boven vermelde veldjes gaven we don
ook slechts 600 kiio per H.A. Met het
oog op deze betrekkelijk geringe hoe.
veelheden komen de hiermee behaal
de winsten nog mooier uit.
Vooral ook tuiniers en tuinbezitters
kunnen we het gebruik van mergel
aanbevelen. Velen hunner zijn_ bang
voor een rijke kalkaanwending, waar
door zij vaak den humus in hun hof
zoo snel zagen verdwijnen; welnu,
mergel kunnen ze met gerustheid ge
bruiken, deze meststof werkt zachter
en houdt bovendien het plantenvo-ed-
sel vast. Met succes gebruiken wij ze
sinds drie jaar en zagen er vooral
uitnemende resultaten van bij alle
peulgewassen doperwten, peulen,
tuinboonen, sla^ en suijboonen en
niet minder bij kool.
Met voorliefde strooien we de mer
gel ook uit in den boomgaardooft-
boomen behoeven veel kalk, men
geeft daarvan niet licht te veel, wat
de behoefte van den boom betreft,
maar toch kunnen groote hoeveelhe
den bijtende kalk, vooral bij jonge
toornen, soms groote schade veroor
zaken. Mergel is daarom beter. Ze
beeft nog dit voor. dat ze niet opge
lost behoeft te worden, maar direct
kan worden uitgestrooid op groote
terreinen kan ze met den kunstmest
strooier worden uitgestrooid, de mar
chine wordt er niet door aangetasten
cok voor den werkman levert ze geen
gevaar op. In zakken-bewaard, lijden
deze weinig. Onmiddellijk onderploe-
gen of onderspitten is niet, ais van
kalk, bepaald noodzakelijk. Verschil
lende voordeeien dus.
Het is bekend, dat de gebrande kalk
(piet zelden maar weinig effect heeft
©n zelfs negatieve uitkomsten ople-
jyert op gronden en bij gewassen,
Waar men het tegendeel zou mogen
.V-erwachten. Men kan slechts gissen,
lm ar de oorzaken, welke verschillend
en vele kunnen zijn. Maar dit schijnt
Vrij zeker, dat kalk de werkzaamheid
van de in den bodem levende bacte
riën-soorten, voor het welslagen der
Bewassen van het hoogste gewicht,
kan belemmeren, vooral waar, zooals
vrij wel regel ls. zulke groote hoeveel
heden worden aangewend, terwijl
mergel daarentegen aan die werk
zaamheid bevorderlijk schijnt.
Ook in zoodanige gevallen dus,
Waar men goede redenen heeft of
meent te hebben, om een kalkbemes-
ting toe te passen, maar waar gebran
de kalk op grond der ervaring wordt
gevreesd, neme men de proef met mer
gel, alsook daar, waar het enten van
den bodem (het brengen van bepaalde
bacteriën in den grond, zooais bij
den verbouw van klaver e. a. vlin
derbloemigen) wenschelijk of noodza
kelijk is. Gelukkig kan men tegen
woordig beste gemalen mergel uit de
groote Duitsche groeven goedkoop be
trekken.
Wie er meer van wil weten, vrage
bij de firma Hulshof en Go. te Arn
hem, een gratis-exemplaar van het
•reeds eerder vermelde werkje „Kalk-
merged", Wcfarin omtrent die beteeke-
nis on het gebruik dezer meststof al
les te vinden is, wat land- en tuinbou
wer daarvan dienen te weten.
C. B.
INGEZONDEN
Van ingezonden stokken, geplaatst oi
niet geplaatst, wordt do kopie den inzender
niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
.Redactie zich niet aansprakelijk.
VEREEN1GING NATIONALE
BLINDENZORG.
Beschermheer Z. K. H. Prins Hen
drik der Nederlanden.
Steeds meer en meer vestigt zich bij
hen, die nadenken, de overtuiging,
dat 't te Wolfhezen te stichten Tehuis
voor alleenstaande blinden, dringend
noodig is en 't eenig doeltreffend mid
del om de meest beklagenswaardigen
der hulpbehoevende blinden voor goed
te helpen. Daarom wenscht Nationa'e
Blindenzorg zoo spoedig mogelijk de
noodige fondsen bijeen te brengen, die
voor den bouw, de inrichting, de in
standhouding en mogelijke uitbrei
ding noodig zijn en zal de propagan-
daclub „Ajo", met 't oog op dit doel
ook te Haarlem weer eeno uitvoering
geven op 19 Januari 1909, in de con
certzaal der Sociëteit „Vereeniging".
Zich dankbaar herinnerend het suc
ces der uitvoering door „Ajo" op 25
Februari 1908 mag Nationale Blinden
zorg hopen, dat Haarlem zich ook dit
maal niet onbetuigd zal laten en eene
flinke bate bij het fonds van het te
stichten Tehuis zal voegen. Wie zou
niet willen medewerken, die er zich
indenkt, wat het isblind, arm en
alleen in duisternis te leven Daar
om doet de onder ge tee kende een drin
gend beroep op het medegevoel van
dames van alle gezindten, om meie
te werken met de correspondente van
Nationale Blindenzorg te Haarlem,
Mej. H. Jacobson, Lange Heerenstraat
50 rood en daarvan te doen blijken
door haai', hun naamkaartje met
adres toe te zenden, leder Uwer zal
begrijpen, dat de correspondente, hoe
volijverig ook, niet alleen de zaal der
Sociëteit Vereeniging kan vullen en
dat het daarom zeer gewenscht is, dat
eenige dames zoo vriendelijk willen
zijn, haar bij die moeilijke taak te
steunen. Zich vleiend, dat velen ge
hoor zullen willen geven aan dit
dringend verzoek, waardoor de uit
voering schitterend zal slagen en het
bestuur niet vokloeuing de sympathie
en hulp dier dames ten zeerste zal
waardeeren, beveelt de ondergetee-
kende de a. s. uitvoering op 19 Janua
ri in aller sympathie krachtig aan.
N. M. SCHILD,
President Nationale
Blindenzorg.
Sport en Wedstrsjdsa
JAARVERGADERING VAN HET GE
WEST NOORD-HOLLAND VAN
HET NED. GYMNASTIEK-
VERBOND.
Zondag hield liet gewest Noord-Hol
land zijn jaarvergadering In café De
Kroon te Amsterdam. 84 afgevaardig-
dtn vertegenwoordigden SOtal turn-
vereenigingen, deel uitmakende van
het gewest. In zijn openingsrede wijd
de de voorzitter, de heer R. D. C.
Bomemann. na ziin welkomstgroet»
enkele oogenbllkken aan de nagedach-
tenis van den heer C. S. Jarimg, in le
ven commissaris in het bestuur van
het gewest, te Den Helder.
Het verslag van den secretaris, den
heer L. J. A. v. Ekeren, deed uitko
men, dat het gewest ln het afgeloo-
pen jaar zeer in bloei is toegenomen.
Als bestuursleden werden herkozen
de voorzitter en de secretaris en als
penningmeester gekozen de heer W.
F. Allan te Westzaan.
Vóór de verkiezing van commissa
rissen ontspon zich eenige discussie;
het bestuur achtte het wenschelijk in
de vacature door het overlijden van
den heer Jaring ontstaan, thans een
commissaris te Haarlem te benoemen,
terwijl van andere zijde werd aanbe
volen een vrouw in het bestuur te
benoemen, om ook het dames-turnen
in het bestuur vertegenwoordigd te
krijgen. Op voorstel van mevr. Ferdi
nandDe Jong werd besloten de ver
vulling dezer vacature aan te houden
en inmiddels te Haarlem te infarmee-
ren of aldaar onder de dames een ge
schikte candidaat is te vinden.
Tot commissarissen werden be
noemd: de heer en J. Roggeveen, J. C.
v. d. Poli, H. A. Valkenburgh, A. H.
Sindram. De verkiezing van een vijf
den commissaris werd aangehouden.
Namens de technische commissie
werd voorgesteld deze commissie uit
te breiden en samen te stellen uit 3
dames en 4 heeren. Aldus besloten.
Aan den aftredenden secretaris de
zer commissie, den heer Teengs, werd
door den voorzitter warme dank ge
bracht voor hetgeen hij1 in het be
lang der commissie heeft gedaan, en
de vergadering stemde door luid ap
plaus met die woorden in.
Tot Leden der technische commissie
werden benoemd de heeren T. J. van
Leeuwen, H. v. Leeuwen, H. Perels,
J. H. Schmidt, mevr. FerdinandDe
Jong, mej. Bolland en mej. Overbeek.
Besloten werd de volgende vergade
ring te Amsterdam te houden.
Nog werd in de rondvraag geklaagd
over de wijze waarop te Velsen de li
chamelijke opvoeding wordt verwaar
loosd. Van de 2000 kinderen ontvangen
er slechts 25 onverplicht gymnastiek
onderwijs, hoewel de gemeente tot
zulk onderwijs verplicht is.
Met een dankbetuiging aan den af
tredenden penningmeester besloot de
voorzitter de bijeenkomst.
AUTOMOBILISME.
Naar de N. S. meldt, heeft een 20
p.k. Spijker-auto bij wedstrijden te
Buenos-Ayres de overwinning behaald
Te Parijs ls een maatschappij op
gericht, waar men alle automobiel-
merken op „afbetaling" kan koopen.
Voor auto's voor industrieele doelein
den is dit begrijpelijk, doch op gebied
van luxemachines een veeg tee ken
des tijds.
(N. S.)
LONGBOAT-SHRUBB.
Een sensationeel© wedstrijd zal
binnenkort in Amerika gehouden
werden. Longboat heeft Shrubb uitge
daagd om op een afstand van 20 E. M.
of mear tegen hem uit te komen, om
een som van ƒ12000. Shrubb wordt be
schouwd als de meest wetenschappe
lijke looper van de gansche wereld.
VOETBAL.
Nog enkele uitslagen van I.L Zon
dag zijn
2de klasse
Alcmaria VicLrixV. O. C., 19.
Quick (Kampen)Z. A. C., 42.
TubantiaRobur et Vel., 22.
Vitesse II—Quick (Nijm.), 1—8.
Be Quick—V. V. O., 2—2.
EendrachtO. D. O., 31.
AchillesVelocitas, 40.
FrisiaW. V. V., 51.
3de klasse
VictoriaBloemendaal, 11.
HOCKEY.
Eerste klasse
O. D. I. S.Victoria, 41.
ROEIEN.
Op de te Amsterdam gehouden ver
gadering der Verbonden Roeivereeni-
gingen werden de data voor de roei-
wedstrijden in het komende seizoen
als volgt vastgesteld
20 Med (Hemelvaartsdag) de Var
sity.
30 Mei Hollandia.
12 en 13 Juni de Koninklijke.
19 en 20 Juni de Amstel.
20 en 27 Juni GentMinerva, te
Gent.
19 en 20 September 't Skiff-kampi-
oenschan.
DE NED. BOND VOOR LICHAMELIJ
KE OPVOEDING.
Aan den in het begin van dit jaar
opgerichte Nederl. Bond voor licha
melijke opvoeding de Haarlemsche
afdeeling werd voor eenige maanden
opgericht wijdt „De Sportkroniek"
een zeer lezenswaardig artikel. Aller
eerst wordt er op gewezen, dat na een
lange reeks van jaren, waarin de
aandacht van ouders, opvoeders en
regeerders bijna uitsluitend gewijd
was aan de geestelijke opvoeding van
het opkomend geslacht, de lichamelij
ke opvoeding in hooge eere is geko
men.
Voor het midden der vorige eeuw
was in o.ns land van eenige stelsel
matige lichaamsoefening geen sprake.
.Toen wer dhet turnen uit Duitschland
ingevoerd. De beoefening nam lang
zaam maar gestadig toe en kwam tot
grooten bloei na de oprichting van 't
Ned. Gymnastiekverbond in 1868.
Een nieuw tijdperk brak voor de
lichamelijke opvoeding aan, toen de
sport, het openluchtspel, door Willem
Muiier omstreeks 1880 uit Engeland
werd ingevoerd. Wat de stelselmatige
gymnastiek niet had mogen gelukken
vermocht het voetbalspel: het wist de
harten Van Neerlands ieugd en jon
gelingschap stormenderhand ie ver
overen. Het openluchtspel werd nu
ook meer en meer opgenomen in het
programma van de gymnastiek.
Na 1900, onder den indruk van het
treurspel van den ondergang der
stamverwante Boeren-republieken,
werd Volksweerbaarheid opgericht.
Deze beweging bracht echter bittere
teleurstelling, want men vond overal
lauwheid, waar geestdrift werd ver
wacht. De oorzaak zocht men in den
militairistischen geest van Volks
weerbaarheid naar Duitsche idealen.
De groote massa van ons volk, zoo be
toogt zij, ls niet anti-militair, doch
anti-müitairistisch. Voor lichaamsoe
fening, voor spel en sport, zijn onze
jonge mannen wed te vinden, doch
men knoope daaraan geen militaire
stelsels vast. Toch is de .belangstel
ling in lichaamsoefeningen, in sport
en openluchtspel, in dit tijdvak, ver
tien-, ja verhonderdvoudigd, dat wij
zen de cijfers uit. Eindelijk is het noo-
gen gelukken, den steun van rijks- en
gemeentelijke autoriteiten te verkrij
gen. In 1904 werden open luchtspelen,
w. o. voetbal, voor liet leger officieel
voorgeschreven, en het Ned. Gymna
stiekverbond ontving een subsidie ten
laste van het dep. van oorlog. In 1906
benoemde de regeering voor het eerst
officieele vertegenwoordigers bij de
international© Olympische spelen.
Toch vormt de sport, zooals ze
thans wordt beoefend, nog niet d© zoo
hoog noodige stelselmatige lichame
lijke opvoeding. Ook wordt nog niet
stelselmatig samengewerkt door de
regeering en de leidende deskundigen
op het gebied van gymnastiek en
openluchtspel. De noodige eenheid, en
het overleg tusschen de verschillende
organisaties ontbreekt, terwijl aan tal
van hoognoodige dingen geen der ver-
eenigingen of bonden voldoende aan
dacht wijdt, o.a. aan de vraag, hoe
te komen aan behoorlijk ingericht©
speelterreinen. Een oentraal lichaam
is dus noodig, om d© lichamelijke op
voeding ln haar geheel te overzien,
wellicht als trait-d'union te dienen
tusschen de organisatie en de regee
ring. En die behoefte, meent het blad,
is thans vervuld door de oprichting
van den Ned. Bond voor Lichamelijke
opvoeding, die in het tiental maan
den van zijn bestaan reeds een belang
rijke plaats wist te veroveren, doch
die zich, „om welke redenen dan ook",
nog niet mag verheugen in het volle
vertrouwen en den steun van de be
staande bonden. Op die bonden rust
thans de plicht de toegestoken hand
te grijpen. Volmaakt is ook de B. v.
L. O. niet, doch het is de best© orga
nisatie, die momenteel kan worden
gevormd, en de praktijk zal zelf wel
leeren, waar hervorming noodig is.
De Bond streeft na niet een militair,
doch een nationaal doel. In den 'loop
van deze maand zal in Den Haag de
eerst© jaarvergadering van den nieu
wen Bond worden gehouden, waar
door het hoofdbestuur zal worden
voorgesteld, het aantal zijner leden
te vergrooten met het doel, d© voor
mannen der sport- en gymnastiekbon-
den uit te noodigen, daarin zitting te
nemen, waardoor het burgerelement
wordt versterkt.
MERKWAARDIGE VLUCHTEN.
In tegenwoordigheid van een depu
tatie van de Aéroplane-club van
Groot-Britannië volbracht Wilbur
Wright twee van zijn merkwaardig
ste vluchten. Het weder was prach
tig, en W right Was van plan te din
gen naar den Michelenprijs. De Aéro-
plane steeg gemakkelijk op en begon
toen in een cirkel rond te vliegen op
verschillende hoogten, in de nabij
heid van de groep toeschouwers. Nu
eens vloog liet toestel hoog, dan laag
zelfs dat het de hoogste grassprieten
scheen te raken. Om te doen zien, hoe
gemakkelijk het apparaat draaien kan
besenreef Wright eenige cirkels van
niet meer dan 50 M. middellijn. De
vlucht, duurde 10 minuten, en Wright
daalde juist op het punt, waar hij was
opgestegen. Een luid applaus van do
leden der Aéroplane-club volgde.
Toen ondernam Wright de meest
sensationeel© vlucht, die hij in Frank
rijk ooit volbracht. Zoodra hij de rail
verliet begon hij te stijgen en in en
kele minuten bevond hij zich op 175
voet hoogte. Hij bleef stijgen tót hij
een hoogte van 295 voet had bertikt.
Up een hoogte van 225 voet deed
Wright eensklaps den motor stil
staan. Onder do toeschouwers waren
er, die een val vreesden. Het toestel
daalde langzaam en de toeschouwers
waren zeer enthousiast. Op een af
stand van eenige voeten van den
grond zett© Wright den motor weder
in werking en het toestel begon weer
te stijgen.
W right had vele gelukwenschen ln
ontvangst te nemen.
Met deze daling bewees Wright, het
geen hij zoo vaak had beweerd, dat
het plotseling stoppen van den motor
van een goed-geconstrueerde Aéropla.
no volstrekt niet noodwendig behoeft
te worden gevolgd door een ernstig
ongeval.
Ook de luchtreiziger Farman, die
de proef bijwoonde, verklaarde nooit
zulk een merkwaardige vlucht te heb
ben gezien.
MOTORBOOTEN.
Het bestuur der Ned. Motorbootclub
wenscht, in samenwerking met de
commissie voor het tourisme te wa
ter van den A. N. W. B. t© geraken
tot het plaatsen van borden, bevatten
de aanwijzingen omtrent richting en.
lengten van kanalen, vaarten, stroo
men, enz. in ons land,, ook bij vaar
waters voor welker bevaring bijzon
dere vergunning vereischt wordt, op
de punten waar dit het meest nood
zakelijk is.
Het bestuur wendde zich In een cir
culaire tot de leden, met het verzoek,
meening, bevinding, ervaring en raad
kenbaar te maken, opdat het bestuur
over materiaal zal hebben te beschik
ken. Reeds in het aanstaand© seizoen
zal men, naar het bestuur hoopt, van
deze eventueel© wegwijzers nut heb
ben.
Letteren en Kunst
ANTON NöGGERATH.
Te Amsterdam ls overleden Anton
Nöggeratli, directeur-eigenaar van 't
Variété „Flora" en het Bioscope-The
ater.
IIET BOEK.
Te Amsterdam is opgericht de Ver-
eenlgfimg „Het Boek". Art. 1 der sta
tuten luidt (voorloopige redactie): „De
Vereeniging „Het Boek", gevestigd
to Amsterdam, is opgericht den lsten
Januari 1909 voor den tijd van dertig
jaren.
Hot doel der Vereeniging is: belang
stelling in de technische en aestheti-
sche ontwikkeling van de boeknijver-
heid te bevorderen of te wekken, voor
al bij hen, die ten gevolge van hun
bedrijf, beroep of betrekking op die
ontwikkeling invloed kunnen oefe
nen".
Voor inlichtingen en aanmeldingen
voor lidmaatschap wenden men zich
tot den heer B. Modderman, E'ima-
laam 3, Watergraafsmeer, of Singel
91 Amsterdam.
Kerk en School
R.-KATII. OPENBARE
ONDERWIJZERS.
Zondagmiddag hield do Bond van
R.-K. Openbare Onderwijzers in het
Bisdom Haarlem (opgericht in Juli
1907) zijn 5de Algemeen© Vergadering
in het Koffiehuis „De Pool", t© Am
sterdam.
Deze vergadering, die in de hoofd
stad belegd was, met het nevendoel
om aldaar propaganda voor den Bond
te maken, was voor deze jonge orga
nisatie een waar succes. Want niet
alleen kwam er tengevolge dezer bij
eenkomst een afdeeling Amsterdam
tot stand» maar tevens werd er tot
oprichting van een afdeeling Haar
lem bestoren, terwijl de gegronde
hoop bestaat, dat weklra ook een af
deeling Leiden zal kunnen gevormd
worden. Ook de opkomst der leden
was verblijdendvan de circa 50 le
den van den jongen bond, over geheel
het Bisdom verspreid, waren er een
30-tal to Amsterdam samengekomen.
EEN NIEUWE ENCYCLIEK 1
In sommige buitenlandsche bladen
vindt men vermeld, dat Z. H. de Paus
tot sluiting van het gouden jubeljaar
zijner priesterwijding eerlang een en
cycliek zal uitvaardigen.
Koloniën
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij K. B. is, ter belooning van per
soneel van het leger in Ned.-Indië, dat
zich onderscheiden heeft bij de krijgs
verrichtingen in Atjeh en onderhoo-
righeden, hoofdzakelijk gedurende het
tweed© halfjaar 1907.
I. benoemd tot ridder 4de klasse der
Militaire Willemsorde de Europee-
sche sergeant H. L. Meijer; de in-
landscho korporaal Sarkoem, beiden
va.n de infanterie
II. bepaald, dat bij afzonderlijke
dagorders zoo in indië als in Neder
land, eervol zullen worden vermeld
de eerste-luit .van het korps mare
chaussee W. van Holst Peilekaan
de osdert tot eerste-luit.. bevorder Ie
tweede-luit. der inf. J. J. Jenae, en
de Europeesche sergeanten van het
korps marechaussee L. W. den Boef,
G. Falkenburg, O. J. L. Jung en A. G.
H. Nurks.
Gemengd Nieuws
DE MOORDZAAK STEINHEIL.
Rechter André heeft het opgegeven
mevrouw Steiuheil nader te onder
vragen. Zij weeft den magistraat een
net van leugens voor oogen en herin
nert zich niets meer, zoo dikwijls
haar zulks te pas komt. De dokter, die
mevrouw Steinbeil den morgen na
den moord gebonden vond, verklaar
de den rechter geen oogenbl-ik te heb
ben geloofd aan den ernst van het
verhaal betreffende den nachtelijlten
overval. De doeken, waarmede me
vrouw Sleinheil was vastgebonden,
konden, zegt hij, gemakkelijk worden
losgemaakt.
Ook Marietta Wolff, de dienstbode,
i3 gehoord en nu was het de beurt
aan Remy Couïilard, den huisknecht,
ln tegenspraak met een bewering van
mevrouw Steinhei.1, verklaarde Ma
riette, er geen oogenblik aan gedacht
ta hebben zich zelve van het leven tc
berooven. Alles te zaam genomen is
de verdenking tegen mevr. Steinbeil
sterker geworden/ofschoon de justi
tie, voor zoover valt na te gaan, aan
geen enkel bewijs tegen haar degelijk
houvast heefL
AANGENAME LECTUUR EN
CORRESPONDENTIE.
Door do regeering der verheven Por
ta zijn tor gelegenheid der opening
van het Parlement niet minder dau
oóu telegrafische gelukwenschen ont
vangen van buitenlandsche parlemen
ten en andere officieele lichamen- Al
•deze telegrammen zuilen in een der
eerstvolgende zittingen worden voor
gelezen en later worden beantwoord.
Als do geachte afgevaardigden bij
di© voorlezing indommelen wie zal
het hun euvel duiden
KEIZER WILHELM EN DE
BOEREN.
Haast Lederen dag duiken er nog
nieuwe sensatie-berichten en geruch
ten omtrent het berucht© keizer-inter-
view in de pers op.
Nu kondigt het „London Magazine'
aan, dat zijn Januari-nummer een in
teressant artikel zal bevatten van Ar
nold White over „de houding van den
Duitschen keizer in den oorlog van
Transvaal."
Niettegenstaande de kanselier in
den Rijksdag d© verklaring aflegde,
dat het keizerlijk interview, zooals de
„Daily Telegraph" het bekend maak-
t©, onwaar was en dat de keizer geen
enkel oorlogsplan aan Engeland had
afgestaan, maar slechts algemeene
beschouwingen aan koningin Victoria
gegeven had, zal Arnold White in zijn
artikel aantoonen, dat de verklaring
van den kanselier valsch ls, en dus
gehandhaafd blijft alles, wat door het
interview was bekend gemaakt.
Whit© schrijft nu reeds het volgen
de:
„Zijne Majesteit zelf heeft mij op
het terras van het kasteel te Potsdam
het veldtochtsplan laten zien, dat hij
gemaakt had om de Boenen te be
vechten o ndat, zoo vertelde de kei
zer, door lord Roberts was overgeno
men. Aan een der leden van de Duit
sche regeering, die toevallig bij ons
stond, vroeg de keizer met een glim
lach op het gelaat: „Wat zouden „ze"
er in Berlijn wel van zeggen, als ze
dat eens wisten?" Ik kwam, zoo
schrijft White, met 'n enkele opmer
king tusschenbeide: „Zij' zouden uwe
majesteit wel kunnen onttronen!" En
Wilhelm antwoordde, al lachend©:
„Zeker, zij zouden het kunnen beproe
ven I"
De andere interviewer, W. F. Stead,
geeft in de „Review of Reviews" nog
eenige interessante bijzonderheden.
„Ik kende, schrijft hij in zijn laat
ste artikel, de houding van den Duit
schen keizer gedurende den Boeren
oorlog, die lijnrecht tegenover het ge
voelen van het Duitsche volk stond.
Op zekeren morgen dejeuneerde ik
met mijn vriend Lessar, die toen kan
selier van de Russische ambassade t©
Londen was.
Deze politiek© persoonlijkheid, zei-
de toen:
„Ik ben zeer nieuwsgierig, welke
belooning de keizer zal ontvangen
voor de diensten die hij in Engeland
bewezen heeft."
Verwonderd vroeg ik:
„Wat voor belooning? Voor welke
diensten?"
„Twee malen, zoo ging Lessar
voort, tweemaal heeft de keizer, ge
durende den boerenoorlog, Engeland
van een vijandelijke coalitie gered.
„Gij wilt zeggen dat een oorlog...?"
„Wel niet juist een oorlog, maar
toch zou deze coalitie Engeland in een
hachelijken toestand gebracht hebben,
waaruit het Britsche rijk zich moeilijk
zonder ogrlog zou kunnen onttrekken
en slechts door de oppositie van kei
zer Wilhelm uit dien moeilijken toe
stand is gered..."
„En nu is het maar de vraag, hoe
Engeland den Duitschen keizer zal
belounen; want niemand ter wereld
doet iets voor niets en hoe 't ook gaan
moge, eens zal cl© dag aanbreken,
waarop de belooningen zuilen betaald
worden."
Men mag benieuwd zijn, wat uit
Berlijn op deze nieuwe onthullingen
zal worden geantwoord. Waarschijn
lijk zal men een houding van' hoog?
hartig zwijgen pogen aan t© nemen.
De zaak is nu immers al voorbijl
OVER DE WERKLOOSHEID,
is ook in het Pruisisch Parlement ge
sproken naar aanleiding van een in-
terpeilatie-Triinborn.
Delbrück, de minister van Koop
handel, zei de, da t de thans heer-
schende werkloosheid een gevolg van
de oeconomische crisis in de Veree-
nigde Staten is. Men heeft te doen met
een financieel© crisis, die niet alleen
de arbeiders, maar ook de kleine pa
troons, de neringdoenden en den ge-
heelen middenstand getroffen heeft.
Gelukkig zijn er reeds teekenen van
verbetering, vooral in net bouwvak.
Daar wij, zeide de minister, de oor
zaken van werkloosheid, niet uit de
wereld kunnen helpen, moeten wij
hare gevolgen trachten te verzachten.
Theoretisch lijkt een verzekering te
gen werkloosheid het beste. Bij de be
strijding van werkloosheid is in de
praclijk de groot© moeilijkheid., dat
niet ieder werkman voor allé werk
deugt. Wij zouden b.v. in het Oosten
zelfs met groote offers veel liever on
ze eigen menschen gebruiken, maar
moeten vreeindeliugeu aannemen,
omdat or voor waterstaats- en dijk
werken geen geschikte Pruisische
werklui te krijgen zijn. Van de werk
verschaffing zeide de minister, dat de
regeering alleen openbare werken kan
laten uitvoeren, die oeconomischo
waarde hebben. Men kan toch g^ci
zand lieu veis laten afgraven en v.-.
opwerpen. De regeering heeft intus-
schen maatregelen genomen, om het
geld, dat haar op do loopende begroo-
Liug nog rest, zooveel mogelijk aan
openbare werken te besteden.
Breitenbach, do minister van open
bare werken, voegde er aan toe, dat
er in drie directies van de Pruisische
staatsspoorwegen zooveel mogelijk
werklooze fabrieksarbeiders aangeno
men waren. Aan de spoorwegen is in
1903 meer dan ooit te voren gewerkt-
Er is voor 338 mlllioen mk. besteed,
(in 1907 295, in lyüÖ 1UÜ, in 1904 165
mil hoen). Verder is in 1908 aan !>e-
drijfsnnddelon 239 rniilioen en aan ge
bouwen 54 inillioen uitgegeven. In ntL
geheel dus een som van 631 millioen
mk. Bij de spoorwegen worden ook
zooveel mogelijk iniandsch© arbeiders
gebruikt. Maar dezen zijn lichamelijk
niet altijd tegen het werk opgewas
sen en hebben bezwaar tegen liet le
ven in keeten. In zulke gevallen moet
men wel vreemdelingen gebruiken.
DIAMANTVELDEN IN DUITSCH
WEST-AFRIKA.
De heer H. Polak schrijft over deze
aangelegenheid Ln het Weekblad van
den A. N. D. B. o. m.
„De diamantvondsten bij Lüderitz-
bucht worden schromelijk overdreven,
zoowel wat hun omvang als hun be-
teekenis aangaat. De waarheid is,
dat men er eenige duizendtallen
meestal zeer kleine steentjes heeft ge
vonden, los in het zand liggende, en
dan slechts op twee dagen der week,
als do wind uit een bepaalden hoek
waait. Daaruit kan met vrij grooto
zekerheid worden afgeleid, dut men
daar aan de Lüderilzbin.it volstrekt
niet te doen heeft met werkelijk dia-
monthoudendeu grond, doch met
door den wind daarheen gedreven,
van elders afkomstige steentjes. Ner
gens ter wereld wordt diamant zóó
gevonden. Er k a n daar zoo goed als
onmogelijk een diamantmijn zitten.
Met kabaal, dut de Duitsche bladen
inaken, moet dan ook eensdeels ver
klaard worden uit een pogen van de
regeering, om naar haar ovnig«us
rij wel waardelooze kolonie volk to
trekken, en anderdeels met behulp
der kennis van de beurs-strutegie,
vóór of bij flotaties vooral van mijn-
bouw-ondernemlngea gebruikelijk,
een en ander overgoten door natio-
:i aal-imperialistisch journalistisch
sausje. Bovenal echter moet men het
zaakje uls een financiers-manoeuvre
beschouwen. Valt er geen geld te ver-
tienen aan diamante: Jan is er al
licht wat te halen var ie ezels, die,
verlokt ioor het chauvinistisch ge-
sclietter in de bt&den, hun duiten ste
ken iu mijnaandeelen.
Wij voor ens zien het zaakje dan
ook kalmpjes aan. Ook wat betreft di©
fameuse vestiging eener diamantbe-
werk'Lngsindustrte in Duitschland.
Men schijnt aan de Duitsche bladen
niet to weten, dat reeds sinds jaren
zulk ©en industrie bestaat. Er wordt
diamant geslepen te Hanau, te Id.ir,
t© Steinbach, te Pforzheim en in tiet
Odenwald, om niet te spreken van de
leerlingkweekerij der patriottische
Amsterdamsche firma M. Alex Wolff,
lid der A. J. V., te Liegnitz, in S'lezië
en vermoedelijk ook te Berlijn.
Heel ver heeft die Duitsche indus
trie het echter niet kunnen brengen.
Zij is immer onbeteekenend geweest
Had zij levenskracht bezeten, zij zou
er met de Engelsch-Kaapsche dia
manten even goed hebben kunnen ko
men als met de Duitsch-Kaapsche.
Heeft zij het met de eerste niet ge
kund, die voor haar even goed te koop
waren als voor een ander, dan zal
zij het met de laatste ook met kun
nen bolwerken.
Nogmaals dus: wij zijn hoegenaamd
niet bang voor hetgeen de toekomst
ons uit dóen hoek brengen zal."
FEN VERZUIM.
Sir Percy Scott, de bevelhebber van
het Britsche eskader, dat ter opluis
tering van het r-ationaul congres
voor nauwere aaneensluiting, een
bezoek heeft gebracht aan Durban en
Kaapstad, is te Pretoria geweest era
het graf van prins Christiaan te be
zoeken.
Naar aanleiding van deze daad van
hoffelijkheid schrijft „De Volks
stem"
De Engelsche admiraal is derhalve
in gemakkelijke nabijheid geweest
van Paul Kruger's laatste rustplaats,
e*i heeft een heelemaa! ongezochte
gelegen beid gehad om, op hoe opper
vlakkige wijze ook, door een kort
gebaar, of door een enkel woord noti
tie te nemen van een groote -\frikaan-
sche figuur, waarvan zelfs de Kaap-
stadsche Engelsche werklieden in De
cember 1904 (tijdens de Kruger-begra-
fenis) getuigd hebben „We ni'ssen
hem I" Had de Engelsche admiraal
bij zijn tocht naar Pretoria's kerkhof
niet hel Kruger-graf geignoreerd en
hadden de couranten kunnen vermel
den hoe Sir Percy Scott, al was het
inaar door het afnemen van zijn hoed
bl::k hud gegeven van erkenning van
zoodanige geschiedkundige plek,
welk een v.eldadigen indruk zou zoo
danig optreden dan niet gemaakt heb
ben op de Boerenbevolking, wier voer
mannen toch waarlijk niet te kort zijn
geschoten in voorkomendheid jegens
de vertegenwoordigers van Euge-
iand's leger en vlootEdoch, zooda
nige daad van hoffelijkheid is ver
zuimd geworden de Engelsche vloot
is weg ea heeft we zeggen 't Lord
Selborne gaarne na genoegeüjke
herinneringen achtergelaten. En Paul
Kruger zal er niet minder om ver
eerd worden, omdat admiraal Sir
Pen' Scott verzuimd heeft 'n oog<_r-
blik te toeven voor z n graf, dat unt»
zag inboezemt aan bijna ganscb Zuid-
Afrika.
BEN NATUURVERSCHIJNSEL.
Aan het sLrand to Casablanca (Ma
rokko) hoeft een zeldzaam natuurver
schijnsel plaats gehad. D© zee ging
n. 1. eerst langzaam een paar honderd
yards terug, vu kwam daarna plotse
ling met geweld weer opzetten, waar.
door een aantal kleinere schepen tot
wrakken werden geslagen. Ook de ha
venwerken leden schade. Men denkt,
dat. dit \er-i Miisel wijst op ec-u z«-e-
beving in oen Atlantischen Oceaan,
dicht bij de Maiokkaansche kust.
Marktnieuws
Botermarkt.
Aangevoerd en verkocht te Haar
lem op 21 Dccemher 1908
Boter 52 K.G., hoogste prijs f 1.60,
laagste ƒ1.55 per K.G.
Biggen. 18 stuks, hoogste prijs f8,
laagst© 4 per stuk.
Groenten markt.
Aangevoerd en verkocht te Haar
lem op 21 December 1S08
Appelen. Aangevoerd J3 H L, ver
kocht 40, 812.
Peren. .J an gevoerd 11 II.L., ver
kocht 3, 812.
Bloemkool. 20'J stuks, f 10—12.
Roodekool 3000 stuks, f 3—f 8.
Witte Kool 70 stuks, 3—b.
Savooie.kcol 3^00 stuks, 3—5.
Wortelen. Aangeven! 200 bos, ver
kocht 100 bos, 10—15.
Stoomvaartberichten
Amsterdam. Met gunstig gevolg ls
afgelegd het le candidaats-examer. in
d© godgeleerdheid door den heer H.
J. Woelders.
Do heer J. P. Kleiweg de Zwaan,
<lie promoveerde tot doctor in de ge
neeskunde, verkreeg daarbij hetprae-
dicaat cum laud©.
Utrecht. Cand. Rechten J. L. Mies-
sen Jr., en A. Brandt.
Cand. Plant- en Dierk.W. H.
Arisz.
Bevorderd Lot tantartsI. E. da
Costa.
Bevorderd lot semi-artsJ. P. Wa
fers Bettink, A. Jansen en M. L. Mul
ler.
