Verschijnt dagelijks, behalve oo Zoo- es Feestdagen.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
27e Jaargang. Ho. 8043
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1009 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PBR DRIB KAANUENI
Voor Haarlem i f 12H
Voor de dorpen In den omtrek «aar een Agent gevestigd b (kom der
gemeente)130
Franco per post door Nederland 1-65
Afzonderlijke nummers0.02K
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem037M
de omstreken en tranco per post 0.45
Dlïgave der Vennootschap Lonrens Coster. Pirectenr 1. C. PEEREBOOiB.
ADVERTENT lÊNi
Van 1—5 regels 80 Cis.: Iedere regd meer 10 Cts. Buiten het Arrondfes^ent
Haarlem van t—5 regels /Ielke regd meer ƒ0.30 Reclames 30 Cent per regd*
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing!
50 Cis. voor 3 plaatsingen contant
Redactie ea Administratie! Groote Houtstraat
Ifltercommonaaj Telefoonnummer der Redactie 600 eo der Administratis 724
Drukkerij i Zolder Buitenspaarae 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiSa
reclames van bulten het Arrondissement Haarlem to dit blad ia uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buttentendsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoeastraat TG78, Amsterdam. Telephoon tnterc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
WOENSDAG 15 SEPTEMBER.
Gr. Mairkt: Muziekuitvoering, 8 uur.
Circus Carré: Voorstellingen, 2 en
8 uur.
OM ONS HEEN
No. 990.
Reisherinneringen.
HL
Wat lederen toerist, maar vooral
den Nederlander, in een landschap
aantrekt, is een waterpartij. Dat aal
wel voor een deel de reden wezen,
waarom zooveel -Hollanders hun
zomervacantie in Zwitserland door
brengen, want in dat opzicht is hot
Vleine bergland ongeëvenaard.
In den tijd van tien dagen heb ik er
vijf meien gezien en er vier bevaren.
Het eerste was dat van Zürich, mooi
gelegen, waarop groote stoomers en
kleine, vlugge booten gelegenheid ge
ven tot bekoorlijke watertochtjes, bet
tweede was hel Vierwaldstattermeer,
he'. grootste en statigste van alle, het
derde 't meer van Brienz, vloeibaar
verbindingsteek en tusschen Interla
ken en Luzern, omdat tusschen die
twee steden geen doorgaande spoor
wegverbinding bestaathet vierde 't
bekoorlijke, huiselijke meer van
Thnn, waarop het, naar men zegt,
toch zoo duchtig spoken kan, en het
vijfde 't meer van Lugano. Alleen bii
bet laatste zijn we aan den kant ge
bleven, al de andere hebben we be
varen. En ieder, die dat deed. moet
er een gevoel van weelde uit hebben
overgehouden, een indruk van be
wondering over zooveel natuur
schoon, uitgestrooid in een zoo klein
hoekje van onze aarde.
Maar van alle spant het Vierwald-
etatter Meer de kroon. Eiken dag
leggen aan de ruime kade eenige meu
ten de groote booten aan, die naar
'Alpnachstadt en naar Fluelen varen,
modern ingerichte vaartuigen, waar
van* we ons, ai zijn ze in Zwitserland,
te Winterthur, zelf gebouwd, afvra
gen hoe ze in het meer gekomen ziin.
Iu den drukken tijd verdringen de
reizigers elkaar tegen het oogehblik,
waarop instappen geoorloofd is, maar
leder komt mee- Sommige booten kun
nen elfhonderd, andere dertienhon
derd passagiers vervoeren, de bevol
king van een klein dorp. En het komt
dan ook meermalen voor, dat men op
de dekken over de hoofden kan loo-
pen.
De eerste merkwaardigheid, die we
op de boot aantreffen, was wel de
naar 't scheen Hóngaarsohe jonge
vrouw, He, evenals haar begeleider,
ee deftig oud heer, een groote sigaar
rookte uit een papieren pijpje, met
een gewoonheid van gebaar, waaruit
bleek, dat zij niet aan haar proefstuk
was. Maar toen de boot in beweging
kwam, was er beters te zien. 't Was
een heldere dag. Zelfs de Pilatus, an
ders bijna altijd in nevelen gehuld,
scheen op het punt zijn kop uit den
Bluier los te wikkelen. He<t gezicht op
de oevers was van onbeschrijflijke
schoonheid. Telkens verandert
panorama. Nu eens schuift de boot
tusschen hooge bergwanden, dan
weer verwijdt zich het water en geeft
het verrukkelijkste vergezicht op
dorpjes aan den kant. De namen
.Vitznau, Brunnen, Fluelen, om er
maar enkele van de vele te noemen,
klinken voor ieder, die ze gezien
beeft, na als een herinnering aan
ronneweelde en kleurenpracht. Aan
de oevers, langs de hellingen ziin de
keurige a ilia's, de sierlijke Chalets als
onopzettelijk rondgestrooid overal
boven het blauwe meer rijzen trotsche
bergen omhoog. En wanneer we ein-
flelijk den Pilatus uit het oog hebben
verloren, rijst aan den horizon de
eeuwige sneeuw op den top van de
Bristenstock, de eerste sneeuw, die
w-i aanschouwen.
De tocht langs bet meer is van on
vergelijkelijke schoonheid, maar toch
stappen we onderweg bij de Telle
Platte af. Aan het meer is een soort
van vierkante kiosk gebouwd, van
voren open, maar door traliewerk on
toegankelijk gemaakt, waarin de
episoden zijn afgebeeld uit den reu
zenstrijd van Willem Teil en zijne
stoere Zwitsers tegen de Oostenrij
kers het tafreel, waarin de bondge-
nooten elkaar trouw zweren, de ont
moeting van Tell met den landvoogd
Gessier op de markt te Altdorf, waar
bij de vermaarde schutter den appel
van het hoofd van zijn zoontje schiet,
en de vaart op het meer, waarbij
volgens de overlevering Tell in den
storm de boot zou besturen en, dicht
bij land gekomen, met een reuzen
sprong zich aan wal ln veiligheid
bracht, terwijl het vaartuig hulpe
loos terugdreef in het woeste water.
Do dichterlijkheid van de historie
moet veel vergoeden van de onbehol
penheid der voorstelling, want deze
is grof en gebrekkig, zooals alle
scha] deret ukken van Zwitsersche
landschappen, zooals die bij de kunst
handelaars en ln winkels te koop zijn.
Het zou zeker onbillijk wezen om dat
aan gebrek aan talent alleen toe te
schrijven de hoofdoorzaak zal wel
zijn, dat deze machtige schoonheid
van het Zwitsersche landschap op
doek alleen door een genie naar waar
heid kan worden afgebeeld.
Voorbij de Tells-Kapelle klauteren
we nu omhoog, den berg op, totdat
we de chaossee weer bereiken. En nu
begint een wandeling aan den voet
van de rotsen, zóó onvergelijkelijk
mooi. dat in heel de beschaafde we
reld de Aienstrasse beroemd
gewonden is. Links de somtijds drei
gend overhangende rotemassaas,
rechts het prachtige meer, dat nu in
de diepte ligt, zoodat de groote boo
ten ons toeschijnen kleine scheepjes
te zijn. Boven het water, dat zelf op
verschillende plaatsen omstreeks twee
honderd vijftig meters diep is, rijzen
de kolossen van het bergland om
hoog. Hoe rustig en vreedzaam zij er
in den wollen zonneschijn ook mogen
uitzien, toch weet de mensch wel, hoe
gevaarlijk zij kunnen wezen. In het
voorjaar als de sneeuw smelt en de
waterrnaasaas naar omlaag stroomen,
laat de berg hier en daar verrader
lijk groote steenklompen los en keilt
di-5 naar omlaag. De spoorweg, die
als kinderlijk speelgoed, aan den voet
van de rotsen kronkelt, is dan ook op
verschillende plaatsen door zware
borstweringen tegen vallende steen en
beschut. Bovendien is men hier alt'"'d
met dynamiet bezig, om gevaarlijk
overhangende brokken te verwijderen
een klein kruis en een opschrift in
de rots, ter herinnering aan een om
gekomen jongen man, leveren het
bewijs, dat ook dit niet altijd zonder
levensgevaar geschieden kon.
Maar voor ons bestaat op dezen van
son en lichtweelde en kleurenpracht
flonkerenden zomerdag niets anders
dan het genot van het aanschouwen
van dit onvergelijkelijk landschap,
dat zijn hoogtepunt vindt op een
plek, waar de rotswand ook rechts
doorloopt en slechte een paar openin
gen nog uitzicht geven op het meer.
Nog een honderd meter of wat en de
wandeling langs de Axenstraase
eindigt, prozaïsch maar noodzakelijk,
in een hóteltuin, waar het middag
maal dient te worden gebruikt.
's Middags werd een bezoek aan het
historische Altdorf gebracht. De elec-
trische tram, die de eene groep toeris
ten er heenbreng!, voert de andere
weer terug, want behalve het stand
beeld van Teil op het marktplein,
waarbij de nationale held wordt voor
gesteld met den geduchten kruisboog
ia de rechtervuist en de linkerhand
op het hoofd van zijn zoontje, is er
in Altdorf weinig te zien.
Spoedig zijn we dan ook terug in
Fluelen, waar de boot gereed ligt
voor den terugtocht naar Luzern. Nu
is de breede Axenstrasse, waarop rij
tuigen en auto's ongehinderd rijden,
niet meer dan een streepje in de
hoogte en zijn de breede openingen in
den rotamuur tot kinderachtige gaat
jes ingekrompen. En mei eerbied zien
we naar de geweldige rotemas
saas op.
Weer schiet de boot als een hruin-
visch door het heldere water, soms
redbit over en weer aanleggende bij de
steigers van de kleine dorpjes. Overal
zomergasten, die uitstapjes hebben
gemaakt en nu naar hun hötel of
pension terugkeeren voor het
Abendessen. Als we omstreeks
zes uur aan de kade te Luzern aan
leggen, duurt het minuten lang vóór
dat de menigte aan wal is gegaan.
Maar wij behouden een diepen in
druk van een heerlijken dag, doorge
bracht ln een heerlijk land.
J. C. P.
Stadsnieuws
AAN DE WERKLIEDEN VAN DE
CENTRALE WERKPLAATSEN DER
H. IJ. S. M. TE HAARLEM.
Uit een circulaire der afdeeling
Haarlem van het Alg. Nederl. Werkl.
Verbond blijkt, dat deze afdeeling
zich thans gaat bezighouden met de
organisatie var de arbeiders dor C.
W. Deze circulaire luidt aldus
De vete grieven, welke in de laat
ste jaren gerezen zijn in de verschil
lende af deelingen, hebben thans af
metingen aangenomen, dat langer
toezien niet wenschelijk te. Een der
grootste oorzaken, waarom de toe
standen zoo slecht geworden zijn, is,
dat er zoo weinig organisatie onder
het personeel der C. W. te. Was er
voldoende samenwerking geweest,
reeds lang had de directie kennis ge
kregen van alle grieven.
Dat er weinig georganiseerd zijn,
is eohter niet alleen de schuld van de
werklieden zelve. De bestaande veree-
nigingen hebben de grootste schuld.
De kerkelijke vereenigingen nemen
alleen leden aan, die sympathie be
tuigen m&t de kerkelijke richting,
door de vereeniging voorgestaan an
dersdenkenden, en zij die meenen dat
godsdienst en vakvereenlgingen los
van elkander moeten blijven, kunnen
daar dus geen lid van worden. Aan
de andere zijde heeft men de vereeni-
gingen, welke zich bewegen in de zoo
genaamde „moderne" richting, hier
wil men samenkoppeling van politiek
en vakorganisatie. Ook dat kan, en
terecht, hij de overgroots meerderheid
geen goedkeuring wegdragen.
Eene vereeniging, uitsluitend ten
doel hebbende de belangen dor werk
lieden te behartigen, bestaat niet. Het
is thans gebleken, dat het meer dan
noodlg is, dat er 2oo*n vereenlging
komt. Velen uwer hebben zich in dien
geest reeds uitgesproken. Het is ech
te*" zoowel financieel als tactisch
moeilijk voor de werklieden dor C.
W., om zelve zonder hulp zoo iets tot
stand te brengen. Reden waarom de
afdeeling Haarlem van het Alg. Ned.
Werkl. Verbond, gehoord den drang
naar eene neutrale organisatie, het
initiatief genomen heeft tot eene ver
gadering, waarop getracht zal wor
den eene vereeniging van Werklieden
der C. W. op te richten, welke uit
sluitend ten doel heeft de belangen
van genoemde werklieden te beharti
gen, zonder zich met andere zaken in
te laten."
Deze vergadering is uitsluitend en
kosteloos toegankelijk voor werklie
den der C. W. Ais inleider zal optre
den de heor B. Holtrop, oud-voorzitter
van den Machinisten-Bond, op mor
gen, Woensdagavond.
De circulaire is namens de afdee
ling door voorzitter en secretaris on
derteekend.
Muziek opde Groote Markt.
Muziekuitvoering op Woensdag 15
September, 's avonds 8 uur, door
Haariemsch Muziekkorps, directeur
de heetr Ch. P. W. Krlens.
Programma:
1. Schiffsjungenmarsch, aus den Vi
ce-admiral, Millöcker.
2. Ouverture Romilde et Constance,
Meyerbeer.
3. Pastoral Song Walz, Bosquet
4. Ionian Polka, Wardropper.
5. Aubade Pirintanière, Lacombe.
6. Fantasie a. d. Operetta Prinz
Methusalem, Strauss.
7. Ouverture Banditenstrelche,
Suppé.
8. Fröhlingskinderwalzer, Waldteu-
fel.
9. Berliner pferde Eisenbahn Galop,
Heinsdorff.
10. Le Réveil du Lion Caprice,
Konstry.
11. Nanon-Mairsch, Genee.
Schaken.
De Haarlemsche Schoakvereeniging
heeft den beroemden schaakspeler
Mieses ultgenoodigd, te Haarlem een
8imultaan-partij te koimen spelen.
De onderhandelingen zijn zoover
gevorderd, dat de overkomst van dien
bekenden schaakspeler binnen eenige
weken kan worden tegemoet gezien.
ARBEIDSMARKT TE HAARLEM IN
JULI 1909.
In de boek- en steendrukkerijen viel
gedurende de afgeloopen maand de
gewone zomerslapte te constateeren.
Dientengevolge werden enkele losse
werklieden ontslagen en kwam geen
overwerk voor, terwijl het niet noodig
was gezellen, die met vacantia gin
gen, tijdelijk door anderen te vervan
gen of het verzuimde werk in te halen
door het overige personeel te laten
overwerken. Het aanbod van werk
krachten was grootar dan in de vo
rige maand en overtrof de vraag. Er
heerschte werkloosheid waarvan de
nadeolige gevolgen gelenigd werden
door uitkeeringen van de vakvereeni-
giag-
In de steen- en plaatdrukkerijen
heerschte een gewone zomerslapte,
zoodat somtijd6 gedurende eenigen
tijd niet gewerkt kon warden. Er wer
den gezellen 3 volwassen werklie
den en overigens jongens, ontslagen
en overwerk kwam niet voor. Het aan
bod van werkkrachten was grootar
dan in de vorige maand en overtrof
de vraag. Er waren enkele werkloo-
zen.
In de phototypische inrichtingen
heerschte geen slapie, doch verleven
diging viel er evenmin waar te ne
men. Vraag en aanbod van werk
krachten wogen tegen elkander op en
er heerschte geen werkloosheid.
In de fotografie heerschte geen
slapte, doch verlevendiging viel even
min waair te nomen. Evenwicht tus
schen vraag en aanbod van werk
krachten. Geen werkloosheid.
In de heerenileermakerij was ook
ln Juli over het geheel nog redelijk
werk; tegen het einde der maand
werd het echter stiller. De thuiswer
kers begonnen toen belangrijk korte
re arbeidsdagen te maken en voor ve
len trad een tijdperk van werkloos
heid in. Het aanbod van werkkrach
ten overtrof de vraag.
Bij de vervaardiging van ondergoe
deren enz. (confectie) heerschte geen
slapte; de atelierwerksters hadden
geregeld werk. Ook ln dameskleerma
kerijen was geen gebrek aan werk.
In dameshoedenmakerijen ontstond
wegens het vergevorderde seizoen en
het slechte zomerweder groote slapte.
In strijkinrichtingen bracht het
seizoen veel drukte teweeg.
In de stoffenververijen heerschte
niet bepaald slapte; er was matig
werk.
In de schoenmakerij was redelijk
werk, in de zadelmakerij matig.
In goud- en zilversmederijen heersch
te geen slapte. De toestand was ge
woon. Vraag en aanbod van werk
krachten komen zelden voor. Geen
werkloosheid.
In de lettergieterij was de toestand
normaal. De verhouding tusschen
vraag en aanbod van werkkrachten
bleef dezelfde.
Geen werkloosheid.
Buxgorsmeden ondervonden seizoen-
slapte. Evenwicht was er tusschen
vraag en aanbod van werkkrachten.
Er heerschte een weinig werkloos
heid.
In de ijzergieterijen was voldoende
werk. De arbeidsduur werd verlengd,
zoodat thans gewerkt werd van 7 uutr
voorm. tot 7 uur nam.
In een machinefabriek was het druk;
er werd met dag- en nachtploegen ge
werkt Het aanbod van werkkrachten
werd door de waag overtroffen. Geen
werkloosheid.
In de rijwielindustrie ontstond wel
eenige verlevendiging, zoodat niet
mear van slapte kon worden gespro
ken, doch van de gewone seizoen-
drukte was tengevolge van het natte
en koude weder nog geen sprake.
Vraag en aanbod van werkkrachten
komen weinig voor. Geen werkloos
heid.
Wat den scheepsbouw en de ver
vaardiging van rijtuigen aangaat was
de toestand ln het kleinbedrijf ge
woon te noemen. Wat het grootbe
drijf betreft, was er in eene onderne
ming, waar sedert de vorige maand
verlevendiging viel te constateeren,
ruim voldoende werk en moest voor
spoedeLscbend werk de arbeidsduur
eenigssins verlengd worden, terwijl
in een andere onderneming wel veel
werk in uitzicht was, doch op het
oogenblik nog geen drukte heerschte.
Vraag en aanbod van werkkrachten
wogen tegen elkander op. Geen werk
loosheid.
In een groote rij tuigfabriek was vol
op werk. Voor de schilders ln de be
doelde onderneming is de arbeids
duur sinds half Juni met 2 uur ver
lengd.
In boekbinderijen en car tonnage-
Inrichting en heerschte de gewone zo
merslapte. Tot ontslag van werklie
den bestond geen aanleiding. Over
werk kwam niet voor. Geen werkloos
heid.
In de brood- en beschuitbakkerijen
was de toestand dezelfde als in Juni.
Slapte heerschte er niet, doch vraag
naar meer personeel was er evenmin.
Het aanbod van werkkrachten en het
aantal werkloozen waren even groot
als in de vorige maand.
In de banket-, koek- en suikerbak-
kerijen geen verlevendiging. De toe
stand was gewoon. Vraag en aanbod
van werkkrachten waren aan elkan
der gelijk en er heerschte geen werk
loosheid.
In de cacao- en chocoladefabrieken
heerschte geon slapte, doch evenmin
viel verlevendiging waar te nemen.
Vraag noch aanbod van werkkrach
ten. Geen werkloosheid.
In de fabricage van verduurzaamde
levensmiddelen heerschte geen slapte,
doch verlevendiging viel evenmin te
constateeren. Aanbod van vakkundig
personeel komt zelden voor. Geen
werkloosheid.
In de slagerijen bleef de toestand
sedert de vorige maand onveranderd;
verlevendiging trad niet in. 't Aanbod
van werkkrachten overtrof de vraag,
doch er heerschte geen werkloosheid.
In de kunstboterfabrieken viel door
bestellingen uit het buitenland ook in
Juli nog eenige verlevendiging te con
stateeren. Overwerk kwam niet voor.
In de verhouding tusschen vraag en
aanbod van werkkrachten kwam se
dert de vorige maand geen verande
ring. Geen werkloosheid.
In de mineraalwaterfabrieken was
de toestand normaal. Het aanbod van
werkkrachten overtrof nog steeds de
vraag, doch er heerschte geen werk
loosheid.
In de likeurstokerijen en de bier
brouwerijen was de toestand nor
maal. Het aanbod van werkkrachten
overtrof nog steeds de vraag, doch
er heerschte geen werkloosheid.
In de azijnfabrieken was de toe
stand normaal. Het aanbod van werk
krachten overtrof nog steeds de vraag,
doch er heerschte geen werkloosheid.
In de tabak- en sigaren-Industrie
was de toestand evenals ln Juni
woon. Eén patroon is echter van plan
wegens slapte zijne fabriek op te hef
fen. Het aanbod van werkkrachten
was grooter dan de vraag. Geen
werkloosheid.
In den houthandel was het niet
druk, daar de aanvoer verminderde.
Doordat, naar de berichten luiden, ln
de zagerij-industrie in Zweden ern
stige conflicten zijn uitgebroken,
wordt er voor gevreesd, dat de hout-
prijzen zullen stijgen. Er was weinig
aanbod van en eveneens weinig vraag
naar werkkrachten. Geen werkloos
heid.
In de spoorwegwerkpleatsen was de
toestand gewoon.
(Maandschrift v/h. Centraal Bureau
voor da Statistiek).
Deze opgaven, hoewel niet alle
schitterend, zijn toch evenmin onbe
vredigend te noemen. Merkwaardig
genoeg kwam er, behalve In de hee
renkleermakerij, alleen werkloosheid
voor in de boekdrukkerij, een vak
waair ze anders ln 't geheel niet
heerscht.
Jammer maar, dat deze opgaven
uit het statistisch overzicht voor
Haarlem aRijd onvolledig blijven,
omdat er geen Kamer van Arbeid
voor de bouwbedrijven meer bestaat.
Juist in die vakken werkt een groot
gedeelte van de arbeiders. Wij heb
ben, om het overzicht volledig te ma
ken, naar de werkloosheid geduren
de de maand Juli ln die bedrijven ge
ïnformeerd en vernomen, dat onder
de fundooringgravers, metselaars, op
perlieden en timmerlieden vrij wat
wenkloosheld heerschte, nog meer
dan ln de maand Juli van verleden
Jaar. Bij de schilders, behangers en
stoffeerder schikte 1 nogal; daar was
matig werk, niét minder dan verle
den Jaar.
EEN TOESTELLETJE, WAARDOOR
GASVERSTIKKING ONMO
GELIJK WORDT.
Geruimen tijd geleden deelden we
mede, dat de heer W. A. J. van de
Kamp er in geslaagd was een toestel
letje samen te stellen, dat aange
bracht in een vertrek, het onmogelijk
maakte, dat eer» zich in die kamer
bevindend persoon door gosverstik-
king om bet leven kwam.
Gisterenmiddag had de heer Van
de Kamp de vertegenwoordigers van
do pers te zijnen huizo genoodigd, om
zijn uitvinding door eenige proeven
te demonstreeren.
De heer A van Rossum, lid van
den Gemeenteraad, woonde mode
deze belangwekkende uiteenzetting
bii
Tor inleiding vertelde de heer Van
de Kamp, hoe hij tot zijn uitvinding
gekomen was. Jaren geleden, toen
achtereenvolgens twee zangers van
de Iialiaonsche Opera door gas-uit-
stroomlng in hun slaapkamer om het
leven kwamen, had hij reeds proeven
genomen, doch zonder resultaat. Na
een geval van recenter datum had de
heer Van do Kamp zijn denkbeeld
weder opgevat en na herhaalde proef
nemingen, die een maand tïjds vor
derden, was het hem gelukt een toe
stelletje samen te stellen, dat ook vol
gens de meening van deskundigen
van naam in alle opzichten aan het
beoogde doel beantwoordt.
De uitvinding zelf mogen wo na
tuurlijk niet verklappen. Het moet
het eigenaardige zijn, dat, hoe een
voudig van systeem het toestelletje
ook is, liet toch niet zoo na te maken
valt. dat het aan de ei&chen beant
woordt. Integendeel, wie het probeert
na to maken, lokt een gastontplofflng
uit, verzekerde do heer Van de Kamp..
Wat we er van mogen vertellen, ia
dit. Verzamelt zich in een vertrek
door het openlaten van een gaskraan
of het ontstaan van een lok in de
leiding, een bepaalde hoeveelheid gas.
dan veroorzaakt dit, ontwijkend door
een buis, het neervallen van een ge
wicht. waardoor de hoofdkraan der
rasleiding wordt afgesloten en tego-
ijkertijd op zeer vernuftige wijze
contact wordt gemaakt, waardoor ee*
electrische schel begint te luiden, zóó
lang tot deze waarschuw-inrichting
wordt stilgezet.
Do heer Van de Kamp nam In ons
bijzijn een proef, die uitnemend
slaagde. Hij sloot zich op in een ver
trek, waar hij de kraan van een bad-
geyser had laten openstaan. Zoo ver
trouwde de uitvinder op zijn toestel,
dat hij te midden der uitstroomende
gassen rustig bleef rooken.
Een minuut en 9 seconden gingen
voorbij na het openzetten der kraan,
toen zagen we buiten het gewicht val
len, de noofdkraan sloot zich en de
electrische schel begon te rinkelen.
In de Kamer was een sterke gas-
lucht, maar toch niet zoo, dat zij ver
stikking zou kunnen teweeg brengen..
Uit den aard der zaak waren, voor
al de eerste proefnemingen, zeer ge
vaarlijk, omdat men toen nog niet
aankon op de resultaten van de proef
nemingen.
Bij zijn arbe'd heeft de heer Van de
Kamp zeer veei medewerking gehad
van de heeren J. Blom en K. Blok
huis, onderscheidenlijk als directeur
ai adjunct-directeur der Lichtfabrie
ken, die den uitvinder als particulie
ren ter zijde stonden door het uit
brengen \an een critisch rapport. Ook
zij noemen de uitvinding een zeer
vernuftige.
De heer Van de Kamp heeft thans
In de volgende 14 staten patent aan
gevraagd Engeland, Hongarije,
Frankrijk, Duitschland, Denemarken,
Zweden, België, Vereenigde Staten
van Noord-Amerika, Rusland, Oosten
rijk, Australië en Japan.
Voor Nederland is de uitvinder in
onderhandeling met een der grootste
firma's op het gebied der goetech-
niak. Deze zal bij het slagen der on
derhandelingen, da vinding spoedig
in practijk brengen.
Na hetgeen we gezien en gehoord
hebben, kunnen we niet nalaten den
heer Van do Kamp, die ook ditmaal
zich weer mot alle krachten heeft
toegelegd cm een denkbeeld te verwe
zenlijken, teneinde onheilen als gas-
verst ik kingen, te kunnen voorkomen-
een flink succes toe te wenschen.
De uitvinding verdient dat tent
volle.
ORGELBESPELING
op Donderdg 16 Sept., des nam. van
23 uur, ln de Groote- of Sint Bavo-
kerk alhier, door den heer W. Ezer-
man.
No. 1. Preludium en Fuga, J. S. Bachü
Na 2. Communion, J. Lemmens.
Na 8. Sonate Na 2, Ch. Fink.
a. Allegro moderato*
b. Andante.
e. Allegro risoluto.
No. 4. Largo, H&ndel.
No. 5. Marche Soiennelle. X. MallliL
