Haarlem's Dagblad | 1907 | 15 juli 1907 | pagina 9

HAARLEM'S DAGBLAD.

DERDE BLAD.

MAANDAG 15 JULI 1907.

Stadsnieuws

'EDGIEIN HULP.

In het 'Brongebouw werd Vrijdag
avond ide 30ste aligameene vergadering
gehouden van die Vereeniging Eigen
I-üuJyp. Den afgevaardigden werd een
eeai'iigsizams feestelijke ontvangst be
reid. Na lliet rondidiienen van den eene-
Iwijn ©n een welkomstwoord van den
heer V:an Tuerenhout, voorzitter der
jafd. Haarlem, hield de iheer De Rud-
iiter van Rotterdam, die bij afwezig-
j beid van den voorzitter presideerde,
j een rede, waarin hij met leedwezen
constateerde, idat door het bekende
igescliil lin Den Halag tweedracht in
de Vereeniginig is gebracht. Doch
daarnevens staalt levendige .actie van
sommige andere afideelingen. die oa.
coöperatieve bakkerijen hsibben ge
sticht. N'a eenige mededeelingen van
algemeenen aard, o.a. van 'brieven
waaruit blijkt dat tusschen bet hoofd
bestuur en de Goöp. Winkelvereeni-

INBRAAK. Wlersma, vrijz.-dem. aftredend, 3605,
Donderdagnacht is te Uitgeest in- h. h. Woüilring, soc.-dém., 4381. Zoo
gebroken in dc kantoren der Holland- dat gekozen zijn de heeren F. M. \V:-
ische MeLksuikeirfabriek. Verschillend') bant en H. H, Wollring.

biireaux zijn geforceerd en opengebro-

'kern, maar ndets yeimist. 1 SOIMJMMiN.MiONUiMIBNT.

Daar deze fabm-ek aan de spoorlijn

UitgeestCastricuan ligt, zou de mo- plarnien voor een passenden
gelijkheid niet buitengesloten zijn, idat 'aanleg van het 'terrein voor het

de beruchte Walther eerst hier eene Schaepman-monument voor het R. li-

visite heeft gemaakt, alvorens zijne Seminarie te Rijsenlberg blijken zoo

operaties in Castricum te beginnen.

Binnenland

TREURIG EliNiDE.

Uit Rij&sen wordt aan de Zw. Ct. com/missie.
geschreven:

:Zooals gemeld is, konden, toen de
staking bij. de firma Te,r Horst Co.
hier eindigde, niet -alle werklieden
weer geplaatst worden en dezen wa-
ren dus genoodzaakt elders werk te

uitgebreid, idat de onthulling eerst in
Miei of Juni van het volgende jaar
lean worden verwacht. Voor ba v enge-
no.emd doel zijn ide noadige gelden
bijeengebracht door de Verfraaiing®-

Sport en Wedstrijden

stammeling van den vóór vijf jaar
door de Graditzer stoeterij aangekoch-
ten ,,Ard Patrick" (voor dit paard
I werd 400.000 mark betaald) heeft te
Worcester de Hindlip Maiden Plate
\oor twee-jarigen gewonnen.

AUTOMOBILISME.

In beginsel is besloten, niet text den
aanleg van een baan, maar van

EEN BEKER VOOR DE OLYMPI
SCHE SPELEN IN 1908.

Lord Desboromglh heeft gesteld ter
zoeken. Zoo trok ook zekere te I-I. met beschikking van de Engelsohe com-
zijn grain mar Graven in Duitsch- !™,s3ie ™or de Olympische spelen een
beker namens de Engielsche sclxer-

lanid om daar werkzaam te zijn op merSi weJke een tr0uwf50pie is var,

een fabriek. Deze man, voor ruim 3 ,cei( ijgker, in 1865 door het Rritsche
weken vertrokken, is daar op een Museum aangekocht uit de verzame-
gingvan Den Haag geen overeenstem- treurige wijze om 't leven gekomen, ling van graaf De Pourtalès. Deze be
aming ikon worden verkregen, werd Toen hij Woensdag hielp aan bet op- ker, aan de interaationale commissie
besloten op die Vereenlging artikel 37 hijecken van eer.stoomketel, brak een ™"-de spelen aan^^bmden^zalm.
der statuten toe te pas-sen op het diis- ketting; de meeste arbeiders, het ge- ..i. n ,1.. vwsrMltorirk' volkeren.
Wet 's-Gravenlh,age, naar aanleiding vaar .ziende aankanen, konden n„g ^chen de waclnttnde volkeren
van het d'aar genomen besluit om bijtijd® op zij springen, maar t. II. j EEN DUITSCHE RE'NNER IN
geen contributie af te dragen gedu- struikelde en werd onder 't neer-ENGELAND,

rende 11907. vallende gevaarte verpletterd. De on- k)e hengist „Kakadu", de eerste af-

Goedgekeurd werd daarop hiet var- gelukkige laat een vrouw met twee
slag omtrent de werkzaamheden en 'jeugdige kinderen achter,
den toestand der vareeniging over het

afgeloopen jaar, welk verslag is op-1 KATHOLIEKEN EN DE

genomen in No. 22 van het orgaan der DEFENSiIE.

Ver'eentging ,/Ons Belang". j De commissie benoemd door het be-

Ats plaats waar de volgende alge- stuur van den Algemeenen Bond van
imieene verlgadiering zal worden ge- Katholieke kliesvereemiigingen om-
houden werd, op uitnooddigiing der af- rapport uit brengen over het de- renwiag in den Eifel, over tientallen
deeling, Amsterdam aangewezen. fensi.e-vraiagstuk en bestaande uit de kilometers lengte, over vlak en ge
De rekening over 1906, opgenomeri hoeren: I-I. C. A. de Block, kapitein accidenteerd terrein, met bochten en
in no. 23 van „Ons Belang", werd, na der grenadiers, D.en Haag; jhr. G. A. hindernissem w^ nabi] steden en c or-
ii- r- T -L pen, maar met or door. Ex zal zoo-

lenkele opmerkingen, Vastgesltedd op A. Ailiong van Geusau, kapitein der *eel' magelij.k domeingrond, voor geko-
een bedrag van 45.429.10, met sen grenadiers, Den Haag; jhr. Oh. Ruys zen worden, en wel nabij steden" die
voorideeldig saldo 'van 2.07.1.60. de tBeerenlbrouCk, lid dier Tweede Ba- een 30.000 gasten, kunnen bergen. De

Daarna werd behandeld de begroo- mer, Maastricht; J. B. Yiestors, hoofd- „Vereeniging tot bevordering van het
fting voor 1908. De heer P. Goodhait redacteur van „Het Huisgezin, Den Vi-eemdelingenvierkeer" te Aken, heeft
«ald. MmjM Bosch, en Jto. E. 3. M. Wittert, kapi- aU-

een post van 13.000 voor de uitgaven tem der vesting-artillerie, Den I-laag, w,i-j,zinia.en Van den Eifel en toezeg-
van „Ons Belang". Spr. vond dit geld lis WtoenJsJdaig 1)0 Julfi j.ll. door den gjng steun door de stad. Reeds
vioor een deel weggegooid. Zijns in- voorzitter van don Bond geïnstalleerd heeft een deskundige plannen in be-
iziienjs Ikon het oigaan worden (be-en heeft hare werkzaamheden bereids werking. Het baanplan is geheel op-
snoeid. Een besluit werd echter dien-aangevangen. (Tijd), i gegeven. als van geenerlei nut 2iinde.

aanbande niet e™«mep. De keizer cs dat depibeeld zeer gjene-

Die laMeelingieu Haarlem, Rotter- GEMEENTERAADSVERIaIBZINGEN ,§en'

Id'aan on Uitrecht ziul'lon de rekening TE AMSTERDAM. CRICKET,

over dit jiaar nazien. j De uitstag der herstemmingen i(s 'als J pje Zuid-Afrikaanders.

De herziening der statuten en van volgtj Het Zuid-Afrikaansche elftal toont

liet reglement »al Zaterdag plaats' District II. Aantal kiezers 3783. Aan- zich de team, den „Springbokken"
h,ebben ,tai uitgebrachte geldige stemmen 2om V:aardig. Nog geen enkele maal zijn

rp I waarvan op de ihleeren W. F. Bijvoet de spelers geslagen in de dertien mat-

Tot leden van het hoofdbestuur wer- libOTaal aftredend, 890, C. W. de San- tegen de beste Engelsche elftal-

den gekozen de heeren J. Rink te s- vage Nolting, liberaal aftredend, 979, jennegen maal wonnen zij.
Gravenhiage, mr. dr. D. Talma te 's- J. Ondegeest, .soc.-dem., 939, P. J. M.gé Brighton tegen Sussex brachten
Gravenhlage dr. R. E. Kram.er te 's- Verschure, Kath., 981 stemmen wer- zjj hun totaal van 231 voor zeven
Gnmnhace h M A. Schepers te uftgebracht. Zoodat gekozen zijr. wioia8ts tot 327 vóór de tiende wicket
venmdne. en mr. A. Tak te 's. de heeren C._W. de Sanvage Noltang Tiel.

vreden amateurs, voor zoover be- w'inniing behaalden, een achtriems heer G .van Iterson Jr., technoloog te

kend, v,an heel weinig beteekenis is. outrigger van prachtigen bouw en Delft, op een proefschrift„Mathenm-

Tegon de punten viui beschuldiging volmaakte uitrusting ten geschenke tisehe und Mikroskopisch-anutonnsche

als zou h'et Professionalismp hef s.-nel gegeven, welke boot moet blijven toe- sludien uber Bla,Usteliungen nebst

tot een handelszaak verlaagd heb- behooren aan de beide G«ltsche ver- Betracbtangen^ über der Schalcnbaii

ben, komt liet bestuur krachtilg op, eemgingen, terwijl de c.lub, die de«i der MUwunen en na verdediging

met ibesolmldiigingen tegen do ama- beker beevaart, ook toot de boot zorg
tours.

moet dragen, welke in 't bijzonder
moet dienen voor wedstrijden in lxet
buitenland, waaraan een der cluibs
deelneemt, of 9amen met één ploeg.

Gemengd Nieuws

Te Getita St. Angelo nabij Terano

Koloniën

MEENINGEN OVER GOUVERNEUR-
GENERAAL VAN HEUTSZ.

In de „Locomotief" behandelt mr. P.
Brooshooft onder liet opschrift „MPili-

WIELRIJDEN.

D e Wereldkampioenschappen

Voor de vijftiende maal (voor de
achtste maal onder leiding der
„Union Cycliste Internationale") heb-

hein de wereldkampioenschappeax te .n. - --

Parijs op de Pare dies Princes-baan m ftelxé heeft een verschrilkUielijlve tair-econoanie" twee axtikelen van den
plaats gevonden. Feitelijk hebbende- ontploffing plaats gehad in een vuur- eud-minister van Koloniën J. T. Cre-
ze wedstrijd'e-n reeds sinds eenige ja- werkfabriek van de firma Baiocchi.ra^ °^r t^en toestand in Atjeh.
rijn hun tijd gehad. In 1894,toen De eigenaar met zijn gezin en eenige 'JMq Brooshooft zegt van deze ar-
August Ldhr te Antwjerpen wiereMc werklieden, zijn .onder de puinhoopen zij bewijz'e0] zonnaklaar de herhMl-
kauipioen werd over de mijl en Jaap der fabriek bedolven. Het gebouw ia dclijk door mij inliet lteht gestelde
Eden td» ach m dezen kamp met de geheel iVernieM. fout om, nog wel in een tijd vin zeer

Inoeeide plaats moest tevreden stel- .Gedurend e den atejieelian nncTnt heb-bepaalde economische Indisolie cri-
«el van wereldllcamp oen s J Mn nmn aa„ h6t hooM der znUen

OVOX' tien K.M. verwierf en m 1895 aen ae onipnoiiinigen voongeuuuru. jn ppn/i idiac mil.iitaire ont-

toen te Keulen Jaap Eden het we- D? versdudikte bevoMdng bleef al dien Lvi]ckelintg) zonder'helder inzicht in
reldlkuinpioenschap over de mijl en tijd in de straten. !d, vraagstukken van volkshuishoud-

Cardlang- dat over de 100 K.M. won,I-Iet huis Baiocchi was zeer bekend kunde,
terwijl het Nederlandsche teamen vervaardigde vuurwerk voor ge-
(Jaap Eden, Rademaker, Wittevecn heel Italië.,
en Scheltema) de ploegen van vier
andere aangesloten landen de baas
bleeit, waren de toestanden nog ge
heel anders.

Geleidelijk weg traden de beroeps-

Kerk en School

NED.
B6roepen

HERV. KERK.

te Wouterswoude

rijders meeT en meer op den voor-Moolhuizen, cand. te Weesp.
grond en verdrongen de amateurs, Bedankt voior het beroep te Sprang^
zoodat ook de „A. N. W. B." ten t^oor Ids. F. G. Ilospers te Kethel en
Langen leste gedwongen werd met gpaland
den stroom des tijds mede te gaan;

29 Maart 1896 werd het professiona-1 GEREF KERKEN

lisme ten onzent officieel erkmd. BedMlkt Y00r temep' te Heeln.

De beide volgende jaren te Kopen- se (A) dfi w Oosteriieert te
tegen en te Glasgow was er nog Kietwindeweer.

veel belangwekkends1, al waren de in-

vloeiden van het professionalisme ACADEMISCHE EXAMENS,
dan ook reeds merkbaar, doch te i Amsterdam. Met gunstig gevolg is
Weenen in 1898, te Montreal in 1899, afgelegd het theoretisch geneeskundig
te Parijs in 1903, te Berlijn in 1901, te 'tarnen door den heer J. W. Bijle-
Rorne in 1902 en te Kopenhagen in veld en mej. H. H. Frommnnhet
1903 was 't al minder en minder ge- doctoraal examen in de geneeskunde
worden de hei'oepsrijders van naam door den heer B. Winterhet docto-
bleven voor een gi'oot deel weg, om-raai examen in de Nederlandsche tot
dat ei" ïxiet genoeg bij te verdienen i teren „cum lande" door den heer A.
viel en de eer lxun weinig belangstel- J A. Verdenius.

ling inboezemde. Zoo is dan de zaak j Leiden. Bevorderd tot doctor in de
vrijwel verloopen. Na Kopenhagen in rechtswetenschap de heer H. M. Meer-
1903 toen Dickentman het kampioen- tens, geboren te Batavia, en de lieer
schap over 100 K.M. voor professio- C.Beeringh, grixoren te 's-Graven-

de heeren C. W. de Sauvage Noltin;
nar wa m esi P. J. M. Veilschure.

Hertogenlbosöh, Tot toeten der c'oope-j District VII (tusschentijdsehe ver-
ratdeve comimiilssie zijn herkozen de kiezing). Vacature Wormsei", anti-rev.
heeren J. K. Jung te Leeuwarden en Aantal kiezers 4401. AanJtal ui'tge-

J. G. Tuytel te 'sdtortogenbosch. bracllite .gieldige stemmen 3174, waar-ÓVaken, bij rondschrijveb,

Verder werden besprekingen gevoerd op de heeren A. Kooien, Katli.,' „Association" aan-

ccn ,g_

Maatsch. tot Inricfhting en Expl. van Diis'trict Vlli. Aantal kiezers 3931. ™p± hn d,ft -A®

lEuitenverMijven voor leden der Ver-1 Aaixtal uitgebrachte geldige .stemmen
leeniging „Eigen Hulp', waarover he- 2768, waarvan op de heereix mr. G. A.
den de discussie wordt voortgezet. M- van der Aa, kath.>^b^> T^-

j Ketelaar, vrijK.-dem., 1499 stemmen.

GB a. -d. e n 1 Zoodat gekozen is de heer Th, M. Ke -

telaar.

'Ixi het douchebadthuis aan den Eou-1 District IX. Aantal kiezean 159b3.

VOETBAL.

Doior het nieuw© bestuur dier
„Foatball-A&sociatioim" is besloten be
kend te maken, bij

over tort voorstel om over 4e gaan tot «kozeifS^e llera 8®!°'™ du,bs en! B°tnli™'

verboden ais te spelen tegen 1
clubs of bonden, die niet bij de „As-
sociaition" aangesloten zijn, wat na
tuurlijk wil z'eggen, dat de nieuwe,
zelfstandige „.Amateur Football As-
I aociation" in don ban gedaan of
j eigenlijk uitgesloten, genegeerd
I wordtmen dis lid van de „Football

Association", direct of indirect, of

denhorn zijn dn de 'afgeloopen weekAantal uitgebrachte geldige stemmen mea js niets en niemand, nxen be
gon omen 1001 baden, in dat aan het 8432, waarvan op de heeren Ch. E. H i staat eenvoud.ig niet. Verder zegt het
Leidscheplein 865. i Boissevain, vrijz.-dem. aftredend 38/4, ii>estuur, dat de afscheiding van en-
F. M. Wibaut, isoc.-dem., -*577, K. L. ^le met den gang van zaken onte-

professi

nals won, was 't vrijwel uit met die
ibelaxxgstelldng dier sportwereld in de
verschillende landen.

Zooals reeds gemeld is, heeft de
Franschman Devoissaux driemaal 't
amateur-kampioenschap over den
korten afstand gewonnen en die En-
geilsehman Meridith het ameteur-
kaïxxipdioe'nschap over 100 kilomieber.

Van 'de beroepsrijders waren de
beste kraclxiten op 't appèl.

Over den koi-ten afstand won de
eerste demifinale die Duitschei' Rütt
voor den Franschman Poulain en dien
Hollander Schilling. In de tweede
klopte de Franschman Friol zijn
landgenoot Houriier en den Duitscher
Rettich. In de derde afdeeling won
de Duitsoher Mayer van den Deen
EUegaai'd en dien Franscihman Jac-
quelta, In d.e beslissing won Friol d'e
Franschman met twee wiellengten
vóór Henri Mayer den Duitsch er en
Rütt. eveneens Duitscher.

Het wereldfliampioenschap van d'en
langen afstand over 100 K.M. won,
evenals in 1906, de Franschman Dar-
ragan in 1 uur 18 min. 22 sec. met
2300 M. vóór den Belg Verbiest en
de Franschen Pareut,' Dussot en
Lorgeon.

Etr waren 20,000 belangstellendlen.

hage, beiden op Stellingentot doctor
in de Staatswetenschap de beer mr.
D. Albers, geboren .te Zutphen, op
proefschrift„Gedeputeei'de Staten
der Provincie en huxi Werkkring."

Leiden. Candidaats-examen in de
wis- en natuuriamde, de heer C. J. van
der Waals.

Candidiaatsexamen in de scheikunde
da heer P. H. J. Hoenen.

Leiden. Doctoraal examen in Wis-
en Natuurkunde de heer E. F. 1-Iar-
den'berg en mej. C. van Ebbenhorst
Tengb eigen.

Theoretisch Apothekersexamen de
heer J. A. Speltie.

Utrecht. Bevordex'd bot doctor in
die geneeskunde op proefschrift„On-
dei'zoekingen over Volksvoeding in
de gemeente Utrecht", die h'eer J. L.
R. Moquette, geboren te Sneek.

EXAMENS RIJKSLANDBOUW
SCHOOL, WAGEN1NGEN.

Eind-examen Indische klasse. Ge
slaagd L. A. Bolsïub, Wageniugen
J H. Koch, idemJ. F. van Leeu-
v.en, te Halfweg; C. Luchsinger, Ani-
sterdamL. Maas, RotterdamF. A.
V O ven, 's-HageW. A. de Voogt,
Wageniugen; A N. J. de Vries. Am
sterdam.

TECHNISCHE HOOGESCHOOL.
ROEIEN. Technische Hoogeschool. De promo-

De overwinnaars van dien „grand tie van den heer G. van Iterson Jr. tot
challenge cup" gehuldigd. doctor in de technische wetenschap-

Baron Lambert de Rothschild pen geschiedde gisteren met lof.
beeft aian d'e Gentscbe roei eis, die Het doctoraat in de Technische We-
vóór een week zulk een mooie over-1 tenschappen werd toegekend aan deo

Na dit weinig vleiende oordeel over
den Gouverneur-Generaal gaat mr.
P. Brooshooft voort den lieer Cremer
te volgen bij diens beschouwingen
ever Atjeh en haalt hij uit bovenge
noemde artikelen de meening van den
oud-miinijster over den gouverneur
van Atjeh, den 'heer Van Daalen, aan.,
d'ie zeer gunstig luidt, en waarvan de
slotregels hieronder volgen

De belangen der bevolking gaan
•hem vooral ter liarfe de cultuur
wordt aangemoedigd, bevloeringen en
afwateringen worden voorbereid, de
noodige gelden er voor aangevraagd.
Evenmin worten de eisohen voor ge
zondheid, onderwijs en rechtspraak
vergeten ook op dit gebied ontgaat,
er weinig aan zijn blik en als ik nxij
niet vergis, zien ook de burgerlijke
ambtenaren hoog tegen henx op.

Voor de door mij veroordeelde slui
ting-politiek (der havens op de Oost
kust van Sumatra) is hij niet verant
woordelijk.

Naar aanleiding hiervan vervolgt de
heer mr. P. B.

De door mij gecursiveerde slotwoor
iden bewijzen, dat de economische po
Miek, die bloeiende havens vernietigt
o.it een tramweg kunstmatig te doen
rc-rideeren, uitsluitend voor ï'elviening
komt van den hioogsten gebieder, den
gouWrneur-genei'aal Van Ileutsz.

En dat verwond erf mij met. Het
klopt geheel met wat wij tot heden
van dezen landvoogd zagen.

De militaire geest, het eenzijdige
ontwikkelings-standpunt van den be
roepsofficier, beheerscht geheel Indie.

Als eerx inlandlsch vorst zich schuil
houdlt fluks een Chrfetoffel uitge-
zr.nden om den man op te jagen als
eer wild zwijm, tot hij ergens dood
neervalt.

Als de tweede handelsstad des lands
een dragelijke haven verlangt, „dan
me et zij het (als de vijand de oorlogs
kosten) zelf maar betalen."

Als er geld in de schatkist moet zijn
dan maar die en die belasting ver
hoogd, zware heffingen in pas verover
de en vernielde streken, dooddi-ukken
door uitvoerrechten van een met
moeite tot bloei gebrachte volkscul
tuur en wat er verder voor onbekookts
op belasting-gebied kan worden voort
gebracht.

Als een tramweg holderdebolder
rendabel moet worden gemaakt, dan
maar een paar havens gesloten, om
'het vervoer naar de team te leidiem.

Het klopt alles a(s een bus.

Daarna gaat mr. Brooshooft over tof
het miaken van eene vergelijking tus
schen onzen gouverneur-generaal en
Napoleon, die, hoe ongunstig sommi
gen dok over den grooten keizer der
Franschen denken mogen, toch wel
wat te hoog boven den lieer v. Heailsz
blijft staan, om deze combinatie niet
ietwat bespottelijk te molken.

Mr. P. Brootehooft eindigt zijne be
schouwingen aldus

Kris en kras doorZwetien

.(Van onzen Berlijrischen corres
pondent). j
I- i
MET DEN LAiPLAiNiD-E XPREtS NAAR

DEN ATLANTLS'GHEN OCEAAN.

AMsko b/Narvik, 6 Juli '07.

Voor de vacantiewekien heb ik mijn
„reidactiabiureau" weer eens naar het
Noorden verplaatst, dat met elk jaar
gi'ooter aantrekikingskiiacht op mij'
oniibo.efienit. Verleden zomer op reis
naar de oude Kxioningstad Frondlxjem
ter bijiwoning v;an Konge Haakon op
Droning Maud's „Kroningen", met 't
westelijke Zweden vluchtig kennis
moikenlde, nam ik me voor, in een vol
gend jaar de kennismaking met het
interessante Koninkrijk dat de drie
Kronen in het wapen voert, op broe
den schaal te hervatten.

Het toomt nog ad eens voor, dat vast
beraamde plannen niettemin niet tot
uitvoering komen, maar gelukkig kan
dit van liet onlderhoorige niet worden

s was ready", tij.d en weer en
omstandigheden waren „dienende",
en zoo werd Maandagmorgen via
SassnlitzTreil eborg linea recta de
reis naar Stockholm aanvaard, Waar
na een tweedaagsch verblijf, waarop
niog nader zal worden teruggekomen,
Dondei'dagavond de Lapland-expres
imet bestemming naar Narvik, een
kier n'oorklelijikiste havens van Noor
wegen. werd bestegen, die mij van
een onafgebroken reis van 36 uren
rvan morgen om 7 uur naar Ahisho
bracht, mijn eerste pleisterplaats en
centrum aan de grootste alpine na
tuur in het uiterste noorden van het
reusachtige Ziweedische rijk.

Nog een uur sporen, en we zijn aan
het station „Raksgr&usen", het grens
station op de pashoogte tusschen de
nog altijd, op een gespannen voet

staande beide Koninkrijken, van waar
het korte, maar zoowiei door aanleg
als door .heerlijke na tuur taf reel en aan
de beroemde Gothardlijn herinnerde
Txatjeflvt tot aan den uitvoer'n aven
Narvik voor rekening van het Ko
ninkrijk Noorwegen, werd voltooid.
Wanneer de ruim 1500 K.M. lange
lijn van Stockholm naar het hooge
Noorden van Zweden met de beide
havens: Lulea aan de Biotnische Zee
bij d'e Finsche. grens en Narvik in
Noorwegen aan den Atlantaschem Oce
aan, van tiet personenverkeer zou
imtoeten bestaan, zou het er treurig
anet de inkomsten uitzien. Maar het
personenverkeer speelt geen rol van
beteekenis op deze lijn, welke uitslui
tend werd aangelegd voor het vervoer
van de ijlzereiits (de onuitputtelijke
iZweedsche schat van KI run a en Gelli-
tvore) in het Noorden van Lapland
e enerzijds naar de zeehavens Narvik
en Lulea Voor den uitvoer naar het
buiiitenlland (Rlótterdiann o.a.); ander-
eijids naar het Zuiden van Zweden
voor de ijzer-prodjuctie van Scandina
vië.

1 De Zweedsche spooi'wegen hebben
wat inrichting der waggons en aanleg
van te tracés betreft, in het buiten
land een goeden naam, en terecht,
naar ik me op grootte routes als van
Trelleborg via Malanö naar Stock
holm (650 KM.) en van Stockholm
noordwaarts naar Abisko (1500 KM.)
kon overtuigen.

Op dergelijke reusachtige trajekten
van twee dagen en twee nachten moet
de waggon tot op zekere hoogte de
plaats innemen van een hotel in het
klein. Evenals in Rusland heeft men
dan ook in Zwaden aan het camfoi't
der reizigers veel zorg besteed,
j Niettegenstaande het zoogenaamde
„Harmonica"-systeem in Scandinavië
'(behalve op de lijnen der route Ko-
penhagen-Berlijn via Gjedser-Warae-
münde) niet in zwang is, is de gele

genheid voor de passagiers om be
weging te nemen en frissche lucht in
te ademen in een Scandinavischen
dbongangstrein heel wat grooter dan
in een D-trein op het vasteland'. Zoo-
als daar slechts bij waggons van Ko
ninklijke treinen wordt aangetroffen,
hébben hier alle waggons, ook der
derde klasse, een overdekt vóór- en
dito acihiterperron, diat door middel
van een gemakkelijk, bruggetje met
het perron van den volgenden wagen
in verbinding staat.

Bovendien is in een Zweedschen
trein heel wat meer veroorloofd, waar
aan in een Duitschen trein niet z u
te denken zijn. Niet alleen mogen de
reizigers zio'h, ook wanneer de snel
trein met een flinke vaart van 60 70
K.M. per uur voortjaagt, zoolang op
het perron ophouden als hen belieft,
maar het treinpersoneel maakt bo
vendien volstrekt geen aanmerkingen
wanneer men zich daar zelfs bauslich
niederlasst, om van de frissche bui
tenlucht te genieten.

Zoo droegen wij gisteren een paar ge
makkelijke fauteuils uit het salon van
onzen waggon naar het buitenperron
en lieten ons daar, behaaglijk een si
gaartje rookende in den fauteuil, ten
frisschen wind over de ooren blazen,
ter/wijl aan beide zijden onafzienbare
bosschen „te revue passeerden."

De Lapland-expres waarmede Don
dërdagavond de reis werd aanvaard
naar het eindpunt aan den Atlanti-
solien Oceaan tegenover te Lofoden
en in de nabijheid van de havenplaats
Tromsö, uitgangspunt voor de Noord
pool ontdekkingsreizigers, verkeert
alleen van 15 Juni tot 31 Augustus
driemaal pier week zoowel van Stock
holm naar Narvik als omgekeerd van
Narvik naar Stockholm en legt het ko
lossale traject in ruim 36 uren af, ter
wijl de gewone sneltrein, welke on
derweg aan een klein tusschensfcation
een nadht blijft stilstaan, er een dag

langer over doet. Deze laatste trein
biedt ook niet dezelfde comfort als
waarvan wij in den expres profiteer
den. Zoo werd een groot gedeelte van
den .slaap/wagen ('overdag door den
han'digen conducteur Madolien für
Alles in ons- rollende woning, in ge
makkelijke wooncompartim en ien her-
sc/hapen) waarin ons plaatsen wer
den aangewezen, in beslag genomen
door twee salons aan de belde ulitein--
den van den wagen met losse fauteuils
j en tafels met speeltafeltjes en zelfs
met een schaakspel, waar de „bewo
ners" van den trein sociëteit kwamen
houden of zich verdiepten in hunne
dagbladen van kolossale afmetingen.
'Gewoonlijk rijden in Zwieödsc-he
d'oorgangstreanen geen restauratiewa
gen, ten minste niet, in het dichte
bevolkte Zweden op de druk bereden
route Stocldxolim-Ghrisiiania.Stock
holm-Malimö, Malunö—Gothenburg,
waar men verschillende grootere sta
tions passeert. Op geizette tijden stopt
hier de trein om de reizigers gedu
rende twintig minuten of een half uur
gelegenheid te geven, zich in de res-
tanratiekamer van hét station den in-
wendiiigen mensch te versterken aan
een krachtig en smakelijk toebereid
ontbijt, middag- of avondmaal prix
fixe.

In 'het Noorden evenwel, in het
Noorden der provincie Jnintland en in
,het daaraan grenzende Lapland,
waar de bevolking uiterst schaars is,
e-i men uren en uren aaneen door
'woeste bosschen, rotskopjes, uitge-
1 strekte venen, langs bochtige groote
meeren, over wilde katarakten en
schuimend in de diepte tusschen de
rotsen zich een weg banende onstui
mige rivieren spoort, zonder mensclie-
1 ijltoe woningen te bespeuren, zijn de
eenvoudige station's meestal niet voor
de „Bewiïrtung" van een groot aantal
reizigers ingericht.

Vandaar, dat onze Expres, die nu en
dan midden in de grootste wildernis
van onafzienbare bosschen met door

oen storm schots en scheef gebogen
sparren, dennen, benken, eiken, erlen,
een oogenblik stil stond om „op adem
te komen" en nieuwe kolen in te ne
men of de „dorstige keel te laven",
een restauratiewagen meevoerde.

Daar onderweg behalve nieuw
drinkwater geen nieuw proviand kou
worden opgedaan, moesten alle benoo-
digde levensmiddelen voor de verschil
lende maaltijden van de naar mijn
schatting 50 passagiers van Stock
holm uit worden medegenomen. En
tcch marcheerde alles uitstekend.

Met het oog op den kleinen omvang
der eetzaal in den restauratiewagen,
waarvan het grootste gedeelte door
keuken en provisiekamer werd inge
nomen, dineerde het gezelschap in
twee gedeeLten, om 1 uur en om 3
uur.

Het was een eigenaardige gewaar
wording, met het uitzicht op onher
bergzame bergen en eindelooze bos
schen in een .geriefdijken restauratie
wagen smakelijk te middagmalen,
terwijl de trein te midden der droef-
geestig-grootsclie wildernis, welke
d'cor deze noordelijkste spoorlijn var
Europa wordt doorsneden, den pool-
keerkring naderde (tusschen Bodem,
het kruispunt, waar het zijlijntje
naar Lulea aan de Botnische Golf af
rijdt en Gellivare).

Op den eersten avond werden tegen
elf uur de lampen ontstoken in de
twee „salons" en in de coupé's van on
zer wagen, doch gisterenavond, se
dert wij intujsschen zooveel noordelij
ker gebied hadden bereikt, was van
het ontsteken van lampen geen spra
ke meer. 1-Iet bleef den ganschen nacht
daghelder, ofschoon de zon na 10 uren
bloedrood was ondergegaan.

Om 11 uur 's nachts hielcl de trein
ongeveer 10 minuten in Bodem, op
betrekkelijk weinig kilometer afstand
van de Finsche (Russische) grens.

Voor een zóó afgelegen grens-garn-i-
zecnsplaats is de aankomst van den
expres-trein 3 maal per week een
evenement, zelfs voor de officieren, en
v. aarvan er verscheidene op het per
ron h,een en weer wandelden.

De jeunesse dorée van het sinds en
kele jaren volgens de nieuwste pant-
serfortsystemen sterk bevestigde

plaatsje was op Je been om liet pu
bliek van den trein te monsteren. Ten
minste nog een verzetje in heit eento
nige grenSleven. De voor het oog on
zichtbare vestingwerken werden aan
gelegd weinigie jaren vóór het uitbre
ken van het conflict tulsschen Zwe
den en Noorwegen. De beide regeerin
gen hadden er de lucht van gekregen
dat Rusland een sterke neiging aan
den dag legde om de hand te leggen
oi> te ijsvrije Noorsdlie haven Narvik.
Ten einde dit tijdig te verhinderen,
logde Zweden in Bodem met igroote
kosten fortificaties aan, welke nu fei
telijk dienen om de bezittingen (Nar
vik) de vroegere bondgenooten tegen
verovering te beschermen.

Verder spoedde zich de trein nu tei
Noordoostelijke richting. Tegen den
morgen komen de eerste sneeuwber
gen in het gezicht. De natuur wordt
grootecher en wilder. Hier in het
hooge noorden groeit nog slechts
schraal kreupelhout, brem en mos op
den türfachtigen voenbodem. - Gerui-
men tijd sporen wij, na Iviruna, het
centrum der ertsgroeven, gepasseerd
te hebben, langs een bochtig, reusach
tig meer aan den voet van onheilspel
lend zwarte met witte siieeuwmutsen
bedekte bergen. Eindelijk houden wij
op weinige kilometers., afstand van
Riksgrausen (op de pashoogte tus-
tjehen de beide Koninkrijken) in Abis
ko afin den schilderachtïgen Töme-
ti ii.sk, den „VierwnLdstadtersiee" van
Lapland.

Hier heeft de „Sverfska Turistföre-
ningen" een groote officieele vereeni
ging op toeristisch gebied, een aardig
pensionshuis midden in de wildernis
neergezet, dat elk jaar grooter aan
trekkingskracht uitoefent, en vanwaar
ik ook eenige grootere tochten hoop
te ondernemen. Morgen in de eerste
plaats naar heit kamp der zwervende
Lappen. Buiten, voor het okeririeuri-
gr- pensionshuis staan een paai* krom-
beenige kleine Lappen in hun schil
derachtige blauwe en roode kleed ij
gereed om als gids in die wildernis te
fungeeren.

Over hen in een ander artikel.