NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
27e Jaargang. No. 8164.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
VRIJDAG 4 FEBRUARI 1910. A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIE N:
Vnrtf Haar1„ PER DRIE MAANDEN: 1.Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
voor Haarlem J l M i Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per rerreL
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat. P g
kt" ^Li' Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederlandl-j» (&ÜC *«9 50 Cts. voor 3 plaatsingen A contant
Afzonderlijke nummers0.02H V wy 1^1}%» tfm V u 6
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37V* Jj$Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.Drnkkerij: Znider Bnitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7673, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN-
EERSTE BLAD.
Dingen die niet
iedereen weet.
Voor onze geabonneerden
zijn kosteloos afdrukken to
bekomen van No. 5 der ru-
briek DINGEN DIB NIET
IEDEREEN WEET, getiteld:
Wat weten we van de Zon
In Haarlem kunnen die af.
drukken worden afgehaald
aan onze bureaux Groote
Houtstraat 53 en Zuider Bul
tenspaarne 6, in de omlig
gende gemeenten bij onze
agenten.
AGENDA
ZATERDAG 5 FEBRUARI.
Br on gebouw. Tentoonstelling
schilderijen, 105 uur.
Brongebouw: Bal-Masqué.
Stadsnieuws
Om Ons Heen.
In het Tweede Blad van dit num
mer vinden onze lezers een artikel
„De overeenkomst met Velsen" in de
rubriek Om Ons Hoen.
DE CONCTJRREERENDE KOMETEN.
De „komeet van Drake", die blijkt
geen komeet van Drake te zijn,
omdat iemand van dien naam niets
met dezen hemelschen omdoler heeft
uit te staan» en daarom maar ge
woontjes komeet 1910 a de eerste
in 1910 dus wordt genoemd, begint
haar merkwaardige verschijning meer
en meer aan het oog te onttrekken
ze verdwijnt als een zwak-lichtende
nevel-streep aan den Zuidwestelijken
horizon. 1910 b de beroemde van
11 alley begint echter zeer langzaam
in helderheid toe te nemen. Zij is
misschien nu bij volkomen helderen
hemel en bij afwezigheid van storend
licht in een goede binocle zichtbaar.
Hot is een zonderlinge speling van
het toeval, dat wij, die, in de laatste
vijf-en-twintig jaren niet verwond
door fraaie kometenverschijuingen, al
anze belangstelling over hadden voor
wal ons de komeet van Halley in
Mei a.s. te zien zal geven, daar nu
plotseling een andere komeet te be
wonderen krijgen, een komeet, zoo
schitterend, als Europa er na 1882
geen gezien heeft, een onbekenden
vreemdeling, die misschien de ko
meet van Halley voor een poos doet
vergeten, maar die tevens de belang
stelling ten opzichte van de kometen
in het algemeen zeer heeft aangewak
kerd, aldus schrijft prof. A. A. Ny-
land in „Buiten".
De 1910 a had 17, 18, 19 en 20 Ja
nuari een zoo heldere kern, dat men
die op den vollen dag heeft kunnet
waarnemen. Heel spoedig echter nam
de glans van die kern en van de na
burige staartdeelen af. Toch zal ieder
een Vrijdag 21 en Zaterdag 22 Ja
nuari vol met verbazing laag aan
den horizon den geel gloeienden Ko-
metenkop met den naar boven w ijzen-
den, 4 of 5 graden langen, helderen
staart aanschouwd hebben. Terwijl
nil ongetwijfeld de werkelijke helder
heid sterk is blijven afnemen, zoodot
de komeet thans eerst M ij laat, mis
schien een uur, na zonsondergang
goed zichtbaar wordt, staat daar te
gen jver, dat zij zich uit de avond
schemering losgemaakt heeft, en dus
nu aan den nachthemel zichtbaar is.
Den 27sten Januari kon ik te half ze
ven 's avonds den zeer duidelijk naar
links gekromden, breed uitloopenden
staart zeker over 26 graden, zeer
waarschijnlijk echter over 35 graden
volgen vijf zesden van dien staart
zouden intusschen door het optreden
van geringe storingen, schemering of
nevelachtigheid of maanlicht, ai ge
heel onzichtbaar gemaakt worden.
Dr. Easton, de hoofdredacteur van
liet „Nieuws van de,n Dag", schrijft in
zijn blad o. m. over de komeet
1910 a
„De kemeet beweegt zich veel lang.
aamer dan verwacht werd langs het
uitspansel. Ze staat nog slechts een
paar graden beven den evenaar ten
zuiden van Epsilon Pergosus, dicht
bij het sterretje Aquarius. In den kij
ker is de kern nog een merkwaardig
helder voorwerp en de kop van de
komeet is betrexVvlijk glansrijk, mam
verderop neemt het licht snel af. De
donkere splitsing valt nu niet meer in j
het oog, daar de zwakkere staart-tak
bijna verdwenen is, vervangen door'
een eenigszins waaiervormigen, kor
ten lichtbundel; op eenigen afstand
van de kern is al het licht in den vrij
scherp begrensden noordelijken tak
saamgetrokken.
Het is te verwachten, dat de komeet
nog geruimen tijd een belangwekkend
onderwerp van studie zal blijven. En
ook voor het bloote oog zal ze bij hel
deren hemel al is ze geen „popu
laire" komeet meer de belangstel
ling ruimschoots waard blijven."
Naar men weet, is van alles, zijn
ook overstroomingen en aardbevingen
in verband gebracht met de komeet
en de kometen in het algemeen
„Eilieve, wat voor groote komeet is
er verschenen tijdens de groote ramp
in Calabriè En herinnert gij u die,
welke Krakatau, San Francisco, Mar
tinique, en zooveel andere natuur
rampen van de laatste jaren teweeg
brachten Niet wij evenmin.
Maar ieder jaar verschijnen er drie
of zes kleine kometen, en dus heeft
de verbeelding vrij spel."
Voor wie belang stelt in andere
vei-schijnselen aan den sterrenhemel,
zij het volgende uit „Buiten" meege
deeld
Februari is de meest geschikte
maand voor de waarneming van Zo-
diakaallicht, dat tot den llden of
12den en dan verder in het eind der
rnaand, als de maan vol geweest is,
's avonds als een schuin naar links
op den Wester-horizon hellende licht-
pluim gemakkelijk gevonden zal kun
nen worden. Ook naar het Opposietie-
licht (den Gegenschein) kan men in
de eerste helft der maand omstreeks
middernacht met succes zoeken het
staat voor de waarneming zeer gun
stig op de grens der sterrenbeelden
Tweelingen en Kreeft.
Het is misschien niet onmogelijk,
Venus 12 Februari te zien Venus
staat dan 7o5, dat is 15 zonsmiddel-
lijnen noordelijker. Wie er in slagen
mocht de planeet dien dag omstreeks
den middag waar te nemen, zou een
uiterst fijn sikkeltje zien met de ho
rens rechts en links en de kromming
naai- onderen den 12en wordt Venus
morgenster.
Jupiter beweegt zich langzaam West
waarts in het sterrenbeeld Maagd.
Deze beweging is door de nabijheid
tot de ster der lste gTOotte Spica (al
pha Virginia) en lot de bekende dub
belster gamma Virginia gemakkelijk
waar te nemen begin Februari is de
afstand Jupiter—Spica 9 graden, ei ml
Mei 18 graden. De planeet komt half
Februari zoo vroeg op, dat bezitters
van middelmatige kijkers deze maand
na elf uur al met succes aan de altijd
belangwekkende groepeering van de
wachters hun aandacht kunnen
scheuken. In den nacht van 23 op 24
Februari zullen van kwart vóór twee
tot half vier drie wachters onzicht
baar zijn, en de vierde op zoo grooten
afstand staan (meer dan 8'), dat Jupi
ter den indruk van een uiaanloozo
planeet zal maken.
VOOR T LAATST 1
De „Stads-Editie" handhaaft haar
tactiek om met allerlei de zaak-in-
kwesiie niet rakende dingen de aan
dacht af te leiden van het voorgeval
lene met de Waterleiding-rapporten.
Het lust ons niet, langer op derge
lijk ^gedraai te antwoorden. En nog
eens opmerkende, dat de „Stads-
Editie' Ln gebreke is gebleven de
d >or ons aangewezen merkwaardig
heid op te helderen een zwijgen
dat welsprekend is geven we der
ndactie op het Klokhuisplein de ver
zekering, dat we voort zullen gaan
dergelijke „merkwaardigheden" in
haar berichten te controleeren.
Werkloosheid ve rzekering.
Door do Commissie van Maatschap
pelijk Werk van den Alg. Ned. Typ.-
Bond zal deze maand een vergade
ring gehouden warden, waarbij do
heer F. van der Wal, Redacteur Gra
fisch Weekblad van Amsterdam, zal
spreken over het onderwerp: „Werk-
loosheidverzekering."'
Feestavond.
De afdeeling Haarrlem van den Alg.
Ned Geheel-Onth.bond zal deze week
een feestavond houden, waarbij de
heer Gerhard van Amsterdam, zal
spreken. Ook zal een kinderkoor mee
werken, benevens een violist en een
declamator.
Steun aan m i 11 c 1 ens.
De jaarlijkse he vergadering van de
afdeel in g Haarlem der nationale ver-
oeniging tol steun aan miliciens, zal
Dinsdagavond gehouden worden. De
agenda vermeldt o. a. jaarversla
gen, \orkiezing van bestuursleden en
benoeming van afgevaardigden voor
de algemeene vergadering.
UITDIEPING NOODIG I
Een onzer lezers wijst ons op den
toestand, die er aan den gemeente-
steiger op den hoek van Schotersingel
en Osladeslraal heerschL Daar wordt
sinds ve ruimen tijd een groote massa
zand voor het Kleverpark aange
voerd. Het water is daar evenwel zóó
ondiep, dat de zandschuiten niet aan
den steiger kunnen aanleggen, zoodat
de zandschippers een hulpsteiger heb
ben gemaakt. Die hulpsteiger is zeer
ondoelmatig en ligt een heel stuk la
ger dan de begane grond, wat ten ge
volge heeft, dat het voor de paarden
van de zandkarren haast onmogelijk
is, om do geladen karren tegen de
schuine helling op te trekken.
Onze zegsman deelde verder mee,
dat de paarden door de voerlui soms
wel mishandeld werden. Ook, dat het
bestuur van de vereenigiug tegen het
mishandelen van dieren zich reeds
met de zaak .heeft beziggehouden en
zich tot het bureau van Openbare
Werken gewend heeft met het verzoek
de Siiigelgracht uit te diepen en tot
het bureau van politie, om tegen die
renmishandeling te waken. Dit laat
ste schijnt reeds goed gevolg gehad te
hebben, want reeds moet proces-ver-
baal tegen een voerman opgemaakt
zijn. Van Publieke Werken werd
evenwel niets vernomen.
We hebben den toestand daar van
morgen eens opgenomen en moeten
bevestigen dat het voor de paarden
inderdaad zwaar werk is. Zoo nu en
dan blijven de dieren, van uitputting
blijkbaar, midden op 't pad, dat van
den steiger naar de Ostadestraat voert
staan en "aan met groote inspanning
moe-sjokkend weer verder, 't Is dus
zaak, dat '1 gemeentebestuur in dezen
waarlijk onhuudbaren toestand eens
spoedig verandering brengt.
Van mishandeling hebben we even
wel niets kunnen ontdekkenintegen
deel, de paarden werden met vriende
lijke hand op den rug geklopt en van
de zweep werd geen gebruik gemaakt.
Een aanmoedigend woord was vol
doende.
HAARLEMSCHE HANDELS-
- VEREENIGING-
Op verzoek van Mr. A. H. J. Me-
rens, optredende voor de Ilaarlem-
sche liandelsvereeniging, werd van
het Kantongerecht 14 dagen uitstel
verkregen in de zaak omtrent het
plaatsen van den naam eener dame
op de lijst der wanbetalers.
Duisterling.
Dooi een agent van politie werd gis
teravond half acht proces-verbaal op
gemaakt tegen een jongen, die bezig
was met een stok de lantaarns uit te
draaien, en zoodoende de Botermarkt
in het duister te zetten.
Statistiek.
In het jaar 1909 zijn voor het kan
tongerecht te Haarlem 624 burgerlij
ke procedures gevoerd.
Het aantal vonnissen, in strafza
ken gewezen, bedroeg in dat tijdsver
loop 4317 of ongeveer 600 meer dan in
1908.
Gedurende de laatste tien jaren wis
selde het aantal zaken af tusscheu
31 en 3800 gevallenthans is dat
aantal voor 't eerst boven de 40(0 ge
komen. De vermeerdering in de laat
ste jaren is voor een goed deel het ge
volg van de uitbreiding van het getal
politie-beambten in de buitengemeen
ten, waardoor nauwkeuriger toezicht
eschiedde.
Schermen.
Tijdens t negende wapen/eest van
den Kon. Onderoff. Schermbond te
Hoorn, behaalde de heer T. H. van
der Lij Ice van het 10e regiment infan
terie alhier, in de persoonlijke sabel-
afdeeling I, den derden prijs, een
kunstvoorwerp.
VACANTIE-KOLONIEHUÏS.
Voor dc ramen van ons bureau in
de Groote Houtstraat zijn de ontwer
pen tentoongesteld van 't zomer- en
winter-koloniehuis, dat de Nederland-
sche verceniging voor vacantie-kolo-
nies te Egmond aan Zee wil bouwen.
Op de duidelijke teekeningen is
goed te zien, hoe degelijk de bouw Is
ontworpen.
We raden onzen lezers aan, de tee
keningen eens te gaan bezichtigen.
Waarschijnlijk zal dit weer herinne
ren aan liet goede doel en het nut van
zulke kindervacantie-kolonies.
't Gevolg daarvan zal zijn, dat ge
heehelpt en een steentje helpt bij dra-
ren tot de stichting van dit gebouw,
!atalleen tot stand zal en kan ko
men. w anneer er voldoende gelden in
komen.
Bekroond.
Op de Internationale Jubileum-ten-
toonst piling van Avicultura te e-Gro-
venhage behaalde de heer A. C. van
Nikkelen Kuijper, Vogel handelaar,
alhier, 3 eerste en 1 tweede po-ij» be
nevens 2 zeer eervolle vermeldingen.
Voetbalwedstrijd.
Zondag speelt H. F. C. op het ter
rein aan de Spanjaardslaan een
voetbalwedstrijd tegen Velocitas uit
Breda.
Verlof Drankwet.
Chr. Merkelijn vraagt aan B en
W. van Haarlem om verlof, ingevolge
art. 34 dier wet, tot liet verkoopen van
alcoholhoudenden drank anderen dan
sterken drank voor gebruik ter plaat
se van verkoop in het benedenlokaal
van het perceel aan den Kruisweg
No. 56.
Electro-fotogr afie.
Gaarne vestigen wij do aandacht op
een ad\erteutie van den heer W. H.
Dikkenberg, fotograaf alhier ln diens
atelier wordt niet op de oude manier
met het zenuwschokkende magne
sium-licht gekiekt, maar met elec-
trisch licht, dat rustig en kalm is en
<le foio's bijzonder scherp en duide
lijk worden doet. In dezen lijd van
gemaskerde bals zal de nu aangebo
den gelegenheid velen zeer welkom
zijn.
S tuk werk.
Op een gedaan vorzpek door de
groepsvertegenvvoordigers van de Cen
trale Werkplaats der H. IJ. S. M. aan
de directie, om het stukwerk af te
schaffen, is afwijzend beschikt.
Militaire Zaken.
Door den krijgsraad te Haarlem ls
de korporaal J. U. P. van hei 10e re
giment Infanterie, veroordeeld tot
twee maanden militaire gevangenis
straf wegens diefstal en tot een maand
gevangenisstraf wegens verduiste
ring. Ook is hij godegradeerd lot den
stand an soldaat.
Ten overstaan eener commissie, be
staande uit den majoor VV. D. A. Op-
horst, de kapiteins F. W. J. de Witt
Huberts en A. S. de Jongh, den le-
luitenant adjudant J. A .do Brauw en
den 2e-luitenant-kwartiermeester J.
F. H. Israël, zal bij het 10e regiment
infanterie alhier op 10 Februari a. s.
het examen aanvangen voor sergeout-
mujoor-instructeur, terwijl den 15den
d. a. v. een begin wordt gemaakt met
het examen voor de over'ge onderofli-
ciersrangen 't examen voor sergeant
le klasse zal 11 Maart aanvangen.
Staatspensio neering.
De federatie Noord-Holland voor
Staatspensio neering organiseert te
Zaandam een meeting De afd. Haar
lem van den Al. Ned. Typ. Bond zal
zich o. a. doen vertegenwoordigen
door een afgevaardigde.
(Zie verder Stadsnieuws onder laat
ste berichten).
bit de Umstrekea
SCHOTEN.
ERNSTIG ONGELUK.
Hedenmorgen had op den Rijks
straatweg een ernstig ongeluk plaats
Een paard van den braiu[stoffenhan
delaar J. v. Wijk schrikt9 van de
stoomtram, waardoor het met den
wagen een zijwaartsche wend«ng
maakte. Een zekere J. W., die daar
juist passeerde, raakte hierdooT tus-
schen den wagon en een boom be
kneld. Inwendig zwaar gekneusd en
met een versplinterd been werd de
man naar het raadhuis overgebracht,
waar Dr. Leunis een noodverband leg
de. De man werd per brancard naar
het Groote gasthuis vervoerd.
Lighalfonds.
Zondag 6 Fehruari zal in het café
van den heer Stals een gramophoon-
muzlekuit voering worden gegeven,
waarvan de netto-opbrengst ten bate
der lighol zal konicq^ om dus ook, al
is het met bescheiden middelen, iets
voor het goede doel te doen.
Vergadering.
Hedenavond om 8 1/2 uur zal in do
zaal van den heer Staal een openba
re vergadering gehouden worden,
uitgeschreven door de afd. Haarlem
van den Bond van Onderwijzers en
de afd. Schoten van de S. D. A. P.
Als spreker zal optreden do Heer E.
J. van Det, met liet onderwerp: Open
baar of bijzonder onderwijs. Er zal
gelegenheid wezen voor debat.
SANTPOORT.
Hevige brand.
Hedennacht omstreeks 12 uur brak
brand uit in de kolossale fourage-
schuren van den heer J. Lhnhach te
Santpoort. Deze houten schuren, die
een groote oppervlakte besloegen
voorbij de kom der gemeente, tegen
over Keltlng's Bijonpark aan den
straatweg, waren' lot den nok gevuld I
met hooi, stroo en haver, geen won
der dus, dat het vuur met groote
snelheid zich uitbreidde en aan
blusschen niet te denken viel. De
boel la totaal afgehrand; het aan
grenzend huisje, waar D. Korthou-
dpr, een der knechts van Limbach,
woonde, kon behouden blijven.
Deze knecht hoorde tegen half een
een geluld, dat veel weg had van een
hevigen regen, of van hagelslag. Daar
dit geluid toenam in kracht, en maar
met ophield, werd hij ongerust, ging
kijken, en toen bleek dat het ge
knetter was van het brandende stroo.
Onmiddellijk ging K. zijn baas waar
schuwen, die een eind verder aan
den Driehuizerweg woont. Toen de
ze versctieen, was het eerste wat ze
doden, het vee in de stallen los snij
den, zoodat de 4 paarden en 9 koeien
in veiligheid konden worden ge
bracht Een tiental kippen verbrand
den. van het vijftal wagens kon één
geborgen worden. Intusschen was de
Santpoortsche spuit verschenen, en
onder leiding van den heer Netscher
werd getracht althans het bovenge
noemde woonhuis te behouden, wat
ge.uk te.
Door in een beek langs den weg
een dam te maken, waardoor het wa
ter werd opgehouden, kon de spuit
mooi voorzien worden. Aan de schu
ren viel niets te doen Het water kon
niets beginnen tegen de geweldige
vuurmassa's en na eenige uren was
niets overgebleven dan rookende hoo-
pen, die nog wel eenige dagen zullen
blijven smeulen.
Da oorzaak van den brand is onbe
kend. Gedacht wordt aan kwaadwil
ligheid, aangezien de hrand aan
kwam ln een gedeelte, waar het per
soneel niet met licht ploegt te ko
men. Meermalen zijn in het hooi de
indrukken gevonden van een land-
looper, dile er den nacht had doorge
bracht. Het is dus ook mogelijk, dat
zoo iemand bij ongeluk den brand
heeft veroorzaakt.
De schade wordt slechts gedeelte
lijk door verzekering gedekt. De
waarde van het verbrande wordt ge
schat op 1 18000.
HAARLEMMERLIEDE EN SPAARN-
WOUDE.
De anti-revolutionnaire kle?veree
nigiug stelde tot candidaat voor den
gemeenteraad vacature wijlen den
heer C. Hartgerink den heer H. N.
Hcrtgerink te Zuid-Schalkwijk.
IJMUIDEN.
Beslaglegging.
Heden werd beslag gelegd op den
Nederlandschen Stoomtrawler van de
Mij. Kennemeiland namens de Geee-
termunder Herings- und Hochseefi-
scherei, wegens beweerde schadeva-
rng aan de haringnetten van den
Duitschen logger Castor.
HALFWEG.
In de derde uitvoering dor vereeni-
ging „Nut en Genoegen trad de al
hier bestaand" zangvereniging Cres
cendo op; na de pauze werden door
eenige leden van laatstgenoemde ver-
eeniging een tweetal blijspelen op
gevoerd; zang en spel voldeden bei
de; bet zingen was zeer goed, de
verschillende rollen in de blijspelen
werden juist weergegeven, de hoofd
rollen zeer verdienstelijk.
In bet bijzonder mag ook genoemd
worden het vioolspel van den direc
teur, den heer Tuin uit Haarlem, dat
voor de kenners van muziek het zijne
bijdroeg tot liet welslagen van dezen
avond.
Een bal besloot als gewoonlijk deze
u'tvoering, die vrij goed bezocht was.
Binnenlaaé
MINISTER TALMA.
De ongesteldheid van den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Han
del heeft tot dusver een bevredigend
verloop. De minister zal echter nog
eenige dagen rust moeten nemen.
TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer is bijeengeroe
pen tegen Dinsdag 15 Februari, des
middags om half twee.
STAATSCOMMISSIE GRONDWETS
HERZIENING.
Naar „Het Vad." verneemt, zal
eerstdaags in de Staatscourant ver
schijnen het Kon. besluit houdend»
de benoeming der Staatscommissie
tot voorbereiding van de grondwets
herziening. Is het blad goed ingelicht,
dan zal de minister Heemskerk zeil
als voorzitter van die commissie op
treden.
ENQUêTE TRAMPERSONEEL.
Het verslag en bijlagen zijn ver
schenen vun de Staatscommissie van
enquête omtrent het tramwegperso
neel, benoemd bij Koninklijk besluit
van 29 Mei 1908.
De commissie meent, dat het over
weging verdient, bij de regeling van
de dienst- en rusttijden niet meer
vast te houden aan de thans bestaan
de bepalingen, maar te komen tot een
regeling, die ten aanzien van het stel
len eener grens aan de dienst- en
rusttijden der onderscheidene beamb
ten en bedienden, rekening houdt met
hel meer of minder inspannende -n
den arbeid.
De commissie geeft verder in over
weging, om, met behoud van den
maximum diensttijd va:i 44 uren in 3
etmalen een maximum diensttijd un
168 uren in elk tijdvak van 14 achter
eenvolgende etmalen.
Overwogen is het denkbeeld, om
den dienst zoodanig in te richten, dat
aan ieder beambte gelegenheid worde
gegeven, ongeveer np het midden van
den dag, den hoofdmaaltijd thuis te
gebruiken.
De commissie heeft echter een uit
voerige regeling hiervoor niet kun
nen vinden.
Wel meent de commissie, dat het
aanbeveling verdient, de bestaande
bepaling omtrent de korte tijden van
rust aan te vullen met den eisch, dal
voldoende tijd worde gegeven voor
het gebruiken van den middagmaal -
tijd, zooveel mogelijk op een daar
voor geschikt uur van den dag.
Hoezeer de commissie meent, dat
het aanbeveling verdient den dienst,
op Zondag zóó in te richten, dat het
personeel geregeld gelegenheid tot
kerkbezoek heeft, is door haar. na
overweging, geen middel geschikt be
vonden om dit te verzekeren.
Het komt der commissie voor. d.it
ook legen de uitbreiding van het aan
tal vrije Zondagen voor wagenbe
stuurders en machinisten geen be
zwaar bestaat.
Wat de verlofdagen betreft, bepaalt
dc commissie er zich toe, de wen-
schelijkheid uit te spreken, dat, wat
nu in vele gevallen reeds pleegt voor
te komen regel moge worden, name
lijk, dat aan het geheele personeel
een bepaald aantal verlofdagen toe
gekend wordt met behoud van loon.
De commissie meent, dat de ge
noemde regelingen zonder bezwaar
ook op het personeel der paarden-
tra mondei-nemingen \an toepassing
kunnen worden verklaard-
Naast de regeling van de dienst; ij-
den heeft ook de regeling van de an
dere dienstvoorwaarden een onder
erp van onderzoek voor de commis
sie uitgemaakt.
Het komt der commissie voor, da!
het aanbeveling verdient, in de wet
telijke regeling van het Tramweg-
reglement en van het eventueel te
maken reglement voor de paarden
tramwegen ten aanzien van die drie
punten een verplichting op te leggen,
en wel ten aanzien van
lo. het schriftelijk aanstellen der
beambten
2o. het regelen der dienstvoorwaar
den bij reglement
3o. het instellen van raden van be
roep, ten einde bij wijze van hooger
beroep uitspraak te doen over sommi
ge opgelegde disciplinaire straffen.
De commissi® meent *op grond van
hetgeen bij de verhooren is gebleken,
ueu wensch te mogen uitspreken, dut
de voorziening bij ziekte ook van toe
passing zal zijn op de werklieden zon
der vaste aanstelling, zoodra deze
gedurende een termijn, die wel niet
langer mag zijn dan zes maanden, in
dienst zijn.
De commissie spreekt den wensch
uit, dat eene voor alle werklieden
geld" ode regeling zal omvatten eene
voorziening tegen geldelijke gevolgen
zoowel van invaliditeit als van ouder
dom.
STAATSCOMMISSIE
WERKLOOSHEID.
De Staatscommissie over de Werk
loosheid heeft besloten een onder
zoek in te stellen naar den omvang
en den aard der werkloosheid in ver
schillende vakken en in verschillende
streken van ons land gedurende de
jaren van 1905 tot 1910.
Tot dat doel heeft zij den Kamara
van Koophandel verzocht haar de ge
geven1! te verschaffen waarover die
Kamers beschikken of welke zij kun-
i.iii bijeenbrengen.
De commissie heeft als handleiding
voor haar onderzoek een vragenlijst
vastgesteld en daarvan een aantal
aan de Kamers toegezonden. Elke
vragenlijst Ls bedoeld voor één enkel
vak en één gemeente, omdat het er
op aankomt de vormen der werkloos-