NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. Stadsnieuws 26a Jaargang. No. 7871 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon* en Feestdagen. MA 22 FEBRUARI 1909 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN PBR DRKB MAANDEN» Voor Haarlem 1,11.29 Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der gemeente) 1-30 Franco per post door Nederland 1.65 Afzonderlijke nummers0.02 H Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 037 M de omstreken en franco per post 0.45 Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster. Directeur J. t'. PEEREB003L ADVERTENTIÉNi Van I5 regels 50 Cts.: Iedere regel meer 10 Cts. Bulten het Arrondissement Haarlem van 1—5 regels 1—elke regel meer /0. ES Reclames 30 Cent per regel. Bij Abonnement aanzienlijk rabat Advert en HSn van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing! 50 Cts. voor 3 plaatsingen h contant Redactie en Administratie! Groote Houtstraat 55. btercommanaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Drukkerij! Zuider Bnltenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Bultenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon Interc. 6229. 1.—WI IT— DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA DINSDAG 23 FEBRUARI, Gr. Kerk: Orgelbespeling, 1—2 uur. Schouwburg: N. V. de Ned. Opera en Operette v. b. Rembr. Theater: Migmon, 8 uur. De Kroon: 4e Séance v. Kamerinu- slek, Joh. Steenman, 8 uur. Velsen: Raadsvergadering, 1 1/4 u. Bsïtenlandsch Overzicht De verhouding tusschen de twee twistende Balkan-volken OOSTENRIJK-HONGARIJE EN SERVIé wordt er helaas niet beter op. Het liet er uit, of bet tusschen hen met alle geweld int een oorlog moet ko men, wat wel te betreuren is. De in- fe wikkelde en ze er-samengestelde Saikan-twisten zijn nu bijna tot een goede oplossing gebracht, en nu zal dit mooie resultaat der diplomatie nog te niet gedaan worden, door een stukje onwil iusschen deze beide lan den dat is toch wel te kras Daar om vleien de optimisten zelfs bij H zien dei- ongunstige teellenen 1 rich met de hoop, dat de begeerte naar vrede in geheel Europa wel zóó sterk zal zijn, dat een of andere too- ver-formule gevonden wordt, om bei de partijen te bevredigen, zonder dat de kanonnen een woordje meespre ken. Oostenrijk-Hongarije wil wel den Vrede, maar.... wil er niets voor op offeren I Servië wil ook per se geen oorlog, als.... 't zijn zin maar krijgt 1 Men weet, dat ae Serviërs meenen, door de annexatie van de Turkscho provincies Bosnië en Ilerzegowina door 't O.-H. l ijk benadeeld te zijn. Voorheen waren deze provincies zoo veel als „gemeen" goed, en droom den de Serviërs ze eens te zullen be zitten bij de vorming van hun Groot- Servisch rijk. Nu daar niets van kan komen, eischen zij ook een deel van deze door het O.-H. rijk ingepalmde f[ronden, onder bewering, dat hun and nu heelemaal is Ingesloten en 't een eigen uitgang naar de zee niet langer kan missen. Montenegro maakte Indertijd om dezelfde reden veel rumoer en speelde met Servië in alles onder één hoedje Van 't begim der Balkan-crisis af heeft tusschen Servië (met Montene gro) en Oostenrijk-Hongarije dit oor logsgevaar steeds gedreigd. Vooral de Serviërs waren de oorlogszuchtige partij en hebben al dien tijd besteed aau het verbeteren van bun bewape ning en het oproepen van de reser visten. Servië is dan ook nu geheel klaar voor den oorlog. Het behoeft alleen te klinken„voorwaarts, rnarsch 1" en de oorlog is begonnen. Door al dit dreigen was ook de Donau-monarchie genoodzaakt, om troepen onder de wapenen te roepen. Dit kost geld. Eiken dag 11/4 mil- lioen kronen, zoodat al meer dan 10Ü millioen is uitgegeven bijna even veel als een werkelijke oorlog gekost zou hebben. Eu nu is nog niets ba- reikt en het staat niet te bezien, dat er op deze wijze binnenkort iets be reikt. zal worden. Daarom wil men in Oostenrijk wat spoed achter de zaak zetten en Servië voor de besliste keuze stellen oorlog of vrede. Als gij, Serviërs, oorlog W'lt, don maar dadelijk beginnen, want waar om al dat nuttelooze getalm? Wilt gij, Serviërs, vrede, dan ook uw oorlogstoebereidselen staken en de soldaten naar huis sturen Het is niet duidelijk, of het O.-H. rijk dit ultimatum al aan Servië ge zonden heeft, of nog zenden moet, maar een van beide is zeker. Het hoeft zelfs allen schijn, dat Servië dezen brandbrief al ontvangen heeft, want waarom is anders het Servische ministerie uitgezonderd den mi nister van oorlog afgetreden Wijst dit er niet op, dat de minis ters de verantwoordelijkheid van een oorlog niet wilden dragen en nip ge tracht wordt om een geheel oorlogs- ministerie bij elkaar te brengen Buvendien heeft de aangebleven minister van oorlog zijn taktiek ver dedigd door oen interview met een journalist. Hij verklaarde Servië heeft steeds een correcte houding aangenomen en herhaalde lijk het bewijs geleverd, dat het reke ning houdt met de raadgevingen en wenschen der groote mogendheden, die de Servische zaak gunstig gezind Zijn en er naar streven, den vrede in Europa te handhaven. Servië heeft zich, evenals Monte negro, steeds vredelievend en gema tigd gedragen. Wat de krijgstoerustingen betreft, als Servië op het oogenblik, waarop het zoo zwaar en pijnlijk beproefd wordt, aan zijn leger denkt, hetwelk behoefte heeft aan betere bewapening, dan volgt het daarin slechts het voor beeld van andere mogendheden, ook van Oostenrijk-Hongarije. Servië heeft bovendien het recht, militaire maatregelen te nemen, die slechts een defensief karakter dra gen. Maai- mocht men, namens welke mogendheid ook, Servië sommeeren, zijn bewapening te staken, dan kan men er van verzekerd zijn, dat de regeering eenstemmig weigeren zou, diergelijken eisch in overweging te nemen. Hoe zal Rusland zich houden In deze is wel van belang, wat het Russische blad „Nowoje Wremja" schrijft. Dit meent, dat een ultima- turn van de zijde van Oostenrijk-Hon garije den oorlog onvermijdelijk maakt. De mogendheden moeten daarom aan de regeerders in Wee- nen duidelijk te kennen geven, dat zij een dergelijke uitdaging niet zul len toelaten en dat zij zich, indien daaraan geen eind komt, zich niet enkel tot diplomatieke vertoogen zou den bepalen, maar andere, ernstiger maatregelen zouden nemen. Het Russische blad noodigt den minister Iswolsky uit, het initiatief tot eene dergelijke laatste waarschuwing aan de regeering van Ooetemrijk-Honga- rije te zenden. Oostenrijk-Hongarije schijntzich hier evenwel niet om te bekomme ren. Er wordt althans gemeld, dat keizer Franz Joseph aan de Russische regeering vertrouwelijk medegedeeld heeft dat, indien Servië zijn aan de grenzen geconcentreerde troepen niet naar huis zendt, Oostemrijk-Hongarije alle verantwoordelijkheid voor de daaruit voortkomende gevolgen van zich afwerpt. Het geschil tusschen TURKIJE EN BULGARIJE zal weldra tot het verleden behooren. De nieuwe grootvizier, Hilmi pasja, heeft aan den gezant van Rusland medegedeeld, dat Turkije de bemid delingsvoorstel len \an Rusland aan neemt. Deze voorstellen zijn eerst in den nieuwen ministerraad nogmaals onderzocht, en door de reg. toen in genade aangenomen. De Jong-Turken, de vrienden van het buitenland (Rusland-Engeland combinatie) hebben dus overwonnen! Nu heeft Rusland weer vrij spel in den Balkan Dan zal het ook wel niet lang meer duren, of Ferdinand zal door de mo gendheden officieel als TSAAR VAN BULGARIJE erkend worden. De laatste dagen he pen er al geruchten, dat enkele mo gendheden hem al erkend hadden, maar dit blijkt onjuist te zijn. Wel heeft Rusland Ferdinand bij de te- grafenis van grootvorst WladimLr als koning geëerd, maar dit heet toch geen officieele erkenning te zijn. Waarom, is ons niet recht duide- lijk 1 Turkije is er dan ook niet over ge sticht. De Porie se'nde aan haar bui- tenlandsche vertegenwoordigers, dat de ontvangst van Ferdinand van Bulgarije te St. Petersburg, met ko ninklijke eer, EEN SCHENDING IS VAN DE OVEREENKOMST tusschen de Europeesche mogendheden, dat de onafhankelijkheid van Bulgarije eerst door Turkije erkend moet wor den, hetwelk met die erkenning zou instemmen, zoodra zijn eisch tot schadeloosstelling door Bulgarije toe gestaan zou wonden. Het bericht van Ferdinand's ontvangst te St. Peters burg verwekte sensatie te Ko aston ti- nopel. Ook de Turksche pers laakt Rusland'8 houding. Het excuus \a:n Rusland is dan ook wel zonderling 1 In Rusland gebeuren evenwel vele zonderlinge zaken. Dit is ook weer gebleken bij de behandeling van een proces voor de rechtbank te Krakau, gevoerd tegen POLITIE-SPIONNEN EN AGENTEN-PROVOCATEUR. In dat proces zijn tal van merk waardige verklaringen afgelegd, die een zonderling licht werpen op de practijken van ambtenaren der ge heime politie al wil Stolypln bij de beantwoording van de interpella tie in de quaestie-Azef die praktijken ontkennen. Vrijdag werd een advocaat te Warschau, dr. Kuleryck, gehoord, die in een aantal politieke processen als verdediger optrad. Hij deelde taaltjes mede van den arbeid en de praktijken der politie-spionnen, die werkelijk schrikbarend zijn. Een politie-spion stond met twee andere personen, die hij had aange zet tot gewelddaden, terecht wegens gewapend verzet tegen de openbare macht". De krijgsraad veroordeelde alle drie de beklaagden ter dood. On middellijk nadat het vonnis was uit gesproken, nam de politie-spion, die met zijn dienstpet als ambtenaar •oor den krijgsraad verschenen was, afscheid, zette zich in een rijtuig en reed weg. De beide andere beklaag den worden doodgeschoten. Enkele dagen later kwam dezelfde spion we der voor den krijgsraad, maar nu als getuigo. Op de vraag van den voorzitter, of vaak zulke gefingeerde doodvonnis sen worden geveld tegeh politiespion nen, antwoordde dr. Kuleryck „Ja. Een politie-spion, Charewicz genaamd, werd VIJF MAAL TER DOOD VEROORDEELD, een andere zesmaal. Beiden waren voortdurend op vrije voeten en dienden in andere zaken als getuigen." Een der rechters vroeg den getuige Kuleryck mededeelingen te doen over de zaak van vijftien jongelieden, die zonder eanige behandeling der aanklacht, op last van den krijgsraad doodgeschoten waren. Kuleryck, die hun verdediger was geweest, deelde mede, dat de beklaag den gefolterd waren, en toen eenvou dig, zonder verhoor en zonder debat waren doodgeschoten., nadat generaal Skalon, de gouverneur-generaal van Warschau, op de akten geschreven had „Allemaal doodschieten 1" Een officier, die bij de executie te genwoordig was, deelde gruwelijke dingen daarover medeeen der ver oordeelden was een 15-jarige jongen die, voordat hij doodgeschoten werd! op hartbrekende wijze had geschreid en geroepen „Moeder 1 Moeder 1" Nu wordt gemeld, dat het centrale comité van de Russische revolutionai re partij zichzelf ontbonden heeft, daar het nu tot de overtuiging geko men is, dat de taak, die het zich ge steld had, om Rusland door geweld dadige middelen te hervormen, ho- Indien dit besluit er geen voor de jf"8 en geen krijgslist te, meent men het te moeten toeschrijven aan de onthullingen, die in verband met de zaak van Azef gedaan zijn, en die de partij in mtecrediet gebracht heb ben. DE BIJZETTING VAN GROOT VORST WLADIMIR. Na den pJechtigen rouwdienst had Zaterdagmiddag 2 uur, in bijzijn van dèn tsaar, de grootvorsten en de grootvorstinnen, zoomede de aanwe zige vorstelijke personen, het corps diplomatique, de ministers, de leden van den rijksraad, de hofdignitaris sen en vele hooggeplaatste waardig- heldsbekleeders, in het Mausoleum van de Peter- en Paul-kathedraal in Et. Petersburg, de bijzetting plaats van het stoffelijk overschot van den grootvorst Wladlmir Aiexandrowitsj. SCHEEPSRAMP. De paketboot „Presidente Roca", komende van de zuidkust van Argen- üme, met bestemming naar Buenos- Ayres, is tusschen Canatanis en Puerto Madrijn vergaan, ten gevolge van brand. Verondersteld wordt, dat alle passagiers, ten getale van 200, benevens de equipage, zijn omgeko men Van andere zijde wordt verzekerd, dat de „Presidente Roca" onmiddel lijk zonk, terwijl nog een ander be richt vermeldt, dat er slechts twintig memschen zijn omgekomen. TRAMBOTSING. Zondagavond werd een rijtuig door een electrische tram van de lijn CarvanoCapadichino te Napels aan gereden. Twee personen werden ge dood en 7 gewond, waarvan reeds 3 overleden. KONING ALFONSO EN WRIGHT. Koning Alfonso was Zaterdag te genwoordig bij de vllegproeven van Wilbur Wright, en nam daarna naast Wright plaats in het toestel, om zich door dezen het mechanisme te laten uitleggen. CASTRO GESCHORST ALS PRESIDENT. Het hoog gerechtshof te Caracas, dat op last van den minister van BinneulandscJie Zaken een onder zoek ingesteld heeft naar de mede plichtigheid van Castro aan het com plot tegen Gomez, besloot da zaak te verwijzen naar het gerechtshof, daarbij verklarend, dat, als gevolg van de waarschijnlijke medeplichtig heid, Castro oonstitutioneel als presi dent geschorst moet worden. STUKKEN VAN DEN RAAD. Wijziging Bouwverordening. De beer RInkema stelt voor, uit art. 52 c der Bouwverordening, han delende over privaatputten, luidende, dat deze „gelegen moeten zijn inden openbaren weg of in een van den openbaren weg gemakkelijk te bereiken open plaats", te laten ver vallen het woord gemakkei ij k. VEREEN. TOT BESTRIJDING DER TUBERCULOSE. De raad van bestuur van bovenge noemde vereeniging zal Donderdag een vergadering houden, waarop ver schillende huishoudelijke zaken gul len worden behandeld. Prins Hendrik ln Haarlem. Ter gelegenheid van liet aftreden von Prof. J. Bosscha ale secretaris der Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen, was Zaterdagavond ln het hotel Fünckler een feestmaal tijd aangericht, waaraan behalve door Prof. Bosscha, zijn opvolger Dr. Lotsy en 34 directeuren der Maat schappij, werd deelgenomen door Z. K. H. Prins Hendrik, die Protector van deze stichting is. Om half zeven arriveerde de Prins met een gewonen trein uit 's-Graven- hage en werd op 't perron ontvangen dóór Mr. G. van Tienhoven, Commis saris der Koningin in de provincie Noord-Holland, en Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Ho gelanden. Burgemees ter van Haarlem, beiden tevens di recteuren der Maatschappij. Per rijtuig werd naar bet hotel ge reden. Zoowel op het perron, vóór den stationsingang als langs den weg naar de Kruisstraat, stonden zeer vele belangstellenden, om den Prins welkom te heeten en toe te juichen. Nadat de Prins door de directeuren ontvangen was, ving de feestmaaltijd aan. Reeds Zaterdag schreven we iets over de keurig versierde eetzaal, die met het schitterend electrisch licht en de versiering met witte en oranje bloemen een grootschen Indruk maakte. Aan tafel heerschte een prettige stemming. Den geheelen avond wer den onderhoudende gesprekken ge voerd en vele dronken werden inge steld. Ook de Prins hield een rede. „Mijne tegenwoordigheid te dezer plaatse", zoo sprak Z. K. H., „moge, meer dan eenig woord zou kunnen uitdrukken, van miine bijzondere in stemming doen blijken met de hulde, door directeuren van de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen ge. bracht, aan den ook door mij hoog- geèerden professor Bosscha, bij zijn aftreden als secretaris dér Maat schappij. Ik waardeer het daarbij in hooge miatc, dat ik als Protector der Maat schappij het voorrecht mag hebben in uwen kring de eerste te rijn om de gevoelens te vertolken, die mij in niet mindere mate dan u allen tegen over hem bezielen. De jaren, waarin ik in zoo nauwe betrekking tot onze aloude Maat schappij sta, mogen niet vele zijn, rij zijn voldoende geweest om mij de overtuiging te geven, van de groote b&teekenis en het groote nut van de ze Maatschappij voor de beoefenaars der wis- en natuurkundige weten schappen. Heeft onze Maatschappij geduren de meer dan anderhalve eeuw op dit gebied de eer en den roem van ons vaderland het land van den groo- tan Christiaan Huygens mede we ten te handhavenniet het minst ze ker ie dit geschied in de laatst ver- loopen 25 jaren, waarin professor Bosscha als secretaris aan directeu ren den weg heeft gewezen tot rich- tige uitvoering hunner taak en waarin hij tevens de machtige leider en bezieler is geweest van de Leden, onder wie wij mannen mo gen tellen, wier namen, evenals de zijne, ver buiten de grenzen van ons vaderland in geheel de wetenschappe lijke wereld niet dan met eerbied wor den genoemd. Al ware het slechts rijn krachtda dig aandeel in de werkzaamheden der uitgave van de brieven en werken van Christiaan Huygens, waarmede een blijvend monument gesticht ls voor een onzer grootste landgenoo- ten, dan zou dit reeds voldoende zijn om professor Bosscha op onze hulde en dankbaarheid aanspraak te ge ven. Maar wat heeft hij bovendien ge wrocht en tot stand gebracht? Ik zal mij niet vermeten hierover een oordeel uit te spreken. Maar wat mij en voorzeker u allen in professor Bossciia getroffen heeft, waar hij ln woord en schrift zijne denkbeelden mededeelde, is ongetwijfeld de rijk dom zijner kennis, de fijnheid van zijn geest en als ik het zoo zeggen mag, de adel van zijn ziel. Mijne Heer en, wij allen zien protee- sor Bosscha met groot leedgevoel de hooge plaats veriaten, die hij gedu rende zoovele jaren in onze Maat schappij heeft bekleed. Aan dat Leedgevoel paart zich ech ter als vanzelf de wensch. dat in de dagen en jaren van rust, die hem wachten en zij mogen nog vele rijn hem kracht en lust worden be waard ten bate der wexeuscuap, cue hem zoo lief en tot heil ook van onze Maatschappij, die hem zoo na aan het hart ligt en waar aan hij naar Ik met groote ingeno menheid vernam al 9 lid en teven» als directeur verbonden blijft. Mogen daarbij de door hem in onze maatschappij gevestigde traditiën beL gouden blijven en in de yoetetapneu van onzen scheldenden secretaris door zijn opvolger worden getreden I Dan voorzeker zal ook in de toe komst de bloei van onze maatschap pij worden bestendigd. Met die gevoelens bezield, stel ik u voor, mijne heeren, een dronk te wijden aan onzen aftredenden secre taris, aan professor Bosscha, dien ik met uw aller instemming zeker noe men mag, evenals hij dit deed den man, dien hij zich tot voorbeeld en leidsman in leven en werken geko zen heeft, een edelman in denken en streven. In uw goede herinnering en gene genheid, professor Bosscha, beveel ik mij als Protector van gauscher harte aan." In gevoelvolle woorden betuigde prof. Bosscha in antwoord daarop zijn dank voor de hooge onderschei ding, die hem te beurt viel, die dezen dag voar hem tot een onvergetelijken zou maken, zoolang het leven hem nog geschonken zou worden, en daar. na voor zijn kinderen en. kindskin deren. Daarop vertolkte de voorzitter der Maatschappij, mr. G. van Tienhoven, de gevoelens van directeuren, daar bij zoowel Ln het licht stellende de groote wetenschappelijke verdiensten van prof. Bosscha, als diens waardi ge persoonlijkheid, waardoor hij in de Maatschappij aller sympathie zich verzekerd had. Zinspelende op een bekende verhandeling, waarmee jaren geleden Bosscha naam gemaakt had, eindigde spreker zijn dronk ongeveer met deze woorden „Wij hebben uw „arbeidsvermogen der beweging" thans leeran kennenwij hopen nog vele jaren te mogen genieten van uw „arbeidsvermogen der rust"." Ais sunielijs blijk van belangstel ling boden directeuren Prof. Bo&- sci»a aan, het ontworpen standbeeld van Chr. Huygens, iu miniatuur. Menige toespraak volgde. Van de veie daonken noemen we dien van den Commissaris dei' Koningin, die een dronk instelde op 't welzijn van ti. M. en het Koninklijk Huis, en daarbij de hoop uitsprak, dat de schoone wensch, dm heed Nederland vervult, verwezenlijkt zal mogen wor den. De Prins dankte voor dezen drenk. Te half elf vertrok Z. K. H. weer naar 's-Uravenhage, ook nu vergezeld van zijn adjudant Jhr. Van Suchte- Len. Aan tafel was Z. K. H. gezeten tusschen prof. Bosscha en den voor zitter, terwijl tegenover hem hadden plaats genomen mr. H. Enschedé, vice-voorzilter der Maatschappij, jhr. nu*. Boreei, Burgemeester van Haar lem, en mr. Ed. N. Rahusen. Tot de gonoodigden behoorde ook dr. J. P. Lotsy, de nieuw benoemde secretaris- penningmeester. GYMNASTIEK-UITVOEiRING. De gymnastiek-vereeniging „Bato" feestte Zaterdagavond in het Bronge bouw. De voorzitter, de heer H. G. A. Jansen verwelkomde deelnemers en toeschouwers en bracht in herinne ring, dat onlangs het 121/2-jarig be staan der vereeniging is gevierd, wel ke vierine is gebleken van propagan. distisch nut te zijn geweest voor „Bato". Daarna werd onder leiding van den directeur, den lieer H. B. Dreij- er, een niet overladen program afge werkt. De heer Dreijer, een „self made-man" op het gebied van turn- leiding, weet z'n materiaal wel op aardige wijze te hanteeren. Dat be wezen de rek-oefenlngen, die meeren- deela kranig-krachtig werden uitge voerd. Geiunkig waren er veel keuze- oefeningen. W aarom breekt men bij de toestel-gymnastiek met eens-en- vooral met de serie-oefeningen Het is niet zeer belangstelling-opwekkend eenzelfde oefening tien keeren ach tereen te zien uitgevoerd. Daarbij wei'kt de gelegenheid om het werken der turners onderling te vergelijken, minder gunstig voor de minder goe de werkers. De rek-oefeningen gaven voorts de aanleiding tot de opmer king, dat sommige toeren over de scheidingslijn van gymnastiek en accrobatiek heengingen, bv. het af springen van hoog-rek met salto- mort aLes uit den stand op den rek stok. Von do andere nummers, die we zagen, vermelden we als goed de stok- oefeningen der meisjes. Dat was wel aardig werken. De brugoefeningen an de adspiranten en hoofdafdeel ing 2e klas, voldeden minder, door de slappe wijze van uitvoering, de no. 1 van ae turners aan uitgezonderd. Een der leden maakte zich verdien stelijk door een voordracht te geven. Na afloop was er bal* Villa. Naar wij vernemen la aan de firma Jan A. Jonker en Zoon alhier bij on- derhandsche aanbesteding opgedra gen het bouwen van eene villa Ln het Ha arieminerhoutDark. VIOOLCURSUS-E. A. CATS. Zaterdagavond had in „De Kroon" de uitvoering der teerlingen van 's heeren E. A. Cats Vioolcursus plaats. Het eerste deel van den avond ivas gewijd aan solo- en ensemble-voor drachten door de leerlingen. Een reeks meer of minder belangrijke toonwerken van Mozart, Ludwig Mendelssohn, Newell, Hollaender, Böhrn, Neury, Seitz, Dancla en De Beriot werd over T geheel op zeer verdienstelijke wijze ten gehoore ge bracht. Wie 't nog niet wist, hoe de heer Cats zijn plaats onder onze ste delijke muziekpaedagogen met «ere inneemt, had hier uit de getoonde resultaten van zijn onderwijs de overtuiging daarvan kunnen opdoen. Het tweede deel van den avond bracht ons de gelegenheid den be gaafden vioolleeraar ook als compo nist te leeren kennen. Had hij reeds vroeger aanleiding gevonden eenige kleine composities van zijn hand te doen uitvoeren, ditmaal kwam hij voor den dag met een werk van groo- teren omvang: een „Haarlemsche Cantate" getiteld „Tulipa" woor den van Fabies (W. 11Kirberger), getoonzet voor Dameskoor, soli ien orkest. Ik had gehoopt, over dit nieu we werk waarvan mij de tekst se dert «enigen tijd bekend was met meer ingenomenheid te zullen kun nen spreken dan na deze kennisma king het geval mag zijn. Gaarne er ken ik, dat de lieer Cats ook iu zijn jongste opus doorgaans een te waar deer en melodisch talent openbaart, maar bijna altijd bestaat zijn melo die uitsluitend om zichzelf niet als eenvoudige, logische uitdrukking van een oorspronkelijk sentiment. Harmo nisch en rhythmisch vooral is de com positie niet zeer belangwekkend en tot breeder uitgevoerde muziekvor men geeft de tekst weinig aanleiding zoodat het geheel ons voorbijtrekt als een rij aardige melodieën, die beurtelings, de eene meer de andere minder, onze aandacht bezig hou den, maar geen totaalindruk van be lang achterlaten. Als de m. i. best geslaagdse gedeel ten stip ik even aau: No. 3 met de niet onaardige „damiaatjes -imitatie; het frissche, canonisch behandelde koortje „AIBe wegen zijn omkranst"; het rhythmisch geestig opgezette (maar te schabloonmatig voortgezet te) „Ziet ze daar komen, langs we gen stro omen" en de goedgevonden begeleidingen ln No. 2 („Als de blaadjes ruischen") en in No. Bruisende golven heffen hun kruin"). De uitvoering was hoogst lofwaar dig. Het uit 45 dames samengesteld* koor zong uitmuntend en met veel animo. Die solopartijen, door de da- mee M. Bies en D. Schoon, brachten een gelukkige afwisseling in het ge heel en het dilettanten-strijkorkest met-piano speelde correct en beijver de zich de vele en duidelijke wenker van den componist-dirigent na te ko men. Aan laatstgenoemde werd aan het eind van den avond, door een lief klein meisje namens de medewerken den, een franiie krans overhandigd. PHILIP LOOTS. Doopsgezind Weeshuis. 1 Mei a.s. zal het Doopsgezind Wees huis te dezer stede ztjn 275-jarig Ju- bilé als instelling herdienkea. Het Doopsgezind Weeshuis op het Klein Heiligland of „Weeshuis van den Blok" werd 1 Mei 1634 ingewijd. In 1633 was met den bouw begonnen, 1 Mei 1834 werd het 200-jarig bestaan feestelijk gevierd. 5 Juni 1872 werd de eerste steen gelegd voor het nieuwe huis aan den Kleinen Houtweg, dat ln 1874 was voltooid en 14 Juni van dat jaar in gewijd werd. Het oude weeshuis op het Klein Heiligland werd 5 Juni van het volgend jaar verkocht en daarna tot burgerwoningen verbouwd. Zoo als mem weet bestaat het opschrift nog. Kooper werd de lieer P. Kleiweg Dyserinck voor eene som van 8000. K w a r t e t-w ed 81 r ij d. Het Haarl. Mannenkwartet Kunst door Oefening heeft besloten deel te nemen aan den nation alen kwartet wedstrijd, uitgeschreven door het Arnhem's Mannenkoor, te Arnhajri op Zondag 18 ADril.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1909 | | pagina 1