NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
Binnenland
26» Jaargang. No. 7908
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 6 APKIL 1909
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PBR DRIB WAANDEN»
Voor Haarlem I
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der
gemeente)
Franco per post door Nederland
Afzonderlijke nummers
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem
de omstreken en franco per post
1.23
1-30
1.65
0.02 H
037 H
0.45
Uitgave der Vennootschap lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOilL
ADVERTENTïÊNi
Van 1—5 regels 50 Cts.: Iedere regel meer 10 Cts, Bulten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels t—elke regel meer ƒ0. IC Reclames 30 Cent per regel
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
AdvertentiSn van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing!
50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 ec der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Bultenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
ToS de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. ALTA,
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
WOENSDAG 7 APRIL.
Schouwburg: Bioscoopvoorstelling,
v. h. Apollo-Theater, 8 uur.
Café Brinkmaan: Vereen, van kan-
tocb-- en Handelsbedienden: Lezing
doo.* den heer J. B. A. Saeijs, 8 uur.
Schoten: Raadsvergadering, 7J u.
Stadsnieuws
Vergunning Drankwet.
L. S. Nanninga, weduwe van J.
Groos, vraagt aan Ge-deputeerde
Staten dezer provincie, om vergun,
ning, ingevolge art. 2, 2e lid dier wet,
tot het verkoopeu van sterken drank
in het klein, alléén aan Logeergasten
in de gelagkamer van het perceel aan
de De Witstraat no. 19.
HULPZENDINGS
GENOOTSCHAP.
't Hulp-zendingsgenootschap onder
de zinspreuk „De liefde van Christus
dringt ons" hield gisteravond in de
Janskerk zijn 57ste openbare jaarver
gadering.
Als eerste spreker trad op Ds. C.
J. van Paassen, die voorging in gebed
en daarna een ko-rt overzicht gaf vari
hetgeen 't genootschap dit jaar heeft
gedaan. De financiën waren niet
ruim, wat wel te verklaren is in deze
tijden van werkloosheid en anderen
druk. Toch blijkt uit de lijst der in
komsten ,dat er liefde voor de zen
ding is, want onder de giften is geen
een bijzonder groote, zoodat alles met
kleine beetjes bij elkaar is moeten
komen, en 't aantal gevers dus ook
groot is. Dit stemt tot verheuging.
Aan contributies werd dit jaar 280.23
ontvangen, aan giften 223.691/2, ter
wijl de zendingsbusjes 197.011/2 op
brachten. 't Totaal der inkomsten
was dus 700.94. Daarvan is f500 ge
geven aan de opleidingsschool voor
zendelingen in Halmaneira't over-
bi ij venue geid is onder de vel schillen
de Zendi ugsvereen ïg ui gen verdeeld.
De Haailemsche zendelingen in
Halmaheira maken 't goed. Van de
broeders Dueling en i-'ortgens zijn
goede berichten ontvangen. Broeder
lviunk is ongesteld, maar de laatste
berichten brachten de mededeeling
van zijn langzaam herstel. Ook broe
der Lasschuu maakt t uitstekend.
De spreker besloot zijn mededeelin-
gen niet een opwekkend woord, om
het genootschap krachtig te steunen.
iiieriia trad Ds. G. iviansvelt van
Amsterdam op, om een rede te hou
den, waarin hij de noodzakelijkheid
maar ook den zegen van den zen-
dmgsarbeid schetste.
't Kerkgebouw was goed gevuld.
ORGELBESPELING
op Donderdag 8 April, des namid
dags van 2—3 uur, in de Groote- of
Sint-Bavokerk alhier, door den heer
W. Ezertnan.
Programma:
No. 1. Preludium en Fuga, J. S. Bach.
No. 2. Choral-Andante, J. G. Basti-
aans.
No. 3. Fantasie op: Jesus, meine Zu-
vérsichl", W. Rudnick.
No. 4. Adagio, G. Merkel.
No. 5. Aria uit de Schepping, Haydm.
Aa n r a n d i n g.
Men schrijft ons:
De Bannesteeg schijnt een gevaar
lijk straatje te zijn; gisteravond on
geveer negen uur passeerde daar een
dienstmeisje, toen plotseling een
manspersoon te voorschijn kwam en
haai- aangreep. Op haai- hulpgeroep
nam hij de vlucht, maar het meisje
was zoo overstuur dat liet wel een
half uur duurde eer zij weer op streek
was. Ditzelfde moet de vorige week
aan twee andere meisjes zijn overko
men, zoodat eenig politietoezicht niet
overbodig zou wezen.
Jul i a C u I p.
Naar wij vernemen zal mevrouw
Julia Culp zich doen hooren op den
laatsten liederenavond v-an Gerard
Zalsman. Willem Andriessen zal te
vens zijne medewerking verleenen.
De wind.
Maandagmiddag ongeveer éen uur
vf06! een fietsrijder door een ruk
wind in do BaktHessergracht. De al
daar wonende koopman Blei sprong
dadelijk te water en mocht het ge
noegen smaken den drenkeling te
redden. Bewusteloos werd deze daar
op de Brood- en Meelfabriek binnen
gedragen. Het rijwiel werd nader
hand uft het water gehaald.
MUSEUM EN SCHOOL VOOR
KUNSTNIJVERHEID,
't Verslag over 1908 begint met een
uiteenzetting van het doel dezer in
stellingen en concludeert, dat de com
missie blijft vertrouwen op den steun
van allen, die van oordeel zijn, dat
de bevordering van kunsten en am
bachten in ons land niet alleen is een
daad om de hoogere cultuur van ons
volk te bewerken, maar tevens, om
bronnen van welvaart en inkomsten
in het leven te roepen, die onontbeer
lijk zijn voor den bloei der natie.
De commissie brengt hulde en dank
aan alien, die in 't afgeloopen jaar
hun steun verleend hebben. Inzonder
heid wordt de medewerking van den
minister van Binnenlandsche Zaken
gememoreerd, waardoor de schoollo
kalen konden worden uitgebreid en
t onderwijs verbeterd, 't Rijkssubsi
die werd verdubbeld.
HET MUSEUM.
De directie streeft er gedurig naar,
de verzamelingen zoo. in te richten en
aan te vullen, dat de artistieke zijde
zooveel mogelijk op den voorgrond
treedt.
Nu is een afdeeling emailwerken
aangelegd, die reeds eenige uitbrei
ding heeft verkregen. In aansluiting
met de verzameling oud-romeinsch
aardewerk weixi de Keramische af
deeling met oorspronkelijke stukken
romeinsch aardewerk aangevuld. Dit
is nu een kleine, maar leerzame ver
zameling geworden.
Ook voor de andere afdeelingen
werden verschillende aankoopen
daan, terwijl vele geschenken ontvan
gen werden.
De boekerij werd eveneens weer uiL
gebreid. Thans bedraagt het aantal
werken 2744. 't Uitleene® der boek- en
plaatwerken neemt steeds toe. In de
acht maanden van 1908 dat de boe
kerij ge-opend was, werden 1388 wei-
ken uitgeleend.
Ook nu werden in 't museum ver
schillende welgeslaagde tentoonstel
lingen gehouden.
In 1908 werd het. museum door 7081
personen bezocht ('t vorig jaar door
6769). Ook bezochten verschillende
leerlingen van onderwij9-inrichtiii-
gen onder toezicht hunner onderwij
zers 't museum.
DE SCHOOL.
't Nieuwe gedeelte der school vol
doet zeer goed.
De eerste en tweede klasse van den
dagcui-sus, die tot he-dear in één lo
kaal door een ieeraor onderwezen
werden, konden nu gesplitst worden.
Ook 't voortgezet lager onderwijs
moest uitgebreid worden. De klasse
voor 't derde studiejaar, die overbe
volkt was, werd gesplitst. Hierdoor
was aanstelling van eenige nieuwe
leeraren noodió. Ook bestaat 't piau
voor de beide hoogste klassen door
speciaiiteiten voordrachten te laten
houden over kunstgeschiedenis en over
bijzondere technieken, die bij do
Kunstambachten in toepassing wor
den gebracht. In de toekomst zal nog
meer getracht worden de 4de klasse te
doen aansluiten bij den practi-
scneu werkkring.
De dagcursus werd door 90 leerlin
gen bezocht, waaronder 29 vrouwe
lijke.
De Woensdag- en Zaterdagmiddag
cursus door 35 (19 vrouwelijke).
De avondcursus door 38, benevens
nog 58 leerlingen van den dagcursus.
Bovendien ontvingen 41 Leerlingen
der Uijksnormaaischool teekenonder,
wijs.
De leeftijd der leerlingen wisselde
van 12 tot 47 jaar.
Betreurd wordt, dat vele leerlingen
de school verlaten vóór zij de hoogste
klasse doorloopen hebben.
V r ij z. D e ra. Bond.
Woensdagavond 7 April houdt de
afdeeling Haarlem vau den Vrijzin
nig Democratische® Bond haar alge-
meene vergadering.
De agenda vermeldt o. a. Reke
ning en verantwoording van den pen
ningmeester benoeming commissie
tot nazien der rekening verkiezing
van 3 bestuursleden, verkiezing van
een voorzitterbespreking agenda
algemeene vergadering te Groningen;
benoeming afgevaardigden bespre
king propaganda bij de aanstaande
verkiezing voor de Tweede Kamer
voorloopige bespreking gemeente
raadsverkiezingen in 1909.
PASSIE-SPELEN.
Als dritte im Bunde is thans de
Haagsche Apollo-bioskoop, die in de
Spuistraat een sierlijk ei "'en gebouw
heeft, maar daar in de „stille week"
geen voorstelling geven mag, in
Haarlem gekomen. Dat No. 3 hier
komen beeft natuurlijk invloed op de
opkomst van het publiek. Dat is jam
mer, want wat er te zien wordt ge
geven, is goed. In de eerste plaats
het hoofdnummer van liet program
ma De Passie-spelen. Er zijn vele
mooie en wijdingvolle tafereel en op
do films van dit dool der voorstel-
I ling. Nergens is er ook maar Iets,
waaraan men zich zou kunnen stoo-
ten. Achtereenvolgens ziet men de ge-
1 heele geschiedenis van Christus voor-
bijtrekken de komst van Maria
Jozef te Bethlehem, de Ster uit het
Oosten, de drie Oostersche wijzen, de
geboorte van Christus, de aanbid
ding der Wijzen, den kindermoord te
Bethlehem, de vlucht naar Egypte,
Jezus onder de Schriftgeleerden in
den Tempel, den doop in de Jordaan,
Bruiloft te Kana, Maria Magdalena,
Jezus en de Samaritaansche vrouw,
't dochtertje van Jaïrus, Christus op
de wateren van het meer van Gali-
lea, de wonderbare vischvangst, de
opstanding van Lazarus, de Verheer
lijking op den berg.
Verder den intocht te Jeruzalem,
Jezus verjaagt de geldwisselaars uit
den Tempel, het laatste Avondmaal
in den Olijfberg, Jezus bij Ca j af as,
de verloochening van Petrus, de gee-
seling en kroning met de doornen
kroon, Barnabas of Jezus. En einde
lijk den Kruisweg, de Kruisiging,
den Kruisdood, de afneming van het
kruis, de graflegging, de opstanding
en de Hemelvaart.
De muziek gaf daarbij een passen
de begeleiding.
Na de pauze trad Rafaêl Bouwmees
ter op in Heyerman's „Feest", name
lijk in het door den heer Wigin^n be
werkte transformatiespel.
Hierin speelde Bouwmeester de zes
rollen van de veroordeelden, die vrij
gelaten zouden worden. De typeering
was zeer goed, in sommige rollen
zelfs zeer voortreffelijk. Daar had je
b.v. de in de gevangenis gedegene
reerde Gerrit Muller, de „goocheme"
Komkommerman, de man uit de
„hooge kringen", enz. alle waren
ze weer geheel anders van spel en
stem-intonatie. Bouwmeester oogstte
dan ook veel bijval.
De heer Théo van der Vliet was een
goed tooneel-gevangenisdirecteur, en
mevr. S. Bouwmeester—Orelio speel
de het rolletje van moeder van een
gevangene heel verdienstelijk.
STRAFPORT.
Eenigen tijd geleden werd door de
Posterijen een verscherpt toezicht in
gesteld op prentbriefkaarten en cou
ranten, om te voorkomen, dat op de
als drukwerk beporte stukken rneer
schrift voorkwam, dan wel mocht.
Daarmee weixi een afzonderlijk amb
tenaar belast.
Het blijkt wel, dat een dergelijke
maatregel noodig was, daar er weken
zijn geweest, dat men aan het Haar-
lemsche kantoor voor ƒ80 strafport
moest uildeelen.
Ter voorkoming van ongewenschte
strafportbeiasting vestigen we er nog
eens de aandacht op, dat op als
drukwerk verzonden prentbriefkaar
ten het woord „Briefkaart" moet
worden doorgehaald-
Speelterrein.
We vernemen, dat er ernstig plan
nen bestaan, om een terrein aan de
Leidseho Vaart bij de St. Bavo-kerk
^gafi.liuisland) tijdelijk aan te wijzen
ai® openbaar speelterrein.
Fai 11 issemen ten.
Bij vonnis der Arr. Rechtbank al
hier d.d. 6 April llJ09, is in staat van
faillissement verklaard
G. Posch, suikerwerker en winke
lier alhier, Barteljorisstraat.
Rechter-commissaris mr. P. J. G.
van der Mualen.
Het faillissement van J. Doets, Si
garenwinkelier alhier (Kleine Hout
straat), uitgesproken 16 Maart 1909,
is bij vonnis der Rechtbank alhier dd.
6 April 1909 opgeheven.
G e v. V o o r w.
Een rozenkrans, bij Post, Rijpstr. 5
Een portemonnaie inh. geld, bij W.
v. Bilderbeek, KI. Heiligland 63 rood.
Een witte zakdoek, bij J. Zuidland,
Gen. Joubertstr. 36.
Een wit gehaakt kleedje, bij J. Ha-
verkorn, Gr Heiligland 71.
Een lorgnet in étui, bij J. Meeis,
Reitzstr. 61.
Eenige centen en 3 gummiballen,
aan liet politiebureau.
Een groote zwarte hond, bij M.
Marchant, Vooruitgangstr. 17.
Een zilveren oorknopje, bij C.
Priesman, De Clercpstr. 95.
Aangifte is gedaanvan het verke
nen van een gouden dameshorloge,
van het verliezen van een polia van
Lotisico No. 2274.
Uit de Omstreken
in de gelegenheid zullen zijn naar
bot huis des gebeds op te gaan.
In de Raadsvergadering op Woens
dag 14 April a. s., des avonds te
uur, zullen de volgende onderwerpen
worden behandeld.
Ingekomen stukken e® mededee-
1 in gen.
Comptabiliteit 1908 en 1909.
Request aid. Ben nebroek-Vogelen
zang tier Alg. Vereen igmg voor Bloem
bollencultuur inzake naam station
H. LI. S. M.
Request aan H. M. de Koningin in
zake schoolregeling M. O. Haarlem.
Antwoord R. K. Kerkbestuur op be
sluit Raad.
Vaststelling kohier Hondenbelas
ting.
Voorstel tot opmeten terrein Raad
huis.
F. de Nokker van Heemstede had
Zaterdag het ongeluk te vallen van
het bordes van de villa Dennenheu
vel, met het gevolg, dat hij eene lie
vige hersenschudding bekwam, waar
aan hij thans is overleden. Hij be
reikte den leeftijd van 72 jaren.
SCHOTEN.
Woensdag vergadert de Raad des
avonds te half acht..
Aan de orde is:
1. Benoeming concierge aan de
school.
2. Behandeling verordening Ambte
naren en werklieden.
HAARLEMMERMEER.
Paardenfokkerij.
In het bellang der paardenfokkerij
in deze gemeente heeft zich te Hoofd
dorp een vereeniging geconstitueerd,
die zich daaraan geheel zal wijden.
Het bestuur dier vereeniging is saam-
gesteld uit de lieeren W. G. v. d. Wal,
voorzitterJ. Clay, secretaris en M.
H. Noorman, penningmeester.
Korenbeurs.
Het gebouw waarin te Hoofddorp
's wekelijks de korenbeurs wordt ge
houden en dat reeds sedert lang
bleek te klein te zijn, zal na Paschen
warden afgebrokenop dezelfde
plaats zal een gebouw verrijzen, dat
alleszins naar de eischen des t.ijds zal
worden ingericht tot korenbeurs.
Het oude gebouw heeft eeu opper
vlakte van pl. min. 14U vierk. M., het
nieuwe zal een oppervlakte beslaan
van pl. min. 420 vierk. M., dus drie
maal zoo groot. Voorts zal het voor-
zieu worden van loketten ten gerieve
van de vele handelaars, die de beu re
steeds bezoeken, welke loketten, naar
wij vernamen, reeds alle bij voor
baat verhuurd zijn aan kooplieden,
die de korenbeurs vast 's wekelijks be
zoeken.
Het blijkt, dat Hoofddorp als han
delscentrum in zoo'n groote land-
bouwomgeving, een groote vlucht
neemt.
BEVERWIJK.
In de gisterenavond gehouden al ge-
mee me vergadering van de Vrijzinnig
Centrale Kiesvereeniging is de vol
gende groslijst opgemaakt van candi
date® voor de Tweede KamerL. Ro
denburg, mr. dr. Ter Spill, mr. Rink,
mr. Leien fan te en de heer Schoch-
ttoxg Krol. Deze candidate® zijn uit
voerig besproken op den voorgrond
staat staatspensioneering.
HAARLEMMERLIEDE.
RAADSVERGADERING.
Hedenmorgen vergaderde de Raad.
Na mededeeling der ingekomen
stukken komt Punt 2: het adres aan
de Koningin in zake Middelbaar On
derwijs te Haarlem aan de orde.
Waar vroeger de kinderen der bui-
tengemeentemaren dezelfde rechten
hadden als de kinderen der Haarlem-
sche burgers, moeten ze nu meer
schoolgeld betalen; 3 kinderen uit
Haarlemmerliede zijn op de Haar
lemse he H. B. S., die alle drie de
school zouden moeten verlaten als 't
schoolgeld zoozeer verhoogd wordt.
Nu stellen B. en W. voor aan H. M.
de Koningin een adres te zenden,
waarin verzocht wordt, der gemeente
Haarlem ruimer subsidie in zake
Middelbaar Onderwijs te verleenen,
waardoor het schoolgeld voor de bui
tengemeente® onveranderd zou kun
nen blijven.
Dit voorstel wordt aangenomen.
Punt 3. De verhuring van grasge
was wordt bepaald op 20 April, des
morgens te half twaalf.
Punt 4. De voorzitter stelt voor art.
BENNEBROEK.
De kerkeraad der Ned. Herv. Ge
meente heeft nader besloten den bid-
en dankstond op den dag volgende
op dien, waarop de blijde gebeurte
nis in het Vorstenhuis bekend is, te
houden des avonds te 8 uur e® niet,
zoo reeds Is vermeld, om 121/4 uur. 22 politieverordening aan te vul-
De kerkeraad hoopt, dat door de be- hen met dó bepaling, dat de wagens
paiinisf van het latere uur. alle leden met pulp geladen, die de Rijnland
se he sluizen afrijden en achterwa
gens na zich hebben, van een goede
rem zullen moeten voorzien zijn.
De heer COS stelt voor 't woord
„rem" te vervangen door remketting,
daar er anders licht verwarring zou
kunnen ontstaan.
De heer BIESHEUVEL stelt voor
ook een persoon op dien tweeden wa
gen te plaatsen, maar dit voorstel
werd met algemeene stemmen ver
worpen.
Daarna wordt 't voorstel van B.
en W. in stemming gebracht en aan
genomen met algemeene" stemmen,
behalve die van den heer Vink.
In art. 26 stellen B. en W. voor de
uitdrukking: „het is verboden in te
legraaf pal en te klimmen" in te las-
schen „en in d;e der electrische
spoorweg-maatschappij"..
Aldus wordt besloten.
In enkele artikelen wordt boven
dien nog het maximum der boeten op
de verschillende overtredingen ver
hoogd.
B .en W. stellen voorts voor be
paalde uren te stellen voor 't uitklop
pen van kleeden in de bebouwde kom
der gemeente, en wel op dezelfde tij
den als dat in Haarlem geregeld is.
Dit artikel wordt zonder discussie
aangenomen.
Art, 95, dat luidt:
„Met boete van hoogstens 5 wordt
gestraft hij, die varkenskotten heeft
en ze niet voldoende schoon houdt",
stelle® B. en W. voor, te doen volgen
door den zin: Voor het houden van
varkenskotten moet de toestemming
van B. en W. worden aangevraagd.
Dit wordt ook goedgekeurd.
Punt 5. Daarna komt de vaststel
ling van de verordening tot bepaling
maximum snelheid voor motorrijtui
gen enz. aan de orde.
B. en W. stellen voor de maximum
snelheid in de bebouwde kom der ge
meente Haarlemmerliede en Spaarn-
woude te bepalen op 12 K.M. per uur.
De beer COS meent, dat het maar
in klein eind is, dat de motor-voer
ders langzaam moeten rijden, op de®
open weg kunnen ze de snelheid weer
grooter maken.
De VOORZITTER meent, niet tot
't minimum te moeten afdalen.
Daarna wordt 't voorstel van B. en
W. in stemming gebracht en met al
gemeene stemmen aangenomen. Voor
't Spaarndamsche gedeelte wordt de
zelfde bepaling voorgesteld.
De beer COS vindt 't een uitste
kend voorstel, maar zegt niet te be
grijpen hoe gecontroleerd moet wor
de® of de auto's met een snelheid van
10 of 12 K.M. rijden.
De VOORZITTER zegt, dat de af
stand tusschen de eindpunten moet
worden opgemeten en dan de tijd die
de auto er over rijdt met een gecon
troleerd uurwerk opgenomen.
De heer COS vindt de theorie prach
tig, maar meent, dat het in de prak
tijk onuitvoerbaar zal blijken.
De VOORZITTER zegt, dat dit neg
afgewacht zal moeten worden.
Daarna wordt 't voorstel voor
Spa&rndam aangenomen.
Punt 6. Voor de stembureaux wor
den de voorzitters en leden gekozen.
Bij de rondvraag zegt de heer VINK
dat in den toestand van den Groenen
weg moet voorzien worden.
De VOORZITTER antwoordt, dat
hieraan reeds gewerkt wordt.
De heer BARENDRECHT vraagt,
wanneer de inenting der nieuwe
schoolkinderen zal plaats hebben.
De VOORZITTER antwoordt, dat
dit morgen zal geschieden.
Daarna gaat de raad ovetr in beslo
ten vergadering.
H1LLEG0M.
Zondagavond stapte de vrouw van
Griekspoor aan de zandsteenfabriek
„Araoud" achterwaarts van de nog
in gang zijnde stoomtram af, met ge
volg, dat zij vrij hevig met het ach
terhoofd legen de straat werd gewor
pen, waardoor zij bewusteloos werd.
Medische hulp werd verleend door
don aris Th. H. v. d. Kwast. Maan
dagmiddag om 12 uur was de vrouw
nog met tot bewustzijn gekomen.
Op uitnoodiging van den heer C.
Brookes alhier, zul op den avond na
dat ons een prins of prinses is gebo
ren, door de verschillende vereenigin.
gen een fakkeloptocht met muziek
door de gemeente worden georgani
seerd.
SALARISSEN BIJ DE POST.
Door den Nieuwen Nederlandse beu'
Posllxmd te Amsterdam is tot de
Tweede Kamer het verzoek gericht,
een commissie te willen benoemen
tot onderzoek van de personeelorgani-
satie de bezoldiging en al wat
hiermede samenhangt bij de Pos
terijen en Telegraphie en daarbij wel
de vakvereeniging te willen hooren
om voorts in afwachting van den uit
slag van dat onderzoek, aan het per
soneel, een voorloopige toelage te ver.
leenen, boven het thans geldende sa
laris, van 15% voor salarissen beno
den 1800 en van 10 voor salaris
sen van ƒ1800 tot ƒ3000, eensdeels om
de gedane beloften aan een zeker deel
der ambtenaren te vervullen en an
derdeels om alle ambtenaren in staat
te stellen aan de dure levensomstan
digheden het hoofd te bieden.
Mr. H. J. C. VAN TIENEN OVER
DEN POL1TIEKEN TOESTAND.
In een openbare vergadering van
de afdeeling Zaandam der Liberale
Unie trad mr. H. J. C. van Tienen,'
candidaat dei- liberalen en vrijzinnig-
dcinocraten als spreker op met het
onderwerp: „Het ininister.e-Heems-
kerk en de politieke toestand."
Nadat de voorzitter, de heer G. v.
Hoik, in zeer waardeerende woorden
dank had gebracht aa® het aftredend
lid dien heer K. C. de Boer, voor het
geen hij gedurende zijn 18-jarig lid
maatschap vau de Kamer voor do
Zaanstreek heeft gedaan, waarbij ook
iur. Van Tienen zich aansloot, ving
deze zijn rede aan, met een beeld te
geven van den huidigeu politieke®
toestand dien hij niet beter meende Ie
kunnen kenschetsen dan door to zeg
gen dat wij ons in een moeras be
vinden, waarin we zijn geraakt door
de verovering van het regeerkastetl
door de kerkelijke partijen.
Spr. noemt de wijze, waarop dat
door m:ddel van de afstemming der
oorlogsbegrooting is geschied, niet
fraai.
Waarom de kerkelijken dit deden,,
is voor spr. vrij duidelijk.
Men wilde voorkomen, dat de voor
stellen tot Grondwetsherziening aa®
de orde zouden komen, omdat noen
op dit stuk onderling verdeeld is.
Spr. verklaart zich voor algemeen
kiesrecht en sluit zich te® deze vol
komen aan bij het stembus-program
van de Liberale Unie, ook wat aan
gaat de uitsluitingen, zoowel als be
treffende de stemplicht en de evenre
dige vertegenwoordiging. Ook liet
vrouwen-kiesrecht vindt in mr. y. T.
een verdediger.
Spr. gaat nu na hetgeen de tegen
woordige regeering heeft gedaan,
daarbij overwegende welken invloed
dr. Kuyper op het werken van het
Kabinet heeft gehad, om daaruit te
concludeeren, dat, al zullen we mis-
scliien door den onwil der Katholie
ken bewaard blijven voor een twee
de Kuyper-kabinet, we toch een her
haling van het Kuyper-regime zulle®:
krijgen. En hiertegen, meende spr.,
moeten de vrijzinnigen zich schrap
zeiten .eerstens in het belang van ona
openbaar onderwijs en ten tweede tot
handhaving van het vrijhandelsstel
sel.
Want niet alleen dat de rechtse hen
ijveren voor de bijzondere school, zij
leggen het er ook op toe de openbare
schóól ten onder te brengen. Spr.
wijst op het afschrikwekkend voor-
beeld in dit opzicht in België. Met
geldt hier de verdediging van het
hoogste goed.
Behalve het negatief resultaat,
waarvoor moet worden gestreden, be
pleit spr. als positieve eisch de ver
zorging van de ouden van dagen, die
niet Ln eigen onderhoud kunnen
voorzien. In dit verband doet spr.
zich kennen als een voorstander van
het Belgische stelsel (aanvullingspen
sioen). Geld zal voor dit doel wel te
vinden zijn. Wat in het kleine Dene
marken mogelijk is, zal ook hier geen
beletsel zijn.
Tot deze drie hoofdpunten hebben
de vrijzinnigen zich beperkt, omdat
komt dit in de eerste vierjarige pe
riode tot stand het al heel mooi zal
zijn. Dat onze wetgevende arbeid niet
meer produceert, ligt aan de wijze
van werken en aan de verbazende
veelpraterij der lede®. Behalve de ge
noemde punten erkent spr. ook de ur
gentie van de ziekte- e® invaliditeit®-
