n=
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
fweede Editie.
AGENDA
OM ONS HEEN
Buitenlandsch Overzicht
Stadsnieuws
25e Jaargai'g.
No. 7581
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
VRIJDAG 13 MAART 1908
'ha
AR LENTS DAGBLAD
1.29
ABONNEMENTEN
PER DRIB MAANDBNl
^©or Haarlem
Voos de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente) 130
®ïanco per post door Nederland.1-65
Afzonderlijke nummers 032 H
dSefflustreerd Zondagsblad, voor Haarlem037H
„de omstreken en franco per post 0.45
ÏBfgavs der Vennootschap Lonrens Coster. Directeur L C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissemeat
Haarlem van 1—5 regels ft—, elke regel meer /0.20 Reclames 30 Cent per regd.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Advertentign van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
50 Cts. voor 3 plaatsingen h contant
Redactie eo Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
r 3WMMER BESTAAT UIT ZES
BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
VRIJDAG 13 MAART.
BVpaoitpngConcert „Onder Ons",
(ff.
9 Kroon Concert Max Orobio dj
tra en Siegfried Blaauw, 8 uiur.
No. 703.
Over velerlei dingen.
a heii mananor van dezle courant
«en ingezonden stuik, vioor van
fceer Th. Liimpeng, secretaris van
Iigfhal commissie, .waarbij nog
weer de aandacht op deze zaak
it gevestigd.
ihtarinaiea' <mij niet. dat ik ooit
eendge aangelegenheid zóóveel
chten, verslagen, ingezondlen stuik-
heb opgenomen als aver deze
•egelen ter bestrijding van de
raïose. Het is iaüsof de volijverige
etaris alles wat de memschen in
sgere jaren in de -bestrijdfing van
ubérculose zijn te kort geschoten,
s wil inhalen.
i ik moet zeggen haj weet de
gerij iets \au zijn enShooisiasme
82.3 ie doelen. Wat hebben wie in
™j laatste» tijd 'ai niet zilen doen
""roa&ë van de MighalEir is gezon-
viool-, piano- en cotmedfie
Udyja zélfs gefeegelid, hiaetw'efl het
Inaag is, of dliit .spel wei met tu-
luloöe-bestrijiding 'in ééai adem
Ïwondlen genioamlcL.
ïh zijn de Haarlemsche iingezete-
niet allen voorstanders van di&ze
van tuber culose-hestrij ding.
ijtn. er, die meenen en. het ook
ireken, dait in het gunstigste ge-
toch maai- zeer weinigen bunnen
Meii gebaat en dat al die bewe-
g voor een handvol patiënten wat
Wreven is. Zelfs heb ik doctoren
ezen geest hooren spreken. Maar
l la, dunkt mij, ook de hoofdzaak
5 Zéker, de steun wordt gewoon-
gevraagd voor de lighal, maar
groote nu,t schuilt niet daar,
M' in de samenievinig, in de maat-
kppij, ctm het zoo begrensd mage-
_3te a eggen in de .straten1,
[ke patiënt van de ligbad, die thuis
j. Msschel u cht-gewro onto voortzet',
-kbiet. meer vreest voor een open
<eoi alle verdufte atmosfeer ver-
leert zijn vrouw en. fciinderm,
Iburen, vrienden en bekenden de-
fcttögje les, dat frissche lucht leven
pent en dufheid van knus geslo-
pamertjes en bedsteden ziekte en
j| aai langzaam, maar het gaat
Waaneer straks, over veel ja-
de ziekte begint af te nemen,
zal het ook zijn omdat van de
l uit de angst voor frissche lucht,
"au onze voorouders overgeërfde
is verdreven.
ift dus daarom voor de lighal,
chen. en ziet over het handjevol
tien heen naar het groote voor
bant de verspreiding- van ware
v! begrippen.
Sen. zon ik daarbij den. heer Lim~
awel één verzoek willen doen.
hij de burgerij niet ite bang ma-
„Meent niet", schrijft Mj, ,als
gezond gevoelt, dat gij vrij zdjt
?Jj tuberculose, of uw gezin niet
ide kan zijn aan die ziekte. Een
g sselijk gehouden geneeskundig
TEoek kan dat alleen uitmaken;
If heb dit bij ondervinding ge-
moeten we blijven, wij, die
jezoml gevoelen, warme er we
it nog niet eens mogen aflei-
iatwe vrij van tuberculose zijn?
'erzekert ons, dat we, eenmaal
fen expresselijk geneeskundig
zoek op dit punt gerust gesteld,
lu ook niet zrullen gaan verbeel
dt we lijden aan twintig andere
die minstens even gevaarlijk
't Zou ons weldra gaan als den
r va*i 't blijspel, die zooveel voor
zorgen nam tegen, ziekte en dood, dat
hij ten slotte geen leven meer had
De heer Limp erg ziet de Wereld uit
hel oogpunt van. den tuberculose^
besbrijóer. Hij is dus anig-etwijfeM de
Ware propagandist. Maar hij online-'
me ons niet de overtuiging, /lat wan
neer we ons gezond voelen, wie ook
inderdaad gezond zijn-
Zulke vreesaanjaging heeft de pro
paganda ook niett noodig. Zij heeft
ook zonder dat de aflgemieene belang
stelling.
Is er wel eeui valk van gffioofer be-
staansonzlekerheid dan dat van deal
toaneelspeler
- Je komt ler fin door. roeping, oip een
leeftijd, dat je nog niet schatten)kunt
of Vecugielijkear. Meest in de j aren., dat
het plainikemland je .voorkoimt als een
toov'e/rHamid1, waaiflin echte graven en
baroiwrani, mtLHionaiirs en markiezin
nen leven, de po.dding in die verte
niet aan papier mdclié doet dien-
ken, en, de boomen niet aan hevertdie
linnen lappen. Naderhand doorgrond
je idait alias beien-, maar dan lokt het
ideaal van de kunsteen van de eer
sten, te wezen, de eerste als 't kon
zijn.
Helaas, slechts weinigen bereiken
den fop van den berg, de meesten
blijven onderweg vermoeid achter. En
dan, .wanneer de eerste jeugd voorbij
is, beginnen de omzwervingen. Kra
kend draait voor den tooneelspeler
hetrad) van avontuur, waarop hij nu
eens .onder is en dan Weer min of
meier boven. Totdat de grijsheid
komt, die gevreesde ouderdom, waar
voor hij dn rustige oogenblikken te
rugschrikt als voor den ergsten
vijand, die zijn oog verdoft., zijn hand
verstijft, zijn voet belemmert en zijn
eenige (uitredding is het jubilé, af en
toe met welwillende kun|stIbroeders en
-zusters gewerd.
Is mevrouw Eüenherger, die van
avond in onzen schouwburg optreedt,
op dezen droeven Tegel .een uitzonde
ring Ik hoop voor haar, dat het zoo
zijn mag, dat haar wederverschij
ning op de planken een bewijs is van
nojg niet willen rusten en niet van
nog niet kunnen rusten; Bet vuur,
waarmee de heer Róssing haar te
Amsterdam heeft zien spelen, zo.u dan
het ware, heilige kunstvuur nog zijn.
En 'in elk geval hoop ik cLute, dat zij
veel toeschouwers, zal' mogen hebben.
De circulaire .van die directie van
den schouwburg drukt dat zoo plas
tisch uüt
„Laten wij hopen, dat de oudle
Haarlemmers alien Donderdag 12
Miaafrt naar den schouwburg zullen
gaan, en hun kinderen en kleinikfin-
derm aaairaden hen te volgen."
Zou 't geen aandoenlijke optocht
wezen van al die grootvaders en
grootmoeders, gevolgd door hun zo
nen en dochteren en dezen weer op
hun beurt door hun kroost, op weg
naar de Jansstraat, met bloemen in
de liand, gedachtig aan den vrien-
delijkien wenk op dezelfde circulaire
af- en uitgedrukt„Met het over
handigen van bouquetten of bloem
stukken wal de directie zich gaarne
belasten."
Dedlen ze 't allemaal, die grootjes
met hun nageslacht, de schouwburg
zou te klean wezen. Van de directie
behoeven zij in dat geval geen. boos
gezicht te weezen. Die ziét .maar al
te vaak den schouwburg te groot. En
mevrouw ElLenbergeir zou wal bereid
wiordien gevonden, Haarlem Aroor den
tweeden keer te bezoeken
Met schrik heb ik gelezen, dat er
een zoodanig tekort is aan militaire
koks, dat in het- Haarlemsche garni
zoen een burgerkok aangesteld is moe
ten wordeiL
Dit schijnt mij wel een hoogst be
denkelijk teeken. Niet alleen, omdat
dus blijkbaar voor het koken in den
oorlog, een van de minst gevaarlijke
bedrijven die er bestaam, geen lief
hebberij! meer is. maar ook en vooral,
daar ik bevreesd ben, dat de militaire
geestdrift in 't algemeen zal guan
tanen, wanneer het voedsel, dat dien
gieestdrift moet onderhouden, door.
buirgerhundem is Maar gemaakt.
Of zegt met de als wijsgeer be
roemde Duitsoherder Mensch
i 51, w a s- e v i s z t. De mensch is
wat hij eet. Hoe wil nu de soep, de
gestampte pot tot militaire glorie voe
ren, wanneer ze gegaan zijn door
lauwe buqgierhanden Ja, hoe zal zelfs
het korremiesbrooddat militaire voed
sel bij uitnemendheid, zijn begeeste
rende werking kunnen hebben, wan
neer het wordt uitgedeeld' door
iemand, die nauwelijks zijn chefs sa-
l.ueeren, maar zeker niet naar derege
len der kunst een geweer vasthou
den, laat staan afscliieften kan kort
om door eencivilist
J. C. P.
GENERAAL STöSSEL VRAAGT
GRATIE.
De gezondheidstoestand van gene
raal Stös&el is. na zijn veroordealing,
zeer geschokt. De geneesh.eer.en vree
zen., dat SfosseQ, zoo zijn doodvonnis
in tien jaren vestingstraf wordt ge
wijzigd, de vesting niet weder levend
zal verlaten. Op grand hiervan heeft
Slössel den Tsaar een petitie gezon
den, waarin hij oan volledige vergif
fenis en genade smeekt, daar hij ziek
is en een kuur moet volgen.
Van StÖssel's mede-beschuldigden is
generaal Fock tot divisie-commandant
benoemdook de generaals Reiss en
Smirnof zullen weld.ra bevoixlerd
worden.
SOFLA PEREFSKI.
Na een leven vele wederwaardig
heden is Sofia Penefskt, een nog, jon
ge revolutionaire, in de gevangenis te
Wilna terechtgesteld. De krijgsraad
bad haar ter dood veroordeeld. Zij;
wiard 's miorgens vroeg uit haar cel
gehaald. Met vluggen, opgewekte»
'tred beklom zij het schavot. Gewoon
lijk wordt vóór de terechtstelling een
soort zak over het ho.ofd van het
slachtoffer geworpen. Maar Sofia
Perafskd .rukte dien uit de handen
van den beul en slingerde dien ver
van aicb w.eg. Vervolgens dauwde zij
haar bewaker op zijde en zeide,.ik
zal u laten zien, hoe een Russische
vrouw sterft." Daarop deed ze zelf
den strop om haar hals.
Sofia PerefsM was, hoewel ze nog
pas 23 jaar oud was, reeds acht jaar
revolutionaire. In 1905 werd ze te
Bjelostok gevangen genomen, onder
beschuldiging van er een geheime
drukkerij op na te houden. Bij die ge
legenheid had ze bijna zich zelf en de
politie-agenten, die haar in hechtenis
namen, tn de lucht laten vliegen door
haar brandende oigaret qp eenige ont
plofbare stoffen te werpen. Op Maar-
lichten dag wist zie uit de gevangenis,
te ontsnappen. Ze vluchtte naar En
geland), waar leenige vrienden haar
huisvesting verleenden' tot einde 1906.
Een, ma/and of acht was ze vervolgens
weer te Minsk bezig met het ver
spreiden van revolutionaire geschrif
ten, waarop ze opnieuw naar Enge
land ging. In November 1907 werd ze
in Rusland wederom in hechtenis
nomen. Van haar ziekbed in de ge
vangenis schreef ze aan een kennis
„Twee agenten en een speurder hiel
den mij op straat staande. Ik vuurde
op hen en wondde een, maar ik kon
mij niet van kant maken, daar ik
een kogel in de zijde en een in mijn
been had. Op het politie-bureau werd
ik wreed mishandeld. De soldaten
sloegen mij op mijn wonden. Ik ben
thans flink op weg van genezing. Ik
ben zeer opgewekt en wacht op de
uitspraak van den krijgsraad. Vrien
den, houdt den moed er in. Rusland
he.eft u noodig."
DE AANSLAG OP DEN SJAH
VAN PERZIë.
De Perzische minister van oorlog,
die tevens gouverneur van Teheran,
is, deelde hot parlement mede, dat
de 'individuen, dl© op den 28sten Fe
bruari j.l. bommen naar den; sjah
wierpen,', met z'n vijven waren., en
uit het dorp Gablstar, ten noordoos
ten van Tabriz gelegen, kwamen. De
politie heeft hun namen en signale
ment
Bij de (huiszoeking wierden valsche
baarden, geweerkogels en eenige
bommen gevonden. Alles wees er op,
dat men de woning in haast verlaten
had.
KONING ALFONS TE
BARCELONA.
De koning van Spanje wordt te
Barcelona boven verwachting harte
lijk (toegejuicht. Hij moet er- aange
daan van zijn. Telk-ens maakt hij rij
toeren door de stad. De stad is vol
landlieden uit den omtrek.
Nu het bezoek voorloopig zoo uit
nemend slaagt, vinden de bladen het
overdreven, dat or 3000 dienaren der
politie te Barcelona zijn, om voor de
veiligheid des konlngs té waken. Een
nuttig politievoarschrift luidt, dait er
geen bloemen of ruikers, mogen wor
den gestrooid, waar de koning voor
bijkomt.
Koning Alfonso'6 reis naar Barcelo
na is gelukikag goed afgeloopen.
Woensdagavond na een feestmaal
aan boord' van de „Erzherzog Karl",
waar warme toespraken werden ge
wisseld- vertrokken de koning en cbe
hoeren Maura en Ferrandiz weder
naar Madrid, levendig toegejuicht
door de menigte.
BELGIë EN DE CONGOSTAAT.
De socialistische linkerzijdie stemde
Woensdag over een lange motie,
waarin gezegd wcxrdt, dat zij onder
voorbehoud van een dliepgaand on
derzoek van de quadaüe der overne
ming van den Congostaat door Bel
gië, eenstemmig is tegen het ont-
v.ieirp tot goedkeuring van de toevoe-
gingsaktie van' 5 Maart 1908. Deze
motie werd aangenomen, evenals die
van' Bertraml, waarin' gezegd wordt,
dat het overnemings-ontwierp, thans
aan de goedkeuring van het Parle
ment onderworpen, in strijd is met
de rechten «en belangen van België,
on derhalve moet worden verworpen.
Van der Velde nam aan de stem
ming geen deel.
HET TATSOE-MAROE-INCIDENT
schijnt nog lang niet gesloten. Inte
gendeel. De Japansche negeering is
vast besloten niet af te wijken van
haar in den beginne vastgestelde ge
dragslijn, welke ten. doel heeft, het
verkrijgen van genoegdoening en
herstel voor de beleediging, en dat
zo nder zich te laten weerhouden door
welke mogelijke moeilijkheden of
kosten ook.
En China wil van geen excuses we
ten. Te Kanton werd door Ghdneeizen
een© groote protestvergadering ge
houden, waar werd betoogd tegen
vrijlating van de Tatso,e-M'aroe.
.Staande de vergadering werd eenie
groote som gelds bijeen gebracht,, om
de kasten der propaganda te dékken.
Men ziet, het incident heeft nog
hi ets van zijn scherp karakter ver
loren.
Ook tu&schen
AMERIKA EN VENEZUELA
is .een' conflict ontstaan.
De „Tribune", te New-York, die
aangezien wondt voor een officieus
blad, brengt een telegram uit Wash
ington, waarin verzekerd wondt, dat
het sbaatsdepariement voornemens is
een ultimatum aan Venezuela te
richten. Zoowel Roosevelt als Root
meernen, dat president Gastro een Lee
verdient. Doch de vraag doet zich nu
voor, of het., met het oog op het stre
ven van de Vereendgide Staten, den
vrede te hand/haven, wenschelijk is,
dat deze les van Washington uit
wordt toegediend. Den Senaat zal de
briefwisseling in deze materie worden
voorgelegd, zoodat het Congres spoe
dig in die gelegenheid zal zijn een be
sluit te nemien.
UIT PORTUGAL.
In leen groote meeting van republi-
keineai te Vizem sprak dir. Antonio
Almeida, een der Leiders, die onder
de dictatuur van Franco werd
vangen, genomenhij verklaarde, dat
de partij vast besloten wais van de
monarchie, hoe don ook, de voor
naamste en meest dringende vrijhe
den te verkrijgen „indien wij zeniet
door de stembus verkrijgen, zullen wij
ze veroveren met het geweer in de
vuistriep hij, onder het donderend
applaus van zijn gehoor.
Indien de komende verkiezingen
dus zoodanig geleid worden, dat het
republikeinsche element wordt uitge
sloten en zijn program hi ei loan uit
voeren, zouden er wel eens ernstige
troebelen het gevolg van kunnen zijn.
Besmetit. Ziekten.
In de week van Woensdag 4 tot en
met Dinsdag 10 Maart zijn te Haar
lem. voorgekomen 3 gevallen, van
Roodvonk, 1 geval van. Typhus en
febris typhoidea, en 1 geval vaar
Diphthéritis.
Te Beverwijk 1 geval van Typhus en
febris typhoidea.
Te Hillegom 1 geval van Diphthé
ritis.
Merkwaardig.
In een van de Haarlemsche bladen
wondt onze hoofdredacteur genoemd
als lid der Commissie van bijstand
voor het concours van Haarlems
Zanggenot
Wij kunnen mededeel en, dait die vol
komen onjuist is. Onze hoofdredac
teur maakt van deze Commissie geen
deel uit.
Militaire zaken.
Bij Kon. besl. is bepaald, dat dit
juax de lichtingen 1901, 1903 en 1905
van het wapen der infanterie voor
heaihMingsoefenmngen onder de wape
nen moeten komen respectievelijk
vcvoi' 21, 28 en 35 dagen.
Haarlemsche Handelsvereniging
Handels-Ou derwijs.
De vergadering van de Haarlem
sche Handelsvereeniging, Woensdag
avond in .De Kroon" gehouden, werd
door een 35-tal personen bijgewoond.
Deze aanwezigen waaronder de
wethouder Mr .Thiel en de raadsleden
de heeren Van de Kamp, Schram,
Van Rossum, Visser en Levert wer
den door den Voorzitter, den Keer
Van der Most van Spijk, hartelijk wel
kom geheeten. Vooral de tegenwoor
digheid van deze raadsleden deed
spreker genoegen, omdat er uit valt
af te leiden, dat zij belang stellen in 't
doel der Handelsvereeniging, om hier
een gesubsidieerden cursus in Han
delsonderwijs op te richten.
Dat de tot standkoming van zoo'n
cursus gewenscht en ook noodzake
lijk is, werd hierna aangetoond door
den spreker van dien avond, den
heer A. van der Schaaf, van Amster
dam.
De heer Van der Schaaf is het niet
eens met den wijzen koning der oud
heid, Salomo, „dat er niets nieuws
onder de zon is". Er is nu wel iets
nieuws onder de zon, namelijk het
geven van Handelsonderwijs. Dit on
derwijs is hoogstens een halve eeuw
oud. In 1846 werd te Amsterdam de
eerste Handelsschool opgericht, welke
particuliere inrichting echter spoedig
is verdwenen en in 1869 vervangen
door de nu nog bestaande gemeente,
lijke Handelsschool met 5-jarigen cur-
'sus. Na Amsterdam volgden andere
steden Groningen, Utrecht en Rot
terdam, terwijl Arnhem, Enschedé,
Winschoten en Leeuwarden volgden
met scholen met een cursus van kor-
teren duur, sommige als vervolgcur
sussen van Hoogere Burgerscholen.
In andere plaatsen werden cursus
sen door vereenigingen in het leven
geroepen, o. a. in Leiden vanwege de
vereeniging „Kennis is Macht". Zoo
zijn er volgens spreker in ons land on
geveer een 30-tal scholen voor Han
delsonderwijs. Dit heet althans zoo,
maar 't ziin, de scholen met 5-jarigen
cursus uitgesloten, bijna uitsluitend
scholen voor de opleiding van kan
toorbedienden. Wat heeft de winkel
stand noodig In de eerste plaats
zeker niet de kennis der talen, het
dubbel boekhouden, stenografie en
machineschrijven. Niet dat de winke
lier deze kennis niet kan gebruiken,
o ja, maar er zijn andere behoeften,
die noodzakelijker zijn.
Het Handelsonderwijs is dus zeker
wel vooruitgegaan, maar de midden
stand heeft lang nog niet, waarop hij
recht heeft.
Daarom is het pogen van de Han
delsvereeniging, om hier een cursus
op te richten, waar werkelijk han
delsonderwijs wordt gegeven, zeer
schoon, 't Zal nog een eenige inrich
ting in het land zijn, en als ze tot
stand komt, zal men hier kunnen
zeggen hier is wel wat nieuws onder
de zon.
Hoe moet zoo'n cursus ingericht
zijn? 't Zou een dagschool kunnen
zijn, een door de gemeente opgerich
te school voor M. U. L. O. of speciale
Handelsschool, maar als het initia
tief moet uitgaan van een particulie
re vereeniging, moet men met een
avondschool tevreden zijn. Een dag
school zou te veel bezwaren mede
brengen, wat betreft het beheer, de
leerkrachten en de kosten.
't Moet dus een avondschool zijn.
WELKE LEERLINGEN MOETEN
ER TOEGELATEN WORDEN
Spreker meent jongelui, die in
den handel werkzaam zijn. Als
eisch moet minstens gesteld worden,
een loffelijk ontslag van de lagere
school, want jongelui, die niet in
staat zijn geweest dit getuigschrift te
halen, zullen niet geschikt zijn voor
het onderwijs.
WELKE VAKKEN MOETEN ON
DERWEZEN WORDEN?
Natuurlijk zal zoo'n cursus
geen kooplui en winkeliers vormen.
Een ambachtsschool vormt geen vak
man, een kweekschool geen onderwij
zer, en ook 't moet in het talent van
den jongen man liggen, om als koop
man en winkelier op zoo'n cursus ge
vormd te worden.
Onderwijs moet gegeven worden in
warenkennis, zoowel theoretisch als
practisch. Vooral aan het practisch
onderwijs moet veel gewicht gehecht
worden, spreker zou het haast ge
wenscht vinden, dit onderwijs aan
mannen der practijk over te laten,
ook al is hef. gewaagd, ongeëxami-
neerden in het onderwijs te halen.
Ook in aardrijkskunde moet onder
richt gegeven worden.
Het onderwijs in de administratie
mag ook niet vergeten worden, voor
al wat boekhouding en handelsre-
kenen betreft. Voor de meeste win
keliers is een goed toegepast enkel
boekhouden wel voldoende, zoodat 't
voor deze school ook wel voldoende is.
Als nnderdeelen der administratie
moeten ook in aanmerking komen on
derwijs in correspondentie, gepaard
gaande met les in de Ned. taal.
Bij het onderwijs in handelskennis
moet onderwijs gegeven worden,
aangaande de wettelijke bepalingen,
waarmede de winkelier rekening moet
houden, de handelspapieren, enz.
HOE LANG MOET DE CURSUS
DUREN?
Spreker acht drie jaar gewenscht,
en acht uren per week. Per week
kunnen dan onderwezen wordent
uur warenkennis, 3 uur boekhouden
en handel srekenen, 2 uur Ned. taal
en correspondentie en 1 uur handels
kennis.
Bovendien is het gewenscht, dat er
ook gelegenheid gegeven wordt om
zich te bekwamen in de vreemde ta
len, voornamelijk Duitsch en En-
gelsch. Fransch is niet zoo noodig,
terwijl het leeren ook moeilijker is.
Dit onderwijs alsook het onder
wijs in dubbel boekhouden moet
gegeven worden op een afzonderlij
ken cursus.
WAT MOETEN DE SCHOOLUREN
ZIJN?
Daar het meest jongens en meisjes
zullen zijn. die bij vader of moeder ia
het bedrijf werkzaam zijn, kan het
gebrek aan tijd hier niet zoo erg op
den voorarond treden. Ook de pa
troons moeten bedenken, dat dit on
derwijs een deel is van de opleiding
hunner bedienden. De cursus moet
niet te laat op den avond gegeven
worden, gewenscht is van 6 tot 8 uur.
WIE MOETEN ALS LEERKRACH
TEN OPTREDEN?
De onderwijzers kunnen uit het La
ger Onderwijs betrokken worden,
maar wil men subsidie ontvangen,
dun moeten voor het onderwijs in de"
vreemde talen leeraren met Middelba
re acte aangesteld worden.
WAT ZULLEN DE KOSTEN ZIJN
Spreker rekent voor den gewonen
cursus
Toelage directeur /300.
Elke onderwijzer ƒ75 per jaarlijksch
leeruur, dus in het geheel ƒ1800.
Huur en schoonhouden van een lo
kaal (spreker denkt wel, dat het Ge
meentebestuur zoo welwillend zal
zijn, om, het volksbelang inziende/lo
kalen tegen een geringe vergoeding
beschikbaar te zullen stellen) ƒ300.
Aanschaffing van leermiddelen ƒ200.
Totaal alzoo ƒ2700.
Elke leerling moet 15 schoolgeld
per cursus betalen, 20 leerlingen per
cursus, met drie cursussen, leveren
ƒ900 op.
Het tekort voor dezen gewonen cur
sus zal dus 1800 per jaar bedragen.
De becijferingen voor den afzon
derlijken cursus voor taalonderwijs
en dubbel boekhouden (deze leerlin
gen zullen ƒ10 per vak en per cursus
betalen) treven een tekort van ƒ800,
zoodat het totale tekort ƒ2600 zal
zijn.
Dit tekort moet gevonden worden.
Wellicht zullen de gemeente en het
Rijk wel vrijgevig zijn in hun subsi
die-toekenning.
Tenslotte behandelde spreker de
vraag, of de gemeente of de Handels
vereeniging dezen cursus moet op
richten. Spreker meent de Handels
vereeniging. 't Zal een cursus moe
ten zijn, die rekening houdt met de
practijk, en dit is het best te be
trachten als de Handelsvereeniging
het bestuur in handen heeft. Ook zul
len de leden, de mannen van do prac
tijk, meer hart voor de zaak hebben,
en zal het succes van den cursus nog
meer verzekerd zijn.
Na de pauze werd gelegenheid ge
geven tot het stellen van vragen.
Allereerst nam de wethouder van
onderwijs. Mr. J. H. THIEL, het
woord. Het heeft spr. genoegen ge
daan, dat hij zijn oud-collega uit Am
sterdam heeft mogen hooren. Toch is
spreker niet voldaan, en zou als par
ticulier belangstellende de Handels
vereeniging aanraden deze school
niet op te richten. Zooals de heer
Van der Schaaf het heeft voorgesteld,
gaat het niet. een speciale opleiding
voor winkelier te doen aanvangen op
13- of 14-jangen leeftijd. Laat een
winkelier zoo'n jongen in zijn zaak
toe, ja, misschien als loopjongen. Een
vader uit de burgerlijke kringen laat
zijn jongen toch minstens tot 15- of
16-jarigen leeftijd op school. Eerst op
de gewone school en dun op de school
voor M. U. L. O. of de Hoogere Bur
gerschool. Eerst dan overweegt de
vader een speciale vakopleiding.
Het onderwijsprogramma voor jon
gens van 13 of 14 jaar is uit op
voedkundig oogpunt iets onmogelijks.
Zulke jongens onderrichten in boek
houden, handelsrekenen, handels
recht enz., dat kunnen die kinderen
niet verduwen.
