Stadsnieuws
Daarop verklaard» dr. Frleajung
Bat hij zijn artikel eerst hod geschre
ven nadat hij door grondig onderzoek
fcekerheid had meenen te hebben. Na
de verklaring van de politie te Ber
lijn kon hij aan de stukken van 20
en 21 Oct. 1908 geen bewijskracht
toeer toekennen en verzocht hij, dat
Van de andere documenten geen ver
der gebruik zou worden gemaakt.
Daarop werd cloor de advocaten
'der tegenpartij de aanklacht inge
trokken en deelde de rechtbank mee,
dat de beklaagden Friedjumg en Am-
bras waren vrijgesproken.
DB BOMAANSLAG TE PETERS
BURG.
Naar het Russische t^lograaCagent-
$ehap meldt, heeft de bedrijver van
'den bommen aanslag op kolonel Kan-
pof, Michael Woskressanakl, eerst
kort geleden zijn diensten aangebo
den aan de politieke politie, met het
spciale doel om misdadige handelin
gen van revolutonnaire organisaties
te ontdekken.
Woskressenski pleegde den moord
aanslag door middel van een hfilsoh©
machine, die bij in een kast had ver
borgen en met de leiding van
electrisohe schel in verbinding had
gebracht.
TEYLER-VOORDRACHT.
De tweede voordracht van dilt sei-
Eoen hi de gehoorzaal van Teyler's
Stichting werd Woensdagavond ge
houden door Dr» J. Kuenen, hoog
teeraar te Leiden, die sprak over „De
bereiding en die eigenschappen van
Vloeibare gassen", zijn mededeelin-
gen stavend met een aantal belang
wekkende proeven en lichtbeelden.
In het tijdvak 1787 tot 1908 is men
«r in geslaagd allo gassen in vloeiba
ren toestand te brengen. Eigenaardig
is het, dat het eerste gas, ammoniak-
ida-mp, door Nederlanders is vloei
baar gemaakt, terwijl ook het laatste
gas helium, door Prof. Kamerlingh
Onnes vloeibaar is gemaakt. Er be
staan dius geen permanente gassen
meer.
De vloeibaarmaking geschiedt door
'afkoeling of door samenpersing, of
wel door beide werkingen, daar de
verdichting tot vloeistof dan sneller
plaats heeft.
Eik gas heeft een z.g. oritische
temperatuur, d. w. z. er is voor elk
igas een bepaalde temperatuur, waar
boven het gas nooit tot een vloeistof
kan gemaakt worden. Zuurstof heeft
een oritische temperatuur van 108
graden. Zoolang men nu niet in staat
was lager temperaturen dan 108
graden te ontwikkelen, was er dus
geen sprake van, dat zuurstof vloei
baar gemaakt kon worden. De nieuw
ste gassen als xenon, krypton, argon,
neon en helium zijn ook vloeibaar ge
maakt. Helium heeft een oritische
temperatuur van 267 graden. En
het absolute nulpunt d. i. de tem
peratuur waarvan men aanneemt,
dat daar heneden geen stof zou kun
nen bestaan is 273 ga'aden. Men is
dus reeds zeer dicht lateir zelfs tot
op een graad of vier van dit absolute
nulpunt gekomen.
Koolzuur en neon hebben de eigen
aardigheid dat hun smeltpunt hooger
Ligt dan het kookpunt. Het kookpunt
van koolzuur is 78 graden en het
smeltpunt 57 graden.
Uitvoerig besprak spreker een toe
stel om door het z.g. casca-
dien-proces met behulp van gassen
die vloeibaar worden bij steeds lagere j
temperaturen, een uiterst lage tempe
ratuur te vorkrijgen, teneinde gassen
als helium te kunnen verdichten tot:
vloeistof.
De geleerde spreker liet thans zien,
hoe door luchtdrukvermindering op
water, het kookpunt van deze vloei
stof kan verlaagd worden en dit zelfs
tot ijs gemaakt kan warden. Daarna
liet hij zien 't luchtledig maken van
buizen door afkoeling met behulp van
waterstofdampen en vloeibare lucht,
den invloed van de afkoeling op een
weerstond in een electrische keten,
waardoor het electrisch licht intenser
wordt, den sferoidaaltoestand van
vloeibare gassen, den invloed van la-
gse temperaturen op lood, dat een hel
deren klank krijgt, op petroleum, dat
tot een brandbaar kaarsje werd, op
kwik, dat de hardheid van staal kreeg
en de expansiekracht van vloeibare
lucht.
Een luid applaus loonde den spre
ker voor zijn boeiende verhandeling'.
S t u i v e r s-S p a a r b ank van den
Volksbond tegen Drankmisbruik.
Volgens een in dit nummer ge
plaatste udvcrtentie zal de zitting van
den Isten Kerstdag worden gehouden
op Vrijdag 24 dezer. De zitting van
den Nieuwjaarsdag vervalt.
Gedurende de maand November zijn
ingebracht 492 posten met een be
drag van ƒ1447.19 en uitbetaald 78
posten met een bedrag van 599.63 1/2
terwijl 19 nieuwe boekjes werden uit
gereikt.
Tot commissaris dezer instelling
werd benoemd de heer P. C. van Dob-
•beu, alhier.
S c h i e g c 1-c o n c e r t.
In een berichtje omtrent het Schie-
gcl-concert in het nummer van Maan
dagavond stond, dat er een dames-
kuur van 1 (J dames is gevormd, dit
moet zijn 5 0.
Grafmonument.
Dat het grafmonument voor wijlen
den heer Schmölling, muziekleeraar
aan de Rijkskweekschool alhier, nog
niet opgericht is, vindt zijn oorzaak,
naar men ons meldt, in het ver af wo
nen van vele oud-leerlingen. Verschil
lenden zijn in de Oost of de West. an
deren tn he* ctmaniane», waaircoor
hun adres niet zoo spoedig kon go-
vonden worden.
Rubriek voor Vragen
Geaboonoerden hebben het voorre oh
vragen op verschillend g8bied. voor
beantwoording vatbaar, in te zonden bij do
Redactie vun Haarlem's Dagblad, Groote
Hontetruat 68
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en, voor zooveel mogelijk is, den
dag na de Inzending
Aanvragen, die niet volledig naam en
woonplaats van den inzender vermelden
wordt geen aandaohigesehouken.
VRAAG. Ik ban half November
als dienstbod» in betrekking geko
men. Mevrouw zegt mij nu tegen 1
Januari den dienst op. Hob ik nu i echt
op mijn loon tot Februari
ANTWOORD. De wettelijk» op
zeggingstermijn bedraagt zes weken.
Mevrouw heeft dien Mor blijkbaar
niet in acht genomen. U hebt rocht
op zes weken loon, te rekenen van
den dag af, waarop mayrouw u «kan
dienst opzegde.
VRAAG. Hoeveel bedraagt het
door mevrouw aan de dienstbode uit
te betalen kostgeld, wanneer me
vrouw de stad uitgaat
ANTWOORD. Het koetgeld va
rieert tusschen f 3.50 en 5 per week.
VRAAG. Moet men zich als lid
van een kerkgenootschap laten af
schrijven in de plaats, waar do doop
heeft plaats gehad, erf in die. waar de
persoon zich thans bevindt f
ANTWOORD. U hebt u ala üd
van dit kerkgenootschap te laten af
schrijven in de plaaits waar u thams
staat ingeschreven.
VRAAG. Ik ben zonder werk ge>
raakt Mijn contributiegeld legde ik
klaar, maar de bode kwam het niet
innen. Toen ik nu naar don bode toe
ging, zeide hij tegen mij, dat Jfc ge
royeerd was.
Moet ik daar genoegen mee ne
men
ANTWOORD. Beklaag u bij do
directie van het fonds wij kunnen do
zaak nieit beoordeelen.
VRAAG. Tot wion moet iemand,
die ruim een jgar Amorikaansch bur
ger is, zich wenden om een nieuwen
reispas, daar Mj don zijne verloren
ANTWOORD. Wond u tot don
Amerikaanschen consul te Amster
dam, den heer H. Morgan.
VRAAG. Wordt onder het woord
„scheepvaart" alleen „zeilvaart", of
„stoomvaart" on „zeilvaart" ver
staan
ANTWOORD. Naar onze moo
ning beide, eon stoomboot is toch ook
eon schip.
VRAAG. Ik heb iemand van las
teren beschuldigd. Deze persoon laait
mij thans gerechtelijk vervolgen. Mo
gen nu mijn meisje en haar zuster,
die beiden van het feit getuige waren,
ten mijnen gunste onder eede gehoord
worden
ANTWOORD. Ja, er bestaat tus-
schen u geen familie- en geen dienst
betrekking.
VRAAG. Zoudt u mij ook het
adros van den Nachtvoiligheidsdaenst
en Contróle kunnen opgeven?
ANTWOORD. Directeur is de
heer M. Pothoven, Schouwtjoslaan
108, alhier.
VRAAG. Kunt u mij ook made-
deelen hoe de dokter van heit gesticht
Meerenberg heet
ANTWOORD. Waarschijnlijk be
doelt u don directeur. Deze is Prof.
Dr. G. G. van Walsem, Bloemendaal.
VRAAG. Kunt u mij ook den
naam opgeven van dien Britschen con
sul te Amsterdam
ANTWOORD. Engelsch consul te
Amsterdam is de hoer W. A. Chur
chill.
VRAAG. Ik heb een Hollandsche
herdershond, die begin November vier
jongen heeft gekregen. Hot oude dier
heeft thans ontstoken oogleden, die
het veel pijn doen. Evenwel eet de
hond goed. Wat is hieraan te doon
ANTWOORD. Wond u ten spoe
digste tot een veearts.
VRAAG. Is de bruidegom ook
verplicht, behalve de huwelijkskosten,
meubilair, feestviering, administra
tiekosten enz. te betalen Wolk deel
moet anders de bruid bijdragen
ANTWOORD. In den regel be
taalt de bruidegom deze kosten, maar
overigens hangt natuurlijk veel van
de omstandigheden af, dat wil zeggen
van do mate van welstand, waarin
bruid of bruidegom verkoeren.
VRAAG. Bestaat er voor meisjes,
die goed kunnen koken en werken,
gelegenheid tn Amerika een betrek
king te krijgen
ANTWOORD. Wend u eens tot de
vereen i ging „Het Buitenland'. Secre
taris is de heer rar. A. J. Moll
Schni.tzl.er, secretaris der Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Amster
dam.
VRAAG. Ais Haarlem's doel
wachter, Utermark, eens naar het
buitenland vertrekt, wie zou dan goal
keeper van de roodbroeken worden
ANTWOORD. Dit is nog niet met
zekerheid te zeggen, maar wij vermoe
den Frits Veen.
Uit de Omstrekee
HEEMSTEDE.
Drankwet.
Door B. en W. is afwijzend beschikt
op het adres van G. E. Hendrich, om
vergunning tot verkoop van sterken
drank in het klein, in liet perceel aan
de Kogelstraat No. 2.
Serenade.
Gisterenavond werd den heer j. L.
Zagers alhier, directeur der inrich
ting voor lijders aan vallende ziekte,
bij gelegenheid van zijn 40-j arige eclit-
voreeniging, eerie serenade gebracht
door de muzlekvereeniging „Eensge
zindheid".
Biimenlanfl
db tweede kamer
heeft gisteren de begrooting von Bin-
n&olandschfc Zaken dan eindelijk on
der de lm Us gokrearai.
Er wit nog al reed .kJedn goed" in
het reateerende gedeelte j meer sub
sidie voor de bijzondere kweekscho
len, „geconcentreerde" rormaalles-
osn, verbetering van hoi normaai-
schoolondiorw ijs al dezx zaken war
den behandeld en belangrijke hervor
mingen verwezen naar.... het rapport
dor ineen schok e lingscommtcsie.
Een amendement-Van der Molen,
dat ten dooi had om den portvrijdom
voor de verzending van boeken aan
onderwijzers, door de arrundisse-
menteachoolopïioners, te behouden,
werd niet gehandhaafd, aangezien,
zeide de Minister, niet hij, maar Wa
terstaat hierover te beslissen had.
Bij de afdeeling Kunsten en Weten
schappen stelden de heeron Dolk c.s.
een motie voor, bedoelende om een
ruimere uitbreiding dar Binnenhof-
gebouwen te verkrijgen, dan in het
plan der Regeerlng Ligt.
Een amendement, om geen geld toe
te staan ten behoeve dear collectie in
het museum „Huis Lambert van Mar
ten", te Dedft, werd verworpen met 31
tegen 22 stemmen.
De Kamer bleek toen even voltallig
zij had pas tegen 11 uur kunnen
beginnen wegens onvaltallighedd.
Naarmate de va cautie nadert, gaai
de liefhebberij er uit.
Door den heer Schaper werd inge
diend en verdedigd een amendement,
om subsidies te geven, ruimer dan de
Regeerlng wilde, aan openbare lees
zalen.
Daarover werd nog al gedebatteerd,
want er was aan onderzoek hangend
en eornmige sprekers meenden, dat de
distributie der gelden moest geschie
den door de Vereen!ging voor Open
bare Leeszalen, te wier behoeve f 500
op de begrooting stonden. Dat was
provinciale steun van regeerings-
wege.
De erkenning der onderwijzer» m
leeraren bij de normaallessen als
burgerlijke ambtenaren, viel niet in
dén smaak van den heer Van Veen,
die deze erkenning liever niet gezien
had en geen aanspraken op wacht
geld of pensioen had willen zien ver
leend. Maar dat was nu eenmaal ge
beurd, zeido Minister Kolkman ©n de
Staat zou dus moeten betalen, of, zoo-
als hij aen Lofcijnsch spreekwoord
mishandeld», dure lex, sed lex.
Nadat de begrooting van Binnen-
landsche Zaken was aangenomen,
ging men verder met Oorlog, bij wel
ke gelegenheid de heer Van Karne-
beek de Regeering den raad gaf, om
het commando van het veldleger maar
weer af te schaffen.
De heer Mar chant begon een leng©
redevoering met een verdediging van
het militaire standpunt zijner groep,
constateerend, dat ook tegen het 2-
ploegenstelsel en ten gunste van ver
korten diensttijd ook aan de andere
zijde der Kamer stemmen begonnen
op te gaan.
Spreker betreurd», dat d» Memorie,
van Antwoord weinig opheldering gaf
omtrent 's Ministers beleid. Niet wat
de opvatting van het recht in het le
ger betrof, welke opvatting niet de
zijne was. Hij besprak en critiseerde
vervolgens 's Ministers denkbeelden
over net tweeploegenstelsel, het kader-
vraagstuk, het voor-onderricht Eerst
genoemd stelsel was als mislukt te be
schouwen de kader-regeling, speci
aal wat de onder-officieren betrof,
had ontevredenheid gewekt's Minis
ters optreden tegenover de honden
was verkeerd. Spreker trad In een
uitvoerige verdediging der onder-
officiersvereenigi ngen en de samen
smelting van „Onderlinge Voorzorg"
en „Ons Belang".
In de avondvergadering werden de
wetsontwerpen tot regeling van het
Nederlandsch onderdaanschap der
bevolking van Nederlandsch-Indië en
de wijziging van wetten, die daarme
de verband houden, gezamenlijk be
handeld.
Daarbij werd geruimen tijd van ge
dachten gewisseld over amendemen
ten van den heer Van Idsinga, in
hoofdzaak bedoelende om in de ont
werpen te spreken van „Nederlander
schap" in plaats van onderdaanschap,
een quaesti» die zoowel de juristen als
d© Indoiogen zeer scheen te interes
seeren.
Het slot was de intrekking der
amendementen om de bezwaren daar
tegen van d» Ministers van Justitie én
Koloniën en de aanneming der ont
werpen met algemeene stemmen.
Zoo geschiedde eveneens met nog
enkele klein» ontwerpen.
Daarna kwamen we tot Curasao en
Suriname aan de orde.
Ten aanzien van Curagao maakten
de heeren Hugenholtz en Van Vuuren
opmerkingen over de bevordering van
den landbouw, die door bijzonder»
omstandigheden gedrukt schijnt. De
menschen schenen in zeer slechte fi-
nancieele conditie te verkeeren. De
laatstgenoemde spreker achtte noodig
d3 resultaten van een ingesteld on
derzoek af te wachten. Hij besprak
overigens de wenschelijkheid van het,
ook doo.r den heer Hugenholtz ver
dedigd, in exploitatie brengen van de
phosphaatmijnen.
Touwslagerij en hoedenindustrie
hadden moreelen steun noodig, wat
ook de heer Hugenholtz wenschte. De
handel zou kunnen bevorderd worden
door de opheffing der 30 pet. invoer
rechten in Venezuela en door het zoe
ken van nieuwe banen, in verband
met de opening van het Panama
kanaal.
Ten slotte meende de heer Van Vuu
ren, dat zelfbestuur der onderhoorige
eilanden en vertegenwoordiging in
den Kolonialen Raad niet gewenscht
was.
De. Minister van Koloniën, het de
bat beantwoordend, zeide het rapport
der ingesteld» commissie inzake den
landbouw te willen afwachten, alvo
rens zich een oordeel te vormen over
te nemen maatregelen. Maar hij kon
b.v. moeilijk de slavernij heitellen.
Aan de besproken industriën zou hij
gaarne zijn aandacht geven. Ten aan
zien van de phosphaatmijnen koester
de de Minister niet zoo groote ver
wachtingen als de sprekers, doch er
word in Curagao met den vareischten
spoed gehandeld. De rijkdom van de
mijn St. Barbara kon wel eens tegen
vallen.
Wat den handel betreft en zijn be
langen bij de opening van het Pana
ma-kanaal. merkte de Minister op, dat
een onoerzooK tb mgesoant na&* ver
betering von do haven van Curagao,
en dat de onderzoekers op w»g waren
naar Nederland.
Nadat de Minister nog met den heer
Van Vuuren van gedachten had ge
wisseld over verhooging van subsidie
voor de bijzondere scholen waartoe
de Minister de voorstellen van den
Gouverneur wilde afwachten werd
de begrooting verder afgedaan, ten
aanhoore (het was middernacht) van
twe» leden links en 6 rechts.
Daarna werd nog de begroeting
voor Suriname afgehandeld.
Uit da Amtterflamscfto bi Raaoscöe
Brlem aan vsrachlllenda Maden
De Haagsche briefschrijver van de
Prov. Gron. Crt. schrijft i
Weid onlangs medegedeeld, dat on
ze Raad het lang aanhangige plan
voor een nieuwen particulieren
schouwburg op het terrein van do
heeren Van der Laan en Zn., bloe
misten in de Parkstraat, had goedge
keurd en werden reeds allerlei bij
zondorheden over dan bouw wereld
kundig gemaakt, thans verluidt
weder, dat de gansche zaak nog heel
losjes in de lucht zweeft, doordien...
Burg. en Woth, opnieuw met de eige
naren van den grond tusschen Park
en Willemstraat zijn in onderhande
ling getreden, ten eind© op die rus
tige, ingesloten plek geen schouw
burg, maar een nieuwe H. B. S. voor
meisjes te doen verrijzen. Men schijnt
H over den prija. 160,000 of 170.000
nog niet eens te zijn geworden, maar
er is toch alle kans, dat in den strijd;
tusschen Apolla en Minerva d» laat
ste 't winnen zal, tot groote vreugde
van. die omwonende Hagenaars, on
der wien de minister Kolkman, die 't
schouwburgplan steeds met kracht
nebben bestreden*
Z'n Amsterdamsch» collega heeft t
over het oude beursterrein
Indien iemand met droefheid in het
harte kennis zal genomen hebben van
het besluit om met de firma Goudsmit
het koopcontract te sluiten, dan is het
de heer O. Kamerlingh Onnes»
Mijn vriend Onnes is een beste,
charmante kerelhij heeft echter één
groote fout voor een zakenman hij
i3 te idealistisch, hij streeft gaarne
naar het onbereikbare. En terwijl hij
als man van zaken, als directeur van
het Bureau van Handelsinlichtingen
werkelijk toont een man van kennis
en bekwaamheid te zijn wordt hem
soms de liefde voor het ideaal te
machtig en doet hij dwaasheden. Dat
ls hem wel eens ais lid van den Raad
overkomen en dat is hem na als amb
teloos burger gebeurd bij den verkoop
van het oude beursterrein. Men stelle
zich voortwee dagen vóór de Raad
over de zaak zal beslissen, vindt men
in de dagbladen een artikel van zijn
handl, waarin hij zijn medeburgers
oproept om 825,000 samen te bren
gen ten einde het terrein te koopen
voor het thans te Haarlem bestaande
Koloniaal Museum. En dat terwijl
bet terrein al zes jaar op een goede
bestemming wachtte, de voordracht
tot verkoop al een kleine 14 dagen
oud was 1 Hoe da keer Onnes zich den
loop dar zaak voorstelde, bleek u't
zijn artikel niet precies, doch het is
wel opmerkelijk, dat zijn woord nog
zooveel Invloed had, dat hij in twee
beschikbare dagen toch nog voor 50
A 60 duizend gulden toezeggingen
kreeg van mannen van naam en geld
uit de hoofdstad. Wi» weet, hoever hij
het gebracht had, als hij eenige we
ken den tijd had gehad om propa-
da voor zijn denkbeeld te ma-
l Maar in den Raad is over zijn
plan geen woord gewisseld. Er was
geen adres van hem of anderen daar
omtrent ingekomen en onze raadsle
den hebben, als ware het bij ai-
spraak, er zelfs niet over gekikt. Van
erg veel waardeering voor het "stre
ven van een man, die nog voor korten
tijd deel uitmaakte van den Raad,
getuigt dit zwijgen zeker niet. Intus-
schen is het plan Onnes totaal van
de baan tenzij hij een ander ter
rein vindt, geschikt voor het inder
daad nog niet zoo verwerpelijke plan
om het Koloniaal Museum naar hier
te brengen. Edoch, dan moet hij de
zaak eens wat gezetter overwegen,
zijn denkbeelden wat nauwkeuriger
formuleeren en niet het naïve idee
hebben, dat het hem mogelijk zou zijn
in twee dagen acht ton bijeen te
trommelen. Dat laatste doet zelfs de
knapste bankier nletl
De Hagenaar van „De Tijd" ver
telt
Op een vraag van den heer Van
Karnebeek wat het Nederlandsche
volk wel zeggen zou, indien de Ka
merleden niet één der 52 Zaterdagen
beschikbaar hadden voor den begroo-
tingsarbeid, antwoordde hem, vol
gens de bladen, zijn geestverwant, de
heer Tydemanindien het Neder
landsche volk nog niet tevreden is
met den tijd door ons aan de begroo
ting gegeven, dan is het al heel moei
lijk te voldoen. Het zooveelst» mil-
lioenste deel van het Nederlandsche
volk, dat in mij huist, is het hierme
de geheel eens on als de menschen,
met wie ik spreek, niet jokken, dan
sta ik zeker niet alleen. Het Neder
landsche volk is voldaan, meer dan
voldaan met den woordenrijkdom
van zijn vertegenwoordigers, en het
gunt hun gaarne zijn 52 vrije Zater
dagen. De Kamer heeft echter haar
offer al gebracht en heden op Zater
dag vergaderd, om de zekerheid te
verhoogen. dat zij Donderdag met va-
cantie kan gaan. Indien dan de reke
ning wordt opgemaakt en gevraagd
wordt, welke de vruchten zijn van de
wekenlange debatten, dan zal het re
sultaat zeker gering blijken. Men zou
haast zeggen, dat hoe langer de de
batten worden, hoe minder er ge
tornd wordt aan de begrootingscijfers
zelf.
Laten wij ons echter troosten, dat
het vroeger al niet beter was.
Dat de stenographie en papierfa
brieken geen klagen hebben, werd de
ze week nog geïllustreerd door de
discussie over de begrooting van de
jLandsdrukkerij, waarvan de uitga
ven voor 1910 geraamd zijn op
ƒ752.446.
Mij dunkt, wanneer ik, als zij, ge
regeld was opgesloten in het onge
zellig Kamergebouw, zou ik het hoog
waardeeren en niet weten hoe mijn
erkentelijkheid te toonen, dat achter
QB gnoono taM eea ïnSn ts gezeten,
die zijn redeneeriagen weet te krui
den en hiei en daar een geestig
woord weet te plaatsen. Het„J'ai ri,
me voüA désarmé" schijnt voor onze
Nederlandsche Kamerleden niet ge
schreven. In hun nurksheid maken
sij zich boos op hem, die aan hun
stroeve gelaat een lach ontworstelt.
Men zou het nog kunnen begrijpen,
indten do Minister zich een enkel
slachtoffer had gekozen, maar,
schalksch als hij eenmaal is, heeft
naar het schijnt ieder van do 100 op
zijn beurt zijn geestigheid te verdu
ren, zonder dat hei afdoet aan den
ernst, waarmede hij de zaken behan
delt.
STAATSPENSIONNEERING*
Men schrijft aan dé TeL:
Het plan d«r Noord-Holiamdsch©
Federraitle van Afdeelingen van den
Bond voor Staatspensionneering, om
in Med van het volgend jaar te Zaan
dam een groote meeting te beleggen,
neemt steeds meer vasten vorm aan.
Alle Noord- H ollandsche afdteelin-
gen, alle Noord-Hollandische vereenJ-
gingen, die zich op sociaal- en econo
misch terrain bewegen., alle Noord-
Bollandsche fanfare-korpsen en zang-
ge zelschappen worden tot medewer
king uitgenoodigd.
Zij stelt zich voor, de meeting te
doen voorafgaan door een optocht
m»t muziek, benevens doeken met
toepasselijke opschriften, enz.
Door verschillende sprekers zal het
woord worden gevoerd.
ZWAAR BEPROEFD*
Te Tbolen werd eenige weken gele
den een man door een groot ongeluk
getroffen, waaraan hij overleed. De
weduwe kon veen-tien dagen later een
barer dochters naar het krankzinni
gengesticht te Delft laten brengen en
thans moest haar tweed» dochter de
eerste volgen.
EEN GEZIN VERGIFTIGD.
Over de arsenicumvergiftiging te
Lelden meldt men nader, dat, hoewel
de patiënten nog ongesteld zijn, nie
mand meer in levensgevaar verkeert.
Op een kast werd in 'n zakje een vrij
groote hoeveelheid arsenicum gevon
den, dat de heer Marsman zeide te
gebruiken om ratten In zijn berg
plaats te vergiftigen.
Men kon echter niet zeggen, dat er
Iets uit weggenomen was. En men
weet ook niet, hoe het arsenicum in
de kool is gekomen. Wel is het eigen
aardig, dat de dienstbode niet heeft
gegeten, maar- er bestaat anders
geen aanleiding haar te verdenken.
Zij zou de volgend» maand den dienst
verlaten.
DE BURGEMEESTER VAN LEIDEN.
Naar de Tel. verneemt wordt in ver
schillende kringen de naam van den
Amsterdamschen wethouder, mr. S.
de Viries, genoemd, in verband met
een benoeming tot burgemeester van
Leiden.
JHR. VICTOR DE STUERS.
Het Kamerlid voor Weert, jhr. Vic
tor de Stuers, heeft in de begirootings-
campagne nog geen enkele vergade
ring kunnen bijwonen door een hin
derlijke, maar gelukkig niet ernstige
ongesteldheid, die echter in den laat-;
sten tijd aan het verminderen is.
NIET IN DEN HAAK1
De politie heeft het noodig geacht
een onderzoek in te stellen in de
Vrolikstroat 415, te Amsterdam. Daar
woonde op de le éftage zekere Mena
ge, directeur eetner spaarkasvereeni-
giug. Een groot aantal bewoners van
de „Oostelijke eilanden", Mui der-
poortkwartier en Parkstraten hadden
maanden lang hunne penningen bij
hem geofferd om met de Kerstdagen
eens te kunnen genieten. Ze kregen
een bon van 3 cent, 6 cent, enz. en
stortten het bedrag op de bon ver
meld. De directeur was zelf de bode
van zijn spaarkas en verzuimde niet
stipt het geld te komen innen. Een
poos geleden ging het minder gere
geld en voor een paar weken kwamen
er al klanten voor een dichte deuir.
Maandag was het de groote dag,
waarop de menschen de bonnetjes
moesten inleveren. Ze zouden daar
voor krijgen vleeschwaren, grutters
waren, kortom van allerlei dingen,
bij uitstek geschikt om de feestvreug
de met de Kerstdagen te verhoogen.
Er waren huismoeders, die voor 3
bons hadden, andere hadden voor 5
of 6, enkele voor nog grootore be
dragen bij Menage opgespaard. Hon
derden kwamen, edoch de deux bleef
dicht. Br werd gevraagd en geïnfor
meerd en het bleek nu, dat de direc
teur er reeds lang niet meer woonde.
De politie werd in den arm genomen
en hot hleek dat voor een bedrag van
ongeveer 2500 aan bons verschuldigd
was. Men zegt, dat de verdwenen man
nog te Amsterdam vertoeft.
(N. v. N.
DE GROOTE FABRIEKSBRAND TE
AMSTERDAM.
't HhlcL vernam nog dat die firma
Gehr. Koch (Maurits Hartmann) ook
eigenaresse der gebouwen is. De
fabriek, waarin een personeel van 75
mannen, vrouwen en meisjes werk
vond, is verzekerd op beurspolis tot
een bedrag van 129.000.
Ook deelde men mede, dat de nacht
portier nog Dinsdagavond om 10 uur
zijn gewon» ronde had gedaan en in
het geheele gebouw niets verdachts
had waargenomen. Vermoedelijk is
de brand ontstaan op de tweede ver
dieping van het fabrieksgebouw, aan
de zijde van perceel Franschelaan 30a
In den namiddag was daar een enca-
direur werkzaam geweest.
De firma Gehr.. Koch heeft aan
stonds pogingen in bet. werk gesteld
het bedrijf zoo snel mogelijk voort te
zetten. Daartoe heeft de firma eenige
ledig staande hulzen in de Franse ha
laan gehuurd, waoirin gistermiddag!
reeds een gedeelte van het personeel
aan Let werk werd gezet. Kot gehoele
personeel ml waarschijnlijk reeds hé
den kunnen voortwerken.Daar de ma
teriaal-voorraden niet in de fabriek,
doch in bergplaatsen aan de overzijde
der Franschelaan waren geborgen,
zal het bedrijf geen omvangrijke
stagnatie ondervinden.
RUBBER-TENTOONSTELLING.
Het bestuur der Voreenlging van
Gaoutchoucplanters" (Aspciation des
Plan-teurs do Caoutchouc), waarvan
het secretariaat zetelt te Antwerpen,
en het bureau voor Nederland geves
tigd te 's-Grnvenhage, heeft het plan
opgevat om in 1910, tijdens den duur
der Wereldtentoonstelling te Brussel,
aldaar eene speciale r ubber ten toom
stelling te arganiseeren, die ln het
bijzonder gewijd zal zijn aan de ruin
bercultuur.
Het te de bedoeling om door eene
collectieve tentoonstelling van inzen
dingen uit de verschillende landen
van productie een zoo volledig mo
gelijk beeld te geven van den tegen-
woordigen stand der cultuur, en van
de vorderingen die zij gemaakt hoeft
sedert de in 1889 te Londen gehouden
internationale ru'bbe»rt»ntoonste>lling.
DRANKACCIJNS.
In het Paleis van Volksvlijt te Am
sterdam is een door ruim 400 vergun
ninghouders bezochte vergadering
gehouden, waarin werd besloten het
glas, groot of klein, voortaan voor 0
cent te verkoopen. Het bestuur heeft
verlof gekregen, den krachtigsten
maatregel tot het handhaven van dit
besluit te nemen. Waar het noodig is,
zullen buurtcomité's gevormd worden
om het bestuur te steunen.
DE BURGEMEESTER VAN BEST.
Naar „De Maasb." verneemt, heb
ben Gedep. Staten van Noord-Bra
bant geen termen gevonden, om den
heer Dobbelaere, die als raadslid was
geschorst wegens levering aan de ge
meente, van zijn lidmaatschap ver
vallen ie verklaren,
DR. KUYPER EN
DE EERERAAD.
De Haagsche correspondent der
Tei. meldt
Nu mr. Troelstra zijn enquête-voor
stel heeft ingediend, heb ik mij tot dr.
Kuyper gewend, met de vraag, of do
instelling van een eereraad nog dooï
hem wordt overwogen. De heer Kuy
per was zoo welwillend, mij de ge
vraagde inlichtingen te geven en airt-
woordde, dat de besprekingen over
een eereraad nog gaande zjjn, en dat
hij zich voor de instelling er van go-
reed hield.
SPOOR WEGDERAILLEMENT.
Op het stations-emplacement van de
Hollandsche Spoor te Winschoten had
gisteren een déraillement plaats. Een
rangoerende Hollandsche goederen
trein reed op den binnenkomenuen
Duitschen goederentrein in. De machi
nes werden verbrijzeld, eenige wa
gens omver geworpen. Het verkeer oru
dervond vertraging. Geen persoonlij
ke ongelukken hadden plaats.
AANRANDING.
De koopman L. K. de V., uit Haaks
bergen, werd dezer dagen op den
openharen weg in Rekken, onder Ei
bergen aangevallen door twee man
nen, die zich ter zijde van den weg
achter een hoogte hadden verscholen.
Eén van de twee, 'n metselaar, die la
ter ig gebleken te zijn B. J E„ ook een
Haaksberger, greep De V. aan, sioeg
hem met een metselaarsiiamer en
vroeg om geld. Toen De V. hem dit
niot dadelijk gaf. haalde E. zelf hem
de portemonnaie uit den zak en nam
daar geld uit. Door den anderen aan
valler werd De V. daarna nog met
een stok geslagen en vervolgens een
paar malen in een sloot geduwd,
waarna de beroofde koopman niet zijn
nat pak verder kou gaan. De zaak is
in handen van de po.ïtie.
BURGEMEESTER
VAN LEEUWEN.
De Tel. weet thans met beslistheid
te melden, dat mr. W. F. van Leeu
wen als burgemeester van Amsterdam
heengaat, niettegenstaande de krach
tige pogingen, door de Regeering aan
gewend om hem te behouden. Alleen
zal hij niet 1 Januari maar 1 Mei a. s.
ontslag nemen.
tetteren en Kansi
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.
„Pak me mee". Dit geïllustreerd
tijdschrift heeft ditmaal een interes
sant nummer, waarvan de inhoud bij
na geheel aan de Kerstdagen is ge
wijd. Het bevat talrijke foto's van de
Kerstmis-viering in Nederland en an
der» landen, van Koning Leopold en
zijn troonopvolger, van de Londen
sche armoebuurt, enz.
Sport ea Wedstrfjikas
VOETBAL.
DE DEEN-BEKER.
Naar De Sportkroniek meldt heeft
de heer Emile Deen, lid van den
Haagschen gemeenteraad, voorzitter
van de Haagsche afdeeling van den
Ned. Bond voor Lieh. Opvoeding, op
nieuw een blijk geven van zijn© be
langstelling in de voetbalsport, door
een beker uit te loven om welke op
Paschen 1910 op het H. V. V. terrein
zal worden gekampt. De deelneming
aan deze seriewedstrijden zal inter
nationaal zijn. Nederland zal worden
vertegenwoordigd door een Oostelijk
XI, Engeland door South-Notting
ham, België door de Standard Athle
tic Club uit Luik. de eenige Belgische
