Rubriek voor Vragen
Uit de Omstreken
Ëlnaealsod
letteren en Kunst
Uit de Arbeiderswereld
Rechtszaken
Leger en Vloot
Tagun J. word geJIscM een msarid
gevangonLsstraf.
BokL vroeg om een geldboete-
DIEFSTAL.
Zekere D. tV., een oud mannetje nit
ïtksendalft, moest een boodschap doen
bij een buurvrouw. Hij vond haar niet
ïhass, maar tag op ©en kastje eon
kommetje staan, waarin eenigs gou
den voorwerpen. De oude man kon
de verzoeking niet weerstaan en nam
eenigo voorwerpen nit het kommetje
Weg, die hij vervolgens verkocht voor
de luttele som van f 1 en twee tootjes
Vlsch.
BekL verklaarde gehandeld te heb
ben uit broodgebrek.
De officier van justitie vond het een
laffe streek, om een buurvrouw te be
stolen, on eischte 1 maand gevange
nisstraf.
Een oude bekende, C. de Gr. stond
Wegens bloemen diefstal terecht. De
beklaagde, die de vorige week pas 1
Jaar tegen zicfi heeft hooren eischen,
hoorde dien eiech met 1 maand ver
fwaren.
Geabonnecrden hebben het voorrecht
vragen op verschillend gebiod, mits voor
beantwoording vatbaar, in te renden by de
Bedactio van Haaxlem'a Dagblad, Groote
Houtstraat 53
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
geven en, voor sooveol raogoiqk ls, den
g na de inzending
Aanvragen, die niet volledig naam en
Woonplaats van den inzender vérmeiden,
Wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG: Waaneer mon vóór 't be
trekken van een huis den huisbaas
Opgedragen heeft, het huis te laten
witten, en men verlaat één maand
later dat huis weder, is men dan ver
plicht 't volle bedrag voor dat wit
ten te betalen?
ANTWOORD» Zeer zeker.
VRAAG: Mijn leverancier van
brandstoffen stuurde mij een nota
waarop voorkwam een poet van f 7.95,
die door mij in de maand Juli vol
daan is en waarvan de quitanite in
mijn bezit is. Op mijn desbetreffende
(vraag antwoordde hij, dat die post
nog in de boeken open stond; ik zei-
de dat ik de geteekende kwitantie in
mijn bezit had, waarop zijn antwoord
was: Nu, dat andere komt dan ook
wel in orde. Als ik nu bedoelde kwi
tantie niet had gehad, had ik toch
door zijn slecht© boekhouden moeten
betalen. Wat ls er aan te doen om
hem dit af te teeren. Het komt meer
voor en dan praat hij altijd van „ver
gist" of vergeten.
ANTWOORD: Een ander opvoeden
18 hoogst moeilijk. De ©enige raad
dien we u kunnen geven is: Bewaar
allo qui ton tl es en als 't niet beter
wordt neem dan een anderen leve
rancier.
VRAAG: Ik moet aan bedrijfsbelas
ting 10.75 betalen. Tegen welk inko
men is dit berekend?
ANTWOORD: Waarschijnlijk be
doelt u f 10.45 {f 9.50 plus 0.95 op
centen) naar een inkomen van
f 1200 f 1250 voor personen niet in
de Vermogensbelasting aangeslagen
anders naar een lager inkomen.
VRAAG: Kunt u mij ook het nieu
we programma opgeven, dat in de
plaats zal komen voor de acte M2
<Rechtlijnig teekenen en perspectief)?
Waarschijnlijk zal die acte nL go-
splitst worden. Het programma heeft
cenigen tijd geleden in de Stoatsoou-
trant gestaan, maar het nummer van
dat blad is mij piet bekend.
ANTWOORD: Niet juist is de uit
drukking in de plaats zal komen
voor de akte M2. Bij beschikking van
den Min. van B. Z. van 11 Juli 1907,
No. 8730 I aid. Ouderwijs is een com
missie Ingesteld „tot voorbereiding
van voorstellen tot splitsing van de
akte, bedoeld In art. 77."
We zijn nu nog steeds in hel star
Öium der „voorstellen", welke te vin
den zijn in de Ned. Staatscourant Yan
18 October 1908, No. 240. Hoogstwaar
schijnlijk zal het Rapport van de In-
eenschakelinge-Comamssie nog wel
eenige wijzigingen in deze voorstellen
brengen, maar wanneer dit rapport
zal komen, weet geloof lk, niemand.
In elk geval zullen er nog wel eenige
Jaren verloopen vóór we aan de nieu-
Jwe teekenacten toe rijm
VRAAG: Wanneer moet mijn zoon,
ttle in December 18 jaar wordt, zich
Opgeven voor de militie?
ANTWOORD: Hij moet zloh in Ja
nuari 1910 aangeven, en in Aug. 1910
loten.
VRAAG: Hoe groot is inkomen,
iftat Iemand verplicht, om een van de
Oudere in huis te nemen?
ANTWOORD: U is verplkbt uw ou
ders te onderhouden naar uwe ver
dienste, doch u hoeft ia niet hl huls
Ie nemen.
VRAAG: Weet u een adres, waar
Ik oud papier kan verrkoopen?
ANTWOORD: Bij de f irm#, p. van
Citteri, Spekstmat, oude couranten
de firma de Raaij, Bakenesser-
gracht ook oude hoeken.
VRAAG; Weet u een goedkoop
Adres voor ongeschilderde houten re
clame-kastjes?
ANTWOORD: Deze vraag hoort on
der de advertenties.
VRAAG: Wat is de goedkoopste (reis
gelegenheid naar Amerika?
ANTWOORD: De booten van de Hol-
tand-Amerikalijn, vertrekkend© uit
Amsterdam ©n Rotterdam, vervoeren
landverhuizers. Wend u tot een den-
directies.
"VRAAG: Wie vormen het bestuur
van de Melkinrichting „de Toekomst?'
ANTWOORD: Directeur is de heer
M. Prins, LekLscbe Plein 50, commis
sarissen zijn de heeren Mr. J. H.
Thiel, Frans Halsplein 6, en N.: Le
venkamp, Bloemendaal.
CORRESPONDENTIE,
Het schijnt, dat men ons over ïr-
t i s onlangs minder juist heeft inge
licht Althans nu wordt ons beslist
gemeld, dat de dierentuin op Zondag
in Sepk niet voor 25 ets. toeganke
lijk is.
HEEMSTEDE..
60-jarlg jubileum.
Heden, 17 September, viert de hoer
A. de Wilde zijn 50-jarig jubileum als
tuinbaas op de buitenplaats Bosbeek
en Groenendaal. Tevens ls het 102
Jaar geleden, dat wijlen de vader van
den jubilaris aldaar als tuinbaas in
dienst trad.
TWEEDE KAMER.
Te zeggen, dat de heer Van Manen,
nieuw Kamerlid (in de oude Kamer)
voor Ede, er uitziet als een kleerma
ker, ware de waarheid te kort doen.
Hij zag er uit als ieder ander ten
ger, donker, mager manneke in een
jas met panden, die heel goed zat.
Hij wari beëedigd. De gebruikelijke
felicitaties bleven achterwege. Nie
mand nam notitie van hem, dan al
leen de heer Bruanmelkamp, in wiens
nabijheid, op een der achterste ban
ken aan de rechterzijde, hij terecht
kwam.
Hij toekende de presentielijst. Hij
sprak.
Hij zeid© n.l.: vóórl
Dat vóór gold het voorstel van de
heeren Schaper c.s. om de mijnwet-
Van Kol heden in behandeling te ne
men. De Voorzitter had al te kennen
gegeven, dat dit voorstel van hèm
niet zou zijn uitgegaan. Maar de heer
Schaper gaf nog even een toelichting:
In de nieuwe Kamer zou de heer Van
Kol ontbreken om leiding te geven
aan de discussie.
Toen kwam het verzet. De heer
Lohman meende, dat een door de kie
zers veroordeelde Kamer niet meer
had moeten bijeenkomen dan In drin
gende noodzakelijkheid, die hier niet
bestond: het wetsontwerp bleef be
staan, kon behandeld worden. Maar
bovendien was men het noch over het
principe noch over de détails der wet
eens en een beraadslaging kon lang
duren. Van gelijke meening was de
heer Van de Velde, die er op wees, dat
met belangrijker voorstellen, in vroe
ger tijd, niet was gehandeld als men
thans wilde met het ontwerp van den
heer Van Kol, die zich tevreden moest
stellen met de glorie daaraan zijn
naam te hebben verbonden. De heer
Van Karnebeek had een andere be
denking. Nam de Kamer deze wet
aan, dan zou zij naar de Eerste Ka
mer gaan als een voorstel, niet van
den heer Van Kol, maar van de Twee
de Kamer. Welks? De nieuwe kon het
wel eens met de oude oneens zijn.
Die oude, redeneerde de heer Rood-
huyzen, was er feitelijk niet meer. De
heer Van Kol vertegenwoordigde de
kiezer# van Enschedé In wezen niet
langer. Het voorstel-Schaper c.s. was
dus ondemocratisch.
Protesten van de heeren Schaper,
Sm ©enge en Troelstra.
Daarna werd het voorstel verwor
pen 40 tegen 81 stemmen. Enkel lo
den der linkerzijde «temden vóór,
schoon niet allen.
Ook, gelijk gezegd, de heer Van Ma
ne m
Hij had gaarne nog een dag langer
pleizier gehad van zijn ambt.
Maar de Kamermeerderheid vond,
dat de grap lang genoeg had geduurd.
HEETE ZOUTWATERBRON.
Bij America in Limburg is op een
diepte van ruim 600 meter een bee te
zoutwaterbron aangeboord. Deze bron
levert naar schatting per minuut
ruim 600 liter zeer warm en zeer hel
der zout water.
DE DRIEVOUDIGE MOORD.
Woensdagavond werd onder poli-
tiegeleid© te Hoogeveen aangebracht
de vrouw van een der zoons van Bak
ker, die in den nacht van 2 op 8 Sep
tember J.l. met zijn gezin te Koekan-
gerveld vermoord werd.
Door brigadier Spijker is in het
schapenhok van den verslagen© on
der een hoop vuil gevonden een por-
temonnai© en een witte zak met geld.
Door brigadier Van der Hoek een
blauw© zak met 50 en een porte
feuille met 1 250 aan bankpapier. Een
en ander ter gezamenlijke waarde
van ruim 824.
DE ALKMAARSCHE GYMNASIUM
KWESTIE.
De gemeenteraad van Alkmaar wijd
de Woensdagavond een geheel© zit
ting aan de zaak-Boas.
Door B. en W. werd voorgesteld,
het rapport en de conclusie van cura
toren van het gymnasium in zake de
beschuldiging van dr. Boas, voor
kennisgeving aan te nemen, en aan
dr. Boas als beschikking op zijn ver
zoek, om herstel van grieven, te be
richten, dat zijn verzoek niet ont
vankelijk moest worden geacht, als
zijnde ten onrechte tot den Raad ge
richt, aangezien alleen het ooilege van
curatoren een dergelijk verzoek in
overweging zou kunnen nemen.
Tijdens de behandeling van dit
voorstel, dat vooral bestreden werd
door de heeren Uttenhosch, Oorbeek,
Van den Bosch en Fortuin, werd het
geheim van het geheel© rapport met
de bijlagen opgeheven.
Het voorstel van B. en W, werd
voornamelijk door den wethouder.
dön Keer BoeJftïana ter SplD, Vèrde-
digd. Na een uitvoerige, soma nogal
heftige discussie, die tot ruim elf uur
duurde, werd het voorstel van B. en
W met 12 tegen 4 steanmen verwor
pen.
Nadat een motie van den heer Uiten-
bosch door dezen was ingetrokken,
werd een andere van geheel gelijke
strekking, doch met eenigszins ande
re redactie, ingediend door den heer
Van de Feen de Lille, met 12 tegen 2
stemmen en 2 blanco aangenomen.
Deze motie luidde
„De Raad der gemeente Alkmaar,
gelet op zijn besluit d.d. 17 Maart
1909. Inhoudende de uitnoodiging aan
B. en W., om bij curatoren een on
derzoek te bevorderen betreffende de
beschuldiging, door den leeraar aan
het gymnasium dr. J. A. Vorderhake
geuit tegen den tijdelijken leeraar dr.
Boas,
gelet op het rapport van curatoren,
zoomede op het verweerschrift van
dr. Boas,
betuigt het curatorium zijn dank
voor het Ingestelde onderzoek, en
spreekt als zijn meening uit, dat daar
uit niet het bewijs blijkt, dat dr. Boas
zijn tijdelijke benoeming zou hebben
verkregen door list en Bedrog, noch
dat hij daarvoor oneerlijke middelen
zou hebben aangewend."
EEN JEUGDIGE UITBREKER.
De vorige week word de 18-jarige S.
door de politie te Nijmegen aange
houden als zijnde deserteur van het
korps mariniers en ter beschikking
van de militaire autoriteiten gesteld.
Daar over zijn opzending naar Rot
terdam nog niet was beslist, zat hij
in de lnfanteriekazerne te Nijmegen
in voorloopige bewaring, doch Dins
dagmorgen wist hij te ontvluchten.
Zijne vrijheid was echter van korten
duur, daar hij al spoedig gearres
teerd werd en naar de kazerne terug
gebracht.
Dinsdagavond wist hij echter op
nieuw uit de kazerne uit te breken
met beter gevolg, daar hij nog niet le
aangehouden.
AANRANDING.
Bij bet huis Bare veld is do heer B.,
van Kiel windeweer, des nachts door
eenige personen aangerand. Hij was
met een wagen met bijen aldaar en
werd lastig gevallen. De onverlaten
sneden eenige doeken stuk van cLe
korven, waarna B. werd aangevallen.
Wel trok deze nog zijn revolver, maar
door zijn drift vergat hij de kamers
los te maken, zoodat het schot niet
afging. B. werd alsnu op den grond
geworpen en mishandeld, terwijl zijn
fiets erg werd beschadigd. Eindelijk
trokken de kerels af.
Den volgenden morgen werden de
fietscape en fietslantaarn terugge
vonden. Er is wel voor f 30 vernield.
EEN GEVANGENE ONTVLUCHT.
Woensdagavond tusschen 7 uur en
half acht is uit de gevangenis te Hee
renveen ontvlucht de 85-Jarlge P.
Prins uit Zwaagweatetnde.
Pieter Prins zat preventief gevan
gen en zou Donderdag veroordeeld
worden wegens verduistering van een
fiets. Deswege we© 8 maanden gevan
genisstraf tegen hem goroquireerd.
Hij is van vroeger een bekende ven
justitie en politie.
Prins is blijkbaar door de gevange
nisgracht gezwommen. Op den wal
vond. men varsche sporen. Door den
achtergelegen tuin heeft hij toen vrij
zeker koers naar Tjalleberd gezet
Op do gevangenisplaats vond men
een trap, die Prins tegen den muur
had geplaatst om daarover te komen.
Zijn cel grensde aan de kamer van
den hulpbewaorder (de bewaarder zelf
had verlof). Ais plaatslooper had hij
den anderen gevangenen nog brood
en koffie gebracht, daarna ls hij in
zijn cel gegaan en heeft gewacht tot
de bewaarder in zijn kamer was. Toen
ls hij daar voorbijgeslopen, is door de
keuken gegaan en heeft do buitendeur
geopend. Hij was toen op de plaats.
Toen de cipier later bij den bewaar
der kwam. bleek Prins niet in zijn cel
te zijn.
De ontvluchte had voor een week
reeds aan andere gevangenen meege
deeld, dat hij ging vluchten als hij de
kans schoon zag. Hij zou dan probee-
ren Dultschland te bereiken, waar hij
reeds vroeger onder valsche papieren
vertoefde, evenals in de buurt van
Winschoten. Daar werd hij aan do
politie verklapt, er volgde toen een
drijfjacht van een paar uur om hem in
handen te krijgen.
Prins ls gehuwd en vader van 4 kin
deren. Hij wordt ook verdacht van
verduistering van een rijwiel te Gro
ningen. De rechtbank aldaar heeft te-
gen hem een instructie geopend.
Gisternacht zijn veldwachters en
marechaussee op surveillance geweest
in de richting Drachten. Prins had
zich uitgelaten eerst naar Zwaagwest-
©Luue ie zuilen gaun um gcid en pa
pieren i deze laatste had zijn broer
wei, doch men heeft hem met ont
dekt.
DE CHOLERA.
Te Wormerveer arriveerde Woens
dag het klipperschïp .Louise", komen
de met een lading lijnzaad van Ant
werpen en bestemd voor de oliefabriek
,,De Liefde", Aan boord was een tank,
bevattende ongeveer 700 L. Maaswa
ter, dat door de politie onmiddellijk
met chloorkalk is ontsmet en vervan-
Sen door duinwater. De politie was
oor den havenmeester te Zaandam
op den komst van bet schip voorbe
reid.
OVERREDEN.
Woensdagnamiddag is de heer J.
van Vliet veehandelaar te Goidschalk-
oord, bij het oversteken van den over
weg onder de gemeente Mijnsheeren-
land, door een locomotief der Rotter-
damsche Tramwegmaatschappij aan
gereden. De toestand van den man ls
hopeloos. Het paard werd gedood.
DE KOMEET VAN HALLEY.
De Utrechtsche sterrenwacht heeft
bericht ontvangen dat prof. Wolf, te
Heidelberg, de komeet van Halley
heeft waargenomen.
Men weet, dat deze komeet om
streek» iedere 75 jaar de zon. en dus
ÖÓK He "a&rcTó dicht genoeg hadert, Om
met het ongewapende oog te kunnen
worden waargenomen. Prof. A. A.
Nijland, te Utrecht, deelt er nog het
volgende over mee in het Utrechtech
Dagblad:
De mededeeling, dat do komeet van
Halley terug ls, is voor wie belang
stelt in astronomische zaken een heug
lijke tijding. Deze komeet Is eer een,
die steeds de sterrenkundigen gereed
vindt om haar met intense belangstel
ling te ontvangen. Uit een hieronder
geciteerd lijstje zal men kunnen zien,
hoevele eeuwen reeds deze komeet,
die op haar tijd met bet bloote oog zal
te zien zijn, en die zoovele malen bij
haar wederverschijning de mensch-
heid in verbazing en ontsteltenis ge
bracht heeft, trouw op tijd compa
reert. Wel is waar nam de luister van
Halley's komeet in den loop der eeu
wen af; maar toch zal zij ook ditmaal
weer een zeldzaam belangwekkende
verschijning zijn aan den nachthe
mel. De komeet draagt haar naam
naar den beroemden Engelschman,
die haar in 1682 aan den hemel zag
en haar baan berekende. Versohillen-
de overwegingen brachten hem er toe
aan te nemen, dat zij dezelfde komeet
was als die welke reeds ln 1607 en
1531 was waargenomen. Hij voor
spelde op grond der door hem gevon
den elementen van haar baan den
terugkeer der komeet in 1758. Hij zelf
was natuurlijk al lang dood, voor
1758 aanbrak; maar de komeet kwam,
zooals Halley het had aangekondigd
dat geschieden zou. Zij werd op Kerst
nacht 1758 gezien. Zeer terecht is dus
Halley's naam aan deze beroemdste
en misschien merkwaardigste van al
le historische kometen verbonden.
Er ls bij deze zooveelste wederver
schijning nog iets,'dat de komst van
Halley's komeet zoo hoogst belang
wekkend maakt. Prof. Wolf heeft de
komeet gesignaleerd; maar hij heeft
haar waarschijnlijk nog niet gezien.
Zij zal nog wel niet te zien zijn, zelfs
niet met den besten kijker. Echter is
de techniek der sterrenfotografie te-
genwootrdlg zoo prachtig ontwikkeld,
dat kometen reeds op de fotografi
sche plaat kunnen worden gefixeerd,
lang voordat een visueele ontdekking
mogelijk zou wezen. En Juist dat feit
maakt den terugkeer van Halley's ko
meet zoo veelbelovend voor de weten
schap. Haar laatste verschijning toch
viel in 1835, in welk jaar de weten
schap nog niet over de hulpmiddelen
en de methoden beschikte om de ko
meet te onderwerpen aan een onder
vraging door middel van spectrosco
pische en fotografische toestellen van
verbazingwekkende verfijning. Van
Hal ley's komeet, die toch meer dan
10 eeuwen door menschen ls gezien,
bestaan nog geen betrouwbare, vol
komen juiste afbeeldingen. De bemel-
fotografie zal ze ons ditmaal ver
schaffen. Ovêr den aard, de samen
stelling, de chemische en fysische el-
genschappen der gassen, waaruit de
komeet van Halley is gevormd zal
voor het eerst de spectroscopie ons
zekerheid kunnen verschaffen.
Eenigen tijd geleden deelde J. Ka
ter in het tijdschrift „Hemel en
Dampkring" nog bet volgende over de
komeet mee:
„Door de astronomen Cowell en
Crommelin aan de sterrenwacht te
Greenwich zijn de tijdstippen der pe-
ri-heliumstanden der komeet van
Halley nog eens nauwkeurig nage
gaan, zoover als zij dat uit vroegere
gegevens maar konden doen, en zij
hebben de vroegere data door bere
kening gecontroleerd. Tot de ver
schijning der komeet in do elfde
eeuw, konden zij de gegevens uit de
waarneming identiek verklaren met
hare werkelijke periheliumstanden.
Het hoofdresultaat dat zij verkregen,
leert, dat de komeet van Halley, wat
betreft de verandering har er gemid
delde snelheid, geen overeenkomst'
vertoont met die van Encke; de snel-
heldsveranderingen voldoen volko
men aan de wetten der zwaarte
kracht, en laten zich door haar ge
heel verklaren. Inderdaad zijn er
groote verechillen op te merken in
den omloopstijd, van perihelium tot
perihelium, doch die verschillen zijn
geheel te schrijven op rekening van
den storenden invloed der beide hoofd
planeten van ons zonnestelsel, Jupi
ter en Saturn us.
Zij vonden voor die omloopstijden:
van 1066 tot 1145
79 Jaar 1 maand.
1145 1222
77
„4
1222 1301
79
1 H
1301 1378
77
*0 i
H 1378 1456
77
M M
1456 1531
75
2 V
1531 1607
76
M 2
1607 1682
74
«2 t*
M 1682 1759
76
5
1759 1835
76
u
1835 1910
74
Het nu nog onzekere tijdstip van
het perihelium ei' bulten latend, is t
grootste verschil toch nog 5 jaar en 2
maanden In den omloopstijd, d, L
nog meer dan 1/16 van den 1 angsten
duter.*
DE TELEGRAMBESTELLERS.
De rijwielen van de tolegrambesWU
Ier» te Amsterdam zijn alle dezer da
gen ln de reparatie geweest, terwijl
de reparateur een verklaring heeft
moeten teekenen voor de deugdzaam
heid van de rijwielen.
Toch zijn de jongelui nog bevreesd
voor ongelukken en hoewel zij thans
weer rijden, hopen zij op een spoedige
verbetering. Zij vinden ook een grief
in het feit, dat de fietsen telkenmale
naar beneden moeten worden gedra
gen naar hun wachtlokaal, waardoor
de fietsen h.i L onwillekeurig te lij
den hebben.
In em WoeDfidagavond gehouden
Vergadering hebben daarom "de tele
grambestellers besloten, een schrijven
te richten aan hun directeur, inhou
dende verzoek, om tegemoetkoming
aa*»-hun grieven.
WERKLOOZE DIAMANT
BEWERKERS.
In de week van 29 Augustus tot 4
September bedroeg het aantal werk-
looze diamantbewerkers te Amster
dam 210, tegen 262 in de vorige week.
De drukte in de industrie houdt aan.
De handel is levendig.
Vooral Amerika neemt goed af.
PAK ME MEE.
De Inhoud van „Pak me mee" van
deze week is: De kind exen, door Jac.
Lafyme; Feestmaaltijden in vroeger
eeuwen; Jan /Hudig 18691909; De
Noordpool ontdekt; Atjeh-schetsen;
De plicht Jegens het vaderland; Aan
boord van een Mailsteamer der stoom
vaart-Mij. „Rotterdamsche Lloyd";
Een voorstelling van het Variété Flo
ra, te Den Haag; Het geheim van den
dokter, door Vaughan.
VOOR DEN MIDDENSTAND.
De Uitgevers-Maatschappij „Vivat"
to Amsteidam deed in 't licht zien No.
1 van bet Weekblad voor den Handel-
dxij venden en Industrie© len Midden
stand. Hoofdredacteur is de heer A*
L. H. Obreen, ingenieur.
De onderneming wondt op zeer flin
ke wijze aangevat. Het Weekblad ver
schijnt ln kloek formaat. Er worden
vier edities uitgegeven, nl. afzonder
lijke voor bedrijven betrekking heb
bende op do voeding, op de kleeding,
op de artikelen van weelde en op bet
lederbedrijf.
Dit eerste nummer bevat een aan
tal lezenswaardige artikelen.
Sommige zijn van illustraties voor
zien.
DE STAKING DER AMSTERDAM-
SCHE GRONDWERKERS.
Gistermorgen te zes uur waren alle
werken van de leden dor grondwex-
kerspatroonsvereeniging opengesteld
op de meegedeelde voorwaarden.
Voor zoover we hebben kunnen na
gaan is evenwel nergens het werk
hervat, schrijft het Hbld. Hiervoor
bestonden twee redenen: ten eerste
had de grondwerkersvereeniglng „St.
Leonardus" in een ledenvergadering,
op advies van het bestuur, besloten,
slechts daar te gaan werken waar
men ook vroeger aan don arbeid was
geweest. Dit besluit was ter kennis
gebracht van het bestuur der pa-
troonsvereeniging, welk bestuur daar
op antwoordde, dat het niet zoo da
delijk kon beoardeelen of dit besluit
in de ptractijk voor uitvoering vat
baar was.
Dit was een der redenen, waarom
het werk althans hedenmorgen niet
hervat werd.
En ten tweede was het de vrees
voor overlast van de zijde der sta
kers, die hen, welke aan het werk
zouden hebben willen 'gaan, weer
hield zulks te doen. Een geenszins
denkbeeldige vrees, want voor de wo
ningen der leden van „St. Leonardus'
waren hedenmorgen vroeg posten ge
plaatst door de stakers.
Op het werk van den heer De Vil
der aan de Westelijke Viaduct zou
een tiental leden van „St. Leonar
dus1 aan den arbeid gaan. Gistermid
dag echter kwam de mededeeling dat
acht van de tien niet zouden komen.
Toen we ons hedenmorgen te zes uur
aan het werk vervoegden, wachtte
men tevergeefs op de twee, die wel
komen zouden. Blijkbaar heeft ook
hen de vrees weerhouden.-
Zoowel aan de stadszijde als aan de
De Ruyterkade, stond een aantal sta
kers op post Een brigadier van po
litie en eenige agenten bewaakten 't
werk.
Bij de rfoleerlngswetrken 'op de
Weesperzijde lag hedenmorgen vroeg
eveneens alles nog stil. Dit werk
wordt verricht door den grondwer
kerspatroon De Ruijter, uit Leiden,
die, ofschoon geen lid der Amster-
damsche patroonsvereeniging, zijn
werk op dezelfde voorwaarden had
opengesteld. Politie hield ook hier
de wacht
Aan den Amatelveenschen weg, waar
door den voorzitter der patroonsver
eeniging, den heer De Geus van den
Heuvel, een bouwterrein zal in arde
gebracht worden, was het al net het
zelfde. Wel politie, maar geen arbei
ders.
En ln de Langend ijk straat, waar
voor de Onderwijzersbouwvereeniging
huizen gezet zullen warden, was even
min iets van hervatting der werk
zaamheden te hespeuren.
Vanwege het bestuur der grondwer-
kerspatroonsvereeniging werd gister
middag medegedeeld dat de arbeid
hedenochtend door de leden van „St
Leonardus" niet is hervat om de vol
gende reden:
Men had den werkwilligen verzocht
aan den arbeid te gaan bij de pa
troons Uitslager en De Vilder en bij
de Zandi everanti ©maatschappij ^di
recteur de heer De Geus van den
Heuvel). Evenwel hadden deze werk
willige arbeiders hiertegen bezwaar,
omdat zij uit vrees door de stakers
beschouwd te worden als zoogenaam
de „onderkruipers", liever aan dat
verzoek niet voldeden. In overleg met
de patroons hebben de leden van St.
Leonardus besloten in elk geval niet
vóór Maandag a.s. aan het werk te
gaan.-
rAan den 'Admiraal de Huyterweg,
nabij Sloterdijk, wordt door de Haag-
eche aannemers Nollen en Helmerink'
een R. K. kerk gebouwd voor de Pa-
rochie van den H. Franclscus van As-
sisie.
Reeds kort na het proclameerea
van de staking to Amsterdam legden
de grondwerkers hier den arbeid
neer. Dit werk werd toen verder ver-
richt door den onderaannemer van
het grondwerk, Th. Mannaart, uit
Amsterdam, en diens zoon. Ongeveer
veertien dagen geleden begon men
hier te helen, hetgeen geschiedde door
twee ploegen van den helersbaas Ba-
rends uit Haarlem. Ook gistermorgen
wilde men weer aan den arbeid gaan,
do vuren van één der beide machines
waren reeds aangemaakt, toen plot
seling uit de richting van Amster
dam een troep van wel een paar hon
derd grondwerkers kwam aanzetten.
Zij gingen het werk op, doofden het
vuur dear machino en verdreven den
onderaannemer Mannaart en zijn
zoon, die met grondwerk bezig wa
ren. Den helers, die Juist uit Haarlem
ln aantocht waren, werd de toegang
tot het werk belet. De gemeentepolitie
van Sloten was op dat oogenblik te
zwak vertegenwoordigd om hande
lend te kunnen optreden.
Om herhalingen te voorkomen, wa
ren heden in Sloterdijk uitgebreide
maatregelen genomen. Een viertal
rijksveldwachters surveilleerde in den
omtrek van het werk chef-veldwach
ter Verplanke was met drie agenten
van de Slotensche politie aanwezig
en op verzoek van den burgemeester
van Sloten, jhr. Van Suchtelen van
de Haare, was uit Amsterdam een
detachement huzaren, bestaande uit
een wachtmeester en negen man, ko
men aanrukken. Een ritmeester en
een le luitenant der huzaren kwamen
in den loop van den morgen dén toe
stand opnemen. Door deze militaire
en politie-maatxegelen leek het wel,
alsof het vreedzame Sloterdijk in
staat van beleg verkeerdel
Er deed zich hedenmorgen echter
niets bijzonders voor. De stakers ven
schenen niet, doch ook de beiers, die
gewoonlijk per tram uit Haarlem ko
men, bleven weg, blijkbaar bevreesd
voor herhalingen. Eén der gemeente
veldwachters van Sloten begaf zich'
hedenmorgen naar Haarlem om den
helershaas mede te deelen dat de noo-
dige voorzorgsmaatregelen genomen
waren. Te 12 uur hedenmiddag wa
ren de heiera evenwel nog niet ver
schenen.
De sleepers (werklieden die d,e hei
palen uit het water moeten'halen)
waren vanmorgen wel aanwezig,
doch weigerden te werken, toen zij
vernamen, dat de heiers er niét wa
ren.
Mochten de heiers niet verschijnen,
dan waren de aannemers van plan
hun eigen volk uit den Haag te laten
komen.;
Tegen half een kwam Yan de Am-
sterdamsche politie telephonisch be
richt, dat er een troep stakers in aan
tocht was.
Onmiddellijk" begaven een aclit-
tal huzaren en vier rijksveldwachters
zich naair de grens der gemeente,
doch de stakers verschenen niet. In
den namiddag kwam do districts
commandant der rijksveldwacht, de
heer Van Buseck, zich van den toe
stand op -de hoogte stellen.
DE BEVENDE HUIZEN*
.Voor het gerechtshof te 's-Graven-
hage werd gepleit ln de zaak der be
vende huizen te Scheven in gen.
Alen herinnert zich: een der be
woonsters had geweigerd de huur te
betalen en was het huis uit getrok
ken, op grond, dat het trillen haar de
bewoning onmogelijk maakte.
Toen de verhuurder om betaling
der verschenen huur kwam, weigerde
zij, en, daartoe in rechten aangespro
ken, vorderde zij van haar kant ont
binding der huurovereenkomst en
schadevergoeding, overeenkomstig 'j
bepaalde Bij art. 1588 B, W.
De Haagsohe rechtbank hield de be
slissing omtrent de vordering tót be
taling der huur, door den verhuurder
ingesteld, aan, totdat zij zou hehben
beslist over die van de huurster tot
ontbinding der huur en schadever
goeding. Om daarover te beslissen,
werden er eerst getuigenverhooren,
omtrent het beven, voor de rechtbank
gehouden, en daarna werd de vorde
ring van de juffrouw toegewezen, die
van den huisbaas ontzegd.
Tegen dit vonnis kwam de laatste
in hooger beroep, en namens hem,
werd door mr. P. F. L. Verschd%r be
toogd, dat de rechtbank de vordering
tot huurbetaling, die niet was tegen
gesproken, had moeten toewiizen, om
dat daarop van geen invloed was de
vordering van huurster tot ontbin
ding der huurimmers, ook al had
die vordering de ontbinding van de
huur ten gevolge, die huur en de ver
plichting tot huurbetaling bestond
nog, toen de vordering tot ontbinding
werd Ingesteld.
Mr. L. P. Denekamp, voor de huur
ster optredend, was het daarmee niet
eens, verdedigde ook overigens het
vonnis der rechtbank, voornamelijk
met een beroep qp art. 1588 B. .W*
Uitspraak over 6 weken.
VAANDELUITREIKING.
De plechtige vaandelultreiking aan
het le regiment huzaren zal door dq
Koningin geschieden op Zaterdag 25;
September in de legerplaats bij Milr
llngem
FAILLISSEMENTEN*
Geëindigd:
C. W. Bauer, phoiograaf te Middel
burg; J. van Avezaath, smid te Dreu-
mei; F. J. J. Geluk, assistente-apothe
ker en winkelierster, gewoond heb?
bende te 's-Gtravenhage.
