Verseftifot dagelijks, befoafo» ep Z<wi- en Feestdagen.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
26-
aargang.
No. 7767
WOENSDAG 7 OOTOBES 1908
HAARLEMS
ABONNEMENTEN
PER DRIB KAANDEN!
Voof Haarlem 1.29
Voot de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)1.30
Franco per post door Nederland „1.65
Afzonderlijke nummers0.02H
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 H
n de omstreken en franco per post 0.45
Ülfgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J« PEEREBÖÖSL
ADVERTENTIÉNs
Van 1—5 regels 50 Cts<: iedere regel meer 10 Cts= Bulten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels elke regel meer ƒ0. hi Reclames 30 Cent per regdL
SB; Abonnement aanzienlijk rabat
Advertsntiën van Vraag' en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cis. per plaatsing*
50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant
RedacÜê cë Administraties üroote Houtstraat 55
Hffltêrcomiüunaai Telefoonnumnier der Redactie 600 en der Administratie 72&
Drukkerij; Zuider Bulteaspaansê 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem Jn dit blad is uitsluitend gemachtigd! het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
KLUSTE BLAD.
AöENDA
DONDERDAG 8 OCTOBER.
Groote Kerk: Orgelbespeling, 2-3 u.
Nut van 't Algemeen: Theosofische
Vereeniglngi Voordracht mevr. W. A.
L. Ros—Vrijman.
Schouwburg: Ned. Opera en Ope
rette „Faust", 8 uur.
Hillegom: Gemeenteraadsvergade
ring, 10 uur.
Heemstede: Gemeenteraadsverga
ring, 7^ uur.
Buitenlandsch Overzictó
DE CRISIS IN DE BALKAN.
Een allervreeselijkste chaos van
berichten, artikelen en telegrammen
een stortvloed, een bandjir gelijk 1
Dit is teekenend voor den algemee-
nen toestand van verwarring, die
aan een paniek doet denken I De een
beweert zoo, de ander zus, kortom, 't
is een tegenspreken op groote schaal!
't Is daarom heel moeilijk een ant
woord te geven op de vraag
ZAI. ER EEN OORLOG KOMEN
Dit is zeker, dat de oorlog er nog
niet is, en dit geeft hoop, dat hij
óók niet komt I Laten we eerst do
quaestie tusschen Bulgarije en Tur
kije bespreken. Vorst Ferdinand heeft
zijn onafhankelijkheidsverklaring aan
Turkije toegezonden, 't Antwoord
had dadelijk -Seu. oorlogsverklaring,
kunnen zijn, maar dit was 't niet.
De Porte heeft besloten, een nota tot
de verschillende mogendheden te
richten, waarin gewezen wordt op de
schending van het verdrag van 1878,
door Bulgarije begaan en r e c h t ge
vraagd wordt.
Dit is dus een aanduiding
ar no£ geen bewijs dat de Tur-
ke.i het voornemen hebben het ge
schil met Bulgarije en Roemelië langs
staatkundigen weg op te los
sen. Dan zal de diplomatie in plaats
van het zwaard spreken
Ook Bulgarije zal hier wel ooren
voor hebben. Stond niet in de onaf
hankelijkheidsverklaring van koning
Ferdinand, dat Bulgarije niet den
oorlog wil?
't Zal echter met van Bulgarije
maar van T u r k ij e afbangen, of de
kanonnen al of niet zullen spreken.
Bulgarije heeft geen enkel motief om
de Turken aan te vallen, zij hebben
de Turken beleedigd, alles afgeno
men, wat genomen kon worden,
dus.... er valt niet meer te nemen,
óók niet door het zwaard 1
Dus aan de Turken het antwoord I
Wij wezen er in ons vorig overzicht
al op, dat Turkije bij den vrede
meer belang heeft, dan bij den oor
log. Het land, pas ontworsteld aan
de knellende banden van een despo
tisme, van een hofkliek-regeering zon
der weerga, is in 't late stadium van
moderne ontwikkeling, 't Parlement
moet gekozen worden, de regeerings-
machine loopende gehouden, het le
ger gereorganiseerdVooral het
leger moet verbeterd worden,
want daarin bestaan schromelijke
misstanden. De bewapening is ouder-
wetsch, de troepen zijn niet voldoende
geoefend, geen bekwame aanvoer-
dei's
Dan heeft men in Turkije nog altijd
de Jong-Turbsche partij, die voor de
geregelde ontwikkeling is, en dus te
gen den oorlog. Met deze meening
zal de Turksche regeering zeker re
kening moeten houden. Teekenend
voor den toestand :s, dat men in het
Turken land' zeer verbolgen is om den
minister, die alle onheilen heef! uit
gelokt door het niet uitnoodigen van
den Bulgaai'schen gezant aan de
Turksche eetpartij. Die excellentie
zal geen 365 dagen meer minister
zijn 1 Zal hij aangewezen worden als
de steeds onmisbare zondebok
Ook is Turkije ongetwijfeld bang
voor Bulgarije. O, niet alleen voor de
Bulgaren, maar 't weet, dat achter
Bulgarije Oostenrijk-Hnngarije staat,
ei achter het O.-H. rijk Duitschland 1
't Is een geschiedenis als een bus
kruitfabriek, waar de Turk liever
geen pijpje rookt
Want de quaestie van de
ANNEXATIE VAN BOSNIë EN
HERZEGOWINA
door Oostenrijk is ook nog steeds
niet opgelost. Nog wordt dag aan dag
gedreigd, dat nu de officieele aan
kondiging van Oostenrijk-Hongarije
zal komen, waarbij het deze Turk-
fiche provincies annexeert. Er wordt
fitellig beweerd, dat dit heden
(Woensdag) zal gebeuren. Intusschen
afwachten 1....
Deze quaestie jaagt nog meer poli
tiek stof op dan die met Bulgarije.
Hier komen inzonderheid de mogend-
.heden in 't spel, en waar die „hooge
politiek" speeltnu ja De draden
van de geheele Europeesche politiek
loopen hier over één schijf. Het is in
het belang van Oostenrijk-Hongarije,
om Bosnië en Herzegowina te an-
nexeeren, dus de vriendjes van Oos
tenrijk-Hongarije keuren dit voorne
men goedt terwijl de vijanden.... het
afkeuren.
Men kent dus de verhouding
Duitschiand steunt Hongarije, ook
Italië zou dit krachtens den Drie
bond moeten doen, maar(nu heeft
men weer een staaltje van „hooge
politiek"!) doet dit niet. ,,'t Land
van de laars" hinkt op twee gedach
ten, weet blijkbaar nog niet, of 't voor
of tegen Franz Joseph's plannen zal
zijn
Frankrijk en Engeland zijn tegen
Oostenrijk natuurlijk 1 Rusland
Dit is nog de vraag 1 't Wordt weer
een samengestelde historie. Oosten
rijk-Hongarije trekt met Bulgarije
één lijn, en Rusland steunt zijdelings
de plannen van Bulgarije, en.... kan
dus moeilijk tegen Oostenrijk-Hon
garije partij kiezen 1
Wel ingewikkeld
Er komen echter nog meer belang
hebbenden. Daar is
SERVIë,
dat door de uitbreiding van Oosten
rijk-Hongarije leelijk in 't gedrang
komt en geheel wordt ingesloten. Het
wordt voor de Serviërs haast een zaak
van leven en dood, daar de uitgang
naar zee belemmerd wordt, wat de
nekslag voor den handel is.
Dreigt van dezen kant dan ook
eenig oorlogsgevaar Niet onfnoge-
lijk. Feit is, dat de Servische leger-
troepen zijn opgeroepen.
De couranten in Duitschltmd,
Frankrijk, Engeland, Italië en Rus
land schrijven kolommen en kolom
men over de Balkan-crisis. Inzonder
heid is de Engelsche pers tegen Oos
tenrijk gekant. Het wordt een schan
daal geacht, dat Oostenrijk zoo het
verdrag van 1878 schendt, het ver
drag, door Franz Joseph zelf bekrach
tigd. Toen bekrachtigd, nu verkracht!
Ook wordt het leelijk geacht, dat
Oostenrijk juist nu met de annexatie
plannen komt nu, terwijl Turkije
reeds met Bulgarije moeilijkheden
heeft, en het land van binnen niet
krachtig genoeg is, om naar buiten
sterk handelend op te treden 1 Wel
wordt begrepen, dat dit juist een po
litieke zet op het schaakbord is, wijl
Turkije nu zoo in de misère zit, dat
het weinig anders kan doen, dan
zich de beleedigingen laten aanleu
nen, maar... mooi vindt Engeland dit
niet 1
We zullen maar niet in Engeland's
geschiedenisboek gaan bladen I An
ders
Zoois van den toestand in de
Balkan nog niet veel definitiefs te
zeggen. Hadden we geen gelijk, dat
we van een chaos berichten spraken,
en dan.... we bieden bier onze lezers
slechts een met zorg gekozen bloem
lezing aan. Een lezing van alle be
richten zou menigxfen 't hoofd aan 't
duizelen brengen 1
Het is dus nog onbeslist, of er oor-
log zal komen. Het is mogelijk en het
is niet mogeliijk. Vooral zal dit van
de houding der mogendheden afhan
gen. Nemen zij de nota van Turkije
goed op, dat wil zeggen, dat een of
meer i-egeeringen het voorstel doen,
om eene
CONFERENTIE
bijeen te roepen, om het verdrag van
1878 nader te regelen, dan is er wel
kans op een vredelievende oplossing
van het geschil.
Toch zal ook dit nog niet gemakke
lijk zijn. Bulgarije 's niet meer te
brengen onder direct bestuur van
Turkije, en de toestand in 't Turken-
land is zoo modern, dat ergeen
plaats is voor een ouderwetschen va
zalstaat. Evenzoo geldt het van Bos
nië en Herzegowina. Men kan Oosten
rijk de nu reeds toegekende macht
niet meer ontnemen I
Wat zal 't moeilijk zijn dit probleem
op te lossen.
Ook ;s 't volstrekt niet zeker, dat
Turkije maar een afwachtende hou
ding blijft aannemen. Kondigt Oos
tenrijk-Hongarije de annexatie af, 't
is heel goed mogelijk, dat Turkije
dan met een oorlogsverklaring aan
beiden komt.
Maar, nog eens, waarschijnlijk ach
ten we dit niet.
Natuurlijk is in deze dagen' aller
oog op Bulgarije gevestigd. Eenige
BIJZONDERHEDEN OVER
BULGARIJE
zullen dan ook wel gelezen worden.
Eerst eenige geschiedkundige herin
neringen. Sinds 1393 is Bulgarije een
Turksche provincie geweest, als thans
Macedonië nog. In den loop der
eeuwen verloor Bulgarije vrijwel al
haar nationale en godsdienstige
eigenaardigheden. Tot het eigen Bul-
gaarsche patriarchaat werd haar ont
nomen. Doch In het begin der vorige
eeuw viel een herleving van het Bul-
gaarsch-nationale gevoel allerwege
waar te nemen. In 1835 werd de eer
ste zuiver Bulgaarsche school te Er-
novo opgericht. Langzaam maar ze
ker won de Jong-Bulgaarsche bewe
ging veld. En reeds in 1872 moest de
Sultan den metropollet Antoin als on
afhankelijk Bulgaarsch kerkelijk
hoofd, als Bulgaarsch Exorch erken
nen.
De Russisch-Turksche oorlog bracht
voor de Jong-Bulgaren eeu succes dat
z'j met eigen krocht zeker nog in
lang niet zouden hebben bereikt. Bij
den vrede van Stevano in 1878 werd
Bulgarije vftn provincie vazalstaat
van Turkije, met Alexander I van
Battenburg als „vorst". Oost-Rumelië
werd bij Bulgarije gevoegd en be
stuurd door den vorst van Bulgarije
als Turksch gouverneur. In 1886
moest: vorst Alexander teix gevolge
van een staatsgreep altreden er werd
in 1887 opgevolgd door vorst Ferdi
nand, die echter eerst in 1896 door
alle mogendheden als zoodanig werd
erkend.
Nu wat aardrijkskunde. Bulgarije
is ongeveer anderhalf inc.al
groot ais Nederland eD Rcemelië
nu in 't koninkrijk begrepen ook.
Het gezamenlijke Bulgaarsch e rijk
zal ongeveer drie keer zoo groot zijn
ais Nederland. De bevolking bestaat
uit een millioen zielen. Het land is
gedeeltelijk bergachtig, gedeeltelijk
laag land. Vanda.ar dat een groot
deel der bevolking zich aar den land
bouw en veeteelt wijdt, terwijl ande
ren in de mijnen, waar zout en sal
peter gedolven wordt, een bestaan
trachten te zoeken. Het karakter van
den Bulgaar wordt ons geleekend als
vreedzaam (in deze dagen van be
lang 1), vlijtig, gastvrij en verstan
dig, maar tevens wantrouwend, heb
zuchtig en listig. l>e vaderlandsliefde
gaat bij hem vergezeld van veel zelf
zucht. De beschaving is beter ontwik
keld dan van de Turken, vooral van
den Bulgaar, die op den Roemeliër
nog wat voor heeft.
De Bulgaar heeft dus goede en
slechte eigenschappenzooals wij
allemaal 1
De persoon, die het meest op den
voorgrond treedt, is
KONING FERDINAND.
Als we zijn geschiedenis vertellen,
vinden we meteen nog gelegenheid,
nadere bijzonderheden over Bulgarije
mee te deelen.
Ferdixiajid is een gelukskind 1
Toen Bulgarije zonder vorst was
in 1886 moest Alexander tengevolge
van een staatsgreep aftreden ging
er een Bulgaarsche commissie of
„missie" op uit omeen vorst te
zoeken. De heeren maakten er na
tuurlijk een vacantie-reisje van, en
kwamen zoo te W'eenen in een.... cir
cus. Een militair zei
Wat komen jelui hier doen
Een vorst zoeken
Zoo, ik weet er wel een. Het is
Prins Ferdinand van Coburg, een
bloedverwant van Franz Joseph, een
heele goeie kerel....
Eerst dachten de missie-leden aan
een grapje, maar.... van het grapje
werd 't ernst. Prins Ferdinapd werd
bij een nadere kennismaking een ge
schikte candidaat bevonden, en... ook
aangenomen. Wat een boffer I
Op 7 Juli werd Prins Ferdinand, die
wei zin in dat baantje had, door de
Bulgaarsche volkevertegenwoordi
ging als vorst erkend, en op 1-i Au
gustus daaraanvolgende plechtig be-
eedigd.
Nu was Prins Ferdinand een leen-
vorst van Turkije. Dit was niet vol
doende voor zijn eergevoel, het ex
celsior het steeds hooger I blies
in zijn hoofd, en wel voornamelijk
door het aanstoken /an zijn eeriucn-
tige gade prinses Maria Louise van
Parma.
Ferdmand droomde van een vrij
Bulgaarsch rijk, hij een vrij en onaf
hankelijk vorst. Hij wilde als zooda
nig door Europa en wel voorname
lijk door Rusland en Turkije er
kend worden.
De minister Stamboelof was hem
echter een blok aan 't been. Deze deel
de zijne roemzuchtige plannen niet,
en deed niets dan.... ze tegenwerken.
Met zoo'n minister kon Ferdinand
natuurlijk niet opschieten, maar
Rusland en Turkije zorgden er wel
voor, dat Stamboelof minister
bleef 1
Ferdinand bleef eerzuchtigHij
kende zich zelfs al de allures van een
vrij vorst toe, en.... deelde overal rid
derorders uit. Die mochten in het
buitenland natuurlijk niet gedragen
Worden, want ze waren geschenken
van een 1 e e n v o r s t....
Dat prikkelde Ferdinand nog meer.
Hij zei „Ik heb tot nog toe alles
met geduld gedragen, toen ik alleen
was. Maar nu heb ik vrouw en kind,
nu is de zaak veranderd nu moet ik
er aan denken, mijn huis te bevesti
gen."
Hij zou offers .brengen,,,...Helaas
moesten ook onderen in die offers
deelen 1 Er volgde het ontslag van
Stamboelof, en een proces "wegens
hoogverraad, hetgeen tengevolge had
dat Stamboelof moest stervenals
offer van Ferdinand's eerzucht 1...
Maar... Ferdinand kreeg de erken
ning 1 Rusland bewees hem eer, de
Turksche Sultan erkende hein, en
stelde hem aau als gouverneur over
Roemelië.
Dit was iets voor Ferdinand gewon
nen 1 Niet genoeg echter 1Hij
bracht bezoeken aan de Europeesche
hoven, al maar om erkond te wor
den. Het ideaal was een geheel vrij
en onafhankelijk koning te zijn.
Daarom werd het volk militair op
gevoed, daarom moest alles soldaat
wórden, daarom word drie kwart ge
deelte van alle staatsinkomsten voor
het leger bestemd, daaromis nu
de onafhankelijkheidsverklaring af
gekondigd.
Het is de kroon cp iiet werk, op het
drijven van vorst Ferdinand. Zal hij
nu tevreden zijn, hij, de kleine Napo
leon Neen, nog is meer te krij
gen. Hij heeft zich uitgeroepen tot
Tjaar aller BulgarenIn Mace-
idor.iS wonen vtk Bulgaren.... n:»g is
se eer-honger niet gesti d.
j Zat Turkije koning Ferdinand mo-
j res leeren, en hem van dezen honger
J genezen Of zullen de mogendheden
I dit doen, door hem niet als koning
J te erkennen
J Ferdinand heeft natuurlijk aan-
.vtonds lijn uitroephvg aan alle mo
gendu-vften laten weiwi.
Maareen antwoord is nog van
;een gekomen
Stadsnieuws
Stater» en w;f!tv»ilig8fl.
Hoewel do s t a k n g aan de „Po-
lygraph" door het aannemen van
nieuw personeel als geëindigd be
schouwd kan worden en 't nu meer
een uitsluiting is, brengt ze
nog heel wat beroering in onze stad.
Dit komt, doordat de uitgestotenen
nog steeds posten en de werkwilligen
volgen.
Gisteravond zijn we er eens op uit
gegaan om zoo'n „vervolging" mee
te maken.
Toen we tegen zes uur aan de fa
briek bij 't Schouwtje kwamen, was
alles al in afwachting /un de dingen
die komen zouden. iJij den Wagen
weg stond een groepje stakers (we
zullen ze duidelijkheidshalve maai
zoo noemen) ongeveer 20 man, meest
jongelieden, enkelen in 't bezit van
fietsen. Daarom been stonden v/at
nieuwsgierigen de huidjes die aer
gens ontbreken, buurvrouvven, sla
gersjongens enz.
In de onmiddellijke nabijheid der
„Polygraph" hadden een adjunct-
inspecteur en vier agenten post ge
vat
Nog wachtende begonnen we
EEN GESPREK MET EEN
BEWONER
der Schouwtjeslaan. Hij vroeg:
Komt u ook eens 't feest bijwo
nen?
Na een bevestigend antwoord ver-
jelde hij ons een en ander. We laten
hem hier aan 't woord:
Eiken dag hebben we hier die
parade, 't Is nu lang zoo erg niet
meer dan vroeger, toen de politie nog
niet zoo nauwkeurig toezag en T wel
gebeurde, dat de werklieden zonder
geleide naar huis gingen.
Enkele teeren is men toen hand
gemeen geworden. Dat kwam zoo: de
stakers loopen de „onderkruipers"
voor de voeten, zwaaien tegen hen
aan als waren ze dronken... enfin "t
werd toen kloppen. Een is zoo erg
getrapt, dat hij niet meer loopen kon,
terwijl ook een mes op de proppen
kwam...
Daarna maakten we een
PRAATJE MET DEN ADJUNCT
INSPECTEUR KOKER,
die ook een verhaal deed van de on
geregeldheden die eiken dag en voor
al 's avonds plaats hebben. We vroe
gen:
Is 't wel eens zoo ver gekomen,
dat men handgemeen werd.
Nooit als de politie er bij was.
Als wij er zijn, loopen ze alleen ach
ter ons aan, schreeuwen eene een
enkelen keer, maar dat is ook wel 't
voornaamste.
Worden alle werkwilligen ge
volgd?
Need, er is een soort systeem.
Dsn eenen avond gaan ze met die van
t Scfcoterkwartter mee, den anderen
avond naar 't Leidsche kwartier, dan
weer naar 't Rozenprieel, enzoovoort.
Onderwijl was 't zes uur geworden
en kwamen de arbeiders uit de fa
briek. De agenten verdeelden zich, en
elk nam er eenigen onder z'n hoede.
Een „onderkruiper" in 't Schoter
kwartier wonend, werd ook door een
agent gevolgd. Nauw was hij op den
Koninginneweg, of alle „stakers"
volgden hem mei een zacht hi-ha-ho.
Voor dezen avond gold de betooging
den man uit 't Schoterkwartier! De
inspecteur begreep dit en volgde op
de fiets.
Frans Rosier, zoo hoorde men een
uit 't groepje der „stakers' roepen.
Stil. (klonk 't) daar komt de inspec
teur!.
De „onderkruiper", de inspecteur,
de agsnt, de „stakers" en wij volg-
■den den Koninginneweg, Geldelooze
pad, Heerenhek, Groote Houtstraat,
Anegang enz.
Tot hiertoe ging alles kalm. Alleen
vonden enkele „stakers" 't noodig,
ons eenige beschuldigingen aan het
adres van de pers na te schreeuwen.
Natuurlijk stoorden we ons daar al
heel weinig aan, en liepen kalm on
zen weg. Een der stakers kwam op
ons af, zoodat we gelegenheid hadden
ook
EEN STAKER TE INTERVIEWEN.
Hij zei: Vindt u niet, dat alles heel
kalm gaat We geen sjouwerlui,
die met latten gaan slaan, we loopen
alleen achter hen aan.
Waarom doen jelui dit eigenlijk,
Dit is om te betoogen. De onder
kruiper is in de plaats van een druk
ker gekomen, nu is er voor ons weer
een kansje minder om de staking te
winnen. Ook is de drukker nu zijn
betrekking kwijt. Als we zoo'n onder
kruiper telkens volgen, dan moet hij
toch begrijpen, dat hij tegen het ar
beidersbelang handelt, t Moet voor
hem ook vervelend zijn, eiken avond
door politie thuis gebracht te worden,
dat moet hem gaan vervelen.
Ondertusschen waren we in de Ane
gang gekomen. De politie was wat
voor gekomen, en daarom ging 't in
de Warmoesstraat met een hoeratje
voorwaarts. Bij de Spekstraat hield
een agent stil, keerde zich om: „Als
jelui je niet bedaard houden, leg ik
de gummistok er over!..." In de Sme-
destraat was ook zoo'n incidentje,
maar zonder verdere gevolgen.
De „onderkruiper", de inspecteur
en de agenten gingen in het
POLITIEBUREAU;
Voor bureau vatten de stakers en
vele „kijklustigen" post... Ze wacht
ten:..
Onderwijl verlieten de „onderkrui
per" met twee agenten, door een zij
deur aan b6 Lange Wijngaardstraat,
het bureau en wandelden verder. Er
werd geen staker meer gezien!...
Wij wisten van de truc en wachtten
den stoet bij de Jansbrug weer op.
Ongemoeid werd nu langs 't Noor-
der-Spaarne naar den Spaamdam-
merweg gewandeld, waar de Scho-
tensche politie voor verder thuisbren
gen zorgde.
Ook werd door ons de
WERKMAN ONDERVRAAGD.
Hij vertelde, dat hij reeds langen
tijd zonder werk was, thuis 9 kinder
tjes had die om brood riepen... zoo-
dat t een uitkomst was, toen hij
werk aan de Polygraph kon krijgen.
Werk, dat de stakers niet wilden
hebben.... Dat posten en volgen duurt
reeds gerutmen tijd, en de stakers
passen 't streng toe ook. Verleden
week moesten twee „onderkruipers"
naar Amsterdam, een „staker' volg
de hen, ze gingen btj een kennis bin
nen en verlieten dit huis door een
achterdeur. Toen heeft de „staker"
wel eenige uren voor niets staan
wachten.
Daarna hadden we
NOG EEN ONDERHOUD
met den adjunct-Inspecteur. Hij deel-
do mee, dat de „stakers" door den
Bond nog steeds ondersteund wor
den. Als de „stakers' nu ophouden
met posten en volgen, wordt de i
king als opgeheven beschouwd en ver
valt de ondersteuning. Zoo nu en dan
komt een hoofdbestuurslid uit Am
sterdam eens een kijkje nemen. Als
deze er is, wordt er meer rumoer ge
maakt dan anders. Ook nu Is hij er
weer. Naar ik hoorde wordt uitkee-
ring gegeven, zoolang er gepost wordt
zoodat de „stakers" daarmee voor»-
eerst nog niet zullen „staken".
Ten slotte spraken we nog den ad
junct-Inspecteur over de
RECIITSQUAESTIE.
Is er togen dit volgen niets te
doen?
Neen, zooals de wetsbepalingen
nu zijn, is dit niet onder „hinderlijk
volgen" te brengen. De „stakers" zor
gen wel, dat ze in 't bijzijn der politie
ordelijk optreden, ze weten wel, dat
anders onherroepelijk een bekeuring
volgt. Morgen (dat was heden Woens»
dag) worden enkele zaakjes voor hek
kantongerecht behandeld."
Aan het beeld, dat door onzen ver
slaggever van den toestand gegeven,
is, kunnen wij nog toevoegen, dat
niet alleen de werklieden, die aan
den arbeid zijn gebleven en die welke
na de staking Ln dienst zijn getre
den, worden gepost, maar ook de di
recteur en het kantoorpersoneel. Met
eigen oogen hebben wij kunnen waar
nemen, hoe de directeur, de heer
Arp, Dinsdagmorgen in de Groote
Houtstraat, voorafgegaan werd door
twee stakers per fiets, die blijkbaar
ai vermoedden waar hij heenging, al
thans op het Verwulft links af sloe
gen, de richting, die ook de heer Arp
had te gaan.
Dit geval staat niet alleen, het is
regel. Ter nauwernood zet hij een
voet buiten de fabriek of de e ere
wacht is daar en gaat mee, zonder
een woord te spreken. En deze onaan
gename attentie geniet hij niet al
leen. Een van de geëmployeerden van
T -kantoor verhaalde 4ma hij.
naar huis wordt gebracht, terwijl de
stakers gesprekken voeren In deze
soort:
„Voor mijn part kan die vent dood
vallen."
„Nou, al was het dadelijk".
En dan weer:
„Zeg, wat zou mevrouw vandaag
koken? Een kropje sla?"
„Nu, ik denk ook wel een bosje
worteltjes".
Wanneer hij, bij zijn huis geko
men, binnengaat, scharen zij zich op
het trottoir en heffen een hoeraatje
aan.
Een anderen keer werd dezelfde
man door de Groote Houtstraat heen
vergezeld van twee stakers, elk aan
één kant, die zóó dicht naast hem
liepen, dat hij geen beweging had
kunnen maken, zonder hen aan te
raken.
Weer een andermaal wordt er iri
zijn nabijheid geroepen van een
meisje, "dat ongelukkig gemaakt zou
zijn, met de duidelijke bedoeling, dat
de voorbijgangers daarvan hem zul
len verdenken.
Op de tram stappen baat niet, de
volgers gaan mee en zetten hun ge
sprekken voort. Zelfs wanneer er Ie
mand op reis gaat, wordt hij naar
het station en zelfs naar de plaatfi
van zijn bestemming per trein ge
volgd. Toen een der bedienden te Lei
den zoo laat mogelijk uitstapte om
zijn volger kwijt te raken, sprong de
man uit den trein, die al in bewe
ging was. Later volgde hij hem ook
weer naar den Haag en eerst door de
welwillendheid van een klant, die
hem een andere deur uitliet, kon de
reiziger zijn volger kwijt raken.
Hoe de werkwilligen 's avonds te
zes uur op den Wagenweg worden
opgewacht, beschrijft reeds onze ver
slaggever. De eenige bedoeling, die
dit alles kan hebben is, dat het per
soneel het op den duur moede wordt»
naar huis gebracht te worden do»
de politie, met zwijgende volgers ach
ter zich aan. Hoe prikkelend dit op
den duur werken moet op iemands
stemming, is licht te begrijpen. De di
rectie van de Polygraph is dan ook'
bevreesd, dat haar personeel op den'
duur zijn geduld niet zal kunnen be-,
waren, en een vechtpartij ontstaat^
die dan toch door het posten zal zijó
uitgelokt.
Dat ln een arbeidsgeschil de sta-,
kers nieuwe werklieden trachten over
te halen hunne plaatsen niet in té'
nemen, laten wij nog gelden, maar
deze manier van volgen komt onfl
voor te zijn een leelijke uitwas, geen
posten meer, maar pesten, om hei
leelijke maar duidelijke woord eens
te gebruiken. De verklaring van den
heer Koker, dat de staking wordt ge-,
acht te zijn opgeheven wanneer er
niet meer gepost wordt, stelt de zaak
ln een nog bedenkelijker licht.
Is het wel wenschelijk, dat de po-
