Pers-Overzicht
Uit de Arbeiderswereld
NEDERLAND EN ZUID-AFRIKA.
Ook „Ctas Land" wijdt eenige woor
den van hartelijke belangstelling en
groote waardeering aan Koningin
Wilhelmina en deelt dan mede, aat
te Kaapstad een commissie is be
noemd om feestelijkheden te Kaap
stad te organiseeren, en een dames
comité om gelden in te zamelen, ten
einde Koningin Wilhelmina namens
de Nederlandsche en Afrikaander
vrouwen van Kaapstad en ometreken
'een geschenk aan te bieden.
NEDERLAND EN VENEZUELA.
Op 19 dezer is door den Minister
van Buitenlandse he Zaken en den
heer dr. J. Paul, gevolmachtigde der
Vereenigde Staten van Venezuela,
een protocol ge teekend. Daarin staat
o. m.
De Regeering van Hare Majesteit de
Koningin der Nederlanden en de Re
geering der Vereenigde Staten van
Venezuela, bezield met den oprech
ten wensch om in de toekomst nieu
we moeilijkheden, als die welke in
den loop van het vorige jaar tusschen
de beide landen zijn ontstaan, te voor.
komen en een duurzamen grondslag
te leggen voor een goede versland
houding overwegende dat beide re
geeringen zich voldaan verklaren met
de ophelderingen van weerskanten
gegeven over de gebeurtenissen, die
hare goede betrekkingen hebben ver
stoord overwegende dat de belangen
van beide landen medebrengen de on
verwijlde sluiting van een verdirag
van vriendschap, handel en scheep
vaart.
De Nederlandsche Regeering zal
voortgaan het protocol van 20 Augus
tus 1894 in acht te nemen.
De V enezuelaanache Regeering ver
bindt zich
lo. om tot het tot stand komen van
sen handelsverdrag en eene consulai
re conventie tusschen de twee Staten
op geen enkele wijze in de wetten en
voorschriften thans geldende in de
repubLiek Venezuela wijziging te bren
gen ten nadeele der Nederlandsche
onderdanen of van den handel en de
scheepvaart van Nederland en zijne
koiomeu j
zo. om terstond en uit eigei bewe
ging tot de Neaeriandsche koloniën
in ue Antillen uil te strekken alit
concessies, wei&e in het vervolg aai.
Engeland Len nate van het euain-
'1 rmioad of aan eemge andere ine
gendhewi ten bate van eeing an de.
en and in de Antillen zullen worden
Veneend, niet name betieiientte dt
3u addiuoneeie rechten, welkt
tinais door de V enezuelaansche Re
publiek worden geneven krachtens <ie
wet van Juni lööl, m werking getre
oen den oden Mei 1882.
De V enezuelaansche Regeering ver
bindt zich om binnen de maanden,
volgende op de onderleekening van
hei onderhavige protocol, aan de Ne-
/oerlandsclie Regeering te betalen, als
Vergoeding, vastgesteld in ge mee i.
overleg, voor de schade veroorzaak,
door de neming der Nederlandsche
schepen Estelia, Penelope, Justicia,
'Carmita en Marion, de somma van
BS. 2ü,U00 (twintig duizend boliva-
ces).
ien blijke, dat zij de gevoelens van
vriendschap, aan den dag gelegd dooi
generaal Gomez, vice-president der
Vereenigde Staten van Venezuela,
s.nds deze belast is met het presi
dentschap der Republiek hoogelijk
waardeert, verklaart de Nederland
sche Regeering, dat de kustwachters,
welke door hare oorlogsschepen zijn
genomen, onverwijld te Willemstad
ter beschikking zullen gesteld wor
den van eenen tot dat doel door de
Regeering van Venezuela aan te wij
zen gemachtigde.
Door den Minister van Buitenland-
sche Zaken is een afschrift van dit
protocol aan de Tweede Kamer aan
geboden ter kennisneming door de
leden.
Ter toelichting merkt de Minister
hierbij o. a. het volgende op
„Het ligt in de bedoeling der Re
geering binnenkort een gevolmachtig
de ad hoe naar Caracas te zenden,
Umeinde met de Regeering aldaar te
onderhandelen over het te sluiten
handelsverdrag.
Ten slotte spreekt de Minister de
hoop uit, dat de Staten-Generaal met
diezelfde voldoening als Harer Majes-
teil's Regeering de totstandkoming
van dit Protocol zullen begroeten,
waardoor op alleszins bevredigende
wijze een einde is gemaakt aan de
met Venezuela gerezen moeilijkheden
en tegen een herhaling daarvan alle
waarborgen zijn verkregen, welke on
der de gegeven omstandigheden ver
krijgbaar geacht konden worden.
DE TWEEDE KAMER
die gisteren van vacantie terugkeer
de, stelde haar afdeelingen opnieuw
«amen en zette lieden de beraadsla
ging voort over de wijziging der wet
'op het M. O.
KAMERVERKIEZINGEN.
Naar wij vernemen, heeft de afdee
ling Friesland van den Bond van
Vrije Liberalen in het distinct Leeu
warden tot candidaat voor de Tweede
Kamer gesteld mr. H. D. v. Ketwich
Verschuur, president van het ge
rechtshof.
De afdeeling heeft gemeend deze
candidatuur te mogen stellen tegen
over die van kapitein Thomson, can-
d'daat van de liberale kiesvereeniging
(Liberale Unie), omdat op sommige
andere plaatsen tegenover de aftre
dende Vrije Liberalen van de zijde
Van de liberale Unie candidate» sjjn
gesteld en vooral ook, omdat de heer
Thomson blijkens zijn verklaringen
geheel sitaat aan de zijde van de vrij
zinnig-democraten, al moge hij for
meel bij de Liberale Unie zijn aange
sloten.
Ook was men van oordeel, dat zoo
mogelijk iemand uit Friesland can
didaat moest worden.
(,.N. C.">
De afdeeling Deventer der S. D. A.
P. stelde candidaat voor de Tweede
Kamer A. van Hinte, lid van den Rot-
terdamschen gemeenteraad en secre
taris van den Nederl. Bond van Ge
meentewerklieden.
De beer v. Hinte heeft de candida
tuur aanvaardhet Partijbestuur
keurde haar goed-
In de vergadering van de liberale1
kiesvereeniging „Sneek" werd tot
voorloopig candidaat gekozen de ge
wezen minister van Oorlog EL P.
Staal.
De heer mr. A. baron v. Heeckeren
van Keil, burgemeester van Augarlo,
is voorloopig candidaat gesteld door
de centrale anti-rev. kiesvareendging
Nederland en Oranje" in het hoofd
kiesdistrict Zutphen.
DE SCHEEPSMACHT IN WEST-
INDIÖ.
Aan het bericht betreffende de te
rugroeping van de „Gelderland" en
de „De Ruyter", kunnen wij nog toe
voegen, dat het telegram tot die te
rugroeping is verzonden. De „Gelder
land" vertrekt via Bermuda naar Ne
derland, de De Ruyter zal eveneens
via Bermuda, waar bet schip zai
dokken, en via Ponta Delgada, Al
giers en het Suez-kanaal zijn bestem
ming naar Oost-lndië volgen.
BOND VAN MILICIENS.
In de te Schiedam gehouden verga
dering van den Bond van miliciens
anz. 's besloten tot reorganisatie.
De bond wordt een onderdeel van
de algemeene arboidersbe weging en
za.' deelnemen aan haar actie, die
.vederkeeng de actie van den bond
zul steunen zonder vast en blijvend
verband met eenig centraal lichaam
der arbeidersbeweging.
De actie mag niet anti-militaris
lisch zijn, maar moet streven naai
de meest democratische legerinncli
dng. Besloten werd deel te nemen
aan de Kamerverkiezingen, door het
zenden van een viagenlijst aan de
vundidaten.
De zetel van den bond is naar
Schiedam verplaatst. Het hoofdbe
stuur is over verschillende plaatsen
verdeeld.
DE VREESELIJKE VOLKS
ZIEKTE.
Men schrijft uit Fnesland aam dc
N»euwe Ct."
ln een dorpje in de gemeente Scho-
.erland zijn nu binnen zes jaren 6
eden van een arbeidersgezin over
leden aan tuberculose. Eerst 5 kinrie
en, tusschen de 20 en 30 jaar oud. En
- wat wel eigenaardig is -- was c»
x»n overleden, dan werd do ander,
angel&sl, zoodat nooit twee lijdei
e gel ijk verpleegd moesten worden.
Na die 5 kinderen werd de vadei
.angetast, die deze week overleed
steeds werd hetzelfde beddegoed, dal
.vel terdege gereinigd werd. gebruikt
ie medici achtten het niet noodig,
lat te verbrandei». Bovendien, hei
i»JK goült gemi scnauev el gocü'ng. Nu
center zijn de doipsg en ooien bijgc
epiougen om de arme weduwe mei
nog twee zooms te helpen. Een flinke
■som werd in de twee iualsie dagen
injeengebracht om one nieuwe beu-
aon, gordijnen, enz., te koopen, en
.ut geneele huis is thans ontsmet.
Up die wijze hoopt men de gevaai
,jKe ziestekiem te hebben vernie
tigd.
UIT DE S. D. P.
De S. D. P. zai Zondag 23 Mei een
congres houden, waarop zal worden
\asigestetd de houding, die de nieu-
.ve parti, bij eerste stemming tegen-
l ver de cancüdaturen der oude partij
zal aannemen. Wel is op een vorig
congres der S. D. P. bepaald hoe de
houding zal zijn tegenoveir de S. D.
A. P. bij herstemming, doch niet bij
de eerste stemming.
Voorts zullen op dit congres wor
den behandeld de statuten, het in
middels door de daartoe benoemde
commissie ontworpen sirijdprogram
en de motie inzake de vakbeweging.
VERSCHRIKKELIJK ONGELUK.
Het houten dekschip „De Hoop",
schipper G. Dinkia va»n Tenposrt, ine.
een lading grint van Millingeu naar
Veen dam, is op een half uur afstand
van de haven van de Lemmer gezon
ken. Alleen de schipper is door de
salonboot „Heerenveen" van de Hol-
land-FriesLandlijn gered. De vrouw,
zes kinderen en de loods De Vries
van Kampen, zijn verdronken. Het
oudste kind was tien jaar.
Nader meldt men:
Het scheepje was met zand en grint
bestemd voor de firma A ver son en De
Vries te Steenwijk, die de aannemers
zijn van den Noord-Ooster Lokaal
spoorweg. 15 April zijn drie scheep
jes, waaronder dat van het ongeluk
kige gezin, voor rekening van de fir
ma H. J. den Breejen Jzn. uit Nijme
gen vertrokken. Het scheepje was zeer
waarschijnlijk niet meer zeewaardig,
althans niet bestemd voor zulk een
stormweder als Maandagnacht.
De „Heerenveen" vertrok om half-
tien uit de haven, doch keerde reeds
kwart voor elf terug. Men vondt het
scheepje, dat waarschijnlijk een
wrakke schuit was, in zinkenden toe
stand. Alle pogingen werden in het
werk gesteld om de ongelukkige, in
doodsangst verkeerende opvarenden
te redden, doch de bemanning van de
„Heerenveen" zag de kinderen, waar
van de jongste een half jaar, de oud
ste tien was, voor haar oogen ver
drinken. Om kwart voor elf keerde de
„Heerenveen' in de haven terug. De
lijken zijn nog niet aangespoeld.
Een ooggetuige deed het volgende
verhaal:
Hoe het ongeluk precies gebeurd is,
valt moeilijk te zeggen. Het eenige
dat met zekerheid te vorklaren val.t,
is dat in een enkel oogenblik liet schip
naar de diepte ging. Onder zeeir slech
te omstandigheden had schipper Din
kia de reis aanvaard.
Hij had verkeerden wind, zoodat de
zee op zij van het scheepje stond. Een
rukwind sloeg de roef, waarin de
vrouw en de kinderen, overboord. De
schipper kwam nabij het bootje, dat
achter het schip voer, terecht, en
greep zich aan het touw vast. In de
zen toestand zag hij zijn vrouw en
zijn zes kinderen een voor een door
den rukwind overboord werpen, en
naar de diepte zinken.
Eenige schippers, waaronder schip
per Van Tij zelen, ontdekten het ge
vaar en kwamen nader. ZIJ wierpen
den loods, De Vries uit Kampen, nog
een lijn toe. De Vries, die zich zwem
mende boven water had gehouden en
mede de vrouw en kinderen had zien
verdrinken, greep uitgeput van ver
moeienis de lijn. TijzeLen riep hem
nog toe, vol te houden, doch de onge
lukkige, volkomen uitgeput, riep te
rug: „Ik laat maar los, ik kan het
niet meer houden." Toen zonk het
achtste slachtoffer voor de oogen van
Van TijzeLen naar de diepte.
Het laatst had men nog het kindje
van 2 1/2 jaar zien drijven. Dim-kla
zelf werd ten slotte door de Heeren
veen" opgepikt. Hij verklaarde, ten
minste dit kan men uit de woorden
die de ongelukkige, radelooze man
uit, opmaken, dat er niet eens de tijd
was om de noodvlag te hijschen.
Hij is zoolang bij een scheepsbe
vrachter te Lemmer binnen gebracht
er is sprakeloos van ontzetting en
wanhoop. Dinkia behoort tot de arm
ste der schippers en hij moest zelfs in
den af gel oo pen winter bedeeld wor
den.
ONGELUKKEN.
Bet paoad van den landbouwer A.
B schrok op den Diefdijk, onder
i oerdam, en sloeg op hol. B. viel
van den wagen, kwam met zijii hoofd
lerecht op een steenen mijlpaal, en
bleef op do plaats dood.
Te Ophemert had een droevig on
geluk plaats. Een knaapje van zes
jaar, oezig enkele schaapjes te hoe-
len, geraakte, zonder dat iemand
bot bemerkte, in een diep water, de
\il, waaruit het na ©enigen tijd
werd opgehaald. Ondanks alle aange
vende pogingen gelukte liet niet de
levensgeesten weder op te wekken.
Zondagmiddag wilde jonkheer v. d.
Braildeler zich per rijtuig, waarvoor
<>en zijner Makassaarsche paardjes
"■©spannen was, van zijn woning te
BMkerhoek, naar Holten begeven.
Onderweg sloeg het dier op hol en
.ovaui zijn bestuurder zóo onzacht op
«e straaLsteeiien lerecht, dat inj naa»
z»jn huis vervoerd en daxleiijk ge-
ocskuiidige hulp moest worden in
geroepen.
J onaneer v. d. Brandeler liad eerst
tvort geieden het zienenliuis te 0e-
enter verlaten, waar hij verpleegd
aas geworden, om te herstellen van
een heen breuk, veroorzaakt door een
.al van een hooizolder.
DIEFSTAL EN INBRAAK.
In den nacht van 17 op 18 April is
in de Korte Koningsdwarssiraat te
Amsterdam ingebroken bij den heer
S. Een groote voorraad manufactu
ren wordt vermist. Als bewijs, dat de
daders met geen klein beetje tevre
den zijn geweest, moge dienen, dat
o. a. een 50-tal costuumrokken of
meer ontvreemd zijn. Alles was voorts
van hun gading, tafelkieeden, corset-
ten, lappen van verschillende stoffen,
alles bij elkaar een waarde van min
stens ƒ200 vertegenwoordigende.
Dienzelfden nacht heeft een poging
tot inbraak plaats gehad bij een goud
smid m ae Korte Koningstraat al
daar. Hier werden de daueis echter
gestoord. De bewoners aan den over
kant van de straat waren n.L op
merkzaam geworden en zich ontdekt
ziende, gingen de ongenood© gasten
er ais hazen van door.
Door de politie is inmiddels de hand
gelegd op drie personen.
Dit geschiedde op aanwijzing van
de bewuste bewoners aan den over
Kant, die gelegenheid genoeg hadden
•iet drietal gaue te siaan. Zij zyuzeei
oeslist herkend.
HYGIëNISCHE HOTELKAMERS.
De Kampioen meldt:
Onze plannen tot het houden van
een wedstrijd voor hygiënische in
richting van hotelkamers, waarom
trent wij reeds meermalen het een en
ander mededeelden, hebben thans
een vasten vorm aangenomen.
Op de middenstands-tentoonstelling,
die van 15 Juni tot 31 Aug. in liet
Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam
gehouden wordt, zal daaraan een of-
zond esrl ij ke aid. worden gewijd, waar
voor op de galerij een ruimte van 200
vk. M. voor den A. N. W. B. is gere
serveerd.
De ruimte geeft gelegenheid tot het
inrichten van 10 kamers, van 4 bij 5
M., de plaatshuur bedraagt 150 voor
iedere ruimte van 20 vk. M.
Voor prijzen is thans reeds 'n bedrag
van 500 beschikbaar gesteld.
Wij hopen, zegt het blad, dat onze
Nederlandsche meubelfabrikanten
ons door deelneming aan dezen wed
strijd hun medewerking zullen verke
nen tot een in het algemeen belang
zeer noodzakelijke hervorming in het
hotelwezen.
BRANDEN.
Maandagavond omstreeks 6 uur,
ontstond brand in een hooiberg van
den heer O. Haagsma, stalhouder,
wonende Zeeburgerdijk 182 te Am
sterdam, doordat kinderen in de na
bijheid een vuurtje gestookt hadden,
waarvan het vuur zich aan het hooi
meedeelde.
De brandweer, spoedig ter plaatse,
kon niet veel tegen de 45.000 fel in
vuur staande kilogrammen hooi be
ginnen, en moest zich bepalen tot be
scherming van de belendende behui
zingen, en tot het zooveel mogelijk
lucht geven aan het hooi.
Tot Dinsdagmorgen half acht was
de brandweer aan het blusschings-
werk bezig.
EEN WELKOME VERRASSING.
Een eigenaardige verrassing werd
de vorige week een arbeider te Nu-
mansdorp bereid. Hij had een varken
om dat te mesten, en dan tegen den
winter te slachten, iets wat vele ar
beiders ten platte lande doen, om
dan gedurende den winter spek in
de kuip te hebben. Dat varken vond
hij dood in het hok. Geld om een an
der te koopen had hij niet. Hoe
vreemd keek hij echter op, toen hij
's morgens geknor In rijn schuurtje
hoorde. Een onbekende weldoener
had zich 's nachts toegang tot dat
schuurtje verschaft, en daarin een
flink, gezond varken gebracht, zeifs
grooter dan het gestorvene was.
EEN TREURIGE BEGRAFENIS.
Toen dezer dagen tn de gemeente
Opsterland eene begrafenis zou ge
houden worden, bleek vooreerst, dat
de voerman, die het lijk grafwaarts
brengen zou, dit vergeten had. Toen
eindelijk alles voor den gang naar
het kerkhof gereed was, brak onder
weg de wagen, waarin zich eenige
familieleden bevonden. En toen men
eindelijk ter plaatse kwam, moest er
eerst nog een graf gedolven worden,
omdat ook de doodgraver zijn op
dracht vergeten was.
IN DE VAL GELOOPEN.
Gedurende eenige weken vervoegde
zich ten huize van ingezetenen te Ou
derkerk een zekere juffrouw Nout met
haar 20-jarigen zoon. Onder allerlei
voorwendsels (haar man was er met
het geld vandoor gegaan en haar
zoon studeerde in de rechten) ver
zocht zij onderstand, hetgeen haar
ook inderdaad hier en daar gelukte.
Zoo meldde zij zich ten tweeden male
aan bij den predikant der Ned. Herv.
gemeente. Deze had echter van hei
bedrog kennis gekregen en waar
schuwde de politie. Voor den burge
meester van Ouder- Amstel geteld,
bleek het al spoedig dat moeder en
zoon bekenden der justitie waren, en
nog 8 maanden te goed hadden.
Daarom werd heit paar dan ook ter
beschikking van de justitie te Am
sterdam gesteld.
AANSTOOT.
In den Maastrichtschen Raad Inter
pelleerde de heer Klijnen het dage
lij ksch bestuur over de wijziging, ge
bracht in de woorden van het „Wil
helmus", dat door de schoolkinderen
gezongen zal worden bij het leest,
dat 10 dagen na de blijde gebeurtenis
n het Vorstenhuis zal plaats heb
ben. Het schijnt, dat de onderwijzers
•Ier bijzondere scholen er bezwaar in
zagen de kinderen te laten zangen:
„die tyranny verdrijven" uit de twee-
Ie strophe. En zoo zijn er de woor
den op het W ilhelmus van Beets voor
.n de plaats gekomen. Dit nu heeft
oen heer Klijnen geërgerd en aan de
ze ergernis heeft hij in den Raad
lucht gegeven.
{Hbld.)
VREESELIJKE OMGEVING.
Hoe treurig het leven in de zooge
naamde kwartjeslogementen is, bleek
te Zeist. Een bejaard kramer, die den
geheeien dag niet zijn koopwaren
ventte, gevoelde zich des avonds in
zijn "logement aan de Maurikstraat
unwel en was binnen weinige oogen-
bl'kken overleden. De collega's logeer
gasten, var» wie een paar sterk onder
den invloed van sterken drank ver
keerden, stonden rondom het lijk te
zwaaien, dronkemanstaal uitbrakend
en.... rrapjes aebiteerencL Door de
j zorg van den burgemeester werd het
lijk spoedig naar het lijkenhuisje
overgebracht, terwijl een der ande
ren logeergasten, die bij het overlij
den tegenwoordig was, even daarna
door de politie vrij logies werd ver
strekt wegens openbare dronken
schap.
BOND VAN VRIJE LIBERALEN.
De Bond van vrije liberalen zal op
Zaterdag 1 Mei te Utrecht zijn j aar
lij ksch© vergadering houden. In deze
vergadering zal o.a. aan de orde ge
steld worden het rapport van de com
missie tot het instellen van een on
derzoek naar de vraag hoe, mede met
het oog op wettelijke voorziening in
sociale nooden, onze wettelijke onge
vallenverzekering moet worden verbe
terd. Voorts zal behandeld worden 't
voorstel der commissie van advies: te
lienoemen eene commissie tot het in
stellen van een onderzoek naar de
werking van het Belgische stelsel van
ouderdomsvoorziening. Een ander
voorstel van de commissie van ad
vies strekt tot vaststelling van eene
verklaring, die ln ontwerp aldus
luidt:
De Bond van Vrije Liberalen spreekt
met het oog op de aanstaande verkie
zingen zijn oordeel uit over de hier-,
na te noemen onderwerpen van poli
tiek beleid:
I. Herziening van de Grondwet.
Eene grondwetsherziening uitslui
tend of in hoofdzaak ten doel hebben
de de invoering van algemeen kies
recht mogelijk te maken begeeren wij
niet Gewenscbt achten wij eene her
ziening van wijdere strekking, die be
oogt aan de Eerste Kamer, op andere
wijze dan de Tweede gekozen, een
grooteren invloed op de wetgeving
dam haar thans toekomt te verzeke
ren, en die evenredige vertegenwoor
diging, alsmede het kiesrecht voor
vrouwen mogelijk maakt. Daarbij
kam dan tevens de mogelijkheid wor
den geopend tot uitbreiding van het
kiesrecht voor de Tweede Kamer, in
den zin van ons Beginsel-program. 1)
II. Herziening van de Ongevallen
wet.
Herziening van de Ongevallenwet is
noodig om de bestaande regeling van
hare aan den dag gekomen gebreken
te zuiveren. Door een doelmatiger or
ganisatie zullen de lasten, die de te
genwoordige regeling legt op de schat
kist en op allen, die bij de nijverheid
betrokken zijn, minder drukkend
moeten worden gemaakt. In meerdere
mate moet worden gestreefd naar
voorkoming van ongevallen door het
belang der werkgevers daarbij te ver-
grootem.
De aansprakelijkheid van het be
drijf voor de geldelijke gevolgen van
ongevallen moet ook voor de overige
takken van volkswelvaart wettelijk
worden vastgesteld*
III. Ziekteverzekering.
Eene regeling van het Ziekteverze
keringswezen zal rich bij de herzie
ning dar ongevallen-verzekering heb
ben aan te sluiten, ten einde te voor
zien in de ongevallen-behandeling ge
durende de eerste maanden. Voor het
overige zal zij moeten gericht zijn op
de bevordering van algemeene vrij
willige deelneming van minvermogen
den in Ziekenfondsen, die, belange
loos gehouden, door den Staat ge
steund worden en omder diens toe
zicht staan.
IV. Zorg voor den ouden dag.
Voorziening ln de nooden van den
ouden dag worde bevorderd door een
stelsel van vrijwillige verzekering
met steun van staatswege.
Ais overgangsmaatregel zullen aan
onvermogenden boven een te bepalen
leeftijd uitkeeringen kunnen gedaan
worden zonder storting hunnerzijds.
V. Herziening der Armenwet
Eene herziene armenwet, die meer
verband brengt tusschen de uitoefe
ning der armenzorg door particuliere,
kerkelijke en overheids-instellLngen,
moet bovenbedoelde sociale voorzie
ningen aanvullen.
VI. Kosten der sociale maatregelen.
De staatsuitgaven voor de sociale
maatregelen zullen grootendeels door
nieuwe belastingheffing moeten wor
den gedekt. Het beginsel van belas
ting naar draagkracht zal daarbij in
bet oog gehouden moeten warden. Een
zoodanige verhooging van het tarief
van invoerrechten als ons vrijhan
delsstelsel in gevaar zou brengen,
moet worden afgewezen.
VII. Rechtswezen.
Invoering van ad m tadetratleve
rechtspraak en herziening van het
burgerlijk procesrecht zijn noodig om
aan een ieder de deugdelijke midde
len to thandhaving van zijn recht te
verschaffen.
Met de invoering der Militaire Strof
en Tuchtwetten mag niet langer won
den gewacht.
VIII. Onderwijs.
Nieuwe eischen van staatssubsidie
aan het bijzonder lager onderwijs
moeten ,in afwachting van de gevol
gen der Lageronderwijswet, niet inge
willigd worden.
1) Het hier bedoelde gedeelte van
het beginsel-program luidt als volgt:
„Als waarborg voor de onpartijdige
behartiging der onderscheidene volks
belangen naarmate van hunne betee-
kends voor de gemeenschap, behoonen
de Staten-Generaal te bestaan uit
twee Kamers, op verschillend© wijze
verkozen en met zoodanige grondwet
telijke bevoegdheden bekleed, dat aan
beide nagenoeg gelijke invloed op de
wetgeving zij verzekerd.
„Is aan die eischen voldaan, dam
kan het kiesrecht voor de Tweede Ka
mer worden verleend aan de manne
lijke Nederlanders, wiem de geschikt
heid tot uitoefening niet op grond van
persoonlijke hoedanigheden of om
standigheden moet worden ontzegd
en aan de vrouwelijke Nederlanders,
welke aan te bepalen vereisch ten be
antwoorden. Onder persoonlijke hoe
danigheden of omstandigheden zijn
bij elke kiesrechtregeling te rekenen
gebrek aan stoffelijke onafhankelijk
heid en verwaarlooring van de ver
plichtingen jegens den Staat, met na
me het niet voldoen van verschuldig
de belastingen.
„Voor de gemeenteraden zij het
kiesrecht bovendien afhankelijk ge
steld van den aanslag in de plaatse
lijke directe belasting of in eene met
gemeentelijke opcenten bezwaarde
rijksbelasting."
JAARWEDDEN GEMEENTEAMBTE
NAREN.
Het oentraal-bureau voor perszaken
van den Ned. Bond van Gemeente
ambtenaren schrijft:
Onder de gemeen te-ambtenairen
heeft het groote telen: -.telling ge
wekt, dat de regeering bij de indie
ning van het wetsontwerp tot herzie
ning van het plaatselijk belastingstel
sel niet tegelijk beeft overgenomen
het denkbeeld van de staatscommissie
voor de gemeente-financiën, om de
rijksbijdrage in de jaarwedden der
burgemeesters en secretarissen te
verhoogen. Ook was in belangheb
bende kringen bekend, dat verschil
lende administratieve vereenigingen
en door de regeering om advies ge
vraagde gemeenten hadden aanbevo
len, om de rijksbijdrage ook uit te
strekken tot de gemeente-ontvangers
en de secretarie- en de ontvangers-
ambtenaren. Vooral de jaarwedden
van de ambtenaren ter gemeente-se
cretarie zijn over het algemeen nog
altijd bedroevend laag. Zeer velen ge
nieten nog niet genoeg, om loonkiezer
te zijn, of in den hoofdelijken omslag
te worden aangeslagen, laat staan
dus om in hunne allereerste levens
behoeften te voorzien.
Zoolang het rijk niet in deze wed
den bijdraagt, is echter van de ge
meenteraden weinig verbetering te
verwachten. Belanghebbenden hopen
nu zeer dat de Staten-Generaal alsnog
verhoogingen en toekenning van ge
noemde bijdragen zullen weten te be
werken.
STAATSPENSIONNEERING.
Mr. M. W. F. Tr- nrijft in zijn
slotartikel over au aider werp in
„Land en Volk" onder meer
Ook De Vaderlander zal wed inzien,
dat men ter will© van de sociale ver
zekering het maatschappelijk kapi
taal niet moet, mag of kan aantas
ten doch dat het probleem la, hoe
znen door verhooging van de nationa
le productiekracht en door verbete
ring in de verdeeling van het natio
nale product, van liet nationale inko
men zooveel kan afzonderen, dat een
goed georganiseerd, met den minst
mogelijken omslag in elkaar gezet
stedsed van sociale verzekering gelei
delijk ingevoerd kan worden, en een
maal ingevoerd zijnde, kan worden
volgehouden zonder de economische
kracht van de bevolking te ondermij
nen.
Dat probleem kan noch De Vader
lander, noch wie ook oplossen, tenzij
men voorzichtig te werk ga en ook
die klassen der bevolking, naar het
beginsel van vergoeding van verkre
gen voordeel, laat bijdragen in de
kosten der sociale verzekering (met
inbegrip der staatspensionnee -ing)
voor wie de verzekering rechtsta^.ek-
sche baten afwerpt.
En verder
Of wij, mijne medestanders in deze
en ik, dan niets willen? Men weet wel
beter. Maar toch wil ik, in aanslui
ting aan het eerste artikel van <l©ze
ree&s, nog kort aangeven, wat wij
niet en wat wij wél willen.
Wij willen met meedoen aan lage
re politiek, die <le ruggen der oude
armen uitkiest als terrein voor den
verkiezingsstrijd. Wij willen, nu over
de sociale verzekering, inzonder
heid over de ouderdumsverzekering
de meeningen van links en rechts
allengs meer Lot elkaar naderen, en
de velden hier wit staan om te oog
sten, doen oogst niet door strijden
de politieke legers zien vertrappen.
Wij willen in één woord oude, in
valide en zieke arbeiders niet maken
tot dupe van verkiezingsinanoeuvres.
Wat wij wél willen, is een behoor
lijk opgezet en geleidelijk in te voeren
plan van sociale verzekering, tendee-
le te betalen door de direcLbelang-
hebbenden, ten doele te bekostigen uit
algemeen©, naar draagkracht gehe.
ven belastingen.
Wij erkennen intusschen, dat vaa
zulk een plan van sociale verzeke
ring, de ouden van dagen slechts na
een betrekkelijk langen overgangstijd
de vruchten zulten plukken. Wij be
seffen ook, dat men ©enerzijds de
ouden van dagen niet mag paaien met
het uitgalmen van verkiezingsleuzen,
die bij nuchter onderzoek op niets
kunnen ui-tloopen, en anderzijds hen
niet naar een verre toekomst, wan
neer zij er niet meer zullen zijn, ver-
wijzen kan.
Daarom meenen wij, dat wel aan
de ouderdomsverzekering als onder
deel van een goed ineengezet stelsel
van sociale verzekering moet worden
vastgehouden, doch dat de staat goed
zal doen. met reeds thans, in afwach
ting dat ue verzekering de ouden van
dagen helpen zal, hen zooveel moge
lijk langs den weg van verbeterde ar
menzorg tegemoet te komen. „Zoo
veel mogelijk", daarmede bedoel ik,
zooveel ais mogelijk is, eensdeels zon
der de andere takken van sociale.ver
zekering en, algemeener nog, de an
dere sociale plichten, welke de staat
te vervullen heeft, te na te komen.
Het Deensche stelsel van ouder*
domszorg door armenzorg kost daar
omstreeks 1.50 per hoofd der bevol
king. Welnu, iaat de staat hier onge
veer evenveel voor dit doel ten kosta
leggen, dus een som van 8 A 9 mil*
lioen. Laat hij ter goede besteding;
daarvan de hulp inroepen van bui*
gerlijke armbesturen, kerkelijke dia
conieën en particuliere liefdadig-
heidsgenootschappen. Dan zal niet da
eene of andere politiek, maar zullen
de ouden van dagen, die thans niet
verzorgd worden en die het meeat
hulpbehoevend zijn, worden gebaat»
En dit m o e t toch het doel zijn 1
Maar indien de staat dezen weg uit
gaat, zij hij zich wel bewust, dat dit
slechts een voorbereidende, een nood
maatregel is, die hoe eer hoe beter
moet plaats maken voor eene verzeke
ring, die den pensioen trekker het
voor het behoud van zijn eigenwaar
de zoo nuttige besef geeft, dat hij op
zijn ouden dag geniet van hetgeen hij
zelf in de kracht van zijn leven heeft
helpen bijeenbrengen.
1 MEI-VIERING TE AMSTERDAM*
De Amsterdam sche Bestuurders-
bond verspreidt een manifest, waar
in de arbeiders opgeroepen worden,
bij de viering van het Mei-feest te de-
monstreeren voor den acht-urendag
en het algemesen kiesrecht.
Tevens wordt gewezen op de dag-
meetings bi „Bellevue", waar Troei-
stra en Henr. Roland Holst het
woord zullen voeren, en op de groote
straatdemonstratie, die des avonds
zal plaats hebben.
DE LEERLINGOVEREENKOMST IN
DE DIAMANTINDUSTRIE.
Naar gemeld wordt, heeft de A. N.
D. B. thans bij officieel schrijven aan
de A. J. V de leerlingovereenkomst
opgezegd. De opzegging geschiedde
zonder opgave van redenen.
Aan den opzeggingsbnef was wel
een schrijven toegevoegd, waarin het
Bondsbestuur de vraag stelde, of de
A. J. V. tot hel aangaan van een nieu
we leerlingovereenkomst bereid is.
Tot goed begrip van do zaak herin
nert 't ILbld, dat de leerl mgo ver een
komst, die in Juni 19U4 aan een strijd
van vier maanden een einde maakle,
geen bepaling omtrent eventueele op
zegging bevatte. Van een termijn
werd slechts terloops gesproken voor
zoover het de toegestane 150 werkge-
vers-leexiingkaarten betrof, die over
vijf jaar verdeeld moeten worden, üe
plaatsen van hen, die door overlijden
of andarzins aan liet diamantvak ont
vielen, zouden worden aangevuld,
terwijl het aantal telken jare toe te
laten nieuwe leerlingen afhankelijk
werd gesteld van den Industrieelen
en economischen toestand in het be
drijf. E)en leerlingcommiS9ie, samen
gesteld uit werkgevers- en werkne-
mersleden kreeg hierover telkenjare
te beslissen, terwijl door arbitrale
uitspraak voorzien was in het geval,
dat men het niet eens kon worden.
Het Hbld. heeft zich tot den heer
H. J. Hartz, secretaris der A. J. V. ge
wend, en gevraagd, naar aanleiding
van de opzegging, wal o. ra. zijn op
vatting van dien termijn is. De heer
H. zei o. a.
