NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
weede I ditie.
AGENDA
litenlandsch Overzicht
25e Jaargang. No. 7582
Verschijnt dagetijks. behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 14 MAART 1908
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDENi
Haarlemf \20
Vööï de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente) 1.30
ijanco per post door Nederland,1.65
Afzonderlijke nummers 0.02 H
Jerüustreerd Zondagsblad, voor Haarlem037H
de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster- Directeur i. u. PEEREB001Ü
ADVERTENT1ËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts, Biriten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ft—elke regel meer a 20 Reclames 30 Cent per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Advertenöën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatstag;
50 Cts. vow 3 plaatsingen k contant
Redactie en Administratie: Groote Bontstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724,
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tol de plaatsing van. advertentiën en reclamet van buiter het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
r NIMMER BESTAAT UIT ZES
BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
ZATERDAG 14 MAART,
ronigebouwSoirée Polyhymnia,
choti/wburgi Gezelschap Grand
litre, ,,Maj%£uriethla Gantfhaer", .te
RUSLAND.
e Italiaansche minister Tittoni
een audiëntie verleend aan Son-'
fivïné. de zuster van den te Minsk
rngen gehouden Italiaan Leviné
ainister beloofde aan mejuffrouw
jné naar Petersburg te zullen sei-
om den gezant op te dragen, bij
lussische regeering aan te drin-
op betere behandeling van den
en journalist. Hij wees er op, dat
mreaucratische weg in Rusland
van moeilijkheden aanbiedt, maar
toch, dat de stappen, die bij de
sische regeering gedaan werden,
zouden hebben.
TOESTAND IN ROEMENIë.
heeft in Roemenië al weer bloed
oeiö. De gisting onder de boeren
t vooral in Zuid-Wallachije uit.
;en botsing tusschen troepen en
en zijn er twee dooden en ver-
idene gewonden gevallen. In Ti-
hebben de boeren een groot
dbezitter doodgestoken. In Bo-
rijn de boeren opgeroepen om
bojaren daarheen te zenden,
zij verleden jaar zooveel boeren
hebben gezonden.
KA EN JAPAN.
uter seinde uit Peking China
jnt bij de onderhandelingen met
over de inbeslagneming van de
nsche stoomboot Tatsoe-Maroe in
rateren bij Macao een vastbera-
houding bewaard te hebben. Ja-
heeft althans voorloopig, toege
in China's eisch, om af zonder-
beraadslagen over China's be-
j, dat het schip niet in Portu-
che watoren is aangehouden. Ver
houdt China staande, dat zij het
had de Tatsoe-Maroe in beslag
emen. omdat het schip bezig was,
lading m Chineesche waterente
en dat die lading contrabande
IX EN AMERIKA.
een feestmaal van de Japan
!ty te New-York heeft baron Ta-
ra, de Japansche gezant, eenre-
ihouden. Hij herinnerde aan de
sten, door Roosevelt bewezen bij
iluiten van den vrede van Ports-
en zeide, dat de vriendschap
ihen Japan en de Vereenigde
n een zoo hartelijk karakter
dot men haar bijna een „on-
ireven alliance" zou kunnen noe-
MAROKKO.
neraal o'Amade heeft geseind,
loulay Hafid en de hoofden der
hillende mehalla's boodschap-
hebben gezonden met de op-
ït te verzoeken om staking der
sbedrijven en om vrede.
ING ALFONSO'S BEZOEK
BARCELONA.
rals reeds is medegedeeld, is ko-
Alfonso weder uit Barcelona
Madrid afgereisd,
jonge koning heeft overal op
weg in het broeinest van het
chisme een warm onthaal gevon-
overal werd hij toegejuicht, geen
e dissonant heeft zich voorge-
lerdaad, de bevolking van Barce-
trotsch zijn cp deze dagen,
ij den jongen vorst in haar mid-
had.
lensdagmiddag heeft het bezoek
s gehad aan het Gostenrijksche
Ier, waarheen Alfonso zich be-
wa boord van zijn kruiser „De
aes van Asturië", vergezeld van
•ze gepavoiseerde jachten en
lbooten. Het bezoek aan het Oos-
kschfl admiraalschip duurde onv
i' een uur, en werd gevolgd door
[ejeuner, dat admiraal Ziegler
ipaanschen koning aanbood. Aan
'inde hiervan hield de admiraal
ivarme toespraak, waarin hij ko-
Alfonso dankte voor de eervolle
'scheiding, die hij het Oosten-
h eskader bewezen had door
«zoek, dat in de geschiedboeken
de Oostenrijksche marine met
5U letters zou worden opgetee-
Stadsnieuws
ONTVLUCHTING VAN EEN
RLJYVTELDLEF.
Reeds berichtten we, dat de beken
de rijiwieüidief Van Bee'k onder Ede en
Veanlendaal (in Gelderland') uit den
trein, lis ontvlucht. Aangezien Vain
Beek verdacht Werd ook iin onze stad
©en serie van wel 6 of 7 rijwield&ef-
1 allen op z'n gewfeite® ,te 'hebben, als
ook den verkoop van wel een 20 gesto
len „zwijntjes", is deze zaak voor
Haarlem ook zeker wed van belang.
Van Beek reisde onder geleide van
één rijksveldwachter udl Den Haag
het land rond om in verschillende
plaateen geconfronteerd te worden.
Zoo reden de bewaker en bewaakte
ook van Ede naar Veen endaal. Van
Beek wias zeer gedwee ©n wslcte door
die kalme houding natuurlijk eenigs-
zins het. vertrouwen van den veldr
wachter helaas te roeiOnder de
reik er werd gereden in een derde-
klasse-wage®. waarin een closet aan
wezig was gaf Van Beek het ver
langen te kennen om naar dit closet
to gaan. Daarvoor moesten zijn boeien
natuurlijk eeai oogenblik losgemaakt
worden. Om nog meer vertrouwen te
wekken, liet Van Beek rijn pet .in de
coupé achter, en ging toen naar het
closet, dat van binnen afgesloten kon
worden.
Van deze gelegenheid heeft Van
Beek gebruik gemaakt om te ont
vluchten. Hij heeft het closetra amp je
opgeschoven, ongetwijfeld het hoofd
eerst naar buiten gewerkt, om rich
mot de handen aan de geleidingsbuis
tier rem omhoog 'te wierken en zoo op
de treeplank te komen.
Toén is hij van den trein gespron
gen.
Wellicht zal menige lezier wagen
..maar is dit geen hoogst gewaagd
stukje geweest?" Toch niet; als (men
het kunstje 'kent, is het héél' eenvou
dig om ler zonder kleerscheuren af te
kennen. Ondier het „geboefte" bestaat
een speciale méthode daarvoor. Men
gaat languit op de treeplank liggen,
heft hoofd naar het achterdeel van
den trein gewend, en laat rich dan
zoo op zij glijden. Een glooiende hel
ling vergemakkelijkt- de toer natuur
lijk nog, want dan is d'e val geheel
pebroken.
Deztö methode werd indertijd reed
toegepast door uitgewezen Duitschier6.
Dezen werden door de politie tot
Amersfoort weggebracht, daarna kon
den ze niet meer ontvluchten, want
d. trein stopte niet meer. Dat dacht
men, maar door die methode van
ontvluchten waren de uitgewezen
Dudtschers -meestal nog eerder in Am
sterdam terug, dan de trein in
Duitscbland arriveerde.
Kan den veldwachter In dezen geen
verwijt treffen Ongetwijfeld, de be
volken had Van Beek niet alleen naar
het closet mogen laten gaan. Disci
plinair zal de veldwachter dan ook
zeker wel gestraft worden.
Van Beek is nog steeds niet gevon
den, ook >an. wordt iin de omstreken
van Gelderland druk naair hem ge
zocht. Bovendien wordt in het Politie
blad zijn opsporing gevraagd.
DIEFSTAL VAN RIJWIELBANDEN.
Walarsc-hijjnlij'k heeft men de daders
van den diefstal van rijwielbanden,
ten nadeele van een Amsterdameche
fabriek waarvan ook die Haarlem-
sche agent de heer De Vries het
slachtoffer is geworden, omdat de ge
stolen banden hïer Verkocht werden
verre beneden dien prijs, en dus geen
concurreeren mogelijk was aange
houden. De Amsterdamsche Justitie
heeft de hand. gelegd op een bediende
van het kantoor dier fabriek, die
blijkbaar de handen uit de fabriek
liet smokkelen, en ze daarna door
handlangers verkoopen.
Ook is een der handlangers reeds
aangehouden.
De diefstallen geschiedden op groo-
ischaal. Reeds nu rijn meer dan 70
gestolen banden in beslag genomen,
maar het aantal moet nog roei groci
ter rijn.
H e r i j k.
De heriik der maten en gewichten
zal in deze gemeente plaats hebben
in ,,de Doelen". De herijk van nieuwe
maten en gewichten in magazijnen
aanwezig en ten verkoop bestemd,
heeft plaats op 23 Maart van 10—12 en
van 1i uur, op 24, 25, 26 en 27
Maart van 8—12 en van 14 uur, en
op 23 Maart van 8—11 uur.
Te begjrmen met 28 Maart zal de
herijk in het algemeen plaats hebben.
Eiken dag worden de winkeliers van
bepaalde straten opgeroepen. Evenals
andere jaren zullen we ook nu eiken
dag berichten, welke straten den vol
denden dag daarvoor in aanmerking
komen.
Hinderwet.
B. en W. hébben aan L. de Maaker
veigunuing verfeend tot oprichting
van een smederij in het perceel Oraa-
I joboomstraat 166.
VOLKSWEERBAARHEID.
Donderdagavond vergaderde „Volks
weerbaarheid", onder voorzitterschap
van den heer W. Th. Wijnoldy Da-
niëls, in 't Café Brinkmann alhier.
De secretaris, de heer Hirs, bracht
het jaarverslag uit. Daaruit bleek, dat
er dit jaar een opgewekt leven in de
afdeeling viel waar te nemen. De oefe
ningen werden steeds goed bezocht en
slaagden uitstekend. Het ledental
steeg van 111 tot 134, welke vermeer
dering voorai te danken is aan de
ijverig werkende onderafdeeling, de
schietvereeniging. Dit jaar hadden
verschillende wijzigingen in het be
stuur plaats. Den afgetreden heeren
J. A. G. v. d. Steur, J. J. Zeewoldt Jr.
en J. W. Jenny Weyerman werd ook
in dit verslag hulde gebracht voor
hetgeen zij voor de vereeniging ge
daan hebben. Als voorzitter is nu op
getreden de heer Wijnoldy Daniëls,
als secretaris de heer ilirs èn als com
missaris de heer De Jong.
De schietvereeniging kan ook op
een vermeerdering van leden bogen.
In 1906 was het ledental met 40 ver
minderd, terwijl het nu weer met 17
is vermeerderd.
Voor de opleiding tot korporaal
slaagden de heeren Traanberg, Schoo
en Steffens, terwijl de heer T. A. Wij
noldy Daniëls slaagde voor het exa
men van reserve-sergeant.
De voorzitter reikte met eenige
waardecrende woorden de behaalde
diploma's over.
V erschill ende Schutterij -uniformen
zijn aangekocht en zullen nu voor uni
formen voor de leden vermaakt wor
den. 't Worden donker blauwe pakjes
met licht blauw afgezet. Ook zijn ver
schillende trommels en hoorns aan
gekocht. Voor deze uniformen zal een
kleedingfonds gevormd worden.
Aangeboden werd een ontwerp van
werkrooster voor het, jaar 1908. Bloe-
mendaals Commando zal voor de ver
schillende oefeningen uitgenoodigd
worden. Op Hemelvaartsdag zal een
groote oefening gehouden worden, die
plaats heeft in de richting
Wijk aan Zee. Er zullen daarbij ver
schillende wedstrijden gehouden wor
den, o. a. een op de hindernisbaan op
het terrein voor de Cavalerie-kazerne
alhier. De kadervorming wordt krach
tig ter hand genomen, op de 15 man
moet 1 korporaal en op de 30 man 1
sergeant zijn
Er zal ook een cursus in gymnas
tiek gegeven worden.
De penningmeester, de heer H. A.
Meerberg, bracht ook verslag uit. De
ontvangsten zijn f260.33, de uitgaven
188.27, en et batig saldo f 72.06 in
1906 was dit saldo f 52.58.
Het bestuur werd bestendigd. In de
volgende vergadering wordt een roos
ter van aftreding overgelegd.
Verschillende leden zullen verzoe
ken, om in hun vacantie-tijd de oefe
ningen van het 10de regiment te mo
gen bijwonen.
Ook zullen pogingen aangewend
worden, om voor de leden toegang tot
de parade te verkrijgen.
Nadat de eer kapitein T. L. van
Wagtendonk nog een kort, maar
krachtig woord gesproken had tot op-
wekkiijfë der leden, opdat de schoone
zaak Volksweerbaarheid steeds meer
tot haar recht zal komen, sprak de
voorzitter eenige woorden van dank
tot den heer Van Wagtendonk, die
steeds belang stelt, in de oefeningen
en de vereeniging met raad en daad
steunt.
Hierna werd de vergadering ge
sloten.
EEN MOOIE GEVEL.
Onder leiding van den architect,
den heer J. van den Ban, wordt op de
Botermarkt gewerkt aan de restaura
tie van een prachtigen ouden gevel
uit het begin der 17e eeuw, versierd
met fraai beeldwerk. Vermoedelijk is
dit perceel gebouwd door Lieven de
Key. De heer Van den Ban zal het
oude karakter zooveel mogelijk terug
geven, o. a. door de onderpui te res-
taureeren in den oorspronkelijken
trant. In het pas verschenen pracht
werk „Oude gehouwen in Haarlem",
vinden we onder No. 117 een perceel
Botermarkt 27, beschreven. Vermoede
lijk is dit perceel (25) bedoeld.
De beschrijving luidt als volgt
Eerste verdieping drie tudor-bogen
mei aanzet- en sluitstukken, de beide
einden on consoles met ramskoppen.
Topgevelkozijn gedekt met tudorboog,
met dekliist steunende op consoles.
De eindiging van den topgevel bestaat
uit een nisje gedragen door consoles
met leeuwenmaskers. Het nisje
dekt door driehoekig fronton.
De deklijsten der consoles van het
nisje, doorloopende als dekstuk op
één der trappen."
Er valt nog toe te voegen, dat de
gevel nog d t opschrift draagt„In
't Bruine Peert", als middelsteen, en
daarnaast het rijmpje „lek woud
dat ick een peert kond gecryghen,
Dat elckeen prees en van verachten
mocht swjgen."
Jubilea.
Donderdag herdacht de heer A. v.
Tinteren, ketelmaker aan de Centra
le Werkplaats der II. IJ. S. M., den
dag waarop hij vóór 25 jaar bij ge
noemde Maatschappijin dienst trad.
Namens de Maatschappij werd den
jubilaris door den opzichter eene en
veloppe met inhoud en diploma aan
geboden.
Benoemd
Onze stadgenoote mej. M. Tonnet ie
benoemd tot adjunct-conservatrice
aan het Museum van het Bataviaasch
Genootschap voor Kunsten en Weten
schappen.
Tooneeiclub.
Alhier 13 een geheel-onthouders too
neeiclub opgericht, die den naam zal
voeren van „De Blauwe Vaan". Het
Bestuur bestaat uitMej. B. Hensen,
voorz., J. Meijer, penningm., en J. IJ.
Blokker, secr.
Een onthouder s-z anger s-
feest
Het plan is opgevat om dit jaar een
onthouders-zangersfeest te organisee-
ren, zoo mogelijk te Amsterdam.
Het Haarlemsche geheel-onthouders
zangkoor wil daaraan ook deelnemen.
Beroepi gscommissie.
Naar aanleiding van den uitslag
der verkiezing eener beroepingscom
missie in de Vereenigde Doopsgezinde
Gemeente alhier, is voor hedenavond
door eenige rechtzinnige lidmaten
dier gemeente eene vergadering uitge
schreven. Deze vergadering zal wel
in verband staan met de taak dier
beroepingscommissie, die a. s. Woens
dag voor het eerst bijeenkomt.
Examen nuttige Handwer
ken.
's-Gravenhage, 12 Maart. Geëxami
neerd 15, geslaagd 9 candidaten, o.
w. de dames E. J. Jetten, A. Koch,
beiden te Velsen.
RIJKSPENSIOEN.
Dooi' het Rijkspemsioemfonidis Is een
begin, gemaakt met de toezending aan
aJle gemeentebesturen in Nederland
van formulieren ter invulling, dóór
<1© mannelijke e® vrouwelijke ambte
naren, in dienst der gemeenten.
De gegevens dezer zeer uitvoerige
formulieren zijn benoodigd voor de
berekening van de kosten van de pen-
sionmeering der gemeente-ambtenaren
©Ti van hunne weduwen en weez
met welk omvangrijk werk een begin
£al worden gemaakt, zoodra de for
mulieren ingevuld zullen zijn terug
ontvangen.
Om Ons He en.
De rubriek „Om Ons Heen' blijft
heden wegens plaatsgebrek achter
wege.
Militaire Zaken.
Tot heden hebben zich alhier
40-tal miliciens aangemeld, om gedu
rende de zomermaanden vrijwillig
ondier de wapenen te blijven.
Marie Bies.
Vanwege de J angemonnen-Veaeemi-
giing „Excelsior" zal dezer dagen een
orgelbespeling worden gehouden' door
den heer Frans Hasselaar, in de
Oude Kerk te Amsterdam, waarbij
onze stadgenoot©, mejuffrouw Marie
Bies, ©enige zangnummers tén gehoo-
re zal brengen.
De heer H Hagendoorn, hoopt 19
Maart a. 9. den dag te herdenken,
waarop hij vóór 25 jaar bij de Haar
lemsche Machinefabriek voorheen
Gebr. Figée, in dienst trad. Deze dag
zal dan ook zeker niet onopgemerkt
voor den jubilaris voorbijgaan.
Kamer van Koophandel.
Door de Haarleansche Kamer van
Koophandel en Fabrieken is aan de.
Tweede Kamer ©en request gezonden,
waarin zij d!e Kamer in overweging
geeft het nieuwe in de ongevallenwet
p te nemen artikel te doen luiden
Art. 59a.
„De overeenkomsten tusschen de
Naamlooze Vennootschappen en Ver-
eenigingen, aan' welke het risico, be
doeld ia art. 52, Sb overgedragen, en
de werkgevers rijn steeds van weers
zijden na afloop telkens van ee® jaar
tpzegbaar."
Voorts geeft de Kamer in overwe
ging eene regeling te treffen, woiar-
ivij voor eliken verzekerde het. loon
tot grondslag strekkende Voor de be
taling der preaniën ©u voor vaststel
ling der schadeloosstellingen, door of
nanieinB de Rijksverzekeringsbank
wordt vastgestelden verder om de
Bank te splitsen in het orgaan, dat
de risico draagt der daarbij aangeslo
ten werkgevers, en in het orgaan be
last met het onderzoek der ongevallen
er. het vaststellen en xütbetalen dér
schadeloosstellingen.
G e v. Voor w.
Een bankbiljet, twee portemon-
naie's, een kat, een portamonnaie
waarin eenitg geld, een gummibal.
Uit de Omstreken
SCHOTEN.
Valsche gulden
Hedienimiiddag wiard' dooi' de politie
een vermoedelijk valsche gulden roet
de beeltenis van. de Kcmdnginj in be
slag genomen. Hij ia echten* zeer goed
van den echten gulden te onderschei-
den', daar de kleur Loodbiaiuiw is ©n
het randschrift ontbreekt.
HEEMSTEDE.
Gedeputeerde Staten hebben in
hooger beroep gehandhaafd het be
sluit van B. en W. van Heemstede,
waarhij het verzoek van mej. E. A.
van Velsen, om vergunning voor den
verkoop van sterken drank in 'tklenn
voor de gelagkamer van het perceel
I-eddsche Vaart D 133, is afgewezen.
HAARLEMMERMEER.
In het café van de wed. J., aan den
Ringdijk nabij Bennebroek, ontstond
een vechtpartij, waarbij zekere V.,
mede aldaar woonachtig, met een
pook zoodanig werd geslagen, dat on
middellijk geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen.
Zijn aangqpicht was bijna ontoon
baar, terwijl het bloedverlies aanmer
kelijk was.
ZANDVOORT.
Het zoontje van den arbeider D. al
hier, die speiende was op een werk,
waar men met z.g. kipkarren zand
reed, had het ongeluk een kar tegen
zijn been te krijgen, zoodanig, dat
dat lichaamsdeel ernstig gekneusd
werd.
Door den jachtopziener D. Fran-
clcen is proces-verbaal opgemaakt te
gen J. de W. te Haarlem, wegens het
zetten van strikken onder deze ge
meente. Vier-en-dertig strikken wer
den in beslag genomen.
IJ MUIDEN.
Sto omtra wlermaa tsch appi j en
D© vergadering voor de verificaties
ra de faillissementen der diverse
stoomtrawlorm&atschappijen 4s thans
vastgesteld op 22 Mei e.lc.
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Donderdag kwamen de woordvoer
ders der rechterzijde aan hat woord.
De heer De Waal Molefijt begon met
goede wenschen voor het herstel van
minister Idenburg. Het optreden van
dat Kabinet werd blijkbaar niet
strijd geacht met de politieke verhou
dingen van het oogenbldlkhet bracht
de beste oplossing, die mogelijk was.
Wat het votum der anti-revolutio
nairen, tegen de begroottog betrof, de
afstemming had niet ten; doel het
regeerkasteel te veroveren, had g
beweegredenen buiten de oorlogsbe-
grooting gelegen'. Zij achtten de voor
gestelde besteding van gelden niet in
overteensteaniminig mat 's lands belang.
Hcnewiel liet eisch van het constitutio
neel stalse' was, dat de Regeering
in deze Kamer op ©en meerderheid
steunde en d'at rij zich van ©en meer
derheid had verzekerd, móest spreker
toegeven^ dat luet optredlen van deze
Regeei-img door de omstandigheden
werd verklaard. Maar het. bleef ab
normaal.
Spreker (die bijna niet te volgen
was) zag in dit Kabinet een beslist
Christelijke regeering, wier program
vertrouwen verdiende. Hij nam er
dankbaar akte van, dat de linkerzijde
bereid was de aangekondigde wet
gevende maatregelen te steunen.
Maar men moest dan het Kabinet ook
niet den eisch stéllen, dat het alles
zou achterwege laten wat strijd kon
uitlokken. En evenmin kon men de
Regeering verwijten, dat zij wetten
introk, als de sociale verzekering,
waaromtrent rij een andere gedrags
lijn wilde volgen dan haar voorgang
ster. De minister had zelf deel uitge
maakt van de commissie van voorbe
reiding, wier arbeid dus niet verloren
zal gaan.
Dat in deze periode grondwetsher
ziening uitbleef, was alleszins g©-wet-
bigid. Evenzeer was het juist gezien
om, met streven naar bezuiniging,
onze militaire weerkracht te hand
haven.
De heen- Nobens, namens zijn Katho
lieke vrienden sprekend', constateerde
dat de ontvangst van deze Regeering
vriendelijk was geweest. De heerBoir-
geslns gaf zachJte wenken aan toe
komstige Kabinetsformateurs, die 'vol
komen juist waren. Men vroeg op
helderingen, die niet geheel ongemo
tiveerd waren Dat de crisis lang ge
duurd' had, koen geen verwijt wezen-
tegen een bepaald persoon.
Spreker betuigde uitdrukkelijk in
stemming met het optreden dezer Re
geering. Over de aanleiding der cri-
sj'.. was niet veel te zeggen Gedane
zaken hadden geen keer. De rechter
zijde had niet den opzet om in de»
Minister van Oorlog hot geheete Ka
binet te treffen. Ook niet om de grond-
wieftsberrieiiing van de boon te krij
gen. Was zij op de baan? Als rij er
op hoorde, zou rij er wel op terugbee-
ren Was het zoo onwaarschijnlijk,
dat het vorig Kabinet heenging ooti
andëre redenen dan d'e oottflogsbegroo-
tiing?
De juistheid van de oplossing der
crisis w.as niie.t betwist. Er was een
rechts Kabinet opgetreden, in andere
dan gewone omstandigheden, steu
nende op een rechtsch© minderheid
want een meerderheid was er in
de Kamer niet. Optredende in deze
omstandigheden, waarmede rekening
te houden was, verdiende de Regee
ring dank. Die omstandigheden kon
den invloed oefenen op haar levens
duur, doch maakten hot tot een voor
deel, dat ook enkele niet-pobrieke
mannen waren opgenomen.
De Regeering gaf een program voor.
de naaste toekomst, z. i. tot de ver
kiezingen van 1909 ruim voldoen
de Men kon in die periode geen be-
leriing(tariefs-)h©rrierttng verwach
ten. Ook de intrekking van role wet
ten was gerechtvaardigd, al betreur
de hij zekere vertraging in de sociale
wetgeving. Spreker wenschte het Ka
binet een eervol en lang leven en gaC
cte verzekering zijner medewerking.
Minister Heemskerk begon met een
woord van dank aan alle sprak era
voor de betoonde welwillendheid. Per
soonlijke welwillendheid werd- in da
politiek vaak al te zeer geen iet. HaxS
spreker vroeger te scherp geoordeeld,
het zou hetrn leed doen. Over minis
ters, speciaal Kabinetsformateurs,
ni-oest slechts zac.ht worden geoor
deeld. (Geüadh).
Het optreden van tuit JvaDiruet werd;
algemeen gerechtvaardigd geacht. Te
recht was over het votum van 21 De
cember weinig gesproikiea]. De gissing.-
dat de aanleiding van dat votum niet
uitsluitend lag im bezorgdheid vooii
d.' defensie, wals z. i. onjuist Er wad
geen ander motief. Het wios niet te
doen om; de grondwetahorrientog te
ontwijken; men was daar niet zoo
bang voor.
De gevolgen van dit votum werden
aanvaard. Dat spreker nu moest op
treden, gaf hij niet zoo grif toehij
zou voor meer bevoegden zijn terug
getreden. Over den duur der crisis
kon man hem geen grief maken Tot
een kaatsspel was thans geen aanlei
ding. Het. optreden van een Kabinet
der rechterzijde was verplicht, zon
der dat eerst de linkerzijde officieel
haar inrichten moest verklaren.
Verplicht ook zonder meerder
heid. De omstandigheden waren an
ders dan in 1905, na een algemeens
verkiezing. Dit Kabinet moest dua
zonder meerderheid optreden, een op
treden, dat alleen vrucht kon hebben
met de hoop op medewerking van de
linkerzijde.
Dit Kabinet was een Kabinet van
rechtsch, van de beginselen der rech
terzijde. Welke die beginselen, waren
zoo noodi'g zou de Minister het al-
los primeerende gel0ofsstandpuint uit
eenzetten. Doch een uiite©nzett!ing was
(thans niet noodig Iedereen kende
die begSnisolein. Niet elke partij' van
rechts was in dit Kabinet vertegen
woordigd. Doch «r was voeling ge
houden met de drie groepen van
rechts. Staatslieden der linkerzijde
wenditin niet geraadpleegd. Ook niet
de soci aal-democraten, düe wél niet
op overleg zouden gesteld rijn ge
weest. De sociaal-democraten wilden
Kamer-ontbinding. Van het démisslo-
naire Kabinet was die ndiet te ver
wachten.
Toen spreker in 1905 eischen stelde
aan een formateur, dacht hij niet aan
zichzelf (gelach). Een krachtige poli
tieke gedachte had hij weltoepas
sing der Christelijke beginselen, om
te komen tot bevrediging Zijne ge
dachte zou geen- andere rijn wanneer
de rechterzijde meerderheid was. Be
vrediging, zooveel mogelijk: strijd,
alia het moest-
Hoe stond het rnet de drie minis
ters, die genoemd zijn werd ge
vraagd. De Minister van Buitenland
se he Zaken was geen politiek man
hij stemde in met de politiek van het
Kabinet, hij sloot zich het meest aan
bij de Christ-Kist. partij. Zelfs als
hij meer neutraal ware geweest, zou
hij zijn opgenomen:, mits hij rich niet
had verzet tegen den algemeenen po-
litiöken, grondslag der Regeering. En
daar rutin beantwoordde® ook de mi
nisters van marine e® oorlog. Dezen
waren niet de politieke kapiteins aan
bocnxL (De heer Schapermatroos
Het optreden dezer ministers behoef
de dus geen bevreemding te wékken
rij ware® deskundigen, met wie hun
ambtgenoot©® zich homogeen ver-
ld aarden.
Dat de aangekondigde voorstellen
specifiek rechts waren, was niet be
weerd specifiek rechtsche dingen
konden nationaal eigendom worden
bijv. de subsidieering van bijzondere
scholen. Algemcene instemming was
