Als gij uw kind
Binnenland
Kerk ea School
Leger en Vloot
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cts. per regel.
-
Brandwonden
onmiddellijk Ingesmeerd mei Kloos-
ierbalsem, trekken geen blaren. Ieder
ongemak jvordt dadelijk opgeheven.
Prijs per pot ƒ0.35, ƒ0.75 en
1.20. Let op den rooden band met
handleekenlng L. 1. Jlkker.
gezond, vroolijk en frisch van
geest wilt zien opgroeien, geef!
het dan Dr. HOMMEL's Haema-
togen. Laat U echter geene der
vele namaaksels aanpraten!
zend kilogram wegende, gereed om
in zee gestort te worden ter bescher
ming van de pier. Van deze blokken,
die onderling stevig aan elkander wa
ren verbonden met zware kettingen,
Sloegen des nachts met ééne zee, twee
tegelijk weg. Met één golfslag werd
ius een gewicht van 160.000 KG. in
jee geslingerd.,
(Hbld.)
PRINS HENDRIK OP DE JACHT.
Mem meldt uit 's-Gravenhage:
Z. K. H. de Prins vertrok Dinsdag
ochtend te 6 uur 47 per Hollandsche
spoor naar Alkmaar, om in de omge
ving van deze stad té gaan jagen.
DE NIEUWE MAILBOOTEN DER
ZEELAND".
Wij kunnen in tegenstelling mei
In sommige bladen genoemde cijfers
melden, dat de nieuwe mailbooten
der maatschappij „Zeeland" de vol
gende afmetingen zullen krijgen
lengte over alles 364 voet, breedte
42.6 en diepte 26 wet. De gecontrac
teerde snelheid bedraagt 21 knoopen
in dan gewonen dienst met lading. Op
do gemeten mijl moet een siel'heidvan
22 1/2 knoopen worden gehaald.
ITaL)
TWEEDE KAMERVERKIEZING.
ZUIDHORN. Ds. G. Hofstede te
Kampen heeft de candidatuur voorde
Tweede Kamer voor Zuidhorn aange
komen.
A. J. C. BARON VAN PALLANDT.
De heer A. J. C. baron van Pal-
landt wordt heden 70 jaar. Van dien
levenstijd heeft hij een groot gedeel
te gewijd en besteedt hij nog
aam den dienst van Koning en Ko
ningin in zijn hof ambt van opper-ce-
remoniemeester, zoomede als lid van
den Haagschen Gemeenteraad gedu
rende bijna een kwarteeuw aan de
onvermoeide behartiging van de be
langen der gemeente en van hare in.
stellingen van armenverzorging en
verpleging.
EEN ADVISEUR VOOR DE BUITEN
BEZITTINGEN IN INDIé.
Naar aanleiding van het bericht be
treffende de indienststellimg van een
adviseur en een adjunct-adviseur
voor het bestuur op dé Buitenbezit
tingen, merkt „Land en Volk" op, te
hebben vernomen, dat ais chef van
het hierdoor ingestelde bureau van
advies voor de zaken der Buitenbezit
tingen èn door den directeur van
Binneniandsch Bestuur in Indië èu
door deai Raad van Indië de heer li.
Cclijn is voorgedragen. Deze moet
dam ook, naar bekend is, de daartoe
aangewezen persoon worden geacht,
na al hetgeen aan den nieuwen maat
regel le voorafgegaan.
C. SCHNEIDER.
Meen meldt uit Den Haag het over
lijden van Hofraad C. Schneider,
eerste-kan seller bij het Duitsche ge
zantschap, in den ouderdom van 59
jaar.
Het stoffelijk overschot wordt Don
derdagochtend te elf uur op Nieuw-
Eik-en-Duinen ter aarde besteld.
STORM.
Tijdens den krachtigen Zuidwester
storm werd te 's-Gravenhage en te
Scheveningen op velschillende plaat
sen schade aangericht aan de gevels
van huizen als anderszins.
Bij den West-Noord-Wester storm,
bood de zee te Scheveningen een ont-
zagwekkend schouwspel door de hui-
zenhooge golven zoover men zien kon.
Een half uur voor hoog water stond
de zee reeds tot aan den strandmuur
en roet hoog water, ongeveer te 2 urn',
sioeg het water er soms overheen.
Zeer veel menschen kwamen naar het
strand en gingen op de pier om het
grootsch tooneel te aanschouwen.
Men meldt uit Vlissingen
Aam den zeedijk van den Noorddijk
e.i van den Wilhelminuspolder, onder
Walsoorden, en dien van den Marga-
rethapolder, onder Zaamslag, is door
den storm vrij belangrijke schade
aangericht. De Russische driemast-
schoener „Ingersol" is op de reede
van Ter neuzen van anker geslagen en
tegen de plaat aangedrevenbij
vloed is de schoener met assistentie
vlot gekomen en opnieuw op de ree-
de aldaar geankerd.
Uit Kampen schrijft men
Door den zeer hevigen wind was de
IJsel gewassen tot eene hoogte van
1.8Ü M. boven N.W., en wies van 1.20
M. sedert Maandagmorgen 8 uur. Aan
den rechteroever staan alle laag ge
legen landerijen onder ook 't Kam
pereiland is bij den Mandjeswaard
ingeloopen. De nachtbooten van en
maar Amsterdam waren er Dinsdag
morgen nog niet, ten gevolge het wa
ter aan het Katerveer te hoog was,
om geschut te worden. Dinsdagmor
gen .8 uur was de stand 1.28 M. boven
N. A. P.
Maandagnacht werd op het Pam
pus het zeewater tot 150 centimeter
boven A. P. opgezweept. De polder
IJdoorn werd overstroomd. Te Dur-
gerdam drong in verschillende wo
ningen het kwelwater door den diik.
In een aantal regenbakken binnen
den d''k werd het water daardoor
brak en ondrinkbaar.
De storm joeg op het eiland Urk
Maandagavond het zeewater op tot
1.40 M. boven V. Z.. zoodat het orn-
kade weiland geheel overstroomd is,
en de werkzaamheden door de ge
meente aan landverbetering en aan
winning verricht, voor dit jaar wel
zullen gestaakt moeten worden. De
visschersvloot was behouden binnen,
te Urk en elders.
De buitendijksche landen van Mui-
dorberg tQt Valkeveen zijn door den
N.W. storm ouder water geloopen.
SCHEEPSRAMP.
Op Vlieland is Maandagnacht ge
strand het Itallaansche schip „Fer
nando 55", kapitein Francisco Arpe,
met hout van Riga naar Swansea.
Van de equipage zijn 4 gered en 7
verdronken. Twee zijn nog aan
boord, waaronder de gezagvoerder.
De reddingboot van Terschelling sloeg
om. Drie redders verdronken.
Nader meldt men
De sleepbooten „Neptunus", „Ter
schelling" en „Texel" vertrokken
Dinsdagmorgen met de reddingboot
naar de Noordergronden, naar het
Italiaonsche driemastschip. Bij een
dorden tocht naar het wrak werden
12 schipbreukelingen afgehaald, doch
doore en grondzee sloeg de redding
boot om, waarbij 3 Terschellinger
roeiers em 7 man van de equipage ver
dronken. Do overigen werden naar
Terschelling gebracht, waarna eene
nieuwe poging tot redding van den
nog aan boord zijnden gezagvoerder
en gekwetsten matroos zal worden
ondernomen.
ONGELUKKEN,
De zestigjarige werkman Albronda,
uit die Polderstraat te Groningen, liep
bij het aanstoken van zijn pijp, tegen
eein brugpaal en bleef dood.
Maandagmorgen is van een in aan
bouw zijnd pand aan de Nozemam-
stiaat te Rotterdam de metselaars
knecht L. van W. door het breken van
een dwarshout van een stelling geval
len. Hij kwam met het hoofd op een
hoop puin terecht, bekwam een sche-
d< lbreuk en was onmiddellijk een lijk.
Zekere R. te Hilversum, wonende
aan den 's-Gravelandschen weg al
daar, wilde nabij zijne woning over
een hok springen. Hij nam den sprong
te laag, zoodat hij met zijn lichaam
aan het hek bleef hangen. De ijzeren
punten van het hek drongen door zij
ne kieeren in zijn onderlijf, waardoor
eene diepe wonde ontstond.
R. werd naar de R. K. Ziekenverple
ging vervoerd, alwaar hij aan de be
komen verwondingen overleed.
Het oudste vierjarig zoontje van
don heer Frans Dobbelsteijn te Ro-oth
viel in een onbewaakt oogenblik in
den ketel met kokend water en stierf
na een vreeseüjk lijden reeds een uur
later.
Door hot breken van eon dwarsbalk
is van een stelling, geplaatst voor
een In aanbouw zijnd huis aan de No-
ze maats tra at te Rotterdam, een metse
laar achterover van een hoogte van
S tot 9 meter gevallen. Met het hoofd
sloeg hij in een partij puin en bleef
op de plaats dood. Zijn patroon, de
metselaar N. v. d. V., wonende in de
Rosestraat, sloeg voorover door een
raamopening en kwam met den schrik
vrij.
Het lijk van den metselaar L. v. W.
is voor de gerechtelijke schouwing
naar het ziekenhuis gebracht, terwijl
een inspecteur van politie den gebro
ken dwarsbalk, die van minder goede
qualiteit was, in beslag genomen
heeft.
BEZWEKEN.
De man. die onlangs bij den brand
in een der bij werkplaatsen van de
distilleerderij van den heer T. C. Mel-
chers te Scliiedam brandwonden be
kwam, is in het Stadsziekenhuis
overleden.
EEN MlLLIOEN.
Maandag is de omzet van de veree-
niging De Tuinbouw te Grootebroek
gestegen tot. een millioen gulden.
Ais men nagaat dat voor deze som
is verkocht in een tijdsverloop van
5 1/2 maand, dan kan rnen zich een
voorstelling maken van den omvang
van deze veiling in Hollands Noorder
kwartier.
DIEFSTAL IN DE KAZERNE.
De politie te Delft heeft een onder
officier aangehouden en ter beschik
king van de militaire autoriteiten ge
steld. Hij zou zich hebben schuldig
gemaakt aan den diefstal van een
gouden medaille, uit de onderoffi
cierscan tine aldaar.
Twee onderofficieren staan onder
verdenking medeplichtig te zijn. De
gestolen medaille is te Rotterdam in
besiag genomen.
(„Tel.")
CASABLANCA-INCIDENT.
Naar wij vernemen is liet thans be-
slist zeker, dat het Casablanca-Lncl-
dent aan het oordeel van hot Hof van
Arbitrage te 's-Gravenhage zal wor
den onderworpen. De openbare be
handeling kan vermoedelijk eerst In
April of Mei van het volgend jaar
worden tegemoet gezien. (Hbld.)
NIEUWE ELEVATOR
MAATSCHAPPIJ.
Naar wij vernemen hebben de fir
ma's Fr. Swarttouw, Tom Cibb en Co.,
Andrew en Co., Verwolde en Co. en
Brandjes, Dalmeïjer en Rogier, te
Rotterdam een nieuwe elevatormaat
schappij opgericht. Er zullen voorloo-
pig zes graanelevators gebouwd wor
den., (N. R. Ct.)
TWEEDE KAMER.
Reeds uit hetgeen in de avondzit-
tüng van Maandag nij Builenlaudsche
Zaken werd behandeld, kon men zien,
welke onderwerpea het meest op den
voorgrond traden.
Die onderwerpen, ook gisteren be
sproken en met eeuige andere aange
vuld, waren de werkzaamheid on
zer diplomaten (door den heer Scha
per niet gunstig beoordeeld) de lieu
traliteiisverklaring (meest afgekeurd,
alleen door den heer Van Asch van
Wijck verdedigd) de aansluiting bij
de Berber Conventie (verschillend be-
Goixleeld) de brief van den heer De
Reus en de publicatie van „Hou en
Trouw" (meest gelaakt, doch door
den heer Hubrecht, wat de publieatie
betreft, eenigszins m bescherming ge
nomen) de artikelen „Keizer en Ko
ningin" in het Vaderland (ten scherp
ste afgekeurd, vooral door den heei
Van Bylandt, die u;t goede bron kon
verklaren, dat de beweerde brief van
den Keizer niet bestond) de publica
tie der Venezuela-nota door de Tele
graaf (door verscheidene sprekers alt-
een ergerlijke en onvaderlandslieven
de indiscretie veroordeeld), enz. enz.
Minister Van Swinderen antwoord
de in eeai opgewekte en geestige rede.
waaruit wij de feitelijke mededeelin-
gen distilleeren.
De Minister kon beginjie-n met een
betuiging van dank voor de hulde, die
door verscheidene sprekers, van bei
de zijden der Kamer aan zijn beleid
was gebracht. Voor het bekend ma
ken van gegevens, in een Oranjeboek.
was stof genoeg, maar niet van goedc-
qualïteitmen kon geen diplomatieke
zaken openbaar maken, die daarvoor
niet geschikt waren. Over moeilijk
heid van den uitvoer naar Duïtseh-
land waren in den laatsten tijd geen
klachten vernemen. Dogblad-artike
len over de Noord zee-en ten te liet de
Minister langs zich heen gaan. De
academische quaestie der neutrali-
teit-sverklaring liet de Minister rus
ten evenals de Berner Conventie. Dat
men naar Berlijn voorstanders der
aansluiting zond, was logisch wat
zouden tegenstanders er gedaan heb
ben De Begeering wilde komen met
een voorstel in den geest der motie-
Van der Vlugt.
De continuïteit aan 's Ministers de
partement werd door den secretaris
generaal voldoende verzekerd.
Nederland's toestand vorderde op
dit oogenblik geen neutraliteitsverkla-
ring.
De. gezant De Reus handelde te Ca
racas misschien onvoorzichtig
maar met de beste bedoelingen. Over
Venezuela zou later worden gespro
ken. De rapporten van de consuls,
waarom de heer Hubrecht had ge
vraagd, bestonden, en de departemen
ten maakten van de gegevens ge
bruik.
De briefwisseling met „Hou en
Trouw" verdedigde de Minuster. Hij
moest scherp optreden, maar beloof
de er nog eens over te zuilen denken,
op zijn bestraffing terug te komen.
De salarissen onzer diplomaten
dit aan den heer Schaper waren,
vergeleken met die van andere lan
den, niet hoog. Dat zij niet altijd op
hun post waren, was juist. dat was,
dé heer Schaper maakte de vergelij
king, ook met politieagenten het ge
val. Zou men daarom de politie en
de diplomaten afschaffen
De algemeen© beschouwingen wer
den beëindigd.
Heden 10 1/4 uur voortzetting.
DE MIJNRAMP TE HAMM.
Onder de namen, voorkomende op
de authentieke lijst, openbaar ge
maakt door het Bergwerk sgesell-
schaft Trier" en opgenomen in de
„Markische Tageszeitung", der bij de
ramp ion de mijn „Radbod" (nabij
Ha mm, in Westphalen) op 12 Nov. jl.
omgekomen mijnwerkers, vinden wij
een viertal Hollanders vermeld, van
wie Joh. Bossink en Joh. Tibbe, bei
den géhuwd, afkomstig uit Zwolle
zijn. (Zw. Ci.)
PAARD OP HOL.
Een paniek veroorzaakte te Uit
geest een op hol geraakt paard van
J. O. te Limman. Na het achterge
deelte van den wagen, binnenbak en
zijborden naar alle kanten onder het
hollen heeaigeslingerd te hebben, ging
't in wilden draf met het voorste ge
deelte van den wagen langs de don
kere wegen, zoodat menig voorbij
ganger slechts met moeite een goed
heenkomen kon zoeken. Eindelijk
stuitte het beest tegen het Limmer-
tolhek, een eind buiten de gemeente.
Da beide inzittenden kwamen, won
der genoeg, met slechts een lichte
kwetsuur er af.
GEVAARLIJK SPEELGOED.
Dóór hét «pélen met een ge la dei)
revolver, die een jongetje van den
kastelein v. L. te Steenbergen, ineen
onbewaakt oogenblik uit de kast had
gehaald, ging het schot plotseling af
trof het kind in het hoofd, zoodat
het na enkele uren overleed.
WEES TOCH VOORZICHTIG!
In het ziekenhuis te Rotterdam is,
aan haar brandwonden, een 6-jarig
meisje overleden. Terwijl onlangs
haar pleegmoeder petroleum in een
brandende kachel wierp sloeg de vlam
in de kan, deze barstte uit elkaar,
waardoor de inhoud over het meisje
en de moeder heenging, waardoor bei
de ernstige "brandwonden kregen.
De toestand der vrouw, die nog
steeds in het ziekenhuis verpleegd
wordt, is vooruitgaande.
NED. HERVORMDE KERK.
Beroepen te Koudekerk de heer
Jansen, cand. te Nijmegen.
ACADEMISCHE EXAMENS.
A raster darm. Bevorderd tot doctor
in de rechtswetenschap op Stellingen
de heer E. J. M. Sassen, geboren te
Rotterdam, en op proefschrift ,,Le
transport international des voya-
geurs et des bagages par chermin3 de
fer", de heer Deinis de Leeuw, geb. te
Amsterdam.
Utrecht. Bevorderd tot doctor in
de rechtswetenschap op Stellingen de
heer J. G. Holsteyn, geb. te Utrecht.
EEN BELANGRIJKE MISSIVE.
Door de Synode der Ned. Herv. kerk
is onlangs door tusschenkomst der
Kerkelijke besturen een schrijven ge
richt aan de kerkeraden der gemeen
ten met drie of meer predikantsplaat
sen, waarin zij worden uitgenoodigd
door tusschenkomst dier besturen aan
de Synodale Commissie eene Memo
rie te doen toekomen, het antwoord
bevattende op de volgende vragen:
a. Is, naar uw oordeel, wijziging
van het Reglement op de benoeming
van ouderlingen en diakenen en de
beroeping van predikanten, met het
oog op den toestand uwer gemeente
noodzakelijk, met name wat betreft
de beroeping van predikanten?
b. Indien verandering U noodzake
lijk voorkomt, op welke wijze kan dan
rle uitoefening van het stemrecht naar
are 23 van 't Algem. Reglement naar
uw oordeel in uwe gemeente 't best
geschieden?
c. Hoe is in 't bijzonder uw oordeel
over eventueel© toepassing van eenig
stelsel, waarbij de Gemeente in be
paalde kiesdistricten wordt verdeeld?
d. Welke middelen zijn noodig, om
bij de toenemende uitbreiding der
groote steden den zegen van het
werk in dienst des Evangelies te bren
gen onder 't bereik van alten, die tot
ie Gemeente behooren, met name van
de velen, die in nieuwe buitenwij
ken hunne woonplaats hebben geves
tigd?
Aangezien de Alg. Synode aan de
Syn. Commissie heeft opgedragen de
ingekomen Memories vergezeld van de
adviezen der Classicaie Besturen en
Provinciale Kerkbesturen, te overwe
gen, om de Synode van 1910 te die
nen van haar advies, zullen deze Me
mories, met bedoelde adviezen, niet
later in handen dier Syn. Comm. ge
steld mogen worden dan 31 December
1909.
Aan de Class. Besturen en de Prov.
Kerkbesturen is overgelaten een ter
mijn te bepalen, binnen welken uwe
Memorie respectievelijk in hunne
banden moet worden gesteld. Wij heb
ben de eer u uit te noodigen, op bo
vengenoemde vragen een ernstig over
wogen antwoord bij 't Class. Bestuur,
waaronder uwe gemeente ressorteert,
tijdig in te zen dam
(Ned.)
Het Weekblad voor de Vrijzinnige
Hervormden verneemt:
Zondagmiddag preekte te Noorden,
gem. Nieuwkoop, Ln de vacature ds.
H uit Nieuwveen (vrijzinnig). De kerk
was goed bezet. Er werd gesproken
en gelacben. Toen voor den tusschen-
zang Gezang 11 werd opgégeven, wei
gerde de organist te spelen, de voor
zanger, n.b, de hoofdonderwijzer der
bijzondere school, bleef zitten. De
vrouw van ds. H. zou toen het orgel
bespelen, maar de organist hield de
deur, die toegang gaf, gesloten. Na
dat deze door de hulp van den koster
was geopend, kon de godsdienstoefe
ning worden voortgezet.
Rechtszaken
HOOGE RAAD.
De Hooge Raad deed uitspraak ln
de zaak van den vischyenter te IJmui-
den, J. S., door de rechtbank te Haar
lem veroordeeld ter zake van twee
overtredingen van art. 453 Strafwet-
hoek, bij afzonderlijke vonnissen door
den kantonrechter berecht, doch dooi
den officier van justitie in hooger be
roep aangebracht bij één dagvaar
ding.
Ambtshalve besliste de Hooge Raad
dat deze handelwijze is in strijd met
de bepalingen van liet Wetboek van
Strafvordering, hetwelk voeging van
in eersten aanleg afzonderlijk behan
delde zaken in hooger beroep ver
biedt. De officier van justitie werd
mitsdien nieteontvankeiijlc verklaard
in zijn hooger beroep gelijk hij dit
had ingesteld.
VELDWACHTERS
ALS BEKLAAGDEN.
Maandag werd voor de Utrechtsche
rechtbank het geval behandeld, van
wederrechtelij ke vrijheidsberooving,
waarvan twee politie-beambtem wor
den beschuldigd.
Terecht stonden de velidwachteru.it
Leersum en de veldwachter uit Ame-
rongen.
In de dagvaarding Is hun ten laste
gelegd
„dat zij te Leersum in den avond
van 8 Septembev 1908 en in den nacht
van 8 op 9 September 1908
„a. te zamen en in vareenigtng, al
thans ieder afzonderlijk, opzettelijk
gewelddadig Andreas Christian us
Jeander in en bij zijn caroussel heb
ben aangegrepen en geslagen
„b.. eerstbedoelde veldwachter op
zettelijk gewelddadig Petrus Francis-
cus Selbach mot een stok heeft gesla
gen
,,c. te zamen en in vereeniging, al
thans ieder afzonderlijk, opzettelijk
gewelddadig bovengenoemden carous-
selhouder, terwijl deze werd overge
bracht van uit zijn caroussel naar 't
arrestanten lokaal, hebben gestage:
„d. to zamen en in vereeniging, of
ieder afzonderlijk, opzettelijk ge
noemden Leander wederrechtelijk van
zijn vrijheid hebben beroofd, hem
zonder eenig recht Ln het arrestan
ten lok aal opsluitende, on daarin ge
durende eenage uren opgesloten hou
dende;
„e. de veldwachter uit Amerongen
opzettelijk, gewelddadig D. J. van don
Broek en E. van Dam met den sabel
heeft geslagen."
Tegen ieder werd twee maanden
gevangenisstraf geëischt en ontzet
van het recht, om het ambt van po
litie uit te oefenon gedurende 5 jaren.
DOOR DEN KRIJGSRAAD VRIJ
GESPROKEN.
Een fourier van het 3de regiment
huzaren te 's-Gravenhage, verdacht
van diefstal van een ijzeren geldkist
je met aeldswaardlgen inhoud uit een
der escadronsbureaux ïn de 'Alexan-
derkazerne aldaar, werd daarvan,
overeenkomstig den eïsch van den
auditeur-militair, door den Haag
schen krijgsraad, op grond van ge
brek aan bewijs, vrijgesproken, na
dat de verdachte door een raadsman
was bijgestaan, zijnde dit de eerste
maal, dat voor genoemden krijgs
raad een advocaat optrad, zooals
door de justitieele voorschriften van
verleden jaar is toegelaten.
VALSCHHEID IN GESCHRIFTE.
De kantonrechter te Rotterdam
heeft don heer K. B„ lid der firma B.
D. en R., die bij het bestuur der
Rijks-Verzekeringsbank lijsten had in
geleverd, waarop een groot bedrag
minder was ingevuld dan door hem
als loon was uitbetaald veroordeeld
tot 100 boete subs, veertien dagen
hechtenis.
Gemengd Nieuws
DRAADLOOZE TELEGRAPHIE.
In den Matin" wordt medegedeeld,
dat het aan twee gewezen ingenieurs
van de Italiaansche marine, de hee-
ron Bellini en Tosi, dug van de Fran-
sche regeer mg verlof hadden gekre
gen te Dieppe en te Havre proeven te
doen omtrent vonkentelegraphie, ge-
Lukt is een toestel uit te vinden, door
welke de electrisch© golven gedwon
gen worden zich in een bepaalde rich
ting te bewegen. Deze vinding heeft
niet alleen het v-oordeel, dat de tele
grammen op hun eigenlijke plaats
van bestemming kunnen worden op
genomen, maar ook, dat men den
koers en toestand van een schip dat
in nood is, den koers van een eskader
en de bewegingen van een vijandelijk
leger zal kunnen vaststellen.
EEN GRUWELIJKE MOORD
is nabil' Pforzheim gepleegd op een
6-jarig meisje, Else Bouer genaamd.
Om 5 uur 's middags was het meisje
door de ouders uitgezonden om een
boodschap in de buuii. te doen, doch
het keerde niet terug. Toen alle zoe
ken vruchteloos bleef, werd om negen
uur 's avonds aangifte bij de politie
gedaan. Deze zocht den geheel en
nacht en den volgenden morgen vond
me.n in een dennenbosch, een kwar
tier buiten de stad, het lijk van het
meisje, afschuwelijk verminkt. Het
lf:chaam Was van den buik tot den
hals opengesneden en de longen wa
ren er uitgehaald, die men circa 100
meter verder vond. Van den dader
heeft men nog geen spoor ontdekt.
Hr. Ms. pantsers chip „Hertog Hen
drik", welke bodem kort geleden uit
Oost-Indië is teruggekeerd, zal ver
moedelijk den 3dén December a.s.
uit dienst worden gesteld.
Hr. Ms. „Zeeland" is gisteren van
Willemsoord naar Amsterdam wor
den overgevoerd.
DE „UTRECHT".
In een buitenlandsch blad komt een
lx richt voor, dat de „Utrecht" in Ge
nua Ligt en daar blijft liggen, zoodat
iin het reisplan stagnatie scheen te
zijn gekomen.
Van bevoegde zijde wordt het be
richt verklaard onjuist te zijn. In het
reisplan van de „Utrecht" is geen
verandering gekomen.
INGEZONDEN
v an ingezonden stukken, geplaatst of
uiet geplaatst, wordt do kopie den inzender
niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
NOG EENS DE MUSEUM-KWESTIE.
Reeds vele malen is deze kwestie
zoowel in den Raad als door verschil
lende particulieren besproken
overwogen. Al deze schrijvers en ver
tellers hebben de meest mogelijken
goeden raad verschaft, terwijl tegelij
kertijd dezelfde geachte sprekers het
onderling zooveel mogelijk oneens
blijven.
Zeer zeker zou ik op het thans be
roemde onderwerp niet terug komen,
doch verschillende verzoeken tot mij
gericht ook eens mijn meening daar
omtrent kenbaar te maken, hebben
mij er toe gebracht het volgende on
der uwe aandacht te brengen.
Hoewel ik geloof, dat men het er
gerust voor kan houden, dat de ko
gel, niet nu pas, doch reeds lang door
de kerk is geschoten, met apdere
voorden, al het mooi of leelijk vin
den, goed of afkeuren is alleen slechts
om het Museum-lijdenslot te verlen
gen, daar de Raad op de door hem in-
goslagen weg wel niet. zoo gemakne-
Iqk zal terug keeren gelijk dit is ge
schied met de keien-bestrating op den
Wagenweg.
In de eerste plaats dan kan, dunkt
mij, ieder begrijpen, dat waar men
erkend goede kunstschatten in een
gemeente bezit, de betreffe. de ge
meentebestuurders verplicht zijn hun
ne aandacht aan die voortbrengselen
op bekwame wijze te wijden en deze
voorwerpen op die plaatsen te bewa
ren en te exposeeren, zoodat èn de ge
meente, èn de menschheid in het al
gemeen daar wèl bij varen. Als van
zelf komt dan het woord museum in
onze gedachten, benevens de vraai
„Wat is een museum, wat is zijn
functie in dit geval? Ie het gebouw
Klein Heiligland daartoe geschikt?"
Ik zal nu trachten in 't kort deze vra
gen te beantwoorden.
Ten le: Een museum behoort te zijn
een gebouw van monumentalen vorm,
waarvan het extérieur voor den be
schouwer zijn doel ln vorm en kleur
uitspreekt.
Ten 2e: Inwendig behoort het
bouw te zijn Ingericht als gebouw van
onderwijs, waarin de kunstschatten
(onderw ij sslukken) op de meest gun
stige wijze worden tentoongesteld, t
w.: wanneer het schilderijen zijn,
hangende aan sobere niet afleidende,
goed van kleur zijnde wanden, met
zuiver bovenlicht of voldoend zijllchtj
Ten 3e: Het gebouw van onderwijs!
(de Rijks-Museums staan als zoodanig'
te boek) moet geschikt zijn om arties
ten van schoon© kunsten de gelegen
heid te bieden in dit gebouw hunne
kunstkennis te vermeerderen en hun
technische begaafdheid te beoefenen.
Ten 4e. Het tweede doel is kumst-^
liefhebbers toegang te verschaffen, en
men kan aannemen, dat de bezichli*
ging dan geschiedt om de schoon
heidszin zoo onmiddellijk aan het le
ven verbonden te vergrooten.
Zonder nu verder op dit begrip dooi
te gaan, meen ik te mogen veronder
stellen, dat de lezers met deze eenvou
dige beschouwing voldoende zijn toe
gelicht en verder geen betoog behoe
ven, waardoor dikwijls verwarring
ontstaat en veelal de hoofdzaak wordt
vergeten.
Wanneer wij nu de vraag behande
len: is het gebouw Oude Weeshuis go-
schikt tot bovenstaand doel, dan kan'
men dit met één pennestreek afkeu
ren. Zoowel het uitwendige als het
inwendige toch van dit gebouw is
renaissance of burgerlijke bouwkunst
en heeft niets uit te staan met monu
mentaliteit, waartoe een museum zoo
als gezegd behoort. Niet eens is hier
één bij uitnemendheid schoon exem
plaar vertegenwoordigd, en men be
hoeft slechts de gevels (behalve het
poortje) in beide straten aan te zien
om te constateeren, dat deze geschikt
zijn voor des sloopers handen.
Tot het bereiken dus van het goede
doel is alleen wegslooping van het
geheel mogelijk, met doorbreking
naar en tót aan de Gasthuisvest, met,
het daar ter plaatse bouwen van een
nieuw museum.
Do kosten hiertoe zullen zonder
overdrijv-ng zijn, behalve rentever
lies, 1. Aankoop oude gebouw /120.000;
2. Onteigening van verschillende ln
den weg staande- gebouwen f 100.000;
3. Bouwkosten nieuwe gebouw /350.000
benevens f 20.000 aan wegen en ver
fraaiing der Vest, aldus een totaal
van t 590.000.
Overwegende dat de gemeente deze
soni uiet vvenscht uit te geven, staan
wij voor liet tweede geval, en wel: het
bestaande weeshuis te verbouwen tot
een jammerlijk verminkt geheel, voor
zien van vele kleine en grootere inté
rieurs, ontworpen naar den tijd der
schilderij em
De kosten hiervan zullen zonder
renteverlies bedragen: 1. f 120.000 aan
koop gebouw; 2. Verbouwing pl. m..
f 200.000 en betimmering van inté
rieurs, want deze moeten goed of niet'
worden toegepast, §"*100.000, aldus to
taal f 420.000. Het verkregen© is dan
precies geschikt om door de builen^
landers te worden bespot en om op
regenachtige dagen kindermeisjes met
hun schatten een toevluchtsoord te
verschaffen, immers al die kleine
hokjes en hoekjes zijn dan zoo knus,
dat het leuk is om daarin eens rond
te dwalen en bovendien zijn er daT
nog schilderijen ook te zien. Ook dlf
zal voor de gemeente een te hooge
som zijn, en zoo staan wij voor het
derde geval.
Het gebouw zal dan behoudens een
oplapping van f 200.000 blijven zooals
't is, terwijl de kosten dan zuilen loo,
pen tot een totaal bedrag, buiten ren
teverlies, van f 320.000. Dit zou ik noe
men. van alle verkeerde dingen
het slechtste kiezen.
En nu ten slotte: Wanneer do ge
meente ter goeder ure nog mocht he
sluiten, het museum in elk geval op
het besproken terrein niet te plaat
sen, dan geef ik in overweging, in
dien de bouw van een nieuw museum
noodzakelijk Is, dit te doen daarstei-
len in een der nieuwe wijken var
Haarlem.
Bij een bouw- en grond-som van
f 375.000 bereikt men dan, althans
men kan er voor zorgen, d.it te berei
ken, dat. dit stadsgedeelte bij aanpas
sing aan de momenteels tijdsperiode
wordt een prachtvolle wijk en voor de
gemeentekas, een niet te versmaden
bron van belasting-in komsten. Ik kan
u nog zeggen, dat dit denkbeeld niet
nieuw is en in verscheidene steden
met merkbaar voordeel is toegepast
als leerschool en voorbeeld kan hier
toe genoemd worden Amsterdam, Ber
lijn, Weenen, Dresden, Londen, Ant-
"•e:pen enz. enz.
Dankend voor de plaatsruimte,
J. LONDON,
Haarlem, 23 Nov. 1908.
Geachte Redactie
Verleden week had ik het genoegen
voor het eerst den onlsmetthigsdienst
onzer gemeente in actie le zien, en
dat z'"et er .werkelijk goed uit.
Maar iets wat mij zeer verwonder
de en niet aangenaam aandeed, was,
dat de wagens, die daarvoor dienst
deden, in Amsterdam waren ge
maakt.
Hier in Haarlem is in de wagenma
kerij en smederij zeer weinig werk i
nu is er voor de gemeente iels noo
dig in deze vakken (wat niet veel
voorkomt) en dat laten B. en W. In
Amsterdam maken.
In dit geval zal de wethouder van
financiën niet kunnen zeggen ze zijn
er niet voor ingericht, evenals voor
het maken, der koelcellen voor het
abattoir, want iedere goede boeren
wagenmaker (bij behoeft niet eens
rijtuigmaker te zijn) kan die wagens
evengoed maken ais in Amsterdam.
Het is r.eer te hopen, dat B. en W.
met dit schrijven een weinig rekening
zouden willen houden, om, wanneer
er voor de gemeente iets te maken is,
dit in Haarlem te laten doen.
En waarom in Amsterdam De
Haarlemsche wagenmakers en sme
den kunnen het evengoed em kunnen'
ook evengoed concurreeren.
Met dank voor de verleende plaate
ruimte
Z. y. M.
