NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
20e Jaargang. No. 7808
Verschijnt dagelijks, behalve op Zen- en Feestdagen.
ZA.TBBDAG 5 DECEMBER 1908
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEfllENTBEJ
PB# DRIB MAANDBNl
Voor Haarlem i
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom
gemeente)
Franco per post door Nederland
Afzonderlijke nummers
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem
«de omstreken en franco per post
der
1.20
130
1.65
0.02 H
0.37X
0.45
ADVERTENTIÊNi
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts, Buiten hei Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels t—elke regel meer 0. K3 Reclames 30 Cent per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Advertenfiên van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing)
50 Cts. voor 3 plaatsingen contant
Redactie ei Administratie! Groote Houtstraat 55.
Istercommanaal Telefoonnummer der Redactie 6G0 en der Administratie 724
Drukserijs Zolder Buitenspaarne 6. Teieloonnnmmer 122.
Uitgave der Vennootschap toorens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM,
Tot de plaatsing van advertenMn en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZONDAG 6 DECEMBER.
Schouwburg: Adam ia Ballingschap
door het Ensembl^-artistique, 8 uur.
De Kroon: Ned. Oper. ensemble: De
Klokken van Corneville, 8 uur.
KI. Vereeniging: Specialiteiten-voor
stelling, 8 uur.
Brongebouw: Concert Haarl. Mu
ziekkorps, uitgesteld tot Donderdag 10
Dec. a.s.
OM ONS HEEN
No. 847.
De nieuwe Schoolplannen.
Er is iets komieks in, dat na het be
sluit van den Raad. om de H. B. S.
met 3-jarigen cursus op te heffen, in
dertijd met zekere plechtigheid geno
men, de wethouder van onderwijs nu
is aangekomen met een voorstel om
dien cursus fonkel-nagelnieuw op te
richten, in aansluiting aan een twee
jarige Handelsschool.
Men weet: de kracht der dingen
was sterker geweest, dan de wil van
den Raad. In weerwil van alle
zwaarwichtig opheffingsgebaar is de
driejarige cursus gehandhaafd ge
bleven in zoover, dat de eindklasse
tot heden toe nog bestaat en dat ver
ontwaardigd uit den Raad daartegen
is geprotesteerd. B. en W. verklaarden
toen, dat zij dit in het leerplan over
't hoofd hadden gezien en dat deze
derde eindklasse het volgende jaar
(1909) zou worden opgeheven. Nu, dat
zal dan ook geschieden, maar alleen
om plaats te maken voor een volledi-
gen, nieuwen driejarigen cursus.
Het is gegaan, zooals ik gehoopt en
verwacht heb. De vijfjarige cursus
heeft als universeel opvoedingsmiddel
voor allen, die middelbaar onderwijs
noodig hebben, haar tijd gehaxL Zij
wordt door het voorstel van B. en W.
teruggedrongen op de plaats, die
haar past, die namelijk van een op
leiding voor Delft. Jougelui, die een
andere richting uitgaan, hebben an
dere behoeften, waaraan nu de nieu
we 3-j. c. en de handelscursus zal te
gemoet komen. Wel laat, maar beter
laat dan nooit heeft men ingezien,
dat een school, die aan niet meer dan
tien procent van haar leerlingen -het
einddiploma kon verleenen, als éénig
instituutvan haar soort toch wel
bleek te kort te schieten. Nu B. en W.
naast haar een 3-jarigen en een han
delscursus willen stellen, zullen wij
in Haarlem een viertal scholen voor
middelbaar onderwijs bezitten, die
aan alle eischen van de ouders kunnen
voldoen. Daarom zijn de plannen van
B. en W. voor den bloei van Haarlem
van het grootste gewicht Laat ons
toch niet vergeten, dat zoons van
Haarlemsche ouders, die handelson
derwijs wenschten, dat te Amsterdam
tot hoogen prijs moesten gaan halen
cn het misschien een volgend jaar
niet eens meer zullen kunnen krijgen.
Ook de Amsterdamsche Handelsschool
lijdt aan een te grooten toevloed van
leerlingen. Er is, naar ik vernam,
kans, dat de leerlingen van elders dus
zullen worden geweerd. Nu wij in
Haarlem zelf handelsonderwijs krij
gen, kan ons dat niet meer deren.
Gemeentepolitiek is eenmaal een
zaak van zelfzucht, die buiten het ge
moed omgaat Want ook in Haarlem
worden maatregelen tegen de leerlin
gen van buiten genomen. Dat zij al
leen toegelaten zullen worden, wan
neer er voldoende ruimte en leer
krachten voor zijn, Is In de toekomst
voor leerlingen van buiten een drei
gend gevaar. En dan nog zullen nieu
we leerlingen J100 moeten betalen,
wanneer zij in Haarlem gevestigd zijn
en 250, wanneer zij heen en weer
trekken
Wordt die laatste bepaling aange
nomen, dan wordt ons middelbaar on
derwijs voor heen en weer reizende
leerlingen zoogoed als gesloten. Er
zijn maar weinig ouders, die zich de
weelde van een dergelijk schoolgeld
kunnen veroorloven. Zullen er onder
hen wezen, die als 't zoover komt
maar huisvesting in de stad voor
hunne kinderen zullen zoeken, omdat
het reizen en trekken aan de studie
toch al niet bevorderlijk is, andere
ouders, dien dit geldelijk niet past,
zullen zich afvragen, wat zij met hun
ne kinderen moeten beginnen. Als ik
onzen wethouder van onderwijs maar
een weinig ken. durf ik zeggen dat
hem dit niet weinig aan 'fc hart zal
gaan. Uit andere voorstellen blijkt,
wel degelijk, dat hij juist hen, die fi-
nincieel niet sterk zijn, bij de opvoe-
d:ng van hunne kinderen te hulp wil
komen.
Indertijd heb ik betoogd, dat uit
zonderingsmaatregelen voor leerlin
gen van buiten altijd een groot nadeel
hebben, in zoover, dat men Haarlem
en zijn omstreken dient te beschou
wen als één geheel en dat een gezeten
bevolking rondom de stad niet au-_
ders dan voordeelig voor Haarlem
wezen kan. Wordt door .een zeer hoog
schoolgeld de toelating tot de H. B. S.
bemoeilijkt, dan loopt die eenheid ge
vaar. Maar ik wil wel dadelijk er
kennen, dat B. en W. tot hun voorstel
genoodzaakt worden door de onbe
grijpelijke houding van de Regeering,
die :n geen enkel opzicht meewerken
wil. Noch door in Haarlem een Rijks.
Hoogere Burgerschool te stichten,
noch door het thans luttele subsidie
te verhoogen. Wanneer dus de ouders
van buitenleerlingen gaan klagen,
moeten zij niet in Haarlem, maar in
den Haag wezen.
De onverschilligheid der Regeering
overschrijdt de perken. Het subsidie
van /700U werd in 1864 gegeven, toen
de school 80 leerlingen telde en nu er
435 zijn is het geen gulden hooger. Is
dat billijk Is dat logisch Wel is het
officieel nimmer gezegd, maar men
houdt het er voor, dat het subsidie
strekt als tegemoetkoming in de kos
ten, die gemaakt worden juist voorde
buiten leerlingen. We kunnen er dus
wel zeker van zijn, dat uit den Haag
in deze richting een waarschuwing
zal worden gegeven, maar wij ver
trouwen, dat de Raad zich daardoor
niet zal laten afschrikken en wanneer
het moet, het subsidie eenvoudig op
offeren zal.
Minister Heemskerk heeft Donder
dag in de Tweede Kamer op de moge
lijkheid van intrekking van Rijks
subsidie gezinspeeld, al heeft hij er
aan toegevoegd, dat dit geen bedrei
ging is. Een ontwerp voor de regeling
van subsidiën is in studie.
„Voor 1909?" vroeg de heer Van
Styrum.
De 1 Minister antwoordde, dat dit
moeilijk zou gaan, tenzij een zóó
deugdelijke regeling mogelijk bleek,
dat tot een suppletoire begrooting
aanleiding zou kunnen zijn.
Wel is het merkwaardig, dat een
plaats als Hoorn een Rijks H. B. S.
heeft gekregen, terwijl de wenschen
van Haarlem eenvoudig genegeerd
worden. De vastberaden houding van
B. en W. hiertegenover is dan ook de
eenige, die het College past.
Niet minder belangrijk, dan de
voorstellen over de H. B. S. is het
voorstel betreffende de avondschool
voor handelsonderwijs. Men moet op
dat punt ervaring hebben om te we
ten, hoe ontzaglijk noodig dergelijk
onderwijs is voor over 't algemeen
kinderen van minvermogende ouders.
Jongetjes van dertien en veertien jaar
komen van de lagere school in win
kels en vooral op kantoren en moe
ten dan te hooi en te gras trachten,
wat kennis van talen en boekhouden
op te doen. Veel te missen hebben ze
niet, tijd hebben ze dikwijls ook niet
te veel, zoodat deze heele opleiding in
dingen, die ze toch zoo noodig heb
ben te weten, maar zelden veel vruch
ten afwerpt.
Als de avondschool er is, zal dat
anders zijndaar gaat de studie van
zelf stelselmatig en kost weinig geld,
terwijl de jongen bij de indienst tre
ding op een kantoor allicht eerder
kan bedingen, dat hij naar de avond
school mag gaan, dan naar den een.
of anderen lossen cursus. En zoo kom
ik als vanzelf tot de kosten. Het
schoolgeld van 20 is 't hoogste,
daarop volgt een categorie van 10 en
een van 5, terwijl kinderen van ge
heel onbemiddelde ouders het onder
wijs kosteloos zullen kunnen volgen.
Deze classificatie naar draagkracht
is nieuw, ik hoop hartelijk, dat de
Raad het stelsel aanvaarden en ver
trouwen zal, dat B. en W. het goed
ten uitvoer zullen brengen. Het denk.
beeld vooral van kostelooze toelating
is frisch en democratisch in de goede
beteekenis vam dat veel misbruikte
woord. Aan deze avondschool zou ik
dan ook een groot succes durven
voorspellen."
Te meer omdat B. en W. voorstel
len, die te huisvesten in het nieuwe
gebouw van de H. B. S. Dat heeft het
dubbele voordeel, dat de leerlingen in
de gunstigste omstandigheden wor
den gebracht en dat het schoolge
bouw het grootst mogelijke nut ople
vert.
Een andier voordeel is het, dat bij
het eindexamen ingezetenen als verte
genwoordigers van den handel kun
nen worden uitgenoodigd, die omtrent
hunne bevinding aan B. en W. schrif
telijk verslag zulien doen. Zoo wordt
de belangstelling van de werkgevers
in de school opgewekt en het pad ge
ëffend voor de leerlingen, om eene
betrekking te krijgen, of in een be
tere over te gaan.
Waarom het onderwijs in stenogra
phic aan deze avondschool en aan de
handelsschool met 2-jarigen cursus
facultatief is gesteld, heb ik niet
goed begrepen. Zooveel tijd ver-
eischt het niet, of men kan er de
leerlingen wel toe verplichten en dan
meteen les geven in het behandelen
van de schrijfmachine. Voordat deze
laatste bestond was de stenographic
een tijdpasseering, een aardigheid.
Nu meer en meer de correspondentie
op kantoren met de machine ge
schiedt, in verband met stenographi-
sche dictées, had men beter gedaan
hiervan een gecombineerd, verplicht
leervak te maken. Te meer omdat het
goede machineschrijven met alle tien
de vingers in de practijk van het kan
toorleven niet wordt geleerd en bo
vendien dit machineschrijven zelf be
ter wordt aangeleerd, naarmate men
er eerder mee begint.
Een andere nieuwigheid, die toejui
ching verdient, is de invoering van
gymnastiek als leervak op de Meisjes
school voor M. O. In een slecht school
gebouw als dit, zonder speelplaats
hoegenaamd, is lichamelijke oefening
meer dan noodig. En nu dan toch de
aandacht op dit punt gevestigd is, zou
ik meteen wel eens willen vragen, of
de wethouder voornemens is, een an
dere fout in deze school te ondervan
gen, ik bedoel er nieuwe banken te la
ten plaatsen in ruil voor de tegen
woordige, die rondweg slecht moeten
worden genoemd.
J. C. P.
buitenlandsch Overzicht
Italië en de Driebond.
In Italië klinkt 't: abbasso
l'A u s t r i a 1"
„Abbasso 1"Austria 1" (weg met Oos
tenrijk roept het gepeupel in steeg
jes en krotten „Abbasso l'Austrial"
klinkt in de „kroegen" van jeugdige
studentjes „Abbasso l'Austria 1"
wordt óók geroepen in de Kamer,
waar ernstige, door-denkende man
nen overleggen.
„Abbasso l'Austria 1"....
„Weg met Oostenrijk I"...*
Voor de zooveelste maal wordt de
vraag gesteld waardoor is deze ge
spannen verhouding ontstaan Ita
lië en Oostenrijk-Hongarije zijn im
mers bondgenooten, dat zijn vrlen-
d e n
O ip volkomen waar, maarop
't papier!
De driebond is in Italië nooit
zelfs niet bij de geboorte en in de
eerste levensjaren populair en
sympathiek geweest. Italië heeft het
verbond gesloten omdathet geen
beter verbond kon sluiten, en uit
dezelfde overweging is het geregeld
vernieuwd.
Een juiste uitdrukking ismen
verdroeg 't verbond.
Maar.... niettegenstaande de o f f i-
cieele vriendschap, bleef de
viiandschap, of althans de haat.
Enkele feiten
Oostenrijk heeft herhaaldelijk be
loofd voor do in het rijk wenende
Italianen in Weenen een Italiaansche
hoogeschool te stichten 't is altijd
bii beloften gebleven
De Italianen beschouwden dit als
een rechtvaardigen eisch en een recht
vaardigen eisch onvervuld laten, is
met vuur spelen 1
Daarom hebben de Italiaansche stu
denten „Abbasso l'Austria I" geroepen
en gaven zij zich over aan hartstoch-
teliike excessen en deden bij hunne
relletjes bloed vloeien
Nu de Balkan-politiek van de Do-
nau-monarchie Door de annexatie
van Bosnië en Herzegowina worden
de belangen van Italië in den Balkan
ongetwijfeld geschaad, want Italië
heeft er vele handelsbelangen, die
bij 't O.-H. rijk in slechte handen zijn
vanwege.... de concurrentie.
Daa.rom kan Italië de annexatie van
Bosnië en Herzegowina niet goedkeu
ren daarom roepen de economen
„Abbasso l'Austria
Italië heeft in de Donau-monarchie
spijt den driebond steeds een
erf-vijand gezien. Heeft het O.-H.
rijk niet de grenzen aan Italië be
langrijk versterkt
Genoeg om te doen begrijpen waar
om elke Italiaan roept „Abbasso
l'Austria 1"
Ook in de Kamerzitting heeft het
„Abbasso l'Austria 1"geklonken.
Verschillende sprekers hebben met
bewonderenswaardige openhartig
heid op het gevaarlijke van den toe
stand gewezen.
Het merkwaardigste van de rede
voeringen bij de bespreking van Ita-
lië's buitenlandsche politiek gehoii-
den, was ongetwijfeld de verklaring
van den afgevaardigde Fortis, die be
weerde dat de "eenige mogendheid,
waarmede men voor Italië een oorlog
vreezen moet in de beteekenis van:
verwachten kan Oostenrijk is,
Italië's bondgenoot, die al zijn bewa
peningen tegen Italië richt.
Als Oostenrijk, zeide Fortis, zijne
houding niet wijzigt, dan zal de re
geering onverwijld nieuwe offers moe
ten vragen ten einde de strijdmacht
des lands te brengen op de hoogte van
den eisch der omstandigheden.
Fortis had met deze woorden groot
succes I Alle afgevaardigden omring
den hem en wenschten hem geluk, en
men gelooft zijne ooren nauwelijks
w'anneer het de telegraaf agent schap
pen hoort erzekeren ook de mi
nister-president Giolitti svnd op en
ging den spreker de hand drukken 1
Dat gaf aanleiding tot geestdriftige
ovaties, onder het geroep „Leve het
vaderland 1 Leve Italië
Aangevuurd door het hem ten deel
vallende succes, ging Fortis voort de
Balkan-politiek van Oostenrijk te be
strijden. Hij noemde de inlijving van
Bosnië en Herzegowina een schennis
van het tractaat van Berlijn. Moet
Italië daarom zijn verbond met Oos
tenrijk onitrouw worden Neen, on
danks alles Doch de afgevaardigde
wenschte te constateeren, dat de
trouw aan dat bondgenootschap voor
Italië met den dag moeilijker wordt
gemaakt. Op dezelfde wijze uitte zich
de afgevaardigde Fradelitto, die, nog
sterker preciseerende, verklaarde dat
Italië zich tegenover de voortdurende
bewapening van Oostenrijk moet voor
bereiden, door zich in den Balkan
hechte vriendschap te verzekeren en
den steun te verwerven van Enge
land en Rusland.
Tenslotte nam de Kamer met 297
tegen 140 stemmen een motie aan,
waarbij de buitenlandsche politiek
van minister Tittoni werd goedge
keurd.
Italië blijft dus voorloopig nog
trouw aan den driebond, maar....
Heeft minister Tittoni niet gezegd,
dat Italië om den driebond niet de
vriendschap met Rusland en Enge
land moet afwijzen
Dit Is meer dan teekenend
Elk, die de buitenlandsche staat
kunde volgt, weet, dat Engeland en
Rusland reeds lang veel zoo niet
alles doen om bij Italië in gevlei
te komen.
Van den driebond geldthoe
lang nog?
Zoo ver is 't al met„Abbasso
l'Austria 1".... gekomen, dat wanneer
Oostenrijk-Hongarije nu in een oorlog
zou komen, Italië zeker niet den.
bondgenoot zou helpen.
Wat beteekent dan zoo'n bondge
noot
't Oorlogsgevaar.
Zal er oorlog komen
Alles hangt af van de houding van
Oostenrijk.
Die houding is al zeer opmerkelijk.
Officieus is gemeld, dat een Oosten-
rijksche patrouille van het 44ste regi
ment infanterie slaags geweest is met
oen Servische bende, waarbij de luite
nant en zijn acht manschappen ge
dood zijn. Dit bericht is door soldaten
per brief aan hun families gemeld.
De regeering beweert, dat zij er niets
van weet.
Officieel wordt namelijk ontkend,
dat er een gevecht heeft plaats gehad.
Evenwel hebben de oudera van den
gesneuvelden luitenant telegrafisch
bericht gehad, dat hun zoon dood is.
Bij navraag werd hun medegedeeld,
dat hij zelfmoord begaan hadhet
lijk is echter cp verlangen van de fa
milie naar Hongarije vervoerd en het
vertoont schotwonden, die o n m o-
g e 1 ij k >ïoor zelfmoord kunnen
veroorzaakt zijn.
Indien dit laatste onwaar is en de
regeering doet, alsof zij van het feit
onkundig is, wijst dat op het verlan
gen van Oostenrijk, om zoolang mo
gelijk den vrede te bewaren 1 Een er
kenning van het feit door de regee
ring, zou haar noodzaken militaire
maatregelen op uitgebreide schaal te
nemen tegen de Balkanstaten. Dit is
eensdeels zeer prijzenswaardig, om
redenen van menschlievenden aard,
maar anderdeels zal het niet bijdra
gen tot de verhoogiag van Oosten-1
rijk's prestige in den Balkan, maar
de oorlog-willende staten nog ster
ken in hun houding.
Hei gebeurde is bovendien een be
vestiging van de meening, uitgespro
ken in ons vorig overzicht, dat de
Oostenxijksche minister baron Aeren-
thal de man, die de annexatie van
Bosnië en Herzegowina doorgedreven
heeft het aangevangen werk niet
durft voort te zetten. Hij heeft a ge
zegd, maar is bang de b te laten vol
gen, de b, dat is in dit geval eene be
tooging met wapens.
Een later telegram deelt mee, dat
uit Weenen twee troepentransporten
naar de grenzen vertrokken zijn.
W!' Oostenrijk nog de hoogste troef
uitspelen en toch de b op de a laten
volgen
Heeft men slechts willen wachten
tot het einde der jubileumsdagen van
den keizer
Zoo ja, dan toch de opmerking, dat
het O.-H. rijk het juiste getij heeft la
ten verloopen 1
Engeland-Nederland-België.
Ook de Brusselsche „Vlaamsche Ga
zet" bespreekt in een hoofdartikel de
betrekkingen der kleine Noordwest-
Europeesche staten tot de naburige
groote mogendheden. Het blad herin
nert er aan, dat België zoowel als
Holland reden hebben, zich door
machtige buren bedreigd te gevoe
len.
Maar de Vlaamsch-Beigen zouden
minder het gevaar van het Duitsche
Oosten vreezen, dat de Hollanders be
zorgd maakt, dan dat van het Fran-
sche Zuiden. Het laatste bezoek van
den Duitschen V :zer in Holland zou
geen goeden indruk hebben achterge
laten, en de onthullingen van „Het
Vaderland", die ook in België onrust
gewekt hebben, zonden de angstige
stemming nog hebben vermeerderd.
Verder gelooft het blad, dat de
quaestie van een nauwere verbinding
tusschen Eng-1 tnd en Nederland
overigens reeds formeel tegengespro
ken, zooals men weet reeds langen
tijd hangende is, en dat Engeland ook
België een zoodanig verbond zou wil
len opdringen, waaruit het blad de
moeilijkheden verklaart, die Enge
land in het Comgo-vraagstuk aan
België bereidt, om, dan te vragen, of
het niet Engeland's schuld geweest is,
dat koning Leopold zich met het ver
zoek om raad en bijstand tot Berlijn
heeft gewend.
Engeland, zoo heet het verder, zou
een militaire overeenkomst tusschen
België en Nederland wenschen. Een
in staat t an tegenweer verkeerend
België zou het welkom zijn als vriend
en bondgenoot, terwijl het de neutra
liteit van België voor iets waardeloos
houdt.
Misschien is de neiging van het ka
binet Schollaert voor een legerher-
vorming, en het feit, dat het den mi
nister van Oorlog Herinebaut is ver
oorloofd, zijne persoonlijke overtui
ging van den noodzakelijkheid van
den algemeenen dienstplicht in de
Belgische Kamer te kennen te geven,
toe te schrijven aan een door Enge
land uitgeoefende pressie.
Het blad geeft ten slotte uiting aan
de hoop, dat de positie van België te
genover de groote mogendheden bii
de debatten over de begrooting van
Buitenlandsche Zaken een punt van
bespreking zal vormen.
Wat is van dit alles waar
Ook wij kunnen slechts gissen.
Wanneer vroeger onze neutraliteit
besproken werd, gold steeds de bewe
ring Duitschland durft ons niet te
annexeeren, omdat het bang is voor
Engeland, terwijl Engeland voor een
zelfde handeling terugschrikt, omdat
de adelaar loert.
Dat was in de dagen, toen Duitsch
land met z'n bondgenooten vrijwel
evenveel ontzag inboezemde als En
geland c. 8.
Is d>t thans nog 't geval
We weten 't zeker van niet.
Do driebond staat op scheuretï en
wellicht, dat Duitschland alleen over
blijft, ingesloten door de Engelsclï-
gezinde vijanden. Dan zou het ideaal
der Engelsche politiek bereikt zijn.
De gemakkelijke sluimer-gedachte
Engeland durft niet voor Duitschland
en Duitschland is bang voor Enge
land, gaat op den duur niet meer op.
Dat de groote Europeesche krijg
geen 100 jaar meer zal uitblijven, ia
wel zeker even zeker is, dat Neder
land daarin betrokken zal worden, al
is het óok met tegenzin, en alleen tot
bescherming onzer neutraliteit.
't Is niet ons doel „stemming" te
maken, maar vleien ons toch met de
hoop, dat enze diplomatie op den uit
kijk zal liggen 1
HET BELGISCHE LEGER-VRAAG-
STUK.
De Belgische Kamer heeft een motie
aangenomen, om over te gaan tot de
orde van den dag, die aangenomen
werd met 78 tegen 70 stemmen. Daar
door verviel de motie van links, om
eene commissie te benoemen om het
leger-yraagstuk te onderzoeken.
Welke maatregelen zal de regeering
nu nemen
Komt de minister met een ontwerp
van persoonlijken dienstplicht Of
zou het Kabinet niet willen meegaan
met dit persoonlijke idee van den mi
nister
Nederland en Venezuela.
Reuter seint d.d. 4 December uit
Willemstad
„Het Ilüllandsche pantserschip Ja
cob van Heemskerk en de paotserdely-
schepen Friesland en Gelderland de
monstreerden gisteren in de wateren
van Venezuela. Zij stoomden langs de
kust van Puerto Cabello naar La
Guayra. De Heemskerk kwam hier
hedenmorgen terug de anderen voe
ren naar Maracaibo, om aldaar een
zelfde demonstratie te houden."
Een later ontvangen telegram luidt:
„De vloot-demonstratie schijnt er
op te wijzen, dat men met de voorbe
reiding voor een effectieve blokkade
gereed is."
Deze telegrammen doen veronder
stellen, dat Nederland eindelijk han
delend is opgetreden gaat optre
den.
We doen dit onder gelukkige om-
standigheden, wantle. is de dwin
geland Castro uit het land, om zich
in Frankrijk te laten opereeren (mis
schien komt hij nooit weer terug
2e. dreigt er nog steeds een omwente
ling in Venezuela om 't gehate Castro-
bewind door een ander te vervangen,
en dan zal onze demonstratie er ze
ker toe bijdragen, om een ander be
wind en ook betere verhoudingen
met Nederland te verkrijgen.
Met belangstelling verwachten we
nadere berichten.
ONLUSTEN TE PRAAG.
Deze hebben zich nog niet her
haald.
De houding der bevolking blijft ech
ter onrustig.
REVOLUTIE IN IIAïTI.
Volgens de jongste berichten is de
rust te Port au Prince hersteld. In
den nacht van Woensdag op Donder
dag heeft het er echter nog gespan
nen. De vijanden van president Nord
Alexis, nog niet ten volle voldaan nu
het voorwerp van hun haat verdwe
nen was, koelden toen nog eens hun
woede aan de winkels en woningen
van diens aanhangers en plunderden
deze ledig. Voordat de overheid maat
regelen had genomen om aan de plun
dering en de vechtpartijen, die daar
bij waren ontstaan, een einde te ma
ken, waren reeds 12 personen ge
dood. Daarna eerst kwam de militaire
macht opdagen ze gaf een salvo af
op de menigte cn weder vielen acht
slachtoffers.
Behalve de reeds aanwezige buiten
landsche oorlogsschepen zijn nog de
Engelsche kruiser „Scylla" en de
Amerikaansche kanonneerboot Eagle
te Port au Prince aangekomen, zoo
dat er nu vijf oorlogsschepen ter be
scherming van de buitenlanders in de
haven liggen.
CHINA ONTWAAKT 1
Steeds duidelijker blijkt het, dat de
staten in het verre Oosten in navol
ging hunner Westelijke naburen een
constitutie verlangen. Na Perzië zal
E™pte volgen en ook China schijnt
niet langer te willen achterstaan.
In de Droclamatie, die bij de kro
ning van den jongen keizer werd af
gelezen, wordt althans gezegd, hoe
zeer het te betreuren is, dat door den
dood van den vroegeren keizer diens
plannen ten opzichte eener constitutie
niet verwezenlijkt konden worden.
HEVIGE BRAND OP GUADE
LOUPE.
De gouverneur van Guadeloupe
(West-Indië) seint, dat Donderdag
nacht een herige brand 60 huizen ver
woestte. Niemand is gewond. Oorzaak
onbekend.
Stadsnieuws
Examen.
Voor het examen boekhouden M. O.
slaagden te 's-Gravenhage de heeren
B. Mater te Haarlem, en H. Maar-,
schalk te Velsen.