NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. 25e Jaargang. No. 7645 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. VRIJDAG 31 JANUARI 1908 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN PER DRIB MAANDENi Voor Haarlem1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente)*1-30 Franco per post door Nederland,1.65 Afzonderlijke nummers0.02H Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem037H de omstreken en franco per post 0.45 Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J, t!. PEEREBOOM. ADVERTENTIËN: Van 1—5 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem van 1—5 regels ƒ1.—elke regel meer ƒ0.20 Reclames 30 Cent per regel. BIJ Abonnement aanzienlijk rabat Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; 50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55. intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiter het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA Mu- VRIJDAG 31 JANUARI. Brongebouw: Concert Haarl. aekkorps, 8 uur. D© Kroon: Bioscoop Pathé Frèros, 8 uur. OM ONS HEEN No. 684. Ben vraag ter b«an t*M rd'ng:. In zijn laatste ZatercEagavondprant- je beeft Fidelio de vraag gesteld Mag of moet de vader van. een ge zin, diie tegenover dat gezin plichten te Vervullen beeft, zijn leven vagen om een roefloeloozen jongen te red den Die vraag wend gedaan omdat in dezen wintertijd! meermalen kwajon gens, in weerwil van alle Vermanin gen en waanscJyuwingen, Zich waag den op bat brooze ijs van onze grach ten., blijkbaar m biet vertrouwen dat, wanneer die nood aan den man mocht komen, van den w,al af wiel een edel moedige redder op zou dagen. In een vorigen winter heb ik zelf gezien, hoe op het zwakke ij® van den Kanuper- singel een jongen ver van den wal liep te -springen en te dansen, zonder zich oak maar een oogenblilk te be kommeren om de waarschuwingen, die hem van den kant af werden toe geroepen. Opeens was hij verdvveaiien. A3 leen twee handjes waren zichtbaar boyen een gat in .het ijsvlak..*... Maair tegelijkertijd waagt zich o;ok al van den overkant een flinke jonge man op het ijsschuift voorzichtig daarover voort, bereikt den drenke ling. weet hem te grijpen en aan den wal te brengen, waar hij met het in geboren gevoel voor recht en billijk heid, diat dikwijls den eenvoudige eigen is, den jongen ©en. pak slaag toedient, dat, naar we miogen hopen, aan ziel en lichaam heide ten goede gekomen zal zijn. Maar wanneer nu de redder eens zelf verdronken was bij zijn edelmoe dige poging? Wanneer eens in zijn woning een jonge wouw, kleine kin deren te vergeefs hadden moeten wachten op den man en vader Deze overweging was het, die Fi- delio zijn vraag in de pen gaf en waar op eenige antwoorden zijn ingekomen, waarvan ik er hier een paar laat vol gen, Vooreerst dan (leve de dichtkunst een antwoord in versmaat. Jammer genoeg is deze inzender van mee- ning, dat de vraag niet meer van pas is, omdat het inmiddels is gaan dooien. Hij schrijft namelijk aldus O Heer F'delïo, 'k Ben geen ezel in foflio^ Dus begrijp de agitatio Van Uw Zaterdagsche aUocutio. De vraag is gesteld, 't Antwoord dient vermeld, 'k Waag ine dus op glad ijs, Want een ezel is niet wijs. Edoch, de dooi Valt wondermooi, 'k Schrijf met prudentie Het onderwerp is van geen urgen tie. Opgedragen aan den journalist. Die zich in z'n Halletje heeft vergist Nu ben ik zoo vrij te meenen, dat cnze dichter zich vergist. Hij doet min of meer als de onvoorzichtige, die zijn winterjas verkoopt zoodra het Maart is. Alsof er geen nieuwe win ter meer komen zouAlsof we niet, o waarde poëet, in ons veranderlijk klimaat, waar de thermometer maar zelden lang op dezelfde hoogte blijft, niet nog wel een wintertje of drie kunnen moeten doormaken vóór 't lente wordt. Bovendien is er het beginselEn dat zouden we kunnen bespreken, al wanen we in de hondsdagen 1 De meerderheid van de inzenders meent, dat het antwoord op de gedane j vraag ontkennend moet zijn. „Van moeten", zoo schrijft, een der inzenders, „kan in 't geheel geen Jspralke zijn. De vraag of men mag helpen is ook hoogst bedenkelijk. Brutaliteit en waaghalzerij gaan te genwoordig zóóver, dat bier een per- tLoont „neen" op moet volgen. Alhoe wel iik veel gevoel voor de redding van oen menschenleven, zou wanneer men de plichten van een vader tegen over het gezin en het levensgevaar van een roekeloozen knaap in de weegschaal legt, het eerste den door slag moeten geven." Diezelfde meaning is een andere inzender toegedaan, die de vergelij king nog aldus voortzet „Sterft hlet kind, zeker wordt er verlies geleden door hen, die liet moe ten missen, maar dit verlies weegt m. i. om verschillende redenen (o. m. financieel©) niet op tegen het verlies, dat geleden wordt door een gezin, waar het hoofd opeens wondt wegge rukt. Meer dan voldoende wordt het door mij geacht, als hij voldoet aan het bij art. 450 Weth. v. Strafrecht bepaalde: „hulp verleenen zonder ge vaar voor zichzelven", o. m. door het toewerpen van touwen, dreggen, enz." Weer een ander geeft als ziijn mee- ning te kennen, dat niemand, hij zij huisvader of vrijgezel, zijn eigen le ven mag wagen om dlat van een roe keloozen jongen te redden, zeflfs bij epen water niet, tenzij' hij goed loan zwemmen. Sprak Fidelio alleen maar van een huisvader, deze inzender noemt er den vrijgezel nog bij, die in den regel minder ziware maatschap pelijke Verplichtingen heeft. Deze inzender verkeert in een bittere stem ming. „De roekeloosheid, die men nu dagelijks, zelfs bij avond1, langs den waterkant te aanschouwen, krijgt1' zoo schrijft hij, ,,-is meer dan erg. En voor een waarschuwing wordt men meestal hartelijk uitgelachen." Iemand, die er precies zóó over denkt, beschrijft zelfs wat een waar schuwer te hoeren krijgt en dat ik den lezer maar zal besparen. „Wie niet hooren wil, moet maar voelen", vindt hij. Even beslist is iemand, die zegt„Beter een kwajongen weg, dan een heel huishouden ongeluk kig." verstikken door angstvallig wikken en wegen. En daarom, ofschoon de roekeloosheid dier knapen ten zeerste afkeurende, dat niemand zich late weerhouden hulp te bieden, .indien de drang van het hart hem daartoe aan spoort. Maar- laat ieder, die daartoe in de gelegenheid is, zooveel mogelijk door redeneer en de jongens van het verkeerde van hun daden zien te overtuigen. Een goed woord vindt ook bij die knapen (dikwijls een goede plaats. En ten. slotte vermeld ik het uitvoe rig antwoord van een der lezens, die o a. uit wettelijk oogpunt de zaak beziet. Zonder een oplossing van deze vraag te willen geven, kan ik t.och niet nalaten mijn meeniing er over te uiten. Mijns inziens kan dë vraag van twee kanten worden bezien, een strafrechtelijke en een moreele. Be schouwen we de kwestie eerst van het eerste Standpunt. Op art. 450 Wetb. v. Strafr. valt terstond de aandacht. Daar wordt echter gesproken van „zonder gevaar voor ziohzelven of anderen redelijker wijs te kunnen duchten." Zoodra dus bij het verleenen van hulp een rede lijk mensch inziet, dat er gevaar voor zijn leven "te duchten is, indien hij dien drenkeling redt, ils hij. niet strafbaar. Zoodra, aan dien anderen bont, blij die een ander hulp wil ver- ech affen verschaffen" beteekent door ander,eni doen verleenen, zie Srtodlt, Geschieden/is v. b. Wh. v. Str. blz290) inziet diat, wanneer die hulp wordt verschaft, het leven van hem. die als werktuig gebruikt wordt, er bij kan inschieten, is die persoon evenmin strafbaar. Strafrechtelijk mo'et men die vraag dus ontkennend beantwoorden, in dien tenminste de „vader van het ge zin" werkelijk zijn leven zou gewaagd hebben, hetgeen ter beslissing van den rechter staat. Van een moreel standpunt bezilen, moet het antwoord op de vraag echter ondenjs vallen, maar mij dunkt, wie of wat de persoon is, die gered moet worden, komt er niet op aan. Het is hier de kwestie, dat een menschenle ven in gievaar is, en wel in zulk een gevaar, dat het zeker is, dat de dood DE TSAAR EN DE TS AR ITS A OP REIS. Uit Petersburg wordt gemeld, dat d-. Tsaar en de Tsariüsa voornemens zijn in liet voorjaar een reis naar Ita lië te maken. De ontmoeting met den koning en de koningin van Italië zou, van vege de voorgenomen b"ètoogin gen der sociaal-democraten, niet in Rome plaats hebben, maar in een KJein plaatsje, waar de Tsaar eeni- gen tijd vertoeven zal. DE GEZONDHEIDSTOESTAND DER T SAR ITS A Op dit o ogenblik konten evenwel be richten, dat de gezondheidstoestand der Tsaritsa in den laatsten tijd veel te wenschen overlaat en reden geeft tot ernstige ongerustheid. De Tsarit sa lijdt aan zenuwkrampen en heeft last van hallicunaties. Ook lijdt zij aan slapeloosheid. De Tsaar is er sterk voor, dat zijn gemalin naar een zaehteT klimaat vertrekt, maar zij weigert en wil bij haar gemaal blijven. EEN NIEUW WETSONTWERP. Door den minister van vankeenatod- delen is bij de Doema een wetsont werp ingediend, om een krediet toe te staan voor het aanleggen van een tweedie spoor op den Transsiberischen spoorweg. Het voorstel wil de lijn >n twee gedeelten aanleggen,. Voor het gereed komen van het eerste gedeelte ■wordt als eind termijn het jaar 1911 aangenomen. De begrooting der kos ten beloopt 157.320.000 roebels. RUSSISCHE RECHTSPLEGING. Een staaltje van Russische rechts pleging wondt uU Kief gemeld. In het proces .tegen de aanleggers der Jodenvervolgingen in Kief heeft de rechtbank alle door de Verdedi ging opgegeven getuigen gedagvaard; ro.aar d.e getuigen, die door de bena deeld.© en vervolgde Joden werden PICHO.N'S REDE. De redevoering van Pichon heeft in ambtelijke kringen in Dtotschland een zeer gunst igen indruk gemaakt. De mededeelingen van Pichon over de onzijdigheid van Frankrijk indien strijd tusschen Abd-el-Azis en Moeial Hafid, over een Marokkaansclie lee ning, over het vaststaande besluit van Frankrijk, om noch naar Fes, noch naar Marakesj te gaan, en ten slotte die over het tijdelijke karakter der te Casablanca genomen maatregelen, worden als volkomen correct beoor deeld. Niet alleen zullen zij een goe den indruk in Duitschland maken, taiaar zij zijn in staat om de gemoe deren in Marokko te kalmeeren, en aan de Marokkaansche bevolking dui delijk t.e maken, dat de vreemdeling Marokko alleen bet hangende geschil tusschen Abd-el-Azis en Moelai Hafid zal laten oplossen. Het spreekt van zelf, dat Duitsch land in overeenstemming met Frank rijk en met de mogendheden, welke de acte van Algeciras hebben onder teekend, voortgaat met thans Abd-el- Azis als den eenigen wettigen Sultan te beschouwen, hetgeen echter aan Duitschland niet belet onzijdig te blijven in den strijd tusschen de twee broeders. De ambtelijke verzekering van Pichon, dat Frankrijk deze wijze deelt, kan slechts voldoening bij Duitsclilaind verwekken. Alles bij elkaar genomen dus, maken de ver klaringen van Inchon betreffende Marokko, in Duitschland en zeker in geheel Europa een bevredigenden in druk en zij zullen een gunstige terug werking in Marokko hebben. Watt de verklaringen van Pichon over die algemeen© Fransche politiek aangaat, zijn des te welkomer, nu zij volgden op de rede van Delcassé. Dooir zich af te scheiden als hij deed van Delcaissé, heeft Pichon ambtelijk uil de wereld' geholpen wat er nog ever .was van den indruk, door de rede van den oud-minister van bui- opgeroepen, wilde de rechtbank niet te.nlandsclxe zaiken teweeg gebracht, hooren. Ten gevolge van deze partij-Hebben al de toejuichingen van een dig© houding dier rechtbank verlieten J partij der Kamer de rede van dezen de advokaten voor de als civiele par tij optredende Joden de rechtzaal, na de volgend© vlettklaring te hebben af gelegd „Wij wilden het bewijs leveren, d'ait de vervolging goed voorbereid en ge organiseerd was, maar daar de recht bank ons de gelegenheid beneemt het optreden der troepen en der pol'tie tijdens de Jodenvervolgingen in het daglicht te plaatsen, en weigert onze getuigen te hooren, moeten wij van verdere deelneming aan de behande ling afstand doen." RUSLAND 'EN JAPAN. Het „Nowoje Wremja", zoo meldt de Petersburgsche correspondent van Nóg een ander geeft op de vraag een ontkennend antwoord, maar kent toch, dat een mensch, die een ander in gevaar ziet, niet zijn ver stand laat oordeeien. maar toeschiet ter redding. En daarmee kom ik tot hen, die op de vraag een bevestigend antwoord geven. Is zoo'n kwajongen wel heel toe rekenbaar vraagt er een. „En kan ook hij niet reeds plichten te vervul len hebben tegenover een weduwe of zieken vader Zal hij wellicht binnen weinig© jaren die plichten niet moe ten vervullen Die kwajongen moet gered wiorden. Zijn er geen jongelui bij 't ongeval, dan moet een vader hem redden V' Daarmee iis nog een andere inzen der het eens, op de gronden, die hij aldus uiteenzet: De vraag iis m. L niet rechtstreeks te beantwoorden, omdat in e%n geval als bedoeld wordt, gewoonlijk niet wordt geredeneerd. Ja, als men die vraag thuis stelt, zou men genegen zijn te zeggen neen, dat mag hij toet. Maar gelukkig, de innerlijke natuur van den mensch is goed, dien er hulp veredscht wordt, vraagt men zich niet eerst afverdient zal intreden als geen redding op- de „Times", heeft een opzienbarend daagt. Met andere woordende hulp artikel, behelzende dat de Japanners moet noodzakelijk zijn. En aan weHmaat COO bataljons bij de hand zullen hebben voor een inval in Sibe- der. adderen kant moet het met vast- pp en dat 'n Klein-Azië al een staan., dat de persoon, die zijn leven Turksch leger onder de wapenen is, waagt, er het leven hij laten zal, im- om Perzië binnen te vallen, „en mers dan is er van waaen geenDuitsehland';s plan om Rusland van 6 j de Perzosche golf af te scheiden, te sprake meer. I YOivoeren." Ik meen dus, dat we bovengestelde Bovendien is er, volgens het Wrem- vraag met ja hebben te beantwoor-1 ja, een omwenteling in Finland op den, maar erken daarbij ten volle - - j 1 De correspondent merkt op, dat hec bet geheel subjectieve van deze zeer jjlad er op tot is, het sedert een jaar zeker belangrijke practische kwestie." j veld winnende chauvinisme aan te wakkeren, de reactie te versterken en En hiermee eindig ik, met een woord heivormingen in het vergeetboek van vriendelijken dank aan hen, die 10 brell£'en- een antwoord inzonden. Is nu de zaak j)E TOESTAND IN PERZIë. opgelost Neen. Nog altijd blijft de j Hr is geen twijfel meer, of oude vraagMet hoeveel hart, met Noord-Perzië is een ernstig oproer hoeveel verstand moet men door het leven gaan Laat ons, volwassenen, dan niet te wedndg hart hebben uitgebroken. In die provinciale hoofd stad Tebris wordt hevig gevochten. Tenminste in een telegram van de Russische Telegraaf agentuur wordjt i©gd, dat Zondag een oproeping ge- Maar laat ons trachten, der jeugd publiceerd werd door de ractionnaire meer verstond bij te brengen J. C. P. Buitenlandsch Overzicht GEEN DOEMA-ONTBINDING. partij, om den strijd te staken, naar de grenzen te trekken tegen den buitenlandschen vijand, die n een groot deel van Aserbeidsjan bezit genomen heeft. Die oproeping bleef onverhoord. Den geheelen Zon dag werd het gevecht voortgezetde progressisten gingen tot een geregel de beschieting van de wijk Daratschi laaitste begroet, de woorden waarme de Pichon vierkant is opgekomen te gen zekere verklaringen van Delcas- sk zijn eveneens toegeju/icht, en deze bijvalsbetuigingen hebben de beteeke- tos der woorden van Pichon' nog on derstreept. D? Engelsche bladen, over pichon's rede sprekende, verklaren zich met diens houding volkomen ingenomen. De „Standard" zegt: Wat Engeland betreft, het is onze plicht zonder geredeneer de gedrags lijn aan te nemen, en zoo goed moge lijk te steunen, die de Fransche re- geering, in het volle besef van haar verantwoordelijkheid en met volko men kennis van zaken* meent te moe ten stellen. De „Tribune" verklaart, dat het antwoord van minister Pichon vol komen beantwoordt aan de verwach tingen. „Deze heldere en waardige rede zal zonder twijfel een verplette rende meerderheid verwerven." De Italiaansche bladen blijken ook volkomen te deelen in den uitsteken den indruk, die deze ministerieele verklaring algemeen gewekt heeft. FRANKRIJK EN MAROKKO. Minister Pichon heeft aan een ver slaggever van de Matin1 dat, als Moelai Hafid Frankrijk's be middeling wenscht om met zijn broe der Abd-el-Azis te onderhandelen, zij tot beschikking is, vooral wanneer er wat vrede en orde in Marokko door ken bereikt worden. Volgens bericht tot Casablanca heeft Moelai Resjid Sefctut weer bezet, ook met geschut, en was het generaal d1.A mode's plan binnen eenige dagen opnieuw tegen die plaats op te ruk ken en haar bezet te houden. DE ENGELSCHE TROONREDE. In een staatsiekoets reden de ko ning en de koningin Woensdag van Buckingham-palace weg tear opening van het parlement. De koning begon zijn rede met een herinnering aan het bezoek van den Duiitschen keizer en de keizerin, een bezoek, dat zoowel berm als de ko ningin groot genoegen bad gedaan. De hartelijke ontvangst door het volk werd hoogeüijk gewaardeerdzij zal er toe bijdragen de vriendelijke be trekkingen, die tusschen de twee vol ken bestaan, te versterken. Ook met de andere mogendheden (blijven de betrekkingen van vriend- scliappelijken aard. De troonrede maakt vervolgens ge wag van het Engelsch-Russische ver zekerd was, dat verwerping der ma-j dering neemt toe. De koopheden" zijn 1 drag, dat de beide regeeringen rine-credieten geen Doema-ontbin- door paniek bevangen. Zij maken slaat heeft gesteld om niettegenstaan- ding tengevolge zou hebben. hunne magazijnen leeg en laten de de de ongeregeldheden en verwikke- Volgens een bericht uit SL Peters- waren naar de karavanserais bren- liegen in Perzië hunne vreedzame denkt allicht. Is het trouwens al niet }>urg eenige bladen heeft de com- gen. Langs den weg AstaraArdabit staatkunde te handhaven. Daarna meermalen voorgekomen, dat een missie voor de landsverdediging in heerscht groote onrust Elk verkeer wordt melding gemaakt van het ver- va,der of moeder onbewust hun eigen een onvoltallige zitting besloten de Is verbroken. drag tusschen Groot-Britaunië, i a jj 9 _,lfo OT1 deor den minister van marine ver- En dat alle kind redder Maar zeus zo a langde 31 millioan roebel voor nieuwe Turksche vijand niet alleesn voor de voor de verzekering van de integri- die mogelijkheid te denken, laten wij slagschepen te bewilligen. poort staat maar die reeds gedeel- teit van Noorwegen, Omtrent de dien aandrang tot het goede niet I lelijk is doorgetrokken. Haagsche conferentie wordt gezegd, dit de veelvuldige ontwerpen in de slot-akte bewijzeai, welke vorderingen er gemaakt zijn. Met de grootste belangstelling zijn deze ontwerpen door de Britsche re- geering ontvangen. Een der belang rijkste stelt het beginsel vast van de instelling van een internationaal Hof van Appèl voor gevallen van prijs- verklaring van schepen. De regee- ting zal, met het oog op deze quae&- tie, de voornaamste zeemogendheden 'uitnoodigetn tot bijwoning van eene conferentie te Londen, ter vaststelling van enkele punten van internatio naal recht als leiddraad voor dijt Hof In den toestand van Christenen en Muzelmannen in Macedonië is nog geer. verbetering ingetreden, benden van verschillende nationaliteiten gaan vcort met heit plegen van geweldda digheden en geven aanleiding tot groote onrust. De groote mogendheden hebben ha re goedkeuring gehecht aan het ont- v,erp van Tuikije tot verbetering van de rechtspraak. Groot-Britanniè heeft nadere voorstellen bij de Porie en de groote mogendheden ingediend, be doelende krachtdadig de hoofdoorza ken van den ougeregelden toestand weg te nemen. Dc Briteche r eg earing beseft leven- d'g de groote bezorgdheid, die er heerscht omtrent de behandeling van de inboorlingteai van den Congo, maar vertrouwd, dait de onderhandelingen, die ge-voerd worden tusschen den souverein van den Congo-staat en de Belgische aegeering, zullen leiden tot een m enschlievend bestuur van den Congo-staat overeenkomstig den geest van die akte van Berlijn. Verder kondigt de troonrede de in diening aan van een aantal nieuwe wetsontwerpen*, onder welke een tot betere voorziening in de behoeften van ouden van dagen. HEI BULGAARSCHE MINISTERIE. Het nieuwe kabinet is samengesteld.. De heer "Matmof, advocaat, is be noemd tot president en minister van openbar© werken,, de heer Takoff tot minister van binnenlandse he zaken; generaal Papricoff krijgt d© porte feuille van buitenlandse he zaken, de lieer Salabachof wordt minister van financiën, de lieer Mouschanof van onderwijs, de heer Krestof van justi tie, de heer Liaptehef van landbouw: en generaal Nicolaof van oorlog. Allengs komen er van meer zijden over, waar de meeste reactionnairen verzekeringen, dat het gevaar voor wonen. Maandag duurde de strijd D'jema-ontbinding zoo groot niet is, nog voort. Tal van personen zijn ge- ook al mochten de marine-kredieten dood en gewond. In de winkelstraten geweigerd worden. Onlangs heeft Bo-werd geplunderd. Er heerscht eene hij brinski zich in dien geest uitgelaten, orheechrijflijke verwarring, of zij die hulp wel Is het ook eigen J en thans heeft de afgevaardigde Sjoe- j Een Later telegram zegt schuld Neen de eerste aandrang brinaki (rechterzijde) mat stelligheidDe toestand is nog steedis ernstig. i verklaard, dat hem uit een bron, Het zwakker wordende geweervuur vs hulp verleenen. En juist dat g j Hij niet noemen mocht, doch verraadt, dat de revolutionnairen ge zinshoofd zal, als vader voelende, nog volstrekt geloofwaardig was, ver- brek krijgen aan ammunitie. De plun- veel minder zich met redeneeren op houden, omdat hij, het ongeval zien de, zich in de plaats der ouders Stadsnieuws OVER LUCHTSCHEEPVAART. Aan dit onderwerp was de buiten gewone lezing van Teylers Genoot schap gewijd. Het werd behandeld door den luit. ter zee 2e klasse A. E. Rambaldo. die voor de pauze het luchtschip van Graaf Zeppelin, na d© pauze de luchtscheepvaart in haar beteeketos voor onze Indien behan delde. Nadat spr. zich in 1 kort had be- ziggehouden met de vele pogingen door de menschen in 't werk gesteld om den weerstand van de lucht en de aantrekking der aarde te overwin nen, besprak de heer Rambaldo be knopt d© vliegpogingen van Lilien- thal, die in 1891 en 1895 zich e-enige duizenden malen van een kunstmati- gen heuvel af over eenigen afstand, voortbewoog, van de Amerikanen gebr Wright, van Santos Dumont met zijn verschillende „Dirigeables", waar van vooral dë „14 las" bekend is, en vervolgens de verschillende ballonty pen, als daar zijn de dubbelballon van Gross, de slappe ballon van ma joor Parceval, die aan vormverande ring onderhevig is en gedreven wordfc door een Daimler-motor, die de luchtschroeven in beweging zet. Lan ger stond spr. stil bij het type-Lebau- dy, de halfstijve ballon, waarbij da groote moeilijkheid der stabiliteit op gelost is door liet beginsel van de pa pieren zweef pijl ons allen bekend te verbinden met den ballon, door dezen terzi jde en van ondieren we er- stands vlak ten te geven. De Fransche „Patrie" was naai- dit type gebouwd. Terloops verklaarde de heer Ram baldo ook hoe het noodlottig vergaan der „Patrie" zich had toegedragen., Er was een stukje van de jas van den bestuurder tusschen de mot or deelen geraakt, waardoor *t igeheele schip onklaar werd. I>e poging om de ma chine te behouden door den ballon met de scheurlijn open te rijten mis lukte, zoodat men 't schip wel moe^t loslaten, 'Ook de ballon van WeHm-an, wiens ernstig bedoelde, wetenschappelijke Poolreis op te groote moeilijkheden stuitte, was van het halfstijve type. Geheel anders is echter de Duitsche ballon van Graaf Zeppelin, die spr. daarna behandelde. De ballon van Graaf Zeppelin nu is geheel opge bouwd van aluminium, is ongeveer 130 M. lang, met een maximum dia meter van 11.7 M. en een inhoud van

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1908 | | pagina 1