EMBLEM'S EaEBLAD
Uit de Arbeiderswereld
Feuilleton.
De Verdwijning
van Gerald Rathbone
BinneolaoÉ
DE BEVOLKING VAN ONS LAND.
Aan de statistiek ■van dien loop der
bevolking in Nederland over 1905, die
thans door het Centraal Bureau voor
de statistiek in bet LXXVIIe nummer
zijner „Bijdragen" is in het licbt ge
zonden, wordt het volgende ont
leend
Op bet einde van 1905 bedroeg de
bevolking van ons land 5.591.701 zie
len, waarvan 49.6 pet. mannen en
50.4 pet. vrouwen. Bij beide geslach
ten was de toeneming, evenals in vo
rige jaren, ongeveer gelijk en be
droeg 1.49 pot. Door meerdere ge
boorte dan sterfte zou de toenenung
1.56 pet. hebben bedragen. Zoodat
0.07 pet. afneming werd waargeno
men door meer vertrek dan vesti
ging.
In de «groot© gemeenten met meer
dan 30.000 inwoners bedroeg de to
tale toeneming 1.76 pet., waarvan 1.52
pet. door meer geboorte dan sterfte
en 0.24 pet. door vestigingsoverschot.
In de overige gemeenten was die
totale toeneming 1.33 pet., welke de
resultante was van 1.58 pet. toene
ming wegens gebooirte-overschot en
0.25 pot. wegens meer vertrek dan
vestiging.
Nog altijd wordt dus het platteland
ontvolkt, om de bevolking der groo
te gemeenten te versterken. Intus-
schen wordt dit verschijnsel minder
en blijkt uit de cijfers voor 1905, dat
naast enkele zich snel u'tbreiemde
groote gemeenten (Apeldoorn, Breda,
Enschedé 's-Gravenhage, Rotterdam
en Schiedam) er andetre zijn waar de
toeneming betrekkelijk gering is. In
niet minder dan 13 van de 24 voor
naamste gemeenten bleef het toene-
mingspercentage soms ver beneden
dat van het rijk (Amsterdam, Delft,
Deventer, Dordrecht, Gouda, Gronin
gen, Haarlem, Den Helder, Leeuwar
den, Leiden, Maastricht Utrecht en
Zaandam).
Het aantal levend .geborenen dat
170.167 bedroeg (in de verhouding
van 100 meisjes tot 105.13 jongens),
was in verhouding tot de bevolking
30.8 per 1000 inwoners, weder kleiner
(en wel 0.3 0/00.) Sedert 1860 werd het
hoogste relatieve geboortecijfer aan
getroffen in 1876 n.l. 37.1 per 1000 in
woners. Sedert daalde liet schier re
gelmatig tot het cijfer van 30.8 in
1905.
Met betrekking tot de levenloos
aangegevanen, in 1905, 7173, verdient
opmerking, dat zoo bij wettig als bij
onwettig geborenen het relatief aan
tal levenloozen dalende is.
Door echtscheiding werden in 1905
766 'huwelijken ontbonden, terwijl
183 scheidingen ;v-an tafel en bed
plaats vonden. Het aantal echt schei
dingen neemt sedert langen tijd
steeds toe. Op 100 gehuwde paren
kwamen sedert 1860 de volgende aan
tallen echtscheidingen voor gemid
deld per jaar in 1860^-'69 0.18 1870
—'79 0.23, 1880—'89 0.35, 1890—'99
0.57, 1900—'040.69 en in 1905 0.75
VESTIGINGSVERDRAG TUSSCHEN
NEDERLAND EN DUITSCHLAND.
Op 29 Januari zal in werking tre
den het tusschen Nederland en het
Duitsohe Rijk gesloten vestigingsver
drag.
Van dien datum af zullen onder
danen van elk dier Rijken om aan
spraak te kunnen maken op het recht
om zich binnen het gebied van het
andere Rijk le vestigen of bij voort
during of tijdelijk aldaar te verblij
ven, behoudens naleving van de daar
geldende wetten en verordeningen, in
het bezit moeten zijn van een geldig
paspoort, Qf wel zullen de in Duitsch-
land gevestigde of verblijvende Ne
derlanders moeten zijn voorzien van
een door den commissaris delr Ko
ningin afgegeven nationaliteitsbe-
wijs en de in Nederland gevestigde
of verblijvende Duitscbers van een
door de bevoegde Duiitsche autoritei
ten afgegeven ,Heimatschein" welk
laatste stuk evenals het natiouali-
teitsbewijs binnen de laatste vijf ja
ren vóór den dag «van de vertooning
moet zijn afgegeven of voor vernieu
wing geteekend en de handteekening
van den houder moet dragen).
Wegens de befeekenis, die aan 'het
nationaliteitsbewijs voor in Duitsch-
land gevestigde of verblijvende Ne
derlanders is gegeven, acht de minis
ter van binnenlandschc zaken ten
zeerste gewenscht, dat de behande
ling van aanvragen om afgifte of voor
vernieuwing afteekenen van deze be
wijzen steeds ten spoedigste en op
de meest doelmatige wijze plaats
hebbe.
De Commissaris der Koningin in
Zuid-Holland heeft de burgemeesters
der gemeenten in deze provincie met
een en ander in kennis gesteld on
der mededeeling, dat het voor ver
nieuwing afteekenen van de nationa-
liteitsbewijzen door hem behoort te
geschieden.
Op verzoek van den minister heeft
de commissaris voorts de burgemees
ters udtgenoodigd op doelmatige wij-
ee zooveel mogelijk bekend te ma
ken hetgeen hierboven is gemeld.
TWEE KINDEREN VERBRAND.
Aan de 's-Hert. Ct. wordt uit Den
Dungen geseind
Vrijdagnacht is een boerderij afge
brand op het Boschpad bewoond
door den heer Groenemdaal. eigenaar
de heer Meulenhroek. Twee kinderen
zijn verbrand en twee kalveren kwa
men in de vlammen om.
Het 'huis is verzekerd, de inboedel
niet.
Van een ander oorrespondent ver
nam het blad nog de volgende bijzon
derheden
De brand brak Vrijdagavond om
streeks kwart voor elven uit. Groe-
nendaal w.as er in geslaagd zijne bei
de kinderen te redden en was weer
het brandende huis binnen gegaan
om ook zijn vee nog te trachten te
redden. De kinderen zijn hun vader,
zonder dat deze het wist, toen na ge-
loopen en hebben den dood in de
vlammen gevonden.
Algemeen vermoedt men in het
dorp, dat de brand het werk van een
brandstichter is geweest, waarvan «de
19- of 20-jarige knecht van den heer
Groenendaal wordt verdacht. Deze
was dan vorigen dag weggejaagd en
men denkt, dat hij uit wraak het huis
in brand, heeft gestoken.
De schuurdeur was open men zegt,
dat die niet geopend is kunnen wor
den dan door iemand, die er goed
mee op de hoogte was. Toen de brand
was uitgebroken werd er, zoo ver
telt men, aan de deur van de boerde
rij gerammeld en geroepen ,,Er uit
Teen men buiten «kwam was er nie
mand te zien. Eenige Dungemaren ge-
Ijooven, dat de brandstichter door
deze waarschuwing den bewoners zelf
nog de gelegenheid heeft willen ge
ven zich te redden.
Vrijdagmorgen is bovenbedoelde
knecht met. de stoomtram uit Schijn-
del naar Den Dungen gekomen. Er
werd door personen in de tram over
den brand gesproken en bet vermoe
den geuit, dat hij de schuldige was.
Hij zeide daarop, „dat hij «gerust
naai- Den Dungen durfde komen". In
Den Dungen zou hij zich naar liet
raadhuis hebben begeven, en de deur
zou achter hem gesloten zijn gewor
den.
Wat er van dit bovenstaande, dat
uit den mond van dorpelingen is ge
hooid, waar is, weten wij niet.
Wij hebben geene besliste bevesti
ging daaromtrent kunnen krijgen.
DOODGETRAPT.
Te Gastel bij» Razendaal heeft het
12-jarig zoontje van' M. van Zundert,
dat kort achter een op stal gebracht
wordend paard liep, daarvan een
trap tegen het hoofd gekregen, ten
gevolge waarvan het kort na dien is
overleden.
EEN BUITENKANSJE.
Een schilderij, voor eenige jaren
op een boeldag van de familie van
C. voor 1.25 gekocht, is dezer da
gen door den eigenaar van B. te Hoo-
gezand: aan een oudheidkenner te
Groningen verkocht voor honderd
gulden
LIJK OPGEHAALD.
Te Rozendaal is uit den Vliet door
twee schippers het lijk opgehaald
van den voor ruim zeven weken ver
misten timmermansknecht W. van
den Boom. Het lijk is door de fami
lie herkend.
EEN PAARD OVERREDEN.
Nabij de Stalenlaan te Den Haag is
Zaterdagmiddag een paard door een
stoomtram der H. IJ. S. M. overreden
en. gedood. De locomotief geraakte
uit de rails. Het verkeer ondervond
slechts geringe vertraging.
ZENDINGSBIJEENKOMST.
In het Toussainthuis te Den Haag
werd een zendingsbijeenkomst ge
houden, uitgaande van verschillende
vereenigingen in ons land, die op het
gebied «der zending werkzaam zijn.
Jonk vrouwe De la Bassecour Caan,
die de samenkomst opende, deelde
mede, dat zendelingen op de Sangir-
en Tal aut-eilanden den titel dragen
van Dienaren des Woords, daar de
Regeering een subsidie aan het werk
geeft ten behoeve der gevestigde
Christengemeente aldaar.
Door den heer P. Kelling, hulppre
diker op Sangir, werden daarna ver
schillende mede d eel >ngen gediaan
over en in verband met den zendin^s-
arbeid in die gedeelten van Indië,
waar hij werkzaam is geweest. Een
korte uiteenzetting van de geographi-
sche gesteldheid der Sangir-eilanden,
benevens van den toestand der bewo
ners, vlocht spr. daarbij in. Vóórdat
de zendelingen hun arbeid hadden
aangevangen leefden die bewoners on
der het heidendomafschuwelijke
wreedheden «gingen met de uitoefe
ning van hun godsdienst gepaaid. Op
hun „godsdienstige" bijeenkomsten
werden bloeddorst, wreedheid en ra
zernij gewekt en vijftig jaar geleden
bij de «komst der zendingen, nam de
geheel© bevolking aan die bijeenkom
sten deel. Groot waren de moeilijkhe
den, die aan het zendingswerk wer
den in den weg gelegd moeilijkhe
den vooral te wijten aan het tyran-
niek fanatisme van een radja Pon-
ito, die .later op klachten van zijn
eigen ouderhoordgen door «de Regee-
ring naar Java ward verbannen.
Maai- ook van de zijde van ©en niet
door spreker genoemden Europee-
schen bestuursambtenaar werden de
zendelingen gedwarsboomd, en de
inlanders en inlandsche hoofden, die
voor hun Christendom uitkwamen,
moesten het zwaar ontgelden.
Ten slotte kwamen «de handelingen
van «dezen vertegenwoordiger van het
Gouvernement ter oor© van de Re
geering hij werd overgeplaatst naar
Sumatra en «een betere tijd brak aan
voor de zending op de Sangir-eilan-
den. Een groot aantal inlanders be
zoekt thans de bijeenkomsten, die ge
houden worden ter voorbereiding tot
den doop en de belijdenis.
Daarna wees spr. op het gebrek
aan mannen en vrouwen, «die ztch
aan het werk der zending willen wij
den niet zijn vrouw moet hij in 32
christengemeenten met 11.600 zielen,
waarvan 3100 lidmaten, werkzaam
zijn. Vooral voor het onderwijs van
wege de zendmg komen krachten te
kort, om „het werk over te nemen
van de den christelijken godsdienst
vij andige gouvernements-onderwij-
zers". Spr. zeide van die vijandige
gezindheid verschillende treffende
voorbeelden te kunnen geven.
Met een opwekking aan alle vrien
den der zending om steun voor het
werk op de Sangir- en Talaut-eilan-
den, eindigde spr.
Op een vraag, door prof. Ivruyf ge
daan, antwoordde spr., dat de mees
te neutrale onderwijzers op Sangir
vijandig tegenover het Christendom
staan, hoewel ar wel eenigen zijn,
die oo kbruikbaar zouden zijn voor
het onderwijs vanwege de zending
gegeven. Gevruagd naar de medische
zending, zei spa-., dast ook m dit op
zicht groote behoefte bestaat aan
hulp.
Daarna werd de bijeenkomst met
gebed gesloten.
IN HET BRAAKHOK.
Men schrijft uit Friesland aan ,.De
Ned."
Bern van de voornaamste werkzaam
heden voor de arbeidersbevolking ;n
den Friescheai bouwhoek gedurende
de eerste wintermaanden is de vlas
bereiding of het zoogenaamde „bra
ken". Iemand, die zulks nog nooit ge
zien heeft., kan zich niet voorsteden,
hoe treurtjg deze .arbeid is, ©n alleen
het van ouder op ouder gewoon zijn
aan de toestanden, maakt, dat men,
tevens noodgedwongen, zich voor deze
werkzaamheid laat leetnen. Reeds zeer
vroeg in dien morgen, gewoonlijk
nooit later dan 5 uur, begeeft de vlas-
braker zich met een brandende lan
taarn naar „het hok", waar hij ver
der den ganscheta dag tot 's avonds 7
uur in een wolk van zeer scherp it
prikkelend stof zal doorbrengen, met
aftrede van hoogstens twee uren voor
eohiafben «ön rusten.
Het eerste werk is het schoone vlas,
dat den vorigen dag bij de kachel of
in het zwakke winterzonnetje of op
den oven van ©eto goedgezinden bak
ker is gedroogd, te „beuken", zood'at
do harde «en taaie bast, die de vlas
vezel omsluit, gedeukt en gebroken
wordt. Reeds dit beuken is zwaar
werk en eisclit alle .kracht, want hoe
beter d«it geschiedt, hoe lichter de
verdere arbeid valt, Daarna komt het
aldus gebeukte vlas bij hand vodden
ondier een lang vijfvoudig mes in «hout
gevat, en door de rechterhand telkens
in «hakkende beweging op en neer ge«
lieven, terwijl de linkerhand! de tie be
werken stof er onder 'door haalt.
Hierdoor valt die bast in duizend stuk
jes neer, maar wordt tevens ook ver
oorzaakt «die vreeslijke stofopjaging,
die niet zelden allerlei ongesteldhe
den en kwalen ten gevolge heeft, en
de meeste brakers er doet uitzien als
lijders aan borstziekten, terwijl aan
houdend hoesten verraadt, wat er in
de longen aanwezig is.
In den middag komt hetzelfde vlas,
dat nu des morgens door „de braak
yin «de meeste verkeerde bestanddee-
len gezuiverd is, op dezelfde wijze
weer in bewerking onder een ander
werktuig, waarvan de messen scher
per zijn, en waarbij inzonderheid een
groote vlugheid en vaardigheid aan
dan dag gelegd moet worden, zal al
thans het product niet bedorven wor
den. Daarna wordt met een gewoon
mes op een stuk letter, hetwelk men
aan het linkerbeen bevestigd heeft,
nog eenmaal dezelfde handvol vlas
bewerkt, om ook de laatste stukjes
van d©n bast te verwijderen, en daar
na de aldus van alle onreinheid ge
zuiverde grondstof in busselen van be
paald gewicht gebonden, om zóó te
worden, verkocht en afgeleverd.
Dat door de brakers met verlangen
wordt uitgezien naar dein Zaterdag,
waarop men het werk e«eu weinig vroe
iger eindigt., en nog veel meer naar
het voorjaai', als er weer huiten in de
frissch© natuur kan worden gewerkt-
laat zich denken.
Toen eenige jaren geleden iemand
uit Holland in een dergelijke braak-
inrichting -werd gebracht, kon de man
ternauwernood geloovem, dat het mo
gelijk was den ganschen dag in zulk
een© onzuivere, prikkelende atmosfeer
te wierken. -en vond, dat het er geen
uur in uit te houden was. H©t eerste
wat hij sprak toen hij weer buiten
kwam, was „Ik dank God, dat ik
geen braker ben 1"
In den gewonen, regel krijgen de
meesten hunner in d©n beginne dan
ook „de koorts", totdat h©t lichaam
weer aan dezen arbeid gewoon is.
En wat nu de verdiensten zijn He
laas, dat deze bij lange na niet aan
de zwaarte en moeilijkheid van het
werk beantwoorden. Daar zijn huis
vaders, die met dit werk 4 of 5 per
week verdienen. Sommigen ƒ7 of ƒ8.
Een zeer enkele, die met inbegrip van
't verkochte afval «boven de 10 komt.
Ten slotte een zeer onnoozele
vraag„Maar waarom staken, die
honderden arme mannen en jonge
lingen dan niet, als het werk zoo
moeilijk is, en de verdienste zoo
klein
Och, omdat zij werken willen en
©ten moeten, en er niemand is, die
het voor hen opneemt, of een middel
weet om betere toestanden in het le
ven te roepen. En toch is het noodig,
dat ook eens aan dezen nijveren boe
renstand met ea-nst «en toewijding
wordt gedacht.
M. E. T.
Men bewere va-ij, dat Spakenburg
een halve «eeuw achter is bij het ove
rige deel der wereld, op 't punt van
den tijd is het vóóruit. Immers nu is
hier ingevoerd de Midctel-Europee-
sche tijd, ten gevolge waarvan de
jongens thans nog met «donker naar
school gaan en de zon nog twintig
minuten nadat de torenklok heeft
aangewezen, dat ze moest ondergaan,
nog brutaalweg schijnt. ..'t Is
sjand" zeggen de visschers, die zich
met hand en tand houden aan hun
almanak.
DE GEVOLGEN VAN EEN BRAND.
Men herinnert zich, dat eenige da
gen geleden op de tweede verdieping
van een huis aan de Plantage Mui-
dergracht te Amsterdam een zware
binnenbrand heeft gewoed. Op de
voorkamer stonden een paar linnen
kasten, waaraan veel waterschade
werd toegebracht, doch de goederen
bleven ongedeerd. De bewoners kwa
men dan ook weder op hunne woning
en toen werd' alles nagezien. Vreemd
stond men te kijken toen men de kas
ten opengebroken vond en liet groot
ste gedeelte van liet goed verdwenen
was. Het vermoeden viel op een
vrouw, die op de eerste verditeping
had gewerkt en eens naar boven was
gegaan om te zien of de brand nogal
hevig was geweest. Aangifte volgde
en nu bleek, dat het vermoeden juist
was geweest. Ongemerkt had zij uit
-de «kasten goed ontvreemd, in een pak
gedaan en aan een kennis ter bewa
ring gegeven. Die brand zal der
vrouw nog lang heugen.
Sport en Wedstrijden
AUTOMOBILISME.
„De Fiets" meldt:
De automobiel heeft in het afgeloo-
pen jaar in Amerika 134 'honderd-
vier-en-dertig slachtoffers ge
maakt.
Dat is heel wat-
Maar de spoorwegen maakten er in
diezelfde 12 maanden 3969 negen-
en-dertig-fionderd-negen-en zestig
dooden en 12,514 twaalfduizend
vijf-honderd-en -veertien gewonden.
Dat is «heel wat meer.
De Staking in de
Amsterdamsche Haven geëindigd
Namens de werklieden betrokken
bij het conflict werd d.d. 18 Januari
het volgende schrijven gezonden:
Aan het bestuur der vereeni-
ging van Werkgevers op Scheep
vaartgebied, alhier.
Mijne «Heeren!
Namens de werklieden betrokken
bij «het conflict aan de stoomvaart
maatschappij „Oceaan", zijn wij zoo
vrij UEd. het volgende voorstel te
doen;
Den arbeid wordt direct hei-vat na
dat tot overeenstemming is gekomen
over de 'hier voorgestelde overeen
komst, met dien verstande, dat de
ranglijst en de daar op volgende lijst,
van de boot, zoowel als van de loods,
gehandhaafd blijft, zooals die voor
deze kwestie bestond.
Bij -eventueele aanstelling van nog
meerdere vaste arbeiders zal rekening
worden gehouden met die ranglijst.
De 33 aangestelde vaste arbeiders
blijven op hun plaats, hierover zal nu
niet meer gesproken werden.
Mocht UEd. over deze aangeboden
voorwaarden met ons willen spreken,
zoo zijn wij beTeïd tot eene samen
komst, tijd en plaats aan uw bestuur
overlatende.
Vertrouwende dat de concessie, door
de arbeiders gedaan en in dit voor
stel vervat een spoedige oplossing der
kwestie bevorderen, hebben wij de eer
te zijn,
Namens de werklieden betrok
ken bij ihet conflioht,
De Commissie.
Daarop antwoordde de Veree-ni-
g'ng van Werkgevers op Scheepvaart-
bied het volgende, d.d. 19 Januari.
Aan den heer C. Posthuma,
secretaris der Commissie in za
ke het conflict aan de stoorn-
vaart-imiaatschappij „Ofceaan."
Kennis genomen hebbende van uw
schrijven dd. 18 Januari 1.1., nader
'door u toegelicht, hebben wij de eer
u te berichten dat wij ons niet kunnen
vereenigen met de daarin gestelde
voorwaarden waarop door de werk
lieden betrokken bij het conflict aan
de stoomvaart-maatschappij Oceaan
de arbeid direct zoude worden her
vat.
Bij deze brengen wij te uwer ken
nis dat 't onze uitdrukkelijke wensch
«is dat de arbeid op de navolgende
voorwaarden zal worden hervat;
lo. De tijdens het conflict aangestel
de vaste arbeiders zullen evenals het
aldaar reeds vroeger aangestelde vas
te personeel «in «dienst der stoom
vaartmaatschappij „Oceaan" blijven
gehandhaafd.
2o. De stakers en overige werklie
den, dewelken z!ch uit eigen beweging
tot 14 Januari 1.1. 's morgens ten 7 uur
hebben beschikbaar gesteld en in
dienst der stoomvaart-maatschappij
„Oceaan" aan het werk zijn gegaan,
zullen een werkboekje van de Ve-ree-
niging van Werkgevers op Scheep
vaartgebied ontvangen en zullen met
inachtneming «der rechten van het
vaste personeel in het vervolg den
voorkeur genieten bij het aannemen
van werklieden in «dienst der stoom
vaart-maatschappij „Oceaan".
To. De stakers, die na op 14 J anuari
des morgens ten 7 uur door ons
voor het laatst tot werken zijn aange
spoord geworden, doch «hieraan geen
gehoor hebben gegeven en aldus bij
de staking hebben volhard, hetwelk
in strijd is met voorwaarden van het
Reglement, vervat in het werkboekje
onzer Vereeniging, hebben dit werk
boekje ingevolge art. 8c van het regle
ment verbeurd.
4o. In overleg «met de directie van
de stoomvaart-maatschappij „Oceaan'
achten wij «het evenwel gewenscht c
bij sub 3 bedoelde werklieden gadeel*
lijk de gelegenihe'd open te stellen, n
verloop van een door ons te bepak»
tijd en gedurende welken zij zich ot
berispelijk te gedragen zullen hebbel
op voordracht van de directie de
stoom'vaart-maatschappij ..Oceaan
hun werkboekje weder terug te kri;
gen.
De namen der 51 werklieden dï
n'mmer meer in liet bezit gesteld zul
len worden van een werkboekje onze
Vereen iging, brengen wij u door d
hierbij ingesloten lijst ter kennis, we)
klijst door de directie der stoom
vaart-maatschappij „Oceaan" is op
gemaakt en in onze handen gesteh
geworden.
5o. Bij eventueele aanstelling vai
vast personeel zij nu voor «eens en al
tijd vastgesteld, dat den werkgever,
hiervoor steeds vrije keuze gelaten za
worden.
Dit zijn onze uitdrukkelijke en nie
te veranderen voorwaarden, waaro]
de arbeid door de werklieden betrok
ken bij het conflict aan do stoom
vaart-maatschappij „Oceaan". me
uitzondering van die bij sub 4 'tweed
alinea bedoelden zal kunnen worde:
hervat.
Wij verwachten hierop uiterlijl
Zondag 20 Januari, des middags te 1
uur uw antwoord zonder eenige bij
conditie of reserve aan het adres vai
onzen secretaris Gelebesstraat 33
te Amsterdam.
Indien dan de staking aan d
stoomvaart-maatschappij „Oceaan
Maandag 21 Januari Januari e.k., de
morgens te 7 uur n i e t is opgeheven
zullen wij ons genoodzaakt zien al 1
stakers uit te sluiten en de stoom
vaart-maatschappij „Oceaan" va:
andere b 1 ij v e n d e werkkrachten t
voorzien»
Hoogachtend,
Het bestuur der Vereen:gin;
van Werkgevers op Scheep
vaartgeböed.
D© stakers waren bij De Jong o;
den O. Z. Achterburgwal in vergade
•ring bijeen, toen het antwoord de
werkgevers door tusschenkomst vcü
h©t on der h an delingscomité hen be
reikte.
liet bestuur deed voorlezing van d
uitvoerige missive der Werkgevers
vareend-ging, wat onder groote stilt-
geschiedde.
Hoewel men e©n nedterlaag aai
werklieden zij de had verwacht, had
den de stakers zich blijkbaar toch nie
gedacht, dat door die werkgevers al
dus zou zijn vastgehouden aan d«
voorwaarden, die zij verbonden aar
de hervatting van den arbeid. Toei
de vergadering vernam, dat 50 werk
lieden beslist zouden worden uiige
sloten, was duidelijk zichtbaar, da
men deze bepaling in het geheel nie
had verwacht. De namen der slacht
offers werden nog een oogenblik ver
zwegen, om eerst de stemming t«
doen plaats hebben over de vraag, c
de arbeid op die door do werkgever
gestelde voorwaarden zou werden lier
vat. Met meerderheid van stemmei
(145 tegen. 27) werd hierop b e ve st i
gend geantwoord.
Daarop vernamen de stakers, wi«
hunner niet meer tot den arbeid ii
de haven zou worden toegelaten. E:
«beerschte in de zaal groote verslagen
beiddit einde was niet. gedacht. On
der de slachtoffers was o. m. ook d-
voorzitter der uurwerkersorganisatie
Het bestuur zou officieel van het be
sluit der vergadering kennis gevei
aan het W«erkgever9bèstuur, terwij
besloten werd Maandag a.s. aan he
werk te gaan.
Staande de vergadering werdet
maatregelen beraamd om een onder
steuningsacti© voor de slachtoffers oj
touw te zetten. De bij het havenbe
drijf betrokken werklieden ver eend gin
gen zouden daarvoor in d'e eerst*
plaats worden aangeschreven.
Nog vernam men, <lat de stakers do
zen strijd hadden aangebonden in d<
hoop gesteund te zullen worden dooi
de zusterorganisaties; toen de eenm
den ander* zich tegen de actie der uur-
werkers uitsprak, ontzonk wel gaan
deweg de moed, maar hoopte nier
toch nog op een eenigszins aanneme
lijk terugtreden in het oude verband
in welke hoop men is beschaamd ge
worden.
De staking in de haven beluoort dm
thans tot het verledendat de rust
liet havenbedrijf nu eens omgestoorc
mag blijven, wordt zekerlijk geheopi
door allen, die liet wel meernen mei
Amsterdam en hare belangen.
D© Gorinchemmers, die tijdelijk bi;
de „Oceaan" werk vonden, zullen na
genoeg allen weder naar hun woon
plaats terugkeeren.
Maandagochtend zal het aannemer
(Naar het Engelsch van Guy Thorne).
55)
Ik ben er zeker van. Wij moeten
niet uit het oog verliezen, dat er zoo
lang er leven in dat lichaam is, ge
vaar voor ons bestaat. Niet veel ge
vaar, dat stem ik .toe alles is daar
voor van den beginne af te goed ge
regeld geweest. Maar toch is er ge
vaar, en een gevaar dat grooter
wordt.
Waarom grooter wordt?
Omdat tegenwoordig de couran
ten van de geheele beschaafde wereld
vol zijn van jouw naamomdat de
oogen van de geheele wereld op dit
huis in Regent's Park gevestigd zijn.
Ja, daar is iiets van aan, Wilson.
Nu had ik ook gedacht, «als heft lijk
nu eens werkelijk gevonden werd,
dan zou Miss Poole evenals de gehee
le wereld zeker weten, dat de kerel
dood was.
Zouden wij dat niet kunnen
klaarspelen
Guest stak een sigaret aan.
Ik denk het wel, zei hij, pein
zend. Maar dan moet ik een experi
ment opgeven, waarvan ik mij heel
veel had voorgesteld. Vivisectie op'
een mensch zou ons van zoo enorm
groot wetenschappelijk belang zijn.
Het is niets dan overgevoeligheid,
dat de misdadiger niet aan de snij
tafel wordt overgeleverd. Maar jij
moet natuurlijk weten, wat je doet,
William. Ik zal dan van dat experi
ment afzien. Als het lijk gevonden
wordt, dan mogen er natuurlijk geen
sporen van iets dergelijks op gevon
den worden.
Wat is dus jouw voorstel, Gu-est?
Laat mij nog even «rooken en na
denken.
Eenige minuten bleef hij doodstil,
met bijna gesloten oogleden, zitten.
Toen keek hij op. Zijn glimlach
was zoo afschuwelijk in zijn gesle
penheid, dat Gouldesbrough onwille
keurig even achteruit deinsde. Maar
die beweging was zuiver een gevolg
van zenuwachtigheid, als 't ware on
bewust, want hoe vreeselijk de woor
den van Guest ook zouden zijn, Sir
William Gouldesbrough had een plan
dat nog veel erger was.
Het lijk zal gevonden worden,
zei Guesft. ergens in de rivier bii Wap-
ping in den omtrek van de dokken,
waair de bevolking van -het minste
soort is. Het zal gewoon gekleed zijn.
Als het ontdekt en herkend wordt
daar zal ik voor zorgen dan moet
het praatje gaan, dat Rathbone een
voudig naar de achterbuurten ging
en daar steeds dj©per en dieper zonk.
Br zijn gevallen bekend van achtens
waardige burgers, die plotseling uit
eigen vrije beweging hun kring ver
lieten en zonder eenigen verklaarba
ren reden afdaalden tot de laagste
rangen der maatschappij. De Quin-
cey memoreert zoo'n geval in een van
zijn laatste schetsen.
Goed. Maar hoe kunnen, wij dat
klaar spelen Wij kunnen geen lijk
in een bruin pakpapier naar Wap-
ping dragen.
Natuurlijk niet Maar bedenk,
dat wij dicht bij het Regent's Kanaal
zijn Ik weet nog niet precies, hoe
wij dat in orde zullen brengen, maar
er zal zich wel een gelegenheid; voor
doen. Er gaan voortdurend bootjes
het kanaal op en af. Natuurlijk kun
nen wij dat gedaan krijgen; het te
alleen maar een quaestie van geld.
Wij kunnen immers onbegrensd over
geld beschikken. Maar luister. Het
lichaam is nu nog in leven. Het zal
ons met onze kennis heel gemakke
lijk vallen, dit -levende lichaam zoo
te behandelen, dat het, «dood zijnde,
den indruk maakt van verwoest te
zijn door een te gjroot gebruik van
een of ander vergift. Bij de lijkschou
wing zal dat uitkomen. Als wij het
lichaam van dit o ogenblik af nog
een maand in leven houden, kunnen
wij het «den schijn geven, of het ge
storven is ten gevolge van misbruik-
van morphine. Wij kunnen dien
Rathbone alles, wat wij willen in
spuiten en hem aan een of ander ver
gift verslaafd maken, of hij wil of
niet.
Neen, Guest. Bij een streng we
tenschappelijk onderzoek zou dait ge
merkt worden. Dat zouden wij in
geen maand klaar kunnen spelen.
Dat eischt er zes.
Zoo streng wetenschappelijk is
zco'n lijkschouwing niet, William.
Goede experts zijn er maar tien in
LondenEen of andere doctor zal de
gewone proeven doen en precies vin
den, wait wij wenschen dat hij vindt.
Dan zullen je wenschen dus volko
men vervuld worden. M«en zal over
tuigd zijn van de ndood en van zijn
minder geregeld leven, waarmee met
een de ware reden van zijn verdwij
nen zal wonden opgehelderd.
Sir William keek zijn assistent te
vreden aan.
Je hersens zijn volkomen in orde,
zei hij. Het is bewonderenswaardig
zooals zij de verwoestingen van de
alcohol weerstaan. Werkelijk, beste
Wilson, je bent een merkwaardig
mensch. Alles wat je zegt, snijdt hout.
En intusschen heb ik ook een voor
stel te doen.
Plotseling stond hij van zijn stoel
op en zijn oogen begonnen te schit
teren als van een krankzinnige harts
tocht bezield. Hij sidderde en zijn
gelaat was totaal misvormd. Nu werd
hij op zijn beurt abnormaal. En wat
de beroemde geleerde eenige oogen-
blikken te voren gedacht had van zijn
assistent, dat zag deze nu in de oogen
van zijn chef, iets wat aan waanzin
deed denken.
Vertel 'het mij, William, zei hij,
wat is jouw idee?
Gouldesbrough keek zijn assistent
aan en stak dreigend zijn arm naar
hem uit.
Waarom, zei hij, heeft die man
Rathbone al dien tijd nooit geweten,
waarom wij hem gevangen houden?
Hij heeft mij nooit gezien, maar da
gelijks ben jij naar zijn cel gegaan
en hebt hem door mid-del van de ket
tingen op zijn ledikant gelegd. En al
dien tijd, dat je hem d«en helm op
het hoofd hebt gezet, heeft de man
niet geweten, waarom dat cebeurde.
Ik ga naar hem toe om hem te ver
tellen, dat iedere gedachte, die bij
hem is opgekomen, door ons is ge
controleerd en opgeteekend. Ik ga
hem vertellen, wat wij van plan zijn
met 2ijn rampzalig lichaam te doen.
Hij moet onze plannen kennen hoe
wij, zijn hoeren en meesters, hem
willen brandmerken als iemand met'
een immoreel leven. Hij moet van-
daag nog weten, hoe zijn lijk ont
dekt zal worden, en hoe de herinne
ring aan zijn bestaan voor de gehee-
le wereld bevlekt zal wordlen. En ik
zal hem vandaag vertellen, daft, hij i
aan mijn macht is overgeleverd, dat l
hij niet eens meer de macht over zijn
eigen gedachten heeft, zoodra hij den
kopdnen helan draagt, dat ik naar
boven ga om zijn doodsangst te zten I
afgebeeld en dat Marjorie daar bij
mij zijn zal dat zij zich volkomen
aan mij gehecht heeft en dat wij
samen zullen lachen, als wij zijn ge- J
dachten, zijn -doodsangst in beelden
zullen zien verschijnen op het scherm, jj I
Hij zweeg plotseling. Zijn hand
g»ng naar zijn -keel als dreigde de
groote woordenstroom hem te zullen
doen stikken. Toen viel Guest hem
in de rede
Je bent een dwaas, William,
klonk liet ijskoud uit den mond van
den man met het vuurrood© celnat.
Als je hem vertelt, wanirom en hoe
wij hem hebben gebruikt, dan zal hij
dat gelooven.
(Word# V<
