Verschijnt dagelijks, behalve op Zen- ea Feestdagen.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
24* Jaargang. No. 7985
DINSDAG 16 JUNI 190»
ABOHHBMENTEH
P8R DRIB WAAMDBMl
Voor Huilem I 33
Voor d< dorpen In den omtrek weer een Agent gevestigd la (kom der
gemeente).1.30
Franco per post door Nederland1.66
Aiaondertijke nummers0.02 H
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem031H
de omstreken en franco per post 0.45
C. PEERIB00B.
K&stanLêa
öitgave der Veooootschap Losreni Custer. Ditwtar l
ADVERTBHTlêNi
Van 1—5 regels S5 Cfe; iedere regel rnesr 10 Cis, Eulten he! Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels L—, elke regel meer a IB Reclames 30 Cent per regel
B| Abonnement aanzienlijk rabat
Advert en tifin van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing
50 Cts. voor 3 plaatsingen contant
Redactie es Administraties Groote Houtstraat 55.
MêïCöinmüniiafl Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Dntè&eriJ* Zsidef Bulteuspaarae 6. Telefoonnummer 122.
tot de plaatsing van advertentiln en reclames van buitere het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandseh Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstrant 7678, Amsterdam, Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
WOENSDAG 16 JUNI.
Den Hout: Concert Haarl. Muziek
korps, 8 uur.
OM ONS HEEN
No. 940.
Aardbevingen.
De aardbevingen in het Zuiden van
Frankrijk hebben plotseling weer do
aandacht op dit natuurverschijnsel
gevestigd, die sedert de geweldige
ramp van Messina weer aan 't ver
flauwen, was. Zooveel dingen zijn er,
die telkens onze opmerkzaamheid
vragen, dat wat nog maar enkele
maanden geleden is, wanneer we er
aan herinnerd worden, den indruk
maakt of het al jaren achter ons
ligt.
Geen wonder, dat de aardbevingen
In Fr ankrijks zuiden de ongerustheid
niet weinig hebben gaande gemaakt.
Niet alleen om de directe schade die
ze toebrengen en het verlies van
menschenlevens, dat ei' het gevolg
van is, maar ook omdat zich de
nauwende gedachte moet opdoen, of
in dit gedeelte van Europa, waar dus
tweemaal in korten tijd de bodem uit
zijn rust werd opgeschrikt, op den
duur nog meer storingen zijn te wach.
ten.
Wij bewoners van do lage landen
lezen die Lijdingen alsof ze ong niet
zouden kunnen deren. Toch kwamen
ook in Nederland wel kleine aard
schokken voor, ai hadden ze geen ern
stige rampen tengevolge en nog on
langs hebben we kunnen vernemen,
hoe hier en daar een weliswaar on
beduidende trilling werd gevoeld.
Het eenige ongemak, dat wij van de
onrust der aarde ondervinden, zoude
lage temperatuur wezen. Vrij al
meen wordt de heerschende kou toe
geschreven aan de aardbevingen. Te
recht of ten onrechte? Ik weet het
niet, maar zooveel is zeker, dat een
beetje kou ïn elk geval niet in verge
lijking komt met de angst en de na
doelen, die de menschen van aardbe
vingen zelf ondervinden.
De aardbeving is het plotselinge,
het onverwachte, het onberekenbare.
Niemand kan haar begin weten, noch
haar einde voorspellen. Juist daarom
wordt de mensch, die haar ziet ge
beuren, door de hoogste angst aange
grepen. En bij de geleerden vindt hij
geen steun. Camille Flammarion, de
bekende Fransche sterrekundige, er
kent in een artikel in een Fransch
maandschrift, dat het inwendige van
de aarde niet bekend is. „Onze on
wetendheid op dat punt", zoo schrijft
hij, „is veel grooter, dan men uit al
lerlei plechtige verklaringen van onze
tijdgenooLen wel afleiden zou." Onze
aardbol heeft een doorsnede van
12.742 kilometer. Er is dug van de op
pervlakte near het middelpunt een
afstand van 6.371 kilometers. Wat we
ten wij daarvan Wat hebben we er
van gezien Tunnels en mijnen zijn
niet meer dan speldeprikken in de
aardkorst. We zijn nauwelijks twee
kilometers onder de zee doorgedron
gen, wat beteekenen die op meer dan
6300
Bij gebreke van stevig weten, ver
liezen we ons dus in veronderstellin
gen. Uit do omstandigheid, dat de
warmte toeneemt, naarmate we die
per onder de aarde dalen, ig afge
leid, dat dit in dezelfde verhouding
wordt, voortgezet tot aan het middel
punt toe. Gemiddeld is die warm te-
stijging één graad per 30 h 35 meters,
maar in verschillende streken is zij
lang niet gelijk. Hier is er slechts 12
15, ginds 50, 80 of zelfs meer dan
honderd meter voor noodig. Op deze
zwakke gegevens is lichtvaardig be
toogd, dat de warm te-toeneming 30
graden moet zijn voor 1000 meters,
3000 voor 100 kilometers en 200.000
graden voor liet middelpunt van on
zen aardbol. Hieruit is weer afge-
'eid, dat aangezien alle bekende
stoffen op een hitte van minder dan
3000 graden smelten, de gehecle aar
de vloeibaar is, de aardschors dus
dunner zou zijn, dan een eierdop en
wij dus letterlijk zouden leven opeen
fornuis en dansen op een vulkaan.
Niets staat evenwel minder vast,
dan de voortzetting van deze hitte-
toeneming, die immers alleen waarge
nomen is in de allerbovenste lagen.
Eenige jaren geleden meende men
ook, dat de temperatuur van de at
mosfeer regelmatig verminderde tot
aan de grenzen van dien dampkring,
maar de onderzoekingen per lucht
ballon hebben aangetoond, dat die
temporatuursverlaging op een hoog
te van twaalf- of vijftien duizend me
ters ophoudt, naar gelang van plaats
en jaargetijde, dat err dan een dikke
laag volgt van temperatuurs-evem-
wicht en dat daarboven de verla
ging voortgaat. Tot hoever Daar
weet niemand iets van.
Wanneer men met alle geweld de
aarde met een ei wil vergelijken, dan
zal ze, zegt Flammarion, meer op een
hard ei gelijken. Was de inhoud van
do aarde vloeibaar, dan zou ia dig
massa door de aantrekking van zon
cn maan een beweging ontstaan, die
evenals eb en vloed de aardkorst
tweemaal daags onder onze voeten
zou doen golven.
Do aardmassa is waarschijnlijk
taai, de bekende Engelsehe geleerde
Lord Kelvin meent zelfs, dat zij zoo
stijf moet wezen als staaL Aardschok
ken doorkruisen de massa in den tijd
van veertien minuten, wat onmoge
lijk zou wezen wanneer ze vloeibaar
was.
Onze planeet, zoo meent Flamma
rion, koelt voortdurend meer af, con
denseert als 't ware en hierin zoekt
hij de oorzaak van aardbevingen, na
melijk in de samentrekking van de
aarde, die van deze afkoeling het ge
volg is. Niet overal is die samentrek
king gelijk, daardoor ontstaan plooi
en, inzinkingen, verzakkingen en
rimpels. En de Fransche geleerde
voegt er deze opmerking aan toe, dat
geen enkele dag zonder aardbeving
voorbij gaat.
Zoo vindt men groote scheuren, van
de aardkorst in Italië, Zuid-Azië, Ja
pan en langs de kust van de Stille
Zuidizee, Zuid- en Noord-Amerika, in
de nabijheid van den driehoek, die ge
vormd wordt door de vulkanen Ve
suvius, Etna en Stromboli, doen zich
meer inzinkingen of verheffingen van
den bodem voor. Vaartuigen, die na
de ramp te Messina naar de haven
voeren, hebben in volle zee een hevi-
gen schok gekregen, van onder naar
boven, alsof de kiel geraakt had.
Aanvankelijk dacht de bemanning
aan een botsing. Het zijn juist die
plotselinge opheffingen van den zee
bodem, die aanle. iing geven tot het
ontstaan van een vloedgolf, daar de
opheffing een waterberg veroor
zaakt, die zich zeer ver kan voort
planten en zich ten slotte op den
oever stort. De golf, die de oevers
van Messina, Reggio en verder langs
deze geheele zeestraat verwoestte»,
was naar schatting tien metershoog.
De vloedgolf, die de aardbeving op
•Jamaica, den 14den Januari 1907,
vergezelde, steeg tot den kruin van
de cacaoboomen te Port Royal. De
waterberg bij de aardbeving te Lissa
bon in 1755, die 30.000 slachtoffers
oischte, is geschat op vijftien meters,
maar het heftigste verschijnsel van
dien aard is geweest de uitbarsting
van de Krakatou op Java, de® 26
Augustus 1883. Reusachtige golven
van vijf en dertig meters hoogte zijn
kilometers ver over het land ge
stroomd en voerden schepen mee.
Veertigduizend personen kwamen
hierbij om 't leven.
Zóó heftig was de atmosferische be
weging, dat zij zich om de geheele
aardbol heeft verspreid en in den tijd
van 35 uur de wereld is rond gegaan.
De golving van den Oceaan deed zich
gevoelen zelfs tot aan, de Fransche
kust. Dit i®, zegt Flammarion. het
rü3(3BS£Sa23i2Si
meest geduchte aard ver schijnsel ge
weest, dat de menschheid in de laat
ste jaren heeft opge teekend en dat de
ramp van Messina nog verre over
treft.
Inderdaad, zoo eindigt de schrijver,
wij leven op een planeet, waarvan
het inwendige nog een groote werk
zaamheid vertoont. En hij laat daan-
op de bewering volgen, dat de bodem
van Frankrijk nagenoeg geheel tot
rust gekomen is, wat alweer in strijd
is met de historie der laatste dagen.
Deze togenstrijdigheid moge ons op
nieuw den raad van Flammarion,
om niet te veel aan stelLingen en ver
onderstellingen te hechten, doen over
denken. Inderdaad het blijkt: de
meruscheu weten er nog weinig van 1
J. C. P.
Stadsnieuws
Koninginnedag.
Maandagavond hield de vereeni-
ging „Koninginnedag" in de hoven-
zaal der Sociëteit Vereeniging een al-
gemeene vergadering. Voorzitter was
de hear G. B. C rommel in. Deze her
dacht in zijn openingswoord de spon
tane feestvreugde der Haarlemmers,
ter gelegenheid van de geboorte van
Prinses Juliana, er bij voegend dat
ook op 31 Augustus de feestelijkhe
den niet zullen ontbreken. Na 30
April is spreker tot de conclusie ge
komen, dat de veireoniging „Koning
innedag" wel geliquideerd kon wor
den, omdat hare statuten een artikel
behelzen waarin staat dat zij de lief
de voor ons vorstenhuis bevorderen
wil. Grootere liefde, dan te Haarlem
betoond is, acht spreker niet moge
lijk. Maar de vereeniging heeft ook
nog een ander artikel in hare statu
ten, n.l. dat zij op nationale feestda
gen feesten zal organiseeren. Om dat
te kunnen doen is er geld noodig. Ie
der inwoner van Haarlem moet er toe
medewerken dat geld te verschaffen.
Het wordt goed besteed.
Medegedeeld werd dat de vereeni
ging een leening van 3000 had moe
ten sluiten, die binnen 10 dagen vol
teeken d werd. De heeren A.Koolhoven
en Mr. H. P. 't Hooft hadden ontslag
genomen als leden van 't hoofdbe
stuur. Al zijn deze heeren de laatste
jaren niet zoo op den voorgrond ge
treden, toch hebben zij veel voor „Ko
ninginnedag" gedaan. De voorzatter
bracht hun hiervoor een woord van
dank en hulde.
Uit 't verslag van don penning
meester, den heer M. H. Binger,
bleek, dat op 1 Januari 1909 een batig
saldo in kas was van f 293.66 1/2.
De inkomsten bedroegen f 6732.30,
en de uitgaven 6435, 631/2. De com
missie die met 't nazien der rekening
en verantwoording belast was, ver
klaarde bij monde van den heer P.
van Looy, deze volkomen accoord en
bracht een woord van dank aan den
heer Binger voor zijn uitstekend be
heer.
Een der heeren, die mede de lee-
ning had helpen vol teekenen, had ter
gelegenheid van de geboorte van
Prinses Juliana de vereeniging 2
obligaties weder ten geschenke gege
ven. Giften van 50 en 20 waren
nog ingekomen.
Van de bewoners der Kleine Hout
straat weid 12.50 ontvangen, de L.
Voorstraat bracht 14 benevens e»en
groot aantal lampions. Ook vele be
woners van de Kleine Houtstraat zijn
lid geworden.
De laatste weken hebben zich 180
nieuwe leden aangemeld, wat zeker
een verblijdend verschijnsel mag ge-
noenïd worden.
Een brief van het gemeentebestuur
was ingekomen, waarin de vereeni
ging hulde werd gebracht voor de
goede organisatie van 't feest op 18
Mei.
Daarna werd overgegaan tot de
verkiezing van twee bestuursleden in
plaats der heeren CrommeLin en Kool
hoven; herkozen werd de heer G. B.
Crommelin en in plaats van den heer
Koolhoven Mr. Dr. W. P. Vis, Bei
den namen de benoeming aan.
In de vacature 't Hooft werd geko
zen de lieer J. J. BeccarL
Bij loting werd uitgemaakt dat.obli
gaties 16 on 29 met September zullen
afgelost worden.
Bij de rondvraag maakte 'een de»r
heeren de opmerking, dat de adver
tentie voor de vergadering niet ge
noeg in 't oog vallend werd gedrukt.
Hierop werd de vergadering geslo
ten.
In een bestuursvergadering, d:e
daarop volgde, bracht de voorzitter,
de heer G. B. Grommelin, een woord
van bartel ij ken dank aan de heeren
G. P. Cheriex en C. L. F. Sar let, die
achtereenvolgens als waarnemend se
cretaris uitstekende diensten aan de
vereeniging hebben bewezen.
De voorzitter gaf daarbij zijn leed
wezen te kennen, dat hem door liet
hoofd was gegaan, dit in de Ledenver
gadering te zeggen.
In diezelfde bestuursvergadering
werd. met algemeen© stemmen tot
waarnemend secretaris benoemd Mr.
W. P. Vis, dde de benoeming aannam.
ORGELBESPELING
op Donderdag 17 Juni, des namid
dags van 23 uur, in de Groote- of
Sint-Bavokerk alhier, door den heer
W. Ezerman.
Programma:
No. 1. Preludium en Fuga, J. S.
Bach.
No. 2. Andante, Niels W. Gade.
No. 3. Sonate No. 2, Ch. Fink.
a. Allegro moderato.
b. Adagio.
c. Finale.
No. 4. Vorspiel zu Parsifal, R. Wag
ner.
No. 5. Marche Sol enne!Ie, A. Maillij.
Geslaagd.
Onze stadgenoot, de heer R. C. Ve
nom a is geslaagd voor zijn 2e natuur
kundig ex. te Amsterdam.
Levering Aardappelen.
Door der; garntizoens-commandant
te Haarlem werd aanbesteed de le
vering van aardappelen, benoodigd
voor het garnizoen te Haarlem, van
16 Juli tot 31 October.
Ingeschreven werft
J. Bos en Co. te Amsterdam, 2.61
per H.L.
J. Dokter, te Leeuwarden, 2.16.
J. Huijboom, te Haarlem, /2.05.
H. Deelstra, te Amsterdam, 2.61.
W. F. S t e e n k e n.
Uit een ons toegezonden nummer
van „Ons Belang" blijkt, dat Zondag
op 3b-jarig en leeftijd te Amsterdam
is overleden de heer W. F. Steenken,
voorzitter van den Nederlandschen
Stucadoorspatroonsbond, tevens op
richter van dezen bond, waaraan hij
zijn beste krachtan gaf.
Een zijner persoonlijke vrienden,
de heer H. Doing, van hier, wijdt den
overledene een gevoelig „In Memo-
riam" toe.
Dit nummer van „Ons Belang" be
vat nog eon drietal artikelen van do
hand des heeren Steenken, o. a. een
met den eigenaardigen titel „De
finale".
P r ij s u i t d e e 1 i n g.
Men schrijft ons:
Zaterdagavond had in de scliiet-
zaal van den heer H. J. Burgers de
prijsuitreiking plaats van den Sur
prisewedstrijd in de duinen gehouden
door de schiet vereeniging Claudius
Civilis.
Na een woord van welkom door den
voorzitter, weiden de fraaie prijzen,
onderling geschonken door de leden
(waarbij een prachtig schilderstuk,
aangeboden door den heer H. van
Riet), met oene hartelijke toespraak
dcor den heer J. Krol Km., bescherm
heer der vereeniging, uitgereikt.
Om ex een ware surprise van te ma
ken, waren de prijzen allen op eene
zelfde maat ingepakt, de pakjes za
gen eer alle gelijk uit, zoodat de beste
keuze bloot toeval was en de kans
voor de minder geoefende schutters
werd verhoogd.
Prijswinners waren de heeren: W.
Staphorst, J. A. Gaarlandt, H. E.
Stap Jr., E. B. Moolenaars, A. Moo-
ienoars, J. F. Borghouts, H. v. Riet,
T. Blei, S. Blei, M. Henneman, J. M.
Voskuyl, F. J. Heering, J. W. Strem
ming, H. Kallenbom, H. T. Kroes, Jac.
Th. Verzijlbergh, J. M. van Maas, A.
H. J. Sausenthaiïar, W. G. M. Lem en
P. Kelderman.
Hierna werd aan den bescherm
heer met eene eenvoudige toespraak,
waaruit achting en waairdeering
sprak, eene groote fraaie photo aan
geboden, uitgevoerd door den heer
Kroes, van do deelnemers aan den
wedstrijd, welke door hem met een
woord van erkentelijkheid werd aan
vaard, daarbij de beste wenschen
voor de vereeniging uitsprekende.
Bond van Lichamelijke
opvoeding.
De afdeeiing „Haarlem en omstre
ken" van den Nederlandschen Bond
voor lichamelijke opvoeding zendt
een circulaire rond, waarin de aan
dacht op de afdeeiing gevestigd wordt
en moreele en financieele steun wordt
gevraagd
Hot doel waarmede de afdeeiing
werd opgericht, was hoofdzakelijk de
lichamelijke ontwikkeling van jonge
lieden van beiderlei kunne in de
eerste plaats der minder gegoeden
ter hand te nemen, ten einde meer
.evenwicht te brengen tusschen licha
melijke en geestelijke opvoeding. Het
bestuur vertrouwt, dat de Haarlem-
sclie burgerij haar zooveel steun zal
geven, dat de jonge afdeeiing met
kracht zal kunnen arbeiden.
De gymnastiekoefeningen zijn voor
bereid zij zullen aanvangen in het
gymnastieklokaal aan de B aken esse r-
gracht. Een commissie is benoemd,
die zal hebben te onderzoeken, of het
denkbeeld om een gymnastiek ge bouw
in Haarlem te stichten voor verwe
zenlijking vatbaar geacht kan wor
den. Door bemiddeling van het be
stuur zullen verschillende onderwij
zers en onderwijzeressen uit Haar
lem, dit jaar deelnemen aan een
cursus voor openlucht-spelen, die te
Broda zal gehouden worden.
Vergunning geweigerd.
De Burgemeester van Haarlem
heeft geweigerd vergunning te ver-
1eonen tot het houden van de ten
toonstelling „Het Boek", welke ten-
tooaistelling uitging van het Nederl.
Bureau voor nationale en internatio
nale tentoonstellingen
We vernemen, dat de overweging,
die tot dit besluit leidde, voorname
lijk deze is, dat de bedoelde tentoon
stelling weinig kans van slagen had.
Mercurius.
De Nationale Bond van Handels-
Kantoorbedienden „Mercurius"
heeft aan de Kamers van Koophandel
en Fabrieken in Nederland een
schrijven gezonden, waarin haar ze
delijke steun verzocht wordt voor een
algemeene en geregelde zomervacan-
tie, dio niet anders dan gunstig op 't
gehalte van den te verrichten arbeid
werken kan. en, waar H mogelijk is,
Zaterdagmiddagsluiting der kantoren
wordt gevraagd.
Eduard Jacobs.
Eduard Jacobs treedt dezer dagen
in den Schouwburg op. We hebben
dezen zanger van de satyre en den
levensweemoed in lang niet in ons
midden gehad. Liefhebbers van het
chanson zullen dus weer kunnen
gaan hooren naar het lied, da!t lacht
en snikt.
ONGELUKKEN.
D., van Haarlem, had het ongeluk
aan de Weespexzijde te Amsterdam te
vallen en het linkerbeen te breken.
Hi j werd in het O. L. V. gasthuis ver
houden, en, aangezien* daar geen
plaats voor opneming was, naar het
Binnengasthuis vervoerd.
Kamer van Koophandel.
Heden ie in druk verschenen het
verslag over :t jaar 1908 uitgebracht
door de Kamer van Kooptiandel en
IGibrieken ie Haarlem.
Samenstelling der Kamer.
Bij den aanvang vau het jaar had
den zitting de heeren: Mr. Joh. En-
echeué (voorzitter), E. H. Krelage
(plaatsverv. voorzitter), A. de Clercq,
P. Goedkoop Dz., P. G. Heeins, G. v.
d. Most van Spijk, W. G. II. Jacobs,
1-1. J. Geyl J.Cz., een vacature door 't
overlijden you den heer E. J. Wester-
veld, en G. Petri, secretaris.
De heer 11. Fikkert werd in de
plaats van tkui heer Westerveld ge
kozen, en voor den heer Goedkoop, die
altrad en niet meer in aanmerking
wenschte te komen voor een herbe
noeming, werd de heer Th. H. S. Jam-
zen gekozen. De heeren De Clercq, Ja
cobs, Geyl en Janzen werden hij de
periodieke verkiezingen in November
herkozen.
Rekening. Deze sluit met een
voordeelig saldo van 35.14.
Vergaderingen. In 1908 werd
10 keer vergaderd. Van hetgeen daar
in behandeld is, werd reeds door ons
verslag gegeven.
Audientie. De voorzitter en het
lid de heer v. d. Most van Spijk,
maakten ter gedegenheid van de
audieutie te Amsterdam, hun opwach
ting bij H. M. de Koningin.
N ij v e r h e i d. De algemeen© in
druk, die de mededeelingen op ver
zoek der Kamer door de industxieelen
en handelaren verstrekt achterla
ten, ls vrijwel gelijk aan dien van liet
vorig jaar.
De financieele gedruktheid hield
nog aan en deed vooral haar invloed
gevoelen in de scheepsbouwn ij ver
heid en sommige andere bedrijfstak
ken.
De lange, zonnige zomer was gun
stig voor den verkoop van verschil
lende dranken, ofschoon toenemende
matigheid ©enigszins temperend op
den omzet schijnt te hebben gewerkt.
De slapte in de bouwvakken hield
aan, hetgeen in onderscheidene in
dustrieën merkbaar was. In andere
bedrijven, zelfg in zoodanige, die af
hankelijk zijn van zekere maat
schappelijke weelde, had men volop
werk. Alles dooreen genomen maakt
de toestand onder de gegeven om
standigheden een vrij bevredigenden
indruk.
Gem. Arbeidsbeurs. In 1908
kwamen 3369 aanvragen om plaatsing
van werkzoekenden in, en 768 van
werkgevers, terwijl 636 werklieden
door bemiddeling der beurs geplaatst
werden.
Voedings. en genotmidde-
1 e n. Omtrent, de broodbakkerijen
wordt in het algemeen meegedeeld,
dat tengevolge van meer normale ver
houding van in- en verkoopprijzen de
financieele uitkomsten zeker betor
zullen zijn dan vorige jaren.
Omtrent het artikel melk werd 1 op
gave ontvangen, die het bedrijf sta
tionair noemt.
In den toestand der margarinefa-
bricatie kwam sedert het vorig jaar
geen verandering.
Het lange zomerseizoen werkte de
bevredigende uitkomst van de azijn-
fabricatie in de hand.
Aangedrongen wordt door een fa
brikant op strenger toezicht op liet
zuurgelial te en op onzuiverheden in
het fabrikaat door de keurmeesters
van voedingsmiddelen.
Opnieuw wondt geklaagd over het
gebruik van azijn-essence, hetwelk
men behalve voor industrieele doel
einden als gebruiksartikel zou wen-
scheai te zien verboden.
De opgaven omtrent hier, stemmen
hierin overeen, dat liet biergebruik
afneemt, in 't afgeloopen jaar zelfs
ondanks deai gunstigen zomer.
Ook betreffend© likeuren wordt een
sterk verminderd© vraag geconsta
teerd. De uitvoer naar het buitenland
was vrij bevredigend. De langzamer
hand weder normaal geworden prijs
der grondstoffen heeft in den loop
van het jaar 1908 verbetering ge
bracht in de resultaten van het be
drijf van cacao en chocolade. Toch zal
do uitslag van liet jaar nog niet be
paald gunstig kunnen worden ge
noemd.
Het onderzoek naar de vervalschte
soda uit België heeft tot resultaat ge
had ,dat de omzet van het zuiver No-
derlandsche fabricaat met ongeveer
10 is gestegen.
Uit de ingekomen berichten blijkt,
dat in het artikel tabak en sigaren
blijkbaar ton gevolge van minder
maatscliappeiijken welstand, de
vraag naai- duurdere merken afnam..
De toestand bleef stationnair zonder
merkbaren vooruitgang.
Ambachtsn ij verheid.
De toestand der ambachtsnijver
heid in liet afgeloopen jaar liet voor
zoover bekend, in vele opzichten nog
al te wensclien over.
Met de bouwvakken was het over
het algemeen treurig gesteld en er
hoerschte gedurende het geheele jaar
een soort crisis van werkloosheid.
Klein bouwwerk (zoogenaamd bur
ger werk) was er a! zeer weinig, ter
wijl dit jaarlijks minder schijnt t©
worden.
In het najaar heerschte er vooral
in de metaal-Industrie over het alge
meen een zekere malaise zonder dat
men met zekerheid kan opgeven aan
welke omstandigheden dit bepaalde
lijk was loe te schrijven. Verder was
men van oordeel, dat de gemeentelij
ke bouwverordening voor een niet on-
bcdangrijk deel oorzaak is, dat veel
particulier werk, hoewel van kleinen
omvang, niet wordt uitgevoerd en de
somtijds noodzakelijkste herstellingen
aan de gebouwen achterwege blij'
ven.
De steenhouwerijen leden onder <1«
slapte in de bouwvakken en ongc.
rechtvaardigde concurrentie van hej
buitenland.
In het smederij-bedrijf werd ge»
klaagd over lusteloosheid. De toe
stand der houtbewerking bleef sta
tionair.
Enkele meubelfabrieken deelden
mee over de boeveelheid werk geen
klagen te hebben-
In de verf fabricatie was de toe
stand der laatste maanden van
het jaar onder den invloed van
de algemeene lusteloosheid minder
gunstig dan de eerste maanden.
De toestand van den rijwielen- en
automobielenhandel bleef vrijwel
stationair de handel in automobielen
ondervond evenwél den verklaarba
ren invloed van den ongunstigen toe-
stand, terwijl de rijwielhandel onver
anderd bleef.
Houthandel. In tegenstelling
met vorige jaren kon de toestand van
den houthandel in 1908 over het alge
meen niet anders dam ongunstig ge*
