HAARLEM'S DAGBLAD.
Donkere Schaduwen
ia ragen spoedig algemeen en met
volle kracht aan den slag te gaan,1
zenden de teentjes zich wel minder
gevoelig voor ontvangen trapjes too-
rien. Maar In hun hart zijn ze wat
hl ij, dat het airb/eidsveld een poosje
braak kan liggen. Br zijn natuurlijk
Ixipaalde werken, waarbij een uit
zondering gemaakt moet worden,
doch in T algemeen is 't bedrijf niet'
loonend: het aanbod van arbeidsex-
ploi tanten overtreft verre de vraag.
Behalve door verschillende gemeen
tewerken hoopt men ook op een ver
siering ln den toestand door de af
braak van het Ghetto-eiland: Uilen-1
burg, waardoor op die plaats en er
gens anders honderden arbeiderswo
ningen rullen moeten worden ge
bouwd. Maar dat vraagstuk ligt nog
in de toekomst: we rijn nn eenmaal
niet - in Amerika, waar men in een
paar' maanden een nieuwe stad sticht.
Men weet nu al met de Uilenburgers
croer weg, vreest dat rij da aangren-,
zende buurten nog rrrer tullen over-
hevolken en heeft daarom nu al in
boclnsel besloten slechts mondjes
maat die krotten te zullen afbreken.
Want zooals ik zei er is behoefte aan
arbeiderswoningen en voor particu
lieren schijnt daarop door de moder
ne elschen geen winst te behalen te
zijn Het Amsterdamse!) Bouwfonds"
da: het loflijk voornemen heeft opge
vat 88 arbeiderswoningen te bouwen
in da, Ja va-buurt vraagt dan ook 2 1/2
ton aan de gemeente tor leen en B,
en-Wi geven den Raad in overweging
hpt verzoek ln te willigen. Nu is er
nóg een gToot verschil wat men on
der arbeiderswoning verstaat Op Ui
lenburg betaalt een groot aantal niet
sneer dan één gulden huur per week
voor lijn krot en die meor don twéé
pop betaalt behoort tot de upper-ten.
Voor hen is in de thans bestaande
nieuwe wijken geen plaats bier en
da,ar mag ergens „drie-hoog-aebter"
„vijf-en-dertig stuivers" doen, van die
goedkpope woningen 6taat ook maar
een enkele leeg. Het zijn dus alle nog
maar plannen. Een enkele moge vas
ten grond gekregen hebben, voor de
uitvoering daarvan zijn er arbeiders
in Amsterdam te veel en wat de rest
betreft dat zijn nog maar luchtkastee-
len, waaraan de Haarlemsche tim
merman of metselaar zijn vlijt niet
zal kunnen toonen.
Onze nieuwe burgemeester heeft een
reuzentaak vóór zich, moge hij er in
slagen ook vooral in de bouwcrisis,
doch tegelijk Ln andere daarmee sa
menhangende kwesties, waardoor de
wélvaart kwijnt, (n'en déplaise. het
geen kort te voren door zijn ad' inté
rim werd betoogd) een oplossing te
vihden. De Raad heeft doze weck
schoon schip willen maken en allerlei
klein werk afgedaan. Zoo ls nu ook
besloten, crelijk ik u vroeger reeds nis
waarschijnlijk kon mededeelen, dat
we óveral huur-benzine-auto's krijgen
en we dus op straat nog een beetje
meer op zullen moeten passen. Voor-
loopig hadden we anders aan de rol
schaatsen genoeg I
De „rollerij" heeft Louis Davids ge
ïnspireerd tot een rol-nummer met
décor en figuratie voor de Flora" dat
hij, evenals mijn eerste Kout aan deze
sport gewijd (eind September 1900)
„Amsterdam op rolletjes" noemt.
Frits van Haarlem zocht 't minder
in het aan den weg-seheop zijn pro-
1 gram is de attractie een lucht-nuui-
raer, èen piano, die met bespelende
juffer en al door de lucht zweeft, een
paar maal kopje over maakt en dau
weer netjes op den vloer komt. Het is
natuurlijk een truc, maar hoe het
gaat, begrijpt niemand het is werke
lijk iets verbazingwekkend?. Prachti
ge kijknummers, 'n buitengewone ne
ger-baszanger, een zangeres-danseres
van buitengewone gaven, die na eerst
in diverse talen gezongen te hebben,
zich ten slotte ais een Hollandsche
soliste ontpopt, geven mij aanleiding
Haarlemmers, die dezer dagen hier
een avondje doorbrengen, een bezoek
aan 't Circus bijzonder aan te beve
len.
Of zullen zij na 16 dezer misschien
den voorkeur geven aan het werk van
hun stadgenoot, Jhr. Van Riemsdijk
„Een stem in de Bergen" in 't Bios
cooptheater, dat dan de stervende
„Sylvia" opvolgt en waarvoor nu dag
en nacht wordt gerepeteerd
H. HENNING Jr.
Het Buitenverblijf van den
Heer BUNGE In den
Aerdenhout.
In „Architecture", Let orgaan van
het Genootschap Architecture et Ami-
■citia komt deze week eehc zeer le
zenswaardige beschrijving voor over
het buitenverblijf van den heer Bun-
ge in den Aerdenhout, dat over eon
paar maanden eerst «"heel voltooid
Ls en dan wellicht op aanvraag voor
belangstellenden ter bezichtiging ge
steld wordt
Aan deze beschrijving door den
heer Theo Rueter te BLaricura ontleo-
nen wij het volgende:
Reeds een paar malen had ik bij
geruchte vernomen, dat er in den
Aerdenhout voor den heer Bunge uit
Amsterdam een vreemdsoortig huis
ln aanbouw was. De één zei; ,,'t Is
'n raai ding, met een toren als "n fa
brieksschoorsteen"; de ander zei: ,,'tj
Is een grijs gecementen blok mot!
kleine raampjes, en hier en daar con
enkele tegel, als versiering."
Dit een en ander was niet in staat,
mijn belangstelling gaande te ma
ken; en daar ik zelf in geen 3 i
Jaar in den Aerdenhout geweest ben,
kon ik er zelf dus niet over oordeelen.
Doch dezer dagen sprak ik er met
een vriend over, die te Zörich op 'n
architectenbureau werkt, en die van
den architect Prof. Lfiuger eens wat
gezien heeft dat zeer mijn vriend's
bewondering had gewekt. Hij wilde
'dus dit werk gaarne eons zien. Wij
spraken af er' samen heen te gaan,
en het.'zoo mogelijk, ook van binnen
te bezien.
Zoo gingen we Zaterdag 22 Jan. op
reis naar den Aerdenhout. t Weer
was zeer mooi; 't had des nachts voor;
.'t eerst van dezen winter gesneeuwd,
de lucht was prachtig bewolkt, de
temperatuur zeer zacht; alles beloof
de 'n mooien dag te worden.
Reeds bij het uitstappen uit de
electrische tram zagenwij den slanken
toren van het bewuste gebouw boven
het geboomte uitsteken. Die diende
ons tot wegwijzer, en zoo kwamen
wij spoedig aan de plaats onzer be
stemming.
Loopénde langs alle min of meer
..gewone" villa's, stonden 'wij vrij
plotseling voor het nieuwe gebouw,
en waren wij beiden geheel verrukt
over het schoone geheel. De aanblik
was indrukwekkend, overmeesterend,
bracht ons ln extase, werkte als een
openbaring.
Het geheel grootscb van opvatting;
met fijn gevoel, groote eenvoud, en
fieren moed uitgedacht en verwerke
lijkt. Geen zoeken naar kleine effec
ten, schilderachtigheden, en wat dies
zij; geen navolging van een of andere
stijl, uit conventie, uit traditie, of op
bevel van den bouwheer; geen geïn
spireerd zijn door werk onzer voor
gangers en dit trachten te verbete
ren; ook was het. geen werk, tenge
volge van getrouw zijn aan een
„principe", doc-h het werk van een
vrij mensch, die zulke materialen,:
kleuren en vormen uitkoos als hem
goeddacht; een gansch los zijn van
alle, tot heden toegepaste bouwvor
men, zuiver oorspronkelijk en... in
liooge mate beschaafd, edel van lij
nen, rein. van kleur, en rijk door so
bere toepassing van tegelversieringen
in tegenstelling met de. groote, vlak
ke muren, die alleen bekoren dooir
schoone verhoudingen.
Het geheel stond daar als een mach
tige, kloeke massa, strak afstekend
togen de Lucht, zuiver van composi
tie, gansch volmaakt, en goddelijk
rein!
Stel u voor het hoofdgebouw, regel
matig van indeeling, forsch, massief
tot u sprekend, vierkant in plan-
vorm; met aan alle zijden een stijle
dakschuinte, met dof-zwarte leien go
dekt en aan alle gevels een hoogere
mlddenpairtij, met een fijne schuinte,
als van "n fronton, gedekL Rechts
van het gebouw een lage, ver zich uit
strekkende galerij, geheel met glas
voorzien, denkelijk voor oranjerie be
stemd. Links van het hoofdgebouw
op eenige afstand een kleiner gebouw
(waarschijnlijk een zaal voor mu-i
ziek-uitvoeringen) met een bijzonder;
mooi, stijl dak bekroond, en van een
fijn, rank, zeer boog oploopend ven
ster voorzien, tot boven de dakgoot
opschietend en iu een topgevel eindi
gend.
Deze muziekzaal verbonden doo»
een overdekte gang met het hoofdge
bouw. Beneden in do gang een poort-
vormlge doorgang, voor doorril naar
deze tuin en als entreé naar de zaaL
En op de plaats waar deze gang
verbonden is met de muziekzaal,
steekt de zeer mooie, slanke, fijne to-
ren met prachtig Koepeltje bekroond,
een 30 35 Meter hoog de lucht iu.
Deze toren lijkt mij het mooiste,
van het geheel toe. Hij is vierkant,
loopt heel weinig spits toe, heeft even
boven de halve hoogte aan alle zij
den een balcon voor uitzicht over het
landschap, en wordt, zoo als reeds
gezegd is, bekroond door 'n zeer ge
lukkig gevonden koepel, rustend op
zuiltjes en van balustrade voorzien
Dit torentje is zoo uiterst fijn en
slank, van zoo'n prachtig silhouet en
wordt op zulk 'n edele wijze versierd
door de balcons, Klok, tegelversiering
als balustrade en de mooie afdekking,
dat dit mij daarom het mooiste van
den geheelen bouw toeschijnt.
De plaatsing van den toren ls ook
zeer gelukkig; een eind ver van het
hoofdgebouw, waardoor dit door zijn
forsche, compleets gedaante, onge
stoord tot u spreekt.
Aan alle zijden rondloopend (het
was ons helaasl niet. vergund hot in
wendige te zién) trof ons de .mooie
groepe.ering, raak neergezet, zonder
aarzeling, een bijzonder mooi com
plex, van voorname, rustige indruk
wekkendheid.
De twee pijlers waarop het balcon
rust boven de hoofdingang; het groote
slanko venster met topgevelbekroning
in de muziekzaal; een zeer mooi, fijn
rond erkertje op den hoek van mu
ziekzaal en gang; de groote forsche
middenpartijen in het hoofdgebouw;
het kloeke, strakke dak; de eenvoudig
gevormde ramen met kleine ruiten,
als "t ware een fijn netwerk leggen
de over de raamopeningen, en deze
verband gevend daardoor met do
muurvlakken. Dit alles en nog meer,
wat ik na één beschouwing niet ont
houden kon. vormt zoo'n statig, rijk
geheel, dat het oordeel van een aan
dachtig beschouwer moet zijn ten
gunste van den stichter van dit
schoone monument.
De muren zijn van baksteen, allo
gepleisterd met groffe portland spe
cie, welke in sommige vakken glad
geschuurd is, overal in een fijne geel
grijze tint gesausd, met als basement
gelijkkleurige natuursteen.
Dit gebouw had, dunkt mij, van
gewapend beton gemaakt kunnen
zijn; zoo'n indruk maakt het, omdat
alle baksteen zorgvuldig is verborgen
onder de cementlaag. Alleen enkele
boogvormige openingen en de zeer
dikke tuinmuren verraden, dat onder
deze bepleistering baksteenconstruc-
ties verborgen zijn.
Alle houtwerk is zeer weinig gepro
fileerd, bijzonder vlak en alles wit
geschilderd. En als eenige versiering
hier en daar om ramen en op groote
muurvlakken (alle lichtopeningen
zijn bijzonder klein in het groote ge
heel, waardoor het grootsche effect
van de vele vlakke muren zeer geluk
kig tot u spreekt) en ook ln de gevel-
en oden, onder de fronton-schuinte,
enkele of meerdere tot 'n tableau
saamgevoegö, en ook als randen, ho
rizontaal of vertikaal, van verglaas
de relieftegels in zeer mooie kleuren
aangebracht Deze tegels zijn ter
Juiste plaatse ingemetseld en doen
zeer goed in de groote, vlakke, inu-
ren, zij lijken als mozaïk; Ln den toren
schitterden zij als goud, toen de mid
dagzon er even langs streek. Dit al
les is zeer oorspronkelijk. De geheele
compacte massa overweldigt u door
zijn groote lijnen, schoone propor
ties, mooi silhouet; door de groote,
strakke eenvoud en weinige details
pakt het geheel u terstond. Het doet
denken aan een Oostersch paleis. Al
les zeer vlak en eenvoudig, doch raak;
het werk van een groote geest en bo
venal van een fijn gemoed.
Het deed mij denken aan het be-
Buitenlandsch Overzicht
Het Pruisischo Huis van afgevaar
digden behandelde gisteren
T KIESRECHTONTWERP
ha tweede lezing. Het is daar eigen
aardig toegegaan I
Reeds eenige dagen liepen geruch
ten over onderhandelingen, dlo gaan
de waren tusschan het blok (conser
vatieven en Centrum-leden) en de na
tionaal-liberalen. Het doel was om lot
een vergelijk te komen. Het plan is
evenwel mislukt en door deze hals
starrigheid hebben do nationaal-lihe-
ralen veel roet in het etenspotje van
de blok-menschcn gegooid.
Van conservatieve zijde was een
voorstel Ingediend, om de Pruisische
verkiezingen bij openbare stem
mine te doen plaats hebben. De be
doeling van de indieners, die er op
rekenden, dat het door Centrum en
linkerzijde verworpen zou worden,
was te bewijzen, dut zij voor een open
bare stemming ziin. Dat was dus een
•chiin-manoeuvre.
Maar.... de nationaal-liberalen be
antwoordden dezen zet met een ver
rassenden tegenzet. Zij eischten hoof
delijke stemming en verklaarden, zelf
zich van stemming te zullen onthou
den. Daardoor werd het waarschijn
lijk, flat het voorstel der conservatie
ven zou worden aangenomen. Dit kon
den de voorstellers niet gedoogeu,
want dan zou de overeenkomst met
het Centrum, in do commissie-verga-
dering vastgesteld, niet tot haar
recht komen.
Wat te doen
De conservatieve leiders werden op
gewonden, praatten onder elkaar,
zelfs de minister-president werd om
raad gevraagd. Tenslotte vroeg hun
Voorman Von Heydebrand het woord,
en deelde mee, dat als de nationaal-
liberalen zich van stemming ont
hielden, zooveel conservatieven als
noodig was, zich óók zouden oDttaou-
flen, om daardoor het amendement
ioch te laten vallen.
Een zonderlinge houding ten op
zichte van je eigen voorstel
De gematigde linkerzijde maakte
ha deze verklaring veel lawaai, en
protesteerde over-dufdelijk.
Het debat dat volgde was scherp en
vol hartstocht
Eindelijk kwam de stemming over
bet bewuste amendement De linker
zijde verliet de zaal. Meer dan de
helft van de conservatieven volgde
haar voorbeeld, om het Centrum ge
legenheid te geven, het voorstel te
verwerpen.
Het amendement werd dan ook ver
worpen.
Daarna kwamen de wegloopers
weer terug en werd over de voorstel
len der conservuReven en Centrum-
ledeii gestemd. Deze voorstellen wer
den aangenomen, met de stemmen der
linkerzijde tegen.
Deze voorstellen houden iu le. een
Indirecte verkiezing, 2e. een geheime
verkiezing der kiesmannen, 3e. een
openbare verkiezing der afgevaardig
den.
Nu nog de derde lezing, maar daar-
vau wordt niet veel verrassends ver
wacht.
De regeering
Deze heeft zich in dezen strijd nog
afzijdig gehouden. Hoewel haar voor
stellen tot kiesrechtwijziging door hei
blok geheel vervormd zijn, wordt toch
vermoed, dat de regeering geen be
denkingen zal maken.
De sociaal-democraten en vrijzinni
gen zullen dus wel ontevreden blij
ven
Gisteren behandelde de Rijksdag
EEN INTERPELLATIE OVER DE
KIESRECHT-BETOOGINGEN
VAN ZONDAG.
De sociaal-democraten keurden het
af. dat het verbod was uitgevaardigd
tegen het houden van de voorgenomen
openbare volksvergadering in 't Trep-
tower park. Hun woordvoerder Lede-
bour trachtte de onwettigheid van t
verbod van den Berlijnscheu politie
chef aan te toonen. Deze was er zich
van bewust (zoo zei Ledebour), dat
zijn optreden dringend rechtvaardi
ging behoefde, want hij zond met
koortsachtige haast aan de pers ma
teriaal tot zijn verontschuldiging. Dit
deed evenwel slechts zijn schuld te
meer uitkomen en leverde het bewijs,
dat de politie willekelirig was opge
treden. De verstoring der openbare
orde is uitsluitend to wijten aan het
brutale optreden der politie, die op de
vreedzame menigte inhakte. Dit
wordt zelfs erkend door burgerlijke
bladen.
Zoo sprak deze sociaal-democraat.
Minister Delbruch gaf hem geen
gelijk.
Eerst verklaarde hij, dat naar aan
leiding van de beschikking van den
politie-president eon aanklacht is in
gediend bij de administratieve recht
bank. (De uitspraak is bliikbaor nog
niet bekend). Wanneer liet verbod
van den politie-president overeen
komstig de wet was, dan bad deze
zonder eenigen twijfel ook het recht,
maatregelen te nemen, om te voorko
men, dat het ontdoken werd.
De loop der gebeurtenissen heeft
(zoo vervolgde de minister) bewezen,
dat Von Jagow de zaak goed heeft in
gezien. Het was geenszins de bedoe
ling, een onschuldige wandeling te
maken.
Wanneer het waar mocht zijn, dut
beambten hunne bevoegdheden te bui
ten zijn gegaan, dan zou zulks hoogst
betreurenswaardig zijn, maar daar
voor is het stelsel Bethrnann-Hnllweg
niet verantwoordelijk. De schuld treft
in de eerste plaats hen, die zonder
verlof den optocht op touw zetten en
daardoor de politie dwongen tegen
maatregelen te nemen. (Toejuichin
gen rechts, rumoer bij- de sociaal
democraten).
Verschillende sprekers van de rech
terzijde, van het Centrum en van de
nationaal-iiberale partij verdedigden
bij het debat de rechtmatigheid en de
opportuniteit van Von Jagow's optre
den, terwijl vrijzinnigen en sociaal
democraten er een schending van de
wet op het recht van vereeniglng ln
zagen.
In de zitting der Fransche Kamer
is gisteren ook levendig gedebatteerd.
Het ging daar over de
VERDUISTERINGEN DOOR LIQUI-
DATEURS DER CONGRE
GATIES.
De socialist Jaurès interpelleerde.
Hij wees op de verduisteringen in de
bekende zaak Duez gepleegd en meen
de nog meer onregehuatigheden te
kunnen aanwijzen. Dé „Grande Char
treuse", die acht millioen waard is,
en waarvoor vijf rnillioen werd gebo
den, is tenslotte voor een half mil
lioen verkocht.
Minister-president Briand verklaar
de de geheele verantwoordelijkheid
voor de verdere contróle over de li
quidatie der congregaties op zich te
nemen en toonde aan, welke moeilijk
heden met die taak gepaard gaan.
Ten aanzien van de „Grande Char
treuse" had de ministerraad besloten
ie wachten, totdat de rechtbanken
uitspraak zouden hebben gedaan m
de processen, ontstaan tengevolge
van de liquidatie van Le Couturier.
Niemand ls. met buitengewone wel
willendheid behandeld. Wanneer er
schuldigen zqn, dan zullen zij gestraft
worden.
De justitie zal ten voile haar plicht
vervullen. De minister gaf aan de
Kamer de verzekering, dat voortge
gaan zal worden niet de verificaties
der liquidatie en dat omtrent de zuak-
Duez de geheele waarheid zal worden
onthuld.
Over het
SCHANDAAL-DUEZ
wordt nog gemeld
De verklaringen van Duez voor den
rechter van instructie afgelegd, zijn
die van een cyuischeu dief. Vóór bij
liquidateur was, had hij reeds van
zijn vroegeren .patroon een half mil
lioen gestolen. Toen hij daarna ge
rechtelijk liquidateur geworden was,
was men zoo onvoorzichtig en dwaas
geweest, zoo zeide Duez, heelemaal
geen contróle op hem te oefenen; dus
stal hrj vrq. llij zeide voor persoon
lijke genoegens er op zijn minst een
millioen doorgebracht te hebben. De
geruchten uit de couloirs van den Se
naat blijken dus juist te zijn.
Er wordt algemeen veel deelneming
betoond over het
OVERLIJDEN VAN WEENEN'S
BURGEMEESTER.
De Weensche couranten gaven extra
nummers uit en verkondigden daarin
de groote verdiensten an Dr. Lueger.
De „Neue Freie Pi esse" schrijft o.a.
„Nog geen vijftien jaar is het go-
leden, dat de Keizer weigerde de be
noeming van Lueger tot burgemeester
te bevestigen. Thans wordt hij geeerd
op een wijze, die vroeger zelfs niet
voor hoogwaardigheidsbekleeders der
monarchie werd toegepast."
Het lijk van dr. Lueger werd, in of
ficieel gewaad, in staatsie, in de
volkshal van het Raadhuis gelegd.
De begrafenis zal Maandag plaats
hebben. Van net Raadhuis zal het lijk
worden gebracht naar het Huis van
Afgevaardigden, waar president Pat-
tai en de Landmaarschalk van Neder-
Oostenrïjk, baron Freudenthal, rede
voeringen zullen houden, en dan over
den Ring naar den Stephansdom.
Daar zullen de keizer en alle te Wee-
nen aanwezige aartshertogen en
aartshertoginnen de Inzegening bij
wonen. Op het Centraalkerkhof zal
dan het lijk worden ter aarde be
steld. Langs alle straten, waardoor
de stoet trekken zal, worden troepen
en haie opgesteld.
UIT CHINA.
China heeft weer een stapje gedaan
op den weg der beschaving. Een tele
gram uit Peking meldt namelijk, dat
de regeering een voorstel van de
grondwetscommissie tol afschaffing
van den slavenhandel heeft aangeno
men. Het handeldrijven in menschen
zal dus van nu af in het Uemelsche
Rijk verboden zijn.
Amsterdamsche Kout
CCCXXVL
Amsterdam dat bouwt I
Er heeft dezer dagen een blijde
mare, de hoofdstad betreffende, de
ronde gedaan door de pers. Door het
uitvoeren van verschillende groote
gemeentewerken en ook door eenige
belangrijke particuliere plannen zou
dit jaar de toestand in de bouwvak
ken aanmerkelijk verbeteren. Er zou
weer volop werk aan den winkel ko
men. Al de ellende van de malaise
zou spoedig vergelen zijn.
Misschien, neen zekér, dik ik dit
bericht wat aan. Maar even zeker is
het, dat bij talloozen die, hetzij dan
ook wat oppervlakkig, zooals het ge
woonlijk gaat, lezen, een overtui
ging is blijven hangen, ongeveer
overeenkomende met hetgeen ik hier-
'boven schreef. Daartegen kan niet ge-'
noeg gewaarschuwd worden in het
belang van niet-Amsterdommers als
Amsterdammers beiden.
Het bouwvak in de hoofdstad ls
thans dood, doodziek. Er zijn teeke
nen, die hoop geven, dat de toestand
over eenigen tijd minder slecht zal
zijn. De medicijnen worden al klaar
gemaakt, de recepten zijn bij den
apotheker, maar de drankjes staan
nog op het vuur, zijn nog niet in de
fleschjes, veel minder-door den pa
tiënt ingenomen. En is dit laatste
eenmaal het geval, dan moeten rle
medicijnen nog eerst haar uitwerking
hebben en zijn dan alle omstandighe
den mee, dan behoeft de patiënt nog
tijd, veel tijd om aan te sterken, voor
hij weer de stoere, de robuste, d--
oude is.
Wanneer men thans een wandeling
maakt door Let Museum-kwartier,
dan waant men zich soms in eeri
Doodenstad. Daar zijn straten ver
rezen, stukken straten in elk geval,
waar huis aan huis nog onbewoond
is. Onbegrijpelijk vind ik het met
dat wil zeggen persoonlijk met
want hoe er meuschen te vinden zijn,
die minimum f 800 huur wenschen te
betalen in zoo'n sombere omgeving,
waar zij zoowel van Amsterdam's
drukte, levendigheid, licht en leven,
als b.v. 'van Haarlems schoonheid,
pittoresque bloemenpracht en gezon
de lucht zijn verstoken, ia, mij een
raadseL
Maar dit is maar mijn bescheiden,
persoonlijk, niets-geen-gewicht-m-de-
schaal leggend gevoelen. De Museum-
buurt is nu eenmaal ln de mode, het
staal gekieed, daar zijn adres te
vestigen, zooals in Den Haag op Duin
oord. Wij Amsterdammers zijn echter
minder hekelend dan de residentie-
menschen, wat onze eigen aangele
genheden betreft. Wordt Duinoord
door de spraakmakende gemeente al
gemeen de „koude-aardappelenbuurt"
geheeten, wat wijst op de overbekende
(en niet minder overdreven) Haagsche
kwaliteiten in 't kwadraat, wij zien
nog met zekeren eerbied tegen ons
Museum-kwartier op. Eutre paren
these, wat klinkt dit ex-Fransck toch
deftiger dan oud-Hollandsch, Mu
seum-buurt, foei, hoe ordinair en hoe
grappig zou het klinken als iemand
spras van het Y-ï-kwartier of het
J urdaan-kwartier 1
Doch ons „Duinoord" dan, huisvest
naast menschen die meet stand dan
huishoudgeld hebben ook een groot
deel van de bewoners van Heeren- en
Keizersgracht, van de omgeving van
't Paleis voor Volksvlijt en waar er
nu zoo reusachtig veel te huur staat,
mag dit als een bewijs gelden, dat er
meer le klasse huizen dan menschen
zijn en de bouw liefhebberij ln den
eersten tijd wél niet sterk zal zijn.
De houding der patroons in zake
de staking en vooral ten opzichte van
de bemiddeling, waartoe onze waar
nemende burgemeester, de heer Del-
prat, bereid was bevonden, doet de
deur dicht. Als de patroons er belang
hooren, toen hij zag, hoe de commis
saris verscheidene bankbiljetten, blijk
baar van groote waarde, in de hand
hield.
Wat heeft u daar? vroeg hij.
Kijk eens hier, antwoordde de
commissaris. Vier banknoten van dui
zend mark I
Er klonk een schorre kreet; maar
de beide heeren letten daar niet op.
BliRsemsnel had de commissaris zijn
zakboekje te voorschijn gehaald en
er een blik in geworpen.
Overtuig u zelf, hernam hij toen
op gedempten toon, terwijl hij op de
nummers der verschillende bankbil
jetten wees, nu is de laatste twijfel op
geheven. De nummers 098,463 tot —72
zijn gestolen, en hier in mijn handen
heb ik de nummers 098,46-i, —65, 69,
—71.
De rechter van instructie had zich
tot <ien mechaniciën gewend. Deze
stond met aschgrauw gelaat over al
le leden te beven, een beeld van
iemand, die den grond onder zich
voelt wegzinken en niet weet, waar
aan dat te moeten toeschrijven.
Dat is onmogelijk I riep hij uit,
nadat men hem herhaalde malen tot
spreken had aangemaand. Ik hen
geen twee mark in huis, om van zulke
bankbiljetten maar niet eens te spre
ken I
Een verachtelijk lachje speelde om
de lippen van Albert!, toen hii zich
van den slotenmaker afwendde hij
beschouwde blijkbaar de verbazing
van don laatste als volslagen huiche
larij, die hem zeer tegenstond.
U vergist zich toch blijkbaar, zei
hij toen. Dit hier zijn werkelijk en
waarachti" echte banknoten.
De commissaris trok hem aan zijn
mouw. Met een veelbetekenende uit
drukking op het gelaat, wees hij toen
op eenige der op de werkbank ver
spreid liggende gereedschappon.
Hetzelfde monogram „K. B."
staat bijna zonder uitzondering op al
le handvatsels van de instrumenten
hier, fluisterde hij.
De rechter had groote moeite om
zijn verbazing niet luid kenbaar tc
maken.
Natuurlijk legt u op dit alles be
slag, zei hij daarop, zich tot den com
missaris wendend. Alles wordt nu
volkomen duidelijk.-
Hier is nog meer I riep de com
missaris, terwijl hij een blinkend
voorwerp van een hand-aanbeeld af
nam. Kijk eens, mijnheer, hier is het
andere stuk van de halsketting.
Met die woorden ga' hij den rechter
een stuk gouden ketting van ongeveer
een voet lang, dat met bijzonder mooie
amethysten bezet was.
Daarvan hebben wij al twee stuk
jes gevonden, antwoordde Albertl,
nauwelijks hoorbaar.
De beide beambten wisselden een
blik van verstandhouding. Toen wend-
do de rechter zich plotseling met don
ketting in de hand tot den mechani
ciën en hield dezen het schitterende
sieraad vlak voor het gelaat.
Hoe komt dit kleinood hier op uw
werkbankvroeg hij. Wij vonden er
twee slukies van in de brandkast van
den vermoorden baron v. Engler.
Beek was aschgrauw van kleur ge
worden. Dikke zweetdruppels stonden
op zijn voorhoofd. Met versuft gelaat
staarde hii naar het bewuste kleinood.
Toen greep hij met zijn hand naar 't
voorhoofd.
Neen, neeD, het Is niets anders
dan een droom. Dut kan niet waar
zijn fluisterde hij. Vergeef mij, mijn-
heeren, ik
Loochenen helpt nu niet meer
zei de rechter kortaf, terwijl hij tege
lijkertijd met zijn rechterhand zijn
schouder aanraakte. In naam van de
wet, Karl Beek, neem lk u gevangen,
wegens den in den verloopen nacht
door u aan den baron v. Engler en
diens nicht gepleegden dubbelen
moord.
Een schrille kreet ontsnapte aan de
lippen van den ongelukkigen man
Zijn oogen schenen uit de kassen te
zullen komen, de aders stonden hem
dik op het voorhoofd, zijn borst ging
krampachtig en zwaar op en neer.
Zijn vuisten balden zich en eenige se
conden leek heL alsof hii zich vol'
woede op den beambte storten zou.
Zijn wanhoopskreet had een dubbe
len weerklank gevonden. Eon zwakke
Jammerkreet kwam van de lippen der
doodzieke vrouw, een zacht, pijnlijk
snikken deed de gestalte der bij de
deuropening staande dochter van den
gevangene beven.
De commissaris van politie was al
bij de eerste woorden van zijn supe
rieur vlug door de woonkamer gesneld
en had de gangdeur opengerukt. Het
volgend oogenblik kwam hij al haas
tig terug, gevolgd door de politie
agenten. die tot op dat oogenblik in
de gang waren achtergebleven.
Karl Beck, je ziet wel, dat iede
re tegenstand nutteloos is. Geef j©
maar goedschiks over, vermaande de
rechter van instructie.
Neen, het is niet mogelijk riep.
do gevangene uit. Zoo'n misdaad kan
men mij niet toeschrijven
Verantwoord je maar voor het
gerechtzei nu de rechter kortaf, lk.
heb mijn plicht hier gedaan.
Seconden achtereen bleef het stil in
de kamer.
Smeekend keek Beek naar den be
ambte.
{Wordt vervolgd).
FEUILLETON
Naar het Duitsch.
Door
PAUL HENKES.
11)
Is deze kast verzegeld vroeg hij.
De lippen vnn den slotenmaker tril
den zenuwachtig.
Gisteren heb ik bezoek gehad van
den deurwaarder.
Verzegelds hij uw laatste meubi
lair?
Juist. Hij nam het laatste geld
mee, dat ik nog bezat Alleen mijn ge
reedschap heeft hij mij gelaten.
De slotenmaker scheen er nog iets
bij te wilien voegen, maar hij werd
blijkbaar door verdriet overmand. Hij
beet zich op de lippen en keerde zich
haastig om.
Zijn dochter sloeg haar arm om zijn
hals en keek hem, diep bewogen, in
het gelaat.
Houd moed, vader, er zullen weer
betere tijden komen, fluisterde zij.
De rechter von instructie had zijn
oogen afgewend. Hij was als om ge
legenheid te hebben even na te den
kan, in de kamer op en neer gaan loo-
pen. Toen liep hij naar de deur, die
naar het aangrenzende vertrek leidde.
Hij wierp een blik in de kale ruimte.
Onverschillig bleven zijn oogen op de
eenvoudige werkbank rusten, welks
bovenblad met allerlei werktuigen, ha
mers, vijlen, boren en graveermesjes
bedekt was.
Dit is dus uw werkplaats zei bij
nu weer tot den werktuigkundige, ter
wijl de commissaris de werkplaats
geheel binnenging en bij de werkbank
ging staan.
De mechaniciën knikte bevestigend.
Ik moest mij in deze bescheiden
woning zoo goed en zoo kwaad nis
het ging, inrichten, antwoordde hij,
ook bij de deur van de werkplaats
staan gaande.
Op dit oogenblik 6tiet de commissa
ris een kreet van de grootste verba
zing uit.
- Alstublieft, mijnheer, kom eens
even hier riep hij toen op haastigen
toon, die zeer bij zijn anders kalme
en onverschrokken gemoedsgesteld
heid afstak.
Nu vroeg Albertl, onwillekeurig
naderbij komend.
Ook de mechaniciën keek verbaasd
op en volgde den rechter op den voet,
Alberti ging naast den commissaris
staan, die voor de werkbank stond,
welks achterkant vlak tegen hst ven
ster stond.
Verbaasd liet ook hii een korte k*»*t
