Kerstboom-
EERSTE KEOERLAHDSCHE
FABRIEK VAN KUNSTBLOEMEN
P. L. ENGELEMBERQ,
- Speciaal
Land en Tuinbouw
Onze Boekentafel.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
4 30 Cta. per regel.
Stijve Hals
*8 JJvonds met Kloosterbalsem smee-
ren 's morgens genezen. Prijs per pot
0.35. ƒ0.75 en 1.20. Let op
den rooden band met handteekening
L, I. jakker
BartelJ orisstraat 23.
3T Bonbonnières voor
den Kerstboom. "4a!
KLOKKESPELEN
EN VELE
INTERESSANTE NOUVEAUTÉ'S.
VREEMDE MUNT.
Vail 1 Mei 1909 af zijn alle gemeen
ten ki Limburg niet langer aangewe
zen als die plaatsen, waar in beta
ling mogen gegeven worden, nikkelen
en koperen munten van het konink
lijk België. Dit besluit werd door de
ïegeering genomen na advies van Ge
deputeerde Staten. De nikkelen stui-
;Ver werd aangemaakt, die, naar men
meende, het Belgische 10 centimes-
ètuk (knèpke) zou vervangen.
De praktijk bewijst evenwel heel
Ênders. Ie. De Hollandsche stuiver
omt Limburg Zuid-Limburg
althans nog maar zéér sporadisch
.Voor2e. de Duitsche Grosch (tien
Pfennigst'jk) is de gangbare pas
munt 3e. lj^t Belgische 10 centimes-
Stuk is niet verdwenen.
In Eijsden b.v. is de toestand vrlj-
,"wel hetzelfde gebleven, alsof het Ko
ninklijk besluit niet was uitge
vaardigd men betaalt er met de ver
boden munt en ontvangt de 10 cent-
Stukken, zonder zich aan de verbods
bepaling te storen.
Ook in Maastricht komen langza
merhand de Belgische pasmunten
:Weer in circulatie. Slechts een krach
tig handhaven van het Koninklijk
besluit kan aan deze onwettelijke
toestanden een einde maken. Nu ligt
net in de bedoeling van de regeering,
qok de Duitsche pasmunt uit Limburg
te bannen.
De meeningen omtrent de al of niet
practische uitvoerbaarheid van dU
Verbod, zijn zeer verdeeld. Zoo ijvert
de Maastrichtsche Kamer van Koop
handel sinds langen tijd in die rich
ting zij is een warme voorstandster
Van de wering van de Duitsche pas
munt daarentegen zijn de Kamers
Van Koophandel te Venlo en te S'ft-
tard er beslist tegen. En ongetwijfeld
«al ook Vaals zich aansluiten bij het
koor der tegenstanders, tegen de
plannen des ministers.
In hoeverre de mogelijkheid bestaat
Sn eene bepaalde streek de circulatie
van Duitsche pasmunt ie verbie
den
(„Tijd")..
TENTOONSTELLING ARTIS.
In de bibliotheekzaal van het Ko
ninklijk Zoölogisch Genootschap zal
van 20 Dec. tot 10 Jan. e.k. eene in
teressanto tentoonstelling worden ge
houden. betrekking hebbende op In-
fcecien-Biologle, waartoe eene keuze is
gedaan uit de zoo rijke Verzameling
Coleoptera (schildvleugelige-) Neurop
tera (Netvleugelige-) en Orthoptera
(Rechtvleugelige insecten) van bet
Genootschap.
Zij omvat de volgende af deelingen:
Collectie van merkwaardig gebouwde
Insecten; vlinders met gestaarte ach
tervleugels; kevers met' vreemd ge
vormde pooten, met aanhangselen op
kop en thorax, halfvleugeligen met
fantastisch gebouwden thorax. Licht
gevende insecten. Mimicry op bladeren
enz. gelijkende sprinkhanen, naboot
singen bij vlinders. Voorbeelden van
rlekschubben. Bijzondere vleugel-
vorm der vlinders van Celebes. Va
riabiliteit bij kevers en vlinders.
Geslachts-dimorphisme (sexueele ver
schillen). Trimorphisme (verschillen
de mannelijke of vrouwelijke vormen
bij eenzelfde soort).
Tevens ls op het Museum van Neder-
landsche dieren aan de bekende blij
vend tentoongestelde stereoscooppla-
ten van Nederlandsche vogels in na
tuurstaat gefotografeerd een twaalftal
foto's toegevoegd, die een voorstelling
geven van het vogelleven op de Bass-
Rots bij Schotland, in het bijzonder
van de reusachtige kolonie Jan van
Genten, (Sala Cassana, L.), door de
Engelschen Gannet of Solan Goose
genaamd, hoewel de Jan van Gent vol
strekt geen Gans is, maar meer tot de
Pelikanen nadert. De Bass-Rots, een
steil uit zee opstekende rots, ongeveer
450 voet hoog. is gelegen in de Noord-
nabij North-Berwick aan den in
gang der baai, die naar Leith, de ha
ven van Edinburgh voert, en één der
meest bekende vogelrotsen van Schot
land. Het aantal daar broedende
Jan van Genten, Alken, Zeekoeten- en
Papegaaiduikers wordt door de vuur
torenwachters der overigens onbe
woonde rots op meer dan 10.000
schat. De steile rotswanden zijn dan
ook dicht bezet met gevleugelde bewo
ners, en negen maanden van liet
jaar, zijn deze daar aanwezig, den
overigen tijd In den winter zwerven
zij op zee, en vele geraken dan ook,
vooral na stormen, op onze kust ver
zeild. Deze serie foto's die dezen zo
mer door den praeparateur v. h. Ge
nootschap den heer P. L. Sfceenhuizen
ter plaatse zelf zijn genomen,
een uitstekend denkbeeld van het
reusachtige vogelleven op de. Bass-
Rots.
ARTI3.
Lijst der geschenken, door het Ko
ninklijk Zoölogisch Genootschap „Na-
tura Artis Magistra" gedurende de
maand October ontvangen"; de na
men der schenkers daarachter ver
meld.
Voor de Diergaarde:.
Een Egel, van L. J. M. van Kalmit-
hout, te Abcoude.
Een Koekang en een Javaansche
Maraboe, van M. Bartels, te Pasir-
Datar.
Vier Reumuizen, van P. Zillckan, te
's-Hage.
Een Wezel, van mevrouw Van Vol
lenhoven, te Utrecht.
Een Javaansche Kat. van Dr. H. F.
Roll, te Weltevreden.
Een Casuaris, een Koekang, een
Javaansche Ichneumon, een Rasse,
twee Palmmarters en twee Waranen,
van Dr. P. N. van Kampen, te Welte
vreden.
Een Sumatraansohe Kat, een Ruig-
poot Havik, een Kokos Eekhoorn, van
Dr. P. L. de Bussy, te Medan.
Een Baardzwijn, drie Stekelvar
kens en een Ruigpoot Havik, van F.
L. Klink, te Ramoenia, Dell
Zes Opossums, een Zoetwater-
Schildpad, een Ibijara, zes Surinaam-
sche Padden, veertien Zoetwater-
vischjes, en drie-en-twintig Schelpen,
van Bolten, te Paramaribo.
Een Torenvalk, van C. ten Harm-
sen, te Helder.
Twee Zilverreigers, van G. D. Nie-
man, te Amsterdam.
Drie Javaansche Neushoornvogels,
van Dr. F. H. Bauer, te Soerabaja.
Een Dodaars, van J. van Doom, te
Abcoude.
Een Waterhoentje, van P. J. M.
Andreoli, te Amsterdam.
Een Porceleinhoentje, van M. Pa^
perel, te Amsterdam.
Een Appelrink, van N. J. Boon, te
Amsterdam.
Een Zilvermeeuw, van J. Heijfi, te
Schellingwoude.
Een Dodaars, van C. Bredius, te
Amsterdam.
Een Rosé Kakatoe, van H. Henri-
ques de Souza, te Baarru
Een Hardlooper, van H. G. Janssen,
te Paramaribo.
Een Kerkuil, van J. van Raalte, te
Weesp.
Drie Roodkuif Kardinalen, twee
Duifjes, en twee Paarlhoenders, van
Th. Rühne, te Hamburg.
Een Kerkuil, van C. G. S. Blom, te
Amsterdam.
Een Ooievaar, van W. J. G. Wes-
sinig, te Weesp.
Een Groote Harpij, van A. F. A.
Bosch, te Paramaribo.
Een Baard Edelparktet, van mej.
A. Bakker, te Amsterdam.
Drie West-Indische Schildpadden,
vier Zoetwater Schildpadden, een Vo
gelspin en eenlge Cactussen en Or
chideeën, van J. C. Regenhardt, te
Niimegen.
Een West-Indische Schildpad, van
H. J. L. N. Slegmund, te Amster
dam.
Een Zandhagedis, van B. Wijnberg,
te Amsterdam.
Voor het Aquarium:
Een Steur, van J. M. Botiemanne,
te IJ muiden.
Een Steenbok, van G. Westerneng,
te Durgerdam.
Eenige Zoetwatervtsschen, van Ge
broeders DU, te Koog aan de Zaan.
Eenige Zeevdsschen, van H. W.
Swijter, te Amsterdam.
Voor het Zoölogisch Mu
seum:
Een kleine collectie Javaansche In
secten, van O. en J. Visser, te Hilver
sum.
Een slang en eenige insecten op al
cohol, van Dr. De Veer, te Amster
dam.
Een collectie Conchyllen, van J.
Semmelink, te 's-Hage.
Voor het Ethnographisch
Museum:
Twee modellen van Chineesche hel
lebaarden. van S. P. van Dijk, te
Amsterdam.
Een boog met pijlen uit Nieuw-
Guinea, van S. Fenenga, te Amster
dam.
Voor de Tuinen en Serres:
Een Arancaria exoelsa, twee Dra
caena inddvisa en een Musa enseta,
van A. A. Sprenger Sr., te Haarlem.
Twee Ficus elastica, van mevrouw
A. SinckOvermeijer, te Amsterdam.
Vijf duizend Fransche Ranonkels,
van de firma C. Blokker en Co., te
Akersloot.
Een Chamaerops, van Mr. A. J.
Carsten, 1e Amsterdam.
Twee Oleanders, van P. Janssen, te
Amsterdam.
Een collectie bloembollen, van P.
van der Meer Czn., te Noord wijk.
ONGELUKKEN.
In da Paul Krugerstraat te Fijen-
oord wilde een 7-jarige scholier D. v.
G. voor een automobiel heen overste
ken. Halverwege keerde hij terug en
werd gegrepen. De automobiel ging
over zijn linkerbeen, dat gebroken
werd, terwijl hij mede een hoofdwond
bekwam.
Door den geneesheer, die in de auto
zat, werd de eerste hulp verleend. De
bestuurder had aan het ongeluk geen
schuld.
Zondagavond tegen ongeveer 7 uur
ging Teuntje Kaasjager, 16-jarige
dienstbode bij den heer van Loenen,
deurwaarder te Zalt-Bommel, met de
heer Wagtendonk, arts te IJselmonde
door een fietsrijder gewaarschuwd,
terwijl Jntusschen de boot doorvoer tot
Kralingsche veer, IJ sel monde. Toen
de arts bij de boot aankwam bleek de
ongelukkige reeds overleden. Hij iaat
een vrouw met vier kinderen na
HET CONFLICT TE GOIRLB
GEëINDIGD.
In eene Zondagmiddag te Godrle ge
houden vergadering is met groote
meerderheid van stemmen door de
werklieden beslaten het conflict te
beëindigen. De aanleiding tot dit be
sluit is geweest een bemiddelings
voorstel van den burgemeester in
overleg met de fabrikantem-vereeni-
ging opgesteld.
Waarschijnlijk zullen nog deze week
een groot aantal der arbeiders het
werk hervatten.
BRANDEN.,
Zondagmorgen te ongeveer 5 uur
brak een zware brand uit in de bouw
hoeve bewoond door de familie Van
Laar, onder Stratum bij Eindhoven.
Wegens gebrek aan voldoend blusch-
materlaal stond weldra de geheele
boerderij met stallingen, schuur en
aanhoorigheden in volle vlam. Een
paard en 2 varkens kwamen in de
vlammen om. De geheele Inboedel, be
nevens tal van landbouwgereedschap
pen en andere goederen gingen ver
loren. De boerderij behoorde In eigen
dom aan de dames Maris se te Eind
hoven.
De schade wordt door verzekering
gedekt. Oorzaak onbekend.
Zondagavond omstreeks half zes
brak brand uit in het perceel 170 Sin
gel te Amsterdam, bewoond door den
kleermaker W. van 't Hof.
De brand ontstond door een onbe
kende oorzaak in een achterkamer op
de eerste verdieping en verspreidde
zich weldra over het geheele achter
huis.
Het achtergedeelte van de le. 2e en
3o verdieping en van den zolder is ge
heel uitgebrand, terwijl ook bet voor
huis eenige «ehade kreeg.
EEN VECHTPARTIJ.
Zaterdagavond heeft in de Lang
straat te Arnhem een vechtpartij met
doodelijken afloop plaats gehad. Een
63-jarige man, reizend venter, uit
Ze'ist, logeerde in een der logementjes
in die straat, waar ook een 23-jarig
jroenrtenkoopmam vertoefde. Er ont
stond twist over een vrouw, en nadat
in het logement gevochten was, werd
de 63-jarige man door den groenten-
koopman later op straat aangeval
len eerstgenoemde ontving daarbij
zulk een hevigen stoot- dat hij achter
over op straat sloeg. Een dokter con
stateerde den dood. De groentenkoop-
man is gearresteerd.
EEN GEVAARLIJKE BEDRIEGER.
Dezelfde man, die er Vrijdag niet
in slaagde den heer Citroen in de
Kalverstra at te Amsterdam \beet te
nemen met het wisselen van een
groot bankbiljet, maar die bleek een
handige gauwdief te zijn, heeft den
zelfden Lruc ook uit willen halen bij
andere wmkeltexa, di-e er evenmin zijn
ingeloopen. Maar het blijkt inmiddels
noodig, dat men algemeen op z'n tel
len past. De man wil van alles
koopeaa.
EEN ORANJEBOEK.
Aan de Tweede Kamer zal weldra
gierpont naar den overkant van de j worden rondgedeeld een Qranjeboek
Waal om bare te Tuil wonende ouders I bevattende de schriftelijke gedachten-
te bezoeken. Midden op de rivier baalt
de veer knecht liet veergeld op, het
meisje betaalt, keert zich om, loopt in
den sterken mist de pont af en ver
dwijnt in de diepte. Pogingen tot red
ding waren onmogelijk. Het was don
ker, mistig weer en niets was te zien;
geen. kreet werd gehoord. De sterke
stroom heeft liet arme kind een graf
bereid. De ontsteltenis en droefheid
èn bij de ouders èn in bet gezin van
Loenen is niet te beschrijven.
Zondagmiddag half vijf, terwijl de
stoomboot „President Steyn" der ree-
derij Top, Smit Co., dienst Gorin-
chem-Dordt-Ro tterdam, te Bolnes
aanlag, had de 1ste machinist Jan
van Gemert, wonende te Gorinchem,
bij het smeren der machine het on
geluk bekneld te geraken tusschende
krukas. Terstond werd de hulp van
den arts te Bolnes ingeroepen, doch
daar deze afwezig was, inmiddels de
wisseling in zake de verwikkelingen
mei Venezuela.
PROVINCIALE GRIFFIE.
Benoemd tot adjunct-commies aan
de provinciale griffie van Noord-Hol
land, mr. M. W. Scheltema te Scheve-
ningen.-
bevelen. Het vervoer geregeld te krij
gen bij gemeentelijke verordenin;
leek een onbegonnen werk, terwijl
men den tijd niet gunstig achtte, aan
het einde van een wetgevende periode.
Een der tentoonstellingen, waar
voor steun werd gevraagd, zal dienst
baar gemaakt worden aan het expo-
seeren van voor den trekhond meest
geschikte tuig en kar.
Als gevolg van de indertijd uitge
schreven prijsvragen zuilen bij de uit-
gegeven populaire geschriftjes over
paard, ezel, hond en kat, ook nog
verschijnen, dergelijke boekjes over
hoenders, duiven en kanarievogels.
Het ledental la vooruitgaande. Het
weekblad „De Dierenvriend" werd
aangenomen als orgaan der vereeni-
ging.
DOLLE STIER.
Een dolgeworden stier rukte zich
te Nijmegen van zijn geleider los. De
ze viel daarbij en brak een been. Po
gingen om den stier op te vangen,
bleken vruchteloos. Ten slotte ver
scheen de kapitein der marechaussee,
de heer H. A. Mos, ten tooneeLe, die
met een welgemikt schot den stier
doodde.
EEN VERGISSING.
Men meldt uit Huizum aan de L.
Ct.":
Een vader gaf dezer dagen bij den
ambtenaar van den Burgerlijken
Stand een kind aan als te zijn van
het mannelijk geslacht. Toen hij te
rugkwam vertelde de baker hem, dat
het een meisje was. Een rechterlijk
vonnis zal nu noodig zijn om de zaak
weer In 't reine te brengen.
OP VRIJE VOETEN.
De 24-jarige fabrieksarbeider H. O.
te Veendam, die 11 December terecht
stond voor de rechtbank te Winscho
ten wegens doodslag van Heere Wold-
huis en tegen wien twee jaren gevan
genisstraf werd geëischt, is Zondag
middag uit de preventieve hechtenis
ontslagen. In deze zaak wordt 24 De
cember a.s. vonnis gewezen.
GASVERSTIKKING.
Zondag werd de 73-jarige J. Mulder,
bewoonster van het Doopsgezinde
Gasthuis te Groningen, door gasver-
stikking dood gevonden.
ONJUIST VERMOEDEN?
In verband met ons bericht van
Donderdagavond kunnen we mede-
deelen, dat door den heer V. te Am
sterdam ten sterkste betwist wordt,
dat de vermoedens van de politie, als
zoude bij hem geen inbraak of open
sluiting zijn gepleegd en ook geen
f 8378 zijn gestolen, op waarheid zou
den zijn gegrond. Hij handhaaft zijn
aangifte en heeft bij de politie aan
gedrongen op een nader onderzoek.
Een verzekering tegen inbraak, ten
bedrage van f 6000, werd door den
heer V. reeds een jaar geleden afge
sloten. Ook brengt de heer V. bet ver
dwijnen van zijn hond, ongeveer een
week te voren, in verband met de ver
missing van bovenbedoeld bedrag.
Naar aanleiding van berichten in
een Amsterdamsch blad, zal door den
heer V. getracht worden, een vervol
ging uit te lokken wegens smaad
schrift. (Tel.)
dacht van het in betaling uitgeven
van valscbe kwartjes en dubbeltjes.
Noch op de vrouw, noch in hare wo
ning werden valsclio geldstukken ge
vonden, doch verschillende winke
liers huiten de Haarlemmerpoort heb
ben haar herkend als de vrouw, die
hun valsche kwartjes en dubbeltjes
in betaling gaf. Er zijn tot op dit
oogenblik nog geen aanwijzingen tot
wie de vrouw in betrekking stond,
dus ook niet of ze relaties had met de
valscbe munters uit buurt IJ IJ. Zoo
veel moet echter wel gebleken zijn,
dat noch zij noch haar echtgenoot hot
valsche geld vervaardigde.
DE TWIST IN DE S. D. A. P.
In zijn vergadering van Zaterdag
avond, waarin alle leden aanwezig
waren, besloot het Partijbestuur van
S. D. A. P., naar Aanleiding en als
gevolg van een nader ingekomen ver
klaring van de redacteuren der „Tri
bune", dat er geen termen aanwezig
waren een buitengewoon congres bij
een te roepen of verdere maatregelen
tegen deze partij genooten te nemen.
Van de heeren Helsdingen en Scha
per is bericht ontvangen, dat zij,
naar aanleiding van bovenstaande'
beslissing van het P. B. hun ontslag
nemen.
(„Het Volk").
INVOER VAN PAARDEN EN EZELS
TN DUITSCHLAND.
Reuter.seint uit Berlijn, dat de
„Reichsanzeiger" een besluit van de
„Landespolizei" publiceert betreffen
de het veterinaire onderzoek der uit
Nederland ingevoerde of doorgevoer-
BESCHERMING VAN DIEREN. de eenhoevige dieren voor het regee-
In een vergadering van liet hoofd- ringsdistrict Dusseldorf, om het over-
bestuur der Nederlandsche Vereeni- j i>rea°f.n, van paardenziekten, en voor-
i. v. i- namelijk van dien kwaden droes, te
gmg tot bescherming van dieren, V00r]t011)eni die in Nederland in een
kwam het trekhonden-vraagstuk in 1 ïoor do Nederlandsche paardenfokke-
bespreking. Afschaffing te voorbarig rij dreigenden omvang heerscht,
achtende, meende men, dat thans,
waar in Zuid-Holland reeds voor ja
ren een regeling werd verkregen, wel
ke door Noord-Holland ia nagevolgd,
deze ook bij de Staten der overige
UITGIFTE VAN VALSCH GELD.
Een 22-jarige gehuwde vrouw,
woonachtig in de Van Beuningen-
slraat te Amsterdam een zijstraat
van den Haarlemmerweg is ter be-
provincies ter navolging ware aan te. schikking van de justitie gesteld, ver-
MERGEL.
(Slot).
Dit jaar namen wij zelf proeven met
kalkmergel uit de Westf. Kalkwerlte
te Oeding, Stadtloihm, bij de gewas
sen haver en rogge. Wij hadden 2 ha
ver- en 3 rogge-veldjes aangelegd en
deze zóó ingericht, dat de werking
van elk der aangebrachte meststoffen
kon worden nagegaan, en nu was het
merkwaardig resultaat, dat op alle
veldjes, zonder uitzondering, van de
vijf aangewende mestsoorten (slak-
kenmeel, kainiet. Chili, zw. ammo
niak en mergel) de mergel verreweg
de grootste winst gaf.
Van het eerste haverveld kregen we
van perceel I, zonder mergel 102 kg.
zaad en 312 kg. stroo, van perc. II,
met mergel1211/2 kg. zaad en 324
kg. stroo.
De zaadopbrengst was dus bijna 1/5
meer.
Grooter nog was het verschil op hot
veld, waar we oogsttenvan 163
kg. zaad.en 88 kg. stroo (met mergel);
van II49 kg. zaad en 78 kg. stroo,
dus 1/3 4 1/4 zaad meer door den mer
gel.
Bij de rogge deed de mergel het niet
minder goed.
Op één veld was de verhouding al
dus
I (mergel) 398 kg. en 817 kg. stroo.
II (zonder mergel) 336 kg. en 738 kg.
stroo.
Het verschil zat voornamelijk inde
ongelijke grootte (zwaarte) der aren.
Dit was niet het geval op de beide an
dere veldjes, waar zoowel de uitstoe-
ling als het gewicht van aren en stroo
verschilden en dientengevolge de op
brengsten van de gemergelde en niete
gemergelde perc. nog meer uiteenlie
pen. Zoo gaf liet 2e veld.:
met mergel154 kg. zaad en 293 kg.
stroo;
zonder mergel 98 kg. zaad en 228
kg. stroo.
Nog sprekender zijn de cijfers van
liet 3e veld
1230 kg. zaad en 429 kg. stroo
II96 kg. zaad en ISO kg. stroo.
Hier was zonder mergel van den
oogst weinig terecht gekomen. De uit-
stoelirig was op I veel krachtiger, het
aantal garven (hossen) was wel de
helft meer dan op 11, terwijl ook het
gewicht van zaad en stroo, toen we
na het dorschen gingen wegen, ruim
anderhalf maal zoo groot was. Van
daar het enorme verschil.
Niet overal zuilen de resultaten met
mergel, naar we verwachten, zoo
schitterend wezen als hier op deze
hooge, kalkarme zandgronden, maar
stellig zijn er vele akkers en tuinen in
gelijke conditie, die zich voor een nier
gel-bemesting zeer dankbaar zullen
toonen. Wij houden er niet van groo
te. hoeveelheden kalk of mergel voor
eenige jaren tegelijk te geven, dit ach
ten we niet voordeelig, daar kalk
licht wegzakt, en vreezen daarvan in
vele gevallen schadelijke gevolgen.
(Hiermee bedoelen we natuurlijk geen
afkeuring van iedere rijke aanwen
ding, b.v. bij ontginningen en ter ont
zuring van den bodem). Op alle hier-
Speenhoff, Avontuurtjes.
Leonhard, Zwervelingen.
De Cneudt, De Secretaris van de
Dekenij, W. L. en J. Brusse, Rotter
dam.
W. A. Paap, Gracht-Idylle, Uitg.
Maats. Vivat, Amsterdam.
W. A. Paap, De doodsklok van het
Damrak, 3de druk, zelfde uitgever.
A. Abels, Reuzen der Voorwereld,
W. J. Thieme Co., Zutfen.
Hagedoorn, In den ban der Vulkanen
Ehlers, In den zadel door Indo
China.
Vereen. Kosmos, Amsterdam..
AllebéOotmar, de Ontwikkeling
Van het kind, Van Holkema en Wa-
rendorf, Amsterdam.
Van Rijswijk de Jong. De Tandheel
kundige verpleging van het Nederl.
leger, Stenfert Kroese en van der
Zande, Arnhem.
G. Schrijver, de jongens van de
club, D. A. Daamen, Den Haag.
B. ten Have, Lichaamsontwikkeling
in verband met geestelijke werkkracht
G. W. Groeneveld, Haarlem.
De firma W. L. en J. Brusse heeft
Wel den allereenvoudigsten titel ge
vonden, dien men aan een serie kan
geven. Zij noemt de werkjes, die bij
haar in deze goedkoop© serie en klein
formaat worden uitgegeven. Een
Boek van... en zet daar dan den
naam van den schrijver achter. Zoo
ligt op dit oogenblik voor ons Een
Boek van J. H. Speenhoff. Avontuur
tjes, Een Boek van Frits Leonhard,
Zwervelingen en Een Boek van Ri
chard de Cneudt, de Secretaris der
Dekenij.
Een aardige staalkaart van goed-
koope stalen (elk boekje kost naar ge
lang van de grootte 25 of 35 cents),
maar die van verschillende qualitedt
zijn. Het aardigste van de drie is
toch Speenhoffs hoekje met allerlei
schetsjes, die je denken doen aan zijn
liedjes: guitig, schalks en toch met
zoo'n tikje droefgeestigheid. Sommige
meenen we vroeger al eens in een
courant te hebben gelezen. De schets
jes van Frit3 Leonhard zijn drama
tischer van teekening en het boekje
van de Cneudt lijkt ons een lang uit
gesponnen weefsel van een doodeen
voudig geval, 't Kan ook zijn, dat het
Vlaamsche bij ons weinig aanslaat,
maar ook, dat we na de vermelding
humoristisch verhaal op den
titel, er te veel van verwachtten. Dat
een boek humoristisch is moet de lezer
maar liever uit zichzelf ontdekken.
Willem Paap's Gracht-Idylle
is eenigen tijd geleden niet zonder
succes gespeeld en nu in boekvorm
uitgegeven, 't Is een schets van bur
gerlijk-benauwd leven, waartegen hij
altijd zoo heftig te velde trekt, maar
maakt overigens op ons den indruk,
of hij, de brullende leeuw, die met
zijn scherpen klauw zoo raak kan
slaan, ter afwisseling met een kluwen
ls gaan spelen.
Zijn nieuwe werk, de Doods
klok van het Damrak, is be
ter kost voor Paap. Wie heeft er ooit
gehoord, dat van een boek in Neder
land binnen zes weken drie drukken
noodig zijn. Dit wonder heeft Paaps
nieuwe roman gewrocht. We zouden
willen, dat het dertig, neen, dat het
driehonderd drukken beleefde, dat el
ke Nederlander in zich opnam de
schets van diepe ellende en ontzag
lijk lijden, die daar van de speculatie-
koorts wordt gegeven in dit boek. Als
letterkundig product staat het ver he
neden Jeanne Collette, als tendienz-
werk kan het van ontzaglijk nut zijn.
Door alle kringen heen, beschrijft
Paap, vreet de kanker der speculatie
in Amerikanen en de griezelige tafe-
reelen, die hij ophangt, zijn niet te
fel gekleurd, zijn integendeel nog ver
van de waarheid af, omdat hij maar
enkele gevallen beschrijft en de waar
heid is, dat die gevallen honderd- en
duivendvoud zijn voorgekomen.
Helaas, Paap kan evenmin als ie
mand anders, den zinneloozen lust
naar rijkworden zonder inspanning
uit de harten van de menschen weg
nemen. De dolle speculatie in denk
beeldig bezit, door menschen die wil
len dansen aan de touwtjes van Ame-
rikaansche geldkoningen, zal ook na
zijn boek blijven bestaan. Maar toch
is de Doodsklok van het Damrak een
waarschuwing, die haar uitwerking
niet kan hebben gemist,
Het ontbreekt in onzen tijd waar
lijk niet aan boekjes, waarin getracht
wordt voor enkele stuivers aan de
massa algemeene kennis bij te bren
gen.
In Thieme's bibliotheek de Na
tuur en hare wonderen ver
schijnt Reuzen der Voorwereld, door
A. Abels en Planten der Voorwereld,
door Dr. H. Caldenbach, in één bun
deltje.
De Vereeniging van natuurvrien
den Kosmos te Amsterdam, geeft
een werkje uit In den Ban der Vulka
nen, door A. D. Hagedoorn en een an
der van Otto Ehlers In den Zadel
door Indo China.
Wat vooral in de laatste jaren bij
zonder wordt verzorgd is de rubriek
der populaire gezondheidsleer. Wie
nu nog dwaasheden doet aan zijn ei
gen lichaam, kan zich er waarlijk
niet meer mee verontschuldigen, 'dat
hij niet beter wist.
Het bekende boek van Dr. G. A. N.
Allebé de ontwikkeling van het kind,
is door onzen stadgenoot, den arts G.
A. Ootmar, opnieuw bewerkt. Natuur
lijk, de wetenschap blijft niet staan en
veel wat Dr. Allebé in de eerste uitr
gaaf van zijn boek schreef, zou zijn
opvolger in deze achtste uitgaaf stel
lig niet meer voor zijn rekening dur
ven nemen.
Is Allebé oud en bekend, nieuw is
het onderwerp, dat de heer Van Rijs
wijk de Jong behandelt in zijn brochu
re „de Tandheelkundige verpleging
in het Nederlandsche leger." De schrij
ver betoogt, dat die geheel onvoldoen
de is en dat het goed en nuttig zou
wezen, een honderdtal tandartsen, be
nevens even zoovele technikers, hij 't
leger te benoemen. De kosten zullen
ongeveer drie en een halve ton be
dragen. Met den schrijver zijn we het
eens, dat dit nuttig zou zijn. Konden
duizenden, die nu in onwetendheid of
omdat zij meenen, dat het fatterig is,
hun gebit verwaarloozen. in den
dienst er toe gebracht worden daar
en later den mond behoorlijk te ver
zorgen, dan zou dit een mooi resul
taat wezen. Maar of de Minister dat
aan de Kamer zal durven voorstellen!
Een derde en niet het minst belang
rijke werk is van onzen stadgenoot,
den heer B. ten Have, leeraar in de
gymnastiek aan onze II. B. S. met 5-
jarigen cursus. De naam van het
boek wijst er al op, dat de schrijver
oen veelzijdige studie gegeven heeft.
Het bevat niet minder dan zes en der-
Lig rubrieken, waarin de schrijver
zijn meening en die van anderen over
de verschillende onderwerpen mede
deelt, o.a. over de beoefening van
voetbal. Het maakt een aangenamen
indruk, dat hij zich daarbij niet, zoo
als anders wel voorkomt, door animo
siteit tegen voetbal, immers de groo
te mededinger van gymnastiek, laat
leiden.
Wij kunnen niet uitvoerig over dit
werk schrijven, maar raden gaarne
ouders aan, het te koopen en te lezen.
Zij zullen er menige wenk in vinden,
die van nut kan zijn voor de opvoe
ding van hun jongens en meisjes.
Prof. Pel schreef er een inleiding
bij, waarin met vrijwat overdrijving
gezegd wordt: „Het is alsof de intel
lectueel© ontwikkeling bijzaak, de
beoefening der sport hoofdzaak is ge
worden." Kom, kom, professor!
Onze vroegere medewerker, die zich
onder den naam G. Schrijver niet zoo
heel erg meer verschuilt, heeft, een
aardig, eenvoudig Jongensboek ge
schreven de Jongens van de
Club. Wel eons een verkwikking na
ai die zenuwopschroevende kinderlec
tuur van Bertrand, Paul d'Ivoi, Karl
May en hoe de goden van den dag
meer mogen bee ten. Verbeeldings
kracht opwekken, jawel, dat doen ze,
maar als vaders hun jongens zien zit
ten met roode ooren van inspanning,
zóó verdiept, dat de naaste kamer
zou kunnen invallen zonder dat ze 't
hoorden, als ze klagen over lang wak
ker liggen, als ze 's nachts luid pra
ten In hun slaap, dan komen ze toch
wel tegen die boeken die helaas maar
voortdurend dikker worden, in ver
zet.
Wat de jongens zelf mooier vin
den? Ik vrees: meerendeels niet de be
daardere litteratuur van G. Schrijver,
maar nut doet hij in ieder geval, voor
al wanneer hij den uitgever verzoekt,
zijn boekje aantrekkelijk uit te geven.
De zes plaatjes in het boek zijn niet
alle even mooi.
Verschen en:
Nederlandsche Almanak voor 1909,
H. D. Tjeenk Willink Zoon, Haarlem.
Lachjes en Traantjes, een alleraar
digst prenteboek van G. Caspari, met
rijmpjes van S. Maathuis—Heken,
Hollandia Drukkerij, Baarn.
Eenige hoofdpunten met toelich
ting voor een programma van leger
vorming en bezuiniging, door C. M.
A. Douglas, C. N. Teulings, den
Bosch.
Ons Werk in het donkerst Den
Haag, uitgegeven door den Vrouwen
bond tot verhooging van het zedelijk
bewustzijn, Aries en Co., Den Haag.
