Neemt U
do", die ,,lage on hartelooze voorstel-
lan" doen, „barbaarsche" maatrege-
Leai wiLlen nemen, wordt gezegd dat
meestal" niet hij gestraft wordit, die
tets verkeerds heeft gedaan, doch hij,
wieo ,,de hoofdcommies onsympa
thiek gezind ls", en het op die manier
ontgelden moet. In de practijk zou
den het „niet de slechtsten zijn", die
gestraft worden. Do hoofdambtena
ren. „schamen zich niet andoren èn
lichamelijk èn financieel ten gronde
tie richten" oan „zelf onder aak te
gijn, om hun bevoorrechte positie te
handhaven". En het werd voorgesteld
alsof de gemeente voor het welzijn
vain hoofdambtenaren alles doet, en
dat van ondergeschikte ambtenaren
volkomen verwaarloost
Dat zulke uitdrukkingen, dienood1-
ïakelijk die verhouding tusschen amb
tenaren en hoofdambtenaren moeten
bedierven, en die de discipline, welke
lm elk groot oorps ambtenaren moet
heerschen, ondermijnen, op den duur
niet kunnen worden toegelaten,
spreekt van zelf. Dat er reden voor
B. en W. was om daartegen op te
treden zal wel niemand betwijfelen.
B. en W. hebben dat gedaan, door
de drie ambtenaren te ontslaan. Een
jhterpellatio ovar dit ontslag is aam
galcondiigd; wij zullen dus wel spoe
dig die gronden vernemen, waarom
B. en W. tot dozen uitersten maatre
gel zijn overgegaan, ook oi deze amb-
tenaT'em gewaarschuwd zijn, dat hun
wijze van schrijven niet toelaatbaar
was. Wij herinneren er aan, dat hun
toon, o. a. in de discussie over de
zgn. „oekase" van eten directeur van
publieke werken Js gegispt; nie
mand nam dien toen in bescher
ming. Dat hun wijze van schrijven
}n het algemeen afgekeurd werd,
.wisten de redacteuren zeer goed.
Vrijdagmorgen vervoegden zich de
drie ontslagen gemeenteambtenaren,
de heeren Gulden, Smit en Buriks,
ten stadhuize, met het doel een on
derhoud te hebben met den burge
meester. Deze wenschte hen echter ter
zake van het ontslag niet in gehoor te
pntvangen. Ook ons weigerde mr. van
jLeeuwen nadere inlichtingen. Slechts
gaf hij ons als zijn meening te ken
nen, dat ambtenaren, die op een wij
lt'» schrijven als de drie thans ontsla
genen, niet In gemeentedienst kunnen
blijven.
De heer Ketelaar zal ln den ge
meenteraad een interpellatie richten
4ot B. en W., naar aanleiding van 't
Ontslag, aan de gemeenteambtenaren
A. Buriks, Z. Gulden en G. J. A.
Smit gegeven.
Het N. v. d. D. meldt, dat het ont
slag is gegeven zonder voorafgegane
waarschuwing. Daarvan hebben B.
pii W. zioh opzettelijk onthouden, om
eventueel de beschuldiging te ont
gaan, dat zij oensuur zouden willen
oefenen op hetgeen door ambtenaren
ln hun organen' geschreven wordt.
Niet dat beschouwen zij als hun taak,
maar wèl om er tegen te waken, dat
de goede gang van zaken bij de ge
meente worde gestoord door het kwee-
lwn van ongeoorloofde, stelselmatige
oppositie van ambtenaren tegen hen,
'die in den gemeentedienst boven hen
geplaatst zijn of met hen moeten sa
menwerken.
Alleen omdat de gewraakte artike
len in dit opzicht h. i, de schreef over
schreden, zijn B. en W. opgetreden
•gelijk geschied is.
STOP GEZET.
Gisterenavond kregen de werklie
den der Haagsche machinefabriek
aanzegging, dat de fabriek gesloten
zou worden en zij diensvolgens tegen
10 dezer gedaan krijgen. Ongeveer 130
personen zullen hierdoor op straat
komen. (Volksdgbl.)
ZAKKENROLLERS.
Een van de nieuwste trucjes van
zakkenrollers, om een eend in een
gracht te smijten, ten einde een „Am-
eterdamsch" standje uit te lokken en
aoo hun slag te slaan, is een paar
Van die heeren duur aangerekend.
De ambtenaar van het O. M. bij de
'Amsterdamsche rechtbank, mr. Pee-
feboom, eischte tegen den een, reci
divist, 4 jaar, tegen zijn handlanger
ben jaar gevangenisstraf.
Zij hadden ln liet Rokln een eend
gesm^tjbn en onder d8 kijkgrage me-
fcigte een jongmensch zijn portemon-
naie met 11.30 ontrold.
DE AFVAL VAN DEN CULLINAN.
Wij vernemep, dat de Londensche
Aristocraten zich illusies hebben ge
maakt om een stukje te bezitten van
den Cullinan, waarvoor zij tien-,
twintig maal den prijs van het ka
raat aanboden, mits de echtheid hun
Officieel gewaarborgd werd. Koning
Èduard ontving daartoe talrijke yer-
Zoeken.
Naar wij vernemen zal de afval
yerkocht worden ten voordeele van
sommige bijzonder arme hospitalen
ln Engeland. De agenten van de
kroon zullen rechtstreeks handelen
mot de koopera en men verwacht
mooie zaken to doen.
Ook ls reeds beslist, dat de beide
geslepen Cullinans het volgende jaar
niet in den Tower zullen worden ge-
exposeerd. Evenals van de Koh-ih-
Noor zullen getrouwe imitaties van
Mulver kristal worden tentoongesteld.
(„VHerk Ct.")
VERKOOP VAN NIEUWE POSTZE
GELS TE AMSTERDAM.
Den heelen dag, van de opening
van het kantoor af, stonden er drie
lange rijen menschen voor de loketten
voor zegelverkoop in het postkan
toor. Te kwart over tweeën had de
chief van den zegelverkoop voor Am-
Sterdam 75,000 postzegels A 11/2 cent
Uitgegeven, 25,000 2-cents briefkaar
ten, en 1400 briefkaarten A 4 et. (met
betaald antwoord). Als men in aan
merking neemt, dat de ambten ar on,
die aan de loketten en in de bijkan
toren verkoopen, 2 A 3 duizend stuks
tegelijk krijgen, komt men tot de
conclusie, dat er op den aangegeven
tijd stellig een 70.000 postzegels wa-
f6B verkocht. En „do vergadering
duurt voort."
Het laatste vain de drie cijfers-:
1400 briefkaarten met betaald ant
woord uitgegeven d .w. z. zeker
1000 verkocht is belangrijk voor die
be teekenis van den postzegelhamded
en philatelle. Want daarvoor zal wel
H grootste deel van die 1400 gediend
hebben I 't Gebruik van briefkaarten
met betaald antwoord toch en dat nog
wel alleen voor de stad, ie gewoon
lijk niet van be teekenis.
STARING-HULDE.
Naar men mededeelt, aal de feeste
lijke herdenking van Starling's ge
boortedag a. s. Maandag te Wage,
nangen te houden, o. m. worden bij
gewoond door Minister Taftma en den
oud-minister Veagens.
BOTSING TUSSCHEN TRAM EN
VRACHTWAGEN.
Donderdagmiddag had te Rotter
dam een ernstige aanrijding plaats
tusschen een electrische tram en een
vrachtwagen.
De vrachtrijder G. V., die mielt ze
keren J. N. op den bok zat, wilde op
de Noordbla&k bij het postkantoor
uitwijken voor een achterop komen
den vrachtwagen, doch kwam daar
door in botsing met den motorwagen
140 van lijn 7.
De schok was zóo geweldig, dat de
beide mannen van den bok geslin
gerd werden.
V. had de tegenwoordigheid van
geest zich aan de tram te grijpen en
werd door het geopende raam op de
plaats van den chauffeur door de zich
daar bevindende passagiers naar
binnen geholpen, zoodat hij er met
een paar lichte kwetsuren afkwam.
N. was er erger aan toe. Hij sloeg te
gen de straatsteenen en moest met
hevige pijnen naar het ziekenhuis
vervoerd worden.
De schok was zoo hevig, dat het
tuig brak pn het paard rechts, dia wa
gen links van de tram geslingerd
werd.
Ook nog een andere daar staande
wagen kreeg een schok en bekwam
schade.
SMAKELIJK ETENI
Aan het bureau van den gemeente
lijken keuringsdienst te 's-Gravenha-
ge kwamen zich een tweetal vrouwen
beklagen, dat zij op de Markt tablet
ten vanllle-ijs hadden gekocht, die
bedorven waren, te oordeelen naar
don afschuwelijken smaak en reuk.
De Keuringsdienst ging er dadelijk
op af en vond op het kraampje van
den betrokken koopman een achttal
doozen met tabletten, al3 aan de bo
venbedoelde vrouwen waren verkocht.
Toen de ambtenaren ook eens een
kijkje namen onder het kraampje,
vonden zij nog eenige doozen roe pon
chocolade, die sterk beschimmeld wa
ren, terwijl in het kraampje zich een
doos met reepen chocolade bevond,
welke uitwendig geen bederf vertoon
den.
De ambtenaren deden don verkoop
staken en namen den ganschen voor
raad (behalve de acht doozen „vanil-
le-ija" nog zeven doozen met chocola
de) ter keuring mede naar het labo
ratorium. Daar bleek, dat de tablet
ten ,,vanille-ijs" bestonden uit cocos-
vet, dat in bedorven toestand ver
keerde, en waarschijnlijk ook oen
weinig drulvensuiker bevatte. De cho
colade-reepen, waaraan uitwendig
geen schimmel te zien was, bleken
Inwendig bedorven; de uitwendige
schimmel was met een licht met olie
gedrenkt doekje afgewreven.
MERKWAARDIG DIEREN
INSTINCT.
Men meldt uit Noordwljkt
Eenige weken geleden vertrok van
hier een familie naar 's-Gravenhage,
die van een landbouwer alhier een
kat meenam in een mand.
Het dier Is dezer dagen vermagerd
en uitgehongerd bij den vroegeren ei
genaar komen aanloopon. Zij had
den weg door Den Haag heen naar
Noordwijk teruggevonden.
(Tel.)
ONGELUKKEN.
Door eon ongelukkig toeval kroeg
op do jacht do jachtopziener onbezol
digd rijksveldwachter K., to Stave-
ndsse, die lading van een go weer in
den voet, waardoor twee tieenen wer
den verbrijzeld.
In het ziekenhuis te Lochem is over
leden het dienstmeisje Leentje Schol
ten, uit DIepenheim, dat aldaar door
een dorschmachine ls gegrepen, zoo
dat haar beide beenen verbrijzeld
werden.
Te Weert Boshoven (Limb.) nam
G., een Jongen van 12 jaar, een met
hagel geladen geweer van den zolder
en legde uit gekheid op zijn 22-jarige
zuster aan. Het schot ging af en trof
bet meisje ln het gelaat. Na een uur
lijden trad de dood ln.
Het zesjarige zoontje van M. S., in
de Groenewoudschestraat te Tilburg,
dat Dinsdagavond van een boerenkar
viel en toen een hersenschudding
kreeg, ls aan de gevolgen overleden.
In het bij Baarle Nassau gelogen
Merxplas had een treurig ongeluk
p'aats. Eten vrouw wilde Iets wegleg
gen en klom daartoe op 'n 6toel. De
ze kantelde en de vrouw kreeg door
den val ernstige buikwonden. Door
bloedverlies uitgeput, overleed ze wel
dra. De vrouw was eene opassende,
brave moeder van 7 minderjarige kin
deren.
Het 51/2-Jarig zoontje vain G, Bus
schoten tie Nij kerkerveen geraakte in
een sloot nabij het huis te water en
verdronk.
Het zoontje van den heer R., te
Texel, nog geen drie Jaar oud, viel
van een ladder. Na zwaar lijden ia het
aan de gevolgen bezweken.
WAAR MOETEN DE „ONTOERE-
KENBAREN" HEEN
We lezen in de „Prov. Gron. Ct."
Tengevolge van de Jongste Rosier-
episode, heeft de richting in het
strafrecht, die den persoon van den
misdadiger op den voorgrond stelt en
tegen het scheren van alle misdadi
gers over den eenen kam der oude
grove, algemeene toerekenbaarheïds-
regels ingaat, een slechte pers en
een slechte algemeene opinie. „Ro
sier eet weer, Rosier is dus volmaakt
toerekenbaar en heeft de psychiaters
om den tuin geleid, de psychiaters la
ten zich om den tuin leiden en men
moet hen dus zooveel mogelijk uit het
strafproces houden" ziedaar in het
kort de rede neer ingen, welke men
thans veel ontmoet en die ook bij niet
weinigen, meer-ontwikkelden en tot
oordeelen beter-bevoegden, weer
klank vinden.
Dat deze het geval-Rosier natuur
lijk niet aldus generaliseeren, spreekt
vanzelf. Doch zij missen in de psy
chiatrie die vastheid en zekerheid,
welke bij strafrechtstoepassing wen-
schelijk is en zijn dus huiverig een
leer te aanvaarden, die aan den psy
chiater zulk een belangrijke plaats
toekent.
Dit bleek onlangs weer bij een
zaak in Amsterdam. Terecht stond
een jongmensch van achttien jaar,
die een gevaarlijke inbreker bleek te
zijn, geneigd om met revolvers te
schieten en met messen te steken. De
jongen was niet krankzinnig en niet
normaal aldus de deskundigen.
Hij mist ethisch onderscheidings
vermogen en is sterk minwaardig. In
de gevangenis hoort hij niet, in het
krankzinnigengesticht evenmin.
Wat dan vroegen de rechters.
Hierop geven de psychiaters wei
nig bevredigende antwoorden, waar
op zich een debat tusschen rechters
en dokters ontspint. Een van de dok
tors zou wel een attest tot opneming
in een krankzinnigengesticht willen
afgeven, doch de president merkt te
recht op, dat dit niet zou helpen,
daar de Jongen na een maand of wat
daaruit weder zou moeten worden
ontslagen.
Een oplossing is er nog niet. Het
O. M. vroeg vijf jaar celstraf.
Een goede oplossing is er, met de
tegenwoordige wet in de hand, niet
te geven.
Zou het daarom niet gewenscht zijn
om op het oogenblik, nu „het daar
voor het psychologische moment" is,
eens te gaan overwegen of het niet
wenschelijk ware een tusschen-ding
tusschen gevangenis en goed ver
zekerd krankzinnigengesticht te
scheppen, waar zulke voor de maat
schappij gevaarlijke, minwaardigen
een onderdak zouden kunnen krijgen
dat hen belette rustige burgers de
dupe te doen worden van hun gemis
aan ethisch onderscheidingsvermogen
of sterke minwaardigheid. Want
voor die burgers is het bestolen of
vermoord worden even erg, of het
gebeurt door eeD toerekenbare, door
een minwaardige of door een krank
zinnige.
VAN EEN DIENDER DIE NAAR
BOVEN GING.
Groote consternatie op de Haarlem
merstraat te Amsterdam.
Vóór perceel Nostaat een clubje
raemschem. Andere voorbijgangers
blijven staan. Er is niets te zien. Het
huis ziet er gewoon uit, van onder tot
boven heel gewoonIn 't benedenhuis
woont een eerzame kruidenier, die
verbijsterd met z'xi be bak kebaard en-
oud-Amsterdoimscken kop boven den
stapel gedroogde appeltjes uit naar
buiten kijkt.
Nieuwe voorbijgangers blijven staan
Eindelijk komt iemand op 't idéé
om te vragen wat er aan de hand is.
,,'k Weet 't niet, zegt een jongen,
d'r is een diender naar boven ge
gaan."
„Waarom
„Weet ik tl"...
Nieuwe voorbij gangexs blijven
staan. Steeds weer de vraag „wat
is er aan de hand en steeds weer 't
antwoord„d'r is een diender naai
boven, gegaan." „Waarom?" „Weel
ik t
Nieuwe voorbijgangers blijven
staan. Vrachtwagens plaatsen zioh
in een lange rij. De tram kan slechts
hard tingelend langzaam een weg ba
nen door de opeengepakte menscben-
massa.
En steeds weer nieuwe voorbijgan
gers blijven staan en nog altijd blijft
de sluier hangen over dat geheimzin
nige van. dien „diender, die naar bo
ven is gegaan".
Er komt een andere diender aan.
De man is bleek. Hij wringt zich door
het volk denkende in 't midden z'n
arrestant te vinden. Maar hij vindt
niets. Dan vraagt, ook hij met gewo
ne diendersbeleefdheid wat er aan dc
hand is. Maar ook nij krijgt niet ou
ders te hooren dan „van den diendei
dio naar boven is gegaan".
Nieuwe voorbijgangers blijven
staan. Er rukken nu meerdere dien
ders aan, die na een oogenblik van
krijgsraad, de massa gaan versprei
den.
Voor alle zekerheid houden een
paar collega's de wacht voor perceei
No
Daar eindelijk gaat de tirapdeui
open. Een jongen met een boodschap
penmand verschijnt. De dienders hou
den 'm aan. die daarna meesmuilen^
opstappen. Ik verliet nu mijn obsen
vatiepost, het trottoir aan den over
kant, en schiet ook den jongen aan.
Zeg, waarom ging die diender
op Nonaar boven
Die diender
Ja.
O. dia woont daar 11
(Volksdagbl.)
Rechtszaken
DIERENMISHANDELING.
In de zaak van twee landbouwers
te Hummelo en Keppel, die met korte
tusBchenpoozen twee keer hun paard
ergerlijk mishandelden en te dier
zake door de Rechtbank te Zutphen
tot vier maanden, door die te Arnhem
tot 8 weken gevangenisstraf werden
veroordeeld, nam het Hof te Arnhem
aan, dat hier één voortgezet misdrijf
van dierenmishandeling plaats had.1
Door de beide vonnissen was het
maximum der straf overschreden en
het Hof bevestigde nu het vonnis der
Zutphensche Rechtbank en vernie
tigde dat der Arnhemsche, voor zoo
ver daarbij aan de beklaagden straf
was opgelegd.
HET FLUITEND RAADSLID.
De eisch van het O. M. by het. ge
rechtshof te Den Bosch tegen den
heer Van Wely, het fluitend Raadslid
te Roosendaal, is: bevestiging vonnis
der rechtbank te Breda, nl. acht da
gen gevangenisstraf.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cts. per regel.
dagelijks een likeurglaasje
Dr. HOMMEL's Hsinatogeii
onmiddellijk voor den hoofd-
maaltijdl Uw eetlust wordt flin
ker, uw zenuwstelsel versterkt,
de loomheid verdwijnt en heel
spoedig zult gij U lichamelijk
prettig gevoelen. Men verlange
echter uitdrukkelijk het echte
„Dr. HOMMEL's" Haematogen,
en weigere namaakselsl
INGEZONDEN
Van ingezonden stukken, geplaatst ol
niet geplaaist, wordt de kopie den inzender
niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt d<
Redactie zich niet aansprakelijk.
ZONDAGSRUST DER
SLAGERSGEZELLEN.
Geachte Redactie,
Vergun ons een kledn plaatsje iin
uw veelgelezen blad.
Tot onzen spijt gevoelen wij ons
weder verplicht^ een beroep te doen
op het geachte publiek van Haarlem
en omstreken,, om de slagersgezel ten
te steunen ln de zoo ge wenschte
Zondagsrust, die van 1 October tot 1
Mei aan de gezellen door de patroons
is toegezegd. Er zijn evenwel nog al
tijd mensehen te vinden, die des
Zondags hun inkoopen doen en wel
juist het meest des morgens bij de
slagers. Wij willen nu hopen, dat
diiit jaar zal uitblinken voor de Zon
dagsrust der slagersgezellen en ook
voor do patroons, doordat het pu
bliek van nu af geen vleesch- of
woa'stwaren meer op Zondag zal koo-
pan of laten bezorgen, daar dit de
zoo gewenschte Zondagsrust schaadt.
Men koope ook niet bij de patroons,
dte des Zondags hun winkel open
hebben, want dezen juist zijn het, die
niet willen weten, wat een arbeider
toekomt. Zij trachten de goedgezinde
patroons, die wel huni winkel slui
ten, zeer te benadeelen in hun brood
en speLen door hun winkels open te
houden,-een verkeerde rol tegenover
hun vakgènooten. Zoodoende trach
ten zij een klant te winnen van hen,
die zich houden aan het. eenmaal ge
geven woord. Gij, mede-arbeiders,
toont ook nu eens, dat gij gevoel
hebt voor Zondagsrust, laat geen
vleesch halen of andere boodschap
pen doen op Zondag, want het zijn
juist de arbeiders, die des Zaterdags
avonds vroeg van hun werk komen,
dus den geheelen avond den tijd heb
ben om boodschappen te doen. Toch
vergeten zij meest om vleesch te ltoo-
pen, of vinden er bepaald behagen in
om de slagersknechts des Zondags te
laten werken, maar als gij eens na
een arbeidsdag van 16 18 uur op
Zaterdag des Zondagsmorgens ook
nog eens eenige uren werken moest,
en wel zonder daarvoor eenig loon te
ontvangen, dam zoudt gij ook niet
prettig gestemd zijn. Dan heeft men
nog een soort mensehen, die des Zon
dags eerst naar Gods woord zijn
gaan hooren, waar hun het Zondag-
heiligen wordt voorgehouden en die
met grooten eerbied zitten te luiste
ren, maar zoo uit de kerk bij den
slager uf bakker den winkel binixem-
ioopen. liet ware beter dat zulke men-
sohen maar niet ter kerke gingen,
doin zouden zij niet hun medemen-
scban storen in het genot van Zon
dagsrust. Daarom, geacht publiek,
koop geen vleesch of doe geen ande
re boodschappen op Zondag, dan
doet u, zonder dat het veel moeite
kost, een weldaad aan eiken winke
lier en slagersgezel.
U, geachte Redactie, dankende
voor het plaatsje in uw veelgelezen
blad, hopen wij. dat deze paar re
gels er veel toe mogen bijdragen, om
<1© Zondagsrust der slagers te bevor
deren in het bijzonder en der win loe
ders in het algemeen.
Het Bestuur van de Haarlom-
sch© Slagersgeze'll eo-Veree-
niiging „Ons Belang", af-
deeling Ned. Slagersgezel
len-Bond.
Land en Tuinbouw
SERRADELLA.
Serradélia is een voedergewas bij
uitnemendheid, dat nog veel te wei
nig wordt verbouwd, in vele streken
zelfs nog geheel onbekend ie. Als voe
dergewas behoeft het zeker niet voor
spurrie onder te doen, wij kennen ve-
I.' landbouwers, die het verre stellen
hoven de spurrie. Dit is zeker, wie er
eens een proef mee genomen heeft,
laat ze niet weer varen. Te minder,
omdat serradella in hooge mate grond j
verbeterend werkt, doordat zij, als be-
hoorende tot de vlinderbloemige ge
wassen, het vermogen bezit de stikstof
uit de dampkringslucht te betrekkeD
en hiermee den grond verrijken, als
mede met een groote hoeveelheid hu
mus, waardoor de bodem los, water
houdend en warm wordt.
Bij de teelt van serradella kan men
beoogen hiermee den grond te verbe
teren, in dit geval ploegt maSi de
geheele groenmassa o-der- of voor
namelijk ze als veevoeder te gebrui
ken, alsdan geeft ze het grootste
voordeel of men beoogt beide za
ken: men maait het gewas dan of en
bouwt den stoppel onder. Men han
delt natuurlijk paar omstandigheden,
naar gelang zijn bedrijf of zijn bodem
vertischt.. Velen zagen we een proef
nemen met serradella en daarvan al
dra terugkomen, omdat het gewas
niet genoegzaam aansloeg: aan deze
kans staat men het eerste jaar steeds
bloot, dewijl alsdan dikwijls de noo-
dige bacterieën zich nog niet voldoen
de hebben ontwikkeld. Houdt men
echter vol, dan zal men zoo goed als
zeker slageu. Wie vry zeker wil zijn
van 't succes, trachte wat entaarde te
krijgen van een akker, waar goede
serradella werd verbouwd: een wa
genvracht of vijf per II. A. en strooie
deze over zijn akker uit.
Anderen worden afgeschrikt, omdat
naar het heet, seradella vuil land
geeft. Dit is beslist onwaar, 't Is niet
aan te raden om op vervuild land te
beginnen, daar serradella eerst lang
zaam groeit en het onkruid dan licht
de overhand krijgt. Bij voorkeur kie-
zh men dus een akker, waar aardap
pelen (hakvruchten) of boekweit groei
den en men zaaie vooral niet te dun:
5" kilo per H.A. raag men gerust uit
zaaien.
Serradella verbouwt men als hoofd
vrucht of onder dekvrucht, rogge of
haver. Vooral het laatste en dan
liefst onder rogge, bevelen we ten
zeerste aan. Men geve dan ln 't na
jaar bij het zaaien der rogge een
flinke bemesting met kaïniet en slak-
kenmeel: 1000-—1200 KG. per H.A.,
naar den bemestingstoestand van den
akker. Daarbij nog 200 KG. Chili,
waarvan, op schraal land, 50 kilo
reeds in den herfst. Einde April, be
gin Mei eerder vinder we niet ge
wenscht zaait men de serradella;
men krijgt dan tegen October een
snede groen vnêr, of men lean alles
ondorploegen. Slaat het gewas goed
aan. dan kan men een volgende,
vrucht goedkoop, met weinig of geen
stikstofmest, verbouwen, alzoo een
dubbel voordeel. Is de serra della on
der dekvrucht zeer weelderig, dan
maaie men de laatste niet te laag af,
daar anders de serradella te veel zou
lijden.
Een proefneming zij ten zeerste aan
bevolen.
IN DEN TUIN.
Wat wij hier mededeelen, is nut
tig te weten zoowel voor de huis
vrouw als voor den boer. 't Is iets
over z.g. isoleer-end» stoffen, dat zijn
de zoodanige welke voorwerpen kun
nen beschutten tegen de koude, de
vorst, doordat zij: le. de warmte be
letten uit te stralen, 2e. de buitenkou-
de verhinderen binnen to dringen.
Zulke stoffen zijn bv. haren en vee-
ren: behaarde dieren krijgen tegen
den winter meer en langer haren,
vogels een zwaarderen vederdos; ver
der dennennaalden, gedroogd winter
groen: al wat in levenden staat, den
winter trotseert, heeft gedroogd nog
een beschuttendS kracht; eindelijk
noemen we nog: stroo, hooi, mest,
turf, aarde.
Al deze stoffen kunnen dus dleuen
om in den aanstaanden winter plan
ten en heesters, tuin- en veldvruch
ten in goeden staat te bewaren. Zoo
zachtjes aan wordt het tijd hiervoor
te gaan zorgen.
Wij weten, dat niet alle planten en
vruchten even gevoelig zijn voor
vorst; boerekool en spruitkool worden
eerst recht smakelijk, als er een ta
melijk vorstje overgegaan is.
Maar onze rozen en fuchsia's, dha-
lia's en begonia's en vele andere bloe
men en planten, och arme, de eerste
strenge najaarsnachten doen ol beur
schoon verdwijnen. Ook ons ooft, on
ze aardappelen en bieten, vele kool
soorten enz. dienen we te beschermen.
Bevroren voedsel, aan het vee gevoe
derd, schijnt nu jul6t niet gevaarlijk,
maar kan toch min of meer nadeelig
werken: Verhouding der maag, ver
zwakking der spysverteringsorganen,
diarrhee, zelfs 't verwerpen der vrucht
kunnen de gevolgen zijn. Gevaarlij
ker is echter de voedering met ont
dooid voeder, dan is de aard van hel
voedsel namelijk veranderd. Wan
neer een plant, een bloem of vrucht
bevriest, wordt het water ln de cel
ten tot ijs maar zoolang deze kristal
len vast blijven, blijft ook de plant
stevig. Doch bij ontdooiing treedt het
water uit de cel, de spanning gaat
verloren, rotting is het gevolg en bij
gekleurde bladeren en bloemen vloeit
de kleurstof door elkaar en wordt
veranderd. Verkleuring dus, verwel
king, rotting. Aardappelen worden
zoet, omdat het zetmeel ln suiker
wordt omgezet, ook bij kool wordt
voor een deel het zetmeel drulvensui
ker en eveneens bij de bieten, heeft
een omzetting van rietsuiker in drul
vensuiker plaats. Wie deze verande
ring en schade wil voorkomen, dient
een bevroren plant of vrucht te be
waren voor een snelle ontdooiing:
gaat deze geleidelijk, dan beeft men
kans, dat het water ln de cel blijft.
Wat bevroren is: bloemen, aardappe
len of wat ook, houde men ver van
d"1 kachel en bulten 't verwarmd ver
trek. Onderdompeling in koud niet
te koud water, kan helpen, anders
het neerzetten op een vorstvrije en
tochtvrye plaats. Aarde Is een Isolee-
rende stof, welke gebruikt wordt bij
het bewaren van aardappelen, bleten
enz., in kuilen; stroo legt men bo
venop de vruchten voor de zindelijk
heid en laat men naar buiten uitste
ken; door zijn hollen stengel is het
een uitnemend middel tot ventilatie,
luchtverversching; zonder deze zou
de boel verstikken en een kelderlucht-
achtlgen smaak krijgen. Voor .onze
rozen, rhododendrons, ls de gewone
brem een goed isoleermlddeL
Bi
Pers Overzicht
ATJEH.
De Nieuwe Courant bespreekt in eeo?
zeer uitvoerig artikel het Atjeh-beLeif'
van den heer Van Heutsz. Wy latef'
de voornaamste brokstukken volgen.
Er moet nog heel wat, op allerlei;
gebied in Atjeh en voor Atjeh worden
gedaan, eer de volledige pacificatie'
zal zijn ingetreden, en om die dingen
te doen gebeuren, daartoe is hij
en vermoedelijk niemand beter dan
hy ln staat.
Een der redenen waarom Van
Heutsz zooveel kan doen, zooveel kan
laten doen, is dat bij zoo groot ver
trouwen in zijn onderhebbenden weet
te plaateen.
Op zijn beurt kweekt dit zelfvertrou
wen, stelt dit voor de mannen, die hij
uitkiest, de gelegenheid open nu hun
eigenschappen het ruimst en op de
beste wijze te ontplooien...
Valt er eenig belangrijk en moeilijk
werk te doen, dan roept hy den per
soon, die hem voor de uitvoering ge
schikt lijkt, bij zich en bespreekt met
hem de te nemen maatregelen, de te
volgen gedragslijn. Deze worden d&n
meer ol min in bijzonderheden behan
deld en vastgesteld.
Is dit eenmaal geschied, dan laat
de landvoogd de volle uitvoering over
aan den man, wien hij aldus zijn
vertrouwen geschonken heeft. Na
pluizen of narijden doet hij niet. Mo
ge hij een enkele maal eens een op
merking plaatsen, zich verder met de
behandelinf der zaak bemoeien laat
hij na...
Maatstaf van de bruikbaarheid van
den aldus met volmacht toegeruste, is
dan het te behalen succes.
Hierin meen en wij den sleutel te
moeten zien tot recht verstand van
het conflicttusschen Van Heutsz en
gouverneur Van Daalen.
Van Heutsz heeft Van Daalen tot
het gouverneurschap van Atjeh be
noemd, na een weifeling. Zoodra die
weifeling overwonnen was, heeft hij
zich geheel op hem verlaten. Toen
hem nu, bij zyn bezoek aan Atjeh
ble.ek, dat het succes, waarop hij ge
meend had te mogen rekenen, niet
was verkregen, de uitkomsten van v.
Daalen's bestuur in de Onderhoorig-
heden, vergeleken bij de door hem
gekoesterde verwachtingen zeer teleur
stellend waren; en toen hij nu zag dat
die uitkomsten het gevolg waren van
opvattingen van den gouverneur,
welke in nauw verband stonden met
de eigenschappen, die hem vroeger
aan zijn geschiktheid voor den post
hadden doen twijfelen daar waren
van de te volgen gedragslijn althans
deze punten aangewezen: Van Daalen
moest uit Atjeh worden teruggeroepen
en zelf had hy de verantwoordelijk
heid voor het gebeurde op zich te
nemen.
Van Heutsz heeft door de fout van
Van Daalen's benoeming te begaan,
schuld aan den ongewenschten toe
stand, die zich eenige maanden ge
leden in Atjeh zoo duidelijk heeft ge
openbaard. De wijze echter, waarop
hij, nadat hij de fout had bemerkt,
deze heeft hersteld, maatregelen heeft
genomen om er de gevolgen van te
verbeteren, maakt, dat wij het ver
trouwen in zijn beleid niet verliezen.
Het inzicht van den landvoogd,
met zooveel talent door hem in zijn
rapport verdedigd, dat troepenver
meerdering onnoudig en ongewenscht
zou zijn, vindt dagelijks in den loop
der gebeurtenissen bevestiging...
De N. C. hangt een vrij gunstig
beeld voor van den toestand op Atjeh;
het blad is vo lhoop op de toekomst.
Dan vervolgt het blad:
Tegenover dit gunstige beeld is aan
dt andere zijde te stellen: de grimmi
ge massa van de onverzettelijke, haat
dragende bevolking.
Zouden bij den zooeven geschetsten
gunstigen stand van zaken, deze in
vloeden by machte blijken om die
massa te overwinnen, haar te kne
den naar de opvattingen eener be
schaafde staatkunde?
Zal ooit worden bereikt, dat de
Atjehers, als volk, rustige burgers
van den Indischen Staat zullen we
zen?
Ja, met geduld zal het kunnen
en met no giets meer dan geduld, met
een wil.
Een wil is er noodig, om het alles
te besturen; te bewerken, dat, wat
men te doen wenscht ook gebeurt.
De Atjeh-zaak zal tot een einde
kunnen worden gebracht zij het
ook misschien niet Ln de allernaaste
toekomst wanneer slechts aan het
„stelsel Van Hèutsz' wordt vastge
houden, de belichaming van zulk een
wil.
KIESRECHT.
„Do Standaard" schrijft:
Melt ingenomenheid mag gecoaï-
sfcaiteeird, dat de R.-Kath. lueavereeni
gra gen van boven den Moerdijk bij
meerderheid vain stemmen het orga.
nisch kiesrecht, en in aansluiting?
hieraan het Huismanskiesrecht haai*
steun bodien.
Met het ook op de zoo gewenscht»
samenwerking bij de stembus en la
de Kamer ls ons dit ei-a oorzaak van.
blijdschap.
Een tegenovergestelde uitslag van
do gehouden stemmingen zou nood-
lottiigerwijs de coalitie Rechts gebro
ken hebben, zoodra de Grondwetehor.
zlening aan de pi de komtiets wat
miet lang kan uitblijven.
Open blijft fc-u nog ie vraag, wait
men in Noord-Brabant en Limburg
zaJ doen. maar vergissen we ons met
dan dreigde het gevaar, dat men'
zich voor algemeen stemrecht zou
verklaiard hebben, vooral in het Noor
den van 't land. en is dat In het Zui
den xnlndier ia duchten.
