Verschijnt dagelijks, behalve op Zoa- en Feestdagen*
NIEUWS- en ADVERTEN^ EBLAD.
üöe Jaargang. No. 7651
VR1JDA0 5 JUKI 190S
Illll IMVIBIir II III
ABONNBMBNTBN
PER DRIB MAANDBNt
Voor Haarlem 1.20
Voor de dorpen ln den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der
gemeente)-1.30
Franco per post door Nederland1.65
Afzonderlijke nummers0.02H
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 0.37 H
de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootscfiap Lonrens Coster. Directeur J. PBEREB00E
AOVERTENTlÊNl
Van 1—5 regels 50 Cts.: Iedere regel meer 10 Cts. Bulten het Arrondfesement
Haarlem van 1—5 regels /L—elke regel meer a 30 Reclames 30 Cent per regd,
Bq Abonnement aanzienlijk rabat
Advert en tlën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing j
50 Cts. voor 3 pia n.gen k contant
Redactie eo Administraties Groote Houtstraat 55.
faifercommnuaaS Telefoononmmer der Redactie 600 eu der Adminigtratie724>
Drukkerij: Zuider Bultenspaaroe 6. Telefooonummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclame^
bulten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen B«rtnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
OM ONS HEEN
No. 752.
De Mannenzsng en de
Wedstrijden.
li.
Aan alle kanten is dus het teere
stofgoud der poëzie door het ruwe
proza weggeveegd. Wel werden er
pogingen gedaan om den nieuwen
vorm ook uit een oogpunt van kunst
te verdedigen. Het publiek, zoo zei
men, was er bij gebaat; bet publiek
vroeg immers niet, of al die zangers
die het vóór zich zag, wel leden van
de vereeniginig waren, het publiek
wenschte alleen mooien zang te hoo-
ren. En daarvoor gaven immers
groote combinaties, die ongehinderd
de beste krachten in zich konden op-
nomen, den grootsten waarborg?
Misschien zou althans dit voor
deel behaald zijn, wanneer niet de
on-iorbiddelijke logica het anders had
gewild. -7;; jmme,rs schrijft voor, dat
wunneer opschroeving en
kunst zijn
N
ounatuur in een taa
doorgedrongen, geen der
len daaraan ontkomt, zooals een
olievlek op het midden van een vel
papier gelegd, dit vervuilt tot ln de
verste hoeken. Er ontstond een nieu
we soort van muziek, de concours-
compositie. Hoewel zonder twijfel
meermalen een voor een wedstrijd ge
schreven nummer een ware aanwinst
voor het repertoire is gebleken te
zijn, kon van zelf, zoodra het aantal
concoursen en het aantal afdeelin-
gen toenam, niet elk verplicht» koor
aan een talentvol componist worden
opgedragen. Zóóveel hebben wij er in
ons kleine land niet. De neiging om
dezen of genen te begunstigen miste
ook haar invloed niet, en zoo hebben
wij het in de laatste jaren zien ge
beuren, dat door musici, die alle ta
lent voor compositie missen, con
coursnummers zijn geschreven, die
met muziek niets dan den naam ge
meen hebben. Arm aan melodische
scheppingskracht als deze heeren
iv mochten zij vanzelf hun toe-
iuv.ni, in den vertoon van muzikale
geleerdheid, ontwierpen de meest
wonderbaarlijke klankeffecten, schie
pen acht- en zestienstemmige accoor-
den, en vergden van tenoren en bas
sen zulke onmogelijke kunststukken,
dat het koor het eene oogenblik gil
de als eeói stoomfluit, het andere
gromde als een nijdig geworden bul-
jjond. "Het publiek, dat had moeten
schateren vafl ktehSR over zulke zot
te muzikale kapriolen, luisterde met
ernstige gezichten toe, onder den In
druk vnn den naam van den compo
nist eu vooral ook geïmponeerd door
de inspanning .waarmee de liederta-
fels al dat fraais ten gehoore brach
ten. De verwenschingen waarmee op
de repetitiën de studie van deze mu
zikale verdwazing was gepaard ge
gaan, drongen tot de concertzaal niet
door.
Zoo is op dit oogenblik de toestand.
De concoursen verlaagd tot financiee-
le ondernemingen, waaraan menige
liedertafel een aardig stuivertje
heeft verdiend, mits de penningmees
ter er op uitgeslapen is om uit alles
geld te kloppen. Als ik er aan herin
ner, dat op een enkel concours de
maatregel Is toegepast, om zangers
die gezongen hebben, alleen tegen be
taling in de zaal toe te laten om
hunne mededingers te hooren, dan
zal men begrijpen hoever de penning
meester die kunst reeds heeft ge
leerd.
Zelfs de pers, anders een welkome
gast, kreeg op een aanvraag om toe
gangskaarten soms tot bescheid, dat
ze voor zóo en zooveel verkrijgbaar
waren.
De muzikale beteekenls van de
wedstrijden zoogoed als verdwenen.
De vriendschappelijke band tus
schen zangers van dezelfde vereent-
glng weggevallen. Wanneer de
kern der liedertafel met die tiental
len helners op het Dodium staat, ken
nen de zangers eikaars naam niet
eens.
En nu zal men misschien zeggen,
dat dit alles wel ongelukkig Is, maar
daarom het bestaan van den raan-
nenzang nog niet ln gevaar behoeft
te brengen. Men zal wellicht betoo-
gen, dat de nieuwe geest van den tijd
nieuwe vormen scheppen moet, waar
tegen niemand zich verzetten kan.
Maar deze redeneering Is onjuist. En
ik geloof, dat ik in staat zal zijn aan
te toonen, dat wanneer het concours
wezen niet grondig hervormd wordt,
het met den Nederlandscben man-
nenzang spoedig gedaan zal zijn.
De bedoeling, waarmee oudtijds
een liedertafel werd opgericht, was
tweeledig. In de eerste plaats was
het om beoefening van den zang te
doen, in de tweede om aangenamen
omgang. De repetitie eens in de week
was dan ook een dubbel genoegen en
daar elke poging gaarne tot een
uiting wil komen gaf de liedertafel
een paar maal een uitvoering, die
door familie en vrienden bijgewoond
en-zeer gewaardeerd werd.
Aanvankelijk boeide men het ge
hoor door eigen krachten alleen, na
derhand werd er. wat afwisseling ge
bracht door het laten optreden van
instrumentale of vocale solisten. Op
duur ban een liedertafel hare
kunstüe,~^0 ]e(j0nj ionder welke
zij niet bestaan (lk ,el hierb<>.
ven, dat de offervaardigneia van ae
zangers zelf niet groot is) alleen be
houden door hare concerten voortdu
rend te verbeteren. Niet alleen, ik zcu
bijna zeggen niet zoozeer door kies
keurig te zijn op de keus der mede
werkende solisten, maar vooral ook
door haar eigen koorzang telkens op
hooger peil te brengen. En daarbij
is de concoursenkoorts een groot be
letsel. Hoe tuk de zangers, door de
algemeene opgeschroefdheid aange
grepen ook op wedstrijden mogen
zijn, de taaie en uit muzikaal oogpunt
weinig voldoening opleverende stu
die van de concoursnummers mat
hen ln den zomer af en bevordert al
lerminst den lust, om in den winter
geregeld deel te nemen aan de repe
titiën voor de concerten. Algemeen
is dan ook de klacht over de slechte
opkomst zoowel op de concours- als
op de concert-repetities. Dat daaron
der het gehalte van de winteruitvoe-
ringen liiden moet, spreekt van zelf.
De kwade gevolgen zijn vele. Ver
slapping van den band, die de leden
bijeen moet houden, verminderende
belangstelling van het publiek. Al
mogen deze verschijnselen nog niet
dadelijk voor een vereeniglng ge
vaarlijk worden, dat ze er zijn is ze
ker en dat ze langzamerhand het be
staan van eëïl liedertafel ondergra
ven kan niet betwijfeld worden.
Het tegenwoordige wedstrijdwezen
heeft een nieuwe categorie van zan
gers geschapende zoogenaamde
concourspaarden. Zangers die een
mooie stem en hunne avonden vrij
hebben, krijgen tal van uitnoodigin-
gen om met de een of andere veree
niglng mee op concours te gaan. Ook
zij hebben de „verzilvering" van deze
wedstrijden mee ondergaan, de eer
der uitnoodiging is hun niet voldoen
de meer, zij willen klinkende munt.
Tien, vijftien, twintig gulden wordt
allicht aan een dergelijTten zanger
betaald, buiten zijn onkosten. Dik
wijls treden zij twee-, drie-, viermaal
in een en hetzelfde concours op, ma
ken zoodoende van den zang een
melkkoetje en doen natuurlijk niets
ter versterking van den vriendschaps
band, die ln een liedertafel onmis
baar is. Zij zijn lid van alles en hech
ten zich aan niets. Het moet voorge
komen zijn, dat een vereeniging
werd gevormd van dergelijke krach
ten, die ten wedstrijd opging, om
zich na den afloop eenvoudig weer
te ontbinden. Zelfs heb ik vernomen,
dat een directeur van een liedertafel
een geheele andere liedertafel van el
ders, waarvan hij eveneens directeur
was, heeft geleend om met deze ge
combineerde massa op concours te
gaan
ieder die belang slelt in den man-
nenzang als kunstuiting moet dezen
staat van zaken met droefheid gade
slaan. Wordt er niet op de eene of
andere wijze Ingegrepen, dan zal de
opschroeverij nog een tijdlang on
gehinderd haar gang gaan. De geld
prijzen zullen nog meer worden ver
hoogd om toch maar veel deelnemers
te lokken, de verplichte bijdrage voor
lederen zanger zal overeenkomstig
klimmen, het gebeele concours zal als
een financieele onderneming op ha
ren en snaren worden gezet. Totdat
heit publiek er genoeg van krijgt, de
kassen van de deelnemende vereeni-
gingen de onkosten in 't geheel niet
meer kunnen opbrengen, wat nu al
groote zorg en moeite baart, en het
geheele opgedreven, opgeschroefde
wedstrijdwezen smadelijk komt te
vallen.
Maar daarmee zal tevens de orga
nisatie van den mannenzang zijn ont
wricht, de kas der vereenigingen leeg,
de belangstelling van het publiek
verdwenen, daar immers de krachten
wel voor de concoursen, maar niet
voor de concerten werden ingespan
nen. Dan zal men zich niet meer
kunnen aanpassen aan den eenvoudi-
gen, huiselijken vorm van vroeger,
zooals e$n beursspeculant zich niet
meer schikken kan in de rust en kalm-
van de geregelde bezigheid.
(Slot volgt.)
Buitenlandsch Overzicht
FRANKRIJK.
Gisterenavond heeft het dan einde
lijk plaats gehad het stoffelijk
overschot van Zola is naar het Pan
theon overgebracht, om daar naast
andere „groote" mannen te rusten.
Zooals na het voorafgegane
te verwachten was, hadden er betoo
gingen plaats, maar alles moet afge-
loopen zijn zonder een incident van
ernstigen aard.
Bij Vigneux hebben weer stakings
onlusten plaats gehad. Het geval
schijnt als volgt gebeurd te zijn.
In den namiddag kwamen gisteren
een dozijn gendarmes, bij wie twee
met karabijnen en de anderen met re
volvers gewapend, aan de deur van
een kroeg, waar een 300-tal werksta
kers vergaderd waren, en waar een
staker toevlucht had gezocht, die een
gendarme had geslagen. De toegang
tot de zaal werd aan de gendarmen
geweigerd.
De stakers, die nog voor de kroeg
stonden, moeten tóen met steenen ge
worpen hebben, waardoor ze slaags
raakten met de gendarmen.
De reeds binnen zijnde stakers kwa
men naaT buiten, gereed om hunne
kameraden te helpen. Uit de zaal
werden schoten gelost. De gendar
mes maakten daarop van hun vuur
wapens gebruik. Gedurende een kwar-
lier werd een geregeld gevecht gele
verd. Aan belde zijden vielen slacht
offers. Hoeveel wordt nog niet ge
meld.
In Parijs heeft men nu wel geen
last van den ijzel. maar toch ontkomt
men niet aan de telefoon-ellende I In
het centraal tolefoonbureau is brand
uitgebroken en nu zijn 1200 abonné's
van verbinding verstoken.
RUSLAND.
Tot de onderteekenaars van het
Wiborgsche manifest, die thans in de
gevangenis zitten, behooren o.a. ook
prof. Tönisson en prof. Nowgorotsef
te Dorpat. Het heeft den beiden
hoogleeraren niet aan blijken van
sympathie en medegevoel ontbroken,
vóór zij de gevangenis ingingen.
Vooral de studenten hebben zich niet
onbetuigd gelaten. Tal van adressen
van sympathie zijn door de studee-
rende jongelingschap aan de beide
hoogleeraren verzonden. Een er van,
van de constitutioneel-democratische
studenten, luidt als volgt
'Da constitutioneel-democratische
studenten le Dorpat begroeten u en
geven u de verzekering van hun har
telijk medegevoel met den tragisefcen
afloop van uw werkzaamheid in de
eerste Doema. Zij zijn er echter zeker
van, dat uw ijveren voor den opbouw
van Rusland als constitutloneelen
staat, niet zonder vrucht zal blijven.
Het Russische volk zal zijn eerste
volksvertegenwoordigers niet verge
ten en blijft overtuigd, dat eens Rus
land vrij zal zijn.
Deze gevangenen moeten slechts
drie maanden brommen. Tegen dien
tijd moeten do gevangenbewaarders
weer hieuwen voorraad hebben, en
daarom zijn zeker thans te Peters-
burg huiszoekingen gedaan en zijn
„maar" 100 personen in hechtenis ge
nomen.
Zoo blijft het werk aan den winkel i
Het geheele Kabinet is bij den Tsaar
op audiëntie geweest. „Men" zegt dat
de Tsaar de oekas moest onderteeke
nen .tot volledige reorganisatie van
het departement van marine.
..Man" kan wel waarheid gesproken
hebben I
't Schijnt nu vast te staan, dat de
Tsaar en de Tsarina in den nazomer
een buitenlandsche reis gaan maken
wellicht naar Engeland.
TURKIJE.
De orde heet thans volkomen her
steld. De Turksche troepen zullen de
volgende week weer vertrekken. De
Sultan moet besloten zijn Kopassis
Effendi op zijn post te handhaven en
niet door een anderen vorst te ver
vangen. Voor zoolang als het duurt
Want de vorsten houden het gewoon
lijk niet lang op Samos uit. Het zou
echter wel een beetje dwaas zijn, als
Kopassis Effendi, die pas eenige
maanden in lunctie is, nu alweer het
veld moest ruimen.
Het militaire optreden van Turkije
zal intusschen voorloopig een werking
ten goede hebben tot handhaving der
rust op Samos. De Samioten hebben
nu ten minste eenigszins den schrik
beetgekregen voor de Turksche ka
nonnen. Het ia een teleurstelling voor
Griekenland geweest, dat de drie be
schermende mogendheden zich van
inmenging onthouden hebbende
Grieksclie regeering had daar vast op
gerekend. Maar Frankrijk, Engeland
en Rusland hebben ditmaal beter ge
oordeeld, het herstel der orde aan
Turkije over te laten en zij schijnen
nogal tevreden te zijn over ae manier,
waarop de Porte haar taak heeft op
gevat.
De gevluchte eerste-minister Sofoe-
cïS vïttftëSVMIÏ naar Griekerüand
KRETA.
Wij deelden reeds mede, dat de
Porte bij de mogendheden heeft ge
protesteerd tegen de terugroeping van
de internationale troepen van het
eiland Kreta. Mogelijk is nu, dat z
daarmede een klein succèa bereikt.
De Turksche gezant te jLonden
heeft namelijk naar Konstantinopel
geseind, dat Engeland zal voorstellen
een detachement ter sterkte van on
geveer 20 man op Kreta te laten blij
ven ter bescherming van de Turksche
vlag.
ENGELAND.
Hier is een wetsontwerp ingediend
tot pensioneering voor den ouden
dag. De hoofdbepalingen zullen we
hier neerschrijven, omdat dit in
verband met de beweging voor deze
zaak in ons eigen land wel van
belang is.
Met ingang van 1 Januari 1909 krij
gen alle mensehen Yan 70 jaar een
wekelijksch pensioen van B shilling,
of, indien er twee of meer gerechtig
den samenwonen, 3 shilling 9 pence.
Echter mag het jaarlijksch inkomen
van een gegadigde niet meer bedra
gen dan 26.5 pond sterling. Indien
iemand zich van eigendom of inko
men ontdoet, om onder dat maxi
mum te blijven, zal het weggedane
hem toch toegerekend worden. Het
ontvangen vnn pensioen zal niemand
van het stemrecht of andere rechten
berooven.
Verdere voorwaarden zijn dat men
tenminste twintig jaar als Britsch on
derdaan in het Vereenigde Koninkrijk
heeft gewoond dat men geen onder
stand geniet, die het kiesrecht op
heft, of na 1 Januari 1908 dergelijken
onderstand heeft genotendat de
aanvrager niet als regel geweigerd
heeft te werken of het werken heeft
nagelaten, toen hij lichamelijk tot
werken in staat wasdat hij niet
door eigen toedoen of wangedrag in
den toestand is gebracht, waarin men
tot pensioen gerechtigd zou wezen
(namelijk waarin men geen 26.5 pond
sterling 's jaars verdient)wanneer
hij niet als krankzinnige of armlas
tige onderhouden wordtwanneer hij
niet een vonnis ondergaat.
Naar berekening zal dit pensioen
de schatkist 6.000.000 pond sterling
's jaars kosten 1 shilling ls 0.60,
en 1 pond sterling is J12.
Er dreigen moeilijkheden met de
spoorwegen. De arbeiders hebben
kenbaar gemaakt, dat zij inwilliging
van enkele grieven eischen, anaers
volgt een algemeene werkstaking.
Een der voornaamste grieven is,
dat de maatschappij de leden werk
lieden van den verzoeningsraad gere
geld ontslaat, ook al heet dit „uit
slapte van 't werk".
PERZIë.
Van ambtelijke zijde wordt verno
men, dat het Russisch-Perzische ge
schil geregeld ls, daar de Perzische
stamhoofden, die zich aan den inval
op Russische grondgebied hebben
schuldig gemaakt, hun opwachting
hebben gemaakt bij generaal Snarsk
en hem hebben verzekerd, dat zij be
reid waren aan Rusland volledige ge
noegdoening te geven.
PORTUGAL.
De Kamer heeft het wetvoorstel,
waarbij het Jeger-contingent ln vre
destijd wordt vastgesteld op 30.000
man voor het begrootingsjaar 1908—
1909, aangenomen.
SPANJE.
De Staatscourant kondigt een bin
nenkort te verwachten „heugelijke
gebeurtenis" aan.
Stadsnieuws
DE JUBILEUMFEESTEN VAN DEN
A. N. W. B.
De viering van het 25-janig bestaan
van dien Alg. Ned. Wielrijdexs-Bond,
Toeristenbond voor Nederland^ be
looft buitengewoon te worden, met
behoud van het karakter om naast een
schitterend feest voor de leden ook 't
publiek te doen deelen in dit vreug
debetoon.
Behalve een groot aantal concerten,
meerendeels in het Brongebouw, en
muziekuitvoering op de Groote
Markt, zal bovendien Zaterdag voor
het publiek gegeven worden een bios
coopvoorstelling op het terrein vóór 1
Paviljoen en tot slot een vuurwerk in
het Brongebouw.
Voor de leden-feestgenooten le zorg
gedragen voor een uitermate afwisse
lend programma, voorloopig reeds
door de verschillendecommlssiëin vast
gesteld, een onafgebroken reeks van
aangename verpoozingen en tochten
en vermakelijkheden. Ze zullen goede
en gezellige tafels vinden, ze zullen
door zelf deel te nemen aan den op
tocht, die bestaat uit het uitgebreide
gedeelte en de afdeeling
ken aan het welslagen van
heel.
Hoe meer deelnemers, hoe schitte
render de stoetl
De deelneming aan den optocht is
teer bevredigend. Het historische ge
deelte is verzekerd, de tweede afdee
ling, het hedeoidaagsch toerisme, kan
doorgaan; voor de derde afdeeling,
speciaal Nederlandse he, worden
nog toezeggingen verwacht, liefst spoe
dig, in verband met het opmaken van
het programma. Om die reden ls het
ook gewenscht, dat zij, die in groepen
of alleen met versierde rijwielen uit
komen, daarvan zoo gauw mogelijk
opgaaf doen aan den heer De Witt
Huberts, voorzitter der optocht-com-
Voor de tentoonstelling van het rij
wiel, van zijn oorsprong tot heden,
zijn reeds zeer belangrijke toezeggin
gen gedaan, aelfs uit het buitenland.
De Bouds tochten worden zóó gere
geld, dat men op denzelfden dag keu
ze heeft tusschen een grooten en
kleinen tocht, enkele over buiten
plaatsen, bekend om haar natuur
schoon, waartoe de eigenaars bereids
toestemming hebben gegeven.
Bij gunstig weer wordt Zondag 19
Juli te IJmuiden een gemeenschappe
lijk maal ln de duinen gebruikt; op
zich zelf is dit alleen reeds een „pro
grammanummer", dat succes belooft
te hebben, juist door een ongemee-
nen maatregel, even 'oorspronkelijk
als verrassend.
't Is iets inderdaad geheel nieuws.
Wat menigeen nog belang zal in
boezemen is het feit, dat de toevloed
van wlelrljdeters en wielrijders naar
Haarlem zeer groot zal worden. Te
veel kunnen er niet komen, voor allen
zal won-den gezorgd. Logies is er ge
noeg en aan eetwaren zal geen ge
brek zijn.
S t u i v e r B-S p a a r b a nk.
Gedurende de maand Mei werden
Ingebracht 634 po9ten met een bedrag
van f 1536.331/2 en uitbetaald 07 pos
ten met een bedrag von f1400.69, ter
wijl 34 nieuwe boekjes werden afge
geven.
Jubilé.
Heden herdacht E. Klaassen, foor-
slaander dor C. W. 8., den dag waar
op hij vóór 25 jaar in dienst der H.
IJ. 8. M. trad. Door zijn kameraden
werd hij geluk gewenscht en hem
een enveloppe met inhoud overhan
digd, waardoor hij ruimschoots in de
gelegenheid werd gesteld, om den
dag genoeglijk met de zijnen door te
brengen.
DE AMSTERDAMSCHE
INKTWERPER,
Naar vernomen wordt is v. D. Woene
dag naar Haarlem overgebracht can
voor den krijgsraad terecht te staan.
EEN NIEUW STADSKWARTIER
BIJ AMSTERDAM.
De directie van de Electr. Spoorw,-
Maats had verschillende vertegen
woordigers van couranten Woens
dagochtend op haar kantoor op het
Spui te Amsterdam genood. Zij von
den daar den heer C. H. Julius, di
recteur, en den heer G. 8. de Clercq,
lid van den Raad van Beheer.
De heer Julius herinnerde aan het
doel van de bijeenkomst, namelijk om
tnodedeelingen te doen over een nleuvf
stadskwartier, dat de E. 8. M. op de
grens van Amsterdam, tusschen d?
zoogenaamde wiegbrug bij de Dei
Clercqstraat en Sloterdijk, ln gereed
heid heeft gebracht en gaat expioitee-
ren.
Het denkbeeld, zoo zeide de heer
Julius in een toelichting, dat eep
spoorwegmaatschappij iets ander#
doet, dan zich met vervoer bemoeien,
is in Nederland niet populair. An
ders is het in Amerika, waar de grocy
te maatschappijen belang hebben bij
de terreinen, die aan nare banen
grenzen en soms zelfs optreden als
impresario van publieke vermakelijk
heden, waarheen zij de menschen
vervoeren. Zoo ver gaat de E. S.
niet, maar toch heeft zij een bouw
terrein van bijna 20 H.A. bij een
buitenwijk van Amsterdam aange
legd. Deze terreinen zijn indertijd
overgenomen van de oorspronkelijk^
concessionarissen, de heeren Andere
heggen en Neumeijer. De laatste Ja*
ren zijn daar groote veranderingeh
in gebracht. Aanvankelijk scheen net
een woestijn in een oase, naderhand
ls er 270.000 M3. zand op gebracht,
waarvan 40 procent onder en 60 pro
cent boven het weiland. Voor aan
staande bouwers ls dat bemoedigend.
Er blijkt uit, dat de terreinen vooral
niet slechter en beter xijn, dan el
ders.
Met het oog op de behoefte van Am-
ncZdam aan uitzetting, zou men mee-
Amsterdam *de' sCfrappfl/gbestuur van
kwartier zou hebben bevorderd. Dit
intusschen niet het geval. Eigen
groot grondbezit, de vrees voor het
kweeken van forensen en de wenscb
naar het uitbreiden van eigen Juris
dictie, staan hieraan ln den weg.
Deze angstvalligheid der groote
steden komt niet altijd ten goede aan
de algemeene belangen der burgerij,
de kleine zusjes trachten dan zichzelf
te redden. Bestrating, rloleering, ver
lichting, watervoorziening moesten
vooraf geregeld worden. Het Is der
E. S. M. gelukt, na langdurige on
derhandelingen en bemoeiingen dezo
vier hoeksteenen te leggen.
Het stratenplan werd vastgesteld in
overleg "met de gemeente 61oten. De
hoofdweg bestaat utt de trambaan ln
het midden, breed 8 Meter, een rij
weg aan weerskanten, elk 5 M., en
twee trottoirs, elk 3 M. breed. De af
stand van huls tot huis zal dus 24
M. zijn. Er zijn vier bruggen gemaakt
moeten worden, elk van 20 M. breed,
de dwarsstraten zullen eene breedte
hebben van 24 M. Deze wegen zijn
geprojecteerd op 70 c.M. boven A. P..
waardoor de moeilijkheden als met
Watergraafsmeer, b;i eventueele over
neming, niet bestaan.
Minder eenvoudig was het vraag
stuk der rloleering. Wel loost de ge
meente Amsterdam zelf op de Kost-
verlorenvaart, maar aan onze maat
schappij werd dat geweigerd. Het be
stuur van den polder heeft vergund
liet water, na voorafgaande reini
ging, ln den polder te loozen en ziel)
daarmee op een ruim en wetenschap
pelijk standpunt gesteld. De reiniging
zal geschieden naar de methode-
Schllchter, een nieuw chemlech-me-
chanisch procédé, dat in verschillen?
de kleine steden van Dultschland is
toegepast.
Voor verlichting is een gasfabriek
igerlcht, er wordt op gerekend, dat
zich menschen uit den gegoeden mid
denstand zullen komen vestigen, zoó-
dal kookgas er een vereischte is.
Water is verkregen niet— zooal»
voor de hand zou liggen door aan
sluiting aan het net der Amsterdam-
sche waterleiding, maar van de
maatschappij, die in Sloten een eigen
watertoren bezlL Toch ls daarvoor
een verbindingsleiding van S K.M.
noodig geweest.
Naast de Maatschappij profiteert
van deze nieuwe wijk de burgerij van
Amsterdam. Men kan buiten zijn en
toch in tien minuten den Dam berei
ken. Op de 18 hectare, die over zullen
blijven voor bebouwing, zal eene be
volking van minstens 15000 zielen on
der do* kunnen worden gebracht.
Zoo zal deze wijk, eindigde spreker,
een parel worden aan de kroon van
Amsterdam.
Na deze Inlichtingen te hebben
aangehoord, begaven de Journalisten
zich per extra tram naar het terrein'
zelf en bezochten daar de aerogeen-
gasfabriek, een beknopt gebouw,
waar dit gas wordt geproduceerd, dat
bestaat uit damp van gasoline met'
lucht.
Reeds is een stuk grond verkocht
tot stichting van een R.-K. kerk. De
