"Crtrtver. Deze, een bediende van do
Witte Sociëteit, word bewusteloos op
lat nomen en in een juist passeerend
rijtuig van het Koninklijk Staldepar
tement naar de Ziekenverpleging in
fe Duinstraat overgebracht. De poli-
Êeurts, dr. Van Duyl, constateerde
pen dood ten gevolge van schedel
breuk. De man laat een vrouw en zes
Slid eren achter.
Congres over Os Huisindustrie.
Tweede dag.
De tweede dag was gewijd aan de
pfenandoling der referaten van do
Boeren jhr. Mr. Ch. J. M. Ruys do
Deerenbrouck, lid der Tweede Ka
toor to Maastricht, en F. M. Wibaut,
M van den Gemeenteraad te Amster-
iht, beiden over„Wettelijke en
«ndaro maatregelen ten opzichte .van
xb Huisindustrie".
Jhr. Mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck
tateert allereerst in zijn referaat,
ovenals bij alle wettelijke maat-
jjegelen, die bescherming van den
Woeider tot doel hebben, ook bij wet
telijke maatregelen ten opzichte der
huisindustrie bezwaren van principi-
eelen aard te berde gebracht wordt.
Echter vindt Mr. Ruys, dat, waar do
overheid op-grond van den feitelijken
toestand in de arbeidsverhoudingen
van fabrieken en werkplaatsen rege
lend moest optreden, zij daartoe te
eerder bij de huisindustrie bevoegd
is. Wat de practischo bezwaren be
treft, men voert dikwijls aan, dat
maatregelen tot bescherming van den
huisarbeider niet zullen baten, con
trole is onmogelijk.
Wol worde toegegeven, dat de con
trole van overheidswege in fabrieken
veel gemakkelijker isdat do invloed
dei vakorganisatie bij de huisindus
trie zoo niet geheel ontbreekt, dan
toch vaak zeer gering is.
Zulks neemt niet weg, dat bij uit
weiding van het getal ambtenaren
dor arbeidsinspectie meer controle
mogelijk is. Daarenboven op den
eigenaar (of verhuurder) der woning,
waarin de huisindustrie beoefend
wordt, kan de wettelijke plicht gelegd
warden zijn gebouw aan bepaalde
eischen (materialen, ruimte, licht en
lucht) te doen voldoen.
Eindelijk heeft de ervaring aange
toond, dat wettelijke maatregelen ver
betering van den toestand der arbei
ders in rite huisindustrie tot gevolg
hebben, vooral indien daarmede ge
paard gaat een zich ontwikkelend ver
enigingsleven onder die werklieden.
Alvorens eenige wettelijke maatre
gelen te noemen, die ten deze verbete
ring van den bestaanden toestand
zouden kunnen te weeg brengen,
dient do vraag beantwoord te wor
den, m hoeverre de arbeidswet op de
huisindustrie van toepassing ia
Bij arrest van den Hoogen Raad
van 4 Mei 1906 is beslist, dat onder
fabrieken of werkplaatsen, in de ar
beidswet bedoeld, alleen worden ver
staan fabrieken of werkplaatsen van
hot hoofd ol de bestuurders van het
bedrijf, en niet woonvertrekken,
waarover het hoofd van het bedrijf
geen macht uitoefent.
In de huisindustrie is dit laatste
_xs' geval. De huisarbeider toch werkt
in huis voor rekening van anderen.
Op deze nijverheid zijn dus slechts
van toepassing die bepalingen der
arbeidswet, d>e niet alleen voor ar-
bt ui in fabrieken en werkplaatsen
geldon. Zij betreffen het verbod van
he' doen arbeiden van kinderen on
der de 13 jaar en het doen verrichten
var een voor de gezondheid schade
lijken arbeid door jeugdige perso
nen.
Buiten toepassing blijven die bepa
lingen der arbeidswet omtrent het
doen verrichten van on gezonden ar
beid door vrouwen en omtrapt de be
werking van den arbeidstijd van
vrouwen en jeugdige personen.
Achtereenvolgens worden in het
referaat nagegaan
a. De wettelijke maatregelen, die op
alle bedrijven in de huisindustrie van
toepassing kunnen zijn.
b. Die maatregelen, die slechts voor
bepaalde bedrijven moeten gelden.
c. Maatregelen, die door de ge
meentelijke overheid kunnen worden
genomen.
d. Internationale wetgeving.
Onder a. geeft het referaat aan ter
bevordering van de kennis van den
tuostand der huisindustrie en hare
arbeiders, registratie van deze laat
ste voorschriften in het bedong der
openbare gezondheid, waar voor wat
betreft de eischen, waaraan de wo
ning van de huisindustrie-arbeiders
moeten vuldoen, den huiseigenaar
wettelijke verplichtingen behooren te
worden opgelegd, moet bij de toe
passing der wettelijke verzekering,
(ziekte, invaliditeit en oude dag) op
dj huisarbeiders, de industrieel de
verantwoordelijke persoon zijn.
in aansluiting hiermede diene, dat
tte thans ingevolge de arbeidswet
voor fabrieken en werkplaatsen gel
dende bepalingen op den huisarbeid
moet worden toepasselijk verklaard,
<vi waar noodig worden uitgebreid.
Tevens kan door de medewerking
jan de vaststelling van stukloon-
schalen de overheid den toestand der
huisindustrie verbeteren. Er dient de
bijzondere nadruk op gelegd te wor
den, dat de ellende der huisindustrie
arbeiders in do eerste plaais moet
toegeschreven worden aan de lage
loonen. Do treurige toestand dier
arbeiders, aldus het referaat, is niet
allereerst een gevolg van hun slechte
woningen, van het door ben uitgeoe
fend bedrijf, waarvan er meerdere
op zich zelf niet ongegrond zijn, doch
van de armoede, de slechte voeding
etc.. veroorzaakt door hun geringe
verdiensten. Aan de verbetering der
loonen dient dus de overheid bare
aandacht te wijden.
Onder b. wordt de wenschelijkheid
ncpleit, dat do wetgever begint met
voor bepaalde bedrijven hoogere
eischen te stellen voor werktijden,
rusttijden (vooral voor jeugdige per
sonen en vrouwen), lokalen etc. De
krachtig wordende vakorganisaties
zullen de handhaving dier bepalin
gen bevorderen, liet zal haai- allicht
daarna kunnen gelukken van de pa-
- troons afschaffing van de huisindus
trie te verkrijgen. Voor wat betreft
den toestand der woningen, waar
huisindustrie wordt beoefend, geeft
de woningwet den Nederlandschen
gemeenten gelegenheid daadwerkelijk
te grijpen, door bil verordening
eischen te stellen van licht, lucht en
ruimte, de ingebruikneming van lo
kalen, etc.
Ook door het verleenen van finan
ce o len steun aan pogingen, om den
toestand der huisindustrie-arbeiders
ta verbeteren, kan de gemeente ten
deze nuttig werkzaam zijn. Ook wordt
betoogt, dat internationale regeling
gewenscht is. Zij betoogt invoering
van een stel van wettelijke maatrege
len door de verschillende regeeringen
binnen wier landsgrenzen de bepaal
de tak van nijverheid wordt beoefend,
ten einde eene gemeenschappelijke,
gelijktijdige en gelijkvormige vast
stelling der arbeidsvoorwaarden te
verkrijgen.
Ten slotte worden onder de andere
maatregelen nog genoemd, vakorga
nisatie, coöperatie-, eigen werkplaat
sen, collectieve arbeidscontracten,
voksoholen en vakcursussen, enquêtes
en tentoonstellingen.
De voorzitter schorst hierna de ver
gadering en spreekt een woord van
afscheid tot den Minister van Land
bouw ,die vertrekken moet. De tegen
woordigheid van Zijne Excellentie ie
een bewijs van zijn belangstelling in
da huisindustrie, dat zeer op prijs
wordt gesteld spreker hoopt, dat de
Minister spoedig gelegenheid moge
vinden om ook nog op andere wijze
(lie te toonen.
Na nog eenige discussie vraagt de
heer Troelstra ten slotte het
woord, om als zijn indruk van dit
Congres te geven, dat we daarmede
niet staan aan het einde, maar aan
het begin van de behandeling van het
euvel der huisindustrie. Het zal zeer
do vraag zijn, of de belanghebbenden
wel komen tot een en dezelfde oplos
sing. Over de specialiseering toch van
hot vraagstuk is op dit congres wei
nig gezegd, on kon niets gezegd wor
den, omdat de arbeiders zeiven zich
nog niet hebben laten hooren door
hun organisaties.
Spreker hoopt dan ook, dat de Ver-
eeniging voor do tentoonstelling van
Huisindustrie zich moge reorganises-
ren. om thans in het algemeen den
strijd tegen do euvelen der huisiudus-
trio te oentraliseeren en organisee-
ren.
Do voorzitter zegt, dat hij het resul
taat van dit congres hierin ziet, dat
do verantwoordelijkheid en de plicht,
dij op verschillende personen, op
groepen van personen en de Regee-
rine en Wetgeving rust, in het licht
zijr. gesteld.
In naam van de oommissie van het
congres stelt spreker de volgende con
clusie voor
Het congres, enz.,
spreekt als zijn oordeel uit,
lo. dat de toestanden in de huis
industrie in Nederland met name wat
betreft den arbeid van kinderen en
jeugdige personen, den arbeidsduur,
de werklokalen en het loon, van dien
aard zijn, dat verbetering dringend
noodig is
2e. dat maatregelen daartoe nit
moeten gaan zoowel van de huisar
beiders zeiven els van andere belang
hebbenden en belangstellenden,
3e. dat het echter tevens noodzake
lijk Is, dat de wetgever zijn aandacht
wiido met name aan de toepassing,
uitbreiding en naleving van de ar-
beids- en veilgheidswetgeving op de
werkplaatsen dor huisarbeiders, en
aan de loonregeling. Maatregelen,
waarbij zooveel mogelijk de organi
satie van werkgevers en werknemers
xijn te betrekken.
Ten slotte wordt "net Congres door
den voorzitter gesloten met een woord
van dank aan do vertegenwoordigers
der Regeering, en aan allen, die me
dewerkten tot het welslagen er van.
TWEE MENSCHEN VERBRAND.
Een vreeselijke brand heeft Vrijdag
nacht omstreeks half twaalf te lerse-
ke gewoed. Omstreeks dien tijd
stond het schuurtje, gelegen achter
do woning van den heer Poelman, in
lichterlaaie. Do vlammen grepen met
zulk een snelheid om zich heen, dat
de schuur in een oogenblik door het
vuur was verteerd. Geen wonder,
want do vlammen vonden een wel
kome prooi in de grooto massa's kool
zaad, welke op zolder lagen opgesta
peld.
Op denzelfden zolder sliepen de 27-
jarige knecht en do 23-jarige meid.
De brandweer uit Ierseke deed alle
pogingen om het vuur te stuiten en
mocht er inderdaad in slagen de om
liggende perceelen te beveiligen en
greoter onheil te voorkomen. Poel
man en zijn vrouw redden zich nage
noeg in nachtgewaad.
DESERTEUR GEVAT.
Te Nijmegen is Donderdagavond
gearresteerd ©en 18-jarig jongmensch
dat, na dienst te hebben genomen bij
het korps mariniers, herhaalde ma
le'. uit zijn garnizoen te Rotterdam
was weggeloopen uit heimwee naar
zijne te Nijmegen wonende moeder,
hetgeen ook weder voor eenigen tijd
had plaats gehad, waarom hij als
deserteur in het Algemeen Politie
blad gesignaleerd stond. Lang heeft
hij zich weten schuil to houden, doch
dion avond liep hij in de Burchtstraat
tegenover den Schouwburg een twee
tal rechercheurs als liet ware in de
armen. Een worsteling ontstond,
waarbij S. heftigon tegenstand bood,
maar ten slotte gelukte het, hem te
overmannen.
Gemengd Nieuws
Peary's Pooltocht.
In de „Times" verschijnt een ver
haal van Peary's pooltocht.
Toen de „Roosevelt" den 18en Aug.
Etah verliet en naar het noorden
stoomde, had zij behalve de beman
ning, die uit het zuiden was meege
komen, nog 22 Eskimo's, 17 Eskimo-
vrouwen en 10 Eskimo's-kinderen aan
boord. Verder 236 houden en 40 wal
russen. Nadat op de reis van het pool-
schip door Smlthsond, Kano-bokken,
Kennedy-kanaal, Hall-bekken en Ro-
beson-kanaai de gewone moeilijkhe
den waron ondervonden, aan derge
lijke pooltochten per schip verbonden
nadat dus de „Roosevelt" behoor
lijk haar deel had gehad van stormen,
ijsgang, ijspersingen en mist, werd
Kaap Sheridan bereikt, waar men het
winterkwartier inrichtte. Do voorra
den worden uit het schip gehaald en
aan land gebrachter werden huizen
en werkloodsen gebouwd, jachttoch-
ten werden ondernomen en op tal van
plaatsen langs do Noordkust van
Grantland werden voorradendepöta
aangelegd ten gebruike bij den groo-
ten sledetocht in het voorjaar. De
jachtpartijen hadden een gunstig re
sultaat en leverden een wolkomen
bult ban muskusoesen, rendieren en
beren. Voorts werden meteorologische
en getiidon-waarnemingen uitge
voerd. Eindelijk kon, na uiterst zorg
vuldige en omvangrijke voorbereiding
de sledetocht naar het noorden op 1
Maart vertrekken van kaap Columbia.
Aan dezen tocht namen deel 7 leden
der expeditie, met 17 Eskimo's, 19 sle
den en 133 handen. Naar reeds be
kend is, werd de voortgang gestuit
door open water van 4 Maart tot den
Hen.
Op den 5en Maart verscheen de zon
voor een paar minuten aan de kim,
toen verdween zij weer. Dat was se
dert don len October haar eerste ver
schijning. Uitvoerig worden in de
Times de moeilijkheden en bezworen
beschreven, die het gevolg waren van
het geleidelijk vermindoren van het
aantal deelnemers, doordien telkens
groepjes werden teruggezonden. Op
sommige dagen werdén reusachtige
afstanden afgelegd, welke afstanden
in werkelijkheid nog aanzienlij kei-
zouden ziïn geweest, indien niet de
tegenwind, die gelukkig maakte, dat
de open plekken tusschen de ijsvelden
zich sloten, ook tevens die ijsvelden
naar het zuiden had doen afdrijven.
Op den 88en breedtegraad scheidde
zich de laatste groep van de hoofdex
peditie. De teruggaandon stonden on
der leiding van den gezagvoerder van
de Rooseveit, kapitein Bartlett. Deze
had wel verder mee naar het noor
den willen gaanmaar om de moei
lijkheden van het sledentransport
niet grooter te maken dan noodig
was, was de terugkeer van Bartlett
noodig. Deze laatste is een New
Foundlander, al zoo een Britsch on
derdaan. Hij heeft dus, buiten enkele
Amerikanen en eenige Eskimos', de
hoogste breedte bereikt, en van de
Britten Is hij do recordhouder. (Zou
Peary hem misschien hebben terugge
stuurd, omdat hij geen Amerikaan
is?). Hoe het zij, Bartlett ging terug
op 88 gr. N.-Br.
Men weet, dat een groep onder lei
ding van Ross Marvin reeds op den
86en breedtegraad was teruggestuurd.
Op den terugweg naar Kaap Columbia
is Marvin toen verongelukt.
Vóór Bartlett naar het zuiden ver
trok was hem een afschrift gegeven
van alle tot zoover gedane waarne
mingen en gehouden aanteekeningen.
De expeditie, die zich bij Kaap Co
lumbia aan de noordkust van Grant
land (ca. 70 gr. W.L.) op het zeeijs
begaf vor den grooten sledetocht
noordwaarts, bestond uit Peary,
Bartlett, prof. Mac Millan, dr. Good-
sell, Borup, Marvin en Henson. Bo
vendien gingen mee 17 Eskimo's. 133
honden en 19 sleden. De expeditie was
In drio groepen ingedeeld. Bartlett
leidde de voorhoede, dan kwam de
groep van Marvin en Borup, daarach
ter Peary met het gros der deelne
mers. Reeds eersten dag het
woei een sneeuwstorm geraakten
eenige sleden onklaar en moesten er
Eskimo's terug naar Kaap Columbia
om uit het kampement aldaar, dat
Crane City was gedoopt, reservesle
den te halen. Volgens het plan zou
de eerste groep (onder Bartlett) voor
uit gaan om door het ruwe ijs bij de
kust een pad te effenen voor do hoofd
colonne, hetgeen ook geschiedde. Den
16en Maart merkte Peary tot zijn
groot leedwezen, dat een van Mc. Mil-
lan's voeten bevroren was. Dat was al
sinds 2 of 3 dagen het geval geweest,
maar Mc. Millan had het stil gehou
den in de hoop, „dat het wel weer
vanzelf terecht zou komen". Doch
toen Peary den toestand van den
voet had onderzocht, bgreep hij, dat
Mc. Millan niet verder mee kon. Deze
werd dus teruggestuurd. Gelukkig
waren Marvin en Borup net den dag
tevoren zich men hun honden bij de
hoofdgroep komen voegen, zoodat
Peary honden en sleden kon missen
om die met Mc. Millan terug te zen
den. Borup en Marvin waren n.l. te
ruggestuurd om nieuwe voorraden
brandstof en alkohol te gaan halen.
Dien lCen (breedte of lengte worden
niet aangeduid) werd een looding
uitgevoerd, die een bodemdiepte van
825 vadem aantoonde. Peary besloot
daaruit, dat hij den z.g. onderzee
drempel van de kust al voorbij was.
Het meet ergens tusschen 84 gr. en 85
gr. zijn geweest bij 84 gr. gaf een
looding nog pas ilO vaam. Deze over
gang van kust-zee in diepe zee komt
ook tot uiting in de geaardheid van 't
ijs nari de oppervlakte. Ter plaatse
van dien overgang werden n.l. in
den regel breede open kanalen, door
Peary „the big lead" genoemd, aan
getroffen. Het zee-ijs ten noorden
van „the big lead" drijft langzaam in
oostelijke richting. Het ijs ten zuiden
er van ligt betrekkelijk vast ten op
zichte van de kust.
Peary had nu met, de voorhoede de
regeling getroffen, dat deze sliep als
de hoofdgroep marcheerde en omge
keerd. Zoodoende was er steeds een
maal per dag contact tusschen die
groepen. Alg de hoofdgroep, met de
zwaarbepakte sleden in hat kamp van
de voorhoede kwam, trok die weer
verder om den weg te banen en te ef
fenen.
Toen de expeditie het record van
Cagni (hertog der Abruzzen, 83 gr.
33") geslagen had, werd Marvin, naar
de kust teruggestuurd. Tot afscheid
zeicte Peary enkel„Beste kerel, pas
goed op de ijsspleten". Dat was op 24
Maart. Maar zelfs die goede raad heeft
Marvin niet voor zijn noodlot kunnen
behoedende jonge geleerde is op
den terugtocht verongelukt.
Van de aanvankelijke deelnemers
was reeds vroeger dr. Goodsell en la
ter Borup teruggestuurd.
Peary en zijn makkers zetten den
tocht over de drijvende ijsvelden
voortde omstandigheden waren gun
stig, maar de mistige atmosfeer be
moeilijkte het schatten van afstan
den. Den 25en Maart werden dikke
sneeuwlagen aangetroffen, zóó dat zij
alle spleten en kuilen in het ijs als 't
ware vulden. Hier kwam Peary de
voorhoede achterophij vond Bart
lett en de zijnen uitgeput, ja bijna ont
moedigd. Maar hij wist hen weer aan
het werk to krijgen. Den volgenden
dag werd Bartlett opnieuw ingehaald
door de hoofdgroep. Men trof hem aan
voor ©en breed open kanaal. De expe
ditieleden bouwden nu sneeuwhutten
en Legden zich te ruste. Peary werd
echter plotseling uit den slaap ge
wekt door het in beweging raken van
M iLs. Ög elechta enkele meters af
stand van de hutten had zich een
breede scheur geopenden het had
niets gescheeld of een van de hon
den-spannen was te water geraakt.
Een ander span was bijna onder ijs
blokken verpletterd.
Het ijs ten noorden van de spleet-,
welke zich had geopend dreef af naar
het westen, dat ten zuiden der spleet
en waarop de expeditie zich bevond,
naai' het oosten. Peary schopte een
opening in de hutten waar de slede
drijvers sliepen en beval hun de sle
den voor het vertrek gereed te ma
ken, ten einde op het eerste gunstige
oogenblik de wijk to kunnen nemen.
Ofschoon het ijs nog lang in beweging
bleef, sloot de spleet zich tenslotte, en
met snelheid werd nu de overtocht
uitgevoerdmaar dikwijls moest de
sleden-karavaan over ijs gaan, dat
zoo dun was, dat het zich boog onder
het gewicht van menschen en dieren.
Echter werd op eenige kilometers ver
der naar het noorden dikker ijs be
reikt, waarover de sleden «nel voor
uit konden komen.
Den 2Sen Maart, voor het eerst
sinds de karavaan Kaap Columbia
had verlaten, had de expeditie feilen,
konden tegenwind te verduren, die
de menschen scherp in het gelaat
sneed. Maar zij klaagden daarover
niet, want die wind maakte, dat de
open kanalen tusschen de ijsvelden
zich sloten en er dus weinig opont
houd wasmaai- aan den anderen
kant deed de wind het gansche ijsvel
den-complex naar het zuiden afdrij
ven, waardoor de expeditie verschei
dene mijlen verloor.
Men was toen ongeveer bij den
88en breedtegraad, en Bartlett, die er
op gesteld was, dien te overschrijden,
Irak nog 5 6 mijl noordwaarts en
deed een plaatsbepaling, die echter 87
gr. 48' gaf. Van deze waarneming
werd het resultaat in duplo genoteerd;
Peary hield één afschrift, Bartlett,
die daar naar do kust terugkeerde,
nam het andere mee.
Bij Peary bleven nog slechts zijn
trouwe neger Hensony die hem op
zijn meeste Pooltochten had verge
zeld, en vier Eskimo's.
Van dezen waren de negpr en de
Eskimo's Ootam, Egingwah en Sig-
loo beproefde slede-drijvers. De 4e
Eskimo was een jongen, die er fel op
wag den tocht tot het einde mee te
maken, omdat hij voor de hem toege
zegde belooning de gunst hoopte te
verwerven van den vader van het
meisje, dat hij wilde trouwen. De
honden waren, hoewol mager, nog in
goeden toestand ;ook de steden waren
nog in goeden staat. De voorraad le
vensmiddelen was nog ruimschoots
voldoende voor 40 dagen, en daarna
konden de honden zelf nog worden op
gegeten de groep kon dus nog wel
een 50 dagmarschen maken. Peary
maakte nu een wijziging in zijn plan;
hij besloot 5 dagmarschen uit te voe
ren van 15 mijl elk. Die morsclien
moesten tot een eind ziju gebracht
vóór den middag van den oen April,
teneinde nog op dien dag een plaats
bepaling te kunnen verrichten. Peary
hoopte daarbij, dat het goede weer
van de laatste dagen zou anhouden.
Er zou op de laatste marschen
zoo goed als niet meer worden
geslapen, enkel af en toe worden ge
stopt oin thee te zetten en den honden
rust te geven. Op den 5en dag zou dan
met een enkele slede met een dubbel
span honden nog een laatste groote
afstand naar 't noorden worden af
gelegd, waarbij Peary zich door
slechts een of twee mannen wilde
doen vergezellen. Den len April werd
overgegaan tot de ten uiLvoerleggmg
van du plan. De inarsch duurde 10
uur en bracht do expeditie voorbij
den 88en graad. Ofschoon er zich tij
dens de korte rust een groote scheur
in het ijs vormde, kon den volgenden
dag weer een prachtige afstand wor
den afgelegd. Reeds kwam het den
reizigers voor, dat de zon den gan
seden dag even hoog aan den hemel
stond. En zoo ging het met snelle
vaart verder, waarbij slechts nu en
dan van het ijshouweel behoefde te
worden gebruikgemaakt.
Men. was nu reeds voorbij de breed
te 881/2 gr.
Sport eo Wedstrijden
VOETBAL.
Haarlem's Twintig-jarig Jubileum
Zondag op het llaarlem-veld, weer
hostel)jk versierd met talrijke vlag
gen, was het de tweede dag van
Haarlem's feest. Zestien elftallen
kwamen op dezen dag in het veld,
en de administratie van kleedka
mers, handdoeken, zeep en thee voor
die massa voetballers was ingewik
keld genoeg.
's Morgens werd op twee velden ge
speeld. De acht H. V. B.-eerste-klas-
sers bestreden elkaar tn de eerste
ronde van Afdeeling II, met de vol
gende uitslagen
10—11 aHercules—Heemstede,
1-0.
10—11 b Klein HaarlemV.I.O.S.,
1—1.
(Bij loting gewonnen door Klein-
Haarlem).
111/4-12 1/4 c E. D. O. II—H. V.
V.. 4-2.
111/4-12 1/4 d Haarlem HI—Z. V.
V., 2—1.
Daarna wer<l om één uur een
match voor Afdeeling I der Serie-
wedstrijden gespeeld tusschen Haar
lem II en de Amsterdamsche V. V.
Hoewel het een spannende match
was, legde Haarlem's reserve het te
gen de derde-klassers leelijk af. Tot
groot genoegen van T publiek maak
te Haarlem II de eerste goal, maar
met rust was 't 11 en tenslotte won
A. V. V. na harden strijd.
Tegen half twee kwam er veel meer
publiek op het veld, in de half-afge-
ncaakte en reeds gedeeltelijk van ban
ken voorziene tribune «aten heel wat
menschen.
Om half drie begon do match
HAARLEM—VITESSE, 2—0
dde in verband met den beschikbaren
tijd slechts twee maal een half uur
duurde. Haarlem kwant met een klei
ne wijziging mi H elftal van verleden
week uit roet
Utermork (capt.),- 1 i
De Wolff, Sorné,
Veen, Healey, Haak,
Patrick Miller, Verwey, Bijleveld,-
Xhomas Miller, Filipse.
1 De Arnhemaohe eersteklassers kwa
men in hunne geelzwart gestreepte
jerseys la H. V. V.) het veld op.
Het begin was spannend, Vitesse
bewees al direct gevaarlijker tegen
stander to zijn dan U. D. de vorige
week. De Haarlemsche achterhoede
i3 echter een uitstekend geheelik
ge'oof dat dit achterstel wel het beste
is. dat Haarlem ooit bezeten heeft.
Albert Haak in de midden-linie is
vooral een uitstekend speler; Hëaley's
verbluffende handigheid was ook den
Arnhemmers te machtig, die steeds
probeerden het door forsch spel op
bom te winnen, maar ar niet In slaag
den.
Beide backs voldeden bijzonder; De
Wolff kan 't heel wat boter dan mid
denvoor spelen I Minder is do voor
hoede, die wel aardig samenspeelt,
me ar weinig schiet, vooral door de
lichtheid dei* drie binnenspelers. Tho
mas Miller is m. i. geen speler voor
Iv-t eerste elftal hij heeft goede mo
menten, is soms heel handig, maar
wordt ais 't er een beetje op aankomt,
op zii gezet.
In het begin van deze match be
stond bij de Haarlem-spelers eene
sterke neiging om het sóhieten aan
elkaar over te laten, wat voor de
Yitesse-backs nogal gemakkelijk was.
Langdurige operaties van Haarlem's
voorhoede in het Vitesse-penaltyge-
bied hadden geen succès, Rees hield
riool een paar schoten, 0. a. op een
heel gevaarlijk moment een flinken
ui' van Bijieveld. Een draaiend boog
schot van Healey, dat gevaarlijk
deed, ging d'r over.
Vitesse's voorhoede kwam ook eens
aan de beurt, en speelde niet kwaad.
Toen Uitertnark een bai liet vallen,
scheen hun eerste goaltje te komen,
maar een hard schot vloog juist bui
ten den paal....,
Toen Rauch rusten floot, was het
nog 00, aooals aan 't begin.
Van alle zijden aangemoedigd, be
gon Haarlem daarna weer den Vi
tesse-keeper te belagen, en nu einde
lijk met succes. Een hooge voorzet
van Patrick Miller ging over Rees
heen, Filipse kwam aangerend, en
liep den bal roet zijn borst in het
doel (1-0).
Algemeen enthousiasme.
Weer ging Haarlem's rechtsbuiten
er van door, maar werd op het punt
van voor to zetten volkomen fair
opz" getackeld". Scheidsrechter
Rauch was blijkbaar van oordeel, dat
hier armen-duwen in 't spel was en
gaf penalty. Utermark wenschte die
niet te accepteer© n en trapte met op
zet een meter of tien naast, onder
algemeen applaus.
Kort daarna kwam toch nr. 2, toen
ua goed samenspel der Haarlem
voorhoede Bijieveld met een prachtig
schot succes had (20).
Hiermee was 't beslistUtermark
stepte nog een paar mooie schoten en
het was tijd Haarlem had een
spannende wedstrijd welverdiend ge
wonnen. Van beide zijden werd hard
voor de overwinning gewerkt.
Na een korte pauze volgde het ko-
rr.'sehe nummer van het programma.
Dat was de
GECOSTUMEERDE VOETBAL
WEDSTRIJD.
Lezer, 't ie me onmogelijk u de
schitterende verzameling van twee
ën-twintig types, die op do tonen der
Schotenseho Harmonie begonnen met
een succesvolle „ommeganck" volle
dig te beschrijven. Schitterend was
ongetwijfeld Lijnkamp's oude vrouw-
créatie, en ook het succes van de
beide oudste gebroeders Haak, van
Bouwmeester, die een bevallige keu
kenmeid en van Utermark, cüe een
even bevallig hm jong meisje
creëerde, was groot.
Nadat beide partijen zich keurig
opgesteld hadden (geijkte zin in voet
bal verslagen, nietwaar was het na
tuurlijk direct penalty, en da
scheidsrechter vergat zijn plichtmati
ge onpartijdigheid, door hieruit schit
terend te scoren. Hierbij bleef het
niet, er werd ijverig gedoeld zooals
ze bij korfbal zeggen), hoewel Bijle-
veld's schrikaanjagende toeter uitste
ken backte voor 't eene doel. Scheids
rechter Bergmeyer voelde wroeging
over zün begane partijdigheid, en
herstelde die door aan de overzijde
even schitterend tegen te scoren. Op
diverse wijzen werd met behulp van
japonnen, etc., de bal verdonkere
maand, zonder dat de scheidsrechter
hiertegen optrad (hij gelieve dit niet
als een verwijt op te nemen, ik lever
bij voorkeur geen ongunstige critiek
op scheidsrechters).
Droevig werd het spel onderbroken
door een ongeval, aan een der backs
overkomen, die in geruimen tijd niets
te doen kreeg en in die periode blijk
baar gekwetst werd. Onmiddellijk
werd het spel gestaakt, vier man pas
tor. op het slachtoffer van „dat ge
vaarlijke voetbal" de bekendé metho
de van kunstmatige ademhaling toe,
terwijl twee anderen over hem heen-
vielen. Dit alles bracht hem spoedig
weer in orde.
Veel zou ik u nog van dezen zeer
belangrijken wedstrijd kunnen mee-
deelen, die na een zeer onreglemen-
tairen speeltijd van ruim een half
uur zeer plotseling eindigde, maar
Haarlem's Dagblad heeft meer rubrie
ken dan de sportrubriek en ik eindig
dus met de mededeeling, die ik uit
goede bron ontving dp. uitslag van
do gecostumeerde match was onge
veer 54.
Het was weer een dag van aardige,
prettige wedstrijden, die uitstekend
verliep.
Voor den derden en Jaatsten Zon
dag van Haarlem's feest staan op het
programma do demi-finales en finales
van de serie-wedstrijden, eerste en
tweede afdeeling. Het eerste elftal
heeft dan „vrijaf".
OM DEN ZILVEREN BAL.
werden op het H. B. S.-teitredn Zon
dag weer twee matches gespeeld. Het
begon met:
SPARTA—VELOCITAS, 0—1.
Door te veel zelfvertrouwen en het
uitstekende voetbal van Velocitas ver
loren de kampioenen hun eersten
wedstrijd. Door Blume doelpuntte
Velocitas twintig minuten na de rust,
en ondnks hard werken van 't volledi
ge Sparta kwam de gelijkmaker niet.
QUICK—H. B. S., 6-0.
Een plaatselijke ontmoeting, waar
in H. B. S., dat niettegenstaande de
talrijke berichten van hare verzwak
king nog wel degelijk Von Renter»
ghera en Gonsalves In t elftal had,
toch verre de mindere was. Quick ia
dit jaar in schitterenden vorm en H.
B. S. moest er leelijk aan gelooven.
Met rust was de stand al 30.
ANDERE SERIEWEDSTRIJDEN.
Behalve de Zilveren Bal en Haar
lem's jubileumswedstrijden werden
door H. V. V., door Hercules Utrecht,
in Tilburg en in Enschedé diverse se
riewedstrijden gehouden. Laten we ze
hier even noemen:
SERIEWEDSTRIJDEN H. V, V,
D. F. C. I—Concordia I, 21.,
Achilles I—O. D. O., 1—0.
Volharding III. B. S. II, 8—2
(Consolatiewedstrijd).
H. V. V. IXerxes 4—1 (rust 4O)'*
SERIEWEDSTRIJDEN HERCULES.
Kampong—D. O. S., 1—0, (verlengd)
Allen Weerbaar—Hercules II, 6—2.
Hercules IRobur et Velocitas 41.
U. V. y.Olympia, 10 (verlengd).
TILBURG.
D. V. S.N. O. A. D. 1—0 (verlengd}
Sparta II—ZaltBommel 5—0*
Finale:
Sparta II—D. V. S., 4-0.
TWENTSCHE SPORTFEESTEN TE
ENSCIIEDó.
Hercules—E. V. V., 2-0.
PhenixOranje Nassau, 51*
P. W. I—Hercules, 40.
Hercules—Oranje Nassau, 20.
Finale:
P. W.—Phenix 7—3 (rust 3—2).
De P. W.'er Mönch schoorde in de
zen eindstrijd vijfmaal.
DE NEDF.RLANDSCIIE ZWEM-
KAMPIOENSCHAPPEN 1909.
zijn als volgt behaald:
Borstzwemmen korte afstand (80
M. en 240 M.): L. Benenga (De Jonge
Kampioen).
Borstzwemmen lange afstand (600
M. en 1600 M.: P. L. Ooms (De Jonge
Kampioen).
Rugzwemmen korte afstand (80 M.)
C. J. Tersteeg (Het IJ).
Rugzwemmen lange afstand (240
M.): J. G. Cortlever (Het IJ).
Duiken: Jac. van Es (Het IJ).
Schoonspringen: N. Sturkop (D. J*
K.)
Stoomvaartberichteö
TRANSATLANTISCHE LIJNEN.
Het stoomschip Malang vertrok 11
Sept. van Hamburg naar Rotterdam.
Het stoomschip Koning Willem I ar
riveerde 11 Sept. te Batavia van Am^
sterdam.
Het stoomschip Rindjani vertrok 11
Sept. van Rotterdam naar Java.
Het stoomschip Oranje, van Bata
via naar Amsterdam, vertrok 11 Sept.
van Singapore.
Het stoomschip Prins Maurits ver
trok 10 Sept. van New-York naar W.-
Indië.;
Het stoomschip Prins Willem III,
van Amsterdam naar Paramaribo, air-
riveerde 10 Sept. voorm. 8 uur te Ma
deira en zette denzelfden dag, 6 uur
nam. de reis voort.
Het stoomschip Prins Willem IV,
arriveerde 9 Sept. te Paramaribo van
Amsterdam.
Het stoomschip Prins Willem V
vertrok 10 Sept. van Paramaribo n.
Amsterdam.
Het stoomschip Tabanan, van Rot
terdam naar Java, vertrok 10 Sapt*
van Colombo.
Het stoomschip Ternate, van Java
naar Rotterdam, arriveerde 11 Sept*
te Marseille.
Het stoomschip Koning Willem Jl,;
van Amsterdam naar Batavia, ver
trok 10 Sept. van Lissabon.
Het stoomschip Ambon vertrok 11
Sept. van Amsterdam naair Batavia.
Het stoomschip Eemland, van Am
sterdam naar Buenos Ay res, vertrok
10 Sept. van Rio Janeiro.
Het stoomschip Soestdijk arriveer
de 10 Sept des voorm. van Rotteuv
dam te Philadelphia..
Het stoomschip Nieuw-Amsterdam
vertrok 11 Sept. van Rotterdam naar
New-York.
Het stoomschip Vondel, van Am
sterdam naai* Batavia, passeerde 11
Sept. Perim.-
Het stoomschip Koning Willem III,
van Batavia naar Amsterdam, ver
trok 10 Sept. van Perim.
Het stoomschip Rijnland,, van Am
sterdam naar Buenos-Ayres, arriveer
de 11 Sept. te Rio Janeiro.
Het stoomschip Prinz Regent Luit
pold, van Rotterdam naar Oost-Azië,
arriveerde 10 Sept. te Napels*
FAILLISSEMENTEN.
Breda, 10 September. J. M. Simoff,-
oud-xitmeester des cavalerie te Tete-
ringen. Rechtar-commissaris: jhr. ror.
A. J. J. van Sasse van Ysselt,
Arnhem, 9 September. L. J. See-
gers, sleeper, te Nijmegen. Rechter
commissaris: mr. H. J. van der Poel
Hiddingh.
24 Augustus. S. Snatager, open>
bare koopvrouw to Arnhem, vroeger
wonende te Zutphen en aidaair gehan
deld hebben onder de handelsven-'
nootschap Chemische fabriek „Eure
ka." Rechter-commissaris: mr. H. J*;
van der Poel Hiddingh*
Opgeheven:
M. Cornelissen en C* F. Zeitsen,
beiden timmerman en aannemer,
handelende onder den naam Corne
lissen en Zeitsen, wonende te Nijmr*
gen.
Geëindigd:
M. van den Berg, Amersfoort*
B. P. Correljó*
