Vsrsehsfnt dagelijks; Bsefcaive ®p 2®b- m Feestdagen
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
24e Jaargang.
No. 7256
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1907 M,
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
PEP Dp*E maanden: IfMtL Van 15 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem f Haarlem van 1—5 regels elke regel meer ƒ0,20. Reclames 30 Cent per regel.
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) l.g) X Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing:
Franco per post door Nederland1.65 gf rB |ir 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Afzonderlijke nummers0.02 H SEl^ n a u u n aoaa rr
©eïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37341 Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenficn
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., J&HN F. JÖNES, Succ., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre.
EERSTE BLAD.
AGENDA
DONDERDAG 21 FEBRUARI.
Schouwburg: S'oirée Baron Oscar
von F&elitz en Mile Lena, 8 uur.
St. Biavo, Orgelbespeling, 23 uur.
Bloesnendaal: Raadsvergadering, li
§M ONS HEEN
No. 485.
De Schooi v»»r M. U.
L. O.
Men weet welk oen verschil van ge
voelen, onlangs vn den Raad is geble1-
ken te bestaan, toen het er op aan
kwam het schoolgeld vast te stellen
voor de school voor M. U. L. O., die
hier binnen eeuige maanden zal wor
den geopend. Een aantal Raadsleden
wenscbten een evenrediganderen
een gelijkvormig, maar laag, school
geld ten slotte vereenig.de zich de
meerderheid met bet denkbeeld van
B. en W., om voor de zes laagste
klassen een schoolgeld van f 50, voor
de drie hoogste van f 60 te bepalen.
Dit besluit- bracht, naar veler mee
ning, de school in groot gevaar. Men
was of is bevreesd, dat daardoor de
school of geen leerlingen zou krijgen,
of alleen die, welke het onderwijs aan
de H. B. S. niet zouden kunnen vol
gen en waardoor de school zou -wor
den een vergaai-bak van minderwaar
digheden. In die onzekerheid meende
ik niet beter te kunnen doen, dan bet
pas benoemde hoofd der school, den
heer E. L. Brouwer, naar zijn plan
nen te gaan vragen. Met groote be
reidwilligheid deelde hij mij. die mede
en ik kan niet beter doen, dan den
heer Brouwer hieronder aan 't woord
te laten. Alle vragen, die belangstel
lenden en belanghebbenden over deze
school bij zich hebben voelen opko
men, worden door het exposé van. den
heer Brouwer beantwoord.
De school voor M. U. L. ,0. z-ai, naar
mij voorkomt, binnen niet al te lan
gen tijd eene inrichting van onder
wijs kunnen worden, die vele ouders
voor hunne kinderen zuilen begeeren.
Daartoe zal 'het evenwel noodig zijn,
dat ze zich geheel zelfstandig kan ont
wikkelen, dat ze een programma volgt
geheel onafhankelijk van Opleidings
school en Hoogere B. S.-
in vele kleinere -plaatsen, en in en
kele .groote steden is de school voor
M. TJT'iL. O. in ti-are lagere klassen
eene opleidingsschool voor Middel-b.
en .Booger Onderwijs en moet daar
door een programma volgen, -dat re
kening houdt" met genoemde hoogere
inrichtingen van onderwijs. Verder
verlangt men van <die school, dat ze
de leerlingen der 'hoogere klassen op
leidt voor verschillende examens, als
voor post en telegraaf, voor kweek- en
normaalschool, voor de machinisten-
school enz. en, desgewenscht, voor de
of 4-e kl. teenier Hoogere B. -S.
't Gevolg van -dezen toestand is, dat
de scholen voor M. U. iL. O. (hare wie
ken niet kunnen uitslaan: in de lagere,
klassen voelen ze den -druk v-an het
middelbaar onderwijs; in de hoogere
klassen moeten ze 'het onderwijs lei
den langs banen, die evenwijdig loo-
pen met die der I-I. B. S., of aan het
onderwijs eene richting geven, waarin
ze langs dén koristen weg kunnen
aansturen op examens.
De nieuwe school te Haarlem moet
zich" vrijer kunnen bewegen. Ze moet
een programma vÏÏÏgen, dat er op is
gelegd, om aan hare leerlingen
eind-onderwij s te geven. Ze moet zich
voorstellen, dat ze hare leerlingen ge
schikt maakt voor allerlei betrekkin
gen, «onder eene enkele op het oog
te hebben. Het onderwijs moet een
afgerond geheel vormen. Het anoet
ontwikkelend zijn; zonder overhaas
ting moet. worden voortgegaan. Zon
der «aar rechte of links te blikken,
zonder te vragen: „Wat eisc'ht -dit of
dat examen" moet de school haren
leerlingen d i e kennis en d i e vaar
digheden -aanbrengen, welke de maat
schappij aan praktisch bruikbare jon
gelieden van 16 h 17 jaar stelt.
sa der eerste voord eelen van -deze
frijere opvatting har er taak zou al da
delijk kunnen zijn, dat de nieuwe
school zal kunnen breken -met de tot
nog toe gevolgde wijze, waarop liet
onderwijs in de_moderne talen wordt
gegeven. 'Zoowel de volgorde als de
methode kunnen worden gewijzigd.
a. De v o 1 g o r d e:
De traditie volgende, is men op de
scholen voor M. U. L. O. steeds voort
gegaan, het leerplan zóó in te richten,
dat met hét Fransch, als eerste
vreemde taal, wordt begonnen. Daar
na komt gewoonlijk het Duitsch en
daarna het Engelsch.
Er is een tijd geweest, dat het
Fransdh de vreemcle taal bij uitne
mendheid was, de taal der mode; de
taal, die in fiioöge kringen werd ge
sproken, de taal, die iemand moest
kennen, wilde hij aanspraak maken
op den titel van_besöh.aafd mensch.
Een goed opgevoed Nederlander moest
Fransch verstaan.
Uit dien tijd ddgteekenen de zooge
naamde -Fransche -scholen.
Toen het -Middelb. Onderwijs werd
ingevoerd en hét Gymnasiaal onder
wijs werd 'gereorganiseerd, werd bij
de toelating tot Middelb. school en
Gymn. -als e i is c h gesteld: de kennis
van de beginselen der Fransche taal.
Op de opleidingsscholen en op de
scholen voo,r iM. U. L. O., die bij hun
onderwijs met dezen eisch had-den te
rekenen, moest dus het Fransch als
no. 1 van de vreemde talen worden
op het programma geplaatst. Of de
traditiei, of onze (conservatieve hei-
gingen op den e i s c h v a n t o e 1 a-
ting van invloed zijn geweest, of
dat het Fransch op den voorgrond is
geplaatst om zijne groot-ere moeilijk
heden, doet hier niets ter -zake. Het
feit bleef, dat 'het Fransdh als eerste
vreemde taal op het leerplan van Op
leidingsschool, uitgebreid lagere sdho-
len werd geplaatst.
b. D e M e 't h o d e:
De iMi-ddelb. school, zoowel als het
Gymnasium, vragen bij de -to el afin;
der leerlingen, dat deze zullen kennen
en kunnen -toepassen de voornaamste
grammaticale regels; de vormveran
deringen van naamwoorden en werk
woorden, de voornaamste -onregelma
tige werkwoorden; verder v e r t
1 e n uit en in de vreemde taal. Of de
leerlingen zich in de vreemde taal
mondeling -en schriftelijk kunnen uit
drukken, over hetgeen -ze om zich
fheen zien, over wat ze cloen of gedaan
hebben, wordt volstrekt niet gevraagd.
•Vandaar dat bij het -eerste onderwijs
in de levende taal, de methode voor
de doode taal wordt gevolgd, bestaan
de in woorden leeï-en u i t -e e n b o e k,
thema's maken en verta-len de zoo
genaamde indirecte1- of vertaal
methode.
Nu zijn om paedagogische redenen
en -ook om overwegingen van pr-acti-
schen aard èn -deze volgorde, waarin
de moderne talen worden onder-we
zen, èn de methode, volgens welke dit
geschiedt, mijns inziens, niet-de juiste.
De paedagogiek eisch-t hij alle on
derwijs, dat wordt uitgegaan van het
bekende, dat de nieuwe leerstof laan-
sluit en zich aanpast aan het reeds
-aanwezige, -dat steeds aanknoopings-
punten voorhanden zijn, dat men op-
Icl'imt van 'het eenvoudige -tot het meer
moeilijke. Aan deze eischen nu wordt
niet voldaan, als men bij het onder
wijs in de moderne talen aanvangt
met het Fransch.
De Fransche -taal is eene Romaan-
sche taal. Het Nederiandsch is -eene
Germaansche taal. -Beide -talen zij-n
in oorsprong, in woordvorming, in
zinsbouw, in uitspraak, in declinatie
en conjugatie-stelsels zóó verschillend,
dat de Hollandsch-e leerling in het
Fransch niets terugvindt van zijne
eigen -taal; alles is anders, alles is
vreemd; hij vindt -steun in niets.
Daarom is het paedagogisch juist
met Engelsch of Duitsch te beginnen,
omdat dan met de bovengenoemde
eisohen wèl wordt rekening gehouden.
I-n on-zen tijd is het -Fransch niet
meer de wereldtaal. Het Engelsch en
het Duitsch hebben een veel grooter
taalgebied; Sn de practijk -zijn En
gelsch en Duitsch van veel meer be
lang. Mannen van ervaring uit den
handelsstand verzekerden mij, dat zij
veel meer moeten spreken en corres-
pondeeren in het -Duitsch en het En
gelsch dan in het Fransch. Het is dus
ook om practische -overwegingen beter
-aan -Engelsch en Duitsc'h de eerste
plaats op het programma te geven.
Wat de methode betreft, bij het on
dervijs in de moderne talen, deze
moet zoo zijn ingericht, dat niet de
-eerste plaats w-ordt toegekend -aan
het boek.
Evenals bij de moedertaal -moet
worden uitgegaan van de levende
■taal, men moet aanvangen met spre
ken. Eerst daarna en daarnaast ko
men lezen en schrijven. De voordee-
1-e-n. -die de -directe methode oplevert
voor ben, die eene practische oplei
ding moeten ontvangen, liggen voor
de hand en dat leerlingen zich -mon
deling en schriftelijk -zonder fouten
over bekende en in hun vak
dagelijks voorkomende onderwerpen
-moeten Ieeren uitdrukken is wel een
eerste eisch, dien -men -mag stellen
aan het_on der wij-s jin vreemde tal-en
op eene school, die practische oplei
ding beoogt..
Op de nieuwe -school voor M. U. L.
O. zal dus het onderwijs in de leven
de talen worden gegeven hoofdzake
lijk volgens de directe methode.
Spreken, lezen -en schrijven der
vreemde "faal zullen steeds hand aan
hand gaan. In de hoogste klasse (9e
leerjaar) zal ook correspondentie i-n
de vreemde talen op het programma
worden geplaatst.
Ik istel me verder voor, indien van
den Raad een wijziging in de volg
orde der reeds vastgestelde vakken
v-an onderwijs kan worden verkregen,
het -onderwijs in d-e vreemde talen te
doen aanvangen in 'de 4e klasse en
wel met 'het Engelsch.
In de 5e klasse -komt dan naast het
Engelsch het Duitsch, terwijl -eerst in
de 6e kl., 'als laatste der drie, he-t
Fransch -op het programma komt,
voor welke taal dan het aantal oren
per week iets ruimer wior-dt genomen
dan gewoonlijk, zoo dat -het totaal
aantal uren, yoo-r Fr-aosch uitgetrok
ken van de 6e tot "Si met de 9e klasse
het mogelijk zal maken, dat de ge-
wenschte 'resultaten worden bereikt.
Dat het Engelsch vóór 'het Duiteeh
wordt geplaatst, vindt zijnen grond
in het minimum -grammatica, dat
voor -die taal in den beginne noodig
is. In -de 5e klasse is de kennis van de
Nederiandsch e grammatica, wat -be
treft naamvals- en -tijdsvormen zoo
verre aangebracht, dat het inzicht in
de vormen van de Duitsahe naam
woorden en verba voor d-e leerlingen
niet moeilijk is.
Voor wie het bovenstaande aan
dachtig heeft, gevolgd, is het -reeds
duidelijk, dat de school voor M. U. L
O. toiet bestemd en niet geschikt is
voor leerlingen, die op 'hun 12de of
13e jaar tot de Middelbare scholen
vo-or jongens of meisjes of tot bet
Gymnasium wensChen toegelaten te
wor-dian. Die leerlingen toch zullen
op de school voor M. U. L. O. geene
-aansluiting vinden laan de eischien
voor het admissie-examen. De Oplei
dingsschool voor jongens en die voor
meisjes blijven de aangewezen scho
len voor alle jongens en meisjes, die
toelating wenschen tot de le kl. van
de Hoogere Burgerscholen en het
Gymnasium.
Nu zou anen kunnen vragen, of het
mogelijk lis, dat leerlingen, die de
school voor 'M. U. L. O. hebben a f-
geloope-n, gemakkelijk aanslui
ting kunnen krijgen -aan -de H. B. S.
-Mijn -antwoord, hierop fis dit:
De vakken .van onderwijs op de
school voor M. U. L. O. zijn ongeveer
dezelfde -als die in de lagere klassen
der H. B. S De volgorde der vakken
en de methode mogen verschillen, het
programma wordt zóó ingericht, dat
flinke jongens >«n meisjes, -die de
school voor -M U. L. O. hebben afge-
loopen en voor wie daarna nog
verder studie op de H. B. S., met het
oog op -dé keuze van beroep, wordt
wensöheüjk geacht, "voor alle vakken
zonder moeite wel aansluiting zullen
vinden aan het onderwijs in de 3de
kl. der H. B. S. Deze mogelijkheid van
overgang in de 3de kl. der H. B. S.
moet bestaan, ook zonder dat het -on
derwijs op de school voor M. U. L. O.
op dien overgang aanstuurt. Voor
sommige leerlingen heeft dit Ih-et voor
deel, dat de beroepskeuze k-an worden
verschoven tot het 15de of 16de jaar,
wat inderdaad een voordeel is. Toch
meen ik er uitdrukkelijk op te moeten
wijzen, dat de school voor M. U. L. O.
Lager onderwijs geeft -en in g -e e n
geval beschouwd kan worden als te
geven M 1 d -d-elbaa-r onderwijs.
Zoovéél mogelijk zal -ook het systeem
van vakonderwijs (te geven door vak
onderwijzers) worden vermeden.
K 1 a s s e-onderwijzers, die alleen
voor een enkel vak in "meer dan "ééne
klasse werkzaam zijn, zullen het on
derwijs geven.
Eene andere vraag is deze: „Zullen
leerlingen, die op de H B, S. zijn -ge
plaatst en die daar het onderwijis in
de le of 2e klasse niet kunnen volgen,
kunnen overgaan naar de school voor
M. U. L. O?'" Men zal inzien, dat de
volgorde, w-aarin de vreemde talen o-p
de school voor M. U. L. O. wiel-licbt
worden onderwezen, dit zeer zal be
moeilijken. In plaats van een bezwaar
acht ik dit evenwel een voordeel. Voor
eerst is bet goed-, dat het gemakkelijk
heen- en weertrekken van de leene
school naar de andere niet wordt in
de band gewerkt. Verder zullen en
kele leerlingen, die tot nog toe op de
H. B. school plaatsing vroegen bij1 ge
brek -aan eene andere goedkoope open
bare -inrichting voor voortgezet
onderwijs te -dezer stede, in 't vervolg
de school voor M. U. L. O. preferee-
ren e-n daardoor de middelbare school
-ontlasten van elementen, die daar
niet thuis hooren, omdat vooruit reeds
vaststond, dat ze slechts twee, hoog
stens drie jaar de H. B. S. zouden be
zoeken. De gevallen, waarin een over
gaan van de H. B. S. naar de school
voor 'M. IJ. L O. werd wenschelijk ge
acht. "zouden zidli dus ook niet zoo
dikwijls behoeven voor te -doen
De derde vraag, die gedaan zou
kunnen worden, is deze: „Kunnen
•leerlingen van de Opleidings- en Bur
gerscholen overgaan naar de school
voor M. U. L. O., indien de ouders om
dt> eene of andere reden dit mochten
wenschen-?"
Het antwoord ligt voor dehand, dat
dit zou moeten 'geschieden, als de
leerlingen de 3de klasse der Oplei
dings- en Burgerscholen hebben door-
-loopen. althans geschild -zijn voor
4de lel. .der school voor M. U. L. O.
Voor eene (hoogere dan de. 4de kl. zou
den zij ide aansluiting op de school
voor (M. U. L. O. (althans voor de
moderne talen) missen. Ook dit acht
ik weer een voordeel.
De schooi voor uVI. U. L. O. richt
haar onderwij-s in volgens een eigen
programma, dat een leertijd van 9
jaren omvat. Wie dit programma wil
volgen moet zooveel 'mogelijk alle klas
sen doorloop en, althans de klassen,
volgende op de 3de klasse. Di-t is in
het, (belang der school -en in bet belang
der leerlingen. Voor Eiet welslagen van
de sdbool voor M. U. -L. O. moet in de
eerste plaats vermeden worden, dat
zij op elk oogenblik in de hoogere
klassen de minderwaardige leerlingen
van and-ere scholen zon moeten op
nemen. Dit^ zou bovendien storend
moeten werken op de -leerlingen, die
van het begin af, de school voor M.
U. L. O. hebben gevolgd.
Na al het voorafgaande zal bet voor
den lezer gemakkelijk zijn te begrij
pen, dat de nieuwe school voor M. U.
L. O. eerst over v-iea- of vijf jaar geheel
■zal kunnen georganiseerd zijn. Het
leerplan, dat voor deze inrichting zal
worden ontworpen een, naar ik hoop,
door -de -autoriteiten zal worden goed
gekeurd, zal bij de opening der school
slechts voor de eerste vier leerjarn
kunnen worden gevolgd. Bij eiken
volgenden jaarcursus komt het dan
volgend jaarplan -tot uitvoering en
zoo verder.
Daar bet evenwel nu reeds zeker is,
dat bij de opening der school in Sep
tember a.s. leerlingen zullen aanwezig
zijn voor de 5de, 6de en hoogere klas
sen, zal voor deze klassen een tijdelijk
of overgangs-leerplan moeten worden
vastgesteld, hoof dzakelijk voor bet on
derwijs in de -levende tale n
'met de gewone volgorde, (Fr-ansdh,
Duitsch, Engelsch), opdat deze leer
lingen volgens een zich aan hunne
vorderingen aanpassend 'programma
kunnen verder Ieeren. Met eiken jaar
cursus schuift evenwel het -definitieve
leerplan een jaar vooruit, zoodat ui
terlijk na vijf jaren de school voor
M. U. L. O. bare eigen plaats onder de
inrichtingen van onderwijs te dezer
stede zal kunnen innemen.
Tot zoover de mededeelingen van
den heer Brouwer.
Mij dunkt, ze zijn van het grootste
belang.
Wat hij wil komt neer op een vol
komen onafhankelijke school, met
levend taalonderricht in practische
volgorde, een school die aan de leer
lingen een volledige opleiding geeft,
zonder de mógelijkheid voor enkelen
om naar de Hoogere Burgerschool
over te gaan, uit te sluiten.
De indruk dien. ik van deze me de-
deel ingen ontving, is deze, dat de
heer Brouwer zichzelf voor de eerst
volgende vier, vijf jaren een zware
taak heeft opgelegd. Elke overgangs
periode, ook déze, brengt groote
moeilijkheden mee. Maar heeft de
school kans van slagen, dan zal hij
het zijn, die haar dat bezorgt. Er
waait een frissche wind door de denk
beelden van den heer Brouwer en het
•is een verkwikking, te zien en te hoo
ren, welk een geestdrift hem bezielt
voor de waarlijk niet gemakkelijke
taak, die bij op de schouders heeft ge
nomen.
J. C. P.
Buitenlandsch Overzicht
r>E TWEEDE RUSSISCHE
DOEMA.
Het heet nu, dat de Russische
R ijksdo'ema 20 Februari (5 Maart) ge
opend zal worden, «ad-at de verkie
zingen 16 Februari (1 Maart) gesloten
zullen zijn.
Tegenover de 234- plaatsen waarvan
de oppositie in de komende Docma
verzekerd is, staan tot- heden slechte
o- plaatsdn der r-e-chterpartijen.
MOORDAANSLAGEN IN-
RUSLAND.
Een ombekende heeft eergisteren
een schot gelost op generaal Pokoti-
lof, militair gouverneur van het ge
bied van Ferghana, in Toerkestan,
toen deze ui-t de kerk -kwam. De srou-
verneur werd niet sretroffen.
Daarentegen is Zondag Milkaïlof,
havenmeester van Bakoe, a, hooit por-
tant doodgeschoten.
EEN PERSBUREAU.
Stolypin heeft zijn secretaris naar
Berlijn gestuurd, volgens beft Taev-
bl at t', om daar de organisatie van
lvet officieuse persbureau to hestudee-
ren, ten einde te Petersburg een dier
gelijken dienst in te richten. Zou hel
beleende Telegraaf agentschap nier.
meer voldoen?
KOEROPATKIN'S BOEK.
De „Daily Telegraph" verneemt uit
S(. Petersburg, dat do openbaarma
king van Koeropatkin's bodk zonder
de toestemming van den Tsaar af te
wachten, in hofkringen groote ver
ontwaardiging lie-eft verwekt. De on
tijdige publicatie zal allesbehalve be-
vcrderlïjk zijn aan Kocropatkin's her-
li a aide mislukte pogin gen, om de
gunst van bet 'hof -te her-winnen, ter
wijl velen der aangevallen officieren,
zich niet langer gebonden, -achtend te
zv ijgen, tegenlirit-ieken- zullen uitbren
gen.
DE OPENING VAN DEN
DUITSCHEN RIJKSDAG
in de witte zaal van hdt Koninkl-ij'
paleis t-e Berlijn had Dinsdag met
groote plechtigheid plaats in tegen
woordigheid der Keizerin, de prinsen
prinsdssen, loden van den Bondsraad,
en talrijke Rijksdaaieder.
De Keizer verscheen! mot den kroon
prins en andere prinsen in pleohlfcitgen
optocht, waarbij do rijks-insignia
vooruit w er dien gedragen.
Do oudste afgevaardigde dies lands
bracht een „IIocliop den Keizer
uit.
De Keizer las do troonrede voor,
staande op die estrade van den troon,
mot gedektea hoofde eh a-ustige stern.
In de troonrede wordt "-ezegd
„Het Duitsehe volk hoeft vast zijn
voornemen uitgesproken, d'e oer en do
bezittingen der natie, zonder kleinzie-
ligen partij-geest, trouw en krachtig
beschermd te zien. In deze kracht van
Itet nationale gevoel v-indón die rust
en het lot van he<t vaderland een vei
lige wijkplaats. En evenals ik voorne
mens lïen, alle -grondwettige rechten
en bevoegdheden nauwgezet te ei-ken
nen en te achten, vertrouw ik, da.tde
Rijksdag de positie van DuitschJand
onder de beschaafde 'volken zal wil
len bewaren en bevestigen met da
den, die van een goed begrip getui
gen."
De troonrede wijst er op, dat de
zware crisis in Duitsch Zuid-West-en
Oost-Afrika gelukki geëindigd is.
,,De dank dies vaderlands is verze
kerd aan hen, die in don strijd met
don verslagen, hardnekkige®" tegen
stander don roem der Duifsche wa
pens hebben hoog gehouden."
De troonrede kondigt opnieuw het
voorstel aan 'tot invoering van een
departement van koloniën, on eon
voorst-el tot hot verleenen van hulp
aan de kolonisten in- Zuid-West-Afri
ka, die door den opstand benadeeld
werden.
„De verkiezingen hebben een einde
gemaakt aan dó beweging tegen de
voortdurend vreedzame ontwikkeling
van staat en maatschappij. De ver
bonden regeeringen ziin vast besloten
het sociale werk voort te zetten in
den geest van keizer Wilhelm den
Groote.
„Een voorstel tot wijziging der be
palingen tegen majesteitsschennis
wordt voorberdid.
„De politieke toestand geeft alle
waarborgen, dat de vrede ook verder
zal behouden wordén. Mot onze bond-
genoot.en onderhouden wij de be
staande, oude, hartelijke betrekkin
gen, met alle andere mogendheden
goede, correcte betrekkingen."
De troonrede maakt dan roeflding-
van liet. optanten-verdrag met. Dene
marken, van de aanneming der uit-
Tioodiging voor de twedde Ilaagsche
conferentie, en besluit dan met de
woorden
.Mogen de nationale gevoel ens en
de wensch naar dOdidn, waaruit deze
Rijksdag ds ontstaan, ook heersehen
bij den arbeid tot lted.1 van Du&tsch-
land 1"
Na de voorlezing der troonrede
volgden levendige bravo-kreten.
Dé Rijkskanselier verklaarde toen
den Rijksdag voor geopend. De Beier-
scho gezant bracht een- tweedie Hoch
op den Keizer uit, waarop deze in
plechtige® stoet d-e zaail weer ver
liet.
UIT DE FRANSCHE KAMER.
Do Kamer begon Dinsdag met do
behandeling dier interpellatie? ver
do kerkelijke politiek.
In antwoord op die interpellaties
verklaarde minister Briand. dot hij
zijne politiek -nooit heeft gewijzigd,
zijn collega's hebben zijn beslissin
gen eenparig goedgekeurd en hij zelf
had nooit kunnen denken, dat de
scheiding ooit het karakter van. een
gadsdieaistoorlog zou aannemen
„Do' republiek", zoo verklaarde hij,
„wil de vrijheid van geweten onaaxi
getast laten, wij hebben de verplich
ting op ons genomen, de vrijheid der
uitoefening van den edredienst te
waarborgen.
De minister herinnert er dan aan,
dat zelfs zonder contract do kerken
voor do katholieke® geopend blijven.
Op een gegeven oogenblik viel mi
nister-president Cldmenceau hem in
do rede en zei de..Ik deel ièot u de
verantwoordelijkheid."
Minister Briand zeilde vérder
Het, beweren, dat de besprekingen
afgebroken zijn, is onjuist. Wannéér
<V* aartsbisschoppen een aannemelijk
voorstel doen, zullen wij het in over
weging nemen. De onderhandolingen
tusscherti den prefect en kardinaal Ri
chard liepen over hot contract op liet
gebruik dier kerk Not-re Dam© te Pa
rijs. De minister hoopte, dat men we
gens materieel© redenen lot overeen
stemming zal geraken. Het we der op
treden van strijdlustige monniken zal
hij niet dulden.
Vorder dleed hij e'en beroep -.-p do
geheel© repuhlike.insche partij cn zei-
de, dat de staatkunde der regoering
nooit oen politiek van onmacht is ge
weest. De regeerimcr past do wot zoo
toe, dat het overwicht van den lec-kon-
staait en de bevrediging der ge moede
ren wordt verzekerd, een godsdienst
oorlog wil ze niet. Noodig is het, dat
de meerderheid openhartig uitspreko,
of ze vertrouwen stelt in het kabinet.
(Langdurige, herhaalde toejuichin
gen).
Nadat -nog eonige sprekers het
woord hadden gevoerd over de- priori
teit voor oen motie van don lieer Al-
lard, -in welk© de rege-ering wordt
verzocht eon ontwerp in to dienen,
waarbij aan de gemeenten do vrije
beschikking wordt gegeven over de
kerken, werd dieze verworpen mot 484
tegen 78 stemmen.
Minister-president Clememceau aan
vaardde in naam dier regeer:ng een
motie van den hoer Sa.rrieii, inhou
dende, dat de Kamer, vertrouwen
stellend in de regc-oring, die verlvlarin-
gon goedkeurt, iedere toevoeging af
wijst en overgaat tot de orde van don
dag.
Do motie werd gesplitst. Ho: eerste
gedeelte werd- aangenomen met 389
stemmen tegen 88. bot tweede met 407
tegen 36. Dê" gehcele motie werd aan
genomen met 384 tegen 33 stómmen.
Daarna werd do zitting opgehe
ven.
DE ZAAK-FISCHER
Uit Kimberiey wordt dato 19 dezer
gemold
Bij het getuigenverhoor im de zaak
van Fischer, alias Piet Foreivawe
gens den moord' op een soldaat tij
dens den inval van het vorige jaar,
verklaarde John Ferreira, een der
volgelingen van Fischer, dat kapitein
Siebort hem de opdracht bad gegeven
over de grens te trekken, het volk op
te hitsen, oneenigheid te veroorzaken,
waarschijnlijk in liet belang van do
Duitse hers, voort te trekken naar
G rignatown, van daar terug te koe
ren on rapport uit te brengen.
Voor hij vertrok werd hern 200 pd.
ter hand gesteld. Hier wordt er .-p
gewezen, dat Siebert. vroeger elke me
deplichtigheid van de Duitsch er? ont
kende.
