HAARLEM'S DAGBLAD. TWSg.^°
ïïaarlemsche
Handelsvereeniging
Haarlemmer Halletjes
Gordgik. blj Son. Beil. Tan It Nov. IBM.
Da Haarlemscbe Handelsvereehi-
ging hier ter stede, opgericht 10 Mei
1892, heeft in den loop van den tijd
wel haar recht van bestaan bewezen.
In zeer vele gevallen, zaken van ver
schillenden aard betreffende, is zij
opgetreden en dikwijls met groot
succès. Jammer echter, dat men alge
meen niet meer blijk geeft, dit te
waardeeren, door als lid der Vereeni-
ging toe te treden. Er zijn wel meer
dan 600 leden, maar dat is niet vol
doende. Elk handelaar, neringdoen
de, ja zelfs particulieren, moesten lid
worden, om ten minste te laten gevoe
len, dat men het werk op prijs stelt,
dat de Haartemsche Handelsvereeni-
ging steeds opneemt, als doende, wat
hare hand vindt om te doen.
Do voordeelen, die de Vereeniging
Buiten hare bemoeiingen van ver
schillenden aard, haren leden aan
biedt, zijn zeer vele en zeer groote
tegenover de geringe Jaarlijksche
contributie van 3.50, die gevraagd
wordt.
De Haarlemsche Handelsvereeni-
glng bemoeit zich in de eerste plaats
er mede, de belangen van hare leden
te bevorderen, door onwillige beta
lers voor hen tot betaling aan te
manen en informatiën voor ben in te
winnen. Bovendien hebben de leden
het recht, het hun gratis te verstrek
ken advies van den rechtsgeleerden
adviseur der Vereeniging te vragen,
die ook In proceduren en faillisse
menten gratis voor hen optreedt, na
tuurlijk alleen voor zaken betreffende
den handel en het bedrijf der leden.
Als proef kunnen voortaan nieuwe
leden voor een half jaar worden aan
genomen, doch slechts het 2e halfjaar
(van 1 November tot en met 30 April)
ed 1.75 de halve contributie.
Rechtsgeleerde adviseurs der Ver
eeniging zijn de heeren Mrs. Th. de
Haan Hugenholtz en A. H. J. Menens,
Spaarne 94, alhier, die voor de leden
eiken werkdag van 24 uur des na
middags zijn te spreken.
Het bureau der Vereeniging is ge
vestigd Jansweg 11.
Voor inc&sso'B door bemiddeling
der Vereeniging wordt een vast
recht van 5 pet. der vordering bere
kend.
Bovendien moet 10 cent voor port
steeds worden bijgevoegd, bij Inzen
ding van vorderingen door bemidde
ling der advocaten te Innen.
De kosten van informatiën naar
buiten do stad woonachtige personen
bedragen 60 ets. per informatie, plus
vijf cents porto-vergoeding. Informa
tiën naar binnen de stad wonende
personen worden gratis verstrekt.
Pretentiën op buiten de stad wo
nende personen worden niet behan
deld, wanneer niet 10 ets. voor porto-
vergoeding ls toegevoegd.
Ruim 1748 informatiën en rechts
geleerde adviezen werden in het ai-
geloopen jaar gegeven.
In Juni en Juli 1909 zijn 50 vorde
ringen tot een bedrag van 952.81 1/2
betaald; 13 vorderingen worden afbe
taald, 10 vorderingen zijn uitgesteld.
Volgens art. 7 dient het geheim der
dj sten van wanbetalers ongeschon
den te blijven.
Alle brieven, aanvragen, reclames
of wat ook, moeten worden geadres
seerd aan het bureau, dat geopend
is dagelijks van 's morgens 9 tot 1 uur
en 's namiddags van 2 tot 4 uur,
waar dan ook verdere inlichtingen
zijn te bekomen.
Het Bestuur heeft bemerkt, dat men
soms meent, dat men, hoewel geen
lid der H. H. V., toch van haar infor
matiën kan bekomen, en brengt nu
nogmaals en uitdrukkelijk ter kennis
dat alleen aan leden der Vereeniging
informatiën door haar worden ver
strekt, en dat voor informatiën op
hier ter stede woonachtige personen
nooit betaling mag worden gevor
derd.
HET BESTUUR.
WekelUksch Bearsoverzicht Tan
Harens Tielaman.
WEEKBERICHT TOT 25 SEPT. 1909.
De verwachting van een ongunstl-
gen bankstaat, welke einde der vorige
week een weifelende tendenz in het
leven riep, heeft opnieuw voor een
hausse-stemming plaats gemaakt,
toen bleek, dat in plaats van een de
ficit do reserve met 7.590.000 dollar
was toegenomen. Overigens hebben
zich geen nieuwe factoren voorge
daan, en bestaan de motieven, welke
door de hausse-manipulanten ge
bruikt worden om het eene fonds na
het andere op te zetten, meestal uit
geruchten omtrent het separeeren van
fondsenbezit en spoorwegbedrijf en di-
videndverhoogingen. Zoo werd de
hausse in Milwaukee op het eersto ge
baseerd, terwijl Southern Pacific op
dividendgeruchten scherp kondenver-
beteren. Wat Milwaukee aangaat, zoo
is gebleken, dat de geruchten geheel
en al uit de lucht gegrepen zijn, en
moest dit fonds dan ook een gedeelte
der behaalde rijzing weder prijsgeven.
De fluctuaties in Union Common
zijn veel kalmer gewerdendaarente
gen bestond meerdere belangstelling
voor do lager genoteerde fondsen,
Erie Common en Southern Common,
terwijl Rock-Island en Missouri eer
verwaarloosd waren.
Hoewel bij de Amerikaansche markt
alles van tendenz afhangt en mendu9
een ruime blik over de heerschende
condities aan een specialiseering van
enkele fondsen moet laten vooraf
gaan, wenschen wij toch de aandacht
te vestigen op Denver Common. De
voltooiing der Western Pacific na
dert haar einde en zal de Denver
Maatschappij groote voordeelen hier
van trekken, daar zij hierdoor onder
de transcontinentale lijnen zal belmo
ren. Voor degenen, die fonds mee
naar huis wenschen te nemen, en ge
duld willen oefenen, houden wij Den
ver Common een van de meest kans
rijke laag genoteerde fondsen.
Canadeesche Spoorwegwaarden vast,
vooraj Canada Pacific op de gunstige
Spoorweg-ontvangsten. Trunk-waar-
den onveranderd.
Geruchten omtrent een dividendver-
hooging der Common Steel tot 4 a 5
en omtrent plannen tot een nieuwe re
geling, van het fondsenbezit, die den
aandeelhouders geheel ten goede ko
men, deed den koers tot 84 naar bo
ven gaan. Misschien zijn die geruch
ten waar en bestaan er weer conver
sieplannen, maar zeker is bet, dat de
Steel-Trust enorme bestellingen beeft
ontvangen en dat de IJzer- en Staal-
prijzen blijven stijgen.
Het is mogelijk, dat de verecnigde
groote bankiers, de koersen nog meer
weten op te drijven, maar dat opdrij
ven heeft ook zijn grenzen en zeker
ook zullen zij zich ten laatste weer
van hun bezit wenschen te ontdoen.
Indien het publiek, dat zich lang ont
houden heeft, maar thans, naar gek
nield wordt, weer als kooper begint op
te treden, werkelijk bereid mocht zijn
de vroeger tot lage prijzen verkochte
fondsen op de tegenwoordige opge
schroefde koersen terug te nemen, zal
dit wel gelukken. Doch daar het zoo
dikwijls reeds een dure les heeft ge-
had en toch wel iets geleerd zal heb-
ben* bestaat er alle kans, dat de
groote meerderheid zich blijft onthou
den en dat de gelden der door de ban
kiers gecontroleerde banken nog ge-
ruimen tijd aan handel en Nijverheid
zullen omtrokken blijven.
Dit laatste is een groot gevaar, want
do geldmiddelen te New-York zijn
reeds bel vngrijk verminderd en of
schoon belangrijke bedragen in bet
buitenland werden opgenomen, blijft
de vraag voor het binnenland steeds
aanhouden. De vermindering der geld
middelen heeft weer de aandacht ge
vestigd op de gebreken van het tegen
woordig bauksysteem en de wensche-
lijkheid aan de oprichting van een
groote Centrale Bank doen bepleiten,
waarover wij reeds vroeger te dezer
plaatse schreven.
De Cultuurwaarden bleven de gan-
sche week met weinig affaire, slechts
enkele fondsen gaven een verbetering
te zien, o. a. de Handel-Maatschappij
en Lappen Vorstenlanden men ver
wacht over het algemeen wel betere
markt in deze afdeeling.
In de mijnwaarden verhieven zich
de Singkep Tin en gewone aandeelcn
Ketahoen. de overige markt bleef zon
der veel handel, speciale berichten
kwamen niet in.
Koninklijke Petroleum en Dordt-
sche ongeanimeerd verloren pl. m.
4%.
De gewone Perlakken A en B. ver
beterden zich op het einde dezer week
na ee-nige dagen afbrokkelende koer
sen te hebben gegeven. Da claims va
rieerden tusschen 19 en 12 en wer
den geregeld verhandeld. De verwach
ting is, dat de aanstaande leening een
gunstig onthaal zal hebben.
Tabakken met wednig handel, doch
niet ongunstig gestemd. De verwach
ting is, dat de beste soorten zich lang
zamerhand boven hunne hangende
koersen zullen verheffen. De absurde
rijzing in den Cokesoven werd giste
ren staan gebracht en gaf een
daling te zien van 170 als gevolg
van een handige beursmanoeuvre,
welke men voor eenigen tijd geleden
ook op de Sepingans heeft toegepast.
Het weinige vertrouwen in dit fonds
zal nu wel geheel geschokt zijn en zal
het maken van meerdere slachtoffers
wel verhoeden.
Geld op prolongatie bleef ruim, yo-
rieerende tusschen 1 en 2%.
Esperanto.
XXII.
DAGELIJKSCHE GESPREKKEN.
Zeg eens, heeft de waschvrouw
mijn waschgoed gebracht?
Diru do, cu la lavistino alportis
mian tola/'on?
Ja, Mijnheer, Hier is de rekening:
4 overhemden, 4 nachthemden, 10
boorden, 8. paar manchetten, 10 paar
kousen, 5 onderbroeken en 14 zak
doeken.
Jes, Sinjoro. Jen la kalkulo kvar
tagcemizoj, kvar noktcemizoj, dek ko-
lumoj, ok paroj da strumpoj, kvln
kalsonoj kaj dekkvar postukoj.
Hebt gij mijn kleeren schoonge
maakt?
Cu vi purigis miaj'n vestojn?
Ja, ik heb ze goed afgeborsteld, ze
waren erg vuil. Hier zijn ze.
Jes, mi ilin bone hrosls, ili estis tra
malpura. Jen ili est as.
Ik kan deze kleeren onmogelijk aan
trekken, op de broek is een groote
vlek.
Estos al mi neeble surmeti cl tiun
vesta/onsur Ia pantolono estas granda
makulo.
Ik heb gedaan, wat ik kon, ik heb
de broek met benzine besprenkeld en
krachtig geborsteld, maar 't is mij
niet gelukt, de vlek weg te maken.
Ml faris mian eblon, mi surrprucis
la pantolonon per benzino kaj forto
Irotis, sed mi ne sukcesls forigi la
makulon.
Dan zal ik mijn grijze broek en
mijn blauwe jaa aantrekken.
Tiam mi s urm et os mian gvlzan
pantolonon kaj mian bluan jaketon.
En welk vest?
Kaj kian v«ston?
Dit hier. Och neen, het is te ver
open ,neem dat; het is gesloten.
Ci tiun. Ne, estas tro malfermita,
ni prenu tiun, gi estas fermita.
Hoe vindt gij deze das?
Kiel vi trovas ci tiun karvaton?
Hij bevalt mij zeer.
Cl tre placas al mi.
Waar hebt gij mijn schoenen gezet?
Kien vi metis miajn suojn?
Hier ls uw paraplu en daar zijn uw
handschoenen.
Jen via pluvombrelo kaj jen viaj
gantoj.
Goed, nu ben ik klaar.
Bone, mi nun estas preta.
DE VERSIERDE ESPERANTO-
TRAM.
Op Koninginnedag hebben de tram
conducteurs te 's-Gravenhage de ge
woonte, de electrisehe trams te ver
sieren met vlaggen, bloemen enz. De
ze versiering lokt velen naar de re
sidentiestad.
Gedurende den afgeloopen winter
volgden enkele tramconducteurs een
Esporanto-cursus; en dezen vatten het
prijzenswaardige plan op een der
trams te versieren met Esperantisti-
sche symbolen.
Beter propagandamiddel kon men
niet uitdenken. Den geheelen dag
reed deze tram van den Haag naar
Scheveningen en terug.
De conducteurs, die op deze tram
reden, beantwoordden de vragen van
de reizigers in de internationale hulp
taal.
Dat de tram veel kijklustigen lokte
zoowel uit de stad als van buiten,
laat zich begrijpen, als men weet, hoe
zij er uitzag. De twee lengtezijden
waren bedekt met wit linnen, waarop
de beide wereld-halfronden waren ge-
teekend, verbonden door een band,
waarop geschreven stond. De wereld-
hulptaal Esperanto'. Achter de we
reld-halfronden zeg men gvoene vijf-
puntige sterren. Onder ieder venster
las men Esperantische spreuken. Van
lange rieten stokken wapperden vroo-
lijk 60 Esperantische vlaggetjes. Het
bovenstuk was gedrapeerd met veel
kleurige internationale vlaggen. Op
voor- en achterbalcon las men in
groote letters: „Ciam antauen' (al
tijd voorwaarts) een goede zinspreuk
voor een tram, voorwaart
's Avonds was de tram verlicht met
aardige, groene lichtjes, to zamen
vormende één groote ster.
Zeer zeker is het, dat van dien da
tum af het woord „Esperanto' voor
geen enkelen Hagenaar een onbeken
de klank is.
J. H. W. IIABERMEHL.
Nog wat over fls Noordpool.
Eigenlijk moest er een ander
hoofdje boven dit artikeltje staan,
want dit opschrift zal den lezer ge-
wisselijk afschrikken, na al de ko
lommen Noordpool-kopie, die de jour
nalisten hun goedwilligen getrouwen
te slikken hebben gegeven. Al etende
komt de eetlust, maar helaas ook
wel eens een overladen maag en voor
velen is „inzake"' de pool-historie den
zeer onaangenamen toestand nabij,
dat het brein overvuld is en zij van
geen aardas-eindpunt meer kunnen
hooren.
Zoo verwonder ik me dan ook ge
heel niet over het bericht, dat een
Ecgelsche dame, lady Blount, tot de
reactie-conclusie is gekomen, dat er...
geen polen zijn. Dat is immers lieel
eenvoudig De aarde is een plat vlak
en daarbij heb je heelemaal geen last
van lichaams-assen. Derhalve zijn
er geen uiteinden aan die niet-be-
staande assen mitsdien is ons pla
neetje, dat we zoolang voor een goed
ronden bol hebben versleten, totaal
P00II006. Een troosteres, deze dame,
voor met veel pool-histories gekwelde
geesten.
Evenwel, behalve deze vernuftige
Britsche, zijn er nog heel wat nor
maal-denkenden, die het veiliger vin
den op een bol, dan op een vlak te
huizen. En sommigen hunner inte
resseert het wellicht, wat Dr. II.
Blink, privaat-docent aan de Leidsche
Huogeschool, mij op zeer welwillende
wijze meedeelde, toen ik hem dezer
dagen in zijn woning in Den Haag
kwam vragen om een interview.
Want hoeveel er ook over deze aan
gelegenheid geschreven is, er ont
brak toch nog altijd wat aan, name
lijk een oordeel van een Nederlandsen
deskundige. We hebben gelezen, wat
Amerikaansche geleerden dachten,
Wivt die uit vele andere landen schre
ven maar van onze eigen mannen
van naam hadden we maar ternau
wernood eenig geluid gehoord.
Of dezen niets te zeggen hadden
over dit vraagstuk Een antwoord te
krijgen op die vraag was het doel van
het bezoek.
Dr Blink lachte eens, toen 't daar
over kwam.
..Ja, ziet u, ik heb eon paar maan
den geleden een artikel over het Zuid-
poo!-vraagstuk geschreven in „Vra
gen van den Dag" waarvan Dr.
Blink redacteur is en de gegevens,
die we nu van Peary en Cook heb
ben. zijn niet voldoende, en deels on
juist overgebracht, waarschijnlijk",
aldus begon de hoer Blink.
Een oordeel vestigen kon hij nog
niet, om de gemelde redenen.
„Gelooft u een van beiden meer dan
den ander
„Neen, daar heb ik geen reden toe I
Ik kan mij wel voorstellen, dat ze er
beiden geweest zijn.
Natuurlijk bestaat de mogelijkheid,
dat beide ontdekkingsreizigers ons
maar wat wijs maken maar ik kan
niet aannemen, dat iemand zóó kan
zijn. dat hij na maanden en maanden
in de volslagen eenzaamheid vertoefd
te hebben, in de bewoonde wereld te
rug kan komen met zulk een leugen,
vooral niet dergelijke koene ontdek
kingsreizigers. Peary's houding te
genover Cook had Dr. Blink echter
wol ©enigszins teleurgesteld. Zooiets
had hij van hem niet verwacht.
Evenwel, wantrouwen koesterde on-
zj zegsman niet, ook niet na do le
zing der beknopte reisbeschrijvingen
van beide mannen.
Veel er in was hem onduidelijk,
zelfs onbegrijpelijk, maar overigens
deelde Dr. Blink niet zoozeer de inge
brachte bezwaren.
Mén heeft bijv. beweerd, dat de
plaatsbepaling niet geschieden kon,
zender zeer nauwkeurige instrumen
ten. Natuurlijk zou dat bezwaar op
gaan, als men het mathernatisch-
juiste poolpunt wildo vinden. Maar
dat is eigenlijk voor do wetenschap
van geen belang. Het is voor haar
alleen do vraag, om do kennis van
de geheelc Poolstreek, en niet alleen
van het enkele poolpunt, te vermeer
deren. Met dc instrumenten van Cook
b.v. kon men gerust plaatsbepalingen
verrichten en eindelijk zeggen Zoo
om en nabij ben ik nu op de Pool-
broedle. E11 zelfs zonder die instru
menten kon dat, als er maar een stok
bij do hand was.
Immers, als men op de Pool ls, dan
bewegen zich alle hemellichamen,
ook tie zon, evenwijdig aan den hori
zon. Een gevolg daarvan is, dat de
schaduwen aan de Pool altijd even
lang zijn. Door nu eenige keeren de
schaduwen van den stok na te gaan,
kan men zien, of men ongeveer aan
de Pool is.
Ook het zoeken der noordelijke
richting achtte Dr. Blink niet zulk
een onoverkomelijk bezwaar. Men
weet, dat de magneetnaald van hel
kompas zich niet richt naar de Noord
pool zelf, doch naar de magnetische
pool, die eigenlijk van huis uit een
zwerfster is, omdat zij nooit op een
vaste plaats te vinden is, welke on
rustigheid in verband staat met de
veranderingen in het aardmagnetis
me. Gaat men 1111 niet een kompas op
reis, dan gaat alles goed tot aan de
breedte van do magnetische pool.
Maar dan Verder gaand, blijft de
magneet naar de gepasseerde pool
wijzen. Men kan er dus geen noord-
richting meer op vinden.
Ha- wisten nu Cook en Peary, wel
ken weg zo uit moesten naar de
Noordpool vroeg men zich af.
D-- Blink nu merkte op, dat om 12
uur over dag do zon in het Zuiden
staat en om 12 uur des nachts iu het
Noorden. Gedurende den Pooldag nu
schijnt de zon nacht en dag. Dan kan
men dus zien, waar de zon op de ge
noemde uren staat en daaruit onge
veer de richting is te bepalen, die
men moet volgen.
Wat nu die Poolreizen voor nut
hadden voor de wetenschap en ook
voor het practische leven
Het zoeken van de Pool zelf met
het doel, dat punt het eerst betreden
to hebben, achtte Dr. Blink voor een
deel een quaëstie van sport. Een ze
ker merkwaardig en eigenaardig
doel, waarvan de wetenschap profi
teert. doordot meteen de kennis van
de Poolstreek grootor wordt. Elke
reis geeft meer ervaring in dit op
zicht, hoe men het geschiktst den
weg naar dat hoogste noorden vindt.
Daardoor zullen in de toekomst meer
dere succesvolle reizen worden on
dernomen en zal men van den eens
geganen weg afwijken, teneinde ook
uit andere richtingen het doel te be
reiken. Op die wijze kon het Poolge
bied meer en meer onderzocht wor
den. En dat is voor de wetenschap
van veel belang, vooral voor de ken
nis van hei klimaat, niet alleen daar
in 't noorden, doch ook voor Amerika
en Europa. Immers ons klimaat wordt
beïnvloed door het klimaat in bedoeld
gebied.
De ijsbergen aan do Groenlandsche
kust drijven na het losraken naar de
banken van Newfoundland en ver
oorzaken koude stroomiugen, die
dwars den Atlantischen Oceaan over
oak naar Europa komen, onder daar
toe gunstige luchtstroomingen. Die
ijsbergen bij Groenland staan in con
tact met het gletscher-ijs op het land
en dit weer met liet pool-ijs.
Verder kan men uit do fossielen in
de gevonden gesteenten komen tot de
kennis van vroegere klimaten. In
Groenland wijzen dergelijke fossielen
op een warmer klimaat.
Dan is er do quacstie omtrent de
schommelingen van do aardas, wel
ke mede in verband staan met kli
matologische veranderingen.
Ook is men nog onzeker over de
richting van de Poolwinden, welke
natuurlijk weer invloed uitoefenen op
de luchtbewegingen ten onzent.
„Zou er clan ook, door die meer
dere kennis, kans bestaan, dat men
kwam tot het doen van juistere weer
voorspellingen was dc laatste
vraag.
Nu, Dr. Blink toonde zich zeer scep
tisch ton opzichte van die voorspel
lingen in 't algemeen. Wat deze vraag
betrof, zou hij echter meer verwach
ten van een waarnemingsstation in
den Atlantischen Oceaan. Wanneer
men aan de Pool zulk een station zou
kunnen vestigen, zou dit natuurlijk
van groot belang zijn. Maar daar is
uit den aard geen quaestie van.
Dr. Blink was aan het eind zijner
mtdedeelingen en ik aan dat van
mijn vragen. Wat niet zeggen wil,
dat er niets meer te zeggen 011 to
vragen vel. Integendeel, maar voor
een interview was 't wel 1
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
In Zandvoort wordt nu weer gere-
questreerd om een gemeentelijke wa
terleiding. Als je dat leest zeg jede
zncnsch is klein en onbeduidend en
weet zoogoed ais niemendal. Immers
wanneer er ergens water genoeg voor
handen is, dan wel te Zandvoort, een
heel© zee vol, waaruit je> eeuwen lang
xou kunnen drinken en er mee was-
echen en plassen, wanneer het maar
bruikbaar was.
Nu zijn we zulke kranen in de
scheikunde, niet waar en dat onnoo-
selo vraagstuk is nog altijd niet op
gelost, hoe je van zout of brakwater
goed drinkwater maken moet. In 't
klein gaat het best. In een laborato
rium weten ze zooals dat heet slecht
water to 0 z o n isee r e n, zoodat je
'1 met plezier drinken zou, als je niet
Wist, hoe vies 't was geweest. Maar bij
groote hoeveelheden gaat het nog al
tijd niet. Nu en dan leek het, of de
geleerden 't to pakken hadden en
pfff weg was opeens de oplos
sing, verder dan ooi1, van ons af.
Ik denk dat de racnschen 't te ver
'zoeken. Er zal vandaag of morgen
pens een onnoozelo kleinigheid moeten
gebeuren, dia ons de oogen open
maakt? Moest Columbus niet optre
den om on«s te leeren, hoe je een ei
kunt laten staan en was 't niet noodig,
«at er een appel voor Newtons neus
jt>P den grond viel, om hem de wet
Van do zwaartekracht te leeren
Zooiets onnoozels moet er ook voor
drinkwatervraagsluk gebeuren en
jton zetten we aan den zeekant een
voudig een paar filters neer en pom
pen uit zeo smakelijk voor
bijna niemendal in de huizen van de
burgerij en zeggen daarbij„wat was
ons voorgeslacht toch stom 1"
Zoo gaat het eenmaal in de wereld
elk voorgeslacht is stom geweest en
van 't nageslacht weten we helaas nog
niet, hoe knap het worden zal, want
als we dat wisten, waren we zelf even
knap.
Nu moet ik er uitdrukkelijk op wij
zen, dat Zandvoort op die glorieuse,
maar eenvoudige ontdekking maar
liever niet moet wachten, 't Zou nog
wel eens een kwarteeuw kunnen du
ren en in dien tijd hebben de badgas
ten en de ingezetenen water noodig.
Ik weet wel, dat de afwezigheid van
een duinwaterleiding ook voordeelen
meebrengter zijn er, die een stukje
brood verdienen aan 't volpompen
van de reservoirs in de huizen en ik
heb hooren verluiden van bezwaren,
die de eigenaars van aardappelvelden
hebben tegen het onttrekken van wa
ter aan den grond. Maar dat aardap
peltjes-argument, heb ik ook hooren
zeggen, is van zooveel beteekenis nietl
't Seizoen is 9lecht geweest. Maar
als er wat meer zon had geschenen en
wat minder regen gevallen was, dan
zou wanneer de paar choleragevallen
die we gehad hebben, wat eerder wa
ren uitgebroken, Zandvoort de scha
de wel ondervonden hebben. Do men-
schen willen tegenwoordig een water
leiding en het is onverstandig tegen
zoo'n algemeene opinio in te gaan.
Vooral voor een badplaats, die nooit
de laatste, maar veel liever de eerste
moet wezen ju 't verschaffen van ge
mak en sierlijkheid aan de gasten.
Ik heb eens gehoord van do vrouw
van een winkelier In hoeden, dié baar
mail om een nieuwen hoed vroeg.
Maar manlief was niet goed gestemd
en bromde iets van: „alweer een nieu
wen hoedJe vriendin, de vrouw van
den hótelhouder, doet 't nog met haar
hoed van 't vorige jaar."
„Zeker", kreeg hij ten antwoord,
„maar van haar wordt ook niet ver
wacht, dat ze 't voorbeeld geeft. Van
mij well"
En zoo is het. Westdongeradeel mag
het zonder waterleiding stellen, Zand
voort kan er niet buiten en ik ver
trouw, dat de badplaats die nu einde
lijk krijgen zal, zooals de vrouw van
den winkelier haar hoed kréég, dat
verzeker ik u een prachtstuk van
een halven meter middellijn en wie
ken zoo groot, dat de zeearend in Ar-
tis, toen hij haar voorbij zag gaan, op
de landen knarste van afgunst.
Maar ik dwaal af. Over Zandvoort
sprak ik. En het is wel eigenaardig,
dat terwijl de eene moderne behoefte
op den voorgrond wordt geschoven,
de andere op 't punt staat te verdwij
nen. Ik bedoel het gebouw 01 y m-
pia, aanvankelijk voor circus inge
richt, daarna voor variété-theater be
stemd. Het zal niet worden afgebro
ken, maar onttakeld. In do eereloge
zijn de mooie meubeltjes ai weggeno
men, tapijten en gordijnen in 't ge
bouw zullen wel volgen en spoedig zal
het een legende schijnen, dat hier
ooit paarden op hun achterste pooten
hebben gestaan en een roekelooze
wielrijder er den „doodssprong" beeft
vertoond.
Ik zal niet zeggen, dat het me ver
wondert. Toen /ik de eerste voorstel
ling van Wulffa gezelschap bijwoon-
do, heb ik me afgevraagd, hoe lang
het duren zou, maar verder dan twee
seizoenen heeft mijn fantasie niet ge
strekt. Het aantal badgasten in Zand
voort zelf is voor een gebouw met
3600 plaatsen te gering, de Haarlem
mers zijn geen uitgaanders van na
tuur en de Amsterdammers zijn nog
niet modern genoeg aangelegd, om
een trammetje van een uur heen en
een uur terug voor een voorstelling
over te hebben. Die ruiken, zou ik
haast zeggeD, liever hun stinkende
grachten, dan de geur van zee en
bosch, want in Haarlem, dat zooveel
dichter bij ligt, komen ze volstrekt
niet zoo vaak, als men dat verwachten
zou. Enfin, dat is nu eenmaal zoo.
ERzbacher, de vader van Zandvoort,
heeft zich daar al in vergist en vóór
dat wij er niet meer zijn, zullen nog
wel anderen zich er in vergissen.
Dit is in elk geval een geluk, dat de
stichting van 01 y m p i a aan men-
schen, die 't maar slecht konden mis
sen, geen cent heeft gekost. Het heele
vorlies komt voor rekening van drie
menschen in den Haag, die wijselijk
al lang geleden nagenoeg het heele
kapitaal, dat ze er in hebben gestoken,
ais verlies hebben afgeschreven.
Geëxploiteerd wordt het dus niet
meer. De winkels zullen verhuurd
worden, de kamers daarboven zullen
hare bestemming wel vinden, maar
liet gebouw zal leeg staan, wanneer er
niet te avond of morgen een worstfa-
briek of een drukkerij in wordt ge
sticht. Dat is toch jammer. Groote ge
bouwen voor congressen bijvoorbeeld
zijn zeldzaam, in dit opzicht had
Olympic voor Zandvoort nog wel
nut kunnen opleveren, gezwegen nog
van een enkele voorstelling nu en dan
in het drukste van 't seizoen en van de
kans, om er bij kinderfeesten de heele
schaar in te bergen.
Maar bij de exploitatie is het plezier
er af. Er is in 01 y 111 p i a een water
leiding, die Zandvoort zooais we za
gen nog krijgen moet en er is dus ook
een goede verwering tegen brand, die
de gemeente om dezelfde reden niet
rijk is. Ook was er voor de artisten,
die in Olympia zouden optreden,
goed gezorgd. Van 't tooneel af kon
den zij gemakkelijk een kamer berei
ken, waardoor ze op houten trappen
konden komen, die hen in staat stel
den, rustigjes naar beneden te wan
delen.
Mij is verteld, dat die niet mochten
worden gebruikt en een soort paar-
dentrap getoond, van 't toonee] af, die
zc in geval van nood langs had moe
ten gaan, maar waar ik mij niet op
had willen wagen. Ja, ja, het is met
die voorzorgen legen brand soms
wonderlijk gesteld. Je hebt binnen-
koorts en anderdaagsche koorts en
C h i c a g o-f e v e r, ofte wel besmette
lijke brandgevaarpaniekmaatregelen-
koorfs.
Eén ding is gelukkig namelijk de
menschelijke elasticiteit. Dat er een
groote onderneming haar poorten
sluit, is voor een andere geen belet
sel om zandtreinen te laten loopen.
Namelijk voor de maatschappij, die
een elcctrischen naam heeft, maar
toch de lijnen door de Haarlemmer
meer met stoom denkt te exploitee-
ren. Dat raag tegenstrijdig wezen, het
is ook verstandig, want voor electri
sehe drijfkracht, die bij een bijzonder
druk, intens vervoer loonend is, le
vert de Haarlemmermeer in de eerste
jaren zeker geen kans op. Zelfs niet,
wanneer we aannemen, dat de Haar
lemmermeerdere, die zoolang afgezon
derd zijn geweest, een extra keener'
zullen gaan reizen, zoodra ze uit hun
isolement zijn verlost. Bloemkool,
wortelen en rapen zullen in ieder ge
val maar éen keer vervoerd kunnen
worden die reizen niet voor hun ple
zier
Ik gun den IlaarlemmermeerderS
hun spoor van harte en ik hoop, dat
de voordeelen de nadeden ver zullen
overtreffen. De laatste komen ook.
Hoe meer je met dc buitenwereld in
aanraking komt, des te hooger klim
men je eischen, zonder dat je 't zelf
merkt en tot je schrik gaan dc belas-
tingen omhoog, zonder dat je weet
hoe! Daar krijgen ze nu in den Haag
ervaring van. Allerlei lang uitgestel
de dingen moeten nu gedaan worden,
een inkomstenbelasting is op til en nu
begint men zich in 't Haagje bezorgd
te maken over den uittocht van be
middelde burgers, die wel eens zou
kunnen gebeuren, wanneer het per
centage wat hoog loopt.
Wij Haarlemmers kennen die pe
riode, we zitten er middenin. Voor ons
is 't een beetje tragl-komisch, dat nu
den Haag, d'a onze minste concur
rent niet was, zelf in 't gedrang gaat
komen. Is 't Schadenfreude? Ik
hoop het niet, want dat is een leclijke
eigenschap. Maar allicht kan liet go
val er toe bijdragen^ dat do regeering
eens wat meer gaat doen voor den
nood der groote gemeenten. Do Haag-
sche gemeentebestuurders zitten im
mers zoo dicht bij 't vuur 1
FIDELIO.
