HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BI AD.
Een dappere Vrouw
WOENSDAG 6 MEI 1009
Saitenlandsch Overzicht
NIEUWTJES UIT HET TURKEN-
LAND.
De nieuwe Sultan Mohammed V
bewijst eon constitutioneel vorst t$
zijn, zooaLsEuropa geen tweede
beeft I In oinze Westarlanden ver
beelden we ons als onderdanen heel
foed behandeld te worden, wanneer
e Regeerder een (door de ministers
opgestelde) troonrede voorleest. In 't
Turkenlaind geldt ditzelfde, maar,
daar krijgen de burgers nog een toe
gift, want de Sultan heeft als extra-
tje een eigen-regeerings-program be
kend ge ma aki
Wat Mohammed V wil
Och, veel bijzonders staat er niet in
dezen ,,open brief". Het is wel een ko
lom druks, doch het stuk lijdt aan
dezelfde kwaal als alle Oostersche
letterkundige gaven 1 vertelt meer
malen precies hetzelfde, zij het dan
ook in andere bewoordingen. Eerst
heeft de Sultan minstens 30 regels
noodig, om te vertellen, dat Allah
Allah is. en dat hert, bij Allah's gunst
is, dat zijn broeder Abdoel Hamid
van den troon gestooten is, en hij nu
tn heerlijkheid zit.
Tenslotte verkondigt de Sultan, dat
hij den bloed van het rijk wil bevon-
deren door
le. versterking der vloot j
2e. verbeterde opleiding der solda
ten
3e. orde stellen ln de rechtspleging;
4e. hervorming van het financie
wezen
5e. verbetering van landbouw
Ge. bevordering van den handel J
7e. uitvoering van openbare wer
ken;
8e. verspreiding van beschaving j
9e. goede vrienden blijven met de
mogendheden.
Het stuk eindigt„Moge Allah deze
pogingen met succes bekronen I
Zoo is dus het program van Mo
hammed V
Een vraag is gewettigd I Wie zou
dezon open brief geschreven hebben
de Sultan, of.... Enver-bey, of een
ander kopstuk der Jong-Turksche be
weging
Wat we denken zullen wo maar
voor ons houden 1
Nu krijgen we ook nog een troon
rede. Maar.... eerst moet er nog een
ander ministerie komen I Hert kabinet
van Tewfik-pasja is door den vorigen
Sultan benoemd, toen de Oud-Turken
yoor even de baas waren. De Jong-
Tiu'ken willen nu een ander ministe
rie iets wat te begrijpen is I Tew
fik-pasja heeft nu met de zijnen ont
slag gevraagd en nu moet dé Sultan
een nieuw stel ministers en een groot-
Vizier benoemen. Vermoedelijk wordt
I-Iilmi-pasja nu weer in eer hersteld I
Wanneer het nieuwe ministerie er
zal zijn, krijgen we dus weer een be
ginsel-verklaring. Reeds nu kunnen
we wel veronderstellen, dat de troon
rede een kopij van den „open hrief"
zal zijn, wanthet komrt immers
allemaal uit Jong-Turkschen koker 1
De Jong-Turk en spannen wel alle
krachten ln, om'alle macht aan zich
te houden. In het Parlement wordt
nu druk gesproken over een wijziging
der Grondwet. Daaronder behooren
de bepalingen, dat de Sultan bij het
aanvaarden van zijn regeering den
eed aflegt op de Grondwet en de
Cheriat in de vereenigde zitting van
Kamer en Senaat dart de ministers
verantwoordelijk zijn, collectief en
afzonderlijk, aan het parlement
dat de Grootvizier en de Sjeik-ul-Is-
lam worden benoemd door den Su'-
tan, maar dat de ministère worden
gekozen door den Grootvizier, die met
de vorming van hert kabinet belast
isdat voor het uitvaardigen van
amnestie een besluit der Kamer noo
dig isdat, vooral, de regeerimg
genoodzaakt is een besluit der Kamer
als wet uit te vaardigen en toe te
passen, wanneer dit besluit tweema
len in een Kamer is genomen, en
daarna voor de derde maai wordt
genomen door de Kamer, die ln de
plaats der ontbonden vorige is geko
zen dat de Senaat niei uitbuitend
wordt benoemd door den Sultan,
maar voor één derde door den Sul
tan, voor twee derden door de Kamer
en dat de senatoren niet levenslang,
doch slechts voor negen jaren zullen
zitting hebben, en ten slotte, dat de
Sultan niet langer het recht zal heb
ben de personen die hij gevaarlijk
acht, uit het Rijk te verbannen.
Verschillende dezer wijzigingen zijn
al goedgekeurd.
De bestraffingen van de muiters
van 13 April worden voortgezet. Op
drie openbare pleinen in Stamboel,
op de plaatsen waar het openbare le
ven het krachtigst zich uit, stonden
de galgen, waaraan Maandagmorgen
dertien mannen tegelijk werden op
gehangen. De lijken bleven tot 's mid
dags hangen toon kwamen nieuwe
slachtoffers Dinsdagmorgen weer...
Zoo zal 't eenigen tijd voortgaan I
We willen niet zeggen, dat de ge
straften geen straf verdiend hebben.
Een der gehangenen, is de moorde
naar van den afgevaardigde Emir
Arslan. Naast hem hangt een majoor
van een der jager-bataljons, diens
zoon, en sergeant Hamdi, die op 13
April het bataljon aanvoerde, dat
den aanval deed op het Parlement
liet is bekend, dat sergeant Hamdi in
de dagen, die 13 April vooraf gingen,
horhaaldelijk bij Sultan Abdoel-Ha-
mid in Yildiz langdurige audiënties
had., en dat hij don 14den April van
sergeant tot.... brigade-generaal werd
bevorderd.... Veel pleizier van. zijn
generaals-epauloiten heeft hij niet
gebad 1
Toch is het stootend, om deze te
rechtstellingen te Lezen, t Is J o n g-
Turkije onwaardig l
DE OMMEKEER IN PERZIS.
De Sjah heeft zich eindelijk be
dacht I
Na een Jaar van burgeroorlog heeft
het optreden van Rusland en Enge
land in eens bewerkt, dat Z. M. de
afgeschafte Grondwet weer tn eere
hersteld heeft, en de verkiezingen
voor heft Parlement heeft aangekon
digd.
De heerschar moest „eieren voor
z'n geld kkezem". Wanneer hij niet
had toegegeven, zou de vreemde tus-
schenkomst nog verder gegaan zijn,
en had de onafhankelijkheid van
Perzië wel eens gevaar kunnen loo-
pen I
Beter ten halve gekeerd, dan tien
hioele gedwaald I
Perzië is dus nu weer een consti
tutioneel land. Maar.... het zal veel
moeite kosten om aan don warboel vn
het land een einde te maken, en in
Perzië een geordende staat te schep
pen.
Heft zal vooral voor dezen Sjah
moe'lijk gaan, omdat deze de toege
negenheid en het vertrouwen van
zijn onderdanen onherroepelijk heeft
verbeurd. De vorst heeft, reeds zoo
d'ikwvls oen plechtig door hom be
zworen belofte geschonden, dat ook
de toezegging der weder invoering van
grondwet en volksvertegenwoordi
ging wel wantrouwen moet wekken.
Bovendien is de internationale positie
van Perzië bedroevend. Rusland en
Engeland hebben groote brokken des
Perz'sohen rijks verklaard tot. hun
speciale belangensfeer, zonder dat
Perzië zelfs daarin is gekend. In Ta-
brts en elders in hert Noorden des
lands bevindt zich een sterke Russi
sche troepenmacht; in de westelijke
grensstreken doen Turksche soldaten
of zij er thuils hooien. Engeland
heeft een week of wat geleden
marine-soldaten aan wal gezonden in
Aboesjir.
Dit zijn slechts ©enige staaltjes I
En de economische toestanden zijn
allertreurigst. In het financieels jaar
eindigende 21 Maart. 1909, hebben de
Perzische douane-ontvangsten twaalf
ton Nederlandsoh geld minder be
dragen dan in het voorafgaande
jaar. De Perzische handel met Rus
land in hert noorden is achteruitge
gaan met 14 pet., de handel met En
geland tn bet zuiden met 23 pet.
Zoo gaat Perzië bankroet 1
EEN REVOLUTIE IN
VENEZUELA?
Onder de telegrammen vermeldden
we g'stenen, dat Castro Uit Venezuela
een telegram ontvangen heeft, waar
in gemeld wordt, dat in Venezuela
een revolutie tegen Gomez ten gunste
van Castro is uitgebroken.
Natuurlijk is hert noodig. om dit
bericht onder de noodige reserve te
aanvaarden.
Toch schijnt er iets te hroerten,
want Castro is onverwachts uit Parijs
vertrokken. Waarheen Aan een
journalist verklaarde hij „binnenkort
naar Ecuador te zullen vertrekken,
ten einde daar den loop der gebeurte
nissen af te wachten en, zoo noodig,
zelfs met geweld Venezuela weder
binnen te dringen."
Aan een anderen journalist liet
Castro zich over Gomez uit. „Deze
regeering, die op een misdadig ver
raad steunt., kan niet duurzaam zijn.
Zij zal oogsten wat zij heeft gezaaid,
namelijk storm."
In verhand met deze geruchten
(meer zijn 't nog miert is het wel van
belang te lezen wat de „Amigoe di
Curagao" van 17 April schrijft betref
fende de stemming in Venezuela.
„Uit de bladen van Caracas blijkt
ons, dat men aldaar doodsbenauwd
is, dat Amerika zal ingrijpen bij de
eerste de beste ongeregeldheid. Men
wijst op de voorbeelden van Puerto
Rico, Cuba en Santo Domingo, en
het groote belang voor de Vereenigde
Staten, om in de Caraïbische Zee,
van zoo groote strategische beteeken/s
in de toekomst na de opening van
het Panama-kanaal, vasten voet te
krijgen.
„De vrees voor een Amerikaamsch
protectoraat is wel het hoofdmotief
geweest, waarom zelfs de famil'e
van Castro geweigerd werd zich te
La Guaira te ontschepen.
„Ongeregeldheden waron te voor
zien en die moesten voorkomen."
DE STAKINGSBEWEGING IN
FRANKRIJK.
De regeering treedt streng op.
Thans staan in het geheel 56 beamb
ten der posterijen en telegrafie op het
punt geschorst of ontslagen te wor
den.
Behalve de acht te Parijs, zijn er
drie wegens gehouden redevoeringen
op Zaterdag, in de provincie ge
schorst. Tot deze behoort ook Chasta-
net, een der „zeven", die reeds voor
den raad van discipline gedaagd,
maar nog niet geschorst was.
Er schijnt iets te broeien; hert waar
schijnlijkste is, dat er Zaterdag een
uitbarsting zal komen, indien de
raad van discipline werkelijk het ont
slag van de gedaagden uitspreekt.
Stadsnieuws
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van
Haarlem brengen ter Kennis, dat tot
18 Mei ter gemeente-secretarie (7de
A'fdeeling) ter inzage Is nedergelegd
het ingekomen verzoekschrift met de
bijlagen van J. Inpijn, om vergunning
tot uitbreiding van de smederij Jn
het achtergedeelte van het perceel
aan de Groote Houtstraat No. 111,
kad. sectie D No. 6690. door bijplaat
sing van een gasmotor van 6 P.K.,
en dait op 18 Mei, dee namiddags te
11/4 uur, op het Raadhuis de gele
genheid za! worden gegeven, om ten
overstaan van het gemeentebestuur,
of een of meer zijner leden, bezwa
ren tegen het uitbreiden dar inrich
ting ln ie brengen.
Verlof Drankwet.
Door R. H. W. Bodt is aan B. en
W. gevraagd om Verlof (ingevolge
abt. 34 dlier wet), tot hert verkoopen
van alcoholhoudenden drank anderen
dan sterken drank voor gebruik ter
plaatse van verkoop in het benedon-
lokaal van hert perceel aan de Spek-
straat no. 8.
Geschiedenis.
De heer W. P. J. Overmeer schrijft
in „de Navorscher" een en ander over
de Haarlemmers in het begin der 17e
eeuw en hunne verhouding tot de
Amsterdammers.
De heer Overmeer zegt in zijn ar
tikel o. a.
Slaan we een blik op liet maat
schappelijk leven der Haarlemmers
in die tijden, dan hemerken we al
dadelijk, dat hert niet die kalme, be
daarde flegmatieke lieden waaien, zoo-
aLs ze ons wel eens worden afgeschil
derd. Een groot gedeelte der inwo
ners leidde een zeer mondain leven
en het kan ons niet verwonderen, dat
geklaagd werd over de immoreele Le
vensopvattingen, die zeer nadeeligen
invloed op het gezonde gemeenschaps-1
Leven uitoefenden. De dichter Gillet
Jaoohs Quintien beschrijft in vers
maat het leven van dien tijd.
Ook da Haarlemsche predikant
Samuel Ampzing hekelt ten sterkste
den offerlust der Haarlemmers aan
Bacchus. Een zekere Jan Triven laat
ons ook nog een handschrift na,
waarin karakterschetsen voorkomen
van de „Haarlemsche Messieurs, Sig-
noria, Jufferschap en Jonge Juffer
schap."
Johan Winkler schrijft, dat er tus-
schen Amsterdammers en Haarlem
mers in de 16de eeuw een groote na
ijver heerschte, die zich o. a. lucht
gaf in de spotnamen „Koeketers" en
„Muggen", die men elkaar wederkee-
rig toevoegdeal.
n. o. p. a
Uit het pas verschenen jaarverslag
der Nederlandsche Onderwijzers Pro-
paganda-Club voor drankbestrijding
blijkt, dart de vereeniging gestadig in
bloei toeneemt. Hei aantal leden
klom in 1908 van 725 tot 860, dat der
voorstanders van 221 tot 262.
Zes nieuwe afdeelingen werden op
gericht, één opgeheven. Het aantal
alcohol-cursussen, waaraan jongens
en meisjes, die de school verlaten
hebben, onderricht wordt gegeven
over de werking van den alcohol op
het organisme en de gevaren van de
drinkgewoonte breidt zich gestadig
uit. In 1908 waren er 63 met 1139 leer
lingen tn 70 onderwijskrachten. Ver
schillende afdeelingen liielden naast
hun alcoholcursussen tal van kinder
en ouder-avonden, op welke laatste
de ouders steeds weer gewaarschuwd
werden, hun kinderen toch vooral
geen alcohol te geven. Hier ter stede
leidde mej. Weyers twee cursussen.
Ze begonnen in October en telden
samen 50 leerlingen. De eerste bestaat
uit kinderen van het 5e en 6e leer
jaar en is geëindigd.
Do tweede wordt meegemaakt door
oud-leerlingen en kinderen, die het
zesde leerjaar nog eens doormaken.
Deze cursus eindigt half Mei. in
Maart werd in de Toyubee-vereani-
ging een feestje gegeven.
Rubriek voor Vragen
Geabonneerden hebbeu bet voorrecht
vragen op verschillend gebied, mits voor
beantwoording vatbaar, in te zonden b(j de
Redactie van Haarlem's Dagblad, Groote
Houtstraat 65.
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en, voor zooveel mogeiyk la, den
dag na de inzending.
Aan vragen, die niet volledig naam en
woonplaats van den Inzender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Kunt u mij ook een adres
opgeven van een emigralievereerd-
ging voor *t boerenbedrijf in Austra
lië?
ANTWOORD. Schrijf om inlichtin
gen aan den Agent-General voor New
South Wales, 125 Ca.nnonstreet, Lon
don E. C.
VRAAG. Kunt u mij ook het adres
opgeven van een in Amsterdam ge
vestigd kantoor voor emigratie naar
Amerika en bestaat er ook gelegen
heid kosteloos naar Amerika of Ca
nada te gaan
ANTWOORD. "Wend u tot het hoofd
kwartier van het Leger des Heiig te
Amsterdam.
VRAAG. Wanneer kan een dienst
bode haar betrekking verlaten, ais zij
3 Mei 1908 gekomen is?
ANTWOORD. Wanneer u bij de
maand uw loon ontvangt, kunt u ook
bij de maand uw betrekking opzeg
gen.
VRAAG. Waar moeten de briefjes
voor de Vragenbus bezorgd worden,
Gr. Houtstraat of Spaarne
ANTWOORD. Groote Houtstraat 53.
VRAAG. Wat is de inhoud van art.
1702, Burgerlijk Wetboek
ANTWOORD. Bij de ontbinding van
zoodanig zedelijk lichaam, zijn de
overblijvende leden, of wel het laatst
overblijvende lid, verplicht de schul
den van het lichaam te voldoen, ten
bedrage der baten, en kunnen zij al
leen het voordeelig slot onderling ver
deden, of zich persoonlijk toeëigenen,
en aLzoo op hunne erfgenamen o ver
dingen.
Zij zijn ten opzichte van de oproe
ping der schuideischers, liet aanzui
veren der rekening en verantwoor
ding, ©n het uitbetalen der schulden,
aan dezelfde verplichtingen onder
worpen als erfgenamen die eene erfe
nis onder het voorrecht van boedel
beschrijving hebben aanvaard.
Bij gebreke van voldoening aan die
verplichtingen, zijn zij persoonlijk,
elk voor het geheel, aansprakelijk
voor de schulden, en dragen zij den
last daarvan op hunne erfgenamen
over.
VRAAG. Kunt u mij ook den achter
naam van II. M. de Koningin zeggen
ANTWOORD. Oranje-Nassau.
VRAAG. Hoe lang is men gewoon
bij de geboorte van een prins of prin
ses de vlag uit te steken
ANTWOORD. Daaromtrent bestaan
geen regelen, ieder doet wat zijn
hart hem ingeeft.
VRAAG. Wanneer een dienstbode
met 1 Mei haai- betrekking tegen 1
Aug. opzegt, heeft mevrouw dan het
recht haar de betrekking met zes we
ken op te zeggeu Welk loon moet
mevrouw nu uitbetalen, zes weken of
drie maanden?
ANTWOORD. Met zes weken kan
men Iemand altijd opzeggen. Meer
dan dat behoeft niet betaald te wor
den.
Uit de Omstreken
HEEMSTEDE.
Men schrijft ons
Den 30sten April, dien onvergetelijk
schoenen dag voor ons allen, schonk
eene vrouw te Heemstede, bet leven
aan 'n zoon. Het was 'n aardige ge
dachte van de vereeniging „Koning
innedag" daar ter plaatse, dat zij aan
d>e jonge moeder uit het volk een
wieg schonk met toebehooren. Moge
liet kind en na hem, nog anderen
daarin opgroeien en zich ontwikkelen
tot 'n geslacht van mannen en vrou
wen, vrij en frank, vroom en vroed,
als onze vad'ren in 't weleer, die
waardig zijn ln de toekomst de troon
onzer Prinses Juliana te omringen en
te schragen. Dat zij zoo, van harte.
HILLEGOM.
De bloemententoonstelling, in het
park van „Het Hof te Hillegom", blijft
geopend tot 10 Mei. Zij geniet een
zeer druk bezoek.
UMUIDEN.
Hake.
Met de uitbreiding van de vissche-
rij, het verlaten van de zoo veel be-
vischte Noordzee en hert zoeken van
nieuwe vischgebieden, ziet men to
kens nieuwe vischsoorten, meest nog
in zeer kleine hoeveelheden, aan on
ze markt verschijnen, schrijft men
uit IJmuiden aan 't „N. v. d. D."
Langzamerhand verkrijgen dan
e enige soorten door grooteren aan
voer en heft vinden van afzet het bur
gerrecht. Zoo zagen wij deze week
een flinke partij hake, die, volgens
een kenner, een smakelijke visch
moe', zijn. Nog in 1907 en 1908 kwam
zij slechts sporadisch aan onze markt
voormaar nu de visscherij zich ook
verplaatst naar de westkust van En
geland, zullen wij deze visch zeker
wel. zooals de vorige week reeds
bleek, in grootere hoeveelheden zien
aanvoeren, daar de hake vooral aan
de westkust van Engeland gevangen
wordt. Door de Engalschen wordt ze
gaarne gegeten.
Binnenland
HOFBERICHTEN.
H. M. de Koningin-Moeder over
nacht thans niet meer ten Paieize in
liet Noordeinde, maar vertoefi op
uitdrukkelijk verlangen van H. M. de
Kóningin nog het grootste gedeelte
van den dag bij Haar.
STAATSRAAD VAN DER WIJCK.
Te Nauheim is overleden de staats
raad jhr. mr. H. van der Wijck, oud
secretaris-generaal van koloniën.
DE MINISTER VAN OORLOG.
De minister van Oorlog heeft zijn
werkzaamheden aan hot Departement
hervat.
DE TWEEDE KAMER
heeft gisteren, onder matige belang
stelling de behandeling der Schepen
wet voortgezet. De sprekers, die het
woord voerden over formeele quaes-
ties werden nauwelijks aangehoord
en velen hunner waren door het ru
moer in de zaal niet of nauwelijks
te verstaan. Bijna den geheelen och
tend was men bezig meit de regeling
van hert beroep op de beslissingen der
commissie, die beschikt op verzoeken
voor certificaten voor uitvaart, enz.
Daarna kwam men tot de samenstel
ling van den Raad voor de scheep
vaart, die, volgeng het ontwerp, zou
bestaan uit een rechtsgeleerd voor
zitter, twee zee-officieren, twee oud
gezagvoerders en een edectrotechnicus
Hierbij kwam de beer Lely, namens
do Comm. van Rapp. met het denk
beeld om nog 15 buitengewone Leden
aan den Raad toe te voegen (readers,
schippers, scheepsbouwkundigen,
kortom deskundigen inzake scheeps
bouw, scheepvaart, machines, enz.),
die voor technische quaesties zouden
te raadplegen zijn. De heer Schaper
stelde bij amendement voor, om in
den Raad twee mindere schepelingen
op te nemen, maar hij nam zijn
amendement terug voor dat der C.
v. R., dat eveneens mindere schepe
lingen aan den Raad wilde zien toe
gevoegd. Met Minister Talma opper
den meerdere leden ook bedenking te
gen het opnemen van mindere sche
pelingen in den Raad, waarin, meen
den zij, hun oordeel toch niet zou
worden ingeroepen en ook omdat
nooit mindere schepelingen als ge
daagden voor den Raad zouden ver
schijnen.
Heft amendement der G. v. R. werd
ten slotte verworpen met 40 tegen 28
stemmen (van links).
Heden voortzetting.
Mr. B. P. BARON VAN HARINXMA
THOE SLOOTE,
sedert 2 Sept. 1878 commissaris der
Koningin in de provincie Friesland
en do oudste van zijn ambtgenooten
in het land, heeft om redenen van
gezondheid, aan de Koningin zijn
eervol ontslag in genoemde betrek
king aangevraagd, met ingang van 6
Juni a.s. De provincie zal in hem een
man verliezen, die haar belangen bij
elke gelegenheid op de meest krach
tige wijze wist te bevorderen.
De namen van Prinses Juliana
't Wil er nog niot good In Prinses
Juliana! 't Klinkt zoo on-Hoüandsch
zeggen de meestennet een naam
voor een modernen sprookjesdichter:
„En Prinses Juliana zweefde langa
de tinnen van hot oude koning»
slot...En dan later als tenminste
geen Kroonprinsjo op 't Haagsen*
Noordeinde zijn intrede doet Ko
ningin Juliana! Dat klinkt Locb wol
heel vreemd.
Laten we nog 't eon en ander moe-
doelen over de naamgeefstors der
jonge Prin9os, dat zal dengenen, die
niot mot don naam verzoend zijn '„Ju
liana" wat vertrouwelijker in de
ooren doen klinken. Gravin Juliana
was in 1506 geboren en trad voor do
eerste maal tn bet huwelijk met «ten
Graaf van Hanau-Minzenberrr, wie»
zij vier kinderen schonk. In 1529 over
leed haar echtgenoot Twee jaren
daarna huwde zij opnieuw mot Graaf
Willem van Nassau, later bijge
naamd „de Rijke". Naar grappenma
kers beweren, ontving de Graaf dien
bijnaam naar don rijken kinderzegen
die zijn huwelijk kenmerkte. Daar
was wel een beetje reden toe uit liet
eerste huwelijk bad Graaf Willem
twee kinderen, die met <Lo vier van
zijn tweede echtgenoote oen zestal
vormden. Gravin Juliana schonk hom
er tijdens zijn tweeden echt nog elf
kinderen bij.
Velen dezer hebben later voor de
bevrijding der Nederlanden gevoch
ten. We herinneren aan de namen
Willem, Lodewijk, Hendrik, Adolf
en Jan van Nassau Zaterdag
wezen we reeds met een enkel woord
op den invloed, die Gravin Juliaoa
heeft uitgeoefend op haar kinderen.
Steeds bleef 's Prinsen moeder bij
den tateren „Vader des Vaderlands"
aankweeken den zedelijken ernst te
midden van het weelderig-schitteren-
de hofleven dier dagen. Al haar brie
ven aan den oudsten zoon te Brussel
getuigen hiervan.
Toch is Graaf Lodewijk de zoon ge
weest, tot wien de Gravin zich 't
meest aangetrokken gevoelde, omdat
hij in karakter hot dichtst bij haar
stond. Evenwol, a] haar zonen, die
den goeden strijd streden, bleef zij
aanmoedigen Ln gesprekken en in
brieven.
In Dultsohland werd, na de komst
van Al va, de drievoudige inval Ln
Nederland boraamd. De Prins trok op
met 20.060 soldaten en viel in Bra
bant. Do aanleg mislukte, doordat het
volk niet in opstand kwam, gelijk men
ver ondersteld had. De inval in 't mid
den faalde eveneens en Graaf Lode
wijk moest wijken bij Jemmingen na
de eerste triomf bij Heiligerlee. Graaf
Adoif sneuvelde er.
Prins Willem, die evenals Graaf
Lodewijk door Alva's Raad van Be
roerte wegens Majesteitsschennis was
veroordeeld 's Prinsen zoon Philip
Willem was op de Hoogeschool ie
Leuven opgelicht en gevangen geno
men zocht zijn troost bij zijn moe
der te Dillenburgook wegens zijn on
gelukkig tweede huwelijk met Anna
van Sakson. Van dien tijd af, nam
Gravin Juliana ook de opvoeding van
de vier kinderen van den Prins op
zich. Prins Maurits, Anna (gehuwd
met Willem Lodewijk van Friesland),
Maria (gehuwd met Philips van Ho-
henLohe), Emilia en .Louise Juliana
ontvingen te Dillenburg hun opvoe
ding tot Prins Willem huwde mot
Charlotte de Bourbon.
Ook hierdoor oefende Gravin Julia#-
na invloed uit op de nakomelingen
van de Oranjes.
1574 was voor haar een der droevig
ste jaren. Toen sneuvelden haar iie-
velingszoon Graaf Lodewijk en Graaf
Hendrik op de Alookerheide.
Na 1572 heeft zij geen harer zoons,
die zich aan de Nederlandsoho zaak
wijdden, weergez»n. Zij bleef echter
in gestadige briefwisseling.
Aan Graaf Lodewijk schreef zij
eens
„De heilige Drieëenheid behoed©
en bescherm© U, opdat gij tot niets
raadt, of iets doet tegen Gods woord
en tegen uwer ziek» zaliglieid, want
daarmede zouden land on luyden
schado lijdenen laat L' toch niert
verlokken door mtoschelijke bereke
ningen maar b> zonder ophouden
Uwen Hemelschen Vader om Zijnen
Heiligen Geest, opia*, die U verlichte,
hoe de uitbreiding van Gods Woord te
bevorderen en dat niet to weder-
staan, maar ten allen tijde het Eeuwi
ge meer te achten dan het tijdelijke;
en al deze dingen kunnen zonder den
Heiligen Geest niet volbracht worden.
Daarom is liet n cdig te volharden
in het gebed, want de Booze zal niet
werkeloos blijven. -loge de hormhar-
FEUILLETON
Naar het Engelsch
van
B. M. Cr oker.
S)
Ons gesprek werd zoodoende onbe
paald uitgesteld, hoopte ik. Want
eind» wij in de Middellandsche Zee
waren onder den zonnigen, blauwen
hemel, waren al mijn sombere ge
dachten en mijn gedruktheid verdwe
nen.
Ik voelde mij geen verloren en ver
laten wees meer, dankbaar dat er
iemand was, die met vriendelijke wel
willendheid naar mijn moeilijkheden
wilde luisteren. Neen integendeel, ik
had bitter berouw over mijn dwaze
opwelling en hoopte oprecht, dat mijn
toehoorster alles zou hebben vergeten.
Maar spoedig merkte ik het tegen
deel. Eens op een middag, even vóór
dat het donker werd, kwam Mevr.
Evans in den salon naar mij toe, en
tei, terwijl zij mijn arm nam
w Ik heb een verrukkelijk hoekje
gevonden voor een té te A té te. Het is
te koud om op dek te gaan, tedonker
om te lezen, wees nu zoo vriendelijk
met mij mee te gaan en laat mij de
rest van uw verhaal hooren toen wij
het afbraken, spraken wij ai het zoo
gauw mogelijk voort te zettenweet
u nog wel
Het is heel goed van u zooveel
belang in mij te stellen, stamelde ik.
Maar lieve, je weet immers wel,
dat iedere vrouw belang stelt in een
liefdesgeschiedenis
Maar ik ben bang, dat die van
mij geen liefdesgeschiedenis is, ant
woordde ik mijn hoofd shcuddend.
Maar hoe het zij, u moert er zelf maar
over oordeelen. Ik heb Watty gekend
zoolang ik mij kan herinneren. Ik
weet nog hoe hij naar school ging;
ik herinner mij zijn eerste horloge,
zijn eerste pandjesjas- Wij gingen
met liem visschen Tom en ik en
haalden samen allerlei ondeugden
uiten wij speelden samen handy, of
haalden eieren uit, al naar het jaar
getijde meebracht; en het was altijd
Watty, Pam en Tom. Och, ik was
zooveel jonger dan de meisjes ik
ging altijd met oom en de jongens om.
-Ja, dat begrijp iken toein Watty
een-en-tw iutig was en naar Lndië
ging, was u toen doodongelukkig
Neen, heelemaal niet, antwoord
de ik. Het speet mij alleen maar. Ik
sclireidde tweemaal zooveel toen mijn
fox-terrier stierfmaar Walter gal
mij zijn witte konijn, en ik gaf hem
een ring met een pareltje.
En een kus 'l zei Mevr. Evans,
met een glimlach.
O neen 1 Daarvan was nooit
sprake tusschen ons iE beschouw
de hem als een makker hij was even
zeer een kameraad van Tom als van
mij.
Ja vroeg zij met twijfel in haar
stem.
Toen ik nu als volwassen meisje
uit Duitschland kwam en mijn oude
vrienden weer opzocht, nam Mevr.
Thorold, de moeder van Watty veel
notitie van mij. Den eersten Zondag,
dat ik in de kerk was, herinner ik
mij, dat zij mij zoo fixeerde, dat het
mij hinderde Als ik opkeek, had zij
haar oogen op mij gericht. Latei-
heeft ze mij verteld, <lat zij dadelijk
veel sympathie voor nnj voelde.
En was het wederkeerig f
Ik weet hert niet; of eigenlijk
neen, bekende ikmijn nichten spra
ken nooit aardig over haar. Zij zei
den dot zij een afschuwelijke, intri
gante vrouw was, die ze achter de
mouw had, een vrouw, die haar doch
ters had uitgehuwelijkt, haar zoons
de wijde wereld ingestuurd en nooit
iets dood zonder eenig motief. Maar
ik geloof, dat haar zorgen haar bit
ter gemaakt hadden.
Heel wel mogelijk, stemde Mevr.
Evans droogjes toe.
En Linda zei leelijke dingen van
oude vrienden en andere meisjesen
de familie Thorold was hooger op de
maatschappelijke ladder geklommen,
terwijl de familie Beverly gedaald
was. In elk geval zijn zij op dit
o o g e n b 1 i k zeer op Mevr. Tho
rold gesteld. O, wat een voldoening
voor Mevr. Thorold 1 zei mijn toe
hoorster sarcastisch.
Zij vonden, dat zij geen enkel
motief had om vriendelijk voor mij
te zijn, want ik had geen maatschap
pelijke positie, geen connecties en
geen geld. Haar dochters waren ge
trouwd, en zij vroeg mij telkens bij
haar op het landgoed een dag te ko
men doorbrengen, en ik nam mijn
werk borduurwerk mee en ging.
Ik hielp haar met haar breiwerk,
schikte haar bloemen en beantwoord
de haar brieven. Zij sprak voortdu
rend over haar kinderen, speciaal
over Waiter, baar lievelingszoon. Zij
placht mij boodschapjes van hein
over te brengen en las mij gedeelten
van zijn brieven voor. Toen schreef
hij mij een Lettertje op mijn. verjaar
dag en zoo begon onze corresponden
tie en groeide aar» ais een sneeuw
bal.
O 1 riep mijn toehoorster met na
druk toen begonnen de minne
brieven.
Maar ik schreef juist zooals ik
aan Tom geschreven zou hebben, aan
Tom die in Zuid-Afrika was en ik zal
nooit mijn verbazing vergeten, toen
Mevr. Thorold mij eens op een avond,
toen ik in de laan wandelde vertelde,
dat Watty mijn portret had gezien in
een kiekje van de hockey-cluh en
daarna wanhopig verliefd op mij was
geworden.
Ik hield mijn adem in e® kon daar
op niets anders doen dan het uitscha
teren van het lachen. Eindelijk verze
kerde ik zijn moeder, dat het van zijn
karnt niels anders dan een grap kon
zijn maar zij was ernstig en zelfs
verontwaardigd. Den volgenden mor
gen kwam Mevr. Thorold al vroeg, en
vroeg tante Lucy alleen te spreken
zij bleven een uur lang in een ernstig
gesprek gewikkeld, en dien nnddag
aan tafel merkte ik op, dat tante Lucy
mij herhaaldelijk aankeek, alsof er
iets vreemds aan mij te zien was.
De twee oude dames hadden al
les besproken en waren bet eens ge
worden Wat deden zij daarop
vroeg Mevr. Evans.
Eigenlijk niets bepaalds, maar
op een of andere manier begon men
te fluisteren, dart er een oude band be
stond tusschen Watty Thorold en mij,
een band uit de kinderjaren. Ik deed
mijn best het tegen te spreken, maar
het sat overal in de lucht in de
houding van M-wr. Thorold, in <1©
oogen van mijn idchten. Zij werden
hartelijker.
En toen? vioeg Mevr. Evans,
terwijl haar stem steeds zachter
werd.
Toen ontving ik een brief van
Walter o, zoo'n mooien brief
waarin hij mij vroeg zijn vrouw te
worden.
En wat zei je daarop, Lieve?
Niet voel, maar andere men-
schen oemoeiden zich er mee. Zij
schenen liet voor mij een buitenkans
je een fortuintje te vinden. Er wa
ren zoo heel veel meisjes en oude juf
frouwen in den omtrek en het ras orv-
geixcuvue beoreu sclieoii wei uitge
roeid. Tante Lucy maakte ge«n
haa?t, maar Linda was heel welspre
kend on eens op een dag kwam
Mevr. Thorold over en praatte eeu
uur lang, terwijl zij mijn hand steed©
vastiiield en haar oogen voortdurend
op mij gevestigd had. Ik geloof, dat
zij mij met haar doordringende oogen
en haar zachte, heldere stem hypno
tiseerde, terwijl zij steeds over mijn
eigen bestwil sprak.
Arm kind 1 riep Mevr. Evans
uitwat werd je aan all© zijden be
stookt
(Wordt vervolgd).
