HAARLEM'S DAGBLAD. TWEEDE BLAD. KERENS TIELEMAN Stadsnieuws Binnenland FEUILLETON De opgeheven Vinger ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1907 BEURSBERICHT VAN Haarlem, 15 Aug. 1907. De «hernieuwde debacle in Ameri- kfcaanscixe waarden leidde «heden ook .in verschillende andere. hoeken tot min of moer geforceerd aa/mbod, dat hier en daar mat belangrijk kioe/rs- verlies gepaard ging. Zoo ging het ■.gisteren door tabaksaand, en petrol. - waarden behaalde avians baden bij betrekkelijk garingen handel weiden* geheel verloren. Voor miijtnaandi. was de stemming echter meer; vierdeedd eoi valt vnor enkele soorten als Red- jiang, pref. Kobaboen en Siimiau zelfs eonige lcoiersveïlbeteri/nig te< constatee'- ren. Daarentegen waren; Greint Go- Twans flauw met ar'bitr age-aariboid vlo or Londen en- binnenlamdsche aings/tivier- koopen, aoodat de verbetering, wel ke gisteren door de diviicKeaid decla- natie te wieeg ward igetoraclilt, tien Benen male verloren gang. 0-olc Kim- berley West en Welgelegen blevfen door opruimingen gedrukt efn: ednilge percenten lager. De verbetering Welke oeirgisteren, op de Amorika«ans«ehe markt, vi'el waat /te nemen, is blijkbaar met geien an- - der dool geschied don oon de prijzen met vernieuwde kracht naatri benéden te gooien,, en ofschoon ook gristenen, wederom tal van reden/en voor de da ling werden opgegeven, is d.e alpha- en- omega van de tegenwoordige- po sitie de houding der rejgetering tegen over het trustwezen. De strijd welke president Rooseveft tegen die utochti- ge corporaties in de U. S. aangebon den 'heeft, is een kwestie van buigen of barsten gew'orden, en tenzij dei re- igeening geneigd is mieer insclhiikke.- j lijkheid te beltonnen kunnen die sclhtro- melijjkste (gevolgen uit ih.a/re actie voortvloeien. De onverwachte scherpe daling, wel ke gisteren plotseling na een vrij vas te opening intrad', bracht in enkele afdieelingen een paniekachtige stem- i mling te wloeg. Reulsachtige posten werden gerealiseerd en de omvang der beweging blijkt het helste uiiit. de groote fluctuatiën in de standaard-fondsen. Zoo liepen Union aanvankelijk terug van 129 op 1213/4, Amalg. van 741/8 op 6b 3/4, Readings van 911/4 op 851/4 om op contramine dekking e enigszin s hoven het laagste puilt te sluiten. De stemming werd nog zenuwachtiger op het bericht, dat de Pope Manufactu ring Co. gefailleerd was. Deze maatschappij, met oen aandee- lon-kapitaal van 22.500.000 dollar, leg de ziöhi hoofdzakelijk toe op de fabri catie van automobielen, maar w.aar over 19041905 liet surplus slechts 87.000 dollar bedroeg en in het loopen- ds jiaar groote bestellingen geroyeerd warden, is zij blijkbaar niet in staat geweest haar bedrijf voort te zetten. Op zich zelf is dit faillissement van geen groot belang, maar toch is het een bewijs van de plotseling ingetre den malaise liln den handel en indus trie en doet de vrees ontstaan, dat ook andere industrieele ondernemingen ge noodzaakt zullen zijn haar betalingen te staken. Wij zullen hier geen ver dere beschouwingen over liet markt, verloop van 'gisteren geven, daar alle motieven, waarop men ïn normale tij- der zijn redeneerin-gen grondt, thans buiten beschouwing blijven. De oogst- berieh'ten luiden gunstig, de spoor- wegontvangsten toon en gestadige ver- mie er deringen aan en schier alle Maatschappijen hebben in de laatste jaren aanzienlijke reserves kunnen opbouwen, die hun in de minder voor spoedige tijden in staat stellen de di vidend-betalingen op hare aandeelen vo' te houden. Op het oogenblik, waar eb; markt evenwel geheel in handen is van een (machtige clique, welke belang schijnt te hebben op lage koer sen, baten deze beschouwingen zeer weinig. -Voor het oiogerablik schijnt het 't .ver- I istandigst zijn engagementen zooda nig die verminderen, dat deze bij een (voortgezette daling geen gevaar meer 1 jjcunnen opleveren en verder den loop der gebeurtenissen kalm af te wach ten. Te eeniger tijld moet ee,n krachtig redres volgen, maar de mogelijkheid i bestoof natuurlijk, dat wij eerst nog i anoeilijke tijden moeten meemaken. De Londjensdhei markt opende in ta melijk kalme stemming op ongeveer (Niew-Yiorksch pariteit, dloah gaande weg liepen de koersen terug door con tinentale verkooporders, terwijl die veTttiooging van het haflik-disoonto 'tot het sein gaf voor een verdere algemeene scherpe daling. In onze' Amerika arische afd. was de stemming bij opening op het verlaag de \nivie/au oiok niet direct flauw en fonltibrak het in sommige Shrs. als Uhiions, Alticbis. Steels Marines enz., niet .aan eeniige 'lokal-e vraag, doch ■voortgezet arbitrage aanbod bracht later een voortdurende koersafbrok- Ikeünig teweeg, welke steeds 'grootere proporties aannam naarmate die da ling ook tot lokale angstveirkoiopenj lieddlde. Zoodoende sloot de markt in zeer onbehagelijke sbmming op o-nge- jviéer de laagste no'teeringan. Alleen (Southern P'ac. waarvoor bij uitzon- dlerdng 'arbitragievraag bestond bleven betrekkelijk vast met gedeeltelijk her stel. Met het oog op de mogelijkheid van verder bewogen tnarkten werd heden besloten diat Zaterdag a.s. een beu.rs- dlag zal zijn. Geld 5i Gemeenteverslag 1906. (Vervolg). LAGER ONDERWIJS. dc- SCHOOL VOOR BEJAARDEN werd bezocht door 7 vrouwelijke en 27 mannelijke leerlingen, 2 mannen wa ren beneden 20 jaar, 16 mannen van 20 tot 30 jaar, 6 mannen van 30 tot 40 jaar, 3 mannen van 40 tot 50 jaar, 2 vrouwen van 20 tot 30 jaar, 3 vrou- \ven van 30 tot 40 jaar, 1 vrouw van 46 jaar en 1 vrouw van 68 jaar. 536 leerlingen namen aa/n het SCHOOL-EXAMEN deel, ter verkrijging va>n een getuig schrift. Door de werkgevers wordt zeer gelet op deze getuigschriften, en het streven is deze diploma's steeds meer betrouwbaarder te maken. Aan elk der deelnemers aan het examen is weder een prijs uitgereikt. VOEDING EN KLEEDING. Evenals vorige jaren heeft ook nu de Commissie tot verschaffing van warm voedsel aan behoeftige school gaande kinderen aan tal van 'kinderen gelegenheid gegeven, vier malen in d» week warm voedsel te ontvangen in hetjokaai der Vincentius-Vereeni- ging. Door dezelfde commissie worden ook kl eedlngst ukken gegeven, voor meisjes een flinke jurk en voor jon gens een broek en wollen trui. Dooi den heer L. E. Gerdessen werd voor zien in de behoiefte aan klompen en kousen. Door mevrouw Gerdessen en de Vereen i-ging Koninginnedag werd aan ongeveer 36Ö0 kinderen van de hoogste klaiseen der openbare en bijzondere scholen zeer gewaardeerde FEESTEN bereid. Op 30 JuM bezochten 361 kinde ren de Diergaarde te Amsterdam, in staat gesteld door de vereeniging Door Vermaak tot nut". Verschillende leerlingen werden co or fondsen in de gelegenheid ge- Isf.eld andiere inrichtingen van onder- wijfs te bezoeken. ST. ELISABETHS GASTHUIS. In dit gasthuis werden in 1906. to taal 1331 patiënten verpleegd, waar onder 304 miannen, 368 vrouwen. 81 kraamvrouwen en 578 kinderen; 1117 hebben de inrichting Verlaten', 106 zijn overleden, terwijl op 31 Decem ber nog 108 personen verpleegd wer den. Het aantal verpleegdagen be- dtoeg 37.802. In 1902 werden 1129 per sonen behandeld met 39.864 verpleeg dagen, in 1903 waren deze getallen 1175 en 39.111, in 19041304 en 38.831 en in 1905 1302 en 38.440. Geregeld werden dus meer personen verpleegd, terwijl het aantal verpleeg dagen verminderde. Het gemiddelde aantal verpleegdagen per patiënt be droeg in 1902 35.30 en «n 1906 28.40. Van het aantal verpleegden zijn in 1902 13.73 pot. ovenleden en in 1906 7.96 pet. Deze cijfers bewijzen opnieuw, hoe bij voortduring gestreefd wordt naar het bekorten der verpleegdagen, waartoe veel Wordt bijgedragen door de omstandigheid, dat de patiënten, wier toestand nog toezicht behoeft, bij hun ontslag naar de polikliniek kunnen worden verwezen. Het plaatsgebrek was over 1906 grooter dan anders, waar devrouwen- afdeeiiing verbouwd moest word'en de gangen zijn, om ruimte te winnen, tij delijk als- ziekenzalen ingericht, het welk d'ank zij de centrale verwarming mogelijk is. Er werden 355 patiënten doorgezonden, tegen 310 in 1905 en 133 in 1904. In de besmettelijke afdeelingen wierden verpleegd17 lijders aan ty phus, 20 aan mazelen, 11 aan rood vonk, 127 aan diphterie, totaal 17S lijders tegen 124 in 1905. Er werden 69 doorlichtingen met Röntgenstralen verricht, welk getal zeker zal stijgen, nu het Gasthuiseer lang zelf in het bezit van zoo'n appa raat zal komen. Met dank wordt .gewaagd van de belanglooze medewerking van den op hel gebied der bacteriologie zoo erva ren directeur der gemeentelijke wa terleiding, den (heer Ilavelaar, onder- venden. Bij voortduring wordt bijzon dere aandacht gewijd aan bacteriolo gische onderzoekingen, met name bij lijders aan diphtberie. De polikliniek bleek ook dit jaar weer een onmisbare schakel in de ziektebehandeling, waarbij echter zoo veel imogel ijk er voor gewaakt, werd, dat van inschrijving der patiënten bij het Burgerlijk Armbestuur of bij er kende ziekenifondjsen bleek, daar de bedoeling der instelling uiteraard niet is, noch kan zijn, in concurrentie met de ziekenfondsen te treden. Het aantal consulten bedroeg 'n 1906 op de heelkundige polikliniek 13516 (1905 10892, 1904 12692, 1903 10658 en 1902 7218), op de geneeskun dige polikliniek 964 (1905 1588, 1904 1242, 1903 876, en 1902 792), op de kliniek voor besmettelijk hoofdzeer 2064 (1905 3185, 1904 4010, 1903 3867 en 1902 2405). De ziektebehandeling bleef in het afgaloopen jaar weder aan de hoofd leiding van d;e geneesheeren van het. Gasthuis, dr. H. L. van Linden van den Heuvel! en C. W. J. Westenman toevertrouwd, die als altijd hun beste krachten aan het Gasthuis wijdden. Dr. W. G. Hueit zag zich genood zaakt om zich aan deze diensten te oi t.trekken, wat zeer betreurd wordt. Totdat de benoeming van een /twee den inwonend'en assistent zulks over bodig maakte, werd de arts H. J. Mooijien bereid gevonden in voorko mende gevallen de geneeskundige po likliniek waar te nemen. Met leedfwezen werd ook vernomen, dat de .assistent-geneesheer H. W. Weisterveld zich gedwongen zag zijn functie neer te leggen.. Met ingang van 1 Januari 1907 werd tijdelijk als uitwonende laboratorium-assistente benoemd mej. D. E. M. H ave-la ar. .Met lof wordt gewaagd van het wierk van den inwonenden assistent- geneesheer Dr. De Walle, evenals van den oogarts Waller Zeper. Aan eenige jonge medici werd we der gelegenheid gegeven, onder toe zicht der geneesheeren, de behande ling der zieken te volgen en zich al dus practisoh te bekwamen. Onder leiding van de energieke di rectrice kweet het verplegend perso neel zich tot tevredenheid van zijn taak. Mutatiën kwamen niet veel voor ongetwijfeld oefent de betere huisves ting der zusters hierop een goeden invloed. Ook het ondergeschikt personeel voldeed goed. De huismeester en huis- meesteres herdachten op 1 November onder veelzijdige belangstelling hun 121/2-ja.rigen dienst. De verbouwing word in het afge-loo- pen jaar grootendëels voltooid. Eeni ge der bekende huisjas aan het Groot Heiligland werden weggebroken en Ir. plaats daarvan verheft zich thans een kloek gebouw, waar beneden een vorbandkamer, laboratoria, isoleer- kameiti en de lokalen voor de polikli niek, lijkenhuis, sectiekamer en oiu- smottingsruiimte zijn aangebracht, ter wijl boven de nooddge kamers voor huisvesting van het inwonend perso neel worden gevonden. Hulde wordt gebracht aan den op zichter der gebouwen J. Drost en den aannemer P. C. Groendngs. In het oulde gebouw werden in le mannonafdeelingen herstellingen aan gebracht, ook werden de nieuwe klas- sc-kamiers voltooid. De centrale verwarming, systeem Bclze, voldeed weder uitmuntend. Een belangrijke verbetering werd voorts verkregen door op de ziekenza len het bestaandle gas-gloeiliciht te vervangen door electrisQh licht. Pogingen worden gedaan, om nog nuoer dan tot dusverre maatregelen te nemen om het gevaar van brand en van een bij brand altijd- dreigende paniek onder de verpleegden te voor komen. In verband met de verbouwing wer den eenige grenziende perceelen aan het Groot Heiligland aangekocht. Het college van Regenten leed een gevoelig verlies door het overlijden van mevr. de wed. H. C. W. Duy- maer van Twist, geb. IJsisel de Schep per. In haar plaats werd benoemd mevr. II. B. Z. W. C. van Nes van Meerkerk, geb. Royer. Uit het fondJs van Klarenbeek wer den aan 79 gezinnen ide gebruikelijke verstrekkingen gedaan'. Uit het afzon-! derlijke verslag der geneesheeren blijkt nog, dat gedurende 1906 335 ope raties werden verricht, waarbij 204 chloroform werd toegediendin. de overige gevallen werd de patiënt plaatselijk ongevoelig gemaakt, ter wijl enkele malen de ongevoeligheid werd verkregen door inspuiting inliet ruggeanerg. Zevenmaal kwiam vergiftiging voor, namelijk door koolzuur, door cliloro- form-, door nicotine-, door gas (drie-1 maal) en idoor oarbulzuurallen ge nazen. Verschillende patiënt an werden met duberculine behandeld de be richten uit liet builten-land waren zóó gunstig, diat die geneesheeren, toon zij zich ernstig overtuigd hadden dat het nieuwe praepariaat onschadelijk is, wanneer het volgens die juiste voorschriften onder- een ze>er strenge controle /wordt toegediend, meenden een «proef te moeten mem en. De re sultaten zijn (vian dien aard, dat zij zich geroepen gevoelen het middel te blijven toepassen.. Ook leiders in ons tand wordt er .op ruime schaal ge bruik van gemaakt. Aan de Regenten inizondteoiheid aan de heeren. Dr. H. D. Krusoman en H. M. van Bemm'elen als leden der 'bouwcommissie wordt liuldie ge bracht voor dJe vete opofferingen bij de verbouwingen. „De vierbou/wing is bijna voltooid met trots kunnen wij gewagen, da!t daardoor het gasthuis eiene model in richtihg is geworden GEM. DUINWATERLEIDING. Ook dit jaar bleven de .gebouwen in goeden staat en waren geen be langrijke herstellingen noodig. Eivlen- 3oo d;e miaahines en pompen een belangrijke uitgaaf wend echter ge vorderd dooi' het verven v.an dleze instrumenten. Het s-tieenk o lenyerbru ik per 100 kub. rae«ter opgepompt water bedroeg ge middeld 52.79 k.g., wat bij verleden jaar een vermindering geeft van bij na 14%. Het totaal .steenkoiernver- bruik was 621.400 k.g. tegen 689.800 k.g. in 1905, Ben vermindering dus Man 68.400 k.g., hoewel die hoeveel heid opgepompt water met 52.766 kub. meter is vermeerderd. Het to taal waterverbruik is 1.177.022 kub., meter. Behalve de wekelijksche onderzoe kingen werden op gewette tijden meer volledige onderzoekingen gedaan. Zoowel scheikundig als bacteriolo gisch blijft het water van zeer goedie hoedanigheid. Uitgenomen enkele kleine lekken <?n de partieel e zuiglei- d-ingen hadden ea* gelen ilampen plaats. In den loop van het jaar wenden buisl/eidingen gelegd in de Amstera. damsche Vaart, Oosterstraat, Laken- kO'OperiSgiM-, Parkia.an, 2de Zuidpol derstraat en de. 2d'e Vooruitgang- str,a-at te Haarlem, en in de Z-om/er- luststraat, Ora'njókadë, Oranjestraat Westerhontstraat en Schouwtj'esl-aan te Hteemstedle. Op 31 December waren er 11409 nto- ters in gebruik tegen 10850 op 31 Dec. 1905. Bet aantal verbintenissen voor water vexbiraik vermeierdJend'e melt 618 tegen 568 in 1905. BURGERLIJK ARMBESTUUR. In het jaar 1906 werden gedurende het gaheele jaar ondemsJteund- 52hoof den van gezinnen (vertegenwoordi gende 181 personen, 45 m/annien, 51 vrouwen, 1 dochter e'n 84 kinderen bemeden 14 jaar) bovendien; nog 62 Oen Lo opende pensohen (20 mann/en en 42 vrouwen), te zamen allzoo 243 personen, tegen 198 in 1905. Eens of meermalen, maar rritet het geheele jaar werden 125 hoofden van gezinnen ondersteund (vertegenwoor digende 624 personen-, 95 manuien 124 vrouwen- en 405 kinderen) en) 43 öen- lo opende personen (19 manraen en 24 vrouw,en), te .zamen dus 667 perso- n-enl tegen 597 in het vorige1 jaar. In het geheel werden dus 910 personen ondersteund 115 meer dan in 1905. In het 'geheel zijn 52 bedoelingen gehouden, waarbij werd uitgereikt 19378.5 k.g. grof tarwebrood en 8458 kg. roggebrood, hetgeen 2783.65 vor-1 derd'e, terwijl 5488.25 aan geld werd uitgereikt, en f 332.191/2 aan turf, 275.01 aan hemden, 77.65 aan beddfegoed en f 838.01 aan zi'etoenbe- deeïing. Te zamen al z oo f 9794.761/2, (zijnde gemiddeld f 10.76 per persoon. Voor kraambedeolinig werd f 59.35 uitgegeven. Gedurende 1906 zijn 819 bewijzen van vrije geneeskundige /hulp afgegeven. 27 'bewijzen- wieirden om vers-chiliien/de. reden/en ingetrok ken. Er werden 28 doodkisten gelge ven, 16 vo.or volwassenen eni 12-voor kinderen, tot een bedrag van f 118.40. Aan hestedingskosten wierd uitgege ven 3484.38 tegen f 3234.041/2 in het vorige jaar. De proef omtrent uitbesteding in gezinnen werd in 1906 voortgezet. Be halve 2 in 1905 werden ook nu we der 2 knapen in geschikte gezinnen geplaatst. Het oordeel omtrent de v erking dezer verpleging, kan niet Cinders dan gunstig zijn. De kosten bedroegen gemiddeld 125 ,per kind en peu* jaar.. In 'het Stads- Armen- en Ziekenhuis heeft «elke verpleegde in 1906 ongeveer f 178 gekost. Overeenkomstig de bepalingen zijn 1238 patiënten in hot St. Elisabeth's Gasthuis, Diaconessenhuls, Malria- stichting en St. Joannes de Deo op genomen (1905 1091). In het St. Eb- isabetih's Gasthuis werden 520 por so- non kosteloos apgeaiomieni, ini <ie Ma- riastichting 118, in het Daacoinleissm- hu'is 69 e-n in St. -Joann/es de Deo. 45. In het Stads- Armen- en Ziekenhuis iweTden in 1906 verpleegd 39 oude mainneu, 19 oude vrouwen, 12 gebrek kige of ziekelijke miannen, 11 gebiiek- dige of ziekelijke, vrouwen, 20 jo-n- .genis en 19 meisjes, te zamen -120 ver pleegden,. In 1905 was dit gelul 133. 't Getal verpleegdagen was iln 1906 36234. Naar de kerkgenootschappen v/anten de 120 personen als volgt ver deeld 63 «N'ed. Hervormden,, 5-4 R.-K. ,en 3 Evangelisch Lritihensclieir. In den loop van 'het jaar overleden 12 personen, 5 mannen en 7 vrouwen, de oudste was 84, de jongste 40 jaar. De bevolking veunreendeode met 29 j>ersomen en verminderde met 39. De gezondheids,toestand der verpleegden was voldoende. De kosten v,an het Armesnihuis, be- nievems de jaarwedden en, loonen en de a'dministra.ti'ekostien, hebbeai ƒ17703.52 bedragen, of 178.301/2 per persoon per jaar of 48 85/100 cent per dag. ORGELBESPELING (inde Groote of St. Bavokerk te Haar lem, op Dinsdag 20 Augustus 1907, des -namiddags vairïi 1 tot 2 uur, door den heer_ W. Ezenman. Programma No. 1. Choralvorspiel und Fuge, Joh. Brah/ms. No. 2. Coneert-fantasie, H. Berens. No. 3. Andante (4e Symphonie), Mendelssohn. No. 4. Preludium en Fuga, J. S. Bach. No. 5. Die Ehre Gottds, Beethoven. Keuringen. B. en W. brengen ter kennis dat de Rijkskeuringen van dekhengsten in deae provincie gehouden- wonden op 10 October des voormiddags te Scha,gen en des namiddags op Wie lingen, op 11 October te Hoofddorp en op 12 October des vboranidcPags të Texel en des namiddags te Terschel ling. ■VREDESCONFERENTIE. De Vredesconferentie is tl hans in vol- ft/aJliige (zitting Ihijieengerospen tegen Zaterdag 17 dezer, des namiddags 3 uur. De 'agenda bevat: li. Goedkeuring van ihet proces-ver baal der derde voltallige zitting. dl. Behandeling van het rapport der He commissie ever de wijzigingen voorgesteld betreffende het reglement van 1899, fen "aan/z/ien van de wetten en (gebruiken van den landoorlog en betreffende hernieuwing van de ver- M-aring van 1899, ten laanzien van het verbod van het weipen van projec tielen (en ontplofbare stoffen uit lucht ballons; (Sbemmdng over dieze beide vraagstukken. III. Behandeling (Van het raipport der LHide icommdssie over het ontwerp verdrag. betreffende het 'bombarde ment doo-r scheepsmachten van ha vens siteden >en dorpen; stemming over |dit (ontwerp. IV. Redevoering van den «eersten gedelegeerde van Engeland over het vraagstuk van beperking der strijd krachten te land len ter zee. TREURIG. Donderdagmiddag werden gearres teerd op het stoomschip „Viotias" in de Maashaven te Rotterdam twee graanwerkers, dde moedwillig een mand deden vallen op een werkman van de „Volharding", die daardoor inwendig giekwetst werd. lentooi.stelling van Amhachts werktuigen te Amsterdam Zooals reeds in ons vorig nummer is medegedeeld, werd die tentoonstel ling te 2 uur geopend. Alleen moet aan dut uitvoerige verslag nog wor den toegevoegd die toespraak van den vertegenwoordiger der Regieering, nu. G. van Tten hoven. Deze sprak als volgt Mijnheer de voorzitter Wanne ea* i k aan u w verzoek ge hoor ga geven-, betreur ik zeker met u en uw bestuur, diat. verblijf in het buitenland wegens gezondlueidSrede- nen den minister van Kandlbouw, nij- viei'ivefid eat handel verOiindert door de opening dezer ten,to ons telling van zijne groote sympathie voor hetgeen hier tot s-t'and is gebracht, blijk to geven en daardoor opnieuw te getui gen van do belangstellinig der Re geering in -ril'les, wiat Neërland's nij verheid in 'het algemeen en- inzonder heid oo.k de Jjelangen van den mid denstand bi er te lanidle kan bevor- dieren,. Als veirtegcnwooixli'ger van het hoo- gej regeeringsgeaag in dit gew/est -doende, wat hij zoo gaarne 'gedaan hhd, kan ik wel nriet belter aan zijnen mij kenbaar gerrVaakten wensch ger volg geven dan d/oo«r hulde en dank te brengen aan helt door de Maait- schhppij van Nijverheid genomen initiatief tot het hier ter stede oiga- niseeren een er internationale ten toonstelling van ambachtsw.erktui- gen. Over het nut van ten»tooaistollingen verder -strekkenide dan de gelegern1- heid om producont m coneument na der tot elkand'er te brengen, moge Verschillend gedacht word-em,, het groote nut deze r «tentoonstelling kan wel door niemand worden in tiwijfial getrokken, die instemt met ftaair doel en strekking, aouaks Aio werden uiteengezet door den' geëer- den en ijivieriigen vo-orziittter van het' hoofdenmité, dat tot stand wist. te brengen writ de Maatschappij va» Nijverheid, in samieiniwieikinig met' haar krachtig Departement Amster dam zich liad voorgesteld. Dalt doel en die strekking mag ik wel kenmerken als de zucflit, om naar verbetering van min wënschelijke toestanden in het maatschappelijk le ven, welke de groot-industiri'e dieed -ontstaan nie't te trachten doordat loven in steeds nauwer keurslijf te -dwingen en langzam'erti/and iedfer in dividueel leven een plaats aan te wij zen in oen groote machine,, onder dien weidse hen naam van Staatswil be wogen door dien wil van. één of v/an enkelen,maar wet om getrouw aan de geschiedenis der miemscbheid, welke leert, dat het geestelijk leve» zich niet diooden of tot machine ver lagen laat idle verbetering te zoe^ ken in verhooginig van het peil Va» het individu eël levën door die geïte- gesrülted te veirsohaffen om eigen kracht te versterken met, diittgeaie. Wat wetenschap en inzonderheid na tuurkennis aan onzen tijd' zoo rijke lijk en in steeds toerieonende tmiate ten' goede komien doet. In dien zin, kan en m/a|g zeker niet genoeg wordeai toegejuicht hot stre ven om ook in onze industrieele- we reld de opkomst en den bloei van een .krachtigm middenstland tJe be vorderen en te verziekeren. En wie kon bij zoodanig streven zidh met meer recht aan de spits stellen en als leidster optreden, dhn de Maat schappij Van Nijvetrhead met hare vele vertakkingen in geheel den Lande. Zij, de dochter van de Hol- laiudsche Maatschappij der Weten schappen/, welke, in het middlen der achttiende eeuw opgericht, zich aan gordde om de toenmaals ontdekte na tuurkrachten door studie, en practi- sche toepassing bot heil van het va derland te doen strekken. Reeds spoedig van toe moed'er dè taak dier „practisclhë toepassing" overneimyendie, heeft die MlaatochappiJ ♦a.n Nijverheid meer dian- eeniige an dere instelling en nu reeds gedu rende een reeks van elkander opvol gen/die geslachten onze industrie •op proelondenvindeflijk goede banen geleid. Thians zeker strekt he>t haar tot ho.oge eere, diat zij door daad en leering wens ebt aan te toonen, hoe de groot-i'nduètrie, waaraan zij tot dusver hare beste krachten wijdde, ook de wonden vermag ite heelen, die zij man die Idein-nijveriieid hieeft ge slagen. Waar zij bij hare eerste po ging daartoe zich in den steun van Staat, Gewest 'en Gemeente- mocht' vedheugen, daiar zal dit zeker haar Engdsch door „Rlto". (Naar 1 20) Ik zou de redenen miaar in 't midden laten.,, zei' Mts. Ebury idroog. Nu wij noig kunnen, zullen wij dien pretendent 'zijn eer nog late». In elk; - geval blijft dat voor ons nog in 't duister. Walt ben j'e va» plan te doen Lady Sue leigde baar fijngevormdi'e met ringen versierde handen hulp loos in de schoot. Ik weef h!et niet zucht te zij. Hoe lang ben je er na' de ontdek king nog gebleven Ik ging den volgenden dag heen. Terwijl wij naar Cam Brae rede» 'kreeg het -denkbeeld vasten voet. Eerst was ik mog in twijfel, maar nu was ik plotseling o'vertuigd. Omdat hij je het hof maakte? Neen, zei ze diep blozönd. Om dat hij mij niet het hof maakte, zooals jij dat ndemt. Het was zoo vreemd. Ik vertelde hem, diat hij heel erg veranderd was. „Tof mijn na deel vroeg hij. O, neen zei ik tot je voordeel. Hij keek verlegen voor zich. Hij vroeg in welk op zicht. Ik trachtte- mijn gedachten daarover te uiten. Hij wias zoo na denkend, zoo fijngevoelig, zoo vrien delijk en had toch iets ovehhteer- ■sohends. Hoe meer ik ziefr, hoe vreem der hij werd. Bet wias of hij zich) ge heel in zichzelf opsloot-, en niets wat ik z)ei leon hem bewegen naar buiten te koimen. Toen, hij: w'öör be(- 'go-n te spreken was het om zichzelf in d/e zwartste Meuren af te schilde ren. Om mij te overtuigen, diat ik mij vergiste. Dat zou de oude Ronnie ook nooit gedaan hebben, D'ie was daar voor te veel miët zichzelf inglenomen. To,dn bracht hij het gesprek heel re soluut o,p een ander onderwerp Hij werd miat onversdhiJlig, maar som- beu. De teaugrit had iets Okelig- zwlaarmloediigs. Toen nam ik het be sluit ma,air jou to|e te gaa». Wat zei hij, toen hij van dat plan hoorde? Niets. Hij werd 'alleen, doods bleek. Hij ging met mij mee naar het station, maar Janpar Mlallory kwam er ook. Wij hadden geen gelegenheid ■e.öri woord samen t.e wisselen. Hij vroeg mij, hoe lang ik van plan was weg te Wijven, maai* zijn- toon was zoo gewoon en zoo vormelijk, diat er boos om werd. Toen zei ik, diat ik waarschijnlijk irtet je meeging naar Gaïro. Mrs. Ebury lachte zachtjes. Dat toone/eltje kan ik mij voor- istellen. En tden? Dat was ^11-es. Ik stapte in dien trein etn kwam hierheen. Moeder had 'er op aangedrongen, dat Taylor mij gezelschap zou houden, omdat hiet zoo'n lange reis Was. Wij zaten sa men, in de coupé. G'ezond en wel kwa men wij hiler aan, e» nn hleb Ik je alles verteld. Het is een h,ee! merkwaardig verhaal, zei Mrs. Ebury. Ja, dat i's het. Nu blijft de vraag wat moet ik doen Wlat raadt je mij te doien Zou een vrouwen ver nuft in staat zijn dezen 'knoop te ont warren Er is no,g een andere vraag, lieve. Wil -de wouw werkelijk den knoop ontwarren of hem alleen op haan wijze vast maken 7 Ik vrees, dat zij bedden wil, zei lady Sue op wanhopd'gen toon. Beidien dat is onmogelijk. Je weet, dat als de man eenig gevoel v«a.n eigenwaarde in zich heeft, hij zich moet schamen over een valsche positie. Dan moet hij zelf verlangend zijn er een verklaring van te geven. Ha.k den knoop door als je alles wilt wetén. Zeg fhemi je vermoedens. Vraag hem er een verkteri'ng van te geven. Dat klinkt heel moot, zei lady Sue. Maar jij kemrt, hem m'iet. Als je hem w-el kende, d'an zou je wetien hoe volkomen hij den toestand be- beerschi, hoe ordinair Mallory naast hem schijnt, en wat een onnnozele dwaas de andere Ronnie was verge leken bij hem. Maar i's 'er dan» ge«en wieg om bewijzen in handen te krijgen. Drudy Sue schudde baar bekoorlijk hloofd. Ni eft diat ik weet. Ik durf tegen over moeder niat op mijn vermoe dens zinspelen. Nog min/dier tegen Jasper. En als als ik ooit etön be sluit moest niemien tussöhen Jasper En den pretendent Och neen, Bdliitlha Ik' bedölel tus- schan de twee, dan zou ik nooit tien gunste van Jasper kunnen besluiten. Hij is bepaald onverdraaglijk. Een laife dronkaard. Stel je voor, dat hij er over spreekt om wegens den oor log zijn ontslag te neme» Och neen Het is hleusch- waar. Het verwon, derf mij al niet eens meer, het is volkomen in zijn lijn. Zijn die twee mannen, dia,ar nu som,en Ja Ik weet ntet hoe lang Jasper van plan is er te blijven. Hij mOest tedi zien, dat hij niet welkom is. Denk je, dat hij eenig wantrou wen heeft omtreiit den identiteit van den graaf, Ik hein zeker van nietHij zei alleen, dat hij oudier ,en magerder was geworden en dat hij een zwaar, moeilijk leven achter den rug moest hlebben. Mlaar ik weeft zeker, dat het niet in hem opkoimt, (Halt hij niet. de ware R-onnie zou zijn. Nu, zoo.als ik reeds zeide, het is een moeilijk gevalJe hebt zeker geen lust er met den notaris over to spreken Hij zou je kunnien.... Hij zou denken, dat ik gek was. Hij heeft alles in orde bevonden: Mr. Bryantson heeft .een geheele, week in zijn gezelschap doorgebracht,. Als hij zich toen heeft laten bedriegen, hoel zou ik dan nu een and/er idéé bij hem, kunnen opwekken: Zij stond weer op en begon ruste loos de bekoorlijke kamer op en neer te loopen. Haar vriendin bleef pein zend in het Vuur zitten staren. Ik Wou dat ik nfelt naar Cairo' ging, zei ze plofsdling. Tk zou wel eens grao/g willen zien, hoe dit alles afloopt. Er is een oplossing van (het raadsel, Sue, dat niet bij je schijnt te zijn opgekomen Lady Sue keek vol belangstelling op. Zij ging weer zitten en zei Welke dan Denk aan Blaft, verbaal va» de roman zei Mrs. Ebury. Denk eens, dat die «een gevolg bad gehadDat er eens twee zoons van liet Huis Edtensore waren Dat hief noiodlot gewild bad, dat zij elkaar zouden ouftraoefen, en dat de gelijkenis hen tot een verklaring had gebracht. Dafcl «eien van. hun bedden gestorven was ■aan dan, onder de verleiding overla tende om zich voor hem uit te ge- Ven wat dan... Lady Sue keak. haar vriePdln op- gowonden en met bleek gelaat aan. kafolt Wat d'an fluisterde z/ij adem loos. Wel dan kon het niet anders gaan dan het gegaan is OEditiha, als je eens gelijk hadt, als jij eens de rechte oplossing hadt gevonden... Het is alleen een mogelijkheid, Jtost, maar als je eens gelijk hadt, dan zou alles minder ernstig schijnen Niet zoo ernstig? Geen aardsch rechter verontschuldigt den misdaad wegens de reden«oni die er toe heb ben geleid. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1907 | | pagina 5