NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
24e Jaargang. Mo. 7886
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon* en Feestdagen.
DONDERDAG II MAART 1909
AB0NNEMENTE5 ADVERTENTIÊNi
pbr drib maandbni fuga? Van 1—5 regels 50 Cts.j iedere regel meer 10 Cts, Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem 1,1.1.29 m Haarlem van 1—5 regels L—elke regel meer ƒ0. tt Reclames X Cent per regel
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat
gemeente)f 1.30 Mvertenttën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsingj
Franco per post door Nederland 1.65 B0 Cts. voor 3 plaatsingen i contant
CkStaS Zondagsblad, voir Hirto 1 Administratie Groote Bontstraat 55.
de omstreken en franco per post 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster. Directeur J. C. PEEREB00NL Drukkerij: Zolder Bultenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertenüën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem Jn dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AlifcNüA
VRIJDAG 12 MAART.
Brongebouw: 4e Kunstbeschouwing
yfh. Teekem-College „Kunst zij ons
doel," 7j10 uur.
St. Bavo; Smedeatraat: Temtoonsitel-
ling van bloeiende Bol- en Knolge
wassen, 12A uur.
Do Kroon: Bioscoopvoorstelling Al
berts Frères»
Stadsnieuws
Om Ons Hoen.
In bet Tweede Blad van dit num
mer vinden onze lezers een artikel
„Nabetrachting van den Gemeente
raad" iin de rubriek Om Ons Heen.
EXAMENS FRAAIE HAND
WERKEN.
Utrecht, Geslaagd mejuffrouw A- 13.
E v e r t s e n, te Haarlem.
W eder slaagde een leerlinge der
Huishoud- en Industrieschool, name
lijk mejuffrouw A. B. Evertsen,
Bii wel voor het examen fraaie hand
werken.
GYMNASTIEK-UITVOERING VAN
DER BOOM.
Reeds verscheiden malen is in dit
blad zeer waardeerend kunnen ge
waagd worden van den arbeid van
den lieer J. A. van deir Boom, gym-
nastiekleeraar te dezer stede.
Ieder, die in ons land iets met gym-
nast.ek te maken heeft, weet hoeveel
de heer Van der Boom op theoretisch
en methodisch gebied in liet belang
van de lichaamsoefening door zijn
leerboeken tot stand heeft gebracht.
Wij, Haarlemmers, hebben boven
dien nog het voorrecht het practische
werk van den heer Van der Boom te
kunnen zien.
Een voorrecht! Dat woord zullen al
degenen, die gisteravond tegenwoor
dig waren bij de uitvoering ten voor-
deele van het Lighalfonds en van de
Kindervacantiekolonies, niet over
dreven achten. Want 't kranig en pit
tig turnen van de jongens en meis
jes had iets electriseerends; iets dat
geestdrift wekte voor zulk een goe
den arbeid.
Daar was b.v. de stok-oefeningen
van het eerste studiejaar van de
Rijkskweekschool.
Dat was één beweging van de 24
Jongelui, correct en af. Als voorbeeld
voor het onderricht van den turnleer-
aar is d;t nummer wel een waarde
volle maatstaf, daar de heer Van der
Boom dit eerste studiejaar uiteraard
nog geen jaar onder zijn le.ding heeft,
't Gaat natuurlijk niet aan al de 17
nummers van liet program afzonder
lijk te bespreken, 't Zou trouwens
worden een in herhalingen vervallen.
Want bij bijna alle oefengroepen, het
zij het kleme hummeltjes waren, 't
zij jonge mannen en mouwen, het
zat er bij allen 't zelfde in: die lenige,
snel-forsche gang bij 't gaan dat
kwiek-korte lichaamsbeweeg bij de
uitvoering van de welgekozen oefe
ningen.
Het vóór-de-pauze gedeelte gaf een
goed overzicht van de materie vrije
oefeningen. De gehcele RijksLeer-
school behalve de eerste klasse na
tuurlijk zag men er. Ook de kweek
school voor onderwijzeressen maakte
vrije oefeningen. Voor 't eerst, mee-
nen we, werkten de dames mee. Was
bier de oefeningsstof niet wat te licht?
We kregen den indruk, dat de „Meds-
jee-kweek" meer kan en juist haar
minder doen door 't meerdere kun
nen met den indruk gaf, als we van
de andere oefenreeksen behielden.
Waren er voor de rustpoos reeds
een paar aardige zang- en muziek-
reien geweest, na de pauze werd door
de meisjes en jongens een zangrei ge
maakt, die, vernuftig van compositie
en goed van uitvoering, veel bijval
verwierf. Als een huldebetuiging aan
den Wethouder van Onderwijs, nar.
J. H. Thiel, die zich veel moeite geeft
voor de reorganisatie van het gym-
nastiek-onderwijs hier ter stede, had
de heer Van der Boom hem deze rei
•pgedragen.
Verder gaf dit gedeelte toestel- en
springoefeningen van de Rijkskweek
school, die mede wegens haar afwer
king vielen te roemen. Voorts strafoe
feningen. Yrije oefeningen en
knotsoefenlngeai met muziek me
de door de kweekschool en
werk van de grootste meisjes der Leer
school, die een verbinding van vrije-
en orde-oefeningen gaven en een
canomrei maakten.
Groepen zonder en met ladder® slo
ten het program.
Toen gingen de deelnemers een
dansje maken; zij hadden het welver
diend.
Aan den heer Van der Boom werd
een fraaie krans aangeboden.
ONS SCHILDERIJENMUSEUM.
De Telegraaf bevat een artikel
getiteld „de Schilderijen van Frans
Hals te Haarlem", onderteekend C. L.
D. (ake), waarvan de strekking ons
niet duidelijk is.
Het begint aldus
„Daar is iets niet In orde met de
onsterfelijke meesterstukken in het
Haarlemsche stadhuis. Onsterfelijk
zijn die werken zeker, maar ze schij
nen nu toch ziek te zijn. Daar ik ze
s'echts vluchtig kon bezien, wil ik
mijn oordeel over den toestand nog
verzwijgen, daar niets zoo gemakke
lijk is als ach en wee te roepen, maar
zoo moeilijk om een diagnose te ma
ken en een geneesmiddel voor te
schrijven. Daar is een commissie, dde
over de schilderijen waakt en die
heeft ze in behandeling gegeven aan
een restaurateur.
Het gaat daarbij als met een zieke.
Als d>e dokter goed is, en de juiste in
zichten heeft omtrent den aard der
ziekte, wordt do patiënt beter. Als de
dokter een kwakzalver is en er niet
bijtijds goede hulp komt, gaat de pa
tiënt dood. En dan huilen de bloed
verwanten, die er niets Aan konden
doen.
De vraag is nu maarmag men
dergelijke onschatbare meesterwerken
gelieei in handen stellen van één
man, die, als hij faalt, de schade
waarschijnlijk niet kan vergoeden
Ik weet wel, dat twee mannen, of
zelfs twee honderd mannen, ja zelfs
tweehonderd commissies, bestaande
uit de vermaardste kunstgeleerden,
dit niet kunnen doen, maar misschien
is toch hier een geval, waar een
„consult" de rigueur is."
Tot zoover het artikel. Uit den
baaisteoi volzin zou men mogen af
leiden, dat de schrijver yerio^-gr, dat
onze restaurateur eens andere des
kundigen raadplegen zal met an
dere woordendat deze het alléén
niet weet
Maar onmiddellijk op het boven
staande volgt:
„Ik zeg \oistrekt niet, dat de schil
derijen slecht behandeld zijn. Ik zeg
niets, want ik weet niet hoe men er
mede omging. Maar dit weet ik wel,
dat er soms heel raar met de mu
seumschatten wordt omgesprongen."
En dan volgt een verhaaltje over
een groot museum (dus niet dat te
Haarlem) waar de schilderijen on
oordeelkundig door een ondergeschikt
beambte met water werden behan
deld.
En daarmee is 't uit.
Nu vragen wij tochwat befeekent
zulk oppervlakkig geschrijf Hoe
kan Prof. Dake zeggen, dat er iets
mot in orde is met onze Hal sen, ter
wijl hij zelf erkent ze slechts vluchtig
te nebben bezien 1
Een van beidemen weet iets
kwaads en dan moet men het maar
precies zeggen.
Of men weet niets kwaads, maar
dan kan men ook wel zwijgen.
F aillissem enten.
Door de Axr. Rechtbank alhier is
bij vonnis an den lüen Maart 1909 in
staat van. faillissement verklaard:
Barend de Geus, broodbakker, wo
nende te Haarlemmermeer (Hoofd
dorp;.
R-echtex-coimnissaris Mr. P. J. G.
van der Muelen.
OPROEPINGSBRIEF
MILITIE.
Voor de vensters van ons bureau
In de Groote Houtstraat hangt de
oproepingsbrief voor de nationale
militie, leder belangstellende kan er
dus kennis van nemen.
Drenkeling.
Een smidsjongen bracht gisteren
middag te half zes bet paard van den
heer Koning thuis. Het paard liep
achteruit de Nieuwe Gracht in. Met
behulp van burgers uit de Korte Jans
straat werd het dier weer op H droge
gebracht.
Militaire Zaken.
Bij het gehouden examen voor
meester op een der wapens zijn ge
slaagd sergeant-majoor Daemen,
sergeanten Heydeman, Van Heynin-
gen en Post benevens de korporaal
Van der Kamp voor meester op bet
geweer, de sergeant Van Heyningen
voor meester op floret en de sergeant
Teensma voor meester op sabeL
Uit de Rechtszaal
DIEFSTAL.
Op het terrein der stijfselfabriek
„De Bijenkorf" te Koog aan de Zaan
hing aan een stoomlier een siaaJ-
diaad en kan dien staaldraad een
stuk lood.
Dat was althans op 1 Februari om
zes uur zoo. Om 10 uur waren èn
draad èn lood verdwenen.
Wie zou dat gedaan hebben
De politie had weinig moeite om
twee lieden op te sporen, die verdacht
op de plaats des misdrijfs hadden
rondgeloopen en later bekenden de
voorwerpen weggenomen te hebben.
Nu stonden ze terecht.
Het Openbaar Ministerie vroeg te
gen nummer 1 (die ongunstig bekend
staat; acht maanden gevangenisstraf
en tegen nummer 2 zes maanden.
De ambtshalve toegevoegde verdedi
ger Mr. Merens vroeg clementie.
Wanneer de beklaagden zoo lang
vau hun vrijheid beroofd worden,
zullen ze weer in den winter vrij ko
men, in een tijd dus, dat Voor losse
werklieden geen geld te verdienen is.
Wanneer ze in den zomer vrij komen
kunnen ze neg iets voor hun gezin
verdienen. Ook wees pleiter op de be
kentenis der beklaagden.
BELEEDIGING.
De Koog aan de Zaner, die acht
maanden tegen zich had hooren
eischen, stond daarna met een ande
ren plaatsgenoot terecht wegens be
leed iging.
Z.» hadden van het Burgerlijk Arm
bestuur wel levensmiddelen ontvan
gen, maar geen brandstoffen. Daar
om waren ze kwaad en scholden twee
arnaneesters uit voor „bloedhonden",
„schooiers", enz.
De arnaneesters, nu als getuigen
gehoord, verklaarden, dat deze per
sonen in een maand tijds ook reeds
13 gulden geldeJijken steun ontvan
gen.
Toen de veldwachter Ragetli het
standje kwam bijwonen, werd ook hij
beleedigd.
De veldwachter verklaarde, dat
beide menschen veel misbruik maken
van sterken drank. Als ze 3 gulden
verdienen, verdrinken ze er 2.
Het Openbaar Ministerie eischte te
gen den beklaagde, die reeds acht
maanden tegen zich hoorde eischen,
14 dagen gevangenisstraf en tegen
den ander 2 maanden.
KINDERZAKEN.
Ook heden werden enkele zaken
tegen jeugdige beklaagden behan
deld.
Deze zaken werden als gewoonlijk
met gesloten deuren berecht.
F 1 e s c h-R n t g e n.
Eerstdaags komen de heeren Carl
Flesch en Julius Röntgen hier een
concert geven.
BLOEMENTENTOON
STELLING.
Deze tentoonstelling wordt In de
groote zaal van de St. Bavo gehou
den. De inzendingen beloven veel. De
expositie gaat uit van de St. Elisa
beth Bloemistwerkliedengilden, on-
der-afdeeling van den Nederl. R.-K.
Volksbond, afd. Haarlem.
(Zie vervolg Stadsnieuws onder de
laatste berichten).
Uit de Omstreken
BLOEMENDAAL.
RAADSVERGADERING.
In de hedenmiddag gehouden ver
gadering van den gemeenteraad
kwam aan de orde een adres van den
heer Jac. van Stolk, directeur der
maatschappij tot exploitatie van on
roerende goederen „Woestduin",
waarin „aan het bestuur der gemeen,
te Bloemendaal, bestaande uit den
raad, burgemeester en wethouders"
gevraagd werd, hem alsnog voor dit
jaar vergunning te verleenen tot hot
organiseeren van courses op ver
scheidene Zon- en feestdagen.
B. en W. hebben over dit adres ad
vies uitgebracht Zij herinneren eerst
aan artikel 4 der Zondagswet (van
1815), luidende
„Dat geen openbare vermakelijk
heden, zooais schouwburgen, publie
ke danspartijen concerten en hard
draverijen, o.p Zondagen en oigemee-
ne feestdagen zuilen gedoogd worden;
zullende het aan de plaatselijke be
sturen worden vrijgelaten hierom
trent eene uitzondering toe te staan,
mits niet dan na het volkomen eindi
gen van alle godsdienstoefeningen."
Voorts aan artikel 128 der Gemeen
tewet
„Wanneer ter uitvoering van wet
ten, van algemeene maatregelen van
inwendig bestuur, van onze daartoe
strekkende bevelen en van provincia
le reglementen en verordeningen door
het Gemeentebestuur moet worden
medegewerkt, geschiedt dit door Bur.
gemeester en Wethouders. Vorderen
de wetten maatregelen, bevelen, re
glementen of verordeningen eene be
paalde medewerking van den Raad
en wordt die door dezen geweigerd,
dan voorzien Burgemeester en Wet
houders daarin."
Ook wijzen B. en VV. op de uit
spraak van Mr. Oppenheim, hoogleer,
aar te Leiden, die in zijn werk „Het
Nederlandsch Gemeenterecht" (2e deel
pag. 724) schrijft
„Mij komt het voor, dat geene an
dere opvatting van" art. 126, 2e lid
houdbaar is dan deze, dat altijd en
in alle gevallen Burgemeester en
Wethouders moeten worden aange
merkt als de tot medewerken geroe
pen macht tenzij wet of verordening
dooruitdrukkelijkden Raad
of den Burgemeester aan te
duiden, deze uitroepen tot het or
gaan welks hulp zij wenschen."
Eveneens wordt aangehaald de op
vatting van den Hoogen Raad, neer
gelegd in zijn arrest van 20 Jan. 1896
en luidende ten opzichte van art. 126,
diat, wanneer tea- uitvoering van eene
wel, door het Gemeentebestuur moet
worden medegewerkt, dit geschiedt
door Burgemeester en Wethouders,
terwijl bij gebreke van een voor
schrift dei' wet, waarbij de bepaalde
medewerking van den Raad, gelijk
bet tweede iid van het artikel op het
oog heeft, wordt gevorderd, Burge.
meester en Wethouders terecht als bij
het eerste lid daartoe aangewezen ge
zag zijn beschouwd."
Artikel 134 der Gemeentewet luidt
„Aan den raad behoort, met betrek
king tot de regeling om het bestuur
van de huishouding der Gemeente,
alle bevoegdlieid die niet bij deze of
eenige andere wet aan den Burge
meester of aan Burgemeester en Wet
houders is opgedragen."
B. en W., overwegende, dat de be
voegdheid ten opzichte van het ont
staan van een uitzondering onder ar.
tikel 4 der Zondagswet opgedragen
is aan de plaatselijke best uien, waar
onder aizoo verstaan moeten worden
Burgemeester en Wethouders en niet
de Raad, de Raad dus de bevoegdheid
mist tot uitvoering van de Zondags
wet mede te werken, in casu het ver
kenen van vergunning tot het orgoni-
seoren van courses op Woestduin,
stellen den Raad voor te besluiten
le. het verzoekschrift, bovenbedoeld,
niet vierder in behandeling te nemen,
on 2e afschrift van he<i besluit tea* ken
nisgeving te doen zenden aan den
heer Van Stolk.
HALFWEG.
Gisterenavond vierde de Chr. Jon-
gel mgsvoreemgiug „lmmanuel" al
hier haar eerste jaarfeest in de Chr.
school. Met een zeer afwisselend pro
gramma werd dit jaarfeest op de
daarbij gebruikelijke, doch hier recht
gezellige wijze gevierd, waartoe enke
le voordrachten en samenspraken,
zoomede liet orgelspel van den heer
Stroomberg, uit Amsterdam, het hun
ne bijdroegen.
De leiding van dezen welgeslaag
den feestavond was bij den heer J.
van Bommel, agent van het Ned.
Jongl. Verbondeore-voorzitter is
Ds. B. Baljon, die den avond opende
en sloot met een welgekozen rede, ter
wijl de lieer Kroese, voorzitter, den
talrijken aanwezigen en belangstel
lenden in de vereeniging dank toe
bracht.
HEEMSTEDE.
Vaccinatie.
Op 24 en 25 Maart a. s. telkens des
namiddags van 2 tot 3 uur zal ten
Raaöhuize gelegenheid bestaan tot
kostelooze vaccinatie eai revactflnatie
voor minvermogenden en wel op 24
Maart voor het gedeelte der gemeen
te gelegen tusschen Benneb roek en
het Raadhuis alhier en op 25 Maart
voor he<t gedeelte gelegen tusechen het
Raadhuis cn Haarlem.
Wijkverpleging.
Gisterenavond vergaderde de ver-
eeniging „Wijkverpleging" onder
voorzitterschap van dr. M. Colen-
brender. Uit het jaarverslag bleek,
dit het aantal patiënten, dat door
wijkzusters bezocht werd in 1908, ze
ventig bedraagt. Het gebeele aantal
bezoeken bedroeg 2254. In het wijk-
lokaal weiden 563 behandelingen ver
richt. De wijkzusters brachten acht
patiënten naar het ziekenhuis. Met
genoegen constateerde de voorzitter,
dat de ofdeeiiog Heemstede van de
Nederlandsche Naai vereen iging ook
dit Jaar door bemiddeling van me
vrouw Van Wickevoort Crommelin
vau Berkenrode kleedingstukken had
verstrekt.
De penntngmeeeteresse, mevrouw
Boerlage, bracht verslag uit over de
geldmiddelen. De ontvangsten be
droegen f 1148.33, met een batig sal
do van 90.51. De rekening, nagezien
door de heeren S. P. Adriaanse en
dr. C. J C. Burkens, werd goedge
keurd.
Dr. M. Colenbrander en mevr. Boer
lage werden onderscheidenlijk als
voorzitter en pennlngmeestersse her
kozen.
De voorzitter deelde mee, dat de
wijkzusters een cursus in het behan
delen van tuberculoselijders hal Jen
meegemaakt, hetgeen voor de vrree-
niging en vooral voor de patiënten
van groot belang is door tijdige en
doelmatige behandeling den voort
gang van deze gevreesde ziekte kan
stuiten.
Binnenland
HOFBERICHTEN.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden
heeft aanvaard het Beschermheer
schap over de Maatschappij tot Red
ding van Drenkelingen te Amster
dam.
ABSINTH.
Bij do Tweede Kamer is ingekomen
een wetsontwerp, houdende bepalin
gen betreffende absinth.
Jhr. J. W. J. C. M. VAN NISPEN
TOT SEVENAER.
Het lid der Tweede Kamer voor
Rheden, jhr. J. W. J. C. M. v. Nispen
tot Sevenaer, is sinds eenigen tijd on
gesteld en kan de vergaderingen niet
bijwonen.
RAADSLID Mr. MENDELS.
Bij den Utrechtschen Raad. is liet
volgende schrijven van nir. Mendels
ingekomen:
„Aan den Raad der gemeente
Utrecht deelt omdergetoekende jnede,
dat hij hierbij zijn lidmaatschap van
den Raad neerlegt."
DE TWEEDE KAMER
VERKIEZINGEN.
„De Banier" publiceert een brief,
gericht aan den voorzitter van het
districtsbestuur der Christelijk-Histo-
rische Unie in het distriot Harlingen
docr het Tweede Kamerlid rar. J.
Scliokking, waarin deze mededeelt,
zich niet meer voor het lidmaatschap
der Tweede Kamer beschikbaar te
stellen. Dit besluit wordt in den brief
gemotiveerd als volgt
„Nu de kerk, welke ik dien, sedert
een bepaling in liet leven riep, waar
door hare dienaren, indien geroepen
deel te nemen aan het overleg met de
Re gee ring omtrent de verschillende
belangen des volks, die der kerk zelve
niet uitgezonderd, feitelijk afgesne
den worden van hun ambt en dien
tengevolge beroofd van eene der voor
waarden, welke de vrijheid en zelf
standigheid van den olksvertegen-
wcordiger moeten waarborgen, meen
ik, die mij ook aan mijn ambt gebon
den gevoel, een eventueel opnieuw
aangeboden Candida* uur niet te kun
nen aanvaarden."
Hoorn. Door de a.-r. kiesvereeni-
ging te Enkhuizen zijn voorloopig
candidaat gesteld de heeren N. Oos-
terbaan te Doesburg, mr. V. H. Rut
gers te Hilversum en mr. P. A. Die
penhorst te Amsterdam.
SNEEK. Daar de heer H. Pollema,
zooals men weet, heeft verklaard het
lidmaatschap der Tweede Kamer
voor het district Sneek niet langer
te willen aanvaarden dan tot de alge
meene verkiezingen in Juni a. s., zal
de anti-revolutionaire partij in ge
noemd district met een nieuwen can
didaat moeten komen.
Naar het „Friesch Dbl." meldt wor.
den thans reeds als candid aten ge
noemd de heeren mr. J. J. Croles, mr.
L. Okma, ds. Rudolph esn mr. T. de
Vriee.
De N. R. Crt schrijft:
GOUDA. Waar van anti-revolutio
naire zijde een candidatuur-Coiijn
niet onmogelijk wordt geacht, komt
diit dan katholieken minder gewenscht
voor. Reeds werd hierover in een
Dinsdagavond gehouden vergadering
der r. k. kiesvereeniging gesproken,
zonder dat evenwel een besluit werd
genomen.
Algemeen was men van oordeel, dat
het gunstiger werkt, als een cau<li-
daat zelf voor de kiezers kan optre
den.
Volgens de vrij algemeene meening
der katholieken, zal een anti-revolu
tionaire candidaat in dit district tie
meeste kans van slagen betiben.
Naar de Tel. verneemt, zullen de
Kamerleden, die voor de negen Am-
sterdamscbe districten zitting hebben,
zich allen herkiesbaar stellen.,
HARWICH-BOOTEN.
De „Great Eastern Railway-Com
pany" heeft besloten al hare booten
in de lijn HarwichAntwerpen, even
als die in de route op den Hoek van
Holland, van toestellen voor draad-
looz* telegrafie te voorzien.
WAT WILLEN DE VRIJE
LIBERALEN.
Dinsdagavond heeft nir. dr. Ter
Spill in een vergaderoig, belegd door
de afd. Delft van den Bond van Vrije
Liberalen in verband met de aan
staande verkiezingen, eeli rede ge
houden, ter toelichting van het be
ginselprogram der vrije liberalen.
Het was, zei spreker, nuttig werk
eens te zeggen, wat de vrije liberalen
eigenlijk willen; zij, door de kerkelij-
ken voor ongeloovigen, door de vrijz.
dein. en soc.-dem. voor conservatieve
oude heeren gehouden en door de
Unie-liberalen met korzelige waardee
ring of met vriendelijke onwelwillend
heid begroet.
De vrije liberalen zijn noch het een,
noch liet ander; zij willen een natio
nale partij zijn; een evenwichtspartij,
die geen overheersching wil van do
eene over de andere klasse; die niet
dulden kan, dat adel of geestelijkheid
of lompenproleitariaat over de andere
klassen overwicht heeft. Zij staat de
handhaving van de iaidividueele'vrij-
heid voor, omdat zulk eene gemeen
schap sterk staat, waarin dat besef
levendig is.
Niet streve mon hier, op het voor
beeld van Oostenrij ken Duitschland,
naar eenvormigheid; men zoeke geen
licht in liet Oosten, maar in het Wes
ten; in Engeland, dat nog altijd krach
tig is, door het „help your self", dut
elk vader zijn kind leert. De reden tot
afscheiding van de vrijz.-dem. en
Unie-liberalen ligt in de loelating van
het beginsel, dat de Staat zich In zijne
zorg voor het individu heeft te beper
ken. Men schreef Oostenrijksche en
Duitsche schrijvers na (die men niet
begreep) en ging ijveren voor verbe
teringen van bovenaf. En slechts eene
gemeenschap, waarin de verbeterin
gen van onderen op, uit de samenlo-
ving-zelve voortkomen, staat krachtig
Meu schiep hinderlijke bepalingen op
elk gebied; In de wetgeving sloop bin
nen de 18e-eeuwsche, echt-conserva-
tieve geest, welke het woord „verbod"
tot regel maakt; en zij, die daartegen
strijden, worden door hen, die zooda
nig conservatisme voorstaan... con
servatieven geheeten.
Ongevallen- en Woningwet zijn
voorbeelden van hoe onze wetgeving
niet moet werken. De Rijkshank heeft
in 5 jaren 4 millioen te kort en do
Woningwet werkt schaarschte van
arbeiderswoningen in de hand. Wer
kelijk: de Staat, met zijne zorg voor
het individu, is bezig zich in zijn ei
gen vleesch to snijden. Duizenden
menschen beloopen jaarlijks voor den
kantonrechter boete, voor overtredin
gen waarvan zij zich soms niet eens
bewust zijn.
Volgend beeld schetst den algemee-
non toestand het best:
Een pan woei af vau het dak van
een oud maar stevig huis; mannen
de vooruitstrevenden zetten een
kuip onder het lek en als deze vol is
een andere en nog een en nog een;
al maar door; andere mannen do
erg vooruitstrevenden verbroeden
de trap om den kuipzetters doortocht
te verleenen; tot de huiseigenaar, in
alle nuchterheid den raad geeft, toch
den loodgieter hot lek te doen herstel
len.
Welnu, de vrije liberalen zijn in de
verstandige rol van den loodgieter.
Van de gelegenheid tot debat werd
gebruik gemaakt door prof. Nelemans
die vreesde, dat hervormingen van
onderen-op te langen tijd noodig heb
ben om tot rijpheid te komen.
De inleider antwoordde, dat Ingrij
pen van boven-af, kwaad blijft, al kan
het voor een enkele maal noodig zijn,
zooals in 1874 met de eerste wet op
den kinderarbeid. Eén hervorming
van onderen-op is Juist daarom hech
ter, omdat zij is gegroeid; eene ouder
dom s-verzekering, steunende op het
beginsel dat men zelf leerde zorgen
voor den ouden dag, staat oneindig
hechter dan eene van boven-af plotse
ling opgelegde Staats pen si ommeer in g.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Eenigen tijd na het overlijden van
den heer A. Sassen, in leven direc
teur der Rijkspostspaarbank, kwam
een bericht, dat tot directeur zou wor
den benoemd de heer mr. G. H. M.
Delprat, lid van den Raad van Toe
zicht dier instelling en directeur der
Rotterdainsche Spaarbank te Rotter
dam.
