Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
Eerste Editie.
AGENDA
itenlandsch Overzichi
Stadsnieuws
Uit de Rechtszaal
Binnenland
Uit de Omstreken
25e Jaargacg. No. 7582
ZATERDAG 14 HAART 1908
AARLEN S DAGBLAD
120
ABONNEMENTEN
PER DRIB MAANDBNi
vta Haarlem
Voer de dorpen 'm den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)s 130
Sjranco per post door Nederland s 1.65
Afzonderlijke nummers0.G2H
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem037H
de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster, üirectenr i. i'. PEEREBOOM,
ADVERTENTIÊN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; Iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels /l.—, elke regel meer /0.20 Reclames 30 Cent per regel.
BIJ Abonnement aanzienlijk rabat
AdvertentKn van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing j
50 Cts, voor 3 plaatsingen a contant
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724,
Drukkerij: Zolder Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiBn en reclame", van buiter het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam.Teiephoon interc. 6229.
NI MMER BESTAAT UIT ZES
BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
ZATERDAG 14 MAART,
öjig-ébouw Soiree Polyhymnia
hcnMnfouriy Gezelsclua-p Grand,
töre. .Ma.Tgarethia GantM'ër",
- IRUSLAND.
(0e llaliaansche minister Tittoni
It een audiëntie verleend aari Son-
«viné. de zuster van den te Minsk
Iangen gehouden Italiaan Leviné
minister beloofde aan mejuffrouw
iné naar Petersburg te zullen sei-
om den gezant op te dragen, bij
Russische regeering aan te drin-
op betere behandeling van den
>d journalist. Hij wees er op, dat
b lureaucratische weg in Rusland
van moeilijkheden aanbiedt, maar
pte toch, dat de stappen, die bij de
sische regeering gedaan werden.
ilg zouden hebben.
3er,
20'»
BESTAND IN ROEMENIë.
heeft in Roemenië al weer bloed
oeifl. De gisting onder de boeren
vooral in Zuid-Wallachije uit.
[g een botsing tusschen troepen en
-.en zijn er twee dooden en ver-
4 idene gewonden gevallen. In Ti-
«w hebben de boeren een groot
iclbezitter. doodgestoken.. In Bo-
zijn de boeren opgeroepen om
Dojaren daarheen te zenden,-
zij verleden jaar zooveel boeren
hebben gezonden.
NA EN JAPAN.
uter seinde uit PekingChina
jnt bij de onderhandelingen met
m r de inbeslagneming van de
msche stoomboot Tatsoe-Maroe in
vateren bij Macao een vastbera-
houding bewaard te hebben. Ja-
heeft althans voorloopig, toege-
R d in China's eiscli, om afzonder
de beraadslagen over China's be
ng, dat het schip niet in Portu-
che wateren is aangehouden. Ver
houdt China staande, dat zij het
had de Tatsoe-Maroe in beslag
emen omdat het schip bezig was,
lading ra Chineesche wateren te
tec m. .en dat die lading contrabande
EN AMERIKA,
n een feestmaal van de JapuÜ
;t.y te New-York heeft baron Ta-
de .Tapansche gezant, eenre-
chouden. Hij herinnerde aan de
sten, door Roosevelt bewezen bij
iluiten van den vrede van Ports-
en zeide, dat de vriendschap
jhen Japan en de Vereenigde
een zoo hartelijk karakter
dat men haar bijna een ,,on-
iroven alliance" zou kunnen noe-
MAROKKO.
neraal o'Amade heeft geseind,
Moulay Hafid en de hoofden der
hillende mehalla's boodschap-
hebben gezonden met de opt
il te verzoeken om staking der
sbed rijven en om vrede.
ING ALFONSO'S BEZOEK
BARCELONA.
als reeds is medegedeeld, is ko-
Alfonso weder uit Barcelona
Madrid afgereisd,
jonge koning heeft overal op
^veg in het broeinest van het
chisme een warm onthaal gevon-
overal werd hij toegejuicht,, geen
e dissonant heeft zich voorge-
ei'daad, de bevolking van Barce-
mag trotsch zijn op deze dagen,
ij den iongen vorst in haar mid-
lad.
lerisdagmiddag heeft het bezoek
s gehad aan het Oostenrijksche
lev, waarheen Alfonso zich be
an boord van zijn kruiser ,,De
les van Asturië", vergezeld van
gepavoiseerde jachten en
lbo,oten. Het bezoek aan het Oos-
ksche admiraalschip duurde- on-
r een uur, en werd gevolgd door
jejeuner, dat admiraal Ziegler
ipaanschen koning aanbood. Aan
inde hiérvan hield de admiraal
'arme toespraak, waarin hij ko-
Alfonso dankte voor de eervolle
scheiding, die hij het Oosten-
b eskader bewezen had door
«koek, dat in de geschiedboeken
Oostenrijksche marine met
letters zou worden opgetee-
Hinderwet.
B. en W. hebben aan L. die Manker
verguninotnig' vsrfioemd tat opricliibbng
van '.een smederij dm het perceel' O-ran-
jehoomjstraait 166.
PROPAGANDA-AVOND VOOR
STAATS-PENSIONNEERING.
,,Het is een goed vermaak, waarvan
men wat leert", zeide de heer D. de
Clercq, de voorzitter van de afd.
Haarlem van den Bond voor Staats-
pensionneering Woensdagavond, toen
hij in de pauze zich even boven den
rand der orkestruimte verhief om het
publiek toe te spreken.
Het publiek.... dat was een schouw
burg vol, van beneden tot boven. Al
lemaal belangstellenden in de zaak
der Staatspensionneering Nu, dat
zal de heer De Clercq zelf ook wel
niet gelooven, Natuurlijk lokt de
voorstelling van een tooneelgezel-
schap, dat voor zoo goed als niemen
dal wil optreden, heel wat belangstel
lenden.
Maar voor dezulken is de voorstel
ling van ..Harm Mulder", een
treurspel in drie bedrijven, een aan
schouwelijk pleidooi geweest voor de
Staats-pensionneering. Menschen, die
over de kwestie nog nooit gedacht
hadden, zeiden ten minste na afloop
,,.Ta, clat is nog zoo'n gek ding niet
dat Staatspensioen
Het stuk werd, in 't oog gehou
den dat hier dilettanten optraden.
verdienstelijk gespeeld. Het nastukje,
een kluchtspel van J. Mannoury,
,,Een huis met commensaals" gehee-
ten, lokte tot lachen, maar ook totcri-
tiek. Wat werd hierin buitengemeen
overdrevenZoo'n malle springfi-
guur als de heer Dollenkamp, hande
laar in Amerilcaansche petroleum,
hebben wij nog nooit op het tooneel
gezien. De acteur die dezen Ameri
kaan voor te stellen had, schijnt te
meenen, dat ieder Amerikaan een
soort Amerikaansche trekpop is I En
men kon. helaaseen ènder accent
dan 't Amerikaansche al te duidelijk
hooren....
De medewerkende Tooneelvereeni-
ging ,,Door Inspanning Uitspanning"
uit Amsterdam, verdiende overigens
den dank haar door den heer De
Clercq in zijn spcechje gebracht even
als het welbekende Mandoline-gezel
schap „Con Amore", onder leiding
van den heer Brouwer, en de dilet
tant-musici. onder die van den heer
P. van Cittert, die de pauzen op aan
gename wijze aanvulden.
Om nog even terug te komen op de
woorden van den heer De Clercq,
hij wees er op, dat het een goede zaak
is samen te werken om aan oude men
schen, afgeleefd en afgetobd een on-
bezorgden levensavond te schenken.
-Wij moeten daarvoor zorgen", zei
de hij, Wij thöêten zürgeu dat ze
hun recht krijgen, dat recht is de
kroon des levens, eert goeden ouden
dag. Het is vreeselijk, dat we ons er
bij neerleggen, dat. we niet in opstand
kómen teaen de toestanden, die dat
recht nog weerhouden door te drin
gen. Als het Nederlandsche volk niet
wil, dan zal er nooit iets van gebeu
ren. Ja, misschien wel een soort be
deeling van boven af, maar geen so
ciale rechtvaardigheid, die moet ko
men van onderop. De Bond is onpar
tijdig, voor den Bond zijn allen in de
zen gelijk. Maar wil hij zijn doel be
reiken, dan, zeide de heer De
Clercq moeten we hebben een an
dere Tweede Kamer, en daar spoedig
de tijd weer daar is, dat we mis
schien afgevaardigden moeten kiezen
is het niet te veel verlangd als we
hen vragenHoe staat ge tegenover
't denkbeeld van Staatspensionnee
ring voor den ouden dag En als het
antwoord is, dat die eisch niets te
hoog is, dan zal dat pensioen er ook
komen Maar daartoe moeten we
krachtig zijn, moeten we spreken na
mens honderdduizendenwant er
zijn 300.000 Nederlanders boven de 65
jaar, en 100.000 boven de 85 jaar die
allen moeten hebben een redelijk pen
sioen, zoodat alle gedachte aan be
deeling is buitengesloten. Het is een
wanbegriD. dat dat verloren geld zou
zijn niet licht is een uitgave beter
gemotiveerd dan deze. Waar 't van
daan moet komen Van de 330 mil-
lioen, die jaarlijks worden vererfd,
zegt. de heer De Clercq, laat eerst
de oviden van dagen daarvan erven,
zij zijn de rechtmatige erfgenamen,
en daarna volgen de wettelijke....
En toén volgden de bedankjes,
Maarvan we al melding maakten.
Als propaganda-avond zeker een
welgeslaagde bijeenkomst. Een 60-tal
nieuwe leden trad toe. Zeer waar
schijnlijk zal nog een tweede propa
ganda-avond in dit seizoen worden ge
geven.
Gerard Zalsman te Parijs.
Voor een volle zaal gaf de Parij-
sche Bach-Vereeniging haar 5e con
cert. Van de twee Nederlanders, die
hunne medewerking hadden toege
zegd, was alleen Gerard Zalsman
aanwezig, daar mevr. De HaanMa-
r.ifarges wegens ongesteldheid niet
had kunnen komen. Zalsonan werd
levendag toegejuicht. Het puibli'ek be
toonde groote geestdrift wegens zijn
gemakkelijke, machtige en edele
voordracht.
RELLETJES TE KROMMENIE.
In de dagen van de werkstaking te
Krommenie hebben verschillende rel
letjes plaats gehad.
Op Dinsdag 7 Januari heeft de poli
tie de werkwilligen van hun huis
naar de fabriek gebracht, wat een
volksoploou van ongeveer 150 200
personen in de Noorderhoofdstraat
heeft teweeggebracht.
De chef der politie, de brigadier der
Rijksveldwacht H. Ragetli, heeft toen
herhaalde malen het publiek aange
maand „door te loopen", aan welke
aanmaning o. a. de 22-jarige steen-
di'ukker Jan Erkens (een staker) niet
heeft voldaan.
Deswege stond Jan Erkens thans te
recht. Beklaagde ontkende de aanma
ning gehoord te hebben.
De brigadier Bagetli verklaarde, dat
hij zoo luid geschreeuwd heeft, dat
Erkens het heeft moeten hooren.
De gemeente-veldwachter Jonker
heeft het bevel doorloopen gehoord
en het menigmaal zelf ook gegeven.
Dit erkent beklaagde. Den eenen
keer, dat hij het van Jonker hoorde,
(die hem ook met den gummistok
sloeg) heeft hij gezegd„Ik loop al
door
Als getuige décharge werd aller
eerst gehoord C. Knap. Deze stond
onder den bewusten volksoploop en
heeft ook het bevel „doorloopen" van
Ragetli niet gehoord. Hetzelfde werd
verklaard door Pieter Knap. Beide
getuigen hebben wel gezien, dat Jon
ker J. Erkens met den gummistok ge
slagen heeft, niettegenstaande deze
reeds doorliep en er dus voor slaan
geen reden was. Ook Corn. Reck heeft
het bevel niet gehoord.
Het Openbaar Ministerie eischte een
gevangenisstraf van zes weken Ju
ridisch moge het feit alleronbedui
dendst. ziin. maatschappelijk is 'teen
ernstig misdrijf, dat ook gevoelig ge
straft moet worden.
Als verdediger trad op Mr. Mendels.
Deze zeiHet requisitoir van het O.
M. was klein in omvang, maar ook
klein in opvatting en klein in argu
mentatie. Wel heeft de officier ge
zegd 't is een hoogst ernstig mis
drijf, maar waarom? Dat hebben we
niet gehoord.
Na een beschrijving van de oorzaak
der staking gegeven te hebben, meen
de pleiter, dat de arbeiders hier recht
hadden in dezen strijd. De begelei
ding der onderkruipers, die geschied-
de door de fU'ieffirs, tjiet alleen de
stakers, van Krommenie, Was öih dë
houding der onderkruipers te laken
en daartegen te protesteeren. De#ernst
van het feit is te wijten aan dc politie
die er maar dadelijk met sabel
gummistok op los heeft geslagen.
Ook is het bewijs niet geleverd. Het
O. M. cijfert de verklaringen van de
getuigen a décharge maar weg. Vrij
spraak zal dus wel moeten volgen.
Wordt beklaagde schuldig verklaard
dan is er nog geen reden, om hem zes
weken in de gevangenis te stoppen als
was hij een groote boef. Het feit
met een boete zeker genoeg gestraft,
UITSPRAKEN.
L. van der Weijden, bloemist, zon
der vaste woonplaats, bedelarij. 12
dagern. hechtenis.
J. Hees, koopman in groenten, te
Haarlem, verduistering, 3 maanden
gevangenisstraf, met. aftrek der pre
ventieve hechtenis.
J. Beetsma, dienstbode te Amster
dam, diefstal, straf als voren.
J. C. van Bree en D. Godefrooi,
beiden los werkman te Haarlem,
ieder een maand gev. straf.
J. Dubbis, bloemist te Lisse. dief
stal, 3 boete of twee dagen hech
tenis.
C. Spaargaren, visscher te Aals
meer, eenvoudige baleedigirtg ambte
naar in functie, 10 boeto of 8 dagen
hechtenis.
H. Snijders, -arbeilder te Wijk aan
Zee ©n Duin, diefstal!, 7" 8 boete of vijf
daigetn hechtenis.
A. H. Kooij,,: slagersknecht te Haar
lem, appèl openbare dronkenschap,
ide hekhaling, drie maal drie dagen
hechtenis m '1 jaar Rijks-werkinrich
ting.
J. Lasschuit, zander beroep, H.
Lasschuit, tuinder, C. Groonevelidt,
los werkman, en F. Moerkerk, koop
man, allen te Haarlem, diefstal of
medeplichtigheid aan diefstal, de Ie
©a 3e v>er maanden, de 2e drie maan
den gevangenisstraf, allen met af
trek der preventieve hechtenis, de 4de ii
ter beschikking van de regoering ge-1 sl
steW.
A. Ros, greoTitenikoopman te IJmui-
den eenvoudige beleediging, f 10 boe
gen hechtenis.
te of 5 dagen J
Gev. V o 01* w.
Eau portemoninaïe waarin eendg geld
en tramkaartjes, een open couvert
met brief, eien broche, ©en armband,
een kerkboekje, een portemonnaSe.
Aanbesteding.
D onder dagmorgen werd door den
architect, dien hear G. Meppelirik al
hier aanbesteed
Het bouwen van een woonhuis aan
de Van Ee'denstraat.
Ingeschreven wend als voligi
J. Louw en E. Lubbers 8367.
H. Munstermaii f 10550.
H. van 't Wout f 9590.
J. J. Dufm f 9588.
J. N. v. d. Vlerk f 8473.
H Visser ƒ8687.
C. Rol ƒ9435.
J. Verhagen ƒ9985.
W. Hoek 8880.
F. M. van Deursen ƒ9634.
H. Schiphorst en J. Philips 9333.
C. Grooi 9774.
G-ebr. Joustra 10095.
Nederkoom en Machiélse ƒ9887.
J. Kroon van Diest ƒ9552.
M. N. van Aken 9990.
J. in 't Hout en L. Minnes, te Am
sterdam, ƒ10675.
De inschrijvers, bij wien geen woon
plaats is vermeld, wonen te Haarlem.
1 ournée Tilly Koenen.
Tilly Koenen zal, in vereeniging
met Coenraad V. Bos, in April eene
serie liederenavonden geven in ons
land. Zij treedt te Haarlem 16 April
a.s. op.
Examen nuttige H and w er-
li e n.
's-Gravenhage, 12 Maart. Geëxami
neerd 15, geslaagd 9 candidaten, 0.
w. de dames E. J. Jetten, A. Koch,
beiden te Velsen.
RIJKSPENSIOEN.
Door het Rijkspetnsioenfonids Is een
begin geunaakt met dc toezending aart,
alle gemeentebesturen in Nederland
-van formulieren ter invulling, door
no mannelijke en vrouwelijke ambte
naren. in dienst der gemeenten.
De gegevens dezer zeer uitvoerige
formulieren zijn benoodigd voor de
berekening van de kosten van de pen-
slonne-erang der gemeente-ambtenaren
en van hunne weduwen en weezen
met welk omvangrijk werk een begin
zal worden gemaakt, zoodra de for
mulieren ingevuld zullen zijn terug
ontvangen.
Om Ons Heen.
De rubriek ,Om Ons Heen' blijft
heden wegens plaatsgebrek achter
wege.
TWEEDE KAMER.
Donderdag kwamen de woordvoer
ders der rechterzijde aan het Woord.
De hleer De Waal M'alefijt begon met
goedie fwenschen voor het herstel van
minister Idenibuirg. Het optreden van
dit Kabinet weald blijkbaar raiet in
strijd geacht met dc oolitieke verhou
dingen van licit o ogenblikhet bracht-
de beste oplossing, clie mogelijk was.
Wat ünet votum der anti-revolutio
nairen tegen de begrootling betrof, de
afstemming had niet ten dioetl heit
regeerkasteal te veroveren, had geen
beweegredenen buiten- de ooriogsbe-
grootiing gelegen1. Zij achtten dc voor
gestelde besteding van gelden- niet in
overeenstemming met 's lands belang.
Hoewel liet eisch van liet constitutio
neel stelsel was1, dat de Regeering
in deze Kamer op ecu meerdeitheïd
steunde en dat zij zich van een meer
derheid had verzekerd, moert spreker
toegeven, dat hiet optreden van deze
Regeering door de omstandigh eden
Werd verklaard. Maar het bleef ab
normaal.
Spreker (die bijna niet te volgen
was) zag in dit Kabinet .een beslist
Christelijke regeering, wier program
vertrouwen verdiende. Hij nam
dankbaar akte van1, dat de linkerzijde
bereid was de aangekondigde wet
gevende maatregelen te steunen.
kon men hom geen grief maken. Tot
een. kaatsspel was thans geen- aanlei
ding. Het optreden- van een Kabinet
der rechterzijde was verplicht, zon
den' dat eerst de linkerzijde officieel
haar inzichten- -moest verklaren.
Verplicht ook zonder meerder
heid. De omstandigheden waren on
deris dan- in 1905, na een algemeen»
verkiezing. Dit Kabinet moest dus
zonder meerderheid optreden, een op
treden, dat allcien vrucht kon hebben
met de hoop op medewerking van de
linkerzijde.
Dit Kabinet was een Kabinet van
rechtischvan dc beginselen dier rech
terzijde. Welke die beginselen, waren,
zoo noodi'g' zon de Minister hot al-
Icsprimeerenide geloo-fcst-andp-unt uit
eenzetten. Doch een iiitee-aiEettmg was
ithans niet noodig iedereen kende
die beginselen. Niet elke partij- van
rechts was in dit Kabinet vertegen
woordigd. Doch -er was voeling ge
houden mot de drie groepen van
rechts. Staatslieden dier linkerzijde
wenden -niet geraadpleegd. Ook niet
de sociaal-deanocraten, dliie wel niet
op overleg' zouden gesteld zijn ge
weest, De sociaal-democraten wilden
Kamer-ontbinding. Van liet démïssio-
n-aare Kabinet was die niet te ver
wachten.
Toen spreker in 1905 eischen stelde
aan een formateur, dacht hij niet aan
zichzelf (gelach). Een -krachtige poli
tieke gedachte had hij weltoepas-
5- V- -L'. uru.u-l-'q^'Clcil ie OWUJJX7U.
Maan men maast dan heit Kabinet ooksin'o der Christelijke beginselen, om
niet den eisch stellen, dat het -alles115 tornen tot bevrediging. Zijne ge-
zou achterwege laten wat Strijd kondachte zou geen1 andere zijn wanneer
SCHOTEN.
Vaische gulden*.
Hedenmiddag wèrtl dooi- de politie
een vermoedelijk vaische gulden me;t
d!c> beeltenis van- de Kon/ingrin in be
slag genomen. Hij is echter zeer goed
van den echten gulden te onxlersch.ed-
idsn, -daar die kleur loodblauw is en
het randschrift ontbreekt.
HEEMSTEDE.
Gedeputeerde Staten hebben in
hoo-ger beroep gehandhaafd het be
sluit van B. en W. van Heemstede,
waarbij h-et verzoek van mej. E. A.
van Velsen, om vergunning voor den
verkoop van sterken drank in "t klein
voor dc gelagkamer van het perceel
I.eidschc Vaart D 133, is afgewezen.
HAARLEMMERMEER.
In het café van de wed. J., aan deD
Ringdijk nabij Bennebroek, ontstond
een vechtpartij, waarbij zekere V.,
mede aldaar woonachtig, met een
pook zoodanig werd geslagen, dat on
middellijk geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen.
Zijn aangapicht was bijna ontoon-
paar, terwijl het bloedverlies aanmer
kelijk was.
Z ANDVOORT.
Het zoontje van den arbeider D. al
hier, die spelende was op een werk.
waar men met z.g. kipkarren zand
reed, had hei ongeluk een kar tegen
zijn been te krijgen, zoodanig, dat
dat lichaamsdeel ernstig gekneusd
werd.
Door den jachtopziener D. Fran
cken is proces-verbaal opgemaakt te
gen J. de W. te Haarlem, vvegen9 het
zetten van strikkep onder deze ge
meente. Vier-en-dertig strikken wer
den in beslag genomen.
IJMUIDEN.
Sto om-trawlerm aa tsch appi j,en
D© vergadering voor de verificaties
in de faillissement-en der diverse
thans
op
j stoomtrawlermaatschappijen is
vastgesteld op 22 Mei e.k.
uitlokken. En evetnimlin kon men de
Regeeo-mg verwijt,en, da-t zij wetten
introk, als de sociale verzekering,
waaromtrent zij een andere gedrags
lijn- wilde volgen1 dan haar voorgang
ster. De uiiinii'ster had -zelf dleel uitge
maakt van de commissie van- voorbe-
r-didiing', wier arbeid dus naelt verloren
zad gaan.
Dat in- de«e periode grondiwetislier-
ziienimg uitbleef, was alleszins gewet
tigd. Evenzeer was het juifct gezien
om, met streven naar bezuiniging,
onze militaire weerkracht te hand
haven.
De- hear Nolens, namen® zijn- Katho
lieke vrienden sprekend, constateerde
dar die ontvangst van deze R-egeering
vriendelijk was geweest. Die heerB-or-
gesius gaf zachte wenken aan toe
komstige Kabinetsformateurs, die vol
komen juist waren. Men vroeg op-
helderingen, die niet geheel ongemo
tiveerd warem Dat de crisis lang ge
duurd had, kan geen verwijt wezen
tegen een bepaald persoon.
Spreker betuigde uitdrukkelijk in
stemming met het optreden dezer Re-
geering. Over die aanleiding der cri-
sk- was niet veel te zeggen. Gedane
zaken hadden geen keer. De rechter
zijde had niet den opzet om in den
Minister van Oorlog het geheel© Ka
binet te treffen. Ook n\iet om de grond
wetsherziening von de baan to- Icrij-
gen. Was zij op de baan'? Alfe zij er
öp hoorde, zou zij -er wel op terugkee-
reo. Was het zoo onjwaar-sohijnlijk,
het vorig Kabinet heenging om
Sei-e rea-W. 2™ 1)16 ootfogsheg-roo-
ting?
i>ö j-uisthe-id van de oplossing der
crisis was niet betwist. Er was een
rechts Kabinet opgeitnedien-, ö/ri andiecre
dan gewone omstandigheden-, sten-
neaudie op een rechtsche minderheid
- want een nileerdierlheid wiqe er in
de Kamer niet. Optredende in dleze
c-mfitandigilied en, waamrede rekening
t.j honden was, verdiende de Regee
ring dank. Die omstandigheden kon
den invloed oefonan op haar levens
duur, doch maakten hert. tot een voor
deel, dat ook enkele niet-politieke1
mannen waren opgenomen.
De Regeering gaf -een program voor
de naaste toekomst, z. i. tot de ver
kiezingen van 1909 ruim voldoen
de. Men kon in die periode geen be-
lasting(tariefs-) herziening verwach
ten. Ook de intrekking van vele wel
len was gerechtvaardigd, al betreur
de hij zekere vertraging in dc sociale
wetgeving. Spreker wenschte het Ka
binet een eervol en- lang leven en gaf
d-e verzekering zijner medewerking.
MSnMer Heemskerk begon met een
woord van dlank aan. alle sprekers
voor de betoonde •welwillendheid. Per
soonlijke welwillendhead werd in de
poliüèk vaak al te zeer gemist. Had
spreker vroeger to scherp geoordeeld,
het zou- hem leed doen. Over minis
ters, speciaal Kabinetsformateurs,
moest slechts zacht worden geoor
deeld. (Gefladh).
Hot optreden van dit Kabinet- wetr.d
algemeen -gerechtvaardigd geacht. Te
recht was over hét votum van. 21 De
cember weinig gesproken. De gissing,
dat de aanleiding van dat votum niet
un-tsluitenid lag in bezorgdheid voor
d.' defensie, wals z. i. onjuist. Er was
geen aud-er motief. Het was nie-t f©
doen om de grondwetsherzdening te
ontwijkenmen was daar niet- zoo
bang voor.
D'e gevolgen van dit votum werden
aanvaard. Dat spreker nu moest op
treden, gaf hij niet zoo grif toehij
zou voor meer bevoegden zijn terug-
ge f.reden. Over den duur der crisis
de rechterzijde meerderheid was. Be
vrediging, zooveel mogelijk; strijd,
ais het moest.
Hoe stond liet met de drie minis
ters, -die genoemd zijn werd ge
vraagd. De Minister van BuitenLand-
sche Zaken -was gieen politiek man;
hij Stemde -in met de politiek van het
Kabinet., hij -sloot zdch het meest aan.1
bii die Christ.-Hist, partij-. Zelfs als
hij rneor neutraal ware geweest, zou
bii zijn opgenomen., mits hij zich niet
had verzet tegen den algemeenen po-
litidkian- grondslag der Rege-eirimg. En
daaraan, beantwoordd'-en ook de mi
nisters van marine en oorlog. Desem,
waren niet d-e politiek© kapiteins aan
boord. (De heer Schapermatroos
Het optreden dezer ministers behoef
de dus geen bevreemding te wekken
zij waren deskundigen, mot wie hun
ambtgenoot-en zich homogeen ver
klaarden.
Dat de aangekondigde voorstellen
specifiek rechts waren, was niet be
weerd; specifiek rechtsche dingen
konden nationaal eigendom worden
bijv. die subsidieering van bijzondere
scholen. .-Ugemeene instemmang was
mogelijk voor bestrijding der zede
loosheid.
Over de Koloniën werd n£et gespro
ken, wegens de afwezigheid van den
Minister van Koloniën.
De loop der wcrkzaamlieden kon
niet volkomen worden afgebakend.
Ouderdonus- en- in va I i dit.ei leveczeke-
ringetn moes ten .gekoppeld worden-.
Wat de ZidMt-overzekeri/ng betrof, de
Regee-Tiiin"T had daartegen zbovele be-
i zwarecD-, ^diat zij omwerking noodüg
1-aéhtt.e, zonidier vertraging.
2f<n. ulitvoeirig betoog -Was Uiett noo
dig "ivoor sbedling, dat de sociale
vcr-zieker-lu-g' -si*^ 'Vl00b stuJv wonde,
afgedia/ain/, met die
één haradcr komt aan hei
rnent van lurndibouw dian ook een spe
ciale afdecli'ng arbeidai-g-vcrzckering.
véumeerdeivng van personeel was
niet dadelijk nooddg.
Social© wetgeving was dér Regee-
iug i olkomen erm-t; aan toewijding
zou hot n'iët ontbreken. Van bepaalde
storing kon z. i. niet bepaald sprake
zijn.
De Grondwetsherziening- zou sto
ring hebben veroorzaakt. Belasting
herziening, versterking van 's Rijks
middelen. zou in de naaste toekomst
raot worden higediend, doch bestu
deerd. Vóór de sociale wetgeving
•kwam moerst het geld er wezen, nreem-
de mende Kcgeering meende, dat
bi; eUken wettelijken .maatnegel de
nondige middelen moesten aangege
ven worden. Niet omdat de Regee-
ring geeai prespectief opende. Wat de
Grondiwetsh «rzien ing betrof, bleef er
beslist perspectief, maar de Minister
wildé nog niet meer zeggen. Hetkies-
rechtvraagstuJc was ni.et zoo eenvou
dig, om de oplossing maar dadel-ijk
i n eetn regeeringsve.rklar.ing op te ne
men. Het- vraagstuk is echter mët de
•intrekking mot van de baton. Hetblïj-
veud-gedoeIt©-wetje Voorzag ia eene
leemte, was n/iet agreissief, maar noo
dig bij verschil van opvatttimgmet
den. vorigan lüewindsman van- oor
log. De instel l ing van een Raad van
defensie moest stabiliteit geven itn de
zaken d;er defensie; het zou een advi-
seerend college worden, aanvankelijk
ingesteld bij Koninklijk besluit, om
snol adviezen te kunnen krijgen over
belangrijke zaken en om die proef te
nemen voor een duurzame instelling
bij de wet.
De Regeering stelde zeer op prijs
de goede verwachtingen, die uit dit
debat waren gebleken
