Congres der S.O.A.P.
TWEEDE DAG.
Maandagochtend werd huishoude
lijk vergaderd. Na de koffie mocht de
Pers weer binnenkomen.
Allereerst -werd een telegram van
Mr. Troelstra voorgelezen, waarin hij
mededeelde, dat hij hoopte weer spoe
dig aan den strijd te kunnen deelne
men. Deze mededeeling verwierf luid
applaus, alsook de tijding, dat de te
genwoordige redacteuren van „Het
Volk" waren herbenoemd.
Alsnu kwam de heer Schaper aan
het woord, om het werken van de
Kamerfractie tegen de gedane aan
vallen te verdedigen. In een boeiende
en aan humorrijke rede (die ook lang
wasl) besprak de heer Schaper ver
schillende zaken. De crisis bespreken
de zei hij: Als Troelstra in een crisis
gevraagd werd, op het Paleis te ko
men bij de Koningin om gehoord te
worden, zou ik er voor zijn dat hij
ging-
Toen kreten van verbazing klon
ken, vervolgde spreker: Ja zeker.
Waarom mogen wij niet gehoord wor
den? Daartoe hebben wij toch het
recht! Wij zijn toch geen voetvegen.
Later zei de heer Schaper: Van Kol
heeft het Heilsleger voor Indië aanbe
volen." (Luid gelach).
Van Kol: Dat blijf ik doen!
Vervolgens besprak de heer Scha^
per de houding der socialisten in de
Kamer, inzake den Portugeeschen
koningsmoord. Hij zei: de socialisten
gingen staan om beter te kunnen
luisteren.
Mendels: Je hadt op den grond moe
ten gaan zitten.
Schaper: Hadden we toén demon
stratief moeten gaan zitten? Hadden
we op zoo'n manier 'n dooden koning
nog 'n trap moeten geven? (Luid ge
lach). Zou dat edelmoedig zijn ge
dweest? Voor een koningsmoord als in
Portugal is geschied, heb ik grooten
afschuw. (Donderend applaus). Dat is
niet bet middel der sociaal-democra
tie. (Daverend, onbedaarlijk applaus).
Men heeft het optreden der socialis
ten genoemd een voetval voor het ko
ningschap. Neen, dan wil ik eens van
een anderen voetval vertellen. In Den
Haag is een Marxist, die reeds vele
malen candidaat voor den gemeente
raad is geweest. Hij moest naar de
iVeluwe en vroeg toen ondersteuning
aan de Koningin, en kreeg 25 (on
stuimige kreten van verontwaardi
ging). Met dat geld is hij weggegaan.
Dat is schandelijk!
Stemmen: Wie is dat? Namen!
Schaper: Den naam noem ik hier
nooit, nooit! Maar dat is een voetval
voor een levende koningin en zou
men dan ons verwijten, dat we een
voetval voor 'n dooden koning heb
ben gedaan?
van'dén beer Schaper op het congres
teweeg bracht, was geweldig.
Alsnu werd het woord gegeven aan
den afgevaardigde* den heer De Vis
ser, uit Den Haag. Deze bleek de door
den heer Schaper bedoelde Hagenaar
te zijn. Hij deelde mede, dat hij een
vorig jaar in een benarde positie
verkeerde, daar hij zenuwziek was
en naar Soeren moest. Toen is onder
steuning aan de Koningin gevraagd
zonder dat hij er iets van wist. Eerst
den avond voor zijn vertrek, werd
hem het verzoek aan de Koningin ge
toond, voorbereid door een commissie
van 4 sociaal-democraten. (Gejouw).
Dien laatsten avond heeft hij toen op
aandringen zijner vrienden het ver
zoek geteekend. Er was aan verschil
lende partijgenooten geld gevraagd,
maai- die wilden het niet, geven, om
dat epr. een Marxist is. (Geweldig la
waai).
Stemmen: Namen noemen!
De Visser: Als ik hier niet toevallig
in de zaal was geweest, had ik me
niet kunnen verdedigen en was ik
gehangen geworden. (Groot rumoer).
Sleef (partijbestuur): Dat ben je
waard!
De Visser: M'n eigen partijgenooten
wilden het geld niet geven. A1b ik in
normale positie was geweest, had ik
het geld niet gevraagd. (Groot lawaai)
Schaper meent, dat het hier geen
particuliere zaak geldt. Het is een
kwestie van eer. Laat men De Visser
in staat stellen, het geld binnen acht
dagen aan de Koningin terug te stu
ren.
De afdeeling Tiel stelde een motie
van afkeuring voor tegen het optre
den van Schaper. Deze motie werd
met groote meerderheid verworpen.
Daarmee was het incident, gesloten,
hoewel het congres roerig bleef.
Vervolgens kwamen ook de heeren
Van Kol, Ter Laan, en Spiekman aan
het woord om bet werken der Ka
merfractie te bespreken.
Hierna bracht de voorzitter dank
aan de Kamerfractie voor haar ar
beid in het afgeloopen jaar.
In de avondvergadering werd beslo
ten, dat het volgende congres te Rot
terdam zal gehouden worden.
Daarna trad Mr. Mendels op als in
leider van de partij-bestuurs-resolutie
in zake vrouwenarbeid. Deze luidde:
Het congres,
erkennende dat loonarbeid der pro
letarische vrouw ook van de ge
huwde een noodzakelijk uitvloeisel
is der kapitalistische productiewijze;
erkennende dat die loonarbeid ge
leid heeft tot in menig opzicht betreu
renswaardige toestanden en verhou
dingen;
overwegende evenwei dat dit deel
nemen aan het maatschappelijk pro
ductieproces ten gevolge heeft, dat de
economische zelfstandigheid der
vrouw en haar onafhankelijkheid
van den man, worden bevorderd, en
voorwaarden worden geschapen voor
meerdere bewustwording der proleta
rische vrouw, die een onontbeerlijk
element is in den bevrijdingsstrijd der
arbeidende klasse
van oordeel tevens, dat de omstan
digheden en voorwaarden, waaron
der in de kapitalistische productie de
loonarbeid wordt verricht, speciale
beschermende bepalingen voor de ar
beidsters noodzakelijk maken, in ver
band met haar lichamelijke gesteld
heid in het algemeen, en met het moe
derschap in het bijzonder:
verklaart het den plicht der partij,
onder verwerping van elk. streven,
om door wettelijken dwang de vrouw
van het terrein van den arbeid terug
te dringen en vrouwenarbeid onmo
gelijk te maken, met kracht te ijveren
voor die wettelijke bescherming dei-
arbeidsters, waardoor haar lichame
lijk weerstandsvermogen en haar
strijdbaarheid tegen het kapitalisme
worden versterkt, verwildering van
het gezinsleven wordt tegengegaan,
en aan de moeder-arbeidster de uit
oefening harer moeder-functies moge
lijk wordt gemaakt.
Na eenig debat werd de vergade
ring te 11 uur geschorst tot Dinsdag
morgen.
DRANKBESTRIJDING.
„Enkerateia", de Bond van Chris
telijke Drankbestrijdersvereenigin-
gen heeft een commissie benoemd, die
zal hebben te onderzoeken de moge
lijkheid van slagen van een christe
lijk congres voor drankbestrijding.
De heeren ds. J. Henri Ledeboer, dr.
A. Dupont en W. A. G. J. Gilles, in
die commissie benoemd, verzoeken be
langstellende vereenigingen en per
sonen onderwerpen op te geven aan
het adres van den laatstgenoemde,
Paarlstraat 35, Utrecht.
NAT. ANTI-MILITARISTISCH
CONGRES.
Den eersten Paaschdag hield de
Internationale Anti-Militaristische
Veieeniging in Nederland haar na
tionaal congres te Amsterdam, onder
voorzitterschap van den heer H. de
Kleijn. Deze herinnerde er in zijn'
openingswoord aan hoe verschillende
organisaties, o.a. de S. D. A. P., haar
leden royeerden als zij lid waren van
de anti-militaristische vereeniging.
Binnenkort zullen we ook nog tot
de verboden vereenigingen behooren,
aldus spreker, doelende op de vervol
ging tegen de afdeeling Amsterdam
ingesteld. Z. i. zal echter blijken, dat,
de vereeniging groeit, ondanks de on
derdrukking.
Aanwezig waren 13 afdeelingen,
vertegenwoordigd door een 50-tal per
senen.
Een 25-tal voorstellen, de organisa
tie de propaganda en het orgaan „De
wapens neder" betreffende, kwamen
aan de orde. Besloten werd aan het
landelijk comité op te dragen, zoo
mogelijk in elke garnizoensplaats een
adres te publiceeren, waar de solda
ten alle mogelijke inlichtingen kun-
ere
discussie over een voorstel van de af
deeling Den Haag bleek, dat het lid
dier afdeeling I. I. Samson beweerd
heeft, dat een aantal brochures bij
het Landelijk Comité waren zoek ge
raakt. Van de bedoelde brochures
wist het comité naar zijne verklaring,
niets af.
Het houden ecner nationale mee
ting werd alleen wenschelijk geacht,
indien er een belangrijke gebeurtenis
op til is. In de maand Juli zullen zoo
veel mogelijk provinciale protestmee
tings gehouden worden. Tegen den
tijd der loting zal desgelijks geschie
den, en op eersten Kerstdag zal men
met vergaderingen protesteeren tegen
het „Vredesgehuichel".
Het landelijk comité zal, aldus
werd verder besloten, een populair
geschriftje santeustellen tegen den
tijd van het opkomen der landweer,
en gericht aan de landweermannen,
terwijl een onderzoek zal worden in
gesteld naar de mogelijkheid der uit
gave van geïllustreerde anti-militaris
tische kinderlectuur.
De redactie van het maandblad „De
Wapens neder", werd opgedragen
aan M. de Boer.
VALSCHE MUNTER.
Men seint uit Maastricht
De politie te Heerlen deed eene be
langrijke aanhouding door de arres
tatie van een valschen munter. Stem
pels, kroezen, enz., zijn in beslag ge
nomen.
ONTSLAGEN SPOORWEG
PERSONEEL 1903.
Onder leiding van den heer F. H.
Petter is te Utrecht een algemeene
vergadering gehouden van den Bond
van ontslagen spoorwegpersoneel
1903. Vertegenwoordigd waren de af
deelingen Zwolle, Dordrecht, Rotter
dam, Enschedé en Amsterdam; de af
deelingen Groningen enMaastricht wa
ren door omstandigheden verhinderd
aanwezig te zijn.
Het hoofdbestuur gaf een uiteenzet
ting van zijn werkzaamheden welke
ten volle goedgekeurd werden, waar
op Zwolle haar voorstel om een nieuw
hoofdbestuur te benoemen, introk.
Het hoofdbestuur achtte het echter
zelf wenschelijk om het hoofdbestuur
to benoemen in één en dezelfde plaats
daar de financicele toestand van de
organisatie niet toelaat dat de hoofd
bestuursleden op verschillende plaat
sen wonen.
Onder dankzegging aan het tegen
woordige hoofdbestuur voor de geda
ne werkzaamheden, werd besloten 't
hoofdbestuur te benoemen in Zwolle.
Zwolle stelde voor om een conferen
tie aan te vragen met de directie S.S.
en minister Talma om over het voor
pensioen gestorte geld te spreken.
Hieromtrent werd na eenige bespre
king besloten eerst van de commissie
van beheer van het pensioenfonds te
hooren wat zij er van denkt om de
gestorte gelden geheel of gedeeltelijk
thans terug te geven en geen pensi
oen op 65-jarigen leeftijd. In dienzelf
den geest zal ook gehandeld worden
voor het ontslagen H. S. M.-personeel.
Besloten werd punt 4 betreffende
het. verzoeken van vrijbiljetten. voor-
loopig van de agenda af te voeren.
Voorts werd de afdeeling Amster
dam aangewezen voor 't benoemen ee-
ner commissie, om zoo noodig bespre
kingen te houden met de directie van
de H. S. M.; een dergelijke commis
sie voor de directie der S.S. zal door
de afdeeling Zwolle worden samenge
steld. Beide commissies zullen zoo
noodig gecombineerd een bespreking
met den minister houden.
SCHEEPSRAMP IN INDIë.
De cox-respondent van „De Nieuwe
Courant" te Batavia seinde
,,0p het stoomschip Pahud heeft te
Belawan een ketelontploffing plaats
gehad. Het schip is middendoor ge
broken. Er zijn zeven dooden, en 40
gewonden, onder wie Europeanen."
Het hierboven bedoelde schip is het
stoomschip der Kon. Paketvaart-M.,
Pahud, metende 1235 register-tonnen.
Het was slechts sedert anderhalf jaar'
in dienst.
Belawan is, gelijk men weet, de
havenplaats van Deli.
Binnen zestien maanden tijds is dit
reeds de tweede scheepsramp, welke
de Paketvaart-Mij. treft. Men zal zich
herinneren, dat in Januari 1907 het
s.s. Reyniersz dier zelfde Maatschap
pij, te Singapore door brand verlo
ren ging. Bij die gelegenheid vielen
echter geen persoonlijke ongevallen
voor, hetgeen ditmaal wel het geval
schijnt te zijn.
Voorts zal men zich herinneren, dat
den 15en December 11. aan boord van
de Pahud op de reis van Batavia
naar Cheribon een brandje uitbrak,
dat, spoedig gebluscht, toch een klein
deel der lading verloren deed gaan.
Bij de Kon. Paketvaart-Mij. kwam
op eersten Paaschdag het volgende
telegram in
„Beide stoomketels Pahud gespron
gen. Schip totaal wrak. Eenige Euro
peanen allen gered. Eenige inlanders
dood en zwaar gewond. Eenigen ver
moedelijk vermist, doch het grootste
gedeelte gered. De Speelman vertrekt
den volgenden dag".
Het tweede telegram, op tweeden
Paaschdag door de Kon. Paketvaart-
Mij. ontvangen, luidt aanmerkelijk
gunstiger voor het schip. Het is van
den volgenden inhoud
„Ongeluk Pahud geschiedde langs
zijde steiger. Ruimen maken geen
water. Stuurboordzijde open. geslagen
over de lengte van de machinekamer.
Bakboordzijde en dubbelen bodem in
tact. Na versterking stuurboord waar
schijnlijk mogelijk het schip te slee
pen. Ingenomen lading onbeschadigd.
Gouvernementsloods beschadigd.
Van de inlandsche equipage één
dood, acht gewond, vier vermist. Aan
den wal circa zeven dooden en 25 ge
wond. Oorzaak ontploffing nog onbe
kend. Speelman vertrokken".
mén diene, dat de Pahud langs de
gouvernementsloods lag en op het
punt was om van Deli naar Batavia
haar vaste lijn te vertrekken. De
lading, die onbeschadigd bleef, was
een gemengdevermoedelijk ook De-
litabak. Deze zal door de Speelman
een schip van de Paketvaart-Mij.
worden overgenomen
De Speelman lag te Priok, evenals
het eigen lading- en bergingsvaar
tuig def maatschappij, de Dordt, dat
ook naar de Pahud is vertrokken om
adsistentie te verleenen.
De dubbele bodem waarvan in het
tweede telegram sprake is, dient tot
berging der petroleum-residu, waar
mede het vaartuig gestookt wordt.
Met de woorden „Na versterking
stuurboord waarschijnlijk mogelijk 't
schip te sleepen", in het 2e telegram
voorkomende, wordt bedoeld, dat het
schip na versterking, waarschijnlijk
ter reparatie weggesleept zal kunnen
worden.
ZES HUISGEZINNEN
IN EEN SCHOOL.
Men schrijft uit Winschoten
In de oude gemeentelijke kerkhof-
school, voor andere doeleinden vroe
ger gebruikt, hebben zich nu tot aan
stoot van velen zes huisgezinnen ge
vestigd, die geen woning kunnen krij
gen en andei's dakloos zouden zijn.
Veertig personen ongeveer wonen te
zamen in dit toevluchtsoord, dat uit
slechts twee gewone schoollokalen be
staat.
EEN DAG TE LAAT.
Te Huizen wapperde niet Zondag,
maar Maandag van den toren en hei
raadhuis de vlag ter eere van den
verjaardag van Prins Hendrik. Een
dag te laat dus. Waarom Op Zon
dag wenscht men te Huizen „rust".
Alle koffiehuizen zijn er gesloten,
geen kop koffie of glus melk is er
zelfs te koop.
Mr. J. H. GEERTSEMA EN DE
PERS.
Aan de „Nieuwe Ct." wordt nog
geschreven
Uw aan Geertsema's loopbaan en
mensch-zijn gewijd artikel doet goed
aan die hem uit ervaring wisten te
waardeeren.
Twee staaltjes van zijn bereidvaar
digheid en medewerking ten behoeve
van de pers mogen ter aanvulling
van uw zoo sympathieke beschouwing
hier volgen.
't Was in 1879. Geertseraa was op
don zeer kouden ochtend van den
Janauridag, waarop Koning Willem
III met Koningin Emma, pas ere-
huwd, uit Arolsen op Nederlandsch
grondgebied werden verwacht, uit
Zwolle ïe Oldenzaal aangekomen en
begon in het primitieve logement al
daar zijn gala-toilet te maken voor
de ontvangst van H.H. M.M. in de
stationswachtkamer, waar zij even
zouden toeven om te worden verwei
komd door Nederland bij monde van
den Commissaris des Konings in
Overijsel.
En niettegenstaande zijn kleedij
nog niet de grens had overschreden
van het intiem persoonlijke op r et
oogenblik, dat een journalist l ij mm
zich liet aandienen, klonk uit Geert
sema's mond joviaal „Kom maar
binnen", en de persman trad, z»ch
excuseerend, op de Excellentie in
hemdsmouwen toe en vroeg om de
speech, die de Commissaris straks
zou afsteken, al bij voorbaat te mogen
afschrijven.
Geertsema zei lachend „Die iieb
ik niet op schrift", en de persman
daarop „Maar, Excellentie, u weet
toch wel wat u zeggen zal, 't is geen
kleinigheid het eerste woord tot de
nieuwe Koningin op Nederlandsch
grondgebied, dat moet de krant toch
precies hebben."
Juist ging de boord om.
„Dat is wel waar heeft u papier
en schrijfgereedschap, dan zal :k het
u even dicteeren, ik heb het geme
moreerd."
En al kleedende dicteerde de Excel
lentie en de persman schreef, dat het
een lust was.
't Was in 1884. Het Rijksmuseum te
Amsterdam was ingewijd. Heemskerk
Azn. gaf een diner bij Couturier. Al
de Commissarissen des Konings wa
ren genoodigd. Bovendien slechts en
kele grootwaardigheidsbekleeders en
notabelen.
Om wat te weten van hetgeen er
zou worden getoast misschien, zocht
ik do vriendelijkheid van 187!) gaf
er aanleiding toe, Excellentie
Geertsema op in het Doelenhotel. Of
ik hem na afloop van het diner er
gens mocht vinden, om uit zijn mond
op te teekenen voor de krant, wat.
naar zijn oordeel, wel mocht vordeu
bekend gemaakt aan het publiek.
Maar de prettige prater vond mat
zijn voorkomendsten lach, al die door
mij te nemen moeite onnoodig.
„Ik kom wel even oploopen op de
redactie, wacht me daar maar.
Zoo geschiedde. Tegen middernacht
verscheen Geertsema in vol gala Ier
redactie, vertelde, wat er van het di
ner te vertellen was, en eer dat k
hem behoorlijk bedanken kon, was
hij al te voet naar zijn hotel.
Zoo was Geertsema.
BRANDEN.
Maandagmiddag is te Dieren door
een onbekende oorzaak brand uitge
broken in de woning van de familie
W., deel uitmakende van een reeks
van zes woningen van de z.g. „siga-
renblokken", waarvan er drie niet
bewoond waren. De spuit was spoe
dig ter plaatse, maar kon niets uit
richten, daar door den hevigen wind
het geheele blok weldra was uitge
brand. De inboedel van W. was ver
zekerd, die van de beide andere be
woners waren niet verzekerd. Ook de
woningen waren verzekerd.
Te Rozendaal is het winkelhuis van:
A. Année, bewoond door A. den Boer,
geheel uitgebrand. Niets kon worden
gered. Assurantie dekt de schade.
Te Ommelanderwijk is Paasch-
Maandag de nieuwe winkelbehuizing
van H. K. totaal opgebrand. Niets
werd gered. De aardappelmeelfabriek
van de firma Van Linge Ez. te Veen-
dam had het zwaar te verantwoor
den, doch bleef gespaard, door het
krachtig optreden der brandweer.
STERNA'S.
Men schrijft aan 't Hbld. van Texel
Bij het terugkeeren van allerlei
trekvogels, die gewoon zijn hier een
broedplaats te vinden, mist men in
't oogloopend de sterna's. Deze fraaie
witte vogels, die hier voorheen bij
duizenden broedden, werden in de vo-
rige lente door jagers bij geheele troe
pen gedood. Uit Frankrijk kwamen
toen, van handelaars in mode-artike
len, groote orders in en zoo werden
soms in ééne week twaalfduizend
sterna's geschoten. Een der geducht-
ste jagers, die destijds in ernstig con
flict kwam met de politie, redde zich
door de vlucht naar Amerika voor
wekenlange gevangenisstraf.
Intusschen werden de vroeger hier
zoo talrijk broedende vogels nage
noeg uitgeroeid.
EEN PRETTIGE PASCHEN
zal de te Zutphen wonende houder
van Tijdgeestlot No. 2854 gevierd heb
ben, daar volgens aanwijzing der Ned.
Staatsloterij in de tweede klasse op
dat nummer de hoofdprijs is gevallen.
HOLLAND OP ZIJN MALST.
De burgemeester van een Zeeuwsch
dorp heeft naamkaartjes met dit op
schrift
Membre des Etats Provinciaux de
Zélande et bourgmestre....
Zei de dichter Klein voor honderd
jaar al niet Hij, die zijn taal ver
schopt, verschopt zijn vaderland
(„Neerlandia").
TIJD IS GELD
Uit handelskringen dreng zoo me
nigmaal de vvensch tot ons door, om
een nachtelijken express naar Parijs,
dat wij deze zaak aan de directies
der betrokken spoorwegmaatschap
pijen met aandrang in overweging
willen geven.
Wanneer, zoo redeneert men, te elf
of twaalf uur des avonds een door
gaande nachttrein naar Parijs ver
trok, zou men Frankrijk's hoofdstad
des morgens te 10 uur ongeveer be
reiken, op den dag de zaken kunnen
afdoen, om des anderen daags weer
zonder veel verlies van tijd in Am
sterdam te zijn teruggekeerd.
Het ligt voor de hand, dat, wan
neer zakenlieden en reizigers zulk
groot traject AmsterdamParijs v.v.
kunnen afleggen in de voor de nacht
rust bestemden tijd, de grootst moge
lijke tijdsbesparing wordt verkregen.
Wij gelooven dan ook, dat zeer voel
voor zulk een nachtexpress is te zeg
gen, niet alleen voor ons verkeer met
Frankrijk, maar ook omgekeerd. Bui
tenlanders zullen het niet minder ap-
precieeren, wanneer zij den vollen
dag tot 's avonds laat hier aan hun
ne zaken kunnen besteden, om, zon
der verlies van tijd (in den trein lo-
geerende), den volgenden morgen
weer te Parijs te kunnen zijn. Boven
dien zouden aldus gemakkelijk de
verdere zuidelijke verbindingen kun
nen worden verkregen, waardoor ons
land van het internationaal reizigers
verkeer meer profijt zou kunnen trek
ken.
In onze dagen, waai- het motto
„time is money" zulk een opgeld doet
kan een land niet genoeg voor zijn
buitenlandsche verbindingen zorgen
Maar, als er zooveel aandrang voor
een bepaalden express bestaat, gelijk
in dit geval voor een nachttrein Am
sterdamParijs, dan zullen de spoor
wegdirecties de zaak zeker in ernstige
overweging nemen. De Amsterdam-
sche Kamer van Koophandel vindt
hier voorts eene belangrijke aangele
genheid, die, met het oog op de daar
bij betrokken groote belangen, haar
bemoeiing ten volle waard is.
C» Tel.")
PRIJZEN VAN RIJWIELEN.
Men schrijft aan 't Hbld.
De prijzen van Nederlandsch© rij
wielen zijn thans alle ongeveer gelijk
aan die der buitenlandsche, met na
me die der Engclsche fabrieken, d. w.
■z. gelijk aan die, waarvoor de Engel-
sche rijwielen in Engeland aan het
Engelsche publiek worden aangebo
den. Deze particuliere prijzen wor
den hier te lande door de importeurs
met 20 tot meer dan 60 gld. verhoogd,
waaruit volgt, dat het Nederlandsche
publiek, niet op de hoogte van deze
practijken zijnde, bij het koopeni van
Engelsche rijwielen veel te veel be
taalt. Zoo kost een goedkoop En-
gel8ch rijwiel, met vrijwiel en 2 rem
men, uit een le klas fabriek, in En
geland particulier 7080 gld.,
hier f 97 tot 115een van ruim J 60,
hier 100een van pl. min. 190 hier
f 250een van pl. min. 90 hier f 170.
60e LANDHUISHOUDKUNDIG
CONGRES.
In het garantiefonds voor de vee
tentoonstelling en feestelijkheden
{f 6000) is slechts 3200 ingeteekend.
De commissie heeft besloten de in
schrijving 14 dagen te verlengen. Is
het bedrag dan nog onvoldoende, dan
gaan expositie en feestelijkheden niet
door.
ONGELUKKEN.
Een metselaar, die Dinsdagmorgen
in een huis aan de Ketelstraat te
Arnhem een muur zou afbreken, werd
door een neerstortend stuk muur zoo
danig aan het hoofd getroffen, dat
hij terstond overleed.
VEREEN. VAN HOOFDEN VAN
SCHOLEN.
Utrecht, 18 April.
In het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen te Utrecht hield Za
terdag de Vereeniging van Hoofden
van Scholen in Nederland haar tien
de algemeene vergadering.
De heer J. G. Nijk, die de hijeen-
komst leidde, behandelde in zijn ope
ningsrede de vraag hoe het staat met
de levenskracht der vereeniging en
welke verwachtingen van haar toe
komstige ontwikkeling mogen wor
den gekoesterd. Spr. herinnerde daar
bij aan de grondidee, welke tot de
stichting der vereeniging heeft ge
leid: het verlangen om persoonlijke
en ambtelijke belangen niet langer te
verdedisp-n r>l<; enkelingen tegenover
een goed georganisoora»
disciplineerde macht, die door haar
aanvallen verweer noodzakelijk maak
ts en aansluiting tegenover zakelijke
bestrijding en persoonlijke verdacht
making voorschreef. Ook bleek het
noodzakelijk, dat de steun der school
hoofden over aangelegenheden be
treffende hun ambtelijke en financiee
ls positie duidelijker werd gehoord.
Spreker bracht voorts hulde en
dank aan de periodiek afgetreden be-
stuurderen, de heeren Zernike, Bak
ker, Van der Leest, Folpmers en
v. Ravenhorst, zoo ook aan den heer
Zeeman, die, tot voorzitter gekozen,
om gezondheidsredenen slechts kor
ten tijd zijn nieuwe functie kon ver
vullen.
Nadat de afgevaardigden van ver
schillende onderwijzers- en onder
wijsvereenigingen, o.a. van het Ned.
Onderw-Genootschap, Ned.-Ind. On-
derwijzersvereen. Volksonderwijs,
Vereeniging voor Paedagogiek, N. O.
P. C., Ver. van Gymnastiekonderwij-
zers, Thugater, waren verwelkomd,
werd met de behandeling der agenda
een aanvang gemaakt.
De agenda werd hoofdzakelijk inge
nomen door voorstellen tot regle
mentswijziging.
Aangaande het Hoofdbestuur werd
besloten: te Amsterdam zullen drie
hoofdbestuursleden en negen leden
buiten Amsterdam zijn. Daar dit laat
ste aantal de elf provinciën zal moe
ten omvatten, zullen de provinciën
Gelderland en Limburg en Noord-Bra
bant en Zeeland bij de afvaardiging-
in het hoofdbestuur worden gecombi
neerd.
Aangenomen werd ook het volgen
de voorstel, de stemuitbrenging rege
lend: afdeelingen van 510 leden heb
ben één, van 1130 leden twee en van
3160 leden drie stemmen; voor elk
40-tal leden boven 60 één stem meer.
Bij de bepaling der plaats voor de
volgende vergadering staakten de
stemmen tusschen Zwolle en Utrecht
en werd hij loting Zwolle aangewe
zen.
Na de pauze werd aan de orde ge
steld de rede van den heer E. van
Everdingen over „Hervormingen in
ons lager onderwijs verwachtingen
of droombeelden?"
Do spreker, wien door den voorzit
ter gelukwenschen werden gebracht
met zijn 40-jarig jubilee als onderwij
zer, constateerde allereerst dat het
aan hervormingszin op onderwijsge
bied niet ontbreekt, doch dat niette
min klachten over de resultaten vah
het onderwijs niet verstommen. Ter
verbetering van die resultaten, te on
derscheiden naar hun verband tot
het kunnen en kennen der leerlingen
naar den inhoud op zedelijk leven en
karaktervorming, deed spr. middelen
aan de hand welke hij in groote en
kleine onderscheidde en waarbaj -hij
als hoofdzaken aanwees.
lo. de eischen aan den onderwij
zer te stellen en
2o. de inrichting van het onder
wijs in verband met het verschil van
aanleg der kinderen.
Spr. beplehte meer op het praktijk
gegrondde en de kennis der praktijk
beter toetsende examens; voorts hét
beëindigen van den strijd tusschen
onderwijzers en hoofden, door het ter
zijde stellen van de rechtseischen
voor de plichtseïschen. Eindelijk het
inkrimpen van klassikaal en het uit
breiden van hoofdelijk onderwijs.
Zijn rede werd zeer toegejuicht.
Verslag werd verder uitgebracht
over de plaats gehad hebbende sala
risactie waarbij hoofdzakelijk de wets
wijziging ter sprake kwam met de
daarbij door het hoofdbestuur gevoer
de petitie. De actie, gevoerd yooc ge
lijkstelling van schoolhoofden en on
derwijzers ten opzichte van perio
dieke verhoogingen leidde tot geen
resultaat, doch het H. B. heeft ge
gronde redenen om ten deze diligent
te blijven.
ZEEUYVSCHE NACHTEGALEN.
Men schrijft uit Zeeland aan het
Hbld.:
Er werd dezer dagen weder mede
gedeeld dat kikkers worden gevangen
die in groote hoeveelheden naar de
Parijsche markt worden verzonden.
Onmiddellijk wordt er aan vastge
knoopt, dat het toch zoo te bejamme
ren valt, dat er geen maatregelen ge
nomen worden om aan deze vangsten
een eind te maken, daar de kikkers
toch zoo hoogst nuttig zijn voor den
landbouw, daar ongekende hoeveelhe
den schadelijke insecten dagelijks
door de Zeeuwsche nachtegalen wor
den verslonden, en reeds vele jaren
achtereen wordt dit als zoete koek
geslikt.
De kikkers, die in slooten, kreken
en plassen der Zeeuwsche landerijen
leven en welke weggevangen worden,
behooren tot het gilde der vijanden
van de zoetwatervisschen, waarin de
groene (ranaesclulenta) zich onder
scheidt van de bruine (rana tempo
raria), welke laatste na den paartijd
op het. land leeft en daar allerlei on-
tuig als voedsel zoekt. Die groene, be
kend om zijn heerlijke zomeravond
en nachtconcerten, zoo maar zonder
blikken of blozen ingedeeld bij de
schadelijk-insectenetende dieren, is
toch wat kras en wie niet bekend is
met de leefwijze, hij informeere eren
bij de eigenaars van vischwaters en
men zal wat. te hooren krijgen.
Daarmee wordt niet goedgekeurd,
dat de dieren verminkt blijven liggen
en nog dagen in dien toestand blijven
leven.
In 1899 wendde het hoofdbestuur
Zeeuwsche Landbouwmaalscfaap-
pij zich tot den directeur-generaal,
•ehef van de afdeeling Landbouw,
met het verzoek de aandacht te wij
den aan het bedoelde wegvangen,
maar spoedig volgde het antwoord,
dat de groene kikvorsch niet onder de
beschermende dieren was opgenomen
als niet behoorende tot de nuttige
zoogdieren en vogels, die door de wet
beschermd worden; dat die vorsch *n
groot vijand is van onze zoetwater-
visscherij endat het dus, indien de
wet ter bescherming van nuttige die
ren „eerlang" herzien werd nog
een punt van onderzoek of nadere
overweging zou uitmaken, of de groe
ne kikvorsch, die nagenoeg uitslui
tend gevangen wordt, wel bij de be
schermde dieren behoort opgenomen
te worden.
Rechtszaken
OPENBAARHEID
DER KRIJGSRADEN.
In het „Militair-rechtelijk Tijd
schrift" (dl. III, afl. 5) vinden wij eek
resolutie van het Hoog Militair Ge
rechtshof van 28 Febr. 1908, die wel de
aandacht verdient. Zij is als volgt ge
resumeerd „Toelating van den ver
dediger en andere personen tot de zit
ting van den Krijgsraad, waar het
eindonderzoek der zaak plaats heeft,
is, hoewel niet met de wet in 6trijd,
niet aan te bevelen zoolang geen rege
ling dienaangaande bij de wet is
vastgesteld."
Het betreft een vonnis van den Zee
krijgsraad aan boord van het wacht
schip te Amsterdam gehouden, dat
door het Hoog Militair Gerechtshof
werd goapprobeerd. In de resolutie
werd o. a. „in aanmerking genomen":
„dat blijkens de aanteekening vak
het verhandelde in de vergadering
van den Krijgsraad is besloten den
raadsman van den beklaagde, zoo hij
dit wenscht, en anderen die in de
zaak mochten belang stellen, tot de
vergadering van den Raad toe te la
ten met uitzondering van die zitting,
waarin de Krijgsraad overgaat tot het
houden van deliberation"
en voorts
„dat hoezeer bij artikel 156 der
Grondwet van 1848 is bepaald dat de
terechtzittingen openbaar zijn behou
dens de uitzonderingen, in het be-
lamg der openbare orde en zedelijk
heid, door de Wet vast te stellen, welk
voorschrift, onder eenigszins andere
bewoordingen, in artikel 161 der
Grondwet van 1887 is bestendigd
in artikel 3 der additioneel© artikelen
van laatstgenoemde Grondwet, is be
paald, dat alle op het oogenblik der
afkondiging van de verandering inde
Grondwet verbindende wetten wor
den gehandhaafd totdat zij door ande
re worden vervangen
„dat nu de wet, waarbij in 1814 de
Rechtspleging bij de zeemacht is ge
regeld, nog niet door een andere wet
is vervangen
„dat bij die rechtspleging een eigen
lijk gezegde terechtzitting, waarin de
