Verachijnt dageHjlta, behalve op Zoo» en feestdagen-
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
27e Jaargang. No. 8084
VRIJDAG 8 OCTOBER 1909 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONHEMENTEN
PBR DRIB KAANDBNl
Voor Haarlem 1.28
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd la (kom der
gemeente) 1.30
franco per post door Nederland 1.65
Afzonderlijke nummers m 0.02H
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 H
5e omstreken en franco per post 0.45
Ü1 Égave der Vennootschap Loorens Coster, streetcar J. C. PEEREB00E
ADVERTENTlÊWi
Van 1—5 regels 50 Cts.: Iedere regel meer 10 Cts. Bulten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels /Ir—, elke regel meer ƒ0. tè Reclames Sc Cent per regd.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Adverterrttén van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing)
50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant
Redactie en Administratie; Groote Houtstraat
gfttercommtmaai Telefoonnummer der Redactie 600 sq der Administratis^
Drukkerij: Zolder Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon Interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN,
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZATERDAG 9 OCTOBER.
Schouwburg: De Hagespelers: „De
oelangrijkheid van Ernst," 8 uur.
Rrongebouw: Voorstellingen door
"Wilson en Rinaldini, 2 en 8 uur.
De Kroon: Alberts Frères, 2 en 8 u.
OM ONS HEEN
No. 1008.
Een gesprek met Dr. Borgman
Dezer dagen heb ik een gelegenheid
gezocht om kennis te maken met den
man, die voorbestemd is om in onze
stad een belangrijke rol te spelen op
onderwijsgebied, als paedagoog zoo
wel als wegbereider. Dr. A. Borgman,
directeur van onze nieuwe Hoogere
burgerschool met driejarigen cursus
en van onze tweejarige handelsschool,
had mij welwillend op mijn verzoek
de gelegenheid gegeven, hem op zijn
werkterrein te ontmoeten.
Wie in 't gebouw in de Jacobijnestraat
binnengelaten, een oogenblik heelt
zitten wachten in de holle wachtka
mer, waar zelfs geen poging is ge
daan om er eenige gezelligheid aan te
brengen, wie daar zat te turen op een
tuinmuur, die als ware hij melaatsch,
groote brokken Yan zijn kalkopper-
huid verloren heeft, die krijgt wel den
indruk van een tijdelijken toestand.
Nog sterker wordt deze gewaarwor
ding, wanneer hij, den concierge vol
gende, door duffe gangen gaat en ein
delijk den directeur begroet in een
kamer van den volmaakt verleden
tijd. Ben nieuwe driejarige H. B. S.
met handelsschool ja, maar in een
overoud gebouw.
Geen wonder, dat dit ons eerste on
derwerp van gesprek vormde, ür.
Borgman, van flinke gestalte, met
blonden, grij zenden knevel en haar en
die nu en dan het voorhoofd in diepe
rimpels trekt, sprak met de zachte
stem van den paedagoog, die weet, dat
kalmte in dit vak van de grootste be-
teekenis is. En hij beschreef de in-
convenienten van de school, die ik wel
kende afgescheiden nog van de slech
te indeeling, de nabijheid van de Ma-
xiaschool, die wel niet anders dan
hinderlijk wezen kan, die van de
school van den hoer Kingma, gedeta
cheerd van de opleidingsschool voor
jongens en waarvan ik leerlingen on
der leiding van een onderwijzeres zag
rondspringen op het grasperk, de
overlast ook van do Jacobijnestraat,
waarvan het rumoer verschillende lo
kalen onbruikbaar maakt „ik
hoop, dat ik een nieuwe school zal
krijgen, op een andere plaats, rustig
gelegen, en vooral zóó ingericht, dat
ze uitgebreid kan worden. Daar was
in Enschedé ook niet op gerekend,
de school was er gebouwd op de ach-
tergrens van het terrein. Toen ik er
kwam, waren er 200 leerlingen met
zeventien of achttien leeraren, nu ik
wegging zeshonderd, met een corps
van 57 leeraren."
Ik vroeg, of er voor het handelson
derwijs, dat toch in ons land betrek
kelijk nieuw is, altijd geschikte leer
krachten te vinden zijn. Dat beant
woordde Dr. Borgman beslist bevesti
gend. „In dat opzicht", zei hij, „be
hoeven wij volstrekt niet onder te
doen voor Duitschland en België, wel
wat de gebouwen aangaat. Daar heb
ben wij Nederlanders zoo nog geen
kijk op. Kom in Hamburg, Leipzig en
andere Duitsche steden en je ziet er
paleizen voor vakscholen, waar niets
ontbreekt. Waar de Duitschers het
vandaan halen, begrijpen wij niet,
maar het komt er. In Reudlingen, een
klein plaatsje bij Stuttgart, heb ik
een Spinnschule gezien, waar al
les, letterlijk alles voorbanden was,
dat tot onderricht in 't vak kon die
nen, met een zaal voor lezingen en
voordrachten, die honderd personen
bergen kon.
Dat laatste zou lk, om maar iets te
noemen, ook zoo graag in mijn nieu
we school hebben. Anders moet je al
tijd weer in een koffiehuis terecht ko-
men. Zal in Haarlem een handels
school tut ontwikkeling geraken, dan
zou ik zoo graag een doorloopend ten
toonstellinkje maken van wat er op
handelsgebied voor nieuws aan de
markt komt. Kleine machinerieën op
't gebied van handwerknijverheid zou
den daar bijvoorbeeld kunnen worden
opgesteld en aan de belanghebbenden
toegang verschaft tegen een kleinen
entreeprijs. Het zou de gemeente
niets anders behoeven te kosten, dan
het lokaal, met licht en verwarming."
En terwijl Dr. Borgman zat te pra
ten, met de rustige zelfbewustheid
van iemand, die weet wat hij wil, zag
ik het ideaal opdagen van middelbaar
onderwijs aansluitend bij de practijk
van 't leven. Dat is de groote beteeke-
nis van de nieuwe school, dat zij niet
als de vijfjarige alle leerlingen wil
gelukkig maken met theoretische ken
nis.
Maar daaruit mag niet afgeleid, dat
er weinig zou worden geleerd. Dat
ondervond ik, toen ik ging veronder
stellen, wat een nieuw gebouw voor
driejarigen cursus en handelsschool
niet zou noodig hebben een gymnas
tieklokaal, dat immers met de leerlin
gen van den vijfjarigen cursus zou
kunnen worden meegebruikt, een che-
mielokaal
„Wacht even", zei Dr. Borgman,
„we hebben natuurlijk geen behoefte
aan een uitgebreid laboratorium,
maar voor de warenkennis is toch
ruimte noodig, opdat de leerlingen de
zuiverheid van de stoffen kunnen on
derzoekan en zooveel opdoen van de
theorie, dat ze later het résumé van
een scheikundig rapport kunnen be
grijpen. Daarvoor zijn kleine proeven
noodig en een bezoek aan de fabriek
zelf, zooals we nu op dit oogenblik in
de derde klasse bezig zijn met de gas-
fabricage en binnenkort een bezoek
zullen brengen aan de gasfabriek.
Ook over de constructie van lampen
dienen de leerlingen iets te weten en
over verwarming. Er wordt dus wel
natuur- en scheikunde gegeven, maar
heel anders ingericht, dan de be
staande leerboeken aanwijzen: het
zal meer handelsscheikunde zijn.
We moeten ook monsters hebben
van allerlei dingen en litteratuur, zoo
dat iemand, ook van buiten de school,
in een of ander onderdeel, natuurlijk
met goedvinden van het gemeentebe
stuur, kan komen werken. Er moet
invloed uitgaan van de school. Zoo
kreeg ik te Enschedé voor het plaat
sen van de jongens steun van de ver-
eeniging HetBuitenlanden -van
de Nederlandsche consuls in den
vreemde. Ook do leerlingen zelf kun
nen later een steun voor de school
wezen. Ik heb oud-leerlingen overal,
tot in Japan en China toe. Eén daar
van kwam na een reis van achttien
dagen uit Dalny langs den Siberi-
schen spoorweg in Europa terug en
bracht me een bezoek. Hij verklaarde
zich bereid, over zijn reis en zijn er
varingen een voordracht te houden in
een van onze klassen. En danhij is
procuratiehouder van een groote fir
ma te Dalny en zal, wanneer er plaats
is op zijn kantoor, een leerling die ik
hem aanbeveel, zeker voorthelpen. Zoo
kunnen ook de leerlingen de school
steunen.
lk hecht er heel veel aan, dat de
jongelui wat ik zou willen noemen
eens een bad nemen in het buitenland.
De een heeft inoeito met Engelsch,
een ander met Duitsch, een derde met
rekenen. Ik wil probeeren, of ik in
Haarlem en omgeving bij kooplieden
en fabrikanten steun kan vinden voor
een plan, om zulke jongens in de va-
cantie voor een week of vier geplaatst
te krijgen op een Engelsch of Duitsch
kantoor, waar ze de taal moeten
spreken en daarin toegesproken wor
den, of op een Nederlandsch kantoor,
waar ze de practijk van 't rekenen
en boekhouden zien kunnen. Allicht
geeft zoo'n tijdelijke plaatsing ook wel
aanleiding tot blijvende relatie.
Ik zei u, dat de leerkrachten in ons
land goed zijn, de jongens zijn vooral
niet minder, dan in 't buitenland. Ons
onderwijs is goed en deugdelijk, zoo
dat ook Nederlandscho jongens, die
avondcursussen ln het buitenland be
zoeken, gauw tot de eersten behooren.
Maar voor een goede opleiding is het
noodig, dat de leerlingen dagelijks ge
bracht worden in een goede, beschaaf
de omgeving."
En het oog van Dr. Borgman ging
onwillekeurig langs de wanden van
zijn kamer 1
Ik nam afscheid. Er waren al een
paar maal jeugdige discipelen aan de
deur geweest. De handelsschool is nog
maar pas aan haar begin, ze telt veer
tien leerlingen. Maar ik zou mij sterk
moeten vergissen, wanneer niet Dr.
Borgman binnen korten tijd zijn stem
pel zal hebben gedrukt op ons middel
baar onderwijs en ons hebben doen in
zien, van hoe veelzijdig nut de stich
ting van de nieuwe school worden
kan, ook verder dan den kring van de
leerlingen alleen.
In Enschedé heeft hij allerlei cur
sussen georganiseerd, overal hield
hij lezingen over het vakonderwijs,
waaraan hij zijn hart heeft wegge
schonken. Wie met hem spreekt, ge
voelt dat hij om zoo to zeggen met rus
tig enthousiasme daarvoor vervuld is.
Aan het gemeentebestuur de plicht,
om zijn streven vruchtdragend te ma
ken, door zoo spoedig mogelijk een ge
schikt gebouw tot zijn beschikking te
stellen 1
J. C P-
Stadsnieuws
Een Haarlsmsche jongeling ter
(lood veroordeeld?
Er loopt in onze stad 't gerucht, dat
twee Haarlemsche jongelingen m
Duitschland ter dood veroordeeld zijn.
De een zei, dat ze hebben ingebroken
en een vrouw met twee kinderen ver
moord een ander, dat ze een politie
agent hebben doodgestoken
Wij vernamen, dat 't verteld is 5n
een cafétje in de Burgwal-buurt. De
herbergierster had ei' wel veel over
hooren praten, maar wat eigenlijk de
zaak is, dè,t kon ze niet met zekerheid
zeggen. De betrokken jongelingen zijn
Willem H. en Hoin G. De eerste zou
wegens moord tot de doodstraf ver
oordeeld zijn en de tweede, als mede
plichtige, tot 10 jaren tuchthuisstraf.
Ze vertelde verderIk kan 't van
Willem niet gelooven.... De jongen
kwam hier dikwijls in 't café, dronk
dan ook wel eens een borreltje te veel,
maar nooit hoorde je van liem over
vechten, of zoo iets.... lleusch, 't was
een goeie jongen 1 'k Begrijp er ook
niets van
Na wat verder praten, hoorden we,
dat YViLlem's ouders in een steegje
van een zijstraatje van een onzer
hoofdstraten wonen. Hein, die vroe
ger in de Haarlemmermeer leefde,
was, na den dood zijner ouders, in
Haarlem bij een getrouwde zuster
gaan huizen.
Dat was alles, wat de vrouw me kon
zeggen.
't Beste was, nu naar de ouders van
Willem te gaan. 'k Moest een poosje
naar het huisje zoeken, maar einde
lijk was ik toch aan 't juiste adres.
Een vrouw van 'n 40 jaar deed na 't
kloppen open.
Vrouwtje, heb je een zoon, die in
Duitschland werkt
Ja, Willem
Is hem soms een of ander onge
luk overkomen?
- Dat is te zeggen, hij zit in de ge
vangenis, beschuldigd van moord....
Toen ging ze vertellen: Willem is
22 jaar, een flinke jongen, die altijd
goed oppaste. Een jaar geleden ging
hij, omdat hier geen werk was, met
Hein (iemand van 30 jaar) naar
Duitsclüand, om bij Homburg aan
den Rijn in de mijnen te werken, 't
Ging hem daar goed; zóó zelfs, dat
hij enkele keeren geld overstuurde,
omdat vader als grondwerker 's win
ters vaak zonder werk was en er dan
in 't gezin wel armoe geleden werd.
Zeg u zelf, wanneer er geen goed ka-
rakier in den jongen zat, had hij dat
niet gedaanTegen kermis is Wil
lem nog overgekomen, om hier als
verlofganger inspectie te maken. Pas
was hij weer naar Duitschland, of
daar hooiden we, dat hij in de ge
vangenis zat, beschuldigd van
moord.
't Vrouwtje liet me een brief van
Willem lezen.
Hij schreef o. a
Vader en moeder, lk laat u
weten, dat ik gezond ben. Maar
ik en Hein zitten in de gevange
nis en dat wel voor moord. U
weet, dat ik in een menage (dat
is een groot kost- of commensaien-
huis) thuis was. Daar heb ik met
een man ruzie gehad en die heb
ben ze dienzelfden avond doodge
stoken gevonden. Omdat ik ruzie
met hem heb gehad, denken
dat ik dat gedaan heb. Maar ik
weet voor mij, datik onschul-
d i g b e n. Dus ik hoop, dat ik niet
onschuldig gestraft zal worden....
....U weet, ik had een scheermes
en dat was ik van Pinkster af al
kwijt. Nu is die persoon doodge
stoken en is ook dat sclieermes te
recht "-©komen. Ik weet niet hoe.
't Zijn hier allemaal Noord-
Brabanters. D'"e verraden elkaar
natuurlijk nietZe schuiven nu
op ons de schuld. Maar toen die
persoon gestoken was, was ik er
niet, dus weet ik er ook niets van.
Juist omdat ik ruzie gehad heb
met dien man, zal ik den moord
gedaan hebben
't Ziet er treurig uit, maar
ik hoop, dat ik maar gauw weer
vrij zaj zijn....
....'t Eten is hier ('t betreft de
gevangenis te Kleef), goed, maar
de vriiheid is beter....
,„„lk hoop, dat u er maar niet
over treurt, dat ik hier ben. Ik
hoop niet gestraft te worden en
dat God geeft, dat ik spoedig in
vrijheid weer een brief aan u mag
schrijven
Ziehier de belangrijkste mededee-
lingen uit den brief. Willem schreef
o. a. ook nog, of vader dan naar
Duitschland wilde komen, waar werk
is en ook wel goed geld te verdienen
valt.
't Vrouwtje deelde ons nog mee, dat
ze met dezen brief naar onzen burge
meester 's gegaan. Die heeft toen aan
den Nederlandschen gezant in
Duitschland om inlichtingen geschre
ven, waaruit bleek, dat voor tie recht
bank tegen Willem de doodstraf ge-
eischt is en tegen Hein tien jaar tucht
huisstraf. De burgemeester zei, dat
nu binnenkort het vonnis te verwach
ten is, maar de ouders moesten zich
niet veel van een mogelijke vrijspraak
voorstellen, omdat volgens den gezant
de bewijzen voor een veroordeeling
aanwezig schijnen te zijn.
Tot op heden hebben de ouders nog
geen mededeel'ng van de uitspraak
ontvangen en leven nog in bange on
gerustheid.
't Vrouwtje zeiMn 'man is er
„kapot" van 's nachts kan hij cr niet
van slapen't Is niet mijn kind, ik
ben z'n tweede moeder, maar ook ik
vind het verschrikkelijk. Als 't dan je
eigen oudste zoon is.... M'n man zou
zoo graag naar Duitschland gaan,
om daar z'n zoon nog eens te spreken,
't Zou misschien voor den laatsten
keer zijn..... Maar we hebben geen
geldeen grondwerker verdient niet
veel en dan een groot gezin....
Mogelijk dat door deze publicat'ede
aandacht der regeering bij vernieu
wing op de zaak gevestigd wordt, mis
schien is er dan nog iets te doen door
liooger beroep aan te teekenen. Is *t
b.v. niet van belang, dat de ouaers
kunnen verklaren, dat Willem bij z'n
overkomst in Augustus al bier gezegd
heeft, dat hij z'n scheermes kwijt was?
De geschiedenis met dit mes schijnt
toch in dit proces een belangrijke rol
te spelen I
Indien er onder de lezers een is d'e
zóóveel medelijden heeft met den
zwaarbeproefden vader en hem de
middelen wil verschaffen, om z'n zoon
nog in Kleef te bezoeken, is onze re
dactie bereid, hem die over te bren
gen.
Maatschappij „TotNut van
't Algemeen".
Het departement Haarlem zal Maan
dagavond een vergadering houden.
De agenda vermeldt o. a.:
Voorstel tot uitreiking van een di
ploma voor 25-jarige trouwe dienst
vervulling.
Benoeming van een commissaris
van de Kweekschool voor Onderwijze
ressen. (Vacature Dr. E. van der Ven).
Op de voordracht zijn geplaatst de
heeren Dr. D. J. Bierens de Haan en
II. D. Tjeeuk Willink Jr.
Benoeming van twee commissaris
sen van de Kweekschool voor Onder
wijzeressen (periodieke aftreding van
mr. Th. de Haan Ilugenholtz en Ph.
van der Ley).
Op de voordracht zijn geplaatst de
heeren
le voordrachtmr. Th. de Haan Ilu
genholtz en mr. W. F. C. C. Pijnacker
Hordijk
2e. voordrachtPh. van der Ley en
J. C. Tadema.
Benoeming van een commissaris
der Volksbibliotheek (vacature Men-
singa). Op de voordracht zijn ge
plaatst de heeren H. J. M. Bernelot
Moens te Heemstede, en E. A. J. Ro
vers.
Voorts verslagen, begrootingen, enz.
O n d e r w ij s.
Op de voordracht voor onderwijze
res aan gemeenteschool no. 9 te Leeu
warden komt mej. M. Frenkel alhier
als na 1 voor.
MISCHA ELMAN.
Ja, 't is er wel degelijk weër een
van den echten stempel die jonge
violist Mischa Elman, dien wij gister
avond in de groote helaas maar
voor de kleinste helft bezette con
certzaal der „Vereeniging" hebben
gehoord. Een, die in techniek zeker
niet behoeft onder te doen voor al wat
wij aan jongere en oudere violisten
in onze concertzaal alzoo zagen op
treden. En in hevigheid van tempera
ment ook niet En het allerminst
misschien wel in durf.
Ja, de geweldige durf van dezen 19-
jarigen viool-titaan is wel het eerste
wat opvalt. Als een die volkomen ze
ker is van ziju overwinning treedt hij
voor het publiek. Dat applomb van
optreden doet, bij dat kleine, kortbee
nige figuurtje met het wat te groote
hoofd, aanvankelijk wat mal aan
maar al heel gauw komen wij tot de
conclusie dat deze jonge man hei vol
ste recht heeft zich in de concertzaal
een heerscher te voelen. Zijn fierheid
is geen zelfoverschatting en zijn durf
geen waaghalzerij. Want wat hij
durft dat kan hij ook en hij durft
alles. Een heerlijkheid moet het zijn
zoo, zonder belemmering van tech
nische bezwaren, zich geheel vrij aan
de ingevingen van zijn gevoel te kun
nen overgeven al wil ik hiermede
volstrekt niet het, uit aestetisch oog
punt, altijd aanbevelenswaardige
daarvan bepleiten. Integendeel kwam
het mij voor en dit is dan ook de
eenige beperking in mijn lof dat
de voor dezen virtuoos eenvoudig niet
bestaande teugel van technische moei
lijkheden hem wel eens wat al te
overmoedig met de uitgevoerde wer
ken deed omspringen.
Maar in ieder geval, zonder die
jonge, frisch opbruisende zij het
dan nu en dan tot baldadigheid over
slaande levensvreugde, zou hij b.v.
de finale van Brueh's vioolconcert
nooit met zooveel gespierdheid geest
en Schwung hebben kunnen spelen
als hij nu deed. Opmerkelijk ook is
de buitengewoon groote en altijd van
pure welluidendheid verzadigde toon
die Mischa Elman uit zijn instrument
weet te halen. Bewonderenswaardig
in dit opzicht was vooral de langza
me sats uit Handel; Sonate in E. Zoo
zou ik ln elk nummer van het pro
gramma een andere hoedanigheid
van den speler kunnen prijzen: het
gevoelig zangerige in Gluck's „Me
lodie", heit gcestig-gemoedelijke in
„Deutscher Tanz" van Dittersdorf, het
innige in Beethoven's „Menuctti", het
leuk-humoristische in de „Gavotte"
van Gosseck, enz. Laatstgenoemd
stukje lokte een zoo aanhoudend ap
plaus uit, dat de concertgevex zich tot
bisnummor genoopt zag. Hij koos
daarvoor een dezer dagen door hem
zelf gearrangeerd lied van Schubert
(St&ndchen).
Na de pauze gaf hij Wieniawski's
Faust-Fantasie waarin hij ons o.m.
verbaasde door zijn zeldzaam klank
rijke flageolet-tonen. Daarop volgde
een transcriptie van Chopin's nu wel
wat vervelend geworden (Es-dur-)
Nocturne en tot slot „Introduction ct
Jota?' van Sarasate grootendeels
schitterend vuurwerk.
De weinige toehoorders zullen van
hun paar in de „Vereeniging" door
gebrachte uurtjes nog lang in herin
nering nagenieten.
PHILIP LOOTS.
Op vrije voeten.
De twee door de politie aangehou
den verdachten van de inbraken ln
de gomfabriek der firma Gebr. Mc-
rens en bij den winkelier Leijenaar,
genaamd D. en K. zijn na verhoor,
wegens gebrek aan bewijs op vrije
voeten gesteld.
Gemeenteraads verkiezing.
Hedenavond vergadert het bestuur
van de Vrijz.Dem. kiesvéreen. ter be
spreking van de gemeenteraadsvaca
ture en enkele andere aangelegenhe
den. In *i begin der volgende weck
vergaderen de leden.
Het voornemen is met een eigen
candidaat op te treden.
Benoemd.
De gemeenteraad van Utrecht be
noemde tot tijdelijk leer aar in de Ne
derlandscho taal aan de H. B. S. met
3-jarigen cursus den heer F. W. Nie
mann te Haarlem, op een jaarwedde
van 100 per wekeliiksch lesuur.
GEMEENTEFONDS TER BEVORDE
RING VAN DE VERZEKERING
TEGEN DE GELDELIJKE GE
VOLGEN VAN WERKLOOSHEID
TE HAARLEM.
Aan het jaarverslag van bovenge
meld. fonds ontleenen wij hier de be
langrijkste medeelingen. De scbrij-. er
begint met uiteen te zetten, waarom
dit verslag, hoewel loopende over een
vol jaar, nog niet in elk opzicht vol
ledig die ervaringen kan weergeven,
welke volgende jaren kunnen leveren.
De aanleiding hiertoe is het huishou
delijk reglement van liet fonds, dat
pas den 14den Mei van het vorig jaar
klaar kwam verschillende vereeni-
gingen nu hadden met de uitwerking
harer plannen gewacht tot het fouds-
reglement was goedgekeurd, on
moesten daarna nog aan het tijd-
roovende werk van statuten- en huis
houdelijk reglement ontwerpen.
Nadat deze arbeid door het fonds
bestuur was goedgekeurd, konden de
vereenigingen nog niet deelen in de
door het gemeentefonds geboden voor
deden, omdat de leden eerst een half
jaar gecontribueerd moeten hebben
vóór zij uitkeering van hunne kassen
mogen omvangen.
Daar inmiddels de winter intrad,
besloot de Raad voor een b ij z o n-
deren bijslag f 3400 beschikbaar te
stellen, dit in verband met de hulp,
door het i enigings-Comité geboden,
waarvan door het fondsbestuur een
uitvoerig verslag aan den Raad gege
ven werd.
Bij Raadsbesluit van den 12den Fe
bruari 190S nr. 19 werden de heeren
J. L. E. I. Breda Kleijnenberg, L.-
Modoo en Jhr. Ch. F. v. d. Poll als
bestuursleden van het. fonds gekozen
pas later werden uit do toegetreden
vereenigingen twee bestuursleden toe
gevoegd. De heer J. L. E. I. Breda
Kleijnenberg werd door het bestuur
als voorzitter gekozen later werd
door den Raad do heer J. Gerritsz als
secretaris aan het bondsbestuur toe
gevoegd.
Op een schrijven van het fondsbe
stuur aan eenige vereenigingen, om
toe te treden, hebben drie gereageerd.
Twee daarvuu hadden bezwaar tegen
eene wekelijksche contributie van vijf
cents voor hare vverkloosheidskas, en
wezen op de veel lagere bijdragen in
andere gemeenten, o. a. Amsterdam.
Het fondsbestuur meende zich streng
aan het voorgeschreven minimum
van vijf cents te moeten houden, van
moening zijnde, dat eene vereeniging,
die eene lagere contributie zou heffen,
den gemeentelijken steun ontberen
kon.
Voor een derde vereeniging ont
wierp do secretaris statuten en regle
ment, doch er werd verder niets van
vernomen.
Nadat nog vele verzoeken om toela
ting waren gedaan, besloot de be
stuursvergadering van 31 Juli 1908 tot
toelating van
lo. de afdeeling Haarlem van den
Algemeeneu Nederlandschen Melaal-
bcwerkersbond (met 79 leden)
2o. afdoeling Haarlem van den Al-
gemeenen Nederlandschen Timmer-
liedenbond „Door Eendracht Verbete
ring" (mot 74 leden)
4o. de Algemoene Haarlemsche Ver
eeniging tot Bestrijding der Werk
loosheid (mot 151 leden).
Later werden nog toegelaten de Al-
gemeene Haarlemsche Vereeniging
ter Verzekering tegen Werkloosheid
(mot 434 leden) en do Eerste
Haarlemsche Vereeniging ter Be
strijding dor Werkloosheid (met 155
leden), zoodat de aangesloten veree
nigingen samen 883 leden hebben.
Als normale bijslag werd uitge
keerd aan de afdeeling Haarlem van
den Algomeenen Nederlandschen
Timmerliedcnbond „Door Eendracht
Verbetering"' f 115.50, en aan de afd.
Haarlem van den Algemeenen Neder
landschen Metaalbewerkersbond 15,
totaal dus f 130.50. Over vijf maanden
verdeeld werd aan 22 leden van de
eerste vereeniging bijslag verleend,
en in April aan 2 leden van de tweede
vereeniging. De gemiddelde wcek-
bijdrage, door do vereenigingen per
lid betaald, bedraagt 9 h 10 ct.
Den 30stón April had van de veree
nigingen de Algemeene Haarlemscho
Vereeniging ter Verzekering tegen
Werkloosheid het grootste saldo in
kas, namelijk 952.65.
In den loop van het jaar werd door
het bestuur de belangrijke beslissing
genomen aan een ongehuwde (geen
kostwinner) boven 20 jaar slechts 50
pCt. van den hijslag te verstrekken,
die een gehuwde werklooze of een
ongehuwde kostwinner ontvangt.
Nog niet alle vereenigingen bezitten
rechtspersoonlijkheid dit was blijk
baar een te zware eisch, en het be
stuur heeft overwogen om dien te la
ten vallen, maar wacht met zijn oor
deel tot de beslissing over de aan
hangige wijziging in de wet van 1855
zal zijn gevallen.
Tot zoover ons uittreksel uit dit
jaarverslag. Er aan toegevoegd is een
bijlage, waarin na de opmerking, dat
het fonds geen eigen beheer voert van
door de gemeente verstrekte credie-
ten, geeft het fondahestuur nog een
