HAARLEM'S DAGBLAD. ™EeSJ3^-.. Binnenland FEUILLETON De roode Pimpernel in Gevaar. ikiitealandsch Overzicht OORLOG IN ZUID-AMERIKA In Zuid-Amerika woont oen zouder- ïing volk ie I 't Is een samenvoogsel ,van velerlei „bloeden", maar het war me, opbruisende Italiaansche bloed schijnt er vooral ingaing gevonden te hebben. Daarom ligt het rovolutie- maken in den aard dor volken,, en als er toevallig geen worsteling om hot presidentschap 'is, welnu.... dan gaat men onder elkaar ruzie maken I 't Is nu weer „hommeles" tus- «chen Bolivia, Peru en Argentinië. 'Anders wijden we niet veel aandacht aan zulk „gekrakeel" in de nieuwe wereld, maar nu met ernst een oor log dreigt, is het wel noodzakelijk de oorzaak van deze oneenigheden te verklaren. De oneenigheid dagteekent reeds ,fan 1902 en vindt zijn oorzaak in de... elektriciteit, fietsen en auto's Deze oorzaak is ver gezocht, inaar toch waar. Sinds deze artikelen onzer ver lichte eeuw overal ingang vinden, is de waarde van de caoutchouc enorm gestegen. Op de grenzen van de repu blieken Bolivia, Peru en Brazilië ligt ben uitgestrekt woud met caoutchouc- boomen, en nu betwistten ('t mag ook nog met één t geschreven worden, want de twisten zijn nog niet ge staakt de landen elkaar liet elgen- domsreoht. Het heeft im de laatste jaren eenige ikeeren gespannen. In 1904 dacht men niet anders, of het zou een oorlog tusschen Brazilië en Peru worden, maar de Vereenigde Staten kwamen •nog juist tusschenbeide. In die dagen verkocht Bolivia een gedeelte var. het begeerde land aan Brazibë en ontving daarvoor de som .van 50.000.000 francs. Peru, dat meende ook recht te hebben op dezen grond, zond gewel dige protesten, maar.... de koop ging door. t Gevolg was nu een geschil tusschen Bolivia en Peru. Na eenig geharrewar, werd beslo ten, dat de quaesitie door een scheids rechter /ou worden uitgemaakt. Als zoodanig wond gekozen de president van Argentinië, die zich de benoe ming liet welgevallen. Nu zal Z. Exc. er wel spijt van hebben Deze scheidsrechter heeft Zaterdag zijn uitspraak langs officieelen diplo matieker! weg aan de betrokken par tijen doen toekomen. De minister van Buitenlandsche Zaken van Argentinië had de geranten der twee in geschil- liggende staten verzocht zich bij hem te vervoegen, ten einde de uitspraak van den president in ontvangst te nemen. Die van Peru heeft daaraan .voldaan, die vaai Bolivia niet, waar op de uitspraak aan het Boliviaansch gezantschap is bezorgd. De uitspraak nu is voor Bolivia minder gunstig. Bolivia wordt o. a. verplicht eea gedeelte van het betwis te gebied, dat in 1904 aan Brazilië is verkocht, aau Peru terug te bezorgen. Dit is niet naar den zin der Bolivia- men, die van hun ontevredenheid dui delijk blijk geven. Het volk is zeer opgewonden. In de hoofdstad La Paz vinden eiken dag „relletjes" plaats, die zich vooral richten t&gen de gezanfcschapsgebou- wen van Argentinië en Peru. Het ge peupel gooit met steenen naar deze huizen en de gezanten konden slechts met veel moeite in het paleis van den president van Bolivia een veilig on derkomen zoeken. Op de straten van La Paz klinkt het onophoudelijk „Weg met Peru I" Weg met Argen tinië 1" en -. „Verklaren wij den o - log 1", enz. Het portret van den scheidsrechter wordt melt steenen be- gooid, om van zijn ontevredenheid blijk te geven. Wat moet dat worden De Boliviaansche regeering heeft besloten de scheidsrechterlijke uit spraak niet fe aanvaarden. Een zonderling besluit I Bij een scheidsrechterlijke uitspraak wordt steeds een der twee partijen in het ongelijk gesteld. Beide tevreden stel len en goed recht sproken, gaat niet Heeft men eenmaal zijn toevlucht ge nomen tot een arbitrale beslissing, dan behoort men zich daarbij neer te leggen. Eer. verstandige bevolking meot zich schikken in een voor haar minder prettige uitspraak. Maar in de Zuid-Amerikaansche republie ken is de bevolking niet altijd ver standig 1 Toegegeven moet worden, dat Bo livia in een moeilijke positie is ge komen. Toch is dit geheel eigen schuld. Waarom heeft men ook in 1904 het land aan Brazilië verkocht, wetenle, dat het eigendomsrecht be twist went Nu moet men van deze dwaze han deling de gevolgen dragen Bolivia ligt nu èn mot Peru èn met Argentinië overhoop. Argentinië eischt genoegdoening over de bolee- digingon, haar regeering en geczant aangedaan en Perueischt den grond. Do weigering van Bolivia om de scheidsrechterlijke uitspraak te aan vaarden, wordt opgevat als een for- moele OORLOGSVERKLARING. Waaneer men spoedig zal hoorera, dat de vijandelijkheden zijn begonnen behoeft d't geen verrassing te zijn. Natuurlijk is Brazilië ook van de partij, wbnt deze zal het land, waar 't om gaat, niet goedschiks willen af staan "t Kan dus in Zuid-Amerlka gaan spannen 1 DE ONGEREGELDHEDEN IN MAROKKO Uit alles blijkt, dat de rust in het SuLtan-Iand, ook na de eerste straf expeditie decc Spanjaarden, nog lang niet hersteld Is. Gisteren werden we wear verrast door het telegram, dat drie Europeesche werklieden door Marokkanen beroofd en gedood zijn. Ook is er een gerucht, dat een deel der Spaansche legermacht in hinder laag gelokt is, en dat een dertig man daarbij omkwamen. Dit bericht is evenwel via Madrid nog nltet be vestigd. DE REVOLUTIE IN PERZIë. De revolutionairen zijn voor Tehe ran, zooiat de Sjach in duizend vree zen is. Reeds fe een gedeelte dor stad door en „genomen" en het vechten om 't andere deel met de troepen van den Sjach houdt nog aan. Voor het leven der Europeanen in de stad' schijnt geen vrees te fijn, tenzij eenige verdwaalde kogels on heil stichten. Wat zal het lot van den Sjach zijn Zal hij denzelfden of nog duister der weg gaan dan Abdoe! Hamïd, zijn Turkschxa collega DE RJ.TKSDAG GESLOTEN. De Iiu.it.sch© Rijksdag is gisteren met een keizerlijke boodschap geslo ten,. De financieele hervormingen zijn tn veilige haven, dus mogen de heeren hun. vacantie genieten. Von Bülow is met eeuwige va cant'© l - Men is nu in afwachting wie zijn opvolger zal zijn. KRETA EN DE MOGEND HEDEN. De gezanten der vier beschermende mogendheden deelden aan den mi nister van buitenlandsche zaken den inhoud mede van de nota, die aan do Porte is overhandigd en de procla matie aan de Kretensers, die de reeds bekende beslissingen van de mogend heden bevatten. PARLEMENTAIRE VLUGHEID I Na een bespreking, die vijf dagen hoeft geduurd, is het tweede gedeelte van de wet op de middelen door liet Enigelsclie Lagerhuis aangenomen met 302 stemmen tegen 114. Elf do gen is men thans reeds bezig met de behandeling en de zittingen werden dikwijls voortgezet tot vier uur des ochtends. Of men nu in Den Haag of'Londen komt overal is er veel-praterij 1 DE TCRKSCHE KAMER. De Kamer nam de overeenkomst omtrent don Orient-spoorweg aan. Eindelijk CHOLERA TE PETERSBURG. Maandag kwamen 77 nieuwe ge vallen voor en stierven 38 patiënten. Het aan ml cholera-lijders bedraagt thans 792. Stadsnieuws Faillissementen. Bij vonnissen van 13 Juli 1909 zijn door de Avr. Rechtbank alhier opge heven de faillissementen van C. van Ivessed, bloeonkweeker te Haa/nlem, uitgesproken 15 Juni 1909, en C. G. v. d. Does, wed. L. vain der Werff, zonder beroep te Zojiidvoort, uitgesproken 22 Juni 1909. LANDWEER. De Burgemeester van Haarlem, brengt ter kennis van de verlofgan gers ier lichting 1901, voor zoover zij op 1 Augustus 1909 naar de landweer overgaan, dat zij zich in persoon ingevo'ge artikel 24 der Landweer- wet, binnen 30 dagen na den dag van hun overgang naar de Landweer (dus uiterlijk op 31 Augustus a.s.) moeten aanmel len bij den Burgemeester hun ner woonplaats, onder overlegging van .len hun laatstelijk bij de Militie uitgereiKtem verlofpas. (Zakboekje). De verlofgangers die buiten het Rijk wonen of verblijf houden., kunnen, ter vervul Ling van de hiervorein ver melde verplichting, binnen dietn ver melden termijn, hunnen Verlofpas (zakboekje) bij a an geteekenden brief ter af tee kening toezenden aan den Burgemeester hunner laaiste .woon plaats binnen het Rijk. Rubriek voor Vragen GftftboBQcerd«a hebben het roorreoht rragoa op venehlllend gebied, mltt voor beantwoording vatbaar, in te eenden bjj d» Redeelie ran Haarlem's Dagblad, Groot» Honiatraat 6S Alle antwoorden worden geheel koitelooe gegeven en, voor aooreel mogtltyk ia, den dag na de lnsending. Aan Tragen, die niet volledig naam en woonpteate van den in ten der vermelden, wordt geen aandaoht geiohonken. VRAAG. Hoeveel mannelijke in woners telt Bergen aan Zee? ANTWOORD. Bergen aan Zee is een pas gestichte badplaats, als on derdeed van het dorp Bergen. Doe uw vraag aan burgemeester v. Reenen, aldaar. VRAAG. Ik was in betrekking en ben opgezegd op aanvraag van een anderen patroon, die in plaats van mij een onder in dienst nam. Kan ik nu vergoeding eischen ANTWOORD. Zóó is d© vraag niet te beantwoorden. Hoe was uw afspraak met den niieuwen patroon Waarom nam deze een ander in dienst VRAAG. Waf kan iemand doen, wanneer hij beleedigd wordt ANTWOORD. Een klacht indie nen bij de politie, met juiste om schrijving van het gebeurde en aanwijzing van minsteais twee getui gen. Verstandiger is liet in de meeste gevallen de zaak te laten rusten. Nie mand vermindert wanneer een an der een onwaarheid over hem of haar zegt. VRAAG. Ais cHiensitbode voor dag en nach't in betrekking, is mij door den dokter volstrekte rust voor geschreven. Mevrouw heeft mij aan geboden óf naar huis te gaan, óf bij haar te blijven. Ik heb het eerste ge kozen heb ik nu recht op kostgeld ANTWOORD. Bij ziekte wordt nog gedurende korten tijd, door par tijen in onderling overleg vast te stellen, hef. loon uitgekeerd. Daar tot het loon hier ook kost en inwoning behooivn, schuilt er billijkheid in, dat mevrouw daarvoor iets vergoedt. Maar wij herhaleai in overleg. VRAAG. Wanneer ik als dienst bode mijn betrekking opzeg, heeft mevrouw dan het reent de kermis- fooi af te houden ANTWOORD. De kermisfooi geldt in het gewoonterecht als eene verb int" Ti is om tot Februari te blij ven. Gaat u met Augustus weg, dan vervalt dus de kermisfooi. VRAAG. Indien men kamers met pension per maand huurt en be taalt, tan men die dan half in een maand opzeggen Moet zulks niet één maand van te voren geschieden 7 Is die verhuurder verplicht voor een week vacantie nog korting te geven ANTWOORD. Het gebruik brengt mee, Jat een kamer, die per maand gehuurd en betaald wordt, ook een maand vooraf wordt opgezegd. Om trent korting bij vacantie bestaan geen vaste regelen hoe men daarmee doet, hangt geheel van de overeen komst af. VRAAG. Hoe oud moet men zijn voor vrijwillige dienstneming hij de rijdende artillerie en krijgt men daar bij handgeld ANTWOORD. 18 jaar. De premie bedraagt f 30 voor elk jaar werkelij- ken dienst. Na zes jaren dionst wordt bovendien genoten f 180 als men op genoemd tijdstip den rang van onder officier, j 120 als men dien van kor poraal en 90 als men dien van sol daat bekleedt. VRAAG. Waar moet men zich vervoegen om aan den hachtveilig- heddsdieust een plaats te krijgen ANTWOORD. Wend u tot den heer M. Pothoven, Schouwtjesplein, alhier. DE PAPENDRECHTSCHE ZAAK. Naar gemeld wordt, had de heer Voormo'en, belast met het onderzoek naar de Papendrechtsche politie, en kele we-cen vóór zijn dood rapport uitgebracht aan den Minister van Justitie. Congres Middenstandsbond. Onze Amslerdamsche conr. schrijft: In de hoofdstad wordt dezer dagen t congres van den „Nederlandscben Bond van Vereenigingen van den Handeldirijvenden en IndustrieeLen Middenstand" gehouden. Dinsdagavond had ten Stad huize de officieele ontvangst plaats. In de raadszaal waren ter begroeting aan wezig de burgemeester, mr. W. F. v. Leeuwen, de wethouders Th. F. A. Delprat, mr. S. de Vries Czil, dr. N. M Josephus Jitta en nor. Z. van den Bergh, de gemeente-secretaris, mx. J. A. Baëza en enkele Gemeenteraads leden. De burgemeester riep den aanwezi ge Congresleden bij vernieuwing van harte liet welkom toe. De eerste maal deed hij dit in 1902 toen te Amster dam het eerste Middenstandscongres gehouden werd en eenige energieke mannen het groot© belang hadden in- geziien van organisatie van den Mid denstand. Een eere-saluut bracht spr. aan de mannen, die den Midden standsbond gesticht hebben. (Ap plaus). Dat de Bond niet stilgezeten heeft bewijst o.a. dit congres, waar een vraagstuk van het allerhoogste belang niet alleen voor den midden stand, maar voor d© geheele burgerij, aan de orde komt, het credietvraag- stuk. De burgemeester eindigde met d© hoop uit te spreken dat het resultaat van dit congres voor de middenstan ders opnieuw een spoorslag zou zijn em op den ingeslagen weg voort te gaan, tot voordeel van den Midden stand en tot heil der burgerij! (Ap plaus). De heer J. S. Meuwsen, voorzitter van den Middenstandsbond, bracht dn herinnering hoe in 1903 d© Midden stand nog niet georganiseerd was en hoe 't toen de burgemeester van Am sterdam was, die den middenstanders de woorden toevoegde: „Indien gij zelf gelooft dat gij kunt volharden, dan doet gij ©en maatschappelijk good werk!" De heer Meuwsen hoopte dat de burgemeester nog eens mocht beleven dat de Amsterdamsche Middenstand op zoo ruim mogelijke schaal de con tante betaling invoert. Zijn redo be ëindigend, besloot de heer Meuwsen met een „Lang leve de burgemeester van Amsterdam en het gemeentebe stuur I" waarmee alle aanwezigen geestdriftig instemden. Hierna werd d© eerewijn rondge diend. In de versierde zaal van Frascati had vervolgens een receptie plaats. Hier riep de heer Fiedeldy Dop, als voorzitter van ,,'t Koggescliip' den Congressisten een welkom toe. Bij deze plechtigheid werd staande 't Wilhelmus gezongen. Ten slotte werd de Middenstands- tentoonstelling in t Paleis voor Volks vlijt bezocht. Heden (Woensdagmorgen) nam in de Schouwburgzaal van het Paleis voor Volksvlijt de zesde Algemeene Vergadering van den Middenstands bond een aanvang. Door den heer G. Muller, Voorzit ter der Regelingscouimissie voor liet Congres, werd allereerst een wel komstgroet uitgesproken, waarna liet woord was aan den Voorzitter, den heer J. Meuwsen, tot het houden zij ner openingsrede. Nadat de notulen der vijfde alge meene vergadering waren vastgesteld, kwam in behandeling het jaarver slag over 19081909. Uit dit jaarverslag stippen wij al lereerst aan, dat de heeren M. van Hout te Helmond; J. Dos Dzn., te Utrecht, A. A. Collenteur te Rotter dam em F. Keuleraans te Middel burg als leden van het bondsbestuur dit jaar aan de beurt van aftreding, bij enkele candidaatstelling als zoo danig zijn herkozen. Sinds de opgave, in het jaarverslag 1907—1908, zijn de volgende vereeni- giugen tot den Bond toegetreden: De Vereeniging van den Handoldrij- venden en Industrieelen Middenstand te Tiel; De Hanze R. K. Vereeniging van den Handeldirijvenden en Indus trieelen Middenstand ln liet Bisdom Haarlem, de Algemeen© Midden- standsvereeniglng te Bussum, de Tim- merLieden-patroonsvereeniging Dord recht, Middenstand te Sneek, de Al gemeene Heldersche Winkeliers-ver- eeniging, de Algemeene Nederland- gche Bond van Schoenfabrikanten, Industrie© Sacrum te Vocndam, de Amsterdamse!-; Schoenmakerspa- troonsvereeniging, da Vereeniging v. d. Handeldrij venden en Industrieelen Middenstand te Meppel, de R. K. Middenstondsvereeniging te Amster dam, Handeldrijvende Middenstand te Schiedam, en de Nederlandsche Vereeniging van Sigarenwinkeliers. De Vereeniging van Handelaren te Groningen, de Vereeniging Voor- bmrgs Middenstand en de Vereeniging van Melkhandelaren „St. Alphonsus Rodrigues' te 's-Gravenhage hielden om verschillende redenen op lid van den Bond t© zijn. Een groot deel van het verslag is gewijd aan de bespreking en uitvoe ring der besluiten van het congres te Dordrecht o.m. is in September 1908 aan den Minister van Financien het verzoek gericht tegemoet te komen aan het zeer gerechtvaardigd verlan gen van den Middenstand om 'n meer billijke regeling van de personeele be lasting voor winkels, restaurants, hotels, cafés etc. Eveneens werd besloten dat de ver- eenigingen, bij den Bond aangesloten, een adres tot de Regeering en de Tweede Kamer zouden richten, waar in ook zou worden aangedrongen op vrijdom van personeel© belasting voor alle lokalen dienende tot uitoefening van een beroep of bedrijf. Daar geruim en tijd niets van ver zoekschriften, door de Vereenigingen te dezer zake ingediend gehoord werd, zijn in April 1909 de besturen van Vore-enigingen verzocht, alsnog, voor zoover dit nog niet had plaats gehad, verzoeken, in den geest van de geno men resolutie, tot Rogeering en Volksvertegenwoordiging te richten. Na dien werd herhaaldelijk verno men, dat de Vereenigingen aan het verzoek van het Bondsbestuur vol daan hebben en een adres van adhae- sie of een zelfstandig adres aan de Regeering gericht hebben. Het rapport van de Commissie voor het bedrijfsmuseum, hetwelk in het Bondsorgaan van 15 Juni werd gepu bliceerd, werd op verzoek van den Minister van Landbouw in zijn bezit gesteld, met bet oog op de voorberei dende werkzaamheden voor de be grooting voor 1910, daar d© minister tot de overtuiging was gekomen dat het wenschelijk was te dezer zake iets voor den Middenstand te doen. In zak© het vraagstuk der Vervroeg de Winkelsluiting heeft liet Bondsbe stuur gemeend dit te moeten laten rusten tot na afloop van de te hou den enquête naar den toestand van den Middenstand. Van de uitkomsten dezer enquête zal het wellicht afhan gen ,in hoever dit vraagstuk weder aan de orde zal behooren te worden gesteld. Inzake de ingediende Octrooiwet lezen wij in het verslag: Het Bestuur van een der aangeslo ten vereenigingen vestigde er de aan dacht op, dat het wetsontwerp tot in voering van eene octrooiwet, bepalin gen bevatte, naar zijn© meening, in strijd met de belangen van den Mid denstand. De inhoud van dit schrijven werd ter kennis gebracht van de afd. Han del, die aan liet Bondsbestuur deed toekomen een ©x. van het ontwerp octrooiwet, met verzoek in kennis te worden gesteld met eventueele op merkingen waartoe dit ontwerp aan leiding zou geven. In eene vergadering van h©t Bonds- l>estuur is deze zaak besproken en het besluit genomen, dat ieder lid van het Bondsbestuur, de vereeniging waarvan hij deel uitmaakt, zou aan sporen, een exemplaar van het ont werp ter bestudeering aan te vragen, ten einde zoodoende belangstelling in zijn kring op te wekken vocxr deze be langrijke zaak. Aangaande het rapport over de op richting van Middenstandskamers, met het ontwerp van wet regelende de samenstelling en inrichting van deze Kamers, hetwelk de Staatscom missie voor den Middenstand aan H. M. d© Koningin heeft ingediend wordt opgemerkt dat de afd. Handel wek willend een aantal exemplaren van dit rapport ter beschikking van het Bondsbestuur heeft gesteld, om één exean'plaar te kunnen doen toekomen aan iedere aangesloten vereeniging. Bij rondschrijven van het Bondsbe stuur, zijn de vereenigingen uitge- noodigd dit ontwerp ran wet te be- studeeren en eventueele opmerkingen ter kennis van de Regeering te bren gen. Ten slotte memoreeren wij dat bi] gelegenheid der geboorte van H. K* II. Prinses Juliana, het Bondsbe stuur, mede namens de aangesloten vereenigingen, IT. M. de Koningin heeft geluk ge\ven3cht niet deze voor het Nederlandsche volk en het Vorste lijk Huis zoo heuglijke gebeurtenis. Bij schrijven van den Particulieren Secretaris van II. M. is het Bondsbe stuur namens H. M. en Z. K. Hoog heid den Prins der Nederlanden dank gezegd voor de aangeboden gcluk- wenschen. Des middags werd door de afge* vaardigden een bezoek aan de Mid- denstandstenteonsielling gebracht, waarbij de bezoekers zich in een aan tal groepen verdeelden, welke elk door een commissielid werd begeleid, die de leden zijner groep de inzen dingen aanwees en toelichtte. Dit bezoek, dat den geheelen mid dag in beslag nam, zal door een offi cieelen maaltijd worden gevolgd, waarna hedenavond den Congresle den door het Comité der Tentoonstel ling een feestconc&rt in den verlich ten tuin van het Paleis voor Volks vlijt zal worden aangeboden. EEN VREEMD GEVAL. We lezen in de „Tel." Op den Overtoom te Amsterdam woont iemand, die met voorliefde het spiritis ie, liet hypnotisme, enz., be oefent. Eer mannelijk familielid maakt de©' uit van zijn gezin en eeiiicren tiiri geleden woonde ook een nichtje bij hem Ln, dat als dienst meisje b'j hem in dienst was. Dit nichtje is thans in hei bekende gesticht Beth San, op de Nieuwe Hee- nengracrit, waar zij dezer dagen aan de directrice haast ongelooflijke din gen verteld© omtrent hetgeen zij ten huize van haar familielid op den Overtoom ondervonden had. Deze heer zou haar niet alleen voortdurend onder hypnose hebben gebracht, maar haar daarbij ook zwaar mis handeld hebben, een en ander tan einde haar te brengen tot een huwe lijk met hel inwonende familielid. Op aanraden van de directrice en het bestuur van Beth San deed zij van de ondergane behandeling aan gifte bij de politie, welke daarop een onderziek instelde. Eigenaardig is, dat ook een andeii* meisje, lietvvelk bij bedoelden heer op den Overtoom in dienst is geweest, verklaard heeft, eveneens met kwade bedoelingon door hem onder hypnose t© zijn getracht. GED. STATEN VAN FRIESLAND. Gekozen tot lid van Gedeputeerde Staten van Friesland de heer L. W, d© Vries, burgemeester van Barra- deel, oud-lid der Tweede Kamer, chris telijk-hïstorisch, met 37 stemmen. De heer K. P. W. Besuyen, sociaal-de mocraat, had 8 stemmen, lerwij'l één n blanco was uitgebracht. Tot suppletoir lid van Gedeputeer de Staten werd gekozen de heer J. N. Witteveen, oud-lid van Gedeputeerde Staten. BELANGEN IN BRAZILIë. Ter kennis van belanghebbenden wordt gebracht, dat op Zaterdag 17 dezer, des voormiddags van 9.30 tot 12 uur, de heer G. D. Advocaat, Hr. Ms. buitengewoon gezant en gevol machtigd Minister, consul-generaal der Nederlanden te Rio de Janeiro, voor belanghebbenden bij den han del op Brazilië in een der lokalen van de afdeeling Handel van het Minis terie van Landbouw, Nijverheid en Handel. Lange Houtstraat 3ö, 's-Gra- venhage, zal zijn te spreken. Naar het Engelsch, door Barones O r c z y. 1) HOOFDSTUK I. Par ij s: 179 3. Er volgde zelfs geen tijd van re actie. Voort! altijd maar voort bruiste die wilde, ziedende storm, die anar chie, terrorisme, begeerte naar bloed en haat zaaide en tot een orkaan van verwoesting en verschrikking aan groeide. Voort! altijd voortFrankrijk, met Parijs en al haar kinderen stormt blindelings, krankzinnig verder wantrouwt het machtig verbond van Oostenrijk, Engedand, Spanje, Prui sen, di© samen den bloedstroom wilden stuiten. Parijs in September, 1793of zuilen wij het Vendèmiair© noemen van het jaar I van de Republiek Noem het zoools gij wilt I Parijs een etad van bloedvergieten, van men schel ijkiieid in haar laagsten, minst- waaixiigsten vorm, Frankrijk zelf een reusachtig, zelf verslindend monster, haar mooiste steden verwoest, Lyon tot aan den grond afgemaaid, Tou lon, Marseille, massa's smeulend© puinhoopeai, haar dapperste zonen af gedaald tot wraakgierige beesten of tot onwaardig© lafaards, die ten koste van zichzelf veiligheid zochten. Vijf weken geleden was het nu, dat Marat, de bloeddorstige vriend van het volk vermoord werd door de dolk van een vrouwelijke patriot©en maand sinds zijn moordenares trotseh zelfs, vol geestdrift naar de guillotine liepEr volgde gean tijd van reactie enkel maar een diepe zuchtNiet van bevredigden lust, tot wraak, maar een zucht als van een onverzadel ij ken tijger, di© voor 't eerst bloed geproefd heeft. Een zucht om meer Een koning op het schavot; e©n ko ningin, afgezet en vernederd, wach tende op den dood, di© op den drem pel van haar beruchte gevangenis loert; acht honderd afstammelingen van oude geslachten, die de geselüe- denis van Frankrijk maakten dap pere generaals, Custine, Blanclielan- de, Houchard, Beauhamadswaardi ge patriotten, edele vrouwen, mislei de enthousiasten, bestegen bij hon derden <1© enkel© houten treden, di© naar de guillotine leidden. Toch zeker bevrediging genoeg van wraakzucht En toch die zucht om nog meer Maar op dit oogenblik enkel© se conden maar keerd© Parijs tot zichzelf in en dacht na over liet ge beurd© Eenige seconden lang lekt© d© on verzade! ijk© tijger zijn machtige ka ken en overwoog. Alles scheen den Pu blieken Vervol ger Foucquier Tinv ill o nog te onbe duidend. O riep hij op hartstoeh tel ijken toon uit, bezaten alle verraders in Frankrijk samen maar één hoofd, dat het met één slag van de guillotine af gehouwen kon worden. Hij voelde veel voor een Nationaal feest, maar hij wild© daarbij een apotheose van de guiliotiu© zien hij nam zich voor tien duizend verraders t© vinden om op ©en grooten en roem rijken dag onthoofd I© wordentien duizend hoofden can de Place de la Révolution 1© versieren op een groo- tem, onvergetelijken avond, nadat dp guillotine zijn werk zonder weerga verricht had- Maar Collot d'llerbois wild© ook iets hebben in t© brengen. Collot kwam pas uit liet ZuLden met een reputatie van ongeëvenaard© wreed heid ln dezen afschuwdijken tijd van achteruitgang. Hij wilde niet bij de bloeddorstige plannen van Tinvill© achterstaan. Hij was de uitvinder van de „Noya- des", waarmee hij in Lyon en Mar seille zooveel succes had gehad. Waarom zou men de inwoners van Parijs niet zoo'n spannend schouw spel t© genieten geven vroeg hij met een brutalen, schorren lach. Toen verklaarde hij zijn uitvinding waarop hij buitengewoon fcrotsch was. Twee of drie honderd verraders on geveer werden stijf met touwen in groot© menschenbundels aanéén ge bonden en zoo op een bark midden in de rivier geworpen de bark met een gat in den bodem! niet t© groot! juist voldoende om haar langzaam, heel langzaam voor het oog van vele verrukte toeschouwers te doen zin ken. De kreten der vrouwen en kinderen en zelfs van de mannen, ais zij het water voelden rijzen en hen langza merhand omgeven, als zij zich mach teloos voelden zelfs tot ©en vruekte- loozen strijd, hadden, zoo vorklaar- de Burger Collot d© harten van d© ware patriotten van Lyon ve©l te ge nieten gegevon. Zoo ging de woordvoerder verder. Dit "was do tijd, waarin ieder menach maai* één verlangen had-, n.l. dat van ©en ander Ln wreedheid ©n brutaliteit te overtreffen, en maar ©en zorg, die van zijn eigen hoofd te behouden door dat van zijn buurman te bedreigen. Hot groote duel tusschen de hoofd leiders van deze afschuwelijke toonee. len, do strijd tusschen den lieethoof- digén Dan ton aan den éenen kant en den koelbloedigen Robespierre aa.n den anderen wog nog maar pas be gonnen, de groote, verslindende mon sters hadden hunne klauwen tegen elkaar opgeheven, maar de uitslag van den strijd was nog twijfelachtig. Robespierre ra onnavolgbaar zee groen toilet en zorgvuldig gestreken linnen, wreef kalm de nagels van zijn rechterhand tegen d© palm van. zij a Linker. Maar niets van hetgeen er gebeur de ontsnapte hem. Zijn wreed egoïs me, zijn grenzelooz© eerzucht bere kenden zelfs nu welke voordeelen hij voor zichzelf zou kunnen trekken uit het denkbeeLd tot liet stichten van een nieuwen eoredienst, dien der Red© en van het feest, dat ter eer© daarvan zou worden gevierd. Van buiten af bekeken scheen de zaak he©i eenvoudig, maar zijn scher pe, berekenende geest had al ver scheidene zijwegen ontdekt, geschikt om hem Robespierre op een nog hoogar en onomstootelijker voetetuk te plaateen. Omringd door hen, die hem haat ten, die afgunstig op hem waren en hem vreesden, heersclite hij over hen met ai de kracht van zijn eigen koelbloedige woestheid, door de on weerstaanbare kracht van zijn wreedheid zonder genade. Hij hield van niemand dan van zichzelf, bekommerde zich om niets dan om zijn eigen genoegen ieder zijner daden sinds hij zijn kleine praotijk in «en rustige provinciestad opgaf om zichzelf in de wilde stroo mingen van een revolutionaire poli tiek te werpen, ieder woord, dat hij uitte had maar één doel zichzelf. Hij zag zijn collega's en kamera don van de oude Jacobynencluh mee- doogenloos om hem lieen vallen vrienden had hij niet, iedereen liet hem onverschillig en nu had hij in iedere vergadering en club Ln Parijs lienderdon vijanden en ook zij wer den éen voor éen meegenomen in dien wilden draaikolk, dien zij aedf hadden doen ontstaan. Onbewogen, streng, altijd klaar met een kalm antwoord, als de harts tochten bij anderen vrij spel hadden, had Robespierre, de eorzuchtigst© en zelfzuchtigst© zich een reputatie weten te verschaffen van onomkoop baarheid en onbaatzuchtigheid, ©en enthousiast dienaar van de Repu bliek. (Word*, vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1909 | | pagina 5