HAARLEM'S DAGBLAD.
DERDE BLAD.
DE SPÖORWEËROQVER.
1
Z11EKDAG 1 MEI 1909
gons hardnekkige geruchten werd
medegedeeld, dat een prinses gebo
ren zou zijn.
De wijze van publicatie deed het
bericht r-tl aanstonds met wantrou
wen ontvangen. Geen kanonschoten,
geen vlaggen op de rijks- en ge
meen tegebou wen, geen berichten van
de andere bladen. En dat ongeloof
werd natuurlijk gesterkt, toen later
In den avond op geen enkele wijze
bevestiging kwam. Ja, er was toch
een soort bevestiging. Perry in de
Kalverstraat liet een harer gordijnen
naar de laagte en ieder wist, dat
daarachter een gelegenheids-étalage
werd opgesteld. Bovendien kwam er
een echt telegram voor het raam met
de woorden Geboren, aanduiding
volgt. Perry." Perry is een Amer-
kaansche winkel, naast de Nederland-
sche driekleur wapperen er bij fees
telijke gelegenheden de sterren der
Vereenirde St-ten en daarom mag
zij wel zoo'n Amerikaansche reclame
maken. Die eischt alleen maar, dat
er over gesproken wordt en dat doe'
is volkomen bereikt.
Amerikaansche reclame maakte ook
een bar in de Nes, die 1 Mei wordt
geopend. De eigenaar liet op den
Dam strooibiljetten op Oranje-papier
uitgeven, meldende deze
BLIJDE GEBEURTENIS,
en de papiertjes werden den braven
man, die ze uitdeelde, uit de hand
gescheurd. Weggeworpen als met
andere strooibiljetten geregeld ge
beurt, werden ze niet, als een sneeuw
bal deden ze dienst om kennissen te
bedotten.
Deze speciale gebeurtenis doet me
er aan denken, dat 1 Mei niet alleen
arbeiders-, natuurfeest- en verhuis
dag, maar ook nieuwe kroegendag is.
In de straten, die druk beloopen wor
den, ziet men nu voor diverse huizen
biljetten met de mecledeeling, dat daar
een zaak met vergunning gevestigd
en met 1 Mei geopend wordt, 't Is
waar voor één nieuwe vergunning
moeten gev. uo.ilijk twee oude verdwij
nen ,doch deze laatste bevinden zich
meestal in een straatje, waar toch
niemand komt. Letterlijk is 't dus
waar, dat het aantal drink gelegenhe
den door de Drankwet vermindert,
maar de verleiding om te drinken
wondt er des te grooter door. Aanzien
doet gedenken en bij een wandeling
langs de weinige wegen, die in de
hoofdstad geregeld bewandeld wor
den, wordt men ontelbare malen uit
gelokt er eentje te pakken", zoodat
het sterke beenen moeten zijn, die de
weelde kunnen dragen. Jaren geleden
is eens bet denkbeeld in een revue ge
opperd om Rembrandt van zijn voet
stuk af te nemen en Cambrinus er
neer te zetten, daar het Rembrandt-
plein, dank zij de vele daar gevestig
de bierpaleizen, met meer recht Cam-
brinusplein genoemd kon worden.
Toen sloeg dit enkel op de levendige
zijde, doch na dien tijd is aan de stil
le zijde ook huis aan huis bijna een
café verrezen. Zelfs de vegetarische
restaurant is nu gevallen en vervan
gen door een bierhuis van ScheXtema,
de atom bekende „Augustinus" tegen
de Nieuwe Kerk, welk huis eenigen
tijd geleden moest worden afgebro-
ekn. De vegetarische eetzaal, verza
melplaats der uiterste geheel-onthou
ders, nu een tempel van Cambrinus.
Dat lijkt wel iets op het failliet der
nieuwe sociale-humane wetenschap.
En 't moet dus wel een bittere teleur
stelling zijn voor hen, die hopen en
dus denken, dat de maatschappij bin
nen afzienbaren tijd in de door hen
gewenschte richting veranderd zal
worden.
Verandering is hoog-noodzakelijk
voor ons postkantoor. De „hal" is
veel te klein, de dienst kan daarom
niet uitgeoefend worden, gelijk het
moet en 't publiek heeft er het tijdver
lies door. Letten wij alleen op de af-
deeling poste restante. In Brussel zijn
daarvoor twee lokettenAL en L
tot Z. Hier moeten niet alleen de An-
driesens als de Zondervan's aan het
zelfde loket komen, maar bovendien
worden daar ook behandeld na 2.30
de telegraphi sche postwissels, de
adresveranderingen en de reclama
ties. Vooral 't laatste is zeer tijdroo-
vend, iemand die ten onrechte naar
hij meent strafport heeft betaald of
een brief mist, is lang van stof. De
ambtenaren zijn uiterst beleefd, maar
de menschen, die haast hebben en
lang moeten wachten, worden krege
lig, wat zeker niet de schuld van het
personeel, maar van de slechte rege
ling is.
H. HENNING Jr.
Uuitenlandsch Overzicht
DE BELANGSTELLING IN HET
BUITENLAND.
Zelden neen, nog nooitis de
geboorte van een Koningskind met
zooveel belangstelling verwacht, als
lieden de biijde inkomste van ons
Oraai je-pr inses j e.
In Duitschland, in Engeland, in
Frankrijk en Italië, zelfs in Amerika
werd in spanning op de blijde tijding
gewacht Verschillende buitenland-
sche bladen gaven extra-uitgaven. De
„Lokalanzeiger" verkondigde de ge
boorte in een bulletin-uitgave van
300.000 exemplaren, het Berliner Ta-
geblatt gaf een tweede éditie, alleen
aan het Koningskind en Nederland
gewijd.
Natuurlijk houden de bladen uit
voerige beschouwingen over de ge
boorte en
HAAR BETEEKENIS VOOR DE
EUROPEESCHE POLITIEK.
We zullen de voornaamste dezer
pers-uitingen in 't kort meedeelen.
Allereerst de
DUITSCHE PERS.
De „Norddeutsche Allgemeine Zei-
tung", het officieuse orgaan dear Duit
sche regeering, schrijft
„Met deze gelukkige gebeurtenis
wordt .een langgekoesterde wensch
van het Koninklijk echtpaar en van
het Nederlandsche volk vervuld. Zij
wekt ook in Duitschland, waai' men
vcor de verwachtingen van het be
vriende en naburige land oprechte
sympathie en medegevoel bezit., leven
dige en vriendschappelijke belang
stelling. Onze keizerlijk-koninklijke
familie, met het Huis van Oranje se
dert eeuwen door bloedverwantschap
verbonden, en het Duitsche volk. be
groeten in de geboorte van een erfge
name der Kroon een veelbelovende
toekomst voor het duurzame voort-
bloeieai van het roemrijkste geslacht
in de geschiedenis van Europa.
„Voor de koninklijke jonge Moeder
en voor den Prins der Nederlanden
worden ook in de wijdste kringen van
het Duitse he volk innige geluk- en ze
ge wenschen geuit. En voor de jonge
tak uit den stam van de g.roote stad
houders; die de Hollandsche vlag
overal tot hooge eer voerden en den
staat der Vereenigde Provinciën een
vaste positie en een zegenrijke zen
ding schonken en nalieten, gelden
niet minder onze wenschen voor
krachtig gedijen, tot vreugde der
hooge Ouders en van Koningin Em
ma, tot heil van het ons naliggende
en na aan het hart liggende Neder
landsche volk."
De „Berliner MLttagszeitung" con
stateert dat Nederland en Duitsch
land door vele geestelijke en uitge
breide handelsbetrekkingen verbon
den zijn, en vraagt dan
„Waarom zouden wij niet deelen
in het trotsche bewustzijn, dat zijn
slaatszelfstandigheid weer voor een
nieuw geslacht bevestigd is
In bet „Berliner Tageblatt' geeft de
bekende schrijver Wolff als zijn mea
ning weer
„Het Duitsche volk neemt aan de
stille moedervreugde van de jonge
Koningin en aan de hel oplaaiende
feestvreugde van het Hollandsche
volk hartelijk deel, en met oprechte
gevoelens van verwantschap. Duitsch-
land ziet met een eerlijke sympathie
de vrije zelfstandigheid, de krachtige
ontwikkeling van een naburig land,
dat zoo rijk is aan eigen tradities en
aan de wereld zooveel onverganke
lijks geschonken heeft. Het is ons vol
doende met liet vaderland van Rem
brandt, met het land welks drukper
sen eens de denkbeelden van ontwik
keling en vooruitgang in de wereld
zonden, geestelijk vereenigd te zijn."
Vriendelijk is ook 't artikel in de
„Nationaal Zeitung"„Wanneer he
den in Den Haag en in geheel Neder
land het oude „Wilhelmus" wordt
aangeheven, dan klinken in Duitsch
land gelijkgestemde snaren mede
ook het Duitsche volk gedenkt dan
de haar zoo sympathieke verschij
ning van Koningin, de gelukkige
moeder en stemt in gedachten in met
den historischen heilkreet der Neder
landers „Oranje boven".
Ook de „Voss. Zeitung", de „Berli
ner Zeitung am Mittag", de „Kölni-
sche Zeitung", alle bladen, die zich
over <Lo blijde gebeurteiös uiten, zijn
vriendelijk in hun oordeel. De „Köl-
nifccho Zeitung' zet zelfs boven haar
artikel„Oranje boven 1"
De
ENGELSCHE PERS
is ook verheugd.
De „Pall Mall Gazette" zegtAlhoe
wel de onderdanen van de jonge
moeder misschien liever hadden ge
zien, dat de ooievaar een prins had
gebracht, zal toch zeker het volk, dat
nog steeds met eerbied den naam van
koningin Victoria gedenkt, wel in de
laatste plaats betreuren, dat de ver
moedelijke erfgenaam een meisje is.
Het voornaamste is, dat het voortbe
staan van liet Huis van Oranje niet
meer alleen berust op het leven van
een enkele vertegenwoordigster. Het
blad spreekt verder den wensch uit,
dat aan de jonggeborene een langdu
rig leven zal zijn beschoren en dat zij
de moeder zal worden van een lange
reeks koningen. De onafhankelijkheid
van Nederland is voor Groot-Britan-
nië steeds zaak van hei, hoogste
belang geweest, maar nooit in die ma
te als thans, nu het buitengewoon
machtige rijk, dat aan Nederland een
koning zou schenken, wanneer ko
ningin Wilhelmina kinderloos gestor
ven zou zijn, Engeland's sterkste me
dedinger is.
Verder zegt liet blad, dat do ge
boorte der prinses de Nederlanders
bevrijdt van hunne zwaarste politieke
zorg. De gelukwenschen, die uit an-
de-re staten in ruime mate aan Ne
derland zullen toevloeien, zijn derhal
ve veel ernstiger gemeend, dan de
gewone conventionneele plichtplegin
gen tusschen de volken bij de geboor
te van een troonopvolger.
De „Daily Mail" schrijft, dat het
Engèlsc.lie volk Koningin Wilhelmi-
na en de Nederlandsche natie van
harte gel uk wensch t met de geboorte
van de Prinses. De jonge Koningin
vertegenwoordigt een dynastie niet
glorierijke traditiën en roemvolle tij
den en die eervol verbonden is aan
alles wat groot is in Neerlands his
torie. Zij heeft alles gedaan, waardoor
Zij de liefde van het Hollandsche
volk verdient. Zoodoende begrijpen de
Engelschen de algemeene vreugde
van Nederland.
Van de
FRANSCIIE PERS
trekt vooral 't oordeel van de „Temps"
de aandacht. Deze schrijft, dat de Ne
derlanders zich zullen verheugen,
niet slechts uit monarchistisch loya
lisme, maar tevens, omdat daardoor
een einde is gemaakt aan de onge
rustheid over de troonsopvolging. Te
's-Gravenhage weet men zeer goed,
dat het land en de koloniën een be
geerlijke prooi zouden zijn, maar
toch lieeft w nooit bescherming of
toenadering willen znwia». Deze on
afhankelijkheid wordt door sommigen
als besluiteloosilieid beschouwd. Daar
zij geen keus wenschten te doen tus
schen do mogelijke erfgenamen van
den troon, namen de Nederlanders
genoegen met een ondergeschikte po
sitie en lieten zich een mogelijke pas
sieve oplossing aanleunen. Dit voor
uitzicht echter verontrustte de hel
derder ziende staatslieden en een deel
der pers begon een campagne over de
noodzakelijkheid om een keus te
doen.
De geboorte eener prinses, door
welke het probleem weliswaar nog
niet wordt opgelost, naar welke zij
de Nederland zal overhellen, geeft nu
aanleiding tot overwegingen, verge
lijkingen, beslissingen.
Frankrijk onthoudt zich van het
geven van raad en bepaalt zich er
toe het feit te constateeren, dat Ne
derland op het oogenblik het meest
overhelt naar de zijde van Frankrijk
en Engeland, zonder nochtans inde-
ze een bepaald stelsel te volgen. Het
is het belang van Nederland te we
ten, wien het, Ln het geval van een
crisis, bij voorkeur zou moeten ver
zoeken zijn onafhankelijkheid te
waarborgen.
De „Débats" zegt: Zoo de scepter
op een Duilschen erfgenaam ware
overgegaan, zou Nederland gevaar
hebben geloopen verzwolgen te wor
den door het naburig rijk. Deze mo
gelijkheid werd door de geheel© be
volking met groote ongerustheid te
gemoet gezien."
Uit de
BELGISCHE PERS
vermelden we het oordeel van de
„Eitoile Beige", die zegt„Vooral in
België zal men deelen in "dat geluk,
daar de Belgen meer dan eenige an
dere natie er belang bij hebben, dat
Nederland getrouw blijft aan zijn
tradities en zich niet op sleeptouw
laat nemen door een der groote con
tinentale mogendheden.
„Dernière Heure" schrijftBelgië
deelt in de vreugde zijner buren. Dat
heeft men gisteren te Brussel gezien,
toen een groot aantal Nederlandsche
vlaggen werden uitgestoken. Het is
vermoedelijk de eerste keer sedert de
gebeurtenissen, die ons van Neder
land scheidden, dat het Belgische
volk gelegenheid heeft gehad een na
tionale emotie van zijn noorderburen
mede te gevoelen.
Het „Journal de Bruxelles", de „In-
dépendance" en de „Vingtième Siè
cle" verklaren dat de Belgen van har
te deelen in de vreugde hunner bu
ren.
Ook andere bladen laten zich in
denzelfden geest uit.
Ook de bladen in Italië, Zuid-Afri
ka, en Amerika verheugen zich iin de
blijdschap van Holland.
OFFICIEELE BELANGSTELLING.
Deze was iniet minder! Natuurlijk
hescban de Nederlandsche gezanten
in alle deelen dei' wereld dadelijk de
vlag en kwamen de Nederlandsche
vereenigingen te Berlijn, Londen, Pa
rijs eoi New-York dadelijk bij elkaar
om feest te vieren.
Onze gezanten werden door de ver
schillende regeeringen gecomplimen
teerd. 't Hof ontving vele telegram
men van geluk wensch, o.a. van pre
sident Fallières, president Taft, Ko
ning Peter, Koning Leopold, enz.
Taft zond een telegram aan Prins
Hendrik, waarin hij hem geluk-
wenschte met de geboorte van een
erfgenaam en die hoop uitsprak, dat
aan de prinses een langdurig en
roemrijk leven beschoren zou zijn.
Tevens uitte hij de beste wenschen
voor de gezondheid van de Koningin.
DE DUITSCHE KEIZER PEET.
De „Information" verneemt met ze
kerheid uit hofkringen, dot het Ne
derlandsche Hof reeds voor geruimen
tijd tot den Duitschen Keizer de
vraag had gericht, of hij als peet zou
willen optreden en dat hij onmiddel
lijk bevestigend had geantwoord.
Waarschijnlijk zullen de keizer en
de keizerin de doopplechtigheid bijwo-
POSTAMBTENAREN IN
FRANKRIJK.
De Fransche minister van Arbeid
en Posterijen bracht den minister
raad op de hoogte van de resultaten
van het onderzoek in zake de door
postambtenaren gehouden redevoe
ringen in de jongste openbare verga,
deringen. De ministerraad besloot dat
die ambtenaren verwezen zullen wor
den naar den raad van tucht.
DE GEBEURTENISSEN IN PERZIë.
Gisterochtend te negen uur trok
de voorhoede van het Russische leger
met voorraad en berggeschut de stad
Tebriz binnen. Zij werd door de in
woners en de Europeesche kolonie
niet vreugde ontvangen. De revoluti
onairen namen geen vijandige hou
ding aan.
HET TURKSCIIE KABINET.
Het kabinet-Tewfik pasja is thans
definitief als volgt samengesteld. De
ex-grootvizier Ferid pasja, minister
an Binnenlandscho Zaken; Rifaat
Bey, Financiën; generaal Riza pasja,
Marine. De beide laatstcn waren le
den van het laatste kabinet-Hjilml
pasja, Salik pasja, Oorlog. Voor de
rest blijft het kabinet ongewijzigd.
PRINSESSEFEEST.
Na het middernachtuur zetten onze
verslaggevers zich neer om het ver
volg van de gebeurtenissen op den
geboortedag van de Oranje-prinses in
de stad en de dorpen in den omtrek
te beschrijven.
Nog deunt voorbij ons 't Wilhelmus,
en hoewel we in de tweede helft
van den nacht zijn, schettert op de
Groote Markt nog de melodie der va-
derlandsclie liederen uit koperen
manden
Er is goed feestgevierd.
Tienduizenden waren vanavond op
do been. Overal, op straat, in de ca-
fé's heerschte een echt-jolige stem
ming; maar nergens werd, voor zoo
ver we er van hoorden, de orde ver
stoord; nergens sloeg feestdrift in
bandeloosheid over. De politie trad,
als den gehéél en dag, met zeer veel
tact en bezadigdheid op. Zij toonde
een gemoedelijkheid, die op dergelij-
dagetn een goede orde-handhaaf
ster zeer van pas komt.
Het betrekkelijk mooie weer, werk
te eveneens mee, om het feest te doen
welslagen. Vlaagde nu en dan eens
een hagelbuitje naar omlaag, 'l was
telkens maar gedurende een oogen
blik, en was 't in den vooravond al
wat guur, toen de feestelijkheden in
vollen gang waren, merkte men daar
van niet veel meer.
Maar bovenal valt de leiding van 't
geheel to roemen. Dat het bestuur
van „Koninginnedag" de kunst ver
staat Oranjefeesten in elkaar to zet
ten, dat zullen we onzen lezers niet
gaan vertellen: dat weet meri zoo
zoetjes aan wel. Maar 't gold hier
voor een groot deel niet zoozeer het
organiseeren, als wel 't leiden van
spontane uitingen van volkshui de.
En dit was wel de groote moeilijk
heid, niet alleen, dat men alles vrij
wel in 't geheim moest voorbereiden,
om geen kunstmatig aanzien aan het
vreugdebetoon te geven, maar ook,
maar nog meer, dat men op geen
week na kon weten, wanneer de dag
er zou zijn. Dat was een zeer lastige
factor onder die, waarmede de voor
mannen der Commissies hadden 're
kening te houden.
Als zij eens spreken konden...
Maar alles is uitstekend afgeloo-
pen en daardoor worden alle last en
moeite vergoed.
Intusschen, een woord van lof mag
aan de feestcommissies niet onthou
den worden.
DE MIDDAGFEESTEN.
Ook de 'roei- en zeilvereeniging Het
Spaame was niet achtergebleven ora
Amsterdarnsche Kont.
ccxxx.
Als deze brief verschijnt is de 1-MeI-
'dag in 't land. Dan behoort het win
terseizoen ook tot het verleden, wor
den de schouwburgen ook voor een
deel gesloten, gaat men zich zomersch
'Vaelén. Dan wil men ook op geestelijk
gebied een herleving vieren etn zij die
'gelooven in een algemeéhe wederge
boorte der Maatschappij, de diverse
groepen van socialisten en rood-ge-
tinto arbeiders maken die 1 Mei dan
ook tot hun feestdag. Ik herinner mij
nog opperbest dat die dag door „an
dersdenkenden" hier met schrik werd
tegemoet gezien, dat sommige winke
liers uit vrees voor ongeregeldheden
hun zaken sloten en toen de eerste
avond-optocht met flambouwen van
uit het lokaal van den Werkmans
bond uit de Spuistraat uittrok, die
goede „Werkmansbond", waan'an
Heldt en Nolting de leiders waren en
de muziek de Marseillaise"' speelde
of eigenlijk niet de Marseillaise maar
het stemrecht-lied, dat op dezelfde op
wekkende klanken was gedicht, sprak
„ieder", d.w.z. de nette burgermen-
schen, die 't land hadden aan „sosi-
jalen" en straatherrie er schande
over, dat de burgemeester voor zoo
iets zijn toestemming gegeven had.
Nu denkt de groote massa hier nog
ter nauwernood aan de I-Mei beteeke-
his van „proletarisch" standpunt. Er
hebben oen paar vergaderingen plaats
met feestelijkheden voor de beken
den, er wordt 's avonds een optocht
gehouden, waarbij door samenwer
king van politie en „socialen" niets
onnets voorvalt, in sommige wijken
brengt deze een bescheiden niieuws-
gierigheidsdrukte te weeg en op een
donker punt van 't Muideo'poortkwar-
tier eindigt de arbeidersfeestdag na
de overtuiging geschonken te hebben,
dat 't net als de vooirjaarsmarkt van
jaar tot jaar minder wordt.
De groote massa is hier koel op po
litiek terrein. Is t moedeloosheid of
zijn de menschen verstandiger gewor
den? MLsscnien ligt de waarheid wel
in 't midden. We staan nu zoo dicht
voor een Kamerverkiezing en geen
men sell spreekt er over. De berichten
in de bladen worden ten spijt van
den ijver der redacteurs die ze zoo
zorgvuldig verzamelen overgesla
gen. Van de honderd menschen zijn
er geen twiee, die weten wie in hun
district voorloopLg candidaat gesteld
is. Geen enkele candidaat is meer zoo
populair als indertijd Ketelaar, Nol
ting of* Gerritsen. Algemeen kiesrecht
kan de massa ook niet meer gloeiend
manen... 'j. heeft te lang geduurd.
Staatspensioneering... het vuur der
enthousiasme dat daarvoor scheen te
zullen ontvlammen, is door nuchtere
couranten-betoogeoi ook al vrij wel
gedoofd. Waar de menschen zich dan
nog wel voor interesseeren, de Am
sterdarnsche tenminste?
Voor de „blijde gebeurtenis". Mis
schien is 1 Mei wel degelijk een feest
en pretdag in de hoofdstad, al wijst
de vlaggestok van den toren heden
(29 April) nog onverbiddelijk „meen".
Het lange wachten werkt zeer ont
moedigend op elk terrein. Ik las in
den jangsten Brief uit de Residentie
in Haarlem's Dagblad, dat ook in
Den Kaag, nadat de boog der belang
stelling strak gespannen was geweest
de reactie reeds was ingetreden. Ook
hier heeft het uitblijven van berichten
zeer ontmoedigend en verslappend
gewe kt en in afwachting van de
dingen, die komen zullen, schijnt al
les stil te staan.
Gisteravond maakte ..De Telegraaf"
heed wat opschudding door haar
onjuist telegram. Daar werd plots
een bulletin opgeplakt, waarin vol-
riblJlLLblON
De schemering van een Februari
dag was reeels neergedaald, toen de
weduwe Pauline Groszkopf in een
coupé tweede klasse voor niet-rookers
van een sneltrein stapte, die van Ber
lijn zou vertrekken. Ze bevond zich
geheel alleen in de coupé, een om
standigheid, welke de eeuigszins
angstige dame in eeu onbehaaglijke
sjenjuiing bracht. Nog maar weinige
dagen geleden was eeu dame in eeu
dames-coupé niet chloroform be
dwelmd en beroofd en de weduwe
had een som van 500 Mark bij zich.
Reeds wilde ze weer uitstappen
daar klouk liet sein tot vertrek op
hetzelfde oogenblik echter werd het
portier nogmaals zeer haastig open
gerukt en een jongmensch sprong
vlug in de coupé. Hij wierp een on
derzoekenden en, naar het do dame
voorkwam, tamelijk scherpen blik
op haar en daarop legde hij het eeni
ge stuk bagage hetwelk hij behalve
een dikken wandelstok bij zich droeg,
boven zich in het net, en ging in het
uiterste hoekje op de bank tegenover
de weduwe zitten.
Angstig drukte deze zich dichter in
haar eigen hoekje ©n beschouwde op
lettend haar reisgenoot. Hij was nog
jong, zeer jong, hoogstens 19 of 20
jaar, maar de bedrijvers van de
meeste overvallen zijn tegenwoordig
jonge menschen, die pas de school
hebben verlaten. Zijn kleeding was
fatsoenlijk dat moest zoo wezen,
anders zou hij in de tweede klasse
opgevallen zijn. Zijn gezicht was
bleek en vaal het herinnerde aan
Som and, die lang het genot van de
luiitenJucht heeft ontbeerdgeen
wijfel, de jonge man kwam uit de
of andere gevangenis. Daarbii
de groote neus, de scherpe oogen,
die hij herhaaldelijk dichtkneep, het
zwarte haar, dat verward over het
voorhoofd liing, het litteeken op de
wang „eeai echte Lombroso" mom
pelde de weduwe ontsteld. En dit
zonderlinge knippen met de oogen
de man heeft geen goed geweten.
Ze besloot hem goed in het oog te
houden en in geen geval in slaap te
vallen, hoe vermoeid ze ook was.
Het duurde ook maai' een klein uur,
dan was ze bij haar woonplaats. Maar
dat was ook het eerste station, de
trein hield voor dien tijd niet stil, en
ze had vaak genoeg gehoord, dat de
spoorwegdïeven bij voorkeur van
zulke gelegenheden gebruik maakten
om hun slechte plannen uit te voe
ren. Di 't eerst scheen de vreemde 'n
het geheel niet op haar te letten. Hij
had maar even gegroet en was toen
gaan zitten nu nam hij uit zijn
linnenzak een dun boekje met een
heel bont plaatje op den voorkant
van den omslag.
In het geheim trachtte de weduwe
te weten te komen, aan welke soort
lectuur liet jonge mensch de voor
keur gaf. Het plaatje had ze al heel
spoedig voldoende bestudeerd op
den bodem van een duistere spelonk
lag in volle lengte uitgestrekt een
man in een zwart pak, van wiens
doodsbleek gezicht, eenige droppels
bloed schril afstaken over hem
heen boog zich een ander man, die
op de knieën lag, een man met een
echte boeventronie en het rookende
pistool nog in de hand. Achter bij den
ingang vertoonden zich een paar de
tectives hu I
Mevrouw Groszkopf wendde rillend
de oogen van het akelige plaatje af,
en zocht den met groote letters ge-
drukten titel te bestud.eeren „Nick
Carter, de beroemde detective" of iets
dergelijks was het.
Een rilling liep de oude dame over
dein rug. Het was haar bekend, dat
misdadigers of degenen, die het wil
len worden, met hartstocht dergelijke
boeken lezen, dat zij daaruit den
prikkel tot en den moed voor hun
ondernemingen putten.
En dat haar reisgenoot tot de harts
tochtelijke vereerders van zulke
prul-literatuur behoorde, kon ze ge
makkelijk zien aan zijn schitterende
oogen, hij knikte nu en dan en lachte
zelfs een paar maal spottend.
Met een onbehaaglijk gevoel schoof
ze nog dichter in haar hoekje als
de jonge man iets kwaads in het
schild voerde, wat zou ze dan doen
Aan ontvluchten viel niet te denken.
De waggon was nog van oude con
structie en zonder eenige verbinding
met de aangrenzende afdeoling. En
wat zou het gebaat hebben om hulp
te roepen, ais er toch niemand haar
te hulp ton komen?
Haar blik werd even wantrouwend
op den wandelstok gericht. Een en
kele slag met zulk een vrees el ijk in
strument zou voldoende zijn om haar
Rillend sloot zij voor een oogen
blik de oogen.
Toen zij ze weer opsloeg, zag zij
den blik van den jongen man met
een eigenaardige uitdrukking op
haar gericht. Maar hij wendde dien
dadelijk weer van haar af, stond op
en ging voor het portierraampje
staan. Hij stak het hoofd naar bui
ten en l:eek oplettend naar beide
zijden. Vol argwaan lette ze op het
geen hij deed.
Maar wat deed hij nu Hield hij
niet een fleschje in de hand heel
voorzichtig, zóó, dat ze het niet zien
zou Wat zou ar wel in zijn
Chloroform misschien
In koortsachtige spanning bleven
haar oogen op hem gericht. Hoe lang
moest ze nog rijden Ze waagde het
niet op haar kostbaar gouden hor
loge te kijken, bevreesd, dat het zijn
begeerlijkheid zou opwekken.
Daar keerde hij zich plotseling naai'
haar om.
Pardon, mevrouw, hebt u den
julsten tijd
Dit zeggende, haalde hij zijn eigen,
tamelrk eenvoudig horloge voor den
dag
Ik ik geloof het niet, stamel
de ze.
Of ook maar zoo ten naastenbij?
Mijn horloge is, zooals ik zie, blijven
staan.
Wat bleef haar, als ze niet onbe
leefd wilde schijnen, anders over dan
nu toch haar horloge voor den dag
te halen en te antwoorden Zijn
fonkelend oog richtte zich met be
langstelling op den gouden tijdmeter
en den kostbaren gouden ketting,
welken ze om den hals droeg, een
dierbaar aandenken aan haar groot
moeder. Nu keerde hij zich weer
haastig naar het raampje. Wat haal
de hij nu uil den zak
Een mes
Het liart begon de arme vrouw
voortdurend angstiger te kloppen.
Het was een groot mes met boenen
heft in een leeren scheede.
De jonge man streek eenige molen
met duim en wijsvinger over het
lemmet, zooals men doet, ais men de
scherpte van een instrument onder
zoekt daarop liet hij het in zijn jas
zak glijden ze zag niet, cf het al
dan niet weer in de scheede zat en
wendde zich plotseling naar het
raampje, waarbij mevrouw Groszkopf
zat.
Natuurlijk deed hij, alsof hij het
landschap bekeek, maar de rechter
hand hield hij in den zak, waarin het
mes zat zoover mogelijk boog zo
zich achterover, heelemaai weg
schuiven wilde ze niet, omdat ze op
de plaats waar ze zat, den noodrem
onder haar bereik had, en dit voor
deel wilde ze in geen geval prijs
geven.
Ze wist, dat ze nu elk oogenblik op
den aanval voorbereid moest zijn,
haar adem stond haast stil, het hart
klopte haar als een hamer, haar
rechterhand trilde zenuwachtig.
Thans draaide hij zich plotseling
naar haar om hij hield een zak
doek in de hand, welke bij het om
draaien dicht bij haar gezicht kwam.
Een sterke, bedwelmende geur ver
spreidde zich door de coupé.
Hemel riep de oude dame ont
zet en strekte de hand naar het
handvat van de rem uit daar
klonk het schelle gefluit van de loco
motief, dat de aankomst op het sta
tion aankondigde.
Gelukkig, mompelde ze zachtjes
nu kon hij liet niet meer wagen.
Hij stak werkelijk den gevaarlijken
zakdoek weer in den zak, éh heel
bedaard, als had hij haai' niet zoo
pas trachten te bedwelmen en te be-
rooven, misschien wel te vermoorden,
zei hij met een stem, welke zelfs
deelnemend klonk
Wat wilt u doen, mevrouw, bent
u dhfresteld
Verbaasd keek ze hem aan.
Dank u. Neen
U kunt anders gerust van mijn
fleschje eau de cologne gebruik ma
ken.
Aha, dacht ze, hij tracht mij
voor te zijn, maar ik zal hem wel
krijgen.
U stapt hier zeker uit? vroeg
hij, toen hij bemerkte, dat ze naar
haar reistascli tastte, die hij nu be
leefd voor haar uit het net nam.
Dank u ja. U ook vroeg ze
nog meer verbaasd
Ja. Ik wil een bezoek brengen,
maar ik ben geheel vreemd in de
Stad. Kent u bij toeval ook een me
vrouw Groszkopf
Maar die die ben ik immers
zedf bracht ze er eindelijk onthutst
U'+«,
U bent dat En ik reis met n,
zonder het te weten I riep de jonge
man, blij verrast. Mijn naam is
Theodor Martin uit Posen, zoon van
den regeeringsraad Martin
De weduwe bleef als balf be
dwelmd op het perron staan en toen
de jonge man bij haar was gekomen,
zette ze haar tasch neer en vatte ln
blijde ontroering zijn hand.
De zoon van mijn oude vriendin
Marie, die ik in zooveel jaren niet
heb gezien Werkelijk, precies zijn
moeder I riep ze, terwijl ze hem ont
roerd in het gezicht staarde en..
zonderling hij leek haar nu op eens
een uiterst charmante, knappe, be
minnelijke jonge man en de gedachte
aan het „Lombroso-type" dreef haar
het schaamrood op de wangen.
Moeder schreef, dat je mij wildest
bezoeken juist daarom ging ik van
avond nog naar huis. Maar ik ver
wachtte je eerst morgen.
Bijna was tk ook vannacht in
Berlijn gebleven. Ik kan slecht tegen
rijden en heb hevige hoofdpijn. Daar
om kocht ik mij het fleschje eau de
cologne. Ongelukkig ging bijna de
helft bij het openen verloren. Do kurk
wilde er niet uit, ik moest kurken
trekker en mes te hulp nemen. U zag
immers, beste tante, hoe ik den zak
doek tegen net voorhoofd drukte. In
de frissche lucht zal het echter wel
spoed "r weer beter zijn.
Mevrouw Groszkopf hoorde met
verbazing, hoe al de vreemde, angst
wekkende dingen, welke ze had
waargenomen, thans zoo natuurlijk
en onschuldig werden verklaard.
Ook liet litteeken op de wang was
niet vreemd meer Theodor Martin,
was corpsstudent 22 jaar oud
en had zeker meer dan eens op de
sabel gevochten. Alleen de Nick Car
ter.
Me dunkt Theodor, een bijzon
der mooie reislectuur had je nu juist
niet uitgezocht, zei ze op een toon
van verwijt, toen ze samen in een
vigelante naar huis reden.
Hij begon luide te lachen.
Ik kocht het boekje onderweg uit
de grap, om eens te weten, wat onzin
er zoo al Ln stond. Ik heb maar een
paar bladzijden kunnen lezen ik
vond het werkelijk belachelijk.
Nu lachte zij ook luide en harte
lijk en drukte nog eens zijn hand.
Hij bleef een volle acht dagen en
veroverde van uur tot. uur meer heit
hart der oude dame, die zelden met
iemand zoo prettig samen was ge
weest als met haar spoorweg-
