NïEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
24e Jaargang. No. 7263
Vsrsehsfifit dagelijks., fegtsatw® op- Zm- ®rt Feestdagen
VRIJDAG 1 MAART 1907 JL
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN AD VERTENTIÉN:
per drie maanden: B8L Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlemf 1.20 Haarlem van 1—5 regels elke regel meer ƒ0,20. Reclames 30 Cent per regel.
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der BiJ Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente)1.30 Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederland"91.' W 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Gëniusfreerd Zondagsblad, 'voor Haarlem 0.37H Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bis FaubourgMontmartre.
EERSTE BLAD.
AGENDA
VRIJDAG 1 MAART.
De Kroon: Concert 'Zalsmian, -mevr.
2 Noord-emecr-R'eddfingius ten H. v. Bree-
nnen, 8 uur.
xjl Vergadering Protestantenbond.
SM ONS HEEN
No. 491.
Een merkwaardige plaats
(Slot).
•Et wordt al -een-ige jaren over ge
dacht en gesproken om van IJmuiden
een afzonderlijke gemeente te maken.
Zooals dedereen gemakkelijk zien kan
behoort dit en 't eigenlijke Velsen, liet
-kleine vierkante plekje, dat begrensd
wordt 'door ide uitspanning van Van
der Laan aan den eenen en het
Noordzeekanaal aan den anderen kant
noch -aardrijkskundig, noch econo-
mischl&ij eik-ander. Bestaat er dan een
veirband tussdhen de zeeplaats en
Santpoort of de Jan Gij zen vaart? Nog
veel minder. (Hier missen we zelfs elke
geografische connectie. Als 'ik de ge
meente Velsen; izooals ze -nu is sa
mengesteld, elrgiens mee vergelijken
moest, -dan zou ihet -zijn met een -dier,
'dat -een onmatig zware staart Iheeft-
gekregen. Die 'staart is IJmuiden.
Ik weet w-el, -dat men over 't alge
meen met veranderingen in gemeen
ten hoogst voorzichtig wtezeri moet.
Evengoed als: -samenvo egingen (men
denke miaar aan de gelukkig afge
sprongen grensverlegging van Haar
lem11) kunnen -ook splitsingen beden
kelijke gevolgen hebben. De gemeente
Velsen izou -een aangenaam, knus en
gemakkelijk ibes'taantje leiden, wan-
nieer izij befhiailv-e IJmuiden -ook Velser-
oord en Wijkeroog van zich afschui
ven 'k-on en 'dan met Velsen, Santpoort
en ide Jan Gij-zenvaart overbleef, een
gemeente vormende van 3700 zielen,
waarin meer dan een jhalf dozijn zeer
gefortuneerde ingezetenen zijn geves
tigd. Waar zouden dan :het rampza
lige Veisaroortd en Wijkeroog too eten
blijven?-Somen- met IJmuiden op avon
tuur uit? E'en dergelijke grensrege
ling zou zeker nooit bij de Regeering
instemming vinden en, naar ik ver
trouw, ook idJoor de bewoners van de
andenq gedeelten niet worden ge-
wenscöitt.
)Die afscheiding van IJmuiden,
waarover tot voor korten tijd alleen in
particuliere gesprekken en om- ide ta
feltjes van Ihiet koffiehuis, fantasten
werden ten beste gegeven, is nu
eenige maanden geleden in zooverre
een stap vooruit gekomen, dat er een
Gommiss'ie werd (benoemd om de ziaak
te onderzoeken Destijds heeft men de
berichten in -ons blad kunnen lezen
en het spreekt vanzelf, dat die Com
missie nog druk -met (haar arbeid be
zig is. Het 'kan geen kleinigheid zijn
om niet -alleen de voor- en nadeelen
van eulk een (beginsel te omschrijven,
maar die bovendien ook onder cijfers
te brengen. En vooral de voorstanders
van IJmuiden afzonderlijke gemeen
te" 'zullen hier -een moeilijke taak vim
den, Otodat natuurlijk in de eerste
jaren ma deze (afscheiding de lasten
voor de ingezetenen (hooger zouden
moeten stijgen.
Vooreerst omdat men (beginnen
moet met de geheele gemeente-admi
nistratie voor eügen_rekening te -ne-
mlen. Er moet een (burgemeester zijn,
een secretaris, leen ontvanger, ter zij
de gestaan door (het noodige hulpper
soneel en die hun werk kunnen ver
richten In behoorlijke lokalen. Sedert,
'Ged. Staten geen genoegen meer n-e-
toen met burgemeesterstraktementen
van f 400 en een secretarisbelooniing
van als 't kan nog -iets minder, ver-
eischt de opzet van de -gemeente-admi
nistratie, met haar nasleep van on
vermijdelijke onkosten, vanzelf be
langrijke u'-tgaven. Allicht zou ook
voor de "politie wel meer moeten wor
den betaald, dan -daarvoor nu door
Umu'idemoren in de belasting wordt
bijgedragen en (bovenal: (het onderwijs
zou stijging van de uitgaven met zich
brengen. jKortom, het zal wel niet
weersproken kunnen wo-rden, -dat zoo
dra IJmuiden op eigen beenen gaat
staan, de 'belasting voor de ingezete
nen rullen klimmen.
Misschien klinkt dit bezwaar den
buitenstaander vreemd in de ooren.
„Hoe kan", zal hij zeggen, „wat meer
■of -minder belasting een bezwaar we
zen in -een -plaats, diie in korten tijd
tot -zulk een groot-en bloei gekomen
is!" En 't 'is -waar, op dit oogenblik
worden te -IJmuiden groote zaken ge
daan. daar jaarlijks voor omstreeks
vier -miWioen aan visch verhandeld
wordt. Maar daartegenover staat, dat
verreweg de meeste bewoners van de
plaats arbeiders zij-n. „Zeker 80 85
procent," meende de IJmuidenaar, die
-mij over een en -ander inlichtingen
gaf. -Daarbij komt, dat ook IJmuiden
(hare forensen (heeft. Verschillende
hoofden van groote ondernemingen
wonen te Haarlem of te Bloem en daal
en kunnen dus voor niet meer dan
een derde van hun inkomen worden
aangeslagen. Dit wat -den hoofdelijken
omslag betreft, de opbrengst van de
per-soneele belasting Ts -er niet hoog.
Al deze óm'Standigheden zullen den
tegenstanders van IJmuidens zelfstan
digheid een krachtig wapen in de
hand geven, want de belastingbetaler,
kortzichtig (als hij -is van natuur, ziet
doorgaans alleen het tastbare nadeel,
dat vlak bij is zonder het oog te ves
tigen op ide voord-eelen, die -meer ver
wijderd zijn. Misschien kian ook de
zen keer nog een -afscheiding worden
belet, op den Iduur is IJmuidens zelf
standigheid niet te verhinderen. -Met
den besten wlil van de wereld kan het
-bestuur van een 'gemeente, die -uit
zulke ongelijksoortige doelen bestaat,
onmogelijk -de belangen van het -eene
en van het andere tegelijkertijd be
hartigen, omdat die 'belangen -dikwijls
met elkaar in (botsing zullen zijn. Er
moet -een -politiek worden toegepast
van geven ien nemen, die zoo als men
dat noemt, alle hoofden in 'één hoed
w-eet te krijgen. -Begrijpt men niet,
dat zoon politiek toch nooit in 't be
lang kan zijn v-an een zich ontwikke
lend gemeentedeei, dat zich zeer
■sdherp onderscheidt van de andere
deelen? Ilier past een speciaal beheer,
uitsluitend gericht op den bloei van
dat gemeentedeei zelf en waarbij geen
rekening behoeft te worden gehouden
anet. totaal daarvan afwijkende ge-
meentedeelen.
Natuurlijk moet men daarin aller
minst een kritiek >op het dagelijkscih
-bestuur der gemeente Velsen zien. Ik
ben ervan overtuigd, -dat dit voor IJ
muiden doet wat Ihet kan, maar dat
-dikwijls ook nliet totstand kan worden
gebracht wat men wilde, omdat reke
ning moest worden gehouden met de
overige stukken van Ihet zonderlinge
agglomeraat. Noode ging en gaat -de
(Raad er toe over om iets voor IJmui
den -alleen te doen. „Wat heeft het
niet een moeite geko-St," zei mijn IJ-
mudden-aar, ,,'om- in IJmuiden een ■wa
gen te krijgen voor 't geregeld opha
len van vuilnis. Daaraan -was in de
rest van de -gemeente, waar men tuin
tjes Bieeft en i©en mestput, zoov-eel be
hoefte niet, in IJmuiden waar de hui
zen als in een stad door de kostbaar
heid van den grond aaneengebouwd
zijn, veel meer. Waar is een goede
waterleiding, een flinke steenkoolgas
fabriek? Voor IJmuiden alleen zouden
ze kunnen rendeeren, voo-r het overige,
schaars bevolkte, lang uitgerekte deel
van de gemeente niet. Zelfs de bouw
verordeningen die in de gemeente gel
den, passen- voor (bet eene gedeelte
wel, -voor het andere niet; o.a. de bouw
van kelders en de breedte van straten.
Waar voor de frischheiid in liet eene
gedeelte van Velsen breede straten
wenschelijk zijn, daar kan een heel
andere -maatstaf worden aangelegd in
IJmuiden, waar de wandelaars in
een- smalle straat -al mee-r zeewind ge
nieten, dan hun lief 4s."
Mr. -Bik -maakt Ün -zijn -brochure ge
wag van de goede verstandhouding die
tussdhen het tegenwoordig gemeente
bestuur en -de Maats. IJmuiden be
stonden en voegt daarbij, dat het
daaraan wel goeddeels toegeschreven
zal mogen worden, dat de -drang naar
vorming -eener zelfstandige gemeente
niet verder is gekomen, ,.dan tot. een
korte, spoedig gesmoorde ontboeze
ming." Maar sedert -die opmerking
zijn we zes jaar verder -en is duidelijk
gebleken, dat vooreerst IJmuiden nog
niet op haar -toppunt komen zal.
„In-tegendeel", zoo meende mijn zegs
man, „de vissaherij is er nog pas in
haar begin en wanneer de haringvis-
sdherij doorbreekt, zal de plaats nog
veel grooter vlucht nemen. Waar
vindt men, zooals hier, een /haven bij
een haven?"
Maar wanneer dat juist is, dan
moet IJmuidenMos van aanhangsels,
die er niet bij behooren en zich vor-
mqn itjcxB onafhankelijke gemeente.
Misschien vallen dan zelfs de meerde
re kosten wel mee, want naarmate de
zaken igrooter worden, gevoelen de di
recteuren of eigenaars meer de nood
zakelijkheid om in IJmuiden te ko
men wonen. Die richting, gaat ihet nu
al uit. En wanneer door de zelfstan
digheid nieuwe bloei aan de gemeente
IJmuiden kan. Worden gegeven, zin
ken immers de enkele rijksdaalders
-belasting meer tegenover de voor dee
len, die er door verkregen worden, in
het niet!
J. C P.
Buiteniandsch Overzicht
EEN AANSLAG OP GROOTVORST
NIKOLAI NIK OLA JE WITS.
Dinsdagavond even voor 8 uur is
door den lioofdcomclucteur van den
trein van Grootvorst. Nikolai Nikola-
jewits, even- voor dat van Petersburg
zou worden- a-fgeredeh, een persoon
gezien, die op de rails een kistje
piaatste. Bij nadering spoedde deze
persoon zich ijlings weg en ontkwam
in een gereedstaande slede. De. kist
bleek bij onderzoek 3 1/2 pond dyna
miet te bevatten.
Harie ontploffende kracht zo-u sterk
genoeg zijn gewieefet om den geliieeldn
tram te vermelen. Gewezen beambten
van -dlein- spoorweg worden voor be
drijvers dezer misdaad gehouden. De
trein Weald! op een ander Spoor geKef,
grootvorst Nikolai Nicolajiewits ver
trok nog defn-zelfellen avond naar Zara-
koje-Selo'.
Een verscherpte bewaking op het
traject PetersburgTsarkoje Selo is
bevolen.
EENE NIEUWE FJNSCHE
CRISIS
Naar verluidt zou e-en nieuwe Fiu-
sche crisis- op handen zijn. De Rus
sische regeeri-ng beeft redds de dra
den in handen van een complot, dat
F inland saanen met vij'amden van
Rusland buitenslands gesmeed heeft,
■cm stukken, afkomstig van het revo-
lutionn-aia'e comité te Helsingfoi's,
waaruit o.a. blijkt, dat er op groote
schaal wapenen Finland zijn binnen
gesmokkeld.
Een stuk van het comité toont aan,
dat er plan was een aanslag op den
tsaar te plegen, toen hij zich in de
Fius oho water-en ophield. Men zag er
echter van a-f, omdlat vrienden in
Rusland verzochten biet Man uit le
stellen, daar de tijd er nog niet rijp
voor w-as en' de aanslag vriemdeh in
het buitenland' zou ontstemmen.
NOG EENS DE VERDEDIGING
VAN PORT ARTHUR.
De „Standard" deelt -een uitvoerig,
geheim rapport mede van generaal
Smir.nof, voormalig commandant van
Port Arthur, tijdens bet beleg. Smir-
nof beschuldigt in bet ra-p-port Stoe-s-
sel van' .lafhartigheid, onbekwaam
heid en partij diigheid-. Port Arthur
werd volgens hem overgegeven vóór
Go verdedigingsmiddelen uitgeput wa
ren.
DE OPENING DER RIJKS-
DOEMA.
De vice-president, vn-n den Rijks
raad Goloe-bef zal op 5 Maart deRijks-
d-oema openen. Vóór de opening zal
te één uur eene godtediensto-efenang
plaats v-inden.
De zittingen van den Rijksraad be
ginnen eveneens op 5 Maant te 5 urn
's namiddags.
DE VERKIEZINGEN IN
TRANSVAAL.
Een telegram uit Pretoria meldt,
c'.at Botha en Edlw-ard Solomon zich
tot Lord Selborme hebben- gewend om
-ernstig te prote/steeren tegen -did sa
menstelling van hiet Transvaalsche
Ho ogen-huis, waarvan de led-en door
dein gouverneur benoemd zijn, en dat
bij deze benoeming een pro-gTessisti-
ischie meerderheid kreeg, terwijl uil-
de stemming gebleken, is, dat die par
tij i-n hdt land eene mimdCThend
vormt. Beide partij leodlers dringen
aan o-p herziening van- bet benoe-
mdings-besl-uit dloor de Regeering te
Londen.
In hun ver,toog zeggen zij, dat het
van 't hoogste belang is, diat het ver
trouwen in den oeconomischen toe
stand van het land terugkeert, maar
dat het Hoogerh-uis dan niet zoo sa
mengesteld moet wezen, dat botsin
gen met het Lagerh-u-is licht gebeuren
zullen.
vAn hun plan afgezien.
Da Randpioniers van de „progres
sive association" hebben afgezien van
hun oorspronkelijk plan' om verzet
aan te teekenen tegen de benoemin
gen voor het Hoogenhuis, omdat Bo
tha en Edward Solomon in hun pro
test politieke overwegingen hadden
ingevlochidn, waarmede de Randpic-
-niers zich niet kunnen veroeni-gen.
EEN DANKBETUIGING.
Botha heeft een brief geschreven,
waarin hij „H-eit Volk" en de aanhan
gers van die partij zijn dank betuigt
voor de eensgezindheid, trouw, lief de
voor gerechtigheid en .reohtvaardig-
ihiedd, dioor hen betoond'.
Hij zegt verder dat -een tijdperk
van nieuwe wetsieviing en nieuw be
stuur is begonnen, dat vrede, voor
spoed ear tevredenheid aan Transvaal
zal brengen, en hij doet een beroep
op alleln tot ernstige bev'olrdering van
samen-werking en concentratie voor
dit doel.
DE PERS OVER DE VERKIEZING
IN TRANSVAAL.
Het feit, dat rijf jaren na het einde
van den oorlog, een der aanvoerende
generaals van de Boeren-partij als
eerste-minaster optreedt, verliefd daar
door niets van zijn groote beteeke-
nis.
„Er zijn weinig landen in de we
reld, die dit zuilen nadoen", zegt de
Matin", „als censte-minister den ge
neraal aanwijzen, die gisteren de
traepen nederlaag op nederlaag toe
bracht."
..Engeland heeft opnieuw getoond,
dat het de vrijheid, de autonomie der
koloniën niet als frase opvat, maar
al-s een ernstige waarheid. En Trans
vaal. hoe zeer het de vrijheid waar-
d:g is, waarvoor het zoolang en zoo
da,ppair gelstreden heeft."
Zoo spreken: ook de andere Frnn-
scka bladen-, met bewondering en in
genomenheid over: „de ironie derge-
beurtends&ein en het groote vertrouwen
van Engelandi, dat vijf jaren n-a den
A-rcdie te Vsreendgiing een. Botha-mi-
nnfeterie aan het hoofd dier Tr-ansvaal-
sche zaken laat optreden."
En de „Westen. Gazette", die hiet
nieuwe kabinet ha-rii-eliik welkom
h'eet., en zich de moeilijkheden niet
verheelt, waarvoor het geplaatst is,
hoopt dlat Engelandls vertrouwen
ook ditmaal zal blijken niet mis
plaatst te zijn, en dat de Boeren in
Transvaal de autonomie even juist
zullen opvatten als de Franschetn, en
hun minister Sir Wilfrid Laurier, dat.
deden in Canada.
DE KERKELIJKE STRIJD IN
FRANKRIJK.
De archieven van de vroegere mm-
öiatuur te Parijs zijn Woensdag of
ficieel in handdn gesteld van den am
bassadeur van Oostenrijk-Hongarije.
PRINS HEINRICH VAN
PRUISEN.
Prins Heinrich vertrok heden met
zijn zoon Waldemar per Lloydboot
naar Algeciras. Prins Waldemar blijft
daar- eenigen tijd doorbrengen on
priinb Heinrtch keert tegen Paisclien
naar Duitsehland terug, o-m den 7dJen
April, na afloop van zijn verlof, het
bevel'over die actieve oorlogsvloot we
der te aanvaarden.
StadssiieMws
Hinderwet.
Do'or Gedeputeerde Staten van N.-
Holland is aan Burgemeester en Wet
houders van Haarlem vergunning
verleend tot uitibreïdn'nig van de ge-
meentelichtfabrieken in den Veerpol
der door bijplaatsing van eenen stoom
kete'l in thet gebouw der salmi ak'geest-
fabriek.
H. F. C. E. D. O. 1897—1907.
Men schrijft ons
Vrijdag 1 Maart herdenkt de H. F.
C. D. O." haar 10-jarig bestaan.
Tegelijkertijd zal ook trouwens de
heer H. W. v. Dort zijn tienjarig ju
bileum vieren, als het oudste IkL der
Vereeniging. Het zal zeker E. D. O.
en de heer v. Dart niet aan gelukwen-
schen ontbreken.
iB -e( gj b u f >e' m i s)ïo n d s.
Woensdagavond hield de Coöpera
tieve werkliedenvereeniiging Zieken
zorg", eene ledenvergadering in het
gebouw „de Korenbeurs", alwaar
werd besloten tot het oprichten van
eene afdeelin-g B. van bovengenoemde
vereeniging, ten doefl hebbende het
stichten van een fonds tot het doen
van uiitkeeringen bij overlijden.
Bij de weldadigiheidsvoorstelling op
2 Maart zal het aangekondigde stukje
„Voor (het Diner" met worden ge
speeld, omdat anders Ih-et programma
te lang worden zou.
Op een cursusvergadering van den
N.-Maltlhusiaansahen Bond, lafdeeling
Haarlem, waar Mevr. (Rutgerb-Hoits-
m-a sprak, werd een collecte gehouden
voor de stakende jutte-arbeiders te
Rijssen, welke collecte f 2.94 opbracht.
De Ramp aan den Hoek.
Ingekomen giften op heden, 28 de
zer. t.ot 1 uur
Anonymus. Overveen, 10.
IC 1.—
J. D. W. 0.50
E. en S. W. 2.50
S. W. 0.25
J. de V. 2.50
J. G. 1.—
Van R. 1.—
B. 1.—
W. L. 5.—
Totaal: f 24.75
Vorige opgave205.35
Alzoo tót heden f 230.10
Verder ontvingen wij
Toor de geredden
W. L. 5.—
A. W. 1
Toor de nagelaten betrek-
kfngen tier Te^ongelnkten
W. L. 5.—
Bloembollencultuur
De afdeeling Haarlem van de Alge-
rn'eene V-ea-eeniging voor Bloembollen
cultuur vergaderde Woensdagavond
onder voorzitterschap van den heer
A. Raven in ..Café Neuf", en wel op
Verzoek van enkele leden, voorstan
ders van het inderi.iid door die afdee
ling bij het hoofdbestuur ingediende
voorstel, ten doel hebben de hyacinth
in Engeland haar vroerer© plaats te
dolen hernemen.
Huri w-as gebleken, dat naast dit
voorstel door de afdeel-ing Overveen
en door de afdeeling Lfeso 'andere
voorstellen waren ingediend, maar
tevienis. dat een groot -aantal leden
dier a fd-ed-mgen bereid zijn bevonden
met het oorspronkelijke voorstel mee
te ga-ani, indien dit weird1 gewijzigd
Die wijzigingen werden nu ter ta
fel gebracht, betx*effeaidë de .toeken-
inng van prijzen en de vraagnummers
van hot programma, en na enkele
besprekingen aangenomen.
Besloten werd verder op den be
schrijvingsbrief der a-lgemeene verga
dering te doen brengen het voorstel,
om bij 25- of 50-jarige dienstvervul
ling van werklieden bij leden der af-
deelingen vanwege de Mgemeöne Ver
eeniging respectievelijk een zilveren
of een gouden herinnerings-medadll-c
te doeai uitreiken.
Medegedeeld werd, diat in betrek
king tot de laatste voordracht door
den heer Hazeloop voo-r de leden der
afdeeling de firma Kersten zich be
reid had verklaard een strook grand
beschikbaar te stellen tot het nemen
van proeven met kunstbemesting van
hyacinthen.
Ten .slotte wercl nog beisproken het
schier onuitroeibare onkruid kiet af
pestvuilni-s, waarvan enlcele exempla
ren ter vergadering werden ge
toond.
„B ene die amir's Domino.
Bovengenoemd Zangkoor direc
teur d-ö heer P. J. van Kessel zal
in liet. najaar e'm concert geven, ter
gelegenheid A an het 50-jarig priester
schap. van Z. H. den Paus.
MEVROUW MONTEFIORE.
In de boA"enzaal van dte Vereeniging
Wo:enlsdagaA"and een vrij talrijk pu
bliek, veel jonge meisjes, eenige meer
bedlaagde dames en- een aantal man
nen van A-erschillenden leeftijd. Op
het podium hel bestuur van de af-
deedinig Haartem voor VrouAvenkiies-
r-eeh-t, in-et aan de tafel Dr. Al-otta Ja
cobs, die de woorden a'an de spreek
ster in 't Nedertandsch zou vertalen
en op die spreekplaats naafet een
bouquet mevrouw Montefiare zelf,
omstreeks veertig jaar misschien-,
een zwart zijden japon, flink a-an
postuur, een prettig gezicht, dat af
en toe door een glimlach wordt ver
helderd. een bedaard© manier van
spreken, zonder stemverheffing, af en
toe zelfs wat eentonig, niet nu ui
dan een klein gebaar van rechter- f
linkerhand.
Zoo was de constellatie. N-u de rede.
Mejuffrouw S. M. Hoevenaar, de pre
sidente, leidde de spreeihster m-et een
kort woord bij de A-ergadering
Avaarna zij zelf het woord nam en
clen Avensch uitsprak, diat de aanwe
zige dames en vnauAVeto niet zoudlen
behoeven door te maken wat de En-
geljsche strijdsters voor a-:rnmvenkier-
recht doorgemaakt hebben. Terwijl <-v
een meerdri'hehVl A-oor v'rouAve-nkies-
rach-t in bet parlement te, komt dit
rr.aar niet tót stand'. De Ministers wil
len' er niet van hooren. Dat de aca
demische propaganda a-oor de rrvo-
luteonnire is a-eirniild, viindt. zijn oor
zaak biierin, dat alle at!ihieden in F
geland door revolutie zijn verkregen,
eerst door de edellieden, later door rle
middelklasse en de arbeiders. Meer
dan honderd jaar geleden is al aan
gedrongen op gelijke rechten voor
mannen en vrouwen. Nu zijn zelfs de
vrouwen uit de volkeklasse rijn voor
atouAv.ankietsrecht en vragen het.
Aan de verkiezingen nemen Engel-
sche ATOUAven ecu Averkzaam aan
deel, spreken op \<©rgaderangen en
bezoeken de kiezers, maar het kies
recht zelf willen de mannen bun niet
geven. De eigenaardige toestand
beerscht daar, dat de afgevaardigden
in het parlement niet door liet Rijk.
maar door Ge vakvereendiginge-n Avor-
den betaald. In sommige zijn <Ae
ATouAA'-en. het st.erlcst ein toch stamt dan
zoo'n afge-vuairidiigdë voor Avetfcan, die,
tegen het bellang der vtr-ouiwen zijn.
De tcgemwoorddge strijd bralc uitte
Manchester. Na een vruchteloos be
zoek bij dear prennier Cnm-pbeil Ban-
ïiiermian, die aanraadde het. publiek
ea het parlement te onderrichten,
bracht mevtrouw Montefii'ore hot verzet
over op practi/scb terrein, door de
weigei-ing be'lastifng te betalen. Blas
ting betalen- en geen. stelmrecht heb
ben noemde zij tirannie. Naderhand
AVerdem drib AuouAven gevangen ge
nomen Avier eenige misdaad hierin
zou bestaan, dat zij bij den minister
Asquith hadden aangebeld, om hem
t.ï spreken te krijgen En toen in bet
vcorpor-taal van 't Lagerhuis het be
kende tooheel tusschon de siufraget-
tds, die het publiek toespraken, en de
politie, die haar dat belette, was af
gespeeld, Averden de manifestanten in
de gevangenis gezet en kregen daar
ongezuiverde geA-angenisMeeren aan
omdat mevrouw Montefi-ore A-eikiaard
had-, dat vrouAven geeai belasting be
talen moesten en n-iet. gehoorzamen
aan wetten, die zij zelf niet mee "had
den luelpc.n maken.
In belangrijke aangelegenheden
zoioals de vredlasbeweging en de a'öi--
beteringvan (het- g©A"anigenisAvezen
lean de vroüAv veel ten goede doen.-
ITaar tehuis wtil nog i-ets a-mters zeg
gen-, dan de a"ier mu-ren waartuidschen.
zij leeft, het beteekent ook de straat,
de stad, het. iaihdi, waarin zij woont.
Aan file belangen daarvan moet- zij
rn.ee haar krachten helpen geven.
Spreekster hoopte, dat de Engelsche
vrouw, Avanmeer in het. a*o!ger.d jaar
de Internationail© Bond a-oor Vrou-
av en kiesrecht, te Amsterdam zou a'er-
gaderen, het kiesrecht zou hebben,
verkregen. Eerst moiet. gelijkstelling
in politielce rech-ten komen, opdat ge
lijkstelling in economiscli© zal kun
nen volgen.
De hoorders applaudtesectr-ieu'- deze
voordracht, mej. HoeA'-euaar bracht
der spreekster in het Engelsea dank
en Dr. Aletta Jacobs deelde voor Arie
geen Engelsch verstonden die quintes-
sen van de rede in onze taai mede.
Een der mannelijke aanwezigen:
meende, dat. men avacliten moest, tób
dat de ATOuAven- zelf van haar aan
spraak op kiesrecht waren doordron
gen en dat het donkbeclld er uit moet.
•alsof de man de lieer der schepping
eerste, dat men clan te lang zou moe
ten wachten, voor iedere zaak zijn
eenmaal voorvechters en is ze een
maal verkregen, dian maken de ontle
nen er dankbaar gebruik van. Zoo zal
het ook met het kiesrecht gaan.
Mevrouw Montefiore -beaamde de
tweede opmerking ten- A'Olte. De vrouw
is lang kun-stmatiig laag geöiouden,
toch is haar intellect niet minder
dan dat van den- man, het vormt daar
van als 't ware een aanvulling.
DRANKBESTRIJ DING.
Kruisverbond en Maria-Vereemging,
Rooms cli Katholieke Vereenigingen
ter bestrijding van het drankmisbruik
hadden Woensdagavond een Propa-
ganda-vergadering belegd in het ge
bouw St. Bavo, waarin optraden als
spreker dc heer G. Bruna. redacteur
van het dagblad „Het Centiram", en
mejuffrouw Steph. Vetter, van 's-Gra-
a'enhage.
De vergadering, die redelijk druk
bezocht was, Averd met een kort
avoord geopend door den Avaarnemend
voorzitter, den heer J. W. A, Beijnes,
Avaarna oogenblikkelijk de spreekster
van den avond het spreekgestoelte
beklom.
Mejuffrouw Vetter begon nuet te
zeggen, dat het haar een eer was, te
mogen optreden in de Bisschopsstad
ten einde propaganda te kunnen mar
ken voor de blauwe vaan, en daar
door de gelederen der drankbestrij
ding te versterken. Het Avas spreek
ster aangena-aim, dat ën Kruisver-
bond èn Mari arVeree-nigincr elk af-
zond'eirliik Averkten. geen van beide
vereenigingen werd als zoogenaam
de bijwagen gebruikt, men trachtte
gezamenlijk naar „een doel", een
ideaal. Men kon Kruisverbond en
Maria-Vereeniging vergelijken bij
een goed Christelijk huwelijk. Wan
neer spreekster, zoo vervolgde zij ha
re rede, aan de aanwezigen zou ver
tellen dat zij „beschroomd" was om
als „spreekster" op tie treden, zou zij
onwaarheid spreken. Beschroomd
Avas zij heeilemaal niet, en of zij
„spreekster" Avas, ja, ATomvelijke
spreeksters vindt men nu eenmaal
niet gezaaid, en Roomsch-Katholieke
spreeksters, die moesten nog geplant
wonden, doch de aanwezige vrouwen
moesten ook niet bevreesd zijn. Of
