ENGTELGrEER, Kinderjurkjes. Corns. van liel Czn. Meubelen - Tapijten - Linoleums. De Kroon. KLOKKEN met Westminster Carillon. f AC. LAMP, Fransche Pendules. Ankerhorloges. Eiken Hal klokken, BARTELJORISSTRAAT 24 - TELEFOON 659. Overhemdenmaker. Onderkleeding. Volledige Uitrustingen» HORLOGEMAKER, Groote IViarkt 31, Haarlem 6 Barteljorisstraat 6. Groote Sorteering Alleen BARTELJORISSTRAAT SCHAGCHELSTRAAT 19-21-34. BEHANGERIJ - STOFFEERDERIJ MATRASSEN MAKERIJ. KARPETTEN - LOOPERS - VITRAGES. Stroohoeden. Meisjes- en Kinder-Slroohoeifen, 1 1,50,1,90,2.25. prima 12.75,3.50. 4.50 J. W. BOEREE, Riviervischmarkt 7. ATTENTIE. - Café Groote Houtstraat 55. - overigens doodstil op straat ©n er werd ook geen gerij of dichtslaan van deuren gehoord. Pers-Overzicht DB PERS OVER DEN UITSLAG VAN DEN STEMBUSSTRIJD. „Land en Volk" ('t orgaan van den Vrijzinnlg-Democratischen Bond) be gint: „Wij si-tien er onder. Wat de zes tig zullen doen, moet de toekomst Lee- rex:, maan wij zullen in bescheiden heid! moeten, afwachten, wat genadig over ons zal worden beschikt. Aan Oiis zal de taak zijn opgedragen om In loyale oppositie critiek te oefenen. Wij zullen ten bate van de democra tie er uit moeten kloppen wat er in uit. En er zit iets in. Het cijfer 60 op zich zelf beteekent weinig." Over do HAARLEMSCIIE VERKIEZING schrijft 't blad: „Teekenend is, dat het behoudende element in de oppositie, dat der vrije liberalen, tot een viertal leden, te za- nien één tiende deel der oppositie, is versmolten In hoofdzaak hebben zij diit aan zich zelf te wijten. Zij werden het •is waar door de onzen bij eerste stemming met meer kracht bestreden, en bij herstemming thans door de sociaal-democraten losgelaten, maar dit alles hangt samen mei die houding door hen zeiven aangenomen. Zonder stuur, en slechts formeel georgani seerd, dreven zij de laatste jaren rond. Aanvankelijk putten zij zich uit in sympathiebetuigingen aan het „ge matigd" ministerie-Heemskerk. Later kwam de grootste helft hiervan te rug. De heer Van der Vlugt echter bleef tot steun van Heemskerk advi- seeren. „Da Nieuwe Courant", van taktlooze halfheid de incarnatie, scheen te meenen, dat zij de distric ten voor het uitkiezen had: hier een vrijzinnig-democraat, daar een chris- telijk-historicus, en dan zoü „liet evenwicht" zijn bereikt. Het fruaist is de houding van dit orgaan ten aanzien van Haarlem. Hier word de christelijk-historische oandidaat Van Lennep bij de her stemming aanbevolen. Groot is, op politiek terrein, de invloed van het blad der werkgevers niet: maar Ücht kon het te Haarlem eenigen in druk hebben gemaakt, indien alle zich vrij-libeiraui noemende organen zonder onderscheid mr. Thiel hadden aanbevolen. Misschien zoudkn d,an een dertigtal kiezers den vrijzinnig- domocraat boven den candidaat der rechterzijde de voorkeur hebben ge geven in plaats yarn omgekeerd. Is dit zoo, dan zou men aan „De Nieuwe Courant1 de eer kunnen ven, dat zij do rechterzijde met één stem had versterkt. En nu staat in dat blad te lezen: „En ook Haarlem koos mr. Thiel niet, maar ging als gevolg van de maar al te wel geslaagde vrijzinnige actie om den heer Van Styrum van zijn plaats te dringen voor de linker zijde verloren en viel den Christelïjk- Historischen toe." Alsof het de blanke onschuld was, d:e spreekt! In den gedachbengang, waardoor die pen wordt bewogen, blijkt alle stuur te ontbreken." Vervolgens: „Den uitslag van Haarlem betreu ren wij in hooge mate, al werd de overwinning van mr. Van Lennep met grooteu- meerderheid verwacht. Te Haarlem stond vast, dat met de vrijzinnige caudidatuur van mr. Van Styrum alleen het district bij eerste stemming reeds zou zijn verloren. De cijfers hebben dal bevestigd. Ook lee- ran de cijfers, dat „De Vaderlander" geen recht had om met stelligheid te verklaren, dat Haarlem „coneerv; tie!" is. Een verschil van een vijfti; tal stemmen kan deze verklaring niet rechtvaardigen. Al moeten wij het betreuren, dat de oppositie, inzonderheid de vrijziif- ndg-democratische groep, niet nu reeds door een kracht van den eer sten rang als mr. Thiel is versterkt, wij laten henv niet los en spreken on ze tegenstanders oveir vier jaren na der. Onze mannen hebben prachtig gewerkt. Onze positie te Haarlem is ontzaglijk versterkt. In vier jaren kan met voortgezetten arbeiid heel wat worden bereikt. In 1913 moet Haarlem worden veroverd." Ten slotte schrijft L. en V.: „Voor onze geestverwanten breekt een tijd aan, waarvan geen maand mag verloopen zonder dat wordt ge werkt aan inwendige versterking. Die hebben wij hoog noodig." „'t Algemeen Handelsblad" schrijft o.a. „Dit alles komt overeen met wat ajs een dor oorzaken van de recht- scho overwinning geschetst werd, een ïcaeiie tegen de sociale maatregelen, die in de eerste plaats van de Unie- liberalen en vrijzinnig-democraten eerwacht werd, vrees voor nieuwe maatregelen van staatsdwang, Yrees yoor nieuwe maatregelen die de be lastingen zouden opjagen. Met belangstelling moet men thans pfwachten, welke 'richting het minis terie uit zal gaan. De Roomsch-ka- tbolieken, hebben wij niet zonder bevreemding gehoord, staan poli tiek het dichtst bij de vrijzinnig-de mocraten. Kunnen wij thans een vrij- itinnlg-democratlsche wetgeving op „ohrlstelijke" grondslagen berustend, verwachten? Dat wij belangstelling gevoelen, be teekent niet, dat wij onmiddellijk conflicten verwachten. Na jaren moet er strijd ontstaan tusschen politiek- kerkelijken als de medestanders van prof. Fabius en jhr. mr. Lobman en de medestanders van ds. Talina en den hoor Aalberee. Doch voorloopig ls daarvan geen sprake. En de poli tieke handigheid en buigzaamheid van den premier in den ministerraad en het overwicht van den kerkdijken premier in de Kamer de wereldlij ke en de geestelijke machten waar borgen ons dat de coalitie vereend zal blijver, transigeeren om de poli tieke macht te behouden. De belangstelling betreft alleen de wijze waarop die eensgezindheid be waard zal blijven. „Het Volk" becijfert dat dc soc.- dem. een zetel heeft gewonnen. Van der Zwaag telt thans niet mee en diens district., Schoterland, moet nu eigenlijk nog eerst bewerkt word'en. Het blad concludeert: „Wij gaan op politiek gebied een gewichtigen tijd tegemoet in Neder land. Een tijd van groote ervaringen. Een tijd van de meest vruchtbare propaganda.Waarin veler oogen moe- ton worden geopend door de kracht der feiten. Daarvan gebruik te ma ken om onze partij, de politieke or ganisatie van het proletariaat, groo- ter en ster kei- te maken, dat is thans onze taak. Een laak die wij zullen vervullen, allen samen, met geestdrift en toewijding, zooals alleen sociaal democraten die kunnen bezitten." „De Tijd" vangt aan: „Zóó hadden wij het niet verwacht en nauwelijks verhooptDe over winning van thans betcekenit niet minder dan een keerpunt in de staat kundige geschiedenis van Nederland. Voor liet liberalisme was bet de dies a t e r, de ongeluksdag, welke reeds lang zijne scliaduwen vooruit wierp, maar die toch eerder gekomen is, dan de politieke auguren durfden voorspellen." Daarna schrijft d>t R.-K. blad „Voor ons is het geleidelijk ver dwijnen van dat liberalisme, hetwelk in de geschiedenis op menig punt de sympathie van de Katholieken wist te verwerven, volstrekt geen lieden tot onvermengd genot. De verschui ving van de politieke macht naar den radicalen en den rooden kant moge al wijzen op de inconsequentie van het Thorbeckiaainsche Liberalisme, dat als alle dwalingen de kiem in zich draagt van de meest gevaarlijke uitersten, op zich zelf beteekent die opschuiving niets anders dan eene verdere ontwikkeling van de ontbin dende elementen, die het liberalisme in zich draagt. De vorming van een midden partij, welke als tegenwicht moest dienen tegen de onstuimigheid van een overmoedige democratie, is langen tijd een droombeeld geweest van de Oud-Lfberalen." Hierna „Hiermede hebben wij tevens een der oorzaken aangeroerd van de dé- ba.de der Linkerzijde de oneenig- heden in eigen boezem. De meer ge-1 avanceerden van onze tegenpartij speelden hoog spel, toen zij zonder voldoend overleg en zonder conside ratie de oud-liberale zetels gingen be lagen. HAARLEM, dat den Oud-Libe ro leai werd betwist, werd door hen niet gegund aan de Unie-Liberalen, die in hun overmoed de eerste bezit ters wilden verdrijven. De revanche- 'dee zegevierde over de politieke ge dachte 1" Ten. slotte „Geen Kabinet, dat zoo sterk stond als het tegenwoordige, ea\ waaraan liet gegeven was om onge veer zes jaren aan de opgevatte taak on afgebroken voort te werken. Maar daarom zijn ook de eischen zoo zwaai-, waaraan het moet beantwoor den. Wanneer de bevochten overwin ning niet de inleiding is van eene vruchtbare regeerin gsper iode, zal geen verontschuldiging voor die on vruchtbaarheid kunnen worden aan gevoerd. Men heeft thans alles, wat men voor een zegen rij ken arbeid teil bate van het algemeen en christelijk belang wenschon magden tijd om den wetgevenden arbeid voor te be reiden, de macht om de wetsvoorstel len in de beide Kamers tot stand te brengen, een overvloed van te leni gen sociale nooden, een aanzienlijk tekort aan rechtmatige gelijkheid tusschen de rechtten van de Christe lijk en an niet-Cliristelijken, voorna melijk op onderwijsgebied." Een ander R.-K. blad, de „Gelder lander", schrijft „De ontzaglijke meerderheid, door Rechts verworven, brengt ook eene zware verantwoordelijkheid mede voor de Rechterzijde. Moge de hoop van velen, dat de Rechterzijde die verantwoordelijk heid niet alleen zal voelen, maar ook de op haar gebouwde verwachtingen, zal weten te verwezenlijken, be waarheid worden En moge liet Ministerie ook thans niet vergeten, dat vele belangrijke ontwerpen voor het waarachtige volksbelang op afdoening wachten, waarbij partij-kwesties minder be trokken zijn. We noemen bijv. de Evenredige Vertegenwoordiging, de drooglegging der Zuiderzee, enz. liet ter hand nemen ook van deze ontwerpen, kan de eonsolideering der Rechtsche meerderheid slechts ten goede komen." Do (Christelijk Historische) „Neder lander" oordeelt: De groote rechtsche rbeerderheid, die er thans is, van den aanvang af gesteund (andere don ln 1901) door een gelijksoortige meerderheid In de Eerste Kamer, stelt tot krachtigen ar beid ln staat en legt dus den plicht daartoe op. Moge dit én door de Ka mer èn door het Kabinet bedacht worden. Wij herhalen wat wij na 11 Juni schreven: „Van wien veel gege ven is, zal veel geëischt worden." Mo ge door een ernstig en energiek, een onpartijdig on vertrouwenwekkend bewind de zegen van de beginselen der rechterzllde ln dé aanstaande vier jaren in zeer ruimen kring worden gevoeld. Moge het ernstig streven vóórzitten, den achterstand in öhze wetgeving op zoo velerlei terrein ook op zooveel punten, waarover de partijprogramma's zwijgen, omdat geen paadijverschil ze beheersclit voor een groot deel ln te halen. En mogen de moeilijke en Ingewikkelde vraagstukken, waarvoor onze tijd de parlementen van de meeste beschaaf de landen plaatst, een belangrijken stap nader tot hun oplossing worden gebracht. De „Standaard" geeft eerst een waarschuwing: Vast zijn de nu voor Rechts gewon nen districten niet. We bedoelen hier mede dat we niet in alle zestig dis tricten sterk genoeg bleken, om de gezamenlijke Linksche fractiën te ver slaan. Had al wat Links staat zich tegen ons voreenigd, zoo zouden we vermoedelijk Rotterdam IV, Utrecht II, Haarlem en Amsterdam II niet gewonnen hebban* en zouden we op 56 zijn blijven staan; waar alleen te genover staat, dat bij beter voorbe reiding Gouda weer aan ons had'kun nen terugkomen. Daarom roeme men nog niet te hoog, Een meerderheid van zestig is nog niet evenredig aan onze meer derheid onder de kiezers. Met die maat gemeten, zou de meerderheid op 56 a 57 moeten 6taan. En gelijk reeds in de Deputatenrede werd op gemerkt, wie boven zijn wezenlijke electorale kracht gaat, heeft zich op teleurstelling voor te bereiden. Maar, zegt het antii-rev. orgaan, men kan in de vier jaren die nu vrij komen beproeven do bataljons van rechts te vermeerderen. Ten slotte betoogt de „Standaard': „Voor de Regeering komen thans zware dagen. Links kan haar thans niet bedreigen, maar groot is de ver antwoordelijk hei cl, die op haar rust. De verwachting is thans hooggespan nen. Men zal moeten merken, hoe de weerwijzer in het land omging. Be zadigd, gematigd, verzoenend, wie zou 't anders willen, maai* dan toch zonder verflauwing der grenzen." De (ook -anti-rev.) „Rotterdammer'" schrijft: Een schoone overwinning! Het vereenogd liberalisme en socia lisme Liggen door deze stembus ver slagen. Weer was het stille verbond geslo ten. Luidkeels riepen de sociaal-demo craten, dat zij weigerden op vrije li beralen te stemmen, en overigens ver luidde, dat er onder hen. weinig lust bestond om voor de liberalen in het vuur te gaan. Maar een blik op de stemmencijfers bewijst, dat nagenoeg overal de sociaal-democraten naar de bedreigde liberale vesting zijn te hulp gesneld. Het fanuille-blocd kroop weer. Edoch, liberalisme en socialisme, thans eendrachtig tegen de „gehate clericaien" optrekkend, hebben an dermaal moeten aanschouwen, dat de Christelijke partijen eenige zetels verwonnen.. Gode zij dank. Rechtszaken IIET ANTI-MILITARISTEN PROCES. Gisteren hervatte de te kamer der Amsterdamsclie Rechtbank de zaak tegen den 44-jarigen winkelier Jan Willem Smit, voorzitter van het Lan delijk Comité van de „Internationale AnthM iiitaristischö Vereendgmg", be klaagd van opruiing, gepleegd in den „Soldaten-Almanak" van 1909. De behandeling van deze zaak werd op 17 dezer geschorst, op grond., dat getuige C. Kriller, die met beklaagde en I. Samson de commissie van re dactie voor den „Soldaten-Almanak" vormde, weigerde den eed af te leg gen, aangezien hij niet tot eenig kerk genootschap behoort, en evenmin in een God gelooft en mitsdien z. i. zijn geweten zou bezwaren, als hij den eed aflegde, waarop de Rechtbank de in gijzeling stelling van dien getuige beval tot gisteren, toen hij weer werd voorgeleid om getuigenis te geven. Hij werd tusschen twee rijksveld wachters binnengeleid. President, mr. Meinesz„Is u thans bereid om den eed af to leg gen „Neen antwoordde Kriller. Dadelijk daarop nam het O. M„ mr. Besier, het woord en zei„Ik zie af van het hooren van dezen getuige." De president gelastte, dat de getui ge weder zou worden weggeleid en terwijl dit geschiedde en Kriller de zaal reeds verlaten had, zei hij, dat do getuige in vrijheid zou worden ge steld. Iüema werd met de behandeling van de zaak-Smit voortgegaan en het woord gegeven aan het O. M„ rnr. Besier, die o. a. zeiVelen zien op 't doel van den Staat de verdediging van den Staat met minder of meer minachting neer* sommigen zelfs koestelen tegen dat doel van den Staat een grooten haat; naar zij meenen is het niet meer van onzen tijd, dat de Staat er een leger op na houdt, bestemd om den Staat tegen een ander te verdedigen. De haat,-die tegen liet leger gekoesterd wordt, is bij velen te wijten hieraan, dat het leger, dat tot hoofddoeleinde heeft om den Staat naar buiten te verdedigen, ook gebruikt kan worden om de rust ln den Staat te handhaven en te ver dedigen, want diezelfde menschen, die zoo grooten haat tegen liet leger ten toon spreiden, zijn in den regel ook menschen, die binnen den Staat vaak aanleiding geven tot rustversto ring. Nu heeft natuurlijk In een vrij land als het onze Iedere©» het recht om te strijde» tegen datgene* Wat hij veü> keert vindt ln de Staatsinrichting, dus f ook om te strijden tegen het miLita-1 risme, tegen het leger. Dat is ieders recht, al heeft het speciaal sprekers sympathie niet. Voorwaarde is ech ten-, dat de Wet alert wordt overtre den. Door den beklaagde is in zijn op- ruiend artikel, dat hij in den Solda ten-Almanak deed opnemen, de Wet geschonden. Beklaagde heeft o. a. geschreven „Wij richten dug tot u, soldaten, de pertinente vraag Is het voor u een bezwaar uw medemensch, die u nooit1 iets misdeed, te vermoorden? Zoo ja, raadpleegt dan te de eerste plaats de stem van uw geweten en weigert fier- j weg aan ieder die het u mocht bevelen J op uw medemensch te schieten, of de wapens tegen hen op te nemen". Uit die woorden blijkt, dat hij de solda ten aanried om het, hevel van hun su perieuren, om op hun medemen- schen te schieten, niet na te komen. Dit levert op schending van art. 95 van het criminecle Wetboek voor het Krijgsvolk te land en van art. 98 van het crimineel© Wetboek voor het Krijgsvolk te water. Tot welke straf moet hij veroor deeld worden Het ten laste gelegde is slechts een incident in een reeks, in een geheele actie tegen het leger, een actie die voor den Staat zeer ge vaarlijk is en die op den duur tenge volge zou kunnen hebben, dat het le ger ten slotte weerloos werd en het land weerloos zou laten. Het karakter van het misdrijf is dus Staatsgevaar lijk. Bekl. heeft, gelooft spr„ to goe der houw gehandeld, meenende een goed werk te doen, doch dat neemt toch niet weg, dat hij zich schuldig maakte aan een hoogst gevaarlijk be drijf em dat hen», ook ter waarschu wing van anderen, een zware straf moet wonden opgelegd, Bischéén jaar gevangenisstraf. Hierna weid het woord gegeven aan beklaagde Smit, om zich te ver dedigen. Hij wees er op, dat in zijn dagvaar ding een woord is doorgehaald, zon der, dat er geparapheend Ls, deze dagvaarding ls daarom z. i. nietig. Bovendien is de dagvaarding in hoo ge mate vaag en onduidelijk. Het overtuigend bewijs, dat bekl. het arti kel schreef, is bewezen, doch het wet tig bewijs is niet geleverd. Vier getui gen hebben onder protest den eed af gelegd, omdat zij tot geen godsdien stige gezindte behoorden. De presi dent had hun de keus moeten laten tusschen eed en belofte. Hij dwong hun echter den eed te doen. Zij heli- ben dien afgelegd, doch niet naai- de godsdienstige gezindte. Hun verklarin gen zijn derhalve nietig. Op deze gronden meent bekl. het recht te hebben om vrijspraak te vra gen. Mocht de Rechtbank anders oordee- len, dan ontkent bekl. de opruiend heid van zijn artikel. Hij wees op het„Zalig zijn de vreedzamen", „zalig die vervolgd worden om der Gerechliglieklswil", „zweert ganschelijk met", enz. Uit spraak van Jezus' Bergrede. Maar waarom vervolgt men dr. A. Kuyper niet, <lie in hot Program j schreef, dat de Overheid nooit iemand 1 mag dwingen iets tegen het geweten te doen, ook niet om den eed af te leg gen en ook niet om militair te wor-1 den Omdat hij een staatsman Ls. En waarom vervolgt men bekl. Omdat hij een anarchist is. De Rechtbank zal, bekl. veroordee lende, slechts bereiken, dat bekl. tij delijk van zijn vrijheid beroofd wordt. Daarna zal hij weder optreden. Voor lederen veroordeelde zullen er tien te- rugkeeren, die het zuiveringswerk zuilen voortzetten. Gij hebt zoo eindigde Smit het recht mij te ver- oordeelom, maar uw macht is niet zoo groot, om het anarchisme te vernie tigen'en als sarrensmoede ook van onze zijde gepoogd zal worden om uw j macht te vernietigen wat bekl. niet aanbeveelt dan zult gij dit aan u zelf te wijten hebben. Het O. M. repliceerde niet.- Uitspraak 6 Juli a. s. DE BURGEMEESTER VAN EGMOND. De burgemeester van Egmond aan Zee heeft hoogetr beroep aangeteekend tegen het vonnis, waarbij hij wegens vaJechheid ln geschrifte tot 14 dagen gevangenisstraf werd veroordeeld. Als zijn raadsman voor het Amster- itamseh Hof zal optreden mr. J. Kap- peyne van de Coppello. AANSLAG OP EEN RIJKSVELDWACHTER. Het gerechtshof te Arnhem veroor deelde, conform het. vonnis der recht bank te Tie], G. 0„ te Dreumel, die ln den nacht van 7 Febr. den rijks veldwachter K„ 47 hagelkorrels in het lichaam schoot, tot 8 Jaar gevange nisstraf. TELEFOON 783. Telefoon 1684. Telefoon 1684. Steeds voorhanden Zon-, Bad-, en Tuinhoeden de nieuwste j modellen Van 15 cent af. Kerk en School NED. HERV. KERK. Beroepen te Nieuw© Schans (Gr.) de heer G. de Boer, cand. te Appinge- dam. Stooravaartberichteo Aanstaanden Zaterdag HEROPENING van den van ouds bekenden Aardappelen- en Groentenhandel GASTHUISSTAAT 34 3de huls van de Botermarkt af. Aanbevelend J. J. NIJSSEN, voorheen W. Nijssen. LET S. V. P. OP HET ADRES GASTHUISSTRAAT 34. Het st. Garant aio, van Java naar Rotterdam, vertrok 24 Juni van Port- Said. Het st. Celebes, van Amsterdam n. Batavia-, passeerde 23 Juni Per inn Het st. Timor, van Amsterdam n. Batavia, arriveerde 24 Juni te Sa- bang. Het st. Potsdam, van New-York n. Rotterdam, passeerde 24 Juni, v.m. 10 uur, Lizard. Het st. Prinz Ludiwig, van Rotter dam naar Japan, vertrek 23 Juni van Suez. Het st. Flores, van Amsterdam n. Batavia, passeerde 24 Juni Kaap Roca. Het st. Pyrrhus, vah Batavia, naar Amsterdam, passeerde 23 Juni, nam. 0 uur, Prawlopoint. Het st. Prins Willem I, van Para maribo naar Amsterdam arriveerde 28 7uni, ftahi. 8 uur, te Havre. Door dezen maakt Ondergeteekende aan zijn geachte Clientèle en begunstigers bekend, dat hij weder geopend heeft het Voor goede Consumptie zal zorg worden gedragen. Aanbevelend, PIET KLABOU. De Stoomdrukkerij „Lourens Coster" levert alle soorten Drukwerk.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1909 | | pagina 6