niet gemeenten, waar kostbare rijksgebou wen zijn gevestigd, tot meerdere zorg in d'i)t opzicht bobo oren te worden aangemaand. ONZE NATIONALE TIJD. Ton vervolge op ons bericht in zake den Nationallen Tijd, in ons jongste Zaterdagavondblad, vernemen wij nog uit goede bron het volgende Ook door de Maatschappij tot Ex ploitatie der Staatsspoorwegen is een memorie bij de negeering in deze ma terie ingediend. Waar edbbër de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij zich heslist ten gunste der invoering van den Amsterdamsohen tijd als Nationale heeft uitgesproken, geeft haar zuster maatschappij 'in de door haar inge diende memorie de voorkeur aan de handhaving der huidige regeling, en behoud dus van den Greenwichtijd voor 'het spoorwegwezen. Wij kunnen echter hieraan toevoe gen, dat de kansen voor invoering van den Amsterdamschen Tijd op de spoorwegen (als Nationale Tijd), bij de regeering zeer gunstig staan. De moeilijkheid schuilt nog steeds in liet verband, dat tusschen onze spoorweg maatschappijen en den „Verein Deut- scher Eisenbahn-verwaltungen" be staat, waarvan ze lid zijn. Volgens de reglementen van dezen Bond "zouden de Nederlandsche spoor wegmaatschappijen van het lidmaat schap vervallen zijn, indien de regee ring ze noodzaakte 'een anderen, dan den officieelen zone-tijd aan te nemen. Dit gevolg zou 'op het internationaal spoorwegverkeer een nadëdligeii in vloed kunnen oefenen. Mocht man er evenwel in slagen, met den Bond tot overeenstemming te kunnen raken, dan kunnen we dd in voering van den Amsterdamschen-, als officieelen tijd, vrijwel verzekerd ach ten. („Tel.") TOCH EEN NIEUWE WINKELIERS ORGANISATIE Naar de „Tefl." verneemt, zijn Woensdagavond dö leden van het voormalige amti-sluatingscomité te Amsterdam weer in vergadering bij een geweest. Andermaal is breedvoerig het voor- en nadeel van die oprichting eenei niéuwe winkeliers-organisatie over wogen, voora-l met 'het oog op de be langen der AJgemeene Winkeliers-Ver- eeniging, welke men niet wilde scha den. Door een gedeelte) der bedoelde le den is besloten, voort te gaan met de voorbereidend© maatregelen tot op richting ©ener niéuwe winkeliers-orga nisatie, welke zich dan zal bepalen tot de taak, om voor die handhaving van de vrijheid in het winkelbedrijf te waken en te propageereni. DE GENEZING DER KANKER. Reeds lang had de Fransche pro fessor Pourier er in de „Academie de Medecine" zijn leedwezen over uitge sproken, dat in Frankrijk nog geen instituut gevestigd is, speciaal ge wijd. aan de studie van die genezing der kanker. Dr. Henri de Rothschild heeft hem nu 100.000 francs gezonden als eerste gift voor zulk eene instel ling. Het comité, dat zich gevormd heeft om tot de verwezenlijking der plannen over 'te gaan, bestaat voorts uit de professoren Bouchard en Cor- nil en doctor Roux. EEN GROOTE BRAND. Omtrent den zwaren brand, die op 3 Juli jl. de Michaeliskerk te Ham burg grootendieels heeft -verwoest, heeft de comm'andan)t der brandweer aldaar een verslag uitgebracht dat belangrijke bijzonderheden bevat. Zoo wordt vermeldt, dat tijdens den brand de windsterkte van 3 tot 5 me ter was en men herhaaldelijk vlam mende tongen 'van meer dan 30 me ter lengte uit den brandenden kerk toren zag schieten naar het westen. Nog sterker was de zuiging naar bo ven, zoodat de vlammen een buiten gewone hoogte -bereikten en groote stukken hout en 'koperen platen mee in de lucht voerden. Voor de omge ving ontstond daardoor .etmstig ge vaar. Vele bovenlichten ivan huizen in den omtrek werden beschadigd en in menig trappenhuis ontstond brand. Kleinere sttukken werden zeer ver weg geslingerd en dreigden daar met onheil. Op 250 meter afstand staken neervallende vonken den stroohoed in brand iv.an een «dame, die in een open rijtuig reed'het dak van een circus op 450 meter afstand begon te branden en zelfs op een plek op 5000 meter van de kerk gelegen vond men koperdeelen van dien torenkoepel. Bij het blusschen werden ongeveer 8700 kub. meter gepompt. Wat dat be- iteokent kan men hieruit opmaken, dat in elk der vijf vorige jaren voor alle branden te Hamburg slechts 3000 kub. meter noodig zijn geweest. De kerk stond in een nauw stads gedeelte 'dicht omringd door huizen, waarvan dan ook vele mee verbrand den. De brandschade aan deze gebou wen alleen bedroeg 870.000 mark. Bo vendien hebben de maatschappijen voor meübelen en ander roerend goed 655.000 mark -moeten 'vergoeden. Hier onder was o. a. begrepen het kerkor gel en enkele kerkmeubeien. Het kerk gebouw zelf was niet verzekerd. RE UZ ENWALV IS CH. In een moeras op het eiland Kar- mö in Noorwegen heeft men stukken van het geraamte gevonden van een Ireuizenwailvisch, een Megapteron boops, die wel tienduizend jaar in de aarde moeten hebben VROUWENKIE9RECHT- IJVERAARSTERS. Twee van de vrouwen, die wegens hun betooging voor het wouwenkies recht in hetTEngelscihe Lagerhuis, de gevangenis boven het storten van borg tocht voor hun ordelijk gedrag verko zen, zijn om gezondheidsredenen uit de gevangenis ontslagen. Voor de eene heeft het {Parlementslid J. M. Robert son zich borg gesteld. De Iheer Cobden iSanderson beklaagt zich in de pers, dat zijn vrouw en de andere gevangenen geen schrijfgerei kunnen krijgen „óm zich te ontlasten van hun gedachten, die dag en nacht in hen hranden en die ze niet kunnen uiten". De Women's 'Social and Political Union heeft een manifest uitgevaar digd, waarin het heet: „Vrouwen en mannen van het Vereenigd© Konink rijk! Hoe lang zult gij nog een Lager huis dulden dat uw wil weigert te ge hoorzamen? Hoe lang zult gij nog dul den, dat vrouwen naar de gevangenis worden gezonden, omdat zij politieke rechtvaardigheid verlangen? Mannen! Zijt gij voldaan over de wetten die uwe vertegenwoordigers hebben ge maakt? Dat zijt gij niet. 'Gij weet, dat uw kindereu gebrek lijden. Gij weet ■dat oude werklieden hun leven in het armhuis moeten eindigen. Gij weet, dat arbeidzame menschen, vrouwen zoowel als mannen, geen werk hebben. Gij weet, dat thuis vrouwen werken voor een stuiver in het uur. Gij weet, dat vrouwen in hun wanhoop zich op straat verkoopen. Gij weet dat deze dingen geschieden, omdat vrouwen hun recht als burgeressen onthouden wordt. En gij hebt van 420 van uw Parlementsleden de belofte verkregen dat zij die vrouwen het stemrecht zul len geven. Dwing hen hun belofte aan u te vervullen!" Het manifest eindigt met een op roeping aan alle vrouwen om zich bij de Unie aan te sluiten. En daar komt 't vooral op aan. Een der sterkste ar gumenten van de tegenstanders blijft, dat 't niet gebleken is, dat de meerder heid der vrouwen zelf het stemrecht verlangt. STORM IN 'T KANAAL. Sinds een paar dagen stormt Het geweldig in 't Kanaal. De zuidwes tenwind stuwt bij vloed ontzettende golven op, die te Dover reeds veel schade hebben veroorzaakt. De „Este" van Hamburg naar Melbourne, met 'n lading dynamiet aan boord, is in a an)v a-ring geweept met den Engel- scben stoomer „Princes3 Alexandra". Beide schepen werden beschadigd en zochten den wal, respectievelijk te Vüissingen en te Southampton. DE VRIENDELIJKE IDUITSCHE POLITIE. D© schrijver Karl 'Bottelier verhaalt in de ,'Frankf. 'Ztg." van een politie- stukje, dat de beroepsopvattingen van sommige politiemannen op andere wij- maar niet minder scherp ken schetst dan de Köpenicker specialitei ten-voorstelling. „Terugkeer van de algemeene ver gadering van de vereeniging „De Wiesbadendsch© pers". Laat in den nacht. Apollo mag weten, waardoor ik, rustige wandelaar de opmerkzaam heid van een eenzaam rondslonteren- den politie-agent heb getrokken! „Hoe heet u?" bijt hij: me plotseling toë. „Dat behoeft u me op dit oogenblik niet te vragen.1' (Van 't eene woord komt 't andere. Ten slotte vertoon ik hem mijn reis pad. Geeft niets boni', ik word gearres teerd! Vooruit, naar 't bureau! Twee heeren, die 't geheel© voorval hebben gezien, volgen ons. Loopt u alsjeblieft niet zoo gauw! Ik'ben niet lekker." „Dat zegt iedere luilak. We zullen je op 't bureau wel opkikkeren." iStooten, pompen-, knepen. „U deukt zeker, dat u den „kapitein van IKöipenick" voorheeft?" „Dat zou je best kunnen zijn. Of je bent een Rus of zoo wat. Maar we wo nen hier in Duitschland. En wanneer je niet dadelijk loopt, krijg je de boeien 'aan!" Ik loop. Toch boiu, krijg ik boeien om d© polsen en word geketend vooruitge- sleept. ,U heeft op 't bureau toch zeker wel een superieur, die m© verhooren zal?" ,Neen, dat speel ik zelf wel klaar. 'En als je nog veel praatjes maakt, houden we 'je vast". (Allerlei scheldwoorden als vlegel, flesschentrek'ker, etc. volgen. Nog voor we het bureau bereikt heb ben, -willen de beide hoeren zich ver wijderen. Ik verzoek hun mee binnen te gaan, om als getuigen op te treden. Ze weigeren en nemen zeer vriend schappelijk afscheid -van den agent. 'Misschien waren het twee geheime po litieagenten. Op 't 'bureau, Röderstrasse, de aan wezige sectie-politieagenten, bezig met kaarten. Mijn transporteur -trekt me in een zijkamer. Het verhoor begint. ,'Ben j© vreemdeling?" „Neen. Ik woon al een jaar hier, maar ben in dien tijd veel op reis ge weest." „Aha, je bent dus belasting-ontdui ker! Als je al een jaar hier bent, moet je in liet adresboek staan." „Daar sta ik niet in." „'Niet? Bedenkelijk!' „Ik woon in een pension." Intusschen was het kaartspel in de andere kamer geëindigd. Vier agenten onderzoeken opnieuw mijn pas. Noo- digen me dan tegelijkertijd uit, on middellijk het bureau te verlaten. 'Voor ik nog iets antwoorden kon „Er uit met dien kerel! Er uit!" wordt er door elkaar geschreeuwd. Ik word op straat gegooid. Ik wil het huisnummer van het gastvrije bureau noteeren mijn transporteur jaagt me van het trottoir Volgenden morgen: mijn pols, waar de boei om heenzat, sterk gezwollen. Ik ga naar mijn huisdokter, die het door het aantrekken van den ketting veroorzaakte gezwel en de sporen van onderhuidsch© bloeduitstorting con stateert. Ook raadt (hij mij aan, het „geval" voor te leggen iaan den politiedokter van de wijk. Geheimmedizinalrat dr. Gleitzmann. Dadelijk begeef ik mij naar diens woning. „Neen", antwoordt mijnheer de dis- tricts-physicus, „ik weiger, van die verwonding nota te nemen. Ik wil dat niet zien. Tengevolge van de verrekking, die .hevige pijn veroorzaakt, ben ik niet in staat, vandaag te schrijven. Zoo geschiedde in de wereldbad plaats Wiesbaden, op 26 October 1906! Tot zoover het slachtoffer. Men weet, dat deze verhaaltjes steeds een klein weinigje zijn aangedikt, of dat er steeds een klein weinigje uit wordt weggelaten. Maar de „Frankf. Ztg." zegt, deze voorstelling van 't geval, na gedaan onderzoek, in hoofdzaak te kunnen be vestigen. Er zou dus voor vlot pratende Duit- sche .parlementsleden een prachtgele- genheid openkomen om een parallel te trekken tusschen "het te Köpenick afgespeelde blijspol en de Wiesbaden- sche episode. Beide gevallen onder véél andere werpen een eigenaardig licht op enkel© politietoestanden in het land van de uniform-aanbidding. (Tel.) INGEZONDEN MEDEDBEUNGBN. 4 30 Out fier I***' Oudere 1 voor alle aandoeningen waarvoor gij vroeger levertraan gebruikt hebt zult gij SCOTT'S EMULSION van levertraan en kalk en soda-hypophosphiten, driemaal zoo krachtdadig, snel en zeker van uit werking vinden en daar om wezenlijk zuiniger in gebruik, waarbij nog komt dat de oude wal gelijke smaak en reuk afwezig zijn en opris pingen zich niet voor- doen. Het is tegelijker Eïsch altijd de Emai. tijd een voortreffelijke mwfcTVe vIsKh^ remedie voor alle leef- hei'^èrk van het tijden, in aandoenin- proces. longeil| huid, bloed en beenderen. Bij Apothekers en Drogisten ver krijgbaar. WEDERSPANNIGHEID MET VER- EENIGDE KRACHTEN. De rechtbank t© Leeuwarden beeft uitspraak gedaan in de reeds vroeger medegedeelde zaak van Popk© B., machinist; zijn broeder Jelle B., stoombootkapitein, en Klaas de J. en Jan S., beiden stuurman, allen be schuldigd] van verzet na afloop van de hardzeilpartij, te Sneek op 22 Augustus j.L, tegen den marechaus see J. van den Bos ©n de rijksveld wachters S. Dijkstra, J. Bijl en W. Postma, De rechtbank heeft de dagvaarding nietig verklaard wegens ©en informa liteit in de dagvaardingen van Jelle B. en Jan S. Het feit was niet juist in de dagvaarding aangegeven. D© eisch was tegen Popke B. 3 maanden, tegen Jelle B. 1 jaar en te gen de beid© laatsten ieder 6 maan den gevangenisstraf. HANDELSMERK. Voor het Gerechtshof te 's-Graven- ihage is de Volgende handedsmerkzaak bepleit. De eiseher in honger beroep had voor zijne in België gefabriceerde spelden, twiee merken gedeponeerd, 'vvaarvan hiet een© voorstelde Koningin Victoria van Engeland en het ande re Prins Albert. Een grassier te Rotterdam bracht spelden in den handel met het merk Koning Eduard VII met diens af beelding en d© ©isoher zag daarin het nabootsen van zijn merk en vorder de diensvolgens schadevergoeding wegens onrechtmatige daad. Die eisch was door de Rechtbank te Rot terdam afgewezen, omdat tusschen het merk van eiseher en dat van ge daagde genoeg verschil bestond. De advocaat van genen trachtte aan te toonen, dat dit niet het geval was dat het publiek alleen er naar keek of het de spelden met het merk van de(n) regeerenden(n) Vorst kreeg en dat het vooral lette op den rand en de Meur van het papier, die voor al groote gelijkenis vertoond©, als de speldjen-briefjes opgevouwen zijn of voor een deel beplakt. De advocaat van den gedaagde achtte de Rotterdamsch© beslissing juist. Al ziet het groote publiek nog zoo weinig scherp, tusschen een dame met een sjaal om en een hee<r met een helm en vederdos ziet het wel degelijk verschil. Pleiter wachtte in deze beslissing van het Hof gerust af. Maar behalve deze merken, had eiseher nog een merk gedeponeerd voorstellende het Engelsohe wapen met eenige woorden er onder en ge daagde had speldenbriefjes in den handel gebracht met het wapen van he.t Engelsche Koningshuis. De Rot- terdamsche Rechtbank had beslist, dat deze merken, zóóveel gelijkenis vertoonden, dat het publiek ze ge makkelijk kon verwarren. Het in den handel brengen van deze spelden, was dus een onrechtmatige daad, waar voor schadevergoeding moest betaald worden. Gedaagde kon zich met die uitspraak niet vereenigen en ging daarom incidenteel in appèl en be toogde, dat de merken in all© onder- deelen verschillen en dat dus het ge heel onmogelijk gelijkheid kon ver- toonen. Pleiter betoogde, dat iemand, die een vrij goede voorstelling van het merk 'heeft zich niet het verkeer de in de hand zal laten stoppen in dien het merk dat goed beviel, ver langd wordt. Pleiter's opvatting, dat de merken volkomen verschillen, vond instem ming bij het Hof te Amsterdam dat aldus beslist had. Wordt liet vonnois der Rotterdamsche Rechtbank beves tigd, dan zou zich 'het allerbedenke- lijkste geval voordoen, dat de ge daagde, die spelden, in Rotterdam verkoopende, schadevergoeding moet betalen, maar hetzelfde doende in Amsterdam, gaat hij vrij uit. Is dit in het algemeen vreemd, nog vreemder wordt het als men weet, dat gedaag- de in Amsterdam een filiaal heeft. Daartegen betoogde pleiter voor den incidenteel gedaagde, dat men niet moet Ietten op de onderdeelen, maar alleen moet afgaan, op den al- gemeenen indruk dien ihfelt merk maakt en dat het wel meer voorkomt dat onder het Rechtsgebied van het eene Hof merken gevoerd mogen wor den en onder het andere Hof niet. Daarvan haalde pleiter voorbeel den aan en veel juriprudentie om te bewijzen, dat de rechterlijke macht in Nederland, in een geval als het onderhavige geneigd is gelijkheid van voorstelling aan te nemen. Voor den Belgischen fabrikant pleit te mr. V. K. L. van Os, 'advocaat te Amsterdamvoor den Rotterdam- schen grossier, mr. B. Denekamp, ad vocaat. aldaar. De uitspraak is bepaald op 6 De cember. ACADEMISCHE EXAMENS. Amsterdam. Met gunstig gevolg is afgelegd het 2e candidaats-examen "n d© theologie door den heer G. Mun ter. Leiden. Bevorderd tot doctor in de rechtswetenschap de heer F. W. van Riemsdijk, geboren te Hellendoom, op Stellingen. LMBNTAWBI-EILANDEN. Naar d© „Sumatra-Bode" verneemt, heeft (het detachement, waarmede de 2e luitenant Van Seventer in Septem ber j.l. naar de 'Metawei-eilanden ver trok, om de lieden van de kampong Takako tot rede te brengen, succes ge had.- De beroovers van de iChineesche prauw en doge en, die het .eerst een pijl afzond, hebben zioh bij den civie- len gezaghebber gemeld. Aan de be volking werd een boete opgelegd van 5000 klappers en 32 bossen rotting a 100 stuks elk. Behalve Takako hebben zich nog drie kampongs onderworpen, welk voorbeeld echter niet gevolgd is door een viertal andere, aan Straat Sika- kap gelegen. Met het oog daarop blijft het gebee- le detachement voorloopig nog aldaar. Wij wagen -de onderstelling, zegt het blad, dat het detachement pradjoerits óf nog niet geoefend óf nog niet com pleet is, zoodat van de diensten der ■militairen nog gebruik- moet worden gemaakt. Het blad meent toch, dat 25 goed geoefende en welbewapende pradjoerits wel tegen met pijl, lans en kapmes bewapenden opkunnen en dus zoo spoedig mogelijk daartoe ge bruikt moeten worden. DE RADJA VAN TABANAN. Aan eene correspondentie van de „Locomotief" is het volgend© ont leend betreffende den iradjah van Tabanan, die, zooals men weert, den dag na aankomst in Den Pasar zelf moord1 pleegde. Te 7 uur ongeveer (27 Sept.) werd ra het bivak te Bringkit een brief van d'en radja van Tabanan bezorgd, be stemd voor den rageerings-commissa- irisdez© werd_ door den ass.-res. Schwartz in ontvangst genomen, doch niet geopend. De voor den afmarsch geneed staan de troepen werden, toen er vaste be richten omtrent 's radja's komst bin nen kwamen, ongeveer als volgt op gesteld een Eur. compagnie van bet 18e voor en met het front naar het afdak waarin de staf 'gelogeerd had, de overig© compagnieën van 'dat ba taljon in liaie langs den weg, dien de radja zou volgen de andere troe pen bleven in hunne bivahs. Onder vorenbedoeld afdak stonden twee bamboe balé-balé's, op de eene zaten do .generaal met links van zich de ass.-res. Schwartz, rechts de chef ivian den staf, de andere daartegen over was bestemd voor den radja met de zijnen. Den 'kapitein van den staf Schut- stal van Woudenberg was opgedra gen om met een poengawa (volgeling van den ass.-res.) dpn radja ©en hon derd meter buiten het 'bivak op te wachten en tot het bivak alleen toe te latenden radja, zijn drie zoons, drie broeders, den rijksbestuurder en beide padand a's. Ongeveer 81/2 uur naderde de rad ja vergezeld van een twee hond-er<3 volgelingen allen ongewapend, zelfs de radja droeg niet eens een kris, allen waren te voet. Overeenkomstig zijne instructie geleidde de kapitein Schutstai bovengenoemde personen naar het bivak, terwijl de overige ter plaatse bleven in het oog gehouden door een luitenant met vietr man. De radja, een man van pl. m. 55 jaar, met grijzend haar en een joodsch, weinig sprekend voorkomen, droeg een geruit zijden baadje en een wit zijden sarong met gouden rand je. Bij de staftent gekomen ging de ass.-res. Schwartz hem tegemoet en gaf hem de hand. Deze beide perso nen kenden elkaar nog o. a. uit de quaestie omtrent de weduwenver- branding. De generaal stond op en reikte den •radja de hand; deze ging op de voor hem bestemde balé-balé zitten en daarop en daarnaast namen ook de volgelingen plaats. Eerbiedig een sembah makend, nam de radja in het Balineesc.h met gedempte stem het woord, zich wendend lot den lieer Schwartz, die uitstekend^le lands taal sprekend als tolk optrad. De radja begon met te zeggen, dat hij geneigd was de door het gouverne ment voor de expeditie gemaakte on kosten te vergoeden en verzocht in dezelfde verhouding tot liet gouver nement te komen als Gianjar. Het antwoord van den generaal luidde „U hebt geen eischen te stellen doch u slechts onvoorwaardelijk te onder werpen." Daarop zei de radja, dat het gou vernement met zijn land kon doen zooals het wilde, mits hij in liet land mocht blijven. Van .den generaal het zelfde antwoord als te ivoren. Einde lijk, na eenig beraad mot de zijnen, stemde de radja .toe. Hem werd aan gezegd, dat hij onmiddellijk naar den regeeringscommissaris te Den Pasar gebracht zou wordenhij vroeg uit stel tot overmorgen aangezien hij geen barang bij zich had natuurlijk werd ook dit geweigerd en hem me degedeeld, dat ihlj net zooveel barang kon laten halen als hij wenschte. De zoons en broeders zouden den radja naar Den Pasar vergezellen, terwijl de rijksbestuurders en de overige hoogwaardigheldsbekleeders de co lonne naar Tabanan zouden volgen. Op last van den generaal droeg de radja den rijksbestuurder op te zor gen, dat de troep te Tabanan alle mogelijk© gemakken zou ondervinden en dat nog denzelfden dag alle vuur wapenen van de hoofdplaats en die van Keöri zouden worden ingeleverd en den volgenden dag die van de ove rige dessa's van het rijk. Toen te 91/2 uur vm. ongeveer de beide compagnieën van het 11e voor den afmarsch gereed stonden, weid, er een eind gemaakt aan de onder handelingen en de radja uitgenoo- digd in den draagstoel, die voor hem was gehaald plaats te nemen. Eerst weigerde hij gedragen t© woorden, omdat de'heer Schwartz, die hem zou vergezellen, te voet was. Toen deze hem echter zei de, dat hij (radja) im mers zooveel ouder was, stapte hij in. Door 8 rnan gedTagen nam de radja met zijn bloedverwanten plaats tusschen de Eur. en de inl. compag nieën. Den commandant van het ge leide werd opgedragen den radja en dë -zijnen .rnet .onderscheiding te be handelen en zoo zette de stoet zi-ch onder een stortbui in beweging. De iradja was de eenige, <jj© door een pajong tegen den regen werd be schermd, doch' 'bij had, als bewijs van onderwerping, niet zijn gouden, doch een groene pajong met enkele gouden strepen hij zioh. Overeenkomstig 's radja's verzoek weid te Kapal een twintig minuten halt gehouden, om hem gelegenheid te geven 'van een .pijpje opium te ge nieten, iets waar hij! niet buiten ■schijnt te kunnen. Toen later ter wille van den troep te Pelangan een kwartiertje .werd ge rust, gebruikte hij. ©en glaasje cog nac, waarvan een der volgelingen ©en flesch bij zich had en vroeg hij nog maals een pijpje te mogen 'schuiven; d© 'heer Schwartz wist dit te coupee ren door te zeggen, dat hij direct te Den Pasar zou zijn, waar hij zou kunnen schuiven naar hartelust. Dank zij den regen, die bij tus- schenpoozen nog steeds viel, was de weg' erbarmelijk slecht, het was steeds door modder baggeren en voor de soldaten, met een z-waren veldzak bepakt, uiterst vermoeiend. Een ieder Slaakte dan ook een zucht van ver lichting toen te plm. 21/2 n.m. de poert van Den Pasar bereikt was en de radja met de zijnen daar veilig binnengeloodst waren. ROME1NSCHE OUDHEDEN. Het Friesch Museum te Leeuwar den ontving dezer dagen een bezoek yan professor dr. C. Schuchhardt, museumdirecteur t© Hannoveir, een der leiders van de opgravingen van de groote Roineinsche legerplaats te Haltera aan <de Lippe. V'eel belangstelling weid getoond voor de zijfde ©n zesde ©euwsche vondsten uit de terp te Hoogebein- tum onlangs door 't Friesch Genoot schap gepubliceerd en verder vooral ook voor de Romeinschë oudheden uit de terpen. In verband met laatstgenoemde vondsten bezocht prof. Schuchhardt Maandag, met de heeren Boeles Wigersma, bestuursleden rvian het Friesch Genootschap, het dorp Win- sum en kon daar op aanwijzing van bejaard arbeider nog de plaats vastgesteld worden, waar in 1861 en later omstreeks 1888 belangrijke Ro- moinsche oudheden uit de zeer groo te "YVinsumer terp voor den dag ge komen zijn. Op het terrein, waar men thans een laatste rest© van deze terp af graaft, werd door genoemde heeren een groote scherf van een Romein- sche amphoza gevonden, waardoor de juistheid .van bovenbedoelde aan wijzing ten zeerste werd bevestigd. (Leeuw. Ct.) jplaatst dagelijks Adverientièn van geen Winkel-Annonces) voor DRIEMAAL, mits binmen ten Week, voor Betaling 3 Contant

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1906 | | pagina 6