Winter in de Bergen
kamer, een achterkamer, deze twee
gescheiden door ieen_ienkele of dub
bele lalkoof, een Ovlein_zijvoorkamertje
en een ^keuken, ziedaar, het meest
voorkomende type van do woningen
van een goeden werkman en den klei
nen ambtenaar en neringdoende; ze
is voor öiem die tusschen f 17b en f 3.50
aan huishuur kunnen besteden. Daar
is meer Tucht, meer uitzicht, meer
zonneschijn. Daar zijn woon- en felaap
en kookvertrek gescheiden en ademt
men, voorzoover dat in een etad, waar
dagelijks honderden fabrieksschoor-
steenen rooken en tallooze booten en
locomotieven met hun zwarten walm
de zonnestralen temperen, nog frls-
sche lucht in huis. Maai- ook daar is
maar al te dikwijls de speelplaats van
het jonge kind binnen de kamerwan
den begrensd. Moeder vertrouwt het
niet, dat 't zijn kleine speelmaakertjes
op straat zoekt. En terecht! Het gera
tel der karren en wagens, 'dat in dui
zendvoudige (herhaling 'davert over
de stad, is geen moment in -rust, fiet
sen bellen onophoudelijk heen en
weer, automobielen, brandweer, elec-
trische tram, evenveel gevaren, die
den kleinen onvoorzichtige de
jeugd'kan niet anders dan onvoorzich
tig zijn met den dood bedreigen. En
waar ©een (dienstmeisje of groote
dochter groote dochter!? welke
groote dodhter blijïTêr tegenwoordig
nog in de 'huishouding'? de moeder
in haar huïswerkzaamheden steunt,
daar blijft er voor deze moeders ook
al geen oogenblikje over, om haar
'kind wat meer vrijheid van beweging
toe te staan. En hls moeder w-èl hulp
heeft? Dan kan ze met haar kind gaan
wandelen. Wandelen! Een jonge wil
debras van vijf of zes jaar. Mee langs
de straat aan leen (handje, als een
Schoothondje aan een zijden koord.
.Wij hebben onze plantsoenen, maar.
op de paden blijven asjeblieft. Als de
kleine het waagt, zich de vrijheid te
veroorlovenvan losloopende honden en
óók eens heerlijk in het gras wil gaan
rollen, dan komt er onmiddellijk een
boschwachter met een stok en een
zuur 'geaidTfl aangestevend, om zijn
heiligdom, een smetteloos plantsoen,
te verdedigen 'en moeder trekt al gauw
haar kinct~veer aan het handje met
zich voort. Op straat is 'het natuurlijk
nog erger. Het smalle trottoir is de
©enige plaats, waar (het kind, mits
■onder moeders oogen, een eindje af
én toe op eigen beenen mag gaan.
Doch nauwelijks stapt 'hij van den
grijs-blauwen trottoirband af, of móe
der .melt toe: de fietsen, de wagens,
de tram, de brandweer! Er komt ge
lukkig verbetering in dezen toestand.
In epkele grootere plantsoenen zijn
reeds 'gedeelten aan de spelende jeugd
.afgestaan. De gemeente heeft er. zand
laten brengen voor de kleintjes, groo
tere grasvelden geresolveerd voor de
groot eren. Deze laatste de grasvel
den worden nu ingenomen meestal
(door voetballende jongens. Dat ech-
■ter, bij zoon natuurgenot, ook de kin-
ideren van den gewonen burgerman
■to gezondheid niet kunnen wedijve-
ren met die van buiten, zal wel nie
mand verwonderen
Als de kinideren met hun vijfde of
zesde levensjaar voor het eerst over
den drempel 'van (het 'schoolgebouw
treden, is het dan ook een groot aan
tal van hen aan te zien, welk een ge
brek aan zuurstof zij reeds hebben ge
leden. Menig kwaaltje, dat bij goede
frissdhe lucht in de kiem gestikt zou
'Zijn, heeft zich nu in het jonge li
chaampje genesteld, nog onzichtbaar
voor 'den leek vaak zich voor hem
schuil houdend, om, wanneer het, oo-1
genblik daar is, het jonge mensch-
tgebouwlje te ondergraven, izoo, da.t
toet in moet storten of slechts ge-*
schikt is, om een kommervol bestaan
rond te sleepen. Sedert verscheidene
jaren drongen daarom de onderwij
zers hier ter stede aan op een oordeel
kundig toezicht op de kinderen die
op school komen, maar (het heeft lan
gen tijd igeduurd, voor ze hun pogin
gen met succès zagen bekroond. In
het vorige jaar evenwel nam de ge
meenteraad Ihet besluit, een proef te
««men, en 'deze maand is nu het in
stituut „Schoolartsen" geïnstalleerd.
-Voorloopig als proef. Een eigenaardi
ge en onvermakelijke strijd ging er
'aan vooraf. Die strijd werd gevoerd in
de Commissie van toezicht op het L.
O., waarin specialiteiten van diverse
plumage zitting .ihebben, en waarin
twee artsen liet over het vraagstuk
aan den stok kregen. Een van hen
•ging zoo ver, een dikke brochure te
schrijven, welke (hij in leen oplage van
waarschijnlijk wèT2 a 3 duizend exem
plaren aan de Amsterdamsche "auto
riteiten en onderwijzers gratis toe
zond. Het mocht 'hem niet baten
hij was tegenstander de raad be
sloot, op advies van de Commissie v.
Toezicht, waarin hij het ook tegen
•zijn tegenstander (had moeten afleg
gen, tot'het nemen van een proef. Het
toezicht zal nu tweeledig zijn: het is
verdeeld in een hygiënisch en in een
•geneeskundig deel.
Het Hygiënisch toezicht is opgedra
gen aan den Gemeentelijken Gezond
heidsdienst, waartoe aan dezen dienst
nog twee artsen zijn verbonden, d'at
zal moeten toezien op het gebruik der
stóhoollokalen (schoonhouden, ver
warming, ventilatie, verlichting, enz.)
en middelen moet beramen tot voor
koming der verspreiding van besmet
telijke ziekten onder de schoolkinde
ren. Tn 't kórt zal dus dit toezicht er
2ooveel mogelijk Voor hebben te wa
ken ,dat de plaats, waar het kind zijn
tweede levensperiode slijten zal, zoo
veel idoenlijk alle invloeden mist,
waardoor de reeds verborgen ziekte
kiemen tot verdere ontwikkeling zou
den komen, of nieuwe kwalen het jon
ge lichaam zouden veroveren. Hei
geneeskundig toezicht behoort nu tot
de competentie van den gemeentelij
ken geneeskundigen dienst, waartoe
aan dezen dienst een twaalftal school
artsen zijn aangesteld, (Amsterdam
telt een paar honderd openbare lagere
scholen), (die tot taaie hebben gekre
gen, erin do eerste plaats voor te wa
ken, dat geen kinderen tot de school
•worden toegelaten, die wegens licha
melijk© gesteldheid of 'geestelijke ei
genschappen gevolgen maar >al te
vaak van genoten levensvreugd tus-
schen de vier wanden van "h bedompt
vertrek, soms ook van de „zonden der
ouders" ongesdhikt zijn voor klas
sikaal onderwijs, en in wier belang
.hét verkieselijk te achten is, dat zij
van den aanvang af worden opgeleid
in (een voor (hen meer passende inrich
ting ik volg hier de circulaire van
den nieuwen wethouder aan de on
derwijzers lover het desbetreffende
punt op den voet. (Bedoeld worden
(hier scholen voor achterlijke kinde
ren). 'In «3e (tweede plaats is het Ge
neeskundig toezicht ingesteld, om het
onderwijzend personeel ten alle tijde
van medische voorlichting te dienen
in gevallen, waarbij het vermoeden
rijst, dat een kind wegens lichamelij
ke of (geestelijke afwijkingen, die voor
iandere kinderen hinderlijk of gevaar
lijk zijn of^het kind zelf voor onder
wijs ongeschikt maken, van de school
•moeten worden verwijderd; in de der
de plaats, om te letten op al derge
lijke afwijkingen bij de kinderen, wel
ke op de resultaten van liet onder
wijs een nad'eeligen invloed kunnen
hebben, als adenoïde vegetaties
■men zal zich het brochuretje hierover
van onzen vorigen premier herinne
ren, cruggegraatsverkrommingk ge
breken, van gezicht of gehoor, enz.
Zoo (heeft Amsterdam dan nn look
schoolartsen. Ik wil hopen, dat het
tenminste van eenigen invloed mag
zijn op de gelaatskleur van onze
jeugd. (Groote-Stads-lucht kan door
•den geneesheer wel niet worden ver
wijderd de censor zou het hoog
stens van het repertoire van den
schouwburg kunnen schrappen, waar
„Groote 'Stadslucht" tegenwoordig
nog al eens wordt gespeeld tmaai
de ervaren medicus zal menig vonkje
kunnen ontdekken, dat nu nog smeult
onder de asch, maar straks het wrak
ke omhulsel' misschien zou verteren,
doch 'nu door zijn medewerking zal
kunnen woTden verstikt. Dat deze
proefneming moge slagen.
Nu nog even iheel iets anders. U p
to date! zijn wij. De Amerikanen
zijn ons in het reclamarmaken de baas,
maar leerzame volgelingen, zijn we
zeker. Bet „non1 plus ultra",, het
„noch nicht dagewèsene" mochten we
deze week aanschouwen.
Al sedert langen tijd bestraalde de
reclame ons op 't Rembrandtplein en
den Dam des avonds uit een kunstig
samenstel van hondenden electrische
gloeilampjes, hoog Gn dé lucht. Nu
heeft ook_een vernuftig rijwielhande
laar de oogen maar boven getrokken,
achter de Beurs.
Daar staat nu, den geheelen dag,
een luchtballon hoog-in-Jucht, waar
onder, bij wijze van schuitje, een
fietsband bengelt, om den mens elven
te verkondigen, dat zijn fabrikaat nu
toch waarlijk 'het allerbeste is. Des
avonds wordt 'de ballon lekker weer
„ingehaald", want zij verschilt hier
in alleen van een rechtgeaarden lucht
ballon, dat ze .aan een touwtje ligt,
terwijl de .andere zich vroolijk op de
vleugelen des gesanges naar de Gan
ges mag laten drijven. Honderden
voorbijgangers blijven nu even staan,
werpen het hoofd in den nek, mompe
len 'een opmerking en gaan vonder.
Maar ik weet wel, dat 'ik daar geen
banden voor mijn fiets koop, hoorde
•ik een wijs boertje zeggen, diat van
den kamt van het (Centraal- S-t at ion
kwam, met zijn zwart fluweelen bood-
schappenzak op den rug. „Die heele
mooie luchtballon kunnen de koopers
met elkaar betalen. Al die reclames is
•toch maar dak. De fabrikant denkt er
blijkbaar anders over...
De correspondent dier „N. R. Grt.
te Weemen schrijft van 5 Februari
„Tot die voordleielen van Weemen
hoort dat menntet naar Davos hoeft te
gaan, om zich met wintersport te Ver
maken, maar dla.t men er slechts naai
den Sommering heeft te trekken, den
belcenddn bergpas tusscbem Neder-
Oostenrijk en Stiermarken.
In 21/2 uur is men boven op den
900 mieters hoogeoi nek, een kleinig
heid, of, zooals mdm hier zegt, een
„Katzensprung", in dit groote land,
waar 8 of 10 uur sporens iets heel ge
woons is, Daariiéeu stro omen nu in
de laatste jaren de sportlievende
memschen uit clo groote stad vooral
als er twee feestdagen zijn, zooals de
jongste Zaterdag, die wegens Maria
Lichtmis een heilige dag was. D© aan
drang is dan. even groot als zomers.
De Zuiderspoorwieg moet extra trei
nen laten, loopen. om. de menschen
met hum ski's en Rodels (sieedjes)'
naar boven, te brengen, en voomiit.be>-
stelilen viam kamers in een der drie
groote hotels is noodzakelijk. Trou
wens, welke „Grosstaidt" heeft zoo-
iéits moois in de buurt, ads de Somme
ring, die 's winters vol blanke sneeuw
is en waar zuivere berglucht het
stadsvuil en stof in d;e longen edn
tijdje Tanig wegveegt.
De Engelscden steken in de Kerst
dagen over- hot Kanaalom vliegens-
vlug naar Davos to rij dein tn daarbij
heerlijke winterzon: blauwen hémel,
sneeuwwitte bergen en berijpte hoo
rnen van echt© winterpret te genie-
een. Nu, wij hebben dit ndet hoódlig,
wij hebben zoo iets naast do deur,
en te ooi-dëeten naur die honderden
menschien, dié van Zaterdag c*p Zon
dag aaai hun lichaam een beurt wil
len geven, zal fliat niet lang moer du-
rm, of in de sportbladen zal do Som-
mertng een vaste rubriek krijgen.
Ben vast publiek is er al. Want hij
kaai rekenen op die bevolking' ééarerr
millioenstad, die gewoon is veel naar
buiten 1d gaan. De liefde' voor de na-
tuur, voor liet klauteren op de bergen,
biet. maken van groote voettoeren zit
de menschein an het bloed.
Vroeger haalde men alleen des zo-
'm-eirs zijn hart op in de bergen; te
genwoordig geschiledt 'dit ook des win
ters. En deze winter met veel sneeuw
as er bijzonder goéd voor.
Aldus profiteerde ik ook van de
feestdagen om dé noordsrlue speten op
den sètnimering te gaan zien. Sinds
de laatste jaren konten onderwijzers
uit Noorwegen om de Werners met
dé geheimen van de wintersport be
leend te makeit- Hoever hunne teeiten-
een 't, in die kunst- gebracht hébben.,
zou nu uit de wedstrijden moeten
blijken, die op de hellingen en de
bergen achter het mooie' hotel Erzher-
zog"Johiamn waren uitgeschreven.
Overal zag men heeren eat dames,
jongens en meisjes zich op de blanke
sneeuw oefenen, om op den dag var
don wedstrijd met de „Bobstee 15du
meters naar beneden te glijden, of
van den Sornnienwemdsteintoerg ineen
Rodel (steetje) 3000 meters naar bene
den te vliegen De pret van heeren en
-dames en hun gegil, toen tn dijen
wedren de groote Bobslee met den
stuurman voorop em met de vaart
van .ccin sneltrein, de bochten nam,
op ge.va.aa-. 'diat de minste verkeerde
beweging het. voertuigje zou do.e-mtui-
melen, is in hooge mat© aanstekelijk.
De vrouwen warén er niet het. manst-
fel opzij zagen er voor de gelegen-
■beid uit als Eskimo's, het hoofd, yn
©en witten kap, dito borstrok, slob
kousen. Het Skeletourreninen is ook
geen kleinigheid, en het maakt een
indruk van waaghalzerij den man
met zijn buik op het sleetje te zien
liggen en zoo haar beneden te ko
men.
De weg was 1300 mëtetr lang en te
lui, die eerst alls een zwarte stip hoog
uit het bosch te voorschijn kwamen,
om dan over een steil sneeuwveld h.un
doei: te berdikem, schenen mij wel
hakvC heiden te zijn. En als ik de
meuschein op de Ski's zoo'n berg zie.
afvliegen, of, waar het noodliig is, met.
een vervaarlijken zet over ieen gat of
een holten weg zie springen, dan
wordt het mij duidelijk, hoe sport
©en midden-ding is tusschan spel an
verstand, hoe lichaam en geest geoe
fend worden en hoe noodzakelijk
daarhij kracht, tegenwoordigheid van
geiest en behendigheid zijn.
Achter mijn hotel, waar door de;
Sportclub de velschillende banen voor
liet rodelen .en voor do ski's in orde
gebracht waren, had men natuurlijk
ook een speciaal nummer voor de
dames gearrangeerd, die voor den
prijs van een gouden medaille 3000
meters in eon stec-üje naar beneden
moesten glijden. Aan liefhebsters geen
gebrek en ook niet aan bólamigstelteu-
r!en. die naar het hoornsignaal luis
terden, dat als toeken va.n aankomst
gegeven wierd.
Eigenlijk was dit .niet eens nooldiig,
want nauwelijks werden zij tusschen
de dennen van den bosohsrand zicht
baar, of die moedige w.ouwen suis-,
den, juichend .en jubelend', in. vlie
gende vaart naar beneidén. Soms tui
melde er wel eens 'een in de zachte
sneeuw en werd er een half onder be-
graven, maar dit deed er niet toe.
Want ide handigheid vei'ei.sch.t, om
zioo'n dong met de beenen en dioor Ll-
cliaamsliouding te besturen, als het
pijlsnel over de krakend© sneeuw
vliegt en ide opgeworpen sneeuw als
een stofwolk liet lijf bedéktde kunst
om die draaien te berekenen en met de
voet-en te remmen, is niet gering, en
do meisjes' die met een sierlijken
bocht den eindpaal bereikten, wanen
dan ook rood van inspanning on de
oogen gloeidlen Van levenslust.
Wat een fliimke mama's zullen die
later worden -en hoeveel sterker zul
len zij zijn dan. hare zusters, die te
huis bekleen. En. aardig hoe goiedJ de
winferkleedi'ng, 'dief wollen „Sweaters"
(truien) -en dito mutsen, doen bij de
door die sermrpe lucht -rood gewordlen
koonen, bij den heldérdn hemel, de
ernstige groene dennen en den be
sneeuwd en grond. De vrooiijkheid en
ongedwongeteieicldie in Holland'op
't ijs heersch'en en die 't land dan op
zijn aardigst maken, Adn-den wij hier
ook ieoi' zij kwamen bij de prijsudtdleé-
ling in idle groote hal Aian liet hotel
geheel tot haar recht.
Komt er dian 's avonds nog een
dansje bij met muziek of een- voor stel
ling van een cabaret, dan willen de
jongelui, trots d© vermoeienissen van
den dag, Aian geen uitscheiden weten.
Want d© wedsta-ijd .op dén Semme
ring, waaraan door Veile g.asfcen van
do date groote hotels was deelgeno
men, wea-d idien volgenden dlag in hét
stadje Mürzzuschlag voortgezet. De
Ro-del post" of arpartij daarheen,
doofl- liet laesneeuiwdle dal Anan deMürz,
was prachtig en bijzonder vrooflijk,
crnd'at do sportLievende heeren en da
mes hunne sleetjes aam de aaren lié
ten vastbinden of zie Ir op hunne sk'is
lieten voorttrekken. Vooral het laat
ste, -waarbij de enkels em d© liand-
palmien het aan idle ar gelaonden touw
moestem vasthouden en daardoor
steeds gespannen waren, scheen mij
bijzonder vermoeiend toe.
Maar juist ilidt vallen- en andere
klein© ongelukjes, die bij zoo'n gele
genheid plaats hebben, behoort- even
als bij het schaatsenrijden tot cte grap
pige dingen, mats daarbij geen ar
men of been en uit hlet 3M a-akem wa.t
ook wefl. gebeurt.
Tn Mürzzuschlag zou door beroeps-
loopers een ski-wedloop vertoond
wo-rden em daarna hét springen..
Ik zag ze van dietn S-tuhleck koanen,
een berg van 1778 meters, zag ze
voortglijden óver greppel en weg langs
besneeuwde bossohon, tot zi,;j. diem ramd
bereikten en toiem' met uitgesttekte ar
men naar beneden vlogen., om, even-
aUs de schaatsenrijders, hun vaarten
een sterlijken boog, of zooals het
eigenlijk 'heet, een ToJemalrk te ein
digen. Achter de mooie prote&tantsche
kerk, waarvoor Rose^er door lezin
gen zooveel he' .ft bi i gedragen-, zag ik
dé rnenschén voor het edrst met de
ski's sprtngen, éen allervreemdst ge
zicht, en al waren het ook geen.
sprongen A\an 40 meters, zoo als in
Skanddna.vië, toch scheen mij die oef
fening ook zoo reeids zeer waaghalzlg.
Maar hét blijft iets indrukwekkend-s
zoo'n man vliegensvlug over --do
sneeirw naaa- b'en/edSeai te zien glijden
en het verschil im terrein, door eem
koénen sprong' te zien. overwinnen.
Eaa 's avonds weer een amdea- too-
neeieem van plechtige stilte. Do
maan, haar licht gietende oVer dé
besneeuwde hoornen en toppen en d©
witte helling in een zee. -Vaan zilver
doopearde. Daarbij de zuivere. Alpen-
lucht, koud, maar toch niet kil, eaa
vrij van stof, 'dé plechfiighéiid i.n de
matuur en van de smeeuAvhergem, die
ah ei'nstigc waoiliten's om ons heen
stoaai, In één woord een weelde,
waarop Weenen, trotsch mag zijn."
'n GARDE-CHAMPëTRE IN DEN
VLEUTENSCHEN POLDER.
De Vléu-temsche coiTéspondent van
T „Hbld." sdhriift
In onBen, poldc-r kken we rustig. Er
zijn .géien moordienaars, geen oplich
ters, geeai kabaalmakende dronkaards
langs den weg en geen voorhijganget-s
m.O'lesteeirenjd.e straatjongens. We
gooien, élkaairs ruiten niet. in, we eer
biedigen het erf van onzem buurman,
we maken, geen ruzie, want we héb
ben éükanider lief. Onze ©en.ige politie
man ,is 'n mam des vnedes. In .groot
tenue is hij 'n gewapend .symbool des
vredes. Maar je ziet 'm weinig met
sabel of Mm waai-voior ook?
en bij haalt 't schoolgeld op. Hij
draagt ook de peilstok, als 't dinjgmiet,
anders heet, wanneer er schouw is op
de wetering ©n bij gctegenheid sluU
ie 'n, dakloozen lanclloopëa- in den to-"
icu en brengt hieni notr koffie em écu
boterham bovendienOok veaa-icht hij
nu en idlan nog andere Werlizaamhé-
dteri'.
Onze véüidjwtachtéir kan zeggen,, dot
ic 'n prins .'is in Arcadië. 7x<lfs is die
eéne veldwachter nog te \'eel voor
onlzle gem.eent© ear daarom dieieJien we
'm broédierlijk roet het naburige
Haarzualens. Haa.rzuil.ons en Vleuten
staan ondier één bnrgemeesteir ©m vA-or-
den bewaakt dioor ééa Aield-wachtoi'.
Deedeao, doen, we 'm eigenlijk niét. On-
7..' veldwachter is een. em onverdeeld,
't Is juister te zeggen, dait idle gerneem
te Haa.raiilens aam.déél en in onzen
veüd\va.chit«r hoeft elm daarvoor het
récht .heeft op 'n gedoefl.t© dor werk-
zaamhedéin Aia.il' onizen heielen a«e«l«T-
wachlter. Mot kennis bijvoiorbeéid en
bij nog ©enige andbire gelegenh.odein
begeeft ie zich daa.rh.eien. Dat i,s aio!--
doOnd'e, Avarnt do Haarzuiléhaairs zijn
net als wij ord'c-iliike mfeamschém.
We krjjigém. ech-i -r 1 omgza/mierhiand
gi-ootschipopschie mengingen in dem pol-'
tier. We kunnen nog wel niet teder
'o eigen! burgemóesfer h.efl>ben, dloch
in iedic.ro gemeefnte 'n oi.gpin a'é'ldwacli
ter, dat is in die tAvimtigste eouAv al
we*tr 't mimstet, wat je döem kunt.
B. em W. van Haarzudléiius beg-öu-
n«n er dus oVer te demken 'n eigen
voldwaohter aan te stellen. Vleuten
zou zijn Hermandad vijftig gulden
mjeient geven, want die' raam kon er.
toch' niét het. loodie bij leggen, en
Haarzuilens zou eéms diiep in den zak
taston voor 'n eigen manaiietje.
Doodeé/nvoudige Zaak. Maar zóó
c-éiia'-oudiig was 'tnu niet. 'n Gowone
veldwachiteir, zooafls do onze, nu ja,
die was gemakkelijk genoeg te krij
gen, doch 't moest iets aparts zijn.
Iets moderns. Ha,ar zuil cms heeft in. 't
seizoen we hebben óók „our sea
son", wat dacht ge? 'n zeer mon
daine, zeer cosmopollete en dus zeer
polyglotte bevolking. In dé zomer
avonden is 't. I-Iuis tór Ha-ar bewoond,
on die- monschon spreken, allo talon
mot hun gasten', die Aian. allo oorden
der aardie komen. Wij polder-bewoners
7.ijn van. mature eentalig. Br zijn >n
dén polder memschien, -diie de modern©
taliën machtig zijn, zelfs hebben we
raadsleden die Fr.ansch spreken, doch
dat zijn uitzonderingen. Voor den pol-
eter in 't algemeen is dus 'n gewon©
eentalige veldwachter a'oldoemde.
Maar B. en W. A-aai Haarzuilens oor
deelden, dat de nieuwe a-eldwachte.r
Fra.nsch moest kunnen spreken, met
biet oog op 't kastoefl. Niet dat di©
k astee 1 menschen de geAvoonte hebben
om den amdea-en dag- in handen van
den veldAvach'teir te) valteinJHe'ele-maa.l
niet. 't Zijn óók brave menschen. Het
zou echter netjes zijn als de Veld
wachter niet altijd mot 'n mond' vol
tonden behoefde, te stajam, wanneea-
hij soms ems 'n boodschap op t kas
teel had. Dan kon-ie mot den heer zelf
spreken en was ndlei zoo afhankélijk
vaai 'n tolk, die je bovendien in don
polder maar ndet zoo a'oor 't oprapen
hebt.
De Gomleenteraad vond het goéd, de
twee Fransch sprekende loden, -Ie
eentalige leden en ook do ©emitetter-
giiepi'ge ledieai. Ze voeldéaa, blijkbaar
allen, dat je in 't klein moet beginnen
om wat groots tot stand te brengen.
Amsterdam is 'n Avegeldlstad en was
toch eens 'n gehucht van Adsschers.
M:aarom zou onze polder ook niet 'n
Avereldpolder kunnen worden, m;et n
gardeschnmpêtre -als' wegwijzer naar
't ideaal
Stel je eens voor: hij zou'tschoolgeld
al vast in 't Framsch kunnen ophalen
e-n de poldjerbewonérs, die nu togen
d-en veldwachter ze<ggen „daag" of
„mooi weert te", zou én tegen hèm, den
garde-charmpêtro, wel moetein zegren
'..beizoior mes'eu". Sommigen kunnen
dat nu al zeggen, doch er ontbreekt
nog 'n lcleinighéi d aan de uitspraak.
Helaas, 't Werelduoflder-id'eiaa.l za.l
moeilijk te bereiken zijn. De garde-
champëtro is voorloonte tén,minste a,l
We)er Apan dé baan. 'n Tweetalige vcld-
Avachtér Avas duur on or was géén
huis om 'm in te laten wpnon.
B. on W. namen toon het liéfle
veldlwachiersvoorstei maar wéér te
rug. Heeleimaa.1 geen véldavachter dus.
Er waren er echter in ddn Haarzui-
lensohen Gemeenteraad, die luet Avnt
mal vonden eerst-te besluiten 'nga.rdé-
champêtre aan to stellen, om dan
eindelijk nnet eens 'n veldwachter te
be noemen. Misschien komt er nu toch
nog wel wat van., als en- maar eerst
eens 'n huis gebouwd wordt.
Voorloopig gaat de Vteutensch© po
litieman weer op aandeden.
UIT HET SCHEVENINGSCHE
VISSCHERSLEVEN.
't Is de keurbende der vissdhers, die
's Winters de Noordzee bevaart om den
hongerenden naar vischspijs d-e ka
beljauw, sdhelviscih- en tarbot te gaan
halen met, groot gevaar voor eigen le
ven, met buitengewone vermoeienis
va.n lichaam, in "Koude en gebrek.
Want als de Oostenwind, die onze
vaaTten stollen doet, de ooren bijna af
snijdt en IdooTdringt tot merg en been,
staan 'de vissdheTS op het kleine
scheepje in donkere nachten slechts
door een tweeduiims plankje van de
eeuwigdieid gescfliëiden.
En ais na dagen zvvervens de vangst
verkocht is en de besomming ver
deeld, dan nog komt het vaak voor,
dat Ihet naar huis gaan even zorgelijk
was als het heengaan, want de 'kost,
is niet verdiend ivoor het gezin, dat
hunkert naar vaders komst.
Daif.heeft de reeder oveneens eleeïhté
zaak gemaakt en veel verlies geleden
en daarom is het, dat zoovele schepen
's winters „afgesneden" liggen en tal
looze visschers slenteren in het dorp,
allerlei karweitjes verrichtende en
maar hopend weer op het voorjaar
wanneer de Adoot zich opmaakt om uit
te gaan ter haringvangst.. De enkele
reeders, die hun volk ,aan den gang
'houden door de uitoefening der win
ter vussoherij, zien hun onderneimiings-
geest slecht beloond en 't zijn hoofd
zakelijk stoom trawlers en de beugers
uit Pernis en .Middelhamis, tzij het
ook vooral voor laatstgenoemden,
met onbevredigend resultaat welke
de wintervisscherij nog aandurven.
Enkele loggens probeeren Ihet ook
•nog .met de tnawl-vissdherij en maken
reisjes van 6—13 dagen met afwisse
lend geluk.
Doch er was er nu een die veel lan
ger wegbleef, waar fin en niets van
hoorde, en w.aarov-er men zich ernstig
•ongerust 'miaiakte.
Reeds 20 dagen geleden Avas het
schip uitgegaan, bemand imet Sche-
veningers en nog; (altijd1 vernam men
•niets
Denkt u den .angst der betrekkin
gen, de lange dagen van wachten en
hopen en vreezen!
Zaterdagmiddag .krengt de trein
van Haarlem onder de vele passagiers
die in Den Haag uitstappen, eenige
mannen .met blauwe truien, harige
jekkers en kleine ipetjes, met in
sehotsch-bonite zakken gepakte uitrus
tingsstukken.
Ze kwamen pas van zee en zagen er
mismoedig uit.
Een -jongen -van een jaar of zestien
is de eerste die de controle door is.
Wel jo? was 't koud op de Noordzee?
Een bietsje, meneer.
Wanneer ben je binnengekomen?
Vanmiddag 'om 3 uur en nou gaen
we naer 'uis toe tot 'Maendagochtend
vroeg.
.Hoe (heet je schip?
Dat weet ik iet... .hoe ihiet ie ok?
De „Nico en flDdrk"?
O ja!
Hoe lang -ben je weg geweest?
V.ierd' halve week, meneer.
Zoo, .en hoe was de vissc.her.ij?
Slecht imeneer, niks als tegenspoed,
dagen lang niet kennen visschen van
stormweer dat we alleen op de kleine
fok „bij de wiind" zeilden.
Dan kan je je gemak hou'en zeker,
nietwaar?
Wel neenik, dan staen avo allemael
an dek, dan Willen we weten wat er
gebeurt.
En kreeg je veel water over?
Verscheiden buizen, die je sliknat
gooiden, en dia.n 'la.et je dat maer in 't
Oostenwindje opdrogen.
•To meneer, valfrde Oudere er op in,
die- jongen ken er beter tegen a-s ik,
want ik eb 't kwaed 'ad met de kou.
Nou, imaar nou ga je naar moeder
de vrouw en is alles weer vergeten?
Zegt 'dat maer, meneer, -maer Ave
gaen met leege handen.
Zoo? Was de reds 'zoo sledht?
Ja, 't was bedroefd, we besomden
120.
En w.as je idaar vierd'halve week
voor weg? en wat heb jij daar nu van
verdiend?
Mijn portie is f 4.50 aroor de ï-eis en
daer mot nou nog twie gulden spoor-
geld af.
Ja, roept de jongen, ik heb net voor
een kwartsje die reis gémaek't, f 2.25
verdiend en twie gulden spoorgeld er
of; nee 'oor, da's niks 'edaen!
•En haastig gingen -ze naar de tram
die hen brengen zou naar hun huis.
Nog eenige oogenhlikken zag ik hen
na, .en lang nog dacht ik aan dien jon-
geu, die varen ging a-oor niets.
<N. Ct.)
HET EINDE VAN DEN RADJA VAN
GOA.
Van de achtervolging van den radja,
vaini Goa geeft het „Soerah. HacrwMs-
biafd" de volgende beschrijving
„Do troep bleief doorspeuren en in
den loop a'an den 24ste.n December
liep rnien een inlander tegen h'et lijf
die, dioor Christoffel persoonlijk on-
dervraagd, heim Aérteldo, dat de radja
te Booloe Waroë zat. Dit punt werd
nu het doel van den tocht. Maar
vrelk een weer was h'etHet regende
voort durend, de wég was geacciden
teerd en giibberig, het ging ravijn- m
ravijn uit, aldoor over terreinen van
die heerlijke Colebes-formotio (Cele
bes mélange) klei ear steen. Slechts
met een Idem deel van zijn geslonken
brigades bereikte de onAétrmoeide
aanvoerder Boeloe Waroë; de radja
was natuurlijk al weer wég, maar hij
as-as' er kort te a'oron werkelijk ge
weest. De inlander, die den weg ge
wezen had, AToeg heen te gaan. Een
'anldére inlander, op het a*eld opgewat
(niet in dé kampong dus) Werd ge
prest om verrder den weg te Avijzen.
En toen al maar door av'eer vooruit.
De trein bleef achter. Da.t was min-
didr. Voortsteeds a-oort.
Daar kwam men aan een. ladiang-
huisje de radja, was er geweesthij
had er gekookt, het vuur was nog
aan.
Aldoor Aveer Vooruit, weer of geen
weer. De nacht viel 'in. De -regen
viel in \dagen striemend neer. Mad-
jo'öcomimiandeerde Christoffel. Het
werd drie uur.
Daar zagen de voorste marechaus
sees cienige hutten. Een er va.n was
hel verlicht.
Zou daar de radja zijn?
Langzaam slopen de a-ervolgers na
der. Daar zag ChristofM twee man
nen op de trap zfijttenenkel© passen
vendor stonden een dozijn •mannen
hardop te delibereer en. Eén toeken
van den commandant ieh de maire-
ohaussees. sprongen naar voren
ChristofM Stond bij dén radja
Daar wa>s don het gi-ooto oagenblik.
dooa- den radja met. groot© vreeze ge
vreesd, door 'dei onzen met zoo innig
verlangen varbeid1. Luide riop Clms-
toffel dlten vorst en .dén zijnen to©niet
te vn-cazenihun zou geen leed! ge
schieden.
Of dé ATeeB' er te sterk in zat, of dat
men den officier niét geloofde de
geboete troep stoof uiteien, weg inde
duisternis. De> afgrond vlak in de na
bij beid Avas in den zwarteto nacht on
zichtbaar; de ongélulckiige radja ©n
zijn zoouv Datoe Soeppa en zeven vol-
gel!ngen Lagen -enkele seconden na.
do woorden van Ghrristoffel Aérplet-
terd op den bodetm A-an den zes hon
derd meter diepen afgrond
Do s-udk©rm akers moeten in den
naclit sluipen, dei-wijze de wanden
va,n bet ravijn onderzocht en daarbij
hét lijk van den vorst gevonden heli-
ben, Avnnt de gouverneur, die zich
to&A'aüldg te Paree Paree ojphiéiM', wist
eerder dan Chilstoffel v/aar het lijk
moest liggen. De Sidenreawers luidden
hef. aan dieai c-iAiol gezaghebber Mul
ler -en 'dieze had het weer aan den gou
verneur médégedeeld.
De tolk Bams©, di© bij Baro'epoe zul
ke buitengewone diensten bewezen
had, werd' met Muller en. enkele in-
landsclnei hoofdeai, die allen dep radja
gekend iraddlen, naar het ravijn ge
zonden om 'hem te herkennen. Het
uerd t.ijd, Ava.nt idé dood© lag cr al
A-ier dagen. Van Paree Pa.re© daar
heen was 5 uur loopen. Het lijk werd
gevon-dtm in oen gat van een uitste
kend gedeelte van den navijiiwanid
lag met do beenen geklemd tusschen
steenou, met het hoofd naar beneden;
ah de dood© niet wus blijven haken,
zou hij diéper in 'het gat zijn gevallen
en n immer zou eiesn sterveling gewe
ten hebben, hoe en wat er van dein.
radja geworden was. De. hemel weet
cd dan -dé jacht -op dein radja niet zou
zijn voortgezet."
BRIEVENVERVOER LANGS
ELECTRISCH'EN WEG.
Door het dag-elij-ksdh beistuur rail
Berlijn is besloten, onide«r zekere Voor-
waaiden. goedkeuring te verleen en
voor den aanleg van een electrische
innldhtilig tot a-dCvoer d'elr boüeven-
l>ost van liet Potsdammer Station
naar heit. hoofdpostkantoor in de
Spandauer-Heiligegeeststraat. De tun
nels voor de locomotievien. en wag
gons komen boven elkaar te liggen
en moeten weggeruimd .wordfen, Avan-
neen- ze stedelijke inrichtingen sn den
weg komen-, zooals gas- en watetrlei-
di.nig,) rioolstelsel, tramaanleg enz.
Aan den Gemeenteraad wordt a-oor-
gesteld de concessie Voor 90 jaar te
verlieenen.
Voldoet de zaak, dan komen er, be
halve deize tunnel van 3.6 kilometer
lengte, nog andere tunnels samen A'an
13 kilometer.
EEN 'GESCHIEDENIS VAN EEN VE
TERAAN EN HET PLANTENRIJK.
Een van de Californische reuzenboo-
men, de Wellington!a~~gigantea is de
zer dagen geveld en bij dat werk
bleek het een exemplaar te zijn van
meer dan twee duizend jaar oud. Niet
alleen veel stormen, maar het vuur
had hem ook dikwijls will-en vernie
tigen, zooals >het onderzoek aantoon
de.
•De -boom was zwaar door het vuur
aangetast aan ©ene zijde, tien meter
hoog en zes meter in omtrek, in het
jaar 1797 en langer dan oen eeuw is
noodig geweest om deze diep geslagen
„wonde" te herstellen.
Volgens de jaarringen is deze reus
in 271 voor 'Christus geboren en 'had
de eerste brand aan zijn body plaats
in het jaar 245 van onze jaartelling,
zoodat dé boom toen in zijn 517en
jaar was. De brandwonde had een
doorsnede van een meter en honderd
en vijf jaren waren noodig om1 de
sta.m weer onder normale omstandig
heden te brengen.
Ruim een ©etuw ging daarna vooi-'
onze reus kalm en zonder stoornis
voorbij toen in 1167 de reus wederom
een strijd tegen het vuur te voeren
had. Twee groote brandwonden wa
ren het gevolg.
Nog eens in 1580 toen de veteraan
1851 zomers achter zich had, trachtte
het Amur Ihem te vernielen, maar
•bracht hem alleen ©en- brandwonde
toe van 60 c.M. in doorsnede. 56 jaren
waren noodig om die brandplek on
zichtbaar te maken. Ten slotte had hij
erg te lijden van -den Jrrand in 1797.
~%en ziet liet: ook boomen weten
te A-ertellen wa.t er in hun leven ge
beurd is, al -schrijven zij niet alles op
IIOE EEN MILLIARDAIR ZICH
WREEKT.
In Monte-Carlo vormt het nieuwe
Casino 't gesprek van den dag. Het ge
bouw, idat thans reeds meer dan 4
militoen francs Afarslonden heeft,
dankt zijn bestaan aan de volgende
gebeurtenis
Ongeveer een jaar geleden hield
voor 't Casino 'n auto stil. De eige
naar stapte uit on betrad de vestibule
van de speelbank, waar 'die -portier
hem a-ertelde, dot (hij deze „heilige
hall©" in auto-kostuum, niet betreden
mocht. De automobilist gilde één der
meest bekende Amerikaansche na
men, en 'haalde tevens zijn goed ge
vulde portefeuille voor den dag. Het
hielp niet," de poorten bleven geslo
ten. Vloekend en schreeuwend verliet
de dollarvorst 't Casino. In zijn eerste
woede wou hij Casino, 'Monte-Carlo,
Monaco en de geh:eele_Riviera... op
koop en. „What is the price?"' klonk
het woedend, maiar 't bleek, dat 't
speelgoed niet te Koop was.
Dan maar 'n andere manier probee
ren. ,,Als men -mij daar niet ontvan
gen vul, zal ik eenvoudig mijn eigen
