HAARLEM'S DAGBLAD.
DERDE BLAD.
1
Het Verpan van de
„Lady Jeriyii."
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1909
OM ONS HEEN
No. 1033.
Oredlöt of Contant.
Het kan vooukomen, niet waar, dat
Iemand iets niet wil, waarvan hij
toch in 't diepst van zijn ziel, heel
»tll tegenover zich zelf, erkennen
moet, dat het goed is.
Waaróm hij dat dan niet wil
Soms zonder reden ®Iteeu omdat
,faij begonnen ia met niet te willen en
daarbij blijft.
Soms om redenen, dio hij niet zoo
jrecht zeggen wil, om niet verkeerd te
worden begrepen of geeritiseerd.
Een enkele maal gaat hij ook wel
zijn averechtsche opinio verdedigen
met tal van argumenten, en dan sta
je er van verbaasd, hoe iemand zoo
veel bewijzen weet te vinden voor een
stelling, die niet bewijsbaar is.
Daaraan dacht ik bij het lezen van
een hoofdartikel Contant of Cre-
d 1 e t in het nummer vaa „de Mid
denstandsbond" van 12 November.
De redactie noemt dat een zeer he
langrijk schrijven, welke meening
ook al hieruit blijkt, dat zij het de
eareplaats geeft. Ik heb met aandacht
naar den datum gekeken. Had er niet
duidelijk 12 November op gestaan,
dan zou ik gedacht hebben, dat
iemand mij met een Aprilgrap fami
liaar gezegd in de luren wou leggen.
Do schrijver verdedigt dau zijn
voorkeur voor credietgeven met de
puvolgende beschouwingen
Mijn klanten vinden het prettig
om een „hoofd" in mijn boeken te
hebben, zij vinden het bovendien
aardig om in mijn zaak als mijn
heer A, B of C bekend te zijn.
Men bemerkt het aan hun glim
lach vol voldoening als zij liooren
„uw adres is hier hekend", bo
vendien is het resultaat dan nog
dikwijls, dat de klant meer koopt,
dan hij voornemens was, of dan
hij zou gedaan hebben als hij met
zijn portemonnaie ln zijn hand
had moeten staan. Want, dat is
vooi* mij een feit, door liet op cre-
diet verkoopen ontstaat er een
band tusschen den kooper en den
verkooper, een band, die abso
luut niet bestaat indien de ver
koop contant geschiedt.
ik wil wel gelooven, dat de meeste
klanten het prettig vinden- een hoofd
ln het hoek te hebben, maai- ik zou
toch aan den schrijver van 't artikel,
den heer X., willen vragen, of die
blijheid het heele jaar door duurt.
Krijgen de klanten niet een klein
beetje naberouw, als in Januari of
Februari de rekening thuis gestuurd
wordt En blijft niet in die eerste
maanden van 't jaar menigeen uit den
winkel weg, omdat de oude beer toch
eerst betaald moet worden
X. zegt er niets van hij heeft er
blijkbaar nooit wat van gemerkt. Ik
denk voor 't naast, dat hij zijn klan
ten tot credietnemen animeert. Beta
len ze contant, dan geven hij en zijn
personeel zich niet eens de moeite
om te onthouden, wie die alledaag
se!» schepselen zijn, die zoo dadelijk
met hun geld klaar staan. Maar wie
een hoofd in 't hoek heeft, met andere
woorden op crediet koopt, is in de
zaak bekend. X. onderscheidt, zou ik
zeggen, standen een deftige die niet
en een ordinaire, die wel betaalt. De
erkenning, dat er ook nog wel eens
meer wordt gekocht als de klant niet
met de portemonnaie in zijn hand
behoeft te staan, is naïf. Juist uit die
gemakkelijkheid ontspruit het nabe
rouw van later.
Maar X. heeft nog andere pijlen op
zijn boog.
Daar hebt u b.v. de menschen,
die geen zaken doen, doch hun
vast tractement hebben. Honder
den van dergelijke klanten heb ik
gekregenik verkeer op goeden
voet met hen allen, en niet een ex-
van, die zich geroepen zou gevoe
len afstand te doen van zijn ge
woonte, onx op de gewone wijze
sljn inkoopen en zijn betalingen
te doen. Hij vindt ln de eerste
plaats, dat hij, door ook een
Tekening" bij zijn leveranciers
te hebben, tenminste ln dat op-
Zicht gelijk staat met zijn meer
pefortuneerden medemensch, doch
'anderzijds zal het hom niot altijd
convenioeren alles contant te he
ialen. Als ik dus inet geweld mijn
contant-systeem ga doorzetten,
ver-Hes ik al deze menschen (ten
minste het grootste deel er van)
als klant..
Hier komt het zonderlinge defttig-
heidsbegrip onverholen voor den dag.
Iemand met een vast (leesbetrekke
lijk beperkt) tractement is van mee
ning, dat -hij, door ook een rekening
bij zijn leverancier te hebben, ten
minste In dat opzicht gelijk staat met
zijn meer gefortuneerden mede-
mensch. In de oogen van wie Van
hemzelf en van X. Na&pen van rijkere
menschen als iets goeds, althans iets
verklaarbaars on begrijpelijks gepre
zen 1 O, o, waar woont mijnheer X,
In Den Haag soms, met zijn opge
schroefd deftig, rijk en .voornaam
doen
Maai- we zijn er nog niet. De heer
X. heeft velerlei argumenten
Maar ook uit een auder oog
punt bezien, komt het mij voor,
dat vei-koopen op crediet niet al
leen schaduwzij den bezit, doch
wel degelijk zeer vele voordeelen
heeft. Zoo b.v. met liet personeel.
Een klant die op crediet koopt,
heeft een hoofd In het boek, en
nu zal een goede patroon voort
durend overleg met zijn boeken
plegen om op die manier te erva
ren, of hij zijn klanten blijft be
houden, of dat zij hom ontrouw
worden. In dit laatste geval is het
voor den patroon zeer eenvoudig,
oon naar de reden daarvan te in-
formeeren. Nu zal het personeel,
wetende dat de patroon de k'an
ten kent, evenals de patroon zelf,
hun best doen om die klanten zoo
goed en voorkomend mogelijk te
behandelen, terwijl diezelfde be
weegredenen hij contant-verkoo
pen niet bestaat, omdat er tus
schen koopers en verkooper
geen band aanwezig is.
Duidelijker kan het al niet gezegd
worden, die contant koopt is een
inferieur insect.
Maar boekt onze vriend X. dan al
leen zijn credietleveringen Zou hij
dan ook niet voortaan een boek aan
leggen voor contant-leveranties Met
beetje goeden wil zal hij toch wel
de namen van die verachte klanten
soort kunnen gewaar worden, ai was
't maar van den knecht, die 't bestelde
naar huis brengt 1
Of nemen die laagstaande contant-
wezens alles zelf mee naar huls
Dit zijn de hoofdbezwaren. Dat je
aan menschen buiten de stad niet
contant kunt leveren, wordt ook als
een bezwaar genoeand. Intusschen
zijn ea- nog kassiers- en postkantoren,
die graag na levering het bedrag in
ontvangst nemen.
De heer X., hij boude mij ten goe
de, wil niet. Daarvan uitgaande
zoekt hij argumenten en heeft dit
wonderlijk stel bijeengewied. Want al
is koop en verkoop feitelijk niets an
ders dan een ruil, waarbij dus gelijk
oversteken logisch kan he eten, zóóver
wil niemand het drijven, dat er geen
dag, geen week, geen maand crediet
zou kunnen worden verleend. Iemand,
die per maand betaalt, wordt nog ge
acht contant te leven. En ik meen de
ervaring te hebben opgedaan, dat die
bij de winkeliers zeer welkom is 1
Maar X. richt bergen yan bezwa
ren op.
De moeilijkheid wordt nog on
overkomelijker in oudore zaken.
Daar heeft het langdurig verkeer
tusschen verkooper en koopers
een zeker soort .Vriendenhand
doen ontstaan. In dergelijke ver-
houdingen een verkoop op crediet
te weigeren, verliest de verkooper
niet alleen een klant, doch op den
koop toe een vriend. Dit alles te
«aam genomen, kom xk toe de
overtuiging, dat ln de tegenwoor
dige toch al niet te rooskleuri
ge -T-. tijdsomstandigheid), dit
g e e ix goede manier van zaken
doen is.
Rare vriendschap, zou ik zeggen,
die op uitstel van betaling berust 1
De heer X. zal mij nu vergunnen,
ook eens den anderen kant van het
vraagstuk te bezien de belangen van
het publiek. Die brengen mee, 'late
lijk te betalen, geen jaarrekeningen
te krijgen, die altijd tegenvallen en
dikwijls de hoofdbron van financiee-
len achteruitgang zijn. X. spreekt van
eeux band met zijn klanten, zeker,
maar die moet bestaan In de waar
deering van qualiteit en prijs, niet ln
het fameuse „hoofd in 't boek". Dat
wordt geen band, maar een ket
ting voor den klant 1
X. vreest, aan het slot van zijne
merkwaardige beschouwingen, dat er
nog menige generatie zal moeten ko
men, alvorens het contant-systeem
kan worden doorgevoerd. Ik geef toe,
dat het ontmoedigend lijkt, wanneer
zulke opvattingen met het epitheton
„zeer belangrijk" in een midden
standsblad als hoofdartikel worden
geplaatst. Maar de natuur is sterker,
dan de leer, eu ik durf wel voorspel
len, dat de zoon van X., misschien wel
zijn kleinzoon, want X. moet héél oud
wezen, de zaken binnen weinig jaren
ln nieuwe banen zal sturen, of er zal
niets meer te sturen vallen I
J. C. P.
tóalteaiau&cfï Overzicht
Reeds meermalen wezen we er op,
dat
DE POLITIEKE TOESTAND IN
HONGARIJE
veel, zeer veel, te wenschen overlaat.
Door een verdeeldheid der pai-lemen-
taire groepen vooral beïnvloed door
de nationaliteits-idealen en door ras
senhaat is de politiek een warwin
kel lste klasse, 't Gevolg 13, dat er al
een half jaar eon sleepende minister-
crisis is en de premier, dr. Wekerle,
in z'n pogingen om een regeerings-
meerderheid te vinden, nog altijd niet
geslaagd is. Zijn schuld Is 't niet,
maar wel die van de leden der z. g.
onafhankelijkheidspartij. Maar, voor
de tegenstribbeiingen van deze staats
lieden is ook wel iets te zeggen I De
onafhankelijkheidspartij is de sterk
ste partij in 't parlement, ze beschikt
over meer zetels, dan alle andere par
tijen te zamen. Haar eisch is nu een
ministerie alleen uit onze partij. Dat
wil de Keizei* evenwel niet. Z. M.
vreest, dat de politiek der onafhanke-
lijken schade zal doen aan de hecht
heid der dubbel-monarchie en in Oos
tenrijk dan ook verzet zal uitlokken.
Om deze vele klippen te ontzeilen,
lxad de kabinetsformateur, dr., Von
Wekerle, getracht
EEN ACCOORD TE SLUITEN
en daartoe onderhandelingen geopend
met den voorzitter der onafhankelijk
heidspartij. Deze, Kossuth, bleek wel
handelbaar en was na vele omzwer
vingen bereid, 't op een accoordje te
gooien. Hij stelde evenwel de volgende
voorwaarden
le. dat de Oostenrijksch-Hongaar
se!» staatsbank weinig beteekenende
formaliteiten in haar systeem van uit
betaling wijzigde
2e. dal eenige concessies op militair
gebied door de Hongaarsche nationa
listen verlangd, door de regeering in
gewilligd zouden worden.
Dit waren volgens Kossuth de mini-
mum-eischen zijner partij. Toch von
den ze nog bedenkingen bij den Kei-
zer-koning en 't stond uog te bezien
of deze met zoo'n regeling accoord zou
gaan. 't Was Z. M. immers al aange
zegd, dat Oostenrijk daartegen in ver
zet zou komen en 't ministerie Bie-
nerth daar dan zou aftreden.
Maar, nu komt er geheel onver
wacht weer
EEN KINK IN DEN KABEL..
De leden der onafhankelijkheidspar
tij hielden een vergadering, om de
voorstellen van Kossuth te bespreken.
Daarin is bet tot zeer felle discussies
gekomen, 't Gevolg daarvan was, dat
de meerderheid der partij, de regeling
van Kossuth niet wilde erkennen, en
de volgende motie met 122 tegen 74
stemmen aannam„De partij ver
klaart aan geen coalitie cf samenwer
king deel te nemen en schenkt haar
steun slechts aan een kabinet, dat uit
de meerderheid gevoi*md is, terwijl ze
do tenuitvoerlegging verlangt der
kiéSrechthervorming op grond yan het
algemeen stemrecht.
Een
U1TEENSPR1NGING DER ONAF
HANKELIJKHEIDSPARTIJ.
was nu vrijwel onvermijdelijk. Kos
suth en z'n aanhangers verlieten de
zaal en besloten daarna een nieuwe
partij te vormen, onder den naam
„zelfstandige Kossuth-partij van '48".
De tegen standers van Kossuth be
sloten Juslh tot voorzitter te kiezen en
den naam onafhankelijkheidspartij te
behouden.
Behalve de 120 aanwezige aanhan
gers van Justh rekent men, dat van
do 23 niet aanwezige afgevaardigden,
nog 16 tot do JustJxinianen te rekenen
zijn, zoodat de groep-Justh uit 136
man zal bestaan. Bovendien heeft do
uiterste linkerzijde reeds een voorstel
gedaan tot samensmelting met do
groep-Justh, waax*door deze tot 150
man zal aangroeien.
De nieuwe Kossuth-partij bestaat uit
de 74 afgescheiden leden, bij wie zich
nog 12 niet aanwezige afgevaardigden
zullen voegen en 10 nieuwe leden, zoo
dat hun aantal 96 was. Maar ook dit
getal schijnt voor uitbreiding ln aan
merking te komen.
Natuurlijk zullen
DE REGEER1NGSMOEILIJKHEDEN
NU NOG VERMEERDEREN,
want hoe zal men nu eeu meerderheid
in de Kamer vinden?
't Zal wol op een ontbinding der
Kamer ultloopen, opdat de kiezers bij
de stembus zullen kunnen beslissen.
Maar.... of de nieuwe verkiezingen
zoo'n bij zonder-groote verandering
ziillen brengen, dat er regeeringspar-
tijen worden aangewezen, dat staat
nog te bezien
Zouden er ook
IN SPANJE WEER MOEI
LIJKHEDEN
te verwachten zijn Een bekend repu-
blikeinsch blad maakt melding van le
vendige roerigheid ln het Carllstische
kamp. In verschillende streken van
het koninkrijk, vooral in Catalonië,
trekken zij zich te zamen, terwijl in
eenige plaatsen groot© hoeveelheden
wapens worden bijeen gebracht, voor
namelijk te Cordera en Caleila,
't Plan zou zijn, de soldaten, die nu
in Marokko vechten, voor de beweging
te winnen, en als deze in het vador-
litnd terugkomen de beweging to la
ten uitbreken.
Onmogelijk is zoo'n woeling niet,
maar wanneer de i*edactie van 'n viji
andig blad. al maanden van te voren
van alles op de hoogte is, dan..»
IN GRIEKENLAND
laat de toestand ook wel wat te wen
schen over. Reeds eerder maakten we
de veronderstelling, dat de bond van
officieren meer macht uitoefent, dan
een constitutioneele regeling toelaat
Teekenend is, wat de Atheensehe
correspondent van de „Frankf. Zcit."
mededeelt omtrent de Kamerzitting
van 1 November, waarin de minister
president mededeeling deed van de
muiterij van Typaldos en de zijnen en
omtrent hetgeen aan die zitting was
voorafgeeaan. In die vergadering be
paalde zich de minister-president een
voudig tot de mededeeling, dat de op
roerige beweging, dank zij de „be
wonderenswaardige" houding van le
ger eu marine, binnen enkele oogen-
biikken onderdrukt was kunnen wor-
den .En daaraan voegde hij toe, dat
het verder de zaak der justit'e was de
schuldigen te straffen.
Op deze mededeeling volgde geen
debat, geen der afgevaardigden vroeg
inlichtingen of voegde aan het gezeg
de nog Iets toe.
En die roerende eenstemmigheid
tusschen de beide leiders, die het an
ders maar zelden eens zijn, was het
gevolg van een „wensch" van den
Bond van officieren en van de „maat
regelen, genomen tot handhaving der
orae", die door den minister van oor
log onder pressie van den Bond wa
ren bevolen. Twee compagnieën infan
terie hielden n.l. het voorplein van
het parlementsgebouw, benevens de
ingangen en corridors, bezetop een
plein, honderd metera verder, was
eveneens een compagnie opgesteld.
Op een afstand van tien minuten ston
den acht compagnieën marschvaardig
en bovendien was het gehecle garni
zoen van Athene in de kazernes ge
consigneerd. De afgevaardigden wa
ren niet naïef genoeg om ook slechts
een oogenblik te denken, dat die troe
penmacht voor hunne bescherming
moest dienen, zij wisten zeer goed,
dat de genomen maatregelen geen an
der doel hadden dan het parlementte
bezetten en de afgevaardigden in
hechtenis te nemen, wanneer deze
eens niet van zins mochten zijn ge
hoor te geven aan den „wensch'' der
officieern. Het besluit om geen dis
cussie te dulden, had de Bond een dag
to voren genomen en daarvan onmid
dellijk mededeeling gedaan aan den
Kamerpresident Romas en aan de
partij van Theotokls, en Romas had
het besluit weder ter kennis van de
Rhallisisten gebracht.
In de
ZAAK STEINHKIL
vervolgde de openbare aanklager gis
teren zijn requisitoir. Zijn conclusie
luidde
„lk heb aanvankelijk getwijfeld
aan de schuld vaji de beklaagde, daar
de laagheid van de misdaad verden
king uitsloot; maar langzamerhand
heb ik, ook door nadenken, de be
klaagde beter leeren kennen en de
aaneenschakeling van hare laagheden
hielp mij om mij het drama van 30
Mei levendig voor den geest te stellen,
lk verzoek dus den heeren gezwore
nen
HAAR SCHULDIG TE VERKLAREN
wegens moord met voorbedachten ra
de op haren echtgenoot en wegens me
deplichtigheid zonder voorbedachten
rade aan den moord op hare moeder.
Gij zult de verantwoordelijkheid voor
de veroordeeling aanvaarden, zooals
ik dit doe door haar to eischen."
Van verschillende zijden werd toen
geprotesteerd, waarop de president do
betoogers uit de zaal liet zetten. Hij
sloot toen de zitting onder algemoene
opgewondenheid.
Heden is de verdediger aan het
woord.
WakeHjkscli Beursoverztcht ?an
Msrens Tieleuiau
WEEKBERICHT TOT 13 NOVEM
BER 1909.
De geldmarkt schijnt geleidelijk te
verbeteren. De Deutsche Rijksbank
heeft het niet noedig gevonden, het
bankdisconto te verhoogep en de
Bank van Engeland heeft Donderdag
dit voorbeeld kunnen volgen dit wijst
bedekt op betere vooruitzichten in de
geldmarkt en wij gelooven, dat het
ergste geleden is, en dat voorloopig
eene verdere verhoóging niet te vree
zen is.
De New-Yorksche beurs heeft haar
omzet belangrijk zien Inkrimpen, de
omzet bedroeg de laatste dagen niet
meer dan 500.000 600.000 aandeelen,
dit kan als bewijs dienen, dat de
markt, na de plaats gehad hebbende
voortdurends rijzing, een tijd van
rust noodig heeft, om weder op krach
ten te komen.
Of deze rustperiode langen tijd du
ren zal, gelooven wij wegens do ver
schillende financieelc plannen, welke
op afdoening wachten, wel te mogen
betwijfelen. Een verdere koersverhoo-
ging is bijna zoo goed als zeker, voor
al omdat de technische positie dei-
markt gezond Is.
De berichten omtrent den handel,'
en vooral omtrent den ijzer- en staal-
handel, luiden gunstig. De productie
van ruw ijzer bedroeg in October
2.598.000 ton tegen 2.385.000" in Octo
ber 1908, en hot binnen komen van
nieuwe bestellingen bij de staalfa
brieken deed den prijs van ruw ijzer
tot 19 dollar vooruitgaan. Wanneer
men den stand der ijzer-industrie als
barometer voor den handel be-
sohouwt, dan is ongetwijfeld de naas
te toekomst van Amerika schitte
rend.
Do pools en groote banken in Ame
rika trachten zooveel mogelijk specu
lanten te ontmoedigen, zoolang uo
geldkoersen hoog blijven beleggings-
koopen vinden evenwel voortdurend
plaats en voornamelijk de laatste da
gen traden goede koopers op voor
Union- en Southern Pacific-shares.
In verband met het jaarverslag en
de zich steeds beteronde toestanden,
gelooven wij, dat Unions binnen niet
al te langen tijd een koers bereiken
j zullen van 250 en Southern Pacific-
shares van 160 Voor Steelshares
acht men de verhooging tot 5 van
het dividend, 'op een eerstvolgende
vergadering, zoo goed als zeker. De
Steeltrust maakt momenteel schitte
rende zaken, de toekomst voor h$t be»,
drijf schijnt veelbelovend te zijn.
Ook blijft er voor Atchison-sharei
een zeer goede stemming bestaan, op
de huidige koersen is een verdere stij
ging niet uitgesloten.
De onderhandelingen met betrek
king tot de samensmelting der groote
koper-producenten hebben 111 do laat
ste weken een zoo gunstige wending
genomen, dat aan het tot stan<l ko
men van een kopertrust nauwelijks
ineer te twijfelen is.
Wij vernemen, dat de groote .belan-
«ener jaarproductie van te zamen
300.000 tot 400.000 tons vertegenwoor
digende, tot do Trust toegetreden zijn
en dat de leiding In handen van Mor
gan komt. De waarden der Amalga
mated Copper zullen ongetwijfeld ook
in de Trust warden opgenomen, de
houders dier waarden zullen er zeker
wel bij varen. Voor koper-shares zijn
dan ook betere prijzen te verwachten.
In onze Amerikaansche afdeeling
neemt hot publiek nog steeds eene af
wachtende houding aan.
Van de locale waaiden trokken de
Indische Cultuurondernemingen op
nieuw de aandacht. Belangrijke
kcersverhoogingen hadden plaats, dio
wel niet geheel behouden bleven,
maar de meeste soorten toch op bete
ra prijzen dan een week geleden de-
don sluiten. Vooral do verschillende
Suiker-maatschappijen profiteerden,
ln verband met de stijgende suiker
prijzen, van de gunstige stemming.-
Van de Indische Tabakswaarden wa
ren aandeelen Deli Langkat belang
rijk hooger, doch overigens waren ds
variaties in deze afdeeling van gerin
ge beteekenis.
In Indische petroloumaandeelen
hadden meer of minder belangrijke
verbeteringen plaats. Aandeelen Ko
ninklijke stegen 10% en aandeelen'
Sumatra PaLembang en Zuid-Perlak
2 Het meest echter profiteerden
aandeelen Tarakan, die in verband
met de steeds vooruitgaande produc
tie, ruim 14 verbeterden.
Nederlandsche Staatsfondsen waren
vast gestemd en sloten hooger. Ook
voor Russen blijft een gunstige stem-
ming bestaan.
Geld noteerde heden 81/4%.,
Coupons en Dividenden wckeiljksohs
aankondiging.
Senembaii Maatschappij No. 28, per
aandeel 100.
Cert, idem idem No. 28 per aandeel
9.90.
Cert. Gow. aand. Amer. Smelting
Refining Company 24.42.
Cert. Administratie op Russische
foudseu Assign. 10.88.
Idem idem idem idem zilver 19.04.
1 Nov. pref. Standard Milling Com*
pany No. 2 86.67.
1 Nov. pref. International Steam
Pump Cy. 36.67.
1 Nov. cert. United Cigar Manufac
turers Cy. 24.45.
15 Nov. Tabak Maatschappij Arendo-
burg, per aandeel 500.
'1 Nov. Pacific Coast Company'
f 15.27.
1 Nov. cert. Mexico Tramways
Company No. 3 37.05.
Uitlotingenwekelljkscho aankondiging
N. H. Vereeniging „Het Witte
Kruis". Betaalbaar 31 Maart 1910.
Loten Paleis voor Volksvlijt 1867,,
Nederlandsche Grootboekbank.
Pretoria Hypotheek Maatschappij.}
1 Jan. 1910.
Nederlondsch-Amerikaansche Land-
Maatschappij. 1 Dec. 1909.
Vereenigde Amerikaansche Fond»
sen. Dadelijk.
Loten Weenen 1874.
Italiaansciio Roode Krulslotea 1885».
1 Febr. 1910.
Loten Oostenrijk 1860. 1 Febr. 1910.
Hongaarsche Hypotheekbank.
Loten Parijs 1871. 15 Nov. 1909.
Loten Parijs 1892. 15 Nov. 1909.
8 Beltrisch Gemeente Crediet 1863.
1 April 1910.
5 Japansche Schatkistbons. Da*
delijk.
4 Servië 1895. 11 Jan. 1910.
3 Obligatiën van den Transcauca*
sischen Spoorweg. 15 Dec. 1909.
4 Kursk-Charkow-Azow Spoon
weg-Maatschappij. 15 Jon. 1910.
4 Amort. Rumeensche Rente 1890.
1 Jan. 1910.
Ter verzokering tegen verlies bl|
uitloting in November
Moskow-Window-Rybinsk Spoor*
weg-Maatschappij.
Aflossingen.
Cultuur-Maatschappij „Geyersvllj t*
in liquidatie.
Maatschappij tot ExpL y. h* land
Wonokoyo in liquidatie.
PHUtLlUBTON
27)
door
E. W. Homun g.
- Ik wou voor ik weet niet wat,
dat er iets was, dat ik voor u kon
doen-, zei hij. Zoudt ge zoudt
ge graag een dokter willen hehben
Ik schudde mijn hoofd en zou heh
ben kunnen glimlachen over zijne
zichtbare verlichting.
Dan zal ik u wat voorschrijven,
zei hij beslist. Dit is geen ge
schikt verblijf voor u, en ik heb u
hierheen gebrachtdaarom ligt het
op mijn weg, u hier zoo vlug mogelijk
Vandaan te brengen. Sta nu op en ik
ral u zelf zoo snel mogelijk naar het
Wation rijden 1
Weer had ik moeite niet te glim
lachen hij was zoo vernuftig dora.
Er viel niets te glimlachen om den
werkelijk zenuwachtigen angst, die
Ëm bezielde om mil weg te krijgen,
lag daar en las in zijn binnenste
in een boek het was natuurlijk
niet mijn gezondheid, die hem zorg
paarde; wan het mijn veiligheid?
Ik zei hem, dat hij blijkbaar niet
begreep hoe ziek ik was.
Mij vervoeren, terwijl lk zoo'n
koorts heb zei ik, daarmee zou
zeker mijn ellendig leven in de waag
schaal gesteld worden.
Ik hen bang, zoi hij, dat uw
leven evenzeer in de waagschaal ge
legd wordt, als ge hier blijft I
En ei' was zooveel oprechte vrees
in zijn stem en oogen, dat het mij
weer eens verzoende met het denk
beeld, dat er een groote revolver lag
tusschen de matras en den achter
wand van mijn bed.
Wij moeten u hier vandaan zien
te krijgen, ging hij voort, het
oogenblik waarop ge u in staat voelt
op te staan. Laten wij zeggen mor
gen
Zooals u wilt, zei ik gelaten,
en ala ik nu vandaag wat kan sla
pen.
Dus morgen zal het zijn I U moet
weten, dat ik overtuigd ben, dat het
't klimaat is, voegde hij er bij
het zou onmogelijk van die twee of
drie glazen zuiveren wijn kunnen
komen.
Zal ik u zeggen wat het is
zei ik, terwijl lk hem vol in het ge
laat keek, met oogen, die zeker eene
woeste uitdrukking hadden van
koorts «1 slapeloosheid. Het is de
brand van de „Lady Jermyn" I riep
ik uit Het zijn de aangezichten en
die kreten der vrouwen j het tehet
vloeken en vechten der mannen het
is het worstelen der drenkelingen
mannen co. vrouwen die samen over
boord sprongen mannen die in dui
vels veranderden, het is dat helsche,
om zich heen grijpende vuur
Houd op I houd op I fluisterde
hij, schor van angst.
lk zat recht overeind, piet mijn
brandende oogen op hem gevestigd.
Hij zag zoo wit als krijt, en het bed
schudde van zijn beven.
Ik was zoo ver gegaan ala met
voorzichtigheid maar eenigszlns was
overeen te brengen, en ik lag achter
over met een gevoel van geheime vol
doening.
Ja, lk zal ophouden, eel ik,
en lk zou niet begonnen zijn, als u
het niet zoo moeilijk had gevonden,
mijn kwaal to begrijpen. Nu weet u
wat het is. Het is het oude kwaad.
Ik kwam hierheen om het te vergeten;
inplaats daarvan drink ik te veel en
vertel u alles en dia twee omstan
digheden eameu hebben mij over
mand. Maar ik zal morgen gaan j
geef mij nu echter iets om tot dien
Jd te slapen.
Dat zal ik i zei hij. Ik' zal
zelf naar den naastbij wonenden apo
theker gaan, en hij zal mij het sterk
ste slaapmiddel geven, dat er te krij
gen is. Goeden dag, en wind u nu
niet op, totdat ik terugkom voor uw
eigen beetwiL Ik ga nu dadelilk en
j&al cildaiLais da.wipd.1
En als ea* ooit twee mannen blij wa
ren, dat zij van elkaar af waren,
dan waren het deze jonge «churk
en Ik.
Maar wat was zijn schurkerij Ik
had. daar, voor het venster 6taande,
maar weinig van gehoord, en nog
minder had de arme Eva mij er van
verteld ln haar haastig briefje. Alles
wat ik duidelijk voor mij zag was,
dat de „Lady Jermyn" en ongeveer
honderd menschenlevens verloren wa
ren gegaan door groote schurkenstre
ken dat behalve Eva en ik, alleen
de brandstichters er het leven hadden
afgebrachtdat deze schurken op eeu
of andere wijze gered waren in do
kapiteinsboot en daarin dooden, be
nevens het bericht van hun eigen
dood hadden achtergelaten.
En het motief voor dit alles was
een even groot geheim voor mij als de
middelen, waarmee zij het tot stand
hadden gebracht j maar ln mijn te-
genwoordigen toestand was ik daar
volkomen onverschillig onder. Mijn
eenig verlangen was mijn lieveling te
redden uit de handen van deze ver-
wemschte gevangenbewaarders aan
weinig anders schonk ik eenige aan
dacht.
Toch had het bezoek van Rattray
veel indruk op mij gemaakten lang
nadat hij was heengegaan, lag ik na
te denken over de betrekking van een
jongen man uit Lancaster uit een oud
geslacht eu m^ xgel aantrekkelijke
eigenschappen," tot een onvergelijke
lijk gruwelijke misdaad iu koelen
bloede midden op den oceaan bedre
ven. Dat hij medeplichtig was aan
deze misdaad, daaraan twijfelde ik
geen oogenblik na het veroordeelend
vonnis, dat Eva hem, terwijl ik er
naar luisterde, in het gelaat had ge
slingerd.
Was het dan het gewone bedrog van
assuradeurs, en was Rattray de on
vermijdelijke medeplichtige aan wal
lk kon niets anders bedenken dan
het gewone motief, om een schip te
vernietigen.
Toch vVLst lk, dat ei* nog een ander
en een dringender motief moest zijn
te oordeelen niet alleen naar het om
vangrijke van de misdaad, maar Yoor-
al om de moeite, die do daders zich
getroost hadden om te verbergen, dat
zij nog in leven waren en om het
verbond van drie zulke uiteenloopen-
de elementen als Santos, kapitein
Harris en de jonge Squire.
Het zal ongeveer twaalf uur zijn ge
weest, toen Rattray weer verscheen,
opgewonden, gespoord en bespat met
modder j en in weerwil van alles een
aangi*ioms verschijning voor zieke
oogen.
Hij bracht mij twee fleschjes, zette
er een op den schoorsteenmantel, goot
het andere leeg in een glas en deed
er wat water bij.
Daar, oude jongen, zei hij,
drink dat leeg en als je daar niet yan
gaat slapen, Is de apotheker de groot
ste leugenaar, die op twee beeneu
rondloopt.
Wat is het vroeg ik, met het
glas ln mijn hand en mijn oogen op
die van mijn metgezel gevestigd.
Ik weet het niet, zei hij. lk
heb hem verzocht het sterkste slaap
middel klaar te maken, dat ongevaar
lijk was, en ik bracht hem eenigszlns
van uw toestand op de hoogte. Drink
het op, man het zal je stellig hel
pen.
Ja, lk kon hem vertrouwenhij
was niet zoo schurkachtig als Eva
hem had afgeschilderd.
Zijn gezicht beviel mij nog even
goed als in het begin. De uitdrukking
van zijn oogen vooral boezemde ver
trouwen in, en ik zou een eed hebben
duiven doen op zijn eerlijkheid, ter
wijl ik het glas leegdronk. Zelfs al
was het anders geweest, dun had ik
toch toe moeten geven, of hem alles
laten blijken nu deed hij mijn blin
den dicht, schudde mijn kussen op,
en gaf mij nogmaals de hand, die ik
onwillekeurig vriendschappelijk druk
te. Het deed mij alleen leed, dat zoo'n
flinke jonge man zich ingelaten had
met zulke vuile zaken tóch was ik
ter wille van Eva blij, dat hij het ge
daan had, want in mijn hart kon ik
hem niet voor zoo laag houden ala
Eva ï»m had afgeschilderd.
(Wordt vervolgd).:
