Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
24e Jaargang. No. 7194
VRIJ DA© 7 DECEMBER 1906 M
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
Voer HaarlemPER. D.R'B mAANUEN:feC, „Van 1-5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Vöor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom 'der Haarlem van 5 regels 0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regel.
gemeente) 130 J Abonnement aanzienlijk rabat.
Franco per post' door' Nederland' L65 (tfJiTT M Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels. 25 Cts. per plaatsing;
Atzonderlijke nummers0.02llSllOi' StfÜf V°°r Plaatsmgen a contant.
fiöllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37H Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
ide omstrel";n en franc0 Per P°st °-45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Pubtieité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bt» Faubourg Montmartre.
EERSTE BLAD.
AUENDA
VRIJDAG 7 DECEMBER.
«Schouwburg (Jansweg)Protestan
tenbond: Voordirackt-Prof. Groenwe
gen, 8 uur,
Gebouw Jongelingsvereenaging: Ned.
Ver. tot Afsdh. v. Alcob. Dr., afd.
Haarlem-: Lezing-©. U. Schmidt, 8 uur
De'Kroon (Gaféaaal): Daan en Kap el le
Ferdinand1 ïser.
Teyler's Museum: Tentoonstelling
van Pliotogr avu renenz.
Hillegom: Vergadering van den Ge
meenteraad, 10 uur.
m ONS HEEN
ccccxliii.
EEN HELD IN HET VERRE WESTEN
Als we in den winter 's nadhts eens
«ven wakker 'liggen en den regeimati-
gen stap v.an den surveilleer enden
agent van politie door de straat hoo
ren gaan, dan rijm We en niet ten
onrechte geneigd den anan te (bekla
gen. De nachtdienst, 'vooral in 't 'barre
seizoen, is izwaar werk. Zwakke per
sonen doen beter met een ander vak
te kiezen, wie geen sterke gewondheid
beeft zou er liaht onder door gaan.
Maar dat 'gevaar is dan ook vrijwel
het' ©enige, dat den politieman be-
jdreigt. iVoipr een gewëlddaidligen dood
behoeft hij niet te vreeizen. In een be
schaafde maatschappij ais de onze
zijn zelfs de 'boeven beschaafd, in -zoo
ver dat ze nies. als wilden op een poli
tieman aanvallen, die Ihen attrapeert.
Integendeel gedragen ze -zich, zou men
zeggen, nnet eenige gratie en .vatten
den toestand oip alsof die een schaak
spel was. Weten -ze buiten de (haaiden
der politie te blijven, dan hebben zij
de partij gewonnen; weet de politie
hen van een m'isdrijf te overtuigen,
dan zijn ze zelf schaakmat gezet. Wie
'bij de nadering van den „smeris" bet
mes trekt, is een smake-looze woeste
ling.
Zoolang ik me herinneren kan, is
dam ook nog nooit een Haarlemsohe
politieman gewelddadig aan zijn eind
gekomen. Wel diende er in het korps
een voor enkele jaren overleden in-
I epecteur, die uit een schop een 'heup-
misvorming bad behouden.
Het gevaarlijkste vak is wel dat van
de jachtopzieners. Hun tegenpartij' is
altijd gewapend en verkeert in opwin
ding door -den hartstocht voor de
jacht, Eén ftalf onbewuste beweging
van schrik -en woede en 't schot knalt.
We weten nog, hoe pas eene jachtop
ziener te Wijk aan Zee ernstig door
een ©trooper is geraakt en boe, nu
misschien twintig jaar geleden, een
strooper uit de buurt een anderen op-
tidhter het leven benam.
Maar dat zijn 'zeldzaamheden, waar
van de tijding ons opschrikken doet.
Wie zou politieman willen wezen in
toi land, waar elke derde man een
boosdoener is, die met twee .ge-laden
revolvers in den zak loopt en er niet
bet 'minste bezwaar in ziet, om een
ander de levenslamp uit te blazen? Dat
vérkje verrichtte Bud Turmer van
wiens levensloop dit wel bet .aller
merkwaardigste dis, dat hij' onlangs in
te gezegenden ouderdom van vier en
réventig jaar als ieder ander burger
"P zijn bed gestorven is.
Hij droeg den bijnaam van „de kam
pioen menschemdiooder," daar bij er
aiet minder dan 42 op zijn rekening
bad staan. Laat ik er dadelijk bijvoe-
?an, dat het zonder uitzondering al-
kn boeven waren van de gevaarlijk
ste soort en dat bi] steeds handelde uit
lelfverdediging.
Toen in 1864 de iGaiiforoischie goud-
'elden weinig meer opleverden, trok-
te de avonturiers naar Colorado en
•aiota, waar eveneens goud- en ko-
PHmijnen waren aangetroffen. Al het
«boefte van Noond-Amerika ging er
reen en menigeen, die 'in een anderen
staat van het groote land een appeltje
aet de politie bad te schillen verdween
'aar bet Yierre Westen, waar hij te
rédden van zooveel andere schelmen
«(rekkelijk veilig was.
6nder de enkele fatsoenlijke men-
ten, die in Colorado hun fortuin
wamen zoeken, w.as ook Turner. In
"réd City eën herberg binnentredende
reeg hij a soft drink, waaron-
re de gouddelvers een niet alcoholi-
ten drank verstonden. Andere be
kkers dreven daarmee de spot en de
herbergier, zijn klanten willende be
hagen, duwde hem een natte spons in
't gezicht en vroeg of dat kon dienen.
Kalm veegde Turner zijn gericht af,
greep den herbergier vast en diende
hem «zulk 'een ipak slaag toe, dat bij
niet oneer durfde kikken. Toen nam bij
zelf een flesch sodawater, dronk die
uit, wierp geld op de toonbank en ging
heen.
Zulke daden van koelen moed maak
ten Indruk op de bend'e v.an Gold City
en toen een poosje daarna de commis
saris 'van politie doodgeschoten werd
bij een vechtpartij in een danshuis,
werd Turner tot zijn opvolger be
noemd. Zijn eerste gelegenheid om
zich te onderscheiden (kwam, toen bij
met Cody, den bekenden 'Buffalo Bill,
uittrok om een gevaarlijken bandiet, ze
keren Wiley, te vatten, die de wagens
v.an de gouddelvers aanhield en plun
derde.
Den ovond voordat een troep zou
uitrukken .om dezen roover te vatten,
ontmoette Turner hem toevallig, eeni
ge mijlen van de stad, op de Vlakte.
Beiden wapen te paard. Wiley begon
al op verren afstand te schieten en liet
zijn paard telkens nauwer kringen om
den politieman heen beschrijven. Op
een geschikt oogeriblik bukte Turner
zich in den .zadel en rende op den
ander af. Vlak in zijn nabijheid ge
komen liet Ihij kordaat de teugels los
en begon met zijn twee revolvers een
soort van snelvuur, .zoodat Wiley
dood op den .grond viel.
©en anderen keer zocht hij izekeren
daan QVIac (N.air, die de Indianen hielp
tegen de blanken en ;zoo beestachtig
was, dat (hij eens zes kinderen voor
de ©'ogen van hun rampzalige moeder
vermoordde. Wekenlang vervolgde
Turner (hem en spo orde hem ten slotte
bp in een boerderij, in Dakota. Mac
Nair, die hem achter een heining be
loerde, mikte op hem en schoot hem
den (hoed van ''t hoofd.
Turner liet zich, alsof (bij ge
troffen was, van 't paard vallen, maar
richtte onmiddellijk op den rug lig
gende, de revolver op zijn aanvaller en
schoot ihem door 't hart.
'Hij kwam nog wel voor moeilijker
.gevallen te staan. Eens heerschte er in
zijn district groote onrust over een
troep veedieven, die alles stalen wat
zij pakken konden. Zóó geheimzinnig
gingen zij daarbij te werk, idat nie
mand wist, wie wel de daders kónden
rijn, iemands eigen buurman kon wel
tot de bende behooren. Turner besloot
daar leen einde aan te maken, trok aan
U hoofd v.an een troepje vertrouwde
mannen er op uit en wist hen ten slot
te in een soort van kloof te omsin-
gelen.. Van rich overgeven was geen
sprake, dat deden de schelmen in die
streken nooit. Zij schoten de politie
dood of werden .door de politie d'o.od-i
geschoten. Van rotsblok naar rotsblok
kruipende beantwoordden de zestien
man van Turner het vuur van de 40
veedieven, totdat deze laafsten niet
verder konden vluchten en zich om-
.keerende dien strijd aanvaardden. Een
woest /gevecht volgde. Toen de rook
oiptrok waren de dieven meerendeels
dood en van Turners troepje nog maar
drie man over, waaronder hij zelf. En
nog werd de strijd laüleen bij 'gebrek
aan ammunitie gestaakt. Turner zelf
legde idden dag acht man neer.
Natuurlijk liep het leven van een
man als hij ieder uur gevaar. Vijfmaal
vergeefs had hij getracht zekeren Ho
ward, .een koelbloediigen moordenaar
en paardedief, gevangen te nemen,
maar altijd zonder succes. Wel was
hij telkens bij die pogingen gewond
geraakt. Op zekeren 'dag ontmoetten
de twee mannen elkaar toevallig in
een herberg. Howard greep in elke
hand een revolver, Turner bleef niet
achter en in een oogenblik hadden zij
twaalf kogels op elkaar afgeschoten
op minder dan armslengte. Howard
werd op de plaats gedood en Turner
was eenige maanden door zijn won
den aan het bed gekluisterd. Maar
nauwelijks was bij' op de been, of hij
nam alleen vier boeven gevangen,
waarvan er een weer sneuvelen
moest.
Eens verkeerde hij zelf in overgroot
gevaar, 't Was toen hij de bende trein-
roovers en bamkdieven vervolgde, die
onder leiding van zékeren James Jesse
stond. (Door izqs Staten heen vervolgde
•hij deze boosdoeners. Op zekeren dag
bereikte hij na een rit van twee dagen,
nagenoeg zonder rust, bet stadje
Taunton, ging in een eethuis, bestelde
wat en viel onmiddellijk daarna aan
tafel in slaap. (Op eens werd hij door
een slag op zijn schouder gewekt:
naast ihem stond Jesse zelf, de revolver
op izijn hoofd gericht.
,,Nou Ui eb ik-je Bud, geloof ik, zei
de bandiet met een grimmigen lach.
„Dat schijnt zoo",' (zei Turner. Wel
nu, maak het kort, schiet op!"
Toch scheen Jesse geen lust te heb
ben, zijn vijand dn koelen bloede te
vermoorden. „Hoor eens, Bud," :zed
hij', „doodschieten wil ik je niet, maar
als je .vóór zes uur vanmiddag niet
vijftig mijlen weg bent, zullen de ka
meraden je niet sparen."
„Schiet dan (maar liever," zei Tur
ner, „want ik ben hier om jelui ge
vangen te nemen en dat ben ik van
plan te doen."
Ziende dat Turner zijn pistolen in
de halsters van rijn paard had gela
ten en dus ongewapend was, stak
Jesse zijn revolver weg, dronk genoe-
•gelijfc een glaasje met hem en ging
toen heen met een tot weerziens. „Als
we elkaar weer ontmoeten schieten we
beiden, niet iwaar Bud?"
„Bedden," zei dè politieman kortaf
■en at rustig rijn maal, overtuigd' dat
hij vroeg of laat izijn man vatten zou.
Toch gebeurde dit niet, want Jesse
werd door een schot in den rug door
een van zijn eigen mannen gedood.
Het was Turner tweer, die den moor
denaar vatte.
•Een ongeluksdag was het voor den
koenen politieman, toen een vrouw, de
beruchte Calamity Jane (onge-
lukken-Jo'hanna) hem bij een .arresta
tie een bowiem.es in den arm stak. Zijn
rechterarm moest toen worden afge
zet en daarmee brak ook Voor Turner
de tijd van rust aan.
Toen de Prins van Wales Amefika
'bezocht, rvvas Bud een van zijn gidsen
op jachtpartijen.
Hij had twee flinke jongens, kloeke
kerels, die zijn voetstappen drukken.
Maar de politie in 'Colorado heeft in
dezen tijd zulk bloedig en gevaarlijk
weak tniet meer.
Daarbij, vergeleken heeft een Haar-
lemscihe politieman een heerenleven.
J. C. P.
Buitenlandsch Overzicht
WEER EEN COMPLOT TEGEN
MINISTER STOLYPIN.
Een tegen minister StoTypin gericht
complot is door de Petersburgsche
politie ontdekt. Het plan der samen
zweerders was met een lauto- langs h et
paleis van den minister te rijden en
dan een reeks bommen door het
raam van zijn werkkamer te werpen.
Dertig personen rijn gevangen geno
men, van wie vaststaat, dat zij deel
uitmaakten van dit complot.
WITTE UITGEWEZEN?
De „Correspondance Russe" publi
ceert een telegram uit Petersburg,
waarin beweerd wordt, dat graaf Wit
te uit Rusland zou zijn gewezen. De
grootvorsten zouden er, gesteund
•door dan bond van het Russische volk,
iu geslaagd zijn, den Tsaar over te
halen tot dit besluit.
Het haast ongelooflijke bericht be
sluit rniet de bewering, dat Witte zich
te Brussel zou vestigen.
HET GRAAN SCHANDAAL.
Het onderzoek naar (het graanle-
verantieschandaal in Rusland schijnt
inderdaad met kracht te worden voort
gezet. Voooioopïg is reeds gebleken,
dat een tweetal personen, uit hooge
kringen daarbij nauw betrokken is
Prinses Oechtomski en een zekere
Bessen-Boskali hebben, blijkens eene
mededeeling in Duitsche Maden, pro
fijt getrokken van de voor de honger
lijdende districten bestemde graaniie-
veranties. Hoe het mogelijk was, dat
dc leverantie van graan aan de firm a
Lidwal'l is opgedragen, is nog niet
gebleken.
Deze firma was tot nu toe nooit in
dergelijke zaken betrokken, maar
installeerde waterleidingen en derge
lijke.
Uit andere Landen.
UIT DE ITALIAANSCHE
KAMER.
De Kamer 'is Woensdag begonnen
met de behandeling der besprekingen
van den dienst op de spoorwegen. Het
IiaHaansch-Roemeensohe handelsver
drag is onderteekend.
HET VATICAAN EN DE
SCHEIDING SWET.
DeParijsche correspondent van het
„Hbld." onefldt dato 5 dezer uit Pa
rijs
De „Corriera d' Italia" bevatte gis-
i teren een entrefilet, dat de katholieke
bladen voor officieus houden. Het Va-
ticaan herbaalt daarin, dat geien di
recte onderhandelingen met cle Fran-
scbe regeering hebben plaats gehad
en zegt dan letterlijk
„De Heilige Stoel zou alleen eene
onderhandeling aanvaarden op een
terrein, waar niet een enkel minister,
maar het Fransdhe gouvernement wil
de ageeren op de basis der wet."
Het belang van deze verklaring zal
niemand ontsnappen:. De Paus zou
hienrned voor de eerste maal de eisch
laten varen van eten wijriging der
scheid ingswet door het parlement.
Generaal Daru té Tours, chef van
het 9de Framsche legercorps, heeft
ontslag aangevraagd1, als protest te
gen 'de medewerking van militairen
bij de inventarisaties.
DE TOESTAND IN MAROKKO.
De tijding van de aankomst der es
kaders te Tanger heeft .groote onrust
gewekt bij den Maghaen. De leden
der regeering werden in buitengewo
ne zitting bij ©engeroiépen Wat daar
behandeld is, wordt streng geheim
gehouden.
De Maghzen (heeft zijn vertegen
woordiger te Tanger bericht, dat er
een© expeditie uitgerust zal worden,
om de orde in die streek te herstel
len, en Tanger te beschermen, tegen
de lieclen van .den Andsjera-stam, die
Tanger dreigen aan te vallen..
UIT HET ENGELSCHE
LAGERHUIS.
Bij de behandeling van de Onge
vallenwet verzette de neg earing zich
eerst tegen een ingediend amende
ment, strekkend om de bepalingen
de-zer wet ook te doen gelden voor
huisbedienden, maar nam het .einde
lijk toch aan.
Stadsnieuws
HUISVLÏJT-TENTOONSTELLINiG.
'Voor de in iMei 1907 te houden Ten
toonstelling van Huisvlijt, vanwege de
afdeeldng HaafTemvan den Volksbond,
Vereeniging tegen Drankmisbruik,, is
het lidmaatschap van het eere-comité
aanvaard door mevrouw A. iS. 'M. van
Tienhoven-Hacke, mevrouw C. M. Bo-
•reel van Hogelanden-Van Weede, me
vrouw C. de Clercq van Weel-Van dei-
Lek de Clercq en deheeren jhr. Oh. F.
van de Poll, voorzitter 'der Maatschap
pij' van Nijverheid, P. Loosjes, voorzit
ter van directeuren van ITeylers Stich
ting en C. G. Loomeyer Jr.
De burgemeester dezer gemeente, de
heer jhr. mar. J. W. G. (Boreel van Ho-
gelanden heeft 'het eere-voorzitter-
sóbap aanvaard, terwijl de Commis
saris der Koningin in deze provincie,
de heer mar. IG. van Tienhoven, als be
schermheer der tentoonstelling zal op
treden.
(Binnenkort worden (bekend gemaakt
de namen van de dames en heeren die
zijn toegetreden tot de commissie van
bijstand en de regelings-commissae.
C aec[iili;a.
Naar wij vernemen zal in de heden
avond te houden vergadering van 'het
mannenkoor Caeciilm een voorstel van
eenige leden behandeld worden om
den "afgetreden directeur, den heer
Heniri PLelage, weer als zoodanig te
benoemen.
Het bestuur stelt voor om de contri
butie te stellen op 12 cent per week,
©u het artikel .in het reglement weer
zóó te veranderen, dat de op concours
behaalde geldprijzen ter beschikking
van den directeur zijn, maar de eers
te ekenen het eigendom worden der
vereeni'ging.
Dan zou dit lartikel weer luidén zoo-
als vroeger, en het bezwaar v.an den
heer Piölaige opgeheven zijn.
Zooals men weet, heeft de beer Pie-
lage na zijn aftreden pogingen gedaan
om een nieuw mannenkoor op t© rich
ten. Van verschille-nde zijden ont
ving hij steun, 40 personen, deden toe
zegging van deelneming en morgen
(Vrijdag)avond zal de vergadering ge
houden worden, waarin de oprich
ting van dit nieuwe koor besproken
zal worden.
Is 't nu niet beter, het geschil bij te
leggen en daarmee splitsing té voor
komen?
S ch oo r.s teen brand je.
Hedenmorgen om acht uur had
een schoorsteenbrandje plaats bij de
familie B. Bamhoom, De Keystraat
No. 1.
Door het spoedig aanwezig zijn der
politie heeft dieze met eenige zakken
zout het brandje gebluscht.
A>anb estedi n g.
Bij onderbandlscbe aanbesteding ''s
de bouw van een pakhuis met hoven-
woning aan de St. Jacobsfcraat opge
dragen aan de firma Gebr. Van Gel
der, aannemers alhier.
SPORTTERREIN VAN DE HAAR
LEMSOHE 'KWEEKSCHOOL VOOR
ONDERWIJZERS.
Op Woensdagmiddag had rich
op het militaire oefeningsterrein, ge
legen voor de Cavaleriekazerne, de
Kweekschool voor onderwijzers ver-
eenigd. Behalve een 90-tal leerlingen
waren ook aanwezig de 'directeur en
de leeraren dier school. Te half 3 nam
de .directeur, de heer P. 'H. van der
Leij., het woord en deed uitkomen, dat
een 'harmonische ontwikkeling behal-
ve ernstige studie ook goed georden
de lichaamsoefeningen vraagt, waar
bij naast gymnastiek het spel in de
open lucht een voorname plaats in
neemt. De spreker bracht dank aan
den minister van oorlog, die goedgun
stig had beschikt om dat terrein voor
dat doel af te staan en aan den In
specteur der Genie en den Garnizoens
commandant van;,Haarlem, die in hun
rapporten hem zoo ter wille waren
geweest. Luide (hoera's bewezen, hoe
zeer door de leerlingen op prijs werd
gesteld, dat ze nu een terrein hebben,
waar zij de opeh-ludhtspelen kunnen
•beoefenen.
Daarna werd onder leiding van den
heer J. A. v. d. Boom, igymnastiek-
leeraar aan de kweekstihool met eenige
openluchtspelen het terrein ingewijd.
Met het eerste en tweede studiejaar
werd slagbal gespeeld.
Het groote voordeel van dat spel is
zeker wel, dat ieder speler individueel
toitizijn recht komt. Om beurten wordt
een kleine harde bal met een slaghout
het veld ingeslagen, die door de tegen
partij' gevangen wordt of waarmee ge
tracht wiordt. den speler, die geslagen
heeft em die misschien nog niet op een
van de „vrijplaatsen" aangekomen is,
raak te gooien, waardoor in beide ge
vallen die speler af as. Na een half
uur werd met de twee oudste studie
jaren „Handbal" gespeeld, waarbij de
zelfde regels gelden ,als voor voetbal,
doc'h bij dit spel wordt uitsluitend den
bal opgebracht naar de „goals" door
de handen en niet door de voeten. Op
eigen initiatief van eenige jongelui
werd ieen partijtje gekaatst, welke
verschillende spelen m^t veel belang
stelling door alle leeraren der Kweek
school, alsmede door den heer Seven-
huysen, hoofd der Rij'ksleerschool ge
volgd werden.
GEMEENTERAAD.
Omtrent den candidaat voor den ge
meenteraad, den heer A. F. J. Nieberg,
schrijft men ons nog het volgende:
Genoemde heer was tot Mei 1889 ge
vestigd in Amsterdam als timmerman
en makelaar, waar (hij een 12-jarige er
varing lin de bouwvakken genoten
heeft.
Door zijn huwelijk met eene Haar-
leimsche, kwam ihij in onze stad en
richtte eene zaak op in .den kolonialen
handel dn de Groote Houtstraat, tot
dat (hij zich genoodzaakt zag deze in
1904 door de voortdurende ongesteld
heid zijner echtgenoote op te heffen.
Sedert heeft hij zijn vroeger,vak van
makelaar weer ter hand genomen, en
is thans dus achttien jaar onze mede
burger.
Besmet't. Ziekten.
Te Haarlem hebben rich' in die week
van Woensdag 28 November tot en
mëb Dinsdag 4 December voorge
daan 2 gevallen van diphitherilis en
1 geval van Roodvonk.
Te Hüillegom 2 gevallen van diiph-
tberitis ien 1 geval van typhus en fe-
bris typhoidea.
Te Haarlemmerméér 1 geval van
diphtheritis.
Haarleinsche Bachvereeni-
cember 1906, 's avonds te 8 uur, in
de concertzaal der Sociëteit „Veree-
niging". met medewerkine- van het
orkest van het Concertgebouw te
Amsterdam, onder leiding van den
heer Willem Mengelberg Lid van
Verdienste der Haarlemsche Bach-
vereeniging, en den heer Raoui
Pugno, pianist uit Parijs.
Programma
1. Symohonie Fantasticru©. Episode
de la vie d'ome artiste, H. Berliotz.
2. Concert No. 4 (Op. 44 C lel. t.), C.
Saint-Saêns. Voor piano met orkest
begeleiding. Voor te dragon door den
heer Raoul Pugno.
3. Procession Nocturne, H. Rabaud.
4. Variations Symphonicrues, C.
Pranck. Voor piano met orkestbege
leiding. Voor te dragen dioor den heer
Raoul Pugno.
5. Rhapsodie Javanaise, Dirk Scha-
fer.
OPENING DER
WATERGASFABRIEK.
Hedenmorgen werd door B. en' W,-{
in tegenwoordigheid van de Commis
sie voor de Lichtfabrieken uit den.
Raad, en dc. Directie der Lichtfabrie
ken, benevens den ingenieur der le-
veranciers. onze nieuwe watergas
fabriek geopend.
De burgemeester hield daarbij' een
korte toespraak, waalrin Z.E.A. de
gemeente geluk wen sekte met die tob
stand komong van deze fabriek, die
dagelijks 25000 kub. M. gas kan leve
ren en derhalve een kostbare ver-
grooting en uitbreiding van de kool-
gasfabriek gedurende de eerste tien'
jaar overbodig maakt. Spreker com
plimenteerde verder den ingenieur
der Engel'sche firma, die de installa
tie heeft geleverd, en de Directie der
lichtfabrieken.
De heer J. Blom Szn. antwoordde
daarop met een kort woord, waarin'
hij het nut en dé beteekenis der nieu
we inrichting uiteenzette.
Van heden af wordt het watergas
met steenkolengas vermengd gele
verd. De gebruikers doen dus wel
met goed op hun branders te letten..
Het kan zijn, dat daairaan een kleine
verandering noodiig is, maar 't is ook
zeer wel mogelijk, diat de brander
vvoor het gebruik van het mengsel
goed is ingesteld.
Indertijd hebben wij uitvoerig eeaï
der watergas-installatiën te Amster
dam beschreven. Deze te Haarlem is
van hetzelfde systeem. Wij behoeven
er dlus riet op terug te komen.
Elect rische Pian o-V i r t u o os.,
De heer Groet, pianohandelaar.
Oude Gracht, verzocht ons bovenge
noemd instrument te komen zien en
hoor en.
De Electrische Piano is groot ge
bouwd en maakt een 'goeden indruk.,
Aan de achterzijde wordt de stroom
overgebracht, die ook dienst doet
voor de verlichting aan de voorzijde,
dlie uit zeer mooi versierde peer-
ballonneties bestaat. Even boven de
pedalen worden de rollen ingebracht,'
die van een soort perkament zijn én.
diie er uit zien als de meeste rollen
voor mechanische instrumenten, n.L
met vierkante en langwerpige openin
gen. Is de rol afgeloopen. dan rolt
die zich zelf ook weer op, zoodat men
na die onrolling dadelijk hetzelfde
stuk weer kan doen hooren. De rol
len worden per meter berekend, zoo
dat een lang stuk ook weer duurder
is dan een kort.
De ouverture „Tannhauser", gear
rangeerd door Liszt, hoorden wij op
dit instrument uitvoeren de rol daar
voor was 29 meter lang, zoodat deze
tof, de kostbare behoort.
Wat men evenwel te hooiren krijgt,
ds wonderbaarlijk. Een nuanceering
tot in het ongelooflijke. Pianissiomo's
ruischend zacht, de mezzo forto's ieta
meer, de forto's krachtig en fortissi
mo's breed en toch niet. te ruw, wat
men van een door electriciteit gedre
ven en bespeelde piano wellicht zou
denken.
Houdt men er een eigen opvatting
van nuanceeriing op na, daar is doop
den kunstenaar-uitvinder ook in voor
zien. Voor de toetsen n.l. bevinden
zich kleine registerknop]es met aan
wijzingen der verlangde nuancee
ring. Ook de tempo's kan men naar
willekeur veranderen. De door ons
gehoorde Ouverture „Tannhauser"
liet evenwelniets aan tempo, noch'
aan nuanceering te wenschea over;
het was ,een genot deze Ouverture te
hooren.
De Electrische Piano overtreft alia
andere mechanische instrumenten en
wij wensch.en den heer Groet en de
Directie van de „Kleine Vauxhal".
Begynhof. die diit instrument heeft
aangekocht, -veel succes daarmede.
Voetbal.
Zondag heeft een Voetbalwedstrijd
plaats tusschen Quick uit 's-Graven-
hage en de H. F. C., op het terrein
aan de SpanjaardslalLn.
Gewijzigde statuit dn.
.De ^Staatscourant bevat een Ko
ninklijk goedgekeurd© wijriging in dé
statuten van de Gereformeerde Jonge-
Vngs-Vereeniging „Nathamaël", al
hier»
Miiili'taire Zaken.
Met eenig militair vertoon is heden
het onderscheidimgsteeken van 15 ja
ren Nederlandschen dienst als offi
cier uitgereikt aan den le-luitenant-
adjudant Marohianit, en de le-luite-
nants Ort en Gefken, allen van het 10e
regiment infanterie, laUiier in gar
nizoen.
Gebroken.
Hedenmorgen ongeveer 111/4 uur
brak de w.agen van den zandkoop-
man Van den Andel, op de brug van
de Amsterdamsche Poort door mid
den, wat voor Van den Andel een
belangrijk schadepostje is. Het ver
keer was eenigen tijd gestremd.
